-
1 cambio
Icambiare, -, - V TRANSexchange, barterIIcambiare, cambiavi, cambiatus VIIIcambire, campsi, cambitus V TRANSexchange, barter -
2 antīquē
antīquē adv. with comp. [antiquus], like the ancients, in the old fashion: dicere, H.: antiquius permutatione mercium uti, the old method of barter, Ta.* * *antiquius, antiquissime ADVin the old way, in an old fashioned manner -
3 com-mūtō (conm-)
com-mūtō (conm-) āvī, ātus, āre, to alter wholly, change entirely: signa rerum: quae commutantur fiuntque contraria: leges. — Fig.: ad commutandos animos.—To change, exchange, interchange, replace, substitute, barter, traffic: eandem rem dicere commutatis verbis: locum, T.: captivos: conmutatis ordinibus, reformed, S.: consilio commutato: proprium (verbum) proprio: possessionis invidiam pecuniā: studium belli gerendi agriculturā, Cs. — To exchange words, discourse, converse: tecum unum verbum, T.: tria Verba inter vos, T. -
4 mūtō
mūtō āvī, ātus, āre, freq. [moveo].—Of motion, to move, move away, remove: se Non habitu mutatve loco, quit her dress or her dwelling, H.: coactus civitate mutari, be forced to leave: hinc dum muter, if I can only get away, O.: haec mutata, transplanted, V.—Of alteration, to alter, change, transform, vary, modify: sententiam paucis mutatis rebus sequi, with trifling modifications, Cs.: consilium meum: consuetudinem dicendi: testamentum: tabulas, one's will, Iu.: cum illo ut mutet fidem, T.: natura nescia mutari, incapable of change, Iu.: Mutati fremunt venti, shifted, V.: faciem mutatus, transformed in appearance, V.: facies locorum cum ventis simul mutatur, S.: mutatis ad misericordiam animis, turned, L.: quantum mutatus ab illo Hectore, V.: acetum, Quod vitio mutaverit uvam, by fermentation has turned, H.: (lupum) marmore, into marble, O.— To suffer change, alter, change: de uxore nihil mutat, T.: quantum mores mutaverint, L.: annona ex ante convectā copiā nihil mutavit, L.—Of style, to vary, change, diversify: an ego poetis concederem, ut crebro mutarent?: genus eloquendi... mutatum: mutata (verba), used figuratively.—To change in color, color, dye: aries iam croceo mutabit vellera luto, V.— To change, make better, improve: Placet tibi factum, Micio? Mi. non si queam mutare, T.— To change for the worse, spoil, turn: mutatum vinum, H.—Of substitution, to change, replace, make a change in: mutatis ad celeritatem iumentis, Cs.: calceos et vestimenta: arma ornatumque, S.: tegumenta capitis, L.: vestitum, put on mourning: mutatā Veste (Fortuna), assuming a squalid garb, H.—Of place, to change, shift, alter: mutari finibus, to be removed, L.: solum, i. e. go into exile: caelum, non animum, H.: calores (i. e. amores), Pr.—Of exchange, to interchange, exchange: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare: ut vestem cum eo mutem, T.: mutata secum fortuna, L.: incerta pro certis, S.: mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, L.: pace bellum, S.: victoriae possessionem pace incertā, L.: mitibus Mutare tristia, H. — To exchange, barter, sell: Hic mutat merces surgente a sole, etc., H.: mutandi copia, S.: uvam Furtivā strigili, H.: quamvis Milesia magno Vellera mutentur, are sold dear, V.: eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio, S.: res inter se, S.— To forsake: principem, Ta.* * *Imutare, mutavi, mutatus Vmove, change, shift, alter, exchange, substitute (for); modifyIIpenis; (rude) -
5 pacīscor
pacīscor pactus, ī, dep. [PAC-], to agree together, bargain, contract, agree, covenant, stipulate, transact: ut ex areā, nisi pactus esset orator, ne tolleret: magnā mercede cum principibus, ut, etc., L.: votis Ne Addant, etc., H.: (provinciam) sibi, stipulate for: tantum ab eo vitam, S.: stipendium populo R. dare, bind themselves, L.: Anchisae renovare annos, O.: pactos (Aetolos) in foedere suas urbīs fore, L.: quod dierum essent pactae induciae, had been agreed upon: quidam pacto inter se ut, etc., under an agreement, that, etc., L.— To betroth: ex quā pactus esset vir domo, in matrimonium duceret, L.—Pass.. cuius filio pacta est Artavasdis filia: Turnus, cui pacta Lavinia erat, L.—Fig., to barter, hazard, stake: vitam pro laude, V.* * *pacisci, pactus sum V DEPmake a bargain or agreement; agree, enter into a marriage contract; negotiate -
6 permūtātiō
permūtātiō ōnis, f [permuto], a change, alteration, revolution, crisis: magna rerum: temporum.— An interchanging, barter, exchange: captivorum, L.: mercium, Ta.: quae (pecunia) mihi ex publicā permutatione debetur, a remittance by bill of exchange.—A substitution: similis, Iu.* * *change, exchange -
7 cambitas
exchange, barter -
8 commuto
commutare, commutavi, commutatus V TRANSchange; alter wholly, rearrange, replace; transform; exchange, barter, sell -
9 excambium
excambion; barter (espec. of land) -
10 cambio
cambio, īre, v. n. ( perf. campsi, acc. to Charis. pp. 219 and 233 P., and Prisc. p. 906 ib.) [whence the Ital. and mercantile cambio, cambiare, cambiatura, etc.; Fr. change, changer, etc.; Engl. change, etc.], to exchange, barter: muto, ameibomai, Charis. l.l. (post-class. and very rare), App. Mag. p. 284; Sicul. Flacc. Cond. Agr. p. 13 Goes. -
11 cambitas
-
12 commuto
I.To alter wholly, change entirely (class.; most freq. in Cic.).A.Prop.:2.omnia migrant, Omnia commutat natura et vortere cogit,
Lucr. 5, 829; 1, 594; 1, 589;2, 936: signa rerum,
Cic. Fin. 5, 25, 74:frontem et vultum,
Q. Cic. Pet. Cons. 11, 42:vocem,
Suet. Tib. 71:quae commutantur fiuntque contraria,
Cic. Off. 1, 10, 31.—Of fruits, to decay, spoil, Varr. R. R. 1, 69, 1.—Esp. rhet. t. t., to change one ' s form of expression: commutabimus tripliciter, verbis, pronuntiando, tractando, i. e. vary our style, etc., Auct. Her. 4, 42, 54.—B.Trop.:II. A. 1.ad commutandos animos atque omni ratione flectendos,
Cic. de Or. 2, 52, 211:nihil commutantur animo et idem abeunt qui venerant,
id. Fin. 4, 3, 7; id. Att. 16, 5, 2.—With acc.:2.conmuto ilico pallium,
Plaut. Ps. 5, 1, 36:ubi aetate hoc caput colorem conmutavit,
id. Most. 1, 3, 44:coloniam,
id. Aul. 3, 6, 40:locum,
Ter. Eun. 5, 5, 3:captivos,
Cic. Off. 1, 13, 39; cf.:inter se conmutant vestem ac nomina,
interchange, Plaut. Capt. prol. 37:ornamenta templorum,
Suet. Vit. 5; id. Aug. 24.—With cum and abl.(α).Of person:(β).(loricam) secum,
Just. 3, 1, 8.—Of thing:3. 4.gloriam constantiae cum caritate patriae,
Cic. Sest. 16, 37: mortem cum vitā, Sulp. ap. id. Fam. 4, 5, 3.—With abl.:5.nisi oculos orationemque aliam conmutas tibi,
Plaut. Mil. 2, 3, 56:fidem suam et religionem pecuniā,
Cic. Clu. 46, 129:ornandi causā proprium (verbum) proprio,
id. de Or. 3, 42, 167:possessionis invidiam pecuniā,
id. Agr. 1, 5, 14:leve compendium fraude maximā,
Auct. Her. 2, 19, 29; cf.: hanc esse rem, quae si sit semel judicata, neque alio commutari... possit, replaced, i. e. made good, Cic. Inv. 1, 53, 102:victum vitamque priorem novis rebus,
Lucr. 5, 1106:studium belli gerendi agriculturā,
Caes. B. G. 6, 22:mustum aere,
Col. 12, 26, 2.—Absol., to make an exchange:B.vin conmutemus? Tuam ego ducam et tu meam?
Plaut. Trin. 1, 2, 21:si quid de se diceretur, non dubitaret interpellare et commutare,
to change the subject, Suet. Tib. 27.—Esp. of speech, to exchange words, to discourse, converse (so only twice in Ter.; cf.commutatio, II.): unum verbum tecum,
Ter. And. 2, 4, 7:non tria Verba inter vos,
id. Phorm. 4, 3, 34. -
13 compensatio
I.Prop., in the lang. of business, a balancing of accounts, a rendering of an equivalent, equalizing:II.compensatio est debiti et crediti inter se distributio,
Dig. 16, 2, 1; so ib. 24, 3, 15; Gai Inst. 4, 66 sq.: mercium, an exchange, barter (opp. pecunia), Just. 3, 2, 11.—Trop (only in Cic.):hac usurum conpensatione sapientem, ut voluptatem fugiat, si ea majorem doiorem effectura sit,
Cic. Tusc. 5, 33, 95:incommoda commodorum conpensatione lenire,
id. N. D. 1, 9, 23. -
14 conmuto
I.To alter wholly, change entirely (class.; most freq. in Cic.).A.Prop.:2.omnia migrant, Omnia commutat natura et vortere cogit,
Lucr. 5, 829; 1, 594; 1, 589;2, 936: signa rerum,
Cic. Fin. 5, 25, 74:frontem et vultum,
Q. Cic. Pet. Cons. 11, 42:vocem,
Suet. Tib. 71:quae commutantur fiuntque contraria,
Cic. Off. 1, 10, 31.—Of fruits, to decay, spoil, Varr. R. R. 1, 69, 1.—Esp. rhet. t. t., to change one ' s form of expression: commutabimus tripliciter, verbis, pronuntiando, tractando, i. e. vary our style, etc., Auct. Her. 4, 42, 54.—B.Trop.:II. A. 1.ad commutandos animos atque omni ratione flectendos,
Cic. de Or. 2, 52, 211:nihil commutantur animo et idem abeunt qui venerant,
id. Fin. 4, 3, 7; id. Att. 16, 5, 2.—With acc.:2.conmuto ilico pallium,
Plaut. Ps. 5, 1, 36:ubi aetate hoc caput colorem conmutavit,
id. Most. 1, 3, 44:coloniam,
id. Aul. 3, 6, 40:locum,
Ter. Eun. 5, 5, 3:captivos,
Cic. Off. 1, 13, 39; cf.:inter se conmutant vestem ac nomina,
interchange, Plaut. Capt. prol. 37:ornamenta templorum,
Suet. Vit. 5; id. Aug. 24.—With cum and abl.(α).Of person:(β).(loricam) secum,
Just. 3, 1, 8.—Of thing:3. 4.gloriam constantiae cum caritate patriae,
Cic. Sest. 16, 37: mortem cum vitā, Sulp. ap. id. Fam. 4, 5, 3.—With abl.:5.nisi oculos orationemque aliam conmutas tibi,
Plaut. Mil. 2, 3, 56:fidem suam et religionem pecuniā,
Cic. Clu. 46, 129:ornandi causā proprium (verbum) proprio,
id. de Or. 3, 42, 167:possessionis invidiam pecuniā,
id. Agr. 1, 5, 14:leve compendium fraude maximā,
Auct. Her. 2, 19, 29; cf.: hanc esse rem, quae si sit semel judicata, neque alio commutari... possit, replaced, i. e. made good, Cic. Inv. 1, 53, 102:victum vitamque priorem novis rebus,
Lucr. 5, 1106:studium belli gerendi agriculturā,
Caes. B. G. 6, 22:mustum aere,
Col. 12, 26, 2.—Absol., to make an exchange:B.vin conmutemus? Tuam ego ducam et tu meam?
Plaut. Trin. 1, 2, 21:si quid de se diceretur, non dubitaret interpellare et commutare,
to change the subject, Suet. Tib. 27.—Esp. of speech, to exchange words, to discourse, converse (so only twice in Ter.; cf.commutatio, II.): unum verbum tecum,
Ter. And. 2, 4, 7:non tria Verba inter vos,
id. Phorm. 4, 3, 34. -
15 conpensatio
I.Prop., in the lang. of business, a balancing of accounts, a rendering of an equivalent, equalizing:II.compensatio est debiti et crediti inter se distributio,
Dig. 16, 2, 1; so ib. 24, 3, 15; Gai Inst. 4, 66 sq.: mercium, an exchange, barter (opp. pecunia), Just. 3, 2, 11.—Trop (only in Cic.):hac usurum conpensatione sapientem, ut voluptatem fugiat, si ea majorem doiorem effectura sit,
Cic. Tusc. 5, 33, 95:incommoda commodorum conpensatione lenire,
id. N. D. 1, 9, 23. -
16 inverto
I.Lit.:2. II.pingue solum Fortes invertant tauri,
to turn up, plough up, Verg. G. 1, 64:campum,
id. ib. 3, 161:Boreas invertit ornos,
upturns, overthrows, Luc. 6, 390:vinaria,
to upset, empty, Hor. S. 2, 8, 39:mare,
i. e. disturbed, rough, id. Epod. 10, 5:alveos navium inversos pro tuguriis habere,
Sall. J. 18, 5:adeo vehementer talum inverti, ut minimum affuerim quin articulum defregerim,
dislocated, App. Flor. 3, p. 134, 3:si polypus invertatur,
Plin. 9, 30, 48, § 91:invertere se,
to turn over, id. 32, 2, 5, § 13:cum in locum anulum inverterat,
Cic. Off. 3, 9, 38. —Trop., to invert, transpose; to change. alter; to pervert; to exchange:B.ut cum semel dictum sit directe, invertatur ordo, et idem quasi sursum versus retroque dicatur,
Cic. Part. 7, 24: quae in vulgus edita ejus verbis, invertere supersedeo, to alter, give in another form, Tac. A. 15, 63:virtutes,
to alter, misrepresent, Hor. S. 1, 3, 55:lanas,
to dye, color, Sil. 16, 569:Vertumnus Deus invertendarum rerum est,
i. e. of barter, trade, Ascon. ad Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154. —Esp. of words, to pervert, misapply, use ironically (cf. inversio, I.):A.invertuntur verba, ut, etc.,
Cic. de Or. 2, 65, 262.—Hence, inversus, a, um, P. a., turned upside down, inverted.Lit.:B.vomer inversus,
Hor. Epod. 2, 63:carinae,
Plin. 9, 6, 5, § 15:manus (opp. supina),
id. 12, 25, 54, § 121:charta,
Mart. 4, 87, 11:submovere Euros Pellibus inversis,
turned inside out, Juv. 14, 187.—Trop., inverted, perverted: annus, inverted, brought back to its beginning, i. e. completed, ended, Hor. S. 1, 1, 36:pro curia, inversique mores!
perverted, corrupt, id. C. 3, 5, 7:consuetudo,
Quint. 3, 9, 9:verba,
perverted from their proper meanings, ambiguous, Ter. Heaut. 2, 3, 131; so,too, verba,
dark, obscure, Lucr. 1, 642. — Neutr. sing. as adv.: inversum, upside down:surculis inversum superpositis,
Sol. 8. -
17 Muto
1.mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].I.Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):II.neque se luna quoquam mutat,
does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:ne quis invitus civitate mutetur,
be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:hinc dum muter,
if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—Transf.A.Of change in the thing spoken of itself.1.In gen.a.Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.b.vario): sententiam mutare numquam,
Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:consuetudinem dicendi,
id. Brut. 91, 314:mentes vestras voluntatesque,
id. Prov. Cons. 10, 25:cum testamentum mutare cuperet,
id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:ne haec mutet fidem,
Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:tabulas,
to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:natura nescia mutari,
incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,
Liv. 8, 28, 1:facilem mutatu gentem,
Tac. A. 14, 23.—With ad:gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,
Quint. 10, 7, 3:ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,
id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:mutata suos flumina cursus,
Verg. E. 8, 4:negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,
Quint. 1, 5, 89.—With cum:cum illo fidem,
Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:facies locorum cum ventis simul mutatur,
Sall. J. 78, 3:qui cum fortunā non animum mutāsset,
Vell. 2, 82, 2:quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,
Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:bona facile mutantur in pejus,
Quint. 1, 1, 5.—With ex:nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,
Quint. 3, 4, 14:ex feminis mutari in mares,
Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:de uxore nihil mutat,
Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:quantum mutatus ab illo Hectore,
Verg. A. 2, 274:longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,
Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):ut silvae foliis pronos mutantur in annos,
Hor. A. P. 60.—Neutr., = mutari, to alter, change:(β).quantum mores mutaverint argumentum,
Liv. 39, 51, 10:postquam mutabat aestus,
Tac. A. 2, 23; 12, 20:annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,
Liv. 5, 13, 1:mox in superbiam mutans,
Tac. A. 12, 29:adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,
Liv. 9, 12, 3:tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,
id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—To differ, be different:(γ).pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,
Varr. R. R. 2, 2, 12:quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,
Gell. 2, 23, 7.—Of style, to vary:2.an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,
Cic. Or. 31, 109.—In partic.a.To change the color of, to color, dye (cf.:b.inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,
Verg. E. 4, 44:nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,
Quint. 1, 1, 5.—To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:c.non, si queam mutare,
Ter. Ad. 4, 7, 19.—To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:B.ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,
Hor. S. 2, 2, 58:melle mutatum (sc. balsamum),
adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—Of change in its relation to other things, etc.1.In gen., to change one thing, etc., for another:2.mutatis ad celeritatem jumentis,
Caes. B. C. 3, 11:vestimenta mutanti tunica ardere visa est,
Suet. Tib. 14:calceos et vestimenta,
Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,
Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,
Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,
Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—Esp.a.Mutata verba, i. e. figurative:b.mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,
Cic. Or. 27, 92.—Of style, to vary, alter:c.reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,
Cic. Part. Or. 7, 23:genus eloquendi... mutatum,
id. ib. 5, 16.—Of one's assertion or promise:d.quod dixi semel, hau mutabo,
will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—Of place, to change, shift, alter:C.locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,
Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,
i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,
Hor. C. Sec. 39.—Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:D.cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,
Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:ut vestem cum illo mutem,
Ter. Eun. 3, 5, 24:ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,
Liv. 21, 45, 6.—With pro:C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,
Liv. 27, 35, 14:non debere eum incerta pro certis mutare,
Sall. J. 83, 1:mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,
Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),
Hor. C. 2, 16, 19:victoriae possessionem incertā pace mutāsse,
Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:victrice patriā victam mutari,
id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,
Plaut. Capt. prol. 28; cf.:homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,
id. ib. 1, 1, 33;1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,
Hor. S. 1, 4, 29:mutandi copia,
Sall. J. 18, 5.—With abl.:uvam Furtivā mutat strigili,
Hor. S. 2, 7, 109:suburbanis lactens porcus aere mutandus est,
Col. 7, 9, 4:caetera reponantur, vel aere mutentur,
id. 8, 5, 4:aere mutandi sunt (sc. apri),
id. 9, 1, 7:quamvis Milesia magno Vellera mutentur,
Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,
Sall. J. 44, 5.—With inter:mutare res inter se instituerant,
Sall. J. 18, 9.—To forsake, abandon, leave:2.mutare, derelinquere,
Non. p. 351, 1:expertum jam principem anxii mutabant,
Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,
Juv. 6, 472.mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).3.Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell. -
18 muto
1.mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].I.Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):II.neque se luna quoquam mutat,
does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:ne quis invitus civitate mutetur,
be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:hinc dum muter,
if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—Transf.A.Of change in the thing spoken of itself.1.In gen.a.Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.b.vario): sententiam mutare numquam,
Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:consuetudinem dicendi,
id. Brut. 91, 314:mentes vestras voluntatesque,
id. Prov. Cons. 10, 25:cum testamentum mutare cuperet,
id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:ne haec mutet fidem,
Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:tabulas,
to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:natura nescia mutari,
incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,
Liv. 8, 28, 1:facilem mutatu gentem,
Tac. A. 14, 23.—With ad:gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,
Quint. 10, 7, 3:ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,
id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:mutata suos flumina cursus,
Verg. E. 8, 4:negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,
Quint. 1, 5, 89.—With cum:cum illo fidem,
Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:facies locorum cum ventis simul mutatur,
Sall. J. 78, 3:qui cum fortunā non animum mutāsset,
Vell. 2, 82, 2:quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,
Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:bona facile mutantur in pejus,
Quint. 1, 1, 5.—With ex:nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,
Quint. 3, 4, 14:ex feminis mutari in mares,
Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:de uxore nihil mutat,
Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:quantum mutatus ab illo Hectore,
Verg. A. 2, 274:longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,
Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):ut silvae foliis pronos mutantur in annos,
Hor. A. P. 60.—Neutr., = mutari, to alter, change:(β).quantum mores mutaverint argumentum,
Liv. 39, 51, 10:postquam mutabat aestus,
Tac. A. 2, 23; 12, 20:annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,
Liv. 5, 13, 1:mox in superbiam mutans,
Tac. A. 12, 29:adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,
Liv. 9, 12, 3:tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,
id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—To differ, be different:(γ).pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,
Varr. R. R. 2, 2, 12:quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,
Gell. 2, 23, 7.—Of style, to vary:2.an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,
Cic. Or. 31, 109.—In partic.a.To change the color of, to color, dye (cf.:b.inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,
Verg. E. 4, 44:nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,
Quint. 1, 1, 5.—To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:c.non, si queam mutare,
Ter. Ad. 4, 7, 19.—To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:B.ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,
Hor. S. 2, 2, 58:melle mutatum (sc. balsamum),
adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—Of change in its relation to other things, etc.1.In gen., to change one thing, etc., for another:2.mutatis ad celeritatem jumentis,
Caes. B. C. 3, 11:vestimenta mutanti tunica ardere visa est,
Suet. Tib. 14:calceos et vestimenta,
Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,
Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,
Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,
Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—Esp.a.Mutata verba, i. e. figurative:b.mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,
Cic. Or. 27, 92.—Of style, to vary, alter:c.reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,
Cic. Part. Or. 7, 23:genus eloquendi... mutatum,
id. ib. 5, 16.—Of one's assertion or promise:d.quod dixi semel, hau mutabo,
will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—Of place, to change, shift, alter:C.locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,
Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,
i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,
Hor. C. Sec. 39.—Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:D.cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,
Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:ut vestem cum illo mutem,
Ter. Eun. 3, 5, 24:ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,
Liv. 21, 45, 6.—With pro:C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,
Liv. 27, 35, 14:non debere eum incerta pro certis mutare,
Sall. J. 83, 1:mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,
Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),
Hor. C. 2, 16, 19:victoriae possessionem incertā pace mutāsse,
Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:victrice patriā victam mutari,
id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,
Plaut. Capt. prol. 28; cf.:homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,
id. ib. 1, 1, 33;1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,
Hor. S. 1, 4, 29:mutandi copia,
Sall. J. 18, 5.—With abl.:uvam Furtivā mutat strigili,
Hor. S. 2, 7, 109:suburbanis lactens porcus aere mutandus est,
Col. 7, 9, 4:caetera reponantur, vel aere mutentur,
id. 8, 5, 4:aere mutandi sunt (sc. apri),
id. 9, 1, 7:quamvis Milesia magno Vellera mutentur,
Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,
Sall. J. 44, 5.—With inter:mutare res inter se instituerant,
Sall. J. 18, 9.—To forsake, abandon, leave:2.mutare, derelinquere,
Non. p. 351, 1:expertum jam principem anxii mutabant,
Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,
Juv. 6, 472.mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).3.Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell. -
19 paciscor
păciscor, pactus, 3, v. dep. n. and a. ( act. collat. form, v. supra) [1. paco], to make a bargain, contract, or agreement with any one; to covenant, agree, stipulate, bargain, contract respecting any thing (cf.: transigo, stipulor, pango).I.Lit.A.In gen.(α).Neutr.:(β).pacisci cum illo paululā pecuniā potes,
Plaut. Bacch. 4, 8, 24; Cic. Verr. 2, 3, 14, § 36; Ov. M. 4, 702:paciscitur magnā mercede cum Celtiberorum principibus, ut, etc.,
Liv. 25, 33; cf.:pacti sunt inter se, ut die statutā,
Just. 1, 10, 4; 16, 4, 7; 38, 3, 5; cf. esp. id. 3, 6, 10:votis pacisci, Ne Cypriae Tyriaeque merces Addant avaro divitias mari (= votis transigere cum dis),
Hor. C. 3, 29, 59:de mercedibus,
Suet. Gram. 7.—Act.:B.quae pacisci modo scis, set quod pacta's, non scis solvere,
Plaut. Ps. 1, 2, 89:argentum,
id. ib. arg. 1, 9:quam (provinciam) sibi pactus erat,
Cic. Sest. 25, 55:rem,
Auct. Her. 2, 13, 20:pecuniam cum aliquo, Auct. B. Alex. 55: omnibus proscriptis, reditum salutemque pactus est,
Vell. 2, 77, 2:ab aliquo vitam,
Sall. J. 26, 1; so,pactus in singulos (homines) minas decem a tyranno,
Plin. 35, 10, 36, § 99:cum Xerxe nuptias filiae,
Just. 2, 15, 14.—With object-clause:Leucippo fieri pactus uterque gener,
Ov. F. 5, 702:dimitti (eum) pactus, si, etc.,
Plin. 8, 7, 7, § 18.—In part. fut. pass.:ut firma fierent paciscenda,
Amm. 31, 12, 13.—In partic., of a marriage-contract, to betroth a woman (syn.:II.despondeo, spondeo): ex quā pactus esset vir domo, in matrimonium duceret,
Liv. 4, 4, 10:Etutam pacto fratri eum invidisse,
id. 44, 30, 4.— -
20 permutatio
permūtātĭo, ōnis, f. [permuto].I.A changing, altering, change, alteration:II.magna rerum,
Cic. Sest. 34, 73:temporum,
id. Par. 6, 3, 51; Amm. 15, 3, 7:defensionis,
Quint. 5, 13, 41:vicissitudinum,
Vulg. Sap. 7, 18.—An interchanging, barter, exchanging, exchange:B.mercium,
Tac. G. 5, 4:partim emptiones, partim permutationes,
Cic. Pis. 21, 48:haec res permutationem non recipit,
Dig. 30, 1, 51:rerum,
ib. 19, 5, 5:captivorum,
Eutr. 2, 25; Gai. Inst, 3, 141. —Of exchanging money, negotiating a bill of exchange, Cic. Fam. 3, 5, 4; id. Att. 5, 13, 2.—A substitution.1.In rhet., of one expression for another, permutation, Auct. Her. 4, 34, 46.—2.Of one person for another:similis si permutatio detur,
Juv. 6, 653.
См. также в других словарях:
barter — bar·ter 1 / bär tər/ vi: to trade by exchanging one commodity or service for another vt: to trade or exchange by or as if by bartering compare sell barter 2 n: the art or practice of carrying on trade or exchange by or as if by bartering:… … Law dictionary
Barter — Bar ter, v. t. To trade or exchange in the way of barter; to exchange (frequently for an unworthy consideration); to traffic; to truck; sometimes followed by away; as, to barter away goods or honor. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
barter — bárter s. n. Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic bárter s.n. Acord, în practica comercială, prin care părţile convin să schimbe între ele mărfuri de valori egale. (< engl. barter). Trimis de Anonim, 16.05.2005. Sursa:… … Dicționar Român
barter — [bärt′ər] vi. [ME bartren < OFr barater, to barter, cheat: see BARRATOR] to trade by exchanging goods or services without using money vt. to give (goods or services) in return for other goods or services; trade n. 1. the act or practice of… … English World dictionary
Barter — Bar ter, n. 1. The act or practice of trafficking by exchange of commodities; an exchange of goods. [1913 Webster] The spirit of huckstering and barter. Burke. [1913 Webster] 2. The thing given in exchange. [1913 Webster] Syn: Exchange; dealing;… … The Collaborative International Dictionary of English
barter — (v.) mid 15c., apparently from O.Fr. barater to barter, cheat, deceive, haggle (also, to have sexual intercourse ), 12c., of uncertain origin, perhaps from a Celtic language (Cf. Ir. brath treachery ). Connection between trading and cheating… … Etymology dictionary
barter — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. bartererze, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} rodzaj działalności handlowej, w której wzajemne należności partnerów rozlicza się poprzez wymianę towarów, bez angażowania w nią pieniędzy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Barter… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Barter — Bar ter (b[aum]r t[ e]r), v. i. [imp. & p. p. {Bartered} (b[aum]r t[ e]rd); p. pr. & vb. n. {Bartering}.] [OE. bartren, OF. barater, bareter, to cheat, exchange, perh. fr. Gr. pra ttein to do, deal (well or ill), use practices or tricks, or perh … The Collaborative International Dictionary of English
barter — bàrter m DEFINICIJA ekon. oblik vezane trgovine, zamjena robe za robu (ob. u istoj vrijednosti i između dvaju partnera); trampa ETIMOLOGIJA engl … Hrvatski jezični portal
barter — [v] trade goods or services bargain, exchange, haggle, swap, trade, traffic, truck; concept 104 … New thesaurus
barter — ► VERB ▪ exchange (goods or services) for other goods or services. ► NOUN ▪ trading by bartering. ORIGIN probably from Old French barater deceive … English terms dictionary