-
1 mūtō
mūtō āvī, ātus, āre, freq. [moveo].—Of motion, to move, move away, remove: se Non habitu mutatve loco, quit her dress or her dwelling, H.: coactus civitate mutari, be forced to leave: hinc dum muter, if I can only get away, O.: haec mutata, transplanted, V.—Of alteration, to alter, change, transform, vary, modify: sententiam paucis mutatis rebus sequi, with trifling modifications, Cs.: consilium meum: consuetudinem dicendi: testamentum: tabulas, one's will, Iu.: cum illo ut mutet fidem, T.: natura nescia mutari, incapable of change, Iu.: Mutati fremunt venti, shifted, V.: faciem mutatus, transformed in appearance, V.: facies locorum cum ventis simul mutatur, S.: mutatis ad misericordiam animis, turned, L.: quantum mutatus ab illo Hectore, V.: acetum, Quod vitio mutaverit uvam, by fermentation has turned, H.: (lupum) marmore, into marble, O.— To suffer change, alter, change: de uxore nihil mutat, T.: quantum mores mutaverint, L.: annona ex ante convectā copiā nihil mutavit, L.—Of style, to vary, change, diversify: an ego poetis concederem, ut crebro mutarent?: genus eloquendi... mutatum: mutata (verba), used figuratively.—To change in color, color, dye: aries iam croceo mutabit vellera luto, V.— To change, make better, improve: Placet tibi factum, Micio? Mi. non si queam mutare, T.— To change for the worse, spoil, turn: mutatum vinum, H.—Of substitution, to change, replace, make a change in: mutatis ad celeritatem iumentis, Cs.: calceos et vestimenta: arma ornatumque, S.: tegumenta capitis, L.: vestitum, put on mourning: mutatā Veste (Fortuna), assuming a squalid garb, H.—Of place, to change, shift, alter: mutari finibus, to be removed, L.: solum, i. e. go into exile: caelum, non animum, H.: calores (i. e. amores), Pr.—Of exchange, to interchange, exchange: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare: ut vestem cum eo mutem, T.: mutata secum fortuna, L.: incerta pro certis, S.: mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, L.: pace bellum, S.: victoriae possessionem pace incertā, L.: mitibus Mutare tristia, H. — To exchange, barter, sell: Hic mutat merces surgente a sole, etc., H.: mutandi copia, S.: uvam Furtivā strigili, H.: quamvis Milesia magno Vellera mutentur, are sold dear, V.: eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio, S.: res inter se, S.— To forsake: principem, Ta.* * *Imutare, mutavi, mutatus Vmove, change, shift, alter, exchange, substitute (for); modifyIIpenis; (rude) -
2 mūtō
-
3 Muto
1.mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].I.Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):II.neque se luna quoquam mutat,
does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:ne quis invitus civitate mutetur,
be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:hinc dum muter,
if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—Transf.A.Of change in the thing spoken of itself.1.In gen.a.Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.b.vario): sententiam mutare numquam,
Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:consuetudinem dicendi,
id. Brut. 91, 314:mentes vestras voluntatesque,
id. Prov. Cons. 10, 25:cum testamentum mutare cuperet,
id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:ne haec mutet fidem,
Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:tabulas,
to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:natura nescia mutari,
incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,
Liv. 8, 28, 1:facilem mutatu gentem,
Tac. A. 14, 23.—With ad:gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,
Quint. 10, 7, 3:ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,
id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:mutata suos flumina cursus,
Verg. E. 8, 4:negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,
Quint. 1, 5, 89.—With cum:cum illo fidem,
Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:facies locorum cum ventis simul mutatur,
Sall. J. 78, 3:qui cum fortunā non animum mutāsset,
Vell. 2, 82, 2:quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,
Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:bona facile mutantur in pejus,
Quint. 1, 1, 5.—With ex:nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,
Quint. 3, 4, 14:ex feminis mutari in mares,
Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:de uxore nihil mutat,
Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:quantum mutatus ab illo Hectore,
Verg. A. 2, 274:longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,
Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):ut silvae foliis pronos mutantur in annos,
Hor. A. P. 60.—Neutr., = mutari, to alter, change:(β).quantum mores mutaverint argumentum,
Liv. 39, 51, 10:postquam mutabat aestus,
Tac. A. 2, 23; 12, 20:annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,
Liv. 5, 13, 1:mox in superbiam mutans,
Tac. A. 12, 29:adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,
Liv. 9, 12, 3:tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,
id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—To differ, be different:(γ).pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,
Varr. R. R. 2, 2, 12:quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,
Gell. 2, 23, 7.—Of style, to vary:2.an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,
Cic. Or. 31, 109.—In partic.a.To change the color of, to color, dye (cf.:b.inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,
Verg. E. 4, 44:nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,
Quint. 1, 1, 5.—To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:c.non, si queam mutare,
Ter. Ad. 4, 7, 19.—To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:B.ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,
Hor. S. 2, 2, 58:melle mutatum (sc. balsamum),
adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—Of change in its relation to other things, etc.1.In gen., to change one thing, etc., for another:2.mutatis ad celeritatem jumentis,
Caes. B. C. 3, 11:vestimenta mutanti tunica ardere visa est,
Suet. Tib. 14:calceos et vestimenta,
Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,
Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,
Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,
Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—Esp.a.Mutata verba, i. e. figurative:b.mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,
Cic. Or. 27, 92.—Of style, to vary, alter:c.reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,
Cic. Part. Or. 7, 23:genus eloquendi... mutatum,
id. ib. 5, 16.—Of one's assertion or promise:d.quod dixi semel, hau mutabo,
will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—Of place, to change, shift, alter:C.locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,
Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,
i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,
Hor. C. Sec. 39.—Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:D.cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,
Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:ut vestem cum illo mutem,
Ter. Eun. 3, 5, 24:ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,
Liv. 21, 45, 6.—With pro:C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,
Liv. 27, 35, 14:non debere eum incerta pro certis mutare,
Sall. J. 83, 1:mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,
Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),
Hor. C. 2, 16, 19:victoriae possessionem incertā pace mutāsse,
Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:victrice patriā victam mutari,
id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,
Plaut. Capt. prol. 28; cf.:homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,
id. ib. 1, 1, 33;1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,
Hor. S. 1, 4, 29:mutandi copia,
Sall. J. 18, 5.—With abl.:uvam Furtivā mutat strigili,
Hor. S. 2, 7, 109:suburbanis lactens porcus aere mutandus est,
Col. 7, 9, 4:caetera reponantur, vel aere mutentur,
id. 8, 5, 4:aere mutandi sunt (sc. apri),
id. 9, 1, 7:quamvis Milesia magno Vellera mutentur,
Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,
Sall. J. 44, 5.—With inter:mutare res inter se instituerant,
Sall. J. 18, 9.—To forsake, abandon, leave:2.mutare, derelinquere,
Non. p. 351, 1:expertum jam principem anxii mutabant,
Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,
Juv. 6, 472.mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).3.Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell. -
4 muto
1.mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].I.Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):II.neque se luna quoquam mutat,
does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:ne quis invitus civitate mutetur,
be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:hinc dum muter,
if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—Transf.A.Of change in the thing spoken of itself.1.In gen.a.Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.b.vario): sententiam mutare numquam,
Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:consuetudinem dicendi,
id. Brut. 91, 314:mentes vestras voluntatesque,
id. Prov. Cons. 10, 25:cum testamentum mutare cuperet,
id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:ne haec mutet fidem,
Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:tabulas,
to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:natura nescia mutari,
incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,
Liv. 8, 28, 1:facilem mutatu gentem,
Tac. A. 14, 23.—With ad:gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,
Quint. 10, 7, 3:ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,
id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:mutata suos flumina cursus,
Verg. E. 8, 4:negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,
Quint. 1, 5, 89.—With cum:cum illo fidem,
Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:facies locorum cum ventis simul mutatur,
Sall. J. 78, 3:qui cum fortunā non animum mutāsset,
Vell. 2, 82, 2:quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,
Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:bona facile mutantur in pejus,
Quint. 1, 1, 5.—With ex:nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,
Quint. 3, 4, 14:ex feminis mutari in mares,
Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:de uxore nihil mutat,
Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:quantum mutatus ab illo Hectore,
Verg. A. 2, 274:longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,
Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):ut silvae foliis pronos mutantur in annos,
Hor. A. P. 60.—Neutr., = mutari, to alter, change:(β).quantum mores mutaverint argumentum,
Liv. 39, 51, 10:postquam mutabat aestus,
Tac. A. 2, 23; 12, 20:annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,
Liv. 5, 13, 1:mox in superbiam mutans,
Tac. A. 12, 29:adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,
Liv. 9, 12, 3:tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,
id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—To differ, be different:(γ).pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,
Varr. R. R. 2, 2, 12:quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,
Gell. 2, 23, 7.—Of style, to vary:2.an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,
Cic. Or. 31, 109.—In partic.a.To change the color of, to color, dye (cf.:b.inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,
Verg. E. 4, 44:nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,
Quint. 1, 1, 5.—To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:c.non, si queam mutare,
Ter. Ad. 4, 7, 19.—To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:B.ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,
Hor. S. 2, 2, 58:melle mutatum (sc. balsamum),
adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—Of change in its relation to other things, etc.1.In gen., to change one thing, etc., for another:2.mutatis ad celeritatem jumentis,
Caes. B. C. 3, 11:vestimenta mutanti tunica ardere visa est,
Suet. Tib. 14:calceos et vestimenta,
Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,
Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,
Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,
Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—Esp.a.Mutata verba, i. e. figurative:b.mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,
Cic. Or. 27, 92.—Of style, to vary, alter:c.reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,
Cic. Part. Or. 7, 23:genus eloquendi... mutatum,
id. ib. 5, 16.—Of one's assertion or promise:d.quod dixi semel, hau mutabo,
will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—Of place, to change, shift, alter:C.locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,
Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,
i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,
Hor. C. Sec. 39.—Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:D.cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,
Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:ut vestem cum illo mutem,
Ter. Eun. 3, 5, 24:ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,
Liv. 21, 45, 6.—With pro:C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,
Liv. 27, 35, 14:non debere eum incerta pro certis mutare,
Sall. J. 83, 1:mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,
Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),
Hor. C. 2, 16, 19:victoriae possessionem incertā pace mutāsse,
Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:victrice patriā victam mutari,
id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,
Plaut. Capt. prol. 28; cf.:homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,
id. ib. 1, 1, 33;1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,
Hor. S. 1, 4, 29:mutandi copia,
Sall. J. 18, 5.—With abl.:uvam Furtivā mutat strigili,
Hor. S. 2, 7, 109:suburbanis lactens porcus aere mutandus est,
Col. 7, 9, 4:caetera reponantur, vel aere mutentur,
id. 8, 5, 4:aere mutandi sunt (sc. apri),
id. 9, 1, 7:quamvis Milesia magno Vellera mutentur,
Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,
Sall. J. 44, 5.—With inter:mutare res inter se instituerant,
Sall. J. 18, 9.—To forsake, abandon, leave:2.mutare, derelinquere,
Non. p. 351, 1:expertum jam principem anxii mutabant,
Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,
Juv. 6, 472.mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).3.Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell. -
5 muto
I.punish, fine, mulct.II.to change, alter / exchange. -
6 com-mūtō (conm-)
com-mūtō (conm-) āvī, ātus, āre, to alter wholly, change entirely: signa rerum: quae commutantur fiuntque contraria: leges. — Fig.: ad commutandos animos.—To change, exchange, interchange, replace, substitute, barter, traffic: eandem rem dicere commutatis verbis: locum, T.: captivos: conmutatis ordinibus, reformed, S.: consilio commutato: proprium (verbum) proprio: possessionis invidiam pecuniā: studium belli gerendi agriculturā, Cs. — To exchange words, discourse, converse: tecum unum verbum, T.: tria Verba inter vos, T. -
7 dē-mūtō
dē-mūtō āvī, ātus, āre, to change, alter: placitum ‘instituto flaminum nihil demutari,’ Ta. -
8 per-mūtō
per-mūtō āvī, ātus, āre, to change throughout, alter completely: omnem rei p. statum.—To interchange, exchange: captivos, L.: galeam, V.: valle Sabinā divitias, H.—Of money, to exchange, pay by bill of exchange: illud, quod tecum permutavi, you remitted to me by bill of exchange: curasse, ut cum quaestu populi pecunia permutaretur. -
9 sub-mūtō (summūtō)
sub-mūtō (summūtō) —, —, āre, to interchange substitute: summutantur verba pro verbis. -
10 trāns-mūtō
trāns-mūtō āre, to change, shift, transmute: incertos honores, H. -
11 Deus commodo muto consisto quem meus canis sententia existo
• Which, in a very ham-fisted way, with generosity, comes close to beingLatin Quotes (Latin to English) > Deus commodo muto consisto quem meus canis sententia existo
-
12 emuto
-
13 verto
verto ( vorto), ti, sum, 3 ( inf. vortier, Plaut. Rud. 3, 6, 48; Lucr. 1, 710; 2, 927; 5, 1199 al.), v. a. and n. [Sanscr. root vart-, to apply one's self, turn; cf. vart-ukas, round].I. A.Lit.:B.(luna) eam partem, quaecumque est ignibus aucta, Ad speciem vertit nobis,
Lucr. 5, 724:speciem quo,
id. 4, 242:ora huc et huc,
Hor. Epod. 4, 9:terga,
Ov. Tr. 3, 5, 6:gradu discedere verso,
id. M. 4, 338:verso pede,
id. ib. 8, 869:pennas,
i. e. to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6):cardinem,
Ov. M. 14, 782:fores tacito cardine,
Tib. 1, 6, 12: cadum, to turn or tip up, Hor. C. 3, 29, 2:versā pulvis inscribitur hastā,
inverted, Verg. A. 1, 478:verte hac te, puere,
Plaut. Ps. 1, 3, 29; cf.:verti me a Minturnis Arpinum versus,
Cic. Att. 16, 10, 1:cum haesisset descendenti (virgini) stola, vertit se et recollegit,
Plin. Ep. 4, 11, 9:ante tuos quotiens verti me, perfida, postes,
Prop. 1, 16, 43:Pompeiani se verterunt et loco cesserunt,
turned about, wheeled about, fled, Caes. B. C. 3, 51; cf.:vertere terga,
to turn one's back, run away, betake one's self to flight, id. B. G. 1, 53; 3, 21; id. B. C. 1, 47; 3, 63 fin.; Liv. 1, 14, 9; cf.also: hostem in fugam,
to put to flight, rout, id. 30, 33, 16;Auct. B. Afr. 17: iter retro,
Liv. 28, 3, 1:hiems (piscis) ad hoc mare,
Hor. Epod. 2, 52: fenestrae in viam versae, turned or directed towards, looking towards, Liv. 1, 41, 4; cf.:mare ad occidentem versum,
id. 36, 15, 9:Scytharum gens ab oriente ad septentrionem se vertit,
Curt. 7, 7, 3:(Maeander) nunc ad fontes, nunc in mare versus,
Ov. M. 8, 165: terram aratro, to turn up or over, to plough, etc., Hor. S. 1, 1, 28:ferro terram,
Verg. G. 1, 147:glaebas (aratra),
Ov. M. 1, 425; 5, 477:solum bidentibus,
Col. 4, 5:agros bove,
Prop. 3, 7, 43 (4, 6, 43):collem,
Col. 3, 13, 8:freta lacertis (in rowing),
Verg. A. 5, 141:ex illā pecuniā magnam partem ad se vortit,
Cic. Div. in Caecil. 17, 57.—Mid.: vertier ad lapidem, to turn or incline one's self towards, Lucr. 5, 1199:congressi... ad caedem vertuntur,
Liv. 1, 7, 2; so,versi in fugam hostes,
Tac. H. 2, 26; cf.:Philippis versa acies retro,
Hor. C. 3, 4, 26:sinit hic violentis omnia verti Turbinibus,
to whirl themselves about, Lucr. 5, 503:magnus caeli si vortitur orbis,
id. 5, 510:vertitur interea caelum,
revolves, Verg. A. 2, 250:squamarum serie a caudā ad caput versā,
reaching, Plin. 28, 8, 30, § 119.—Trop.1.In gen., to turn:2.ne ea, quae reipublicae causa egerit, in suam contumeliam vertat,
Caes. B. C. 1, 8:in suam rem litem vertendo,
Liv. 3, 72, 2:usum ejus (olei) ad luxuriam vertere Graeci,
Plin. 15, 4, 5, § 19; cf.:aliquid in rem vertere,
turn to account, make profitable, Dig. 15, 3, 1 sqq.:edocere, quo sese vertant sortes,
Enn. Trag. v. 64 Vahl.; Verg. A. 1, 671:ne sibi vitio verterent, quod abesset a patriā,
Cic. Fam. 7, 6, 1:idque omen in Macedonum metum verterunt Tyrii,
Curt. 4, 2, 13:in religionem vertentes comitia biennic habita,
making a matter of religious scruple, Liv. 5, 14, 2:aquarum insolita magnitudo in religionem versa,
id. 30, 38, 10; cf. id. 26, 11, 3:id ipsum quod iter belli esset obstructum, in prodigium et omen imminentium cladium vertebatur,
Tac. H. 1, 86 fin.:vertere in se Cotyi data,
to appropriate, id. A. 2, 64:perii! quid agam? quo me vertam?
Ter. Hec. 4, 1, 1:quo se verteret, non habebat,
Cic. Phil. 2, 29, 74; id. Div. 2, 72, 149:Philippus totus in Persea versus,
inclined towards him, Liv. 40, 5, 9:toti in impetum atque iram versi,
id. 25, 16, 19:si bellum omne eo vertat,
id. 26, 12, 13:di vortant bene, Quod agas,
cause to turn out well, prosper, Ter. Hec. 1, 2, 121; cf. infra, II. B.; so,in melius somnia,
Tib. 3, 4, 95.—In partic.a.To turn, i. e. to change, aller, transform (syn. muto):b.Juppiter In Amphitruonis vortit sese imaginem,
Plaut. Am. prol. 121:in anginam ego nunc me velim vorti,
id. Most. 1. 3, 61:omnes natura cibos in corpora viva Vertit,
Lucr. 2, 880: vertunt se fluvii frondes et pabula laeta In pecudes; vertunt pecudes [p. 1978] in corpora nostra Naturam, id. 2, 875 sq.; cf.:cum terra in aquam se vertit,
Cic. N. D. 3, 12, 31:verte omnis tete in facies,
Verg. A. 12, 891:ego, quae memet in omnia verti,
id. ib. 7, 309:tot sese vertit in ora,
id. ib. 7, 328:inque deum de bove versus erat,
Ov. F. 5, 616:Auster in Africum se vertit,
Caes. B. C. 3, 26 fin.; cf. Liv. 30, 24, 7:semina malorum in contrarias partes se vertere,
Cic. Div. 2, 14, 33:omnia versa et mutata in pejorem partem,
id. Rosc. Am. 36, 103:cur nunc tua quisquam Vertere jussa potest,
Verg. A. 10, 35:hic continentiam et moderationem in superbiam ac lasciviam vertit,
Curt. 6, 6, 1; cf.:fortuna hoc militiae probrum vertit in gloriam,
id. 9, 10, 28:versus civitatis status,
Tac. A. 1, 4:versis ad prospera fatis,
Ov. H. 16, 89: solum, to change one's country, i. e. to emigrate or go into exile, Cic. Balb. 11, 28; Amm. 15, 3, 11 et saep.; v. solum. —With abl. (rare and poet.):nullā tamen alite verti Dignatur,
Ov. M. 10, 157; cf.muto.—Prov.: in fumum et cinerem vertere,
to turn into smoke, dissipate, Hor. Ep. 1, 15, 39.—Mid.:omnia vertuntur: certe vertuntur amores,
Prop. 2, 8, 7 (9):saevus apertam In rabiem coepit verti jocus,
Hor. Ep. 2, 1, 149.—To exchange, interchange: nos divitem istum meminimus adque iste pauperes nos;c.vorterunt sese memoriae,
Plaut. Truc. 2, 1, 11; cf.:vorsis gladiis depugnarier,
id. Cas. 2, 5, 36.—Of literary productions, to turn into another language, to translate (syn.:d. e.transfero, interpretor, reddo): Philemo scripsit, Plautus vortit barbare,
Plaut. Trin. prol. 19:si sic verterem Platonem, ut verteruntnostri poëtae fabulas,
Cic. Fin. 1, 3, 7:verti etiam multa de Graecis,
id. Tusc. 2, 11, 26:annales Acilianos ex Graeco in Latinum sermonem vertit,
Liv. 25, 39, 12.—In partic., like our to turn upside down, i. e. to overturn, overthrow, subvert, destroy (= everto):f.Callicratidas cum multa fecisset egregie, vertit ad extremum omnia,
Cic. Off. 1, 24, 84:agerent, verterent cuncta,
Tac. H. 1, 2; id. A. 2, 42; 3, 36:Cycnum Vi multā,
Ov. M. 12, 139:fluxas Phrygiae res fundo,
Verg. A. 10, 88; 1, 20; 2, 652:vertere ab imo moenia Trojae,
id. ib. 5, 810:Ilion fatalis incestusque judex... vertit in pulverem,
Hor. C. 3, 3, 20:proceras fraxinos,
id. ib. 3, 25, 16:ab imo regna,
Sen. Hippol. 562:Penates,
id. Troad. 91:puppem,
Luc. 3, 650:fortunas,
Amm. 28, 3, 1.—Mid., from the idea of turning round in a place, to be engaged in, to be in a place or condition; also to turn, rest, or depend upon a thing:g.jam homo in mercaturā vortitur,
Plaut. Most. 3, 1, 109:res in periculo vortitur,
id. Merc. 1, 2, 12; Phaedr. 2, 8, 19; so,res vertitur in majore discrimine,
Liv. 6, 36, 7:ipse catervis Vertitur in mediis,
Verg. A. 11, 683:omnia in unius potestate ac moderatione vertentur,
Cic. Verr. 1, 7, 20; so,spes civitatis in dictatore,
Liv. 4, 31, 4:totum id in voluntate Philippi,
id. 37, 7, 8:causa in jure,
Cic. Brut. 39, 145:hic victoria,
Verg. A. 10, 529:cum circa hanc consultationem disceptatio omnis verteretur,
Liv. 36, 7, 1:puncto saepe temporis maximarum rerum momenta verti,
id. 3, 27, 7.— Impers.:vertebatur, utrum manerent in Achaico concilio Lacedaemonii, an, etc.,
Liv. 39, 48, 3.—To ascribe, refer:h.quae fuerunt populis magis exitio quam fames morbique, quaeque alia in deum iras velut ultima malorum vertunt,
Liv. 4, 9, 3 Weissenb. ad loc.:cum omnium secundorum adversorumque in deos verterent,
id. 28, 11, 1.—= considero; exercitum majorum more vortere, Sall. ap. Serv. ad Verg. A. 5, 408 dub. (Sall. H. inc. 51 Dietsch ad loc.).II. A.Lit.:B.depulsi aemulatione alio vertunt,
Tac. A. 1, 18:eoque audaciae provectum ut verteret, etc.,
id. ib. 4, 10:utinam mea vocula dominae vertat in auriculas!
Prop. 1, 16, 28:versuros extemplo in fugam omnes ratus,
Liv. 38, 26, 8 (but in Lucr. 5, 617 the correct read. is cancri se ut vortat).—Trop., to turn, change, etc.:b.jam verterat fortuna,
Liv. 5, 49, 5:libertatem aliorum in suam vertisse servitutem conquerebantur,
id. 2, 3, 3:totae solidam in glaciem vertere lacunae,
Verg. G. 3, 365: verterat pernicies in accusatorem, Tac. A. 11, 37:quod si esset factum, detrimentum in bonum verteret,
Caes. B. C. 3, 73 fin.:ea ludificatio veri in verum vertit,
Liv. 26, 6, 16: talia incepta, ni in consultorem vertissent, reipublicae pestem factura, against, Sall. H. inc. 89 Dietsch:neque inmerito suum ipsorum exemplum in eos versurum,
Liv. 7, 38, 6:si malus est, male res vortunt, quas agit,
turn out badly, Plaut. Pers. 4, 1, 5; so,quae res tibi vertat male,
Ter. Ad. 2, 1, 37:quod bene vertat, castra Albanos Romanis castris jungere jubet (= cum bonis omnibus),
Liv. 1, 28, 1; 3, 62, 5; 3, 35, 8:quod bene verteret,
Curt. 5, 4, 12; 7, 11, 14:hos illi (quod nec vertat bene), mittimus haedos,
Verg. E. 9, 6.—Annus, mensis vertens, the course or space of a year, of a month:(β).anno vertente sine controversiā (petisses),
Cic. Quint. 12, 40; so,anno vertente,
id. N. D. 2, 20, 53; Nep. Ages. 4, 4; cf.:apparuisse numen deorum intra finem anni vertentis,
Cic. Phil. 13, 10, 22:tu si hanc emeris, Numquam hercle hunc mensem vortentem, credo, servibit tibi,
Plaut. Pers. 4, 4, 76; Macr. S. 1, 14.—Pregn.: annus vertens, the great year or cycle of the celestial bodies (a space of 15,000 solar years), Cic. Rep. 6, 22, 24.—Hence, ver-sus ( vors-), or (much less freq.) ver-sum ( vors-), adv., turned in the direction of, towards a thing; usu. after the name of a place to which motion is directed (orig. a part., turned towards, facing, etc., and so always in Livy; cf. Liv. 1, 18, 6 Weissenb. ad loc.; 1, 41, 4; 9, 2, 15).A.Form versus (vors-).1.After ad and acc.:2.T. Labienum ad Oceanum versus... proficisci jubet,
Caes. B. G. 6, 33: ad Alpes versus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:ad Cercinam insulam versus, Auct. B. Afr. 8, 3: ad Cordubam versus, Auct. B. Hisp. 11: modo ad Urbem, modo in Galliam versus,
Sall. C. 56, 4. —After in and acc.:3.in agrum versus,
Varr. R. R. 3, 5, 10:in forum versus,
Cic. Lael. 25, 96:in Arvernos versus,
Caes. B. G. 7, 8: si in urbem versus venturi erunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78 (82), 3.—After acc. alone (class. only with names of towns and small islands):4.verti me a Minturnis Arpinum versus,
Cic. Att. 16, 10, 1:Brundisium versus,
id. Fam. 11, 27, 3:Ambraciam versus,
Caes. B. C. 3, 36:Massiliam versus,
id. ib. 2, 3:Narbonem versus,
id. B. G. 7, 7.—After other advv.:B.deorsum versus,
Cato, R. R. 156, 4:sursum versus,
Cic. Or. 39, 135:dimittit quoquo versus legationes,
Caes. B. G. 7, 4:ut quaedam vocabula utroque versus dicantur,
Gell. 5, 12, 10; cf. the adverbs deorsum, sursum, etc.—Form versum (vors-).1.After ad and acc.:2.animadvertit fugam ad se versum fieri,
Sall. J. 58, 4.—After other advv.:► Versus is said by many lexicons to be also a prep.cunas rursum vorsum trahere,
Plaut. Am. 5, 1, 60 (63):lumbis deorsum versum pressis,
Varr. R. R. 2, 7, 5:vineam sursum vorsum semper ducito,
Cato, R. R. 33, 1:cum undique versum circumfluat,
Gell. 12, 13, 20:utroque vorsum rectum est ingenium meum,
Plaut. Capt. 2, 3, 8., but no ancient authority can be safely cited for this use. The true readings are:in Italiam versus,
Cic. Fam. 4, 12, 1:adversus aedem,
Liv. 8, 20, 8:in forum versus,
Plin. 10, 43, 60, § 121; and perh. in oppidum, Auct. B. Hisp. 21. -
14 haud or haut
haud or haut (hau, V.), adv., not, not at all, by no means: haud sane intellego, quid, etc.: res haud sane difficiles: haud ita iussi, T.: haud sic decet, T.: aliter, V.: diu, T.: minus, L.: sed haud facile dixerim, cur, etc.: difficulter, S.: cito, T.: Haud temere est visum, V.: haut dubie victor, S.: saepe, S.: secus, L.: homo haud inpurus, T.: mediocris: mirabile, T.: hic se ipsus fallit, haud ego, T.: haud pol me quidem, T.: haud muto factum, T.: ne ille haud scit, quam, etc., T.: tum ille haud dubitavit, etc.: haud mora, nautae torquent, without delay, V. -
15 mūtābilis
mūtābilis e, adj. [muto], changeable, mutable: corpus: forma civitatis: varium et mutabile semper Femina, an inconstant thing, V.: animus volgi, L.: voltu, H.: pectus, i. e. open to persuasion, O.* * *mutabilis, mutabile ADJchangeable; inconstant -
16 mūtātiō
mūtātiō ōnis, f [muto], a changing, change, alteration, mutation: victūs, Cs.: consili: rerum, revolution, S.: huius regiae: rerum in deterius, a turn for the worse, Ta.— An exchanging, exchange: vestis, T.: officiorum, mutual exercise: ementium, traffic by exchange, Ta.* * *change, alteration; interchange, exchange -
17 mūtātus
mūtātus adj. [P. of muto], different, successive: medicamina, Iu. -
18 mūtuus
mūtuus adj. [muto], borrowed, lent: argenti mille dare mutuom, T.: aes mutuum reddere, S.: a tribunis mutuas pecunias sumpsit, borrowed, Cs.: mutuum frumentum dare, lend.—As subst n., a loan: (verbum) sumptum aliunde, ut mutuo. — In return, in exchange, reciprocal, mutual: tradunt operas mutuas, T.: officia: error, on both sides, L.: inter se auxilium, L.: amores, H.: nec mutua nostris Dicta refero, make any answer, O.— As subst n., reciprocity: in amicitiā: pedibus per mutua nexis, with one another, V.* * *mutua, mutuum ADJborrowed, lent; mutual, in return -
19 cambio
cambio, īre, v. n. ( perf. campsi, acc. to Charis. pp. 219 and 233 P., and Prisc. p. 906 ib.) [whence the Ital. and mercantile cambio, cambiare, cambiatura, etc.; Fr. change, changer, etc.; Engl. change, etc.], to exchange, barter: muto, ameibomai, Charis. l.l. (post-class. and very rare), App. Mag. p. 284; Sicul. Flacc. Cond. Agr. p. 13 Goes. -
20 commuto
I.To alter wholly, change entirely (class.; most freq. in Cic.).A.Prop.:2.omnia migrant, Omnia commutat natura et vortere cogit,
Lucr. 5, 829; 1, 594; 1, 589;2, 936: signa rerum,
Cic. Fin. 5, 25, 74:frontem et vultum,
Q. Cic. Pet. Cons. 11, 42:vocem,
Suet. Tib. 71:quae commutantur fiuntque contraria,
Cic. Off. 1, 10, 31.—Of fruits, to decay, spoil, Varr. R. R. 1, 69, 1.—Esp. rhet. t. t., to change one ' s form of expression: commutabimus tripliciter, verbis, pronuntiando, tractando, i. e. vary our style, etc., Auct. Her. 4, 42, 54.—B.Trop.:II. A. 1.ad commutandos animos atque omni ratione flectendos,
Cic. de Or. 2, 52, 211:nihil commutantur animo et idem abeunt qui venerant,
id. Fin. 4, 3, 7; id. Att. 16, 5, 2.—With acc.:2.conmuto ilico pallium,
Plaut. Ps. 5, 1, 36:ubi aetate hoc caput colorem conmutavit,
id. Most. 1, 3, 44:coloniam,
id. Aul. 3, 6, 40:locum,
Ter. Eun. 5, 5, 3:captivos,
Cic. Off. 1, 13, 39; cf.:inter se conmutant vestem ac nomina,
interchange, Plaut. Capt. prol. 37:ornamenta templorum,
Suet. Vit. 5; id. Aug. 24.—With cum and abl.(α).Of person:(β).(loricam) secum,
Just. 3, 1, 8.—Of thing:3. 4.gloriam constantiae cum caritate patriae,
Cic. Sest. 16, 37: mortem cum vitā, Sulp. ap. id. Fam. 4, 5, 3.—With abl.:5.nisi oculos orationemque aliam conmutas tibi,
Plaut. Mil. 2, 3, 56:fidem suam et religionem pecuniā,
Cic. Clu. 46, 129:ornandi causā proprium (verbum) proprio,
id. de Or. 3, 42, 167:possessionis invidiam pecuniā,
id. Agr. 1, 5, 14:leve compendium fraude maximā,
Auct. Her. 2, 19, 29; cf.: hanc esse rem, quae si sit semel judicata, neque alio commutari... possit, replaced, i. e. made good, Cic. Inv. 1, 53, 102:victum vitamque priorem novis rebus,
Lucr. 5, 1106:studium belli gerendi agriculturā,
Caes. B. G. 6, 22:mustum aere,
Col. 12, 26, 2.—Absol., to make an exchange:B.vin conmutemus? Tuam ego ducam et tu meam?
Plaut. Trin. 1, 2, 21:si quid de se diceretur, non dubitaret interpellare et commutare,
to change the subject, Suet. Tib. 27.—Esp. of speech, to exchange words, to discourse, converse (so only twice in Ter.; cf.commutatio, II.): unum verbum tecum,
Ter. And. 2, 4, 7:non tria Verba inter vos,
id. Phorm. 4, 3, 34.
См. также в других словарях:
Mutō — (武藤 warrior wisteria ) is a Japanese surname. It is also romanized as Muto, Mutoh or Mutou. Mutou Valley valley in the Flaming Mountains People named Muto include: Azumi Muto, actress Keiji Mutoh, wrestler Toshirō Mutō (武藤敏郎, Mutō Toshirō? … Wikipedia
Mutō — Muto ist der Familienname folgender Personen: Pasquale Muto (* 1980), italienischer Radrennfahrer Salvatore de Muto (1876–1970), italienischer Schauspieler Mutō ist der Familienname folgender Personen: Mutō Akira (1892–1948), japanischer General… … Deutsch Wikipedia
Muto Akira — Mutō Akira (jap. 武藤 章; * 15. Dezember 1892; † 23. Dezember 1948) absolvierte die Heeresoffiziersschule und war zunächst ab 1937 Leiter der Abteilung Strategie im Generalstab. Mutō Im September 1939 wurde Mutō als Generalmajor Chef im Gunmukyoku… … Deutsch Wikipedia
Mutō Akira — (jap. 武藤 章; * 15. Dezember 1892; † 23. Dezember 1948) absolvierte die Heeresoffizierschule und war zunächst ab 1937 Leiter der Abteilung Strategie im Generalstab. Mutō Im September 1939 wurde Mutō als Generalmajor Chef im Gunmukyoku ( … Deutsch Wikipedia
Muto — ist der Familienname folgender Personen: Pasquale Muto (* 1980), italienischer Radrennfahrer Salvatore de Muto (1876–1970), italienischer Schauspieler Mutō ist der Familienname folgender Personen: Mutō Akira (1892–1948), japanischer General und… … Deutsch Wikipedia
Mutō Nobuyoshi — Baron Mutō Nobuyoshi (jap. 武藤 信義; * 15. Juli 1868 in Saga, Japan; † 27. Juli 1933 in Shinkyō, Mandschukuo) war ein Feldmarschall der Kaiserlich Japanischen Armee … Deutsch Wikipedia
Muto Kabun — Mutō Kabun (jap. 武藤 嘉文; * 18. November 1926 in Kakamigahara, Präfektur Gifu) war ein japanischer Politiker der Liberaldemokratischen Partei (LDP), Abgeordneter des Shūgiin und 1993 Außenminister seines Landes. Mutō studierte an der Universität… … Deutsch Wikipedia
Mutō Kabun — (jap. 武藤 嘉文; * 18. November 1926 in Kakamigahara, Präfektur Gifu; † 4. November 2009 in Tokio) war ein japanischer Politiker der Liberaldemokratischen Partei (LDP), Abgeordneter des Shūgiin und 1993 Außenminister seines Landes. Mutō studierte an… … Deutsch Wikipedia
muto — [lat. mūtus, voce der. da una radice onomatopeica mu che, come il gr. mŷ , riproduceva la formazione di suoni inarticolati prodotti a bocca chiusa]. ■ agg. 1. (med.) [di persona affetta da mutismo] ▶◀ (lett.) mutolo. ‖ sordomuto. 2. a. [di… … Enciclopedia Italiana
MUTO — Gallice Mouton, item Florin a l Aignel, species fuit monetae aureae Franciae Regum, de qua vide supra in voce Mulro. Item machina bellica, apud Froissardum Volum. 3. c. 102. quae Aries aliis … Hofmann J. Lexicon universale
Muto Keiji — Keiji Mutō [[Datei:|200px]] Daten Ringname(n) The Great Muta Keiji Muto Kokushi Muso Super Black Ninja Super Ninja Viet Cong Minh White Ninja Namenszusätze Organisation … Deutsch Wikipedia