Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

cāritās

  • 1 caritas

    cārĭtas, ātis, f. [carus].
    I.
    Prop., dearness, costliness, high price, etc. (opp. vilitas):

    annonae,

    Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47; 2, 3, 92, § 215; id. Off. 3, 12, 50; Liv. 44, 7, 10; Suet. Ner. 45:

    rei frumentariae (opp. vilitas annonae),

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    nummorum,

    id. Att. 9, 9, 4:

    olei,

    Plin. 18, 28, 68, § 273:

    vini,

    Suet. Aug. 42.—Also absol. caritas (sc. annonae), high prices, Cato, R. R. 3:

    ut tum vendas cum caritas est,

    Varr. R. R. 1, 69:

    cum alter annus in vilitate, alter in summā caritate fuerit,

    Cic. Verr. 2, 3, 93, § 216; id. Off. 2, 17, 58.—
    II.
    Trop., regard, esteem, affection, love (cf. amor, I.; in good prose;

    syn.: benevolentia, favor, studium): cum deorum tum parentum patriaeque cultus eorumque hominum, qui aut sapientiā aut opibus excellunt, ad caritatem referri solet: conjuges autem et liberi, et fratres et alii, quos usus familiaritasque conjunxit, quamquam etiam caritate ipsā, tamen amore maxime continentur,

    Cic. Part. Or. 25, 88; hence, opp. amor, as esteem to personal affection:

    si id videare, quod sit utile ipsis, defendere... haec res amorem magis conciliat, illa virtutis defensio caritatem,

    id. de Or. 2, 51, 206; cf. Treb. ap. id. Fam. 12, 16, 2; Liv. 24, 4, 8:

    ut qui pacem belli amore turbaverant, bellum pacis caritate deponerent,

    Tac. H. 2, 37: amor pathos, caritas êthos, Quint. 6, 2, 12:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27;

    Quint. prooem. § 6: liberalitate qui utuntur benevolentiam sibi conciliant et caritatem,

    id. Fin. 1, 16, 52; id. Lael. 27, 102; Quint. 11, 1, 72:

    ingenita erga patriam caritas,

    Liv. 1, 34, 5:

    retinere caritatem in aliquem,

    Cic. Lael. 19, 70:

    sanguine et caritate propior,

    Tac. A. 6, 46:

    caritatem paraverat loco auctoritatis,

    id. Agr. 16 fin.The subjoined gen. is usu. objective:

    patriae et suorum,

    Cic. Off. 3, 27, 100; id. Sest. 24, 53; Nep. Alcib. 5, 1:

    rei publicae,

    Cic. Phil. 12, 8, 20; Liv. 2, 2, 5:

    domini,

    id. 1, 51, 8:

    Syracusanorum,

    id. 25, 28, 7:

    Hieronis,

    id. 24, 5, 1:

    liberum,

    id. 8, 7, 18:

    filiae,

    Tac. A. 12, 4:

    ipsius soli,

    Liv. 2, 1, 5:

    sedium suarum,

    id. 5, 42, 2; Quint. 6, 2, 14.—But sometimes also subjective, love entertained by one:

    hominum, deorum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. de Or. 2, 58, 237:

    civium,

    id. Phil. 1, 12, 29; Liv. 24, 4, 8 (with amor);

    or, more rarely, of the cause or ground of the love: caritas illius necessitudinis,

    Cic. Sest. 3, 6:

    benevolentiae,

    id. Lael. 9, 32.—In plur. of the different species of affection:

    omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57; id. Fin. 3, 22, 73:

    liberum,

    App. M. 5, p. 171.—
    B.
    In late Lat., meton., caritates = cari, the loved persons, Amm. 18, 8, 14; 24, 1, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > caritas

  • 2 cāritās

        cāritās ātis, f    [carus], dearness, costliness, high price: annonae: rei frumentariae: annus in summā caritate fuit. — Fig., regard, esteem, affection, love: caritatem conciliare: inter natos et parentes: erga patriam, L.: caritatem parare, Ta.: patriae et suorum, affection for: liberūm, L.: necessitudinis, arising from: omnīs omnium caritates patria una complexa est, kinds of affection.
    * * *
    charity; love, affection, esteem, favor; dearness; high price

    Latin-English dictionary > cāritās

  • 3 caritas

    dearness, affection / charity.

    Latin-English dictionary of medieval > caritas

  • 4 In necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas

    In necessary things unity, in doubtful things liberty, in all things charity

    Latin Quotes (Latin to English) > In necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas

  • 5 amo

    ămo, āvi, ātum, 1, v. a. (amāsso = amavero, Plaut. Cas. 5, 4, 23; id. Curc. 4, 4, 22; id. Mil. 4, 2, 16; cf. Paul. ex Fest. p. 28 Müll.:

    amāsse = amavisse,

    Ter. Eun. 5, 1, 11:

    amantum = amantium,

    Plaut. Men. 2, 3, 4; Lucr. 4, 1077; Ov. A. A. 1, 439) [cf. Sanscr. kam = to love; hama = Sanscr. sam = Germ. sammt; Engl. same, Lat. similis; with the radical notion of likeness, union], to like, to love, eraô, phileô (both in the higher and the lower sense, opp. odisse; while diligere (agapô) designates esteem, regard; opp. neglegere or spernere; cf. Doed. Syn. IV. p. 97; in the high sense in the philos. writings and Epp. of Cicero; often in the low sense, esp. in the comic poets. In the Vulg. amo and amor are comparatively little used, prob. from their bad associations, amo being used 51 times and amor 20. Instead of these words, diligo, dilectio and caritas were used. Diligo (incl. dilectus) occurs 422 times, and dilectio and caritas 144 times in all; dilectio 43 and caritas 101 times).
    I.
    In gen.:

    quid autem est amare, nisi velle bonis aliquem adfici, quam maximis, etiamsi ad se ex iis nihil redeat,

    Cic. Fin. 2, 24:

    amare autem nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames, nullā indigentiā, nullā utilitate quaesitā,

    id. Am. 27, 100:

    videas corde amare (eos) inter se,

    Plaut. Capt. 2, 3, 60; Ter. Ad. 5, 3, 42:

    liberi amare patrem atque matrem videntur,

    Gell. 12, 1, 23:

    qui amat patrem aut matrem,

    Vulg. Matt. 6, 5:

    ipse Pater amat vos, h. l. used of God,

    ib. Joan. 16, 27:

    Cicerones pueri amant inter se,

    love each other, Cic. Att. 6, 1:

    magis te quam oculos nunc amo meos,

    Ter. Ad. 4, 5, 67:

    quem omnes amare meritissimo debemus,

    Cic. de Or. 1, 55, 234.—So, amare aliquem ex animo, to love with all one's heart, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5:

    unice patriam et cives,

    id. Cat. 3, 5:

    aliquem amore singulari,

    id. Fam. 15, 20:

    sicut mater unicum amat filium suum,

    Vulg. 2 Reg. 1, 26:

    dignus amari,

    Verg. E. 5, 89.—Amare in ccntr. with diligere, as stronger, more affectionate: Clodius valde me diligit, vel, ut emphatikôteron dicam, valde me amat, Cic. ad Brut. 1, 1; id. Fam. 9, 14:

    eum a me non diligi solum, verum etiam amari,

    id. ib. 13, 47; id. Fragm. ap. Non. 421, 30 (Orell. IV. 2, p. 466); Plin. Ep. 3, 9.—But diligere, as indicative of esteem, is more emph. than amare, which denotes an instinctive or affectionate love:

    non quo quemquam plus amem, aut plus diligam, Eo feci, sed, etc.,

    Ter. Eun. 1, 2, 16:

    homo nobilis, qui a suis et amari et diligi vellet,

    Cic. Verr. 2, 4, 23:

    te semper amavi dilexique,

    have loved and esteemed, id. Fam. 15, 7: diligis (agapais) me plus his? Etiam, Domine, tu scis quia amo (philô) te, Vulg. Joan. 21, 15 sqq., ubi v. Alford, Gr. Test. al.—Hence in asseverations: ita (sic) me dii (bene) ament or amabunt, so may the gods love me, by the love of the gods, most assuredly:

    ita me di amabunt, etc.,

    Plaut. Poen. 1, 3, 30 (v. the pass. in its connection):

    ita me di ament, credo,

    Ter. And. 5, 4, 44:

    non, ita me di bene ament,

    id. Hec. 2, 1, 9:

    sic me di amabunt, ut, etc.,

    id. Heaut. 3, 1, 54.—Hence also ellipt.: ita me Juppiter! (sc. amet or amabit), Plaut. Poen. 1, 3, 31 (so in Engl. with different ellipsis, bless me! sc. God).—And as a salutation: Me. Salvus atque fortunatus, Euclio, semper sies. Eu. Di te ament, Me gadore, the gods bless you! Plaut. Aul. 2, 2, 6 al.—
    II.
    Esp.
    A.
    Amare se, of vain men, to be in love with, to be pleased with one's self, also, to be selfish (used mostly by Cic.):

    quam se ipse amans sine rivali!

    Cic. Q. Fr. 3, 8:

    nisi nosmet ipsos valde amabimus,

    id. Off. 1, 9, 29; so id. Att. 4, 16 med.; id. Har. Resp. 9:

    homines se ipsos amantes,

    Vulg. 2 Tim. 3, 2.—
    B.
    Of unlawful love, Plaut. Bacch. 2, 2, 30:

    ut videas eam medullitus me amare!

    id. Most. 1, 3, 86 et saep.:

    meum gnatum rumor est amare,

    Ter. And. 1, 2, 14; 1, 2, 20 al.:

    ibi primum insuevit exercitus populi Romani amare, potare, etc.,

    Sall. C. 11, 6:

    quae (via) eo me solvat amantem,

    Verg. A. 4, 479:

    non aequo foedere amare,

    id. ib. 4, 520; Hor. S. 2, 3, 250 Heind.; Vulg. Jud. 16, 4; ib. 2 Reg. 13, 4 al. —
    C.
    Trop., to love a thing, to like, to be fond of, to find pleasure in, delight in:

    nomen, orationem, vultum, incessum alicujus amare,

    Cic. Sest. 49, 105:

    amavi amorem tuum,

    id. Fam. 9, 16:

    Alexidis manum amabam,

    id. Att. 7, 2:

    amabat litteras,

    Nep. Att. 1, 2:

    ea, quae res secundae amant, lasciviā atque superbiā incessere,

    Sall. J. 41, 3:

    amare nemus et fugere urbem,

    Hor. Ep. 2, 2, 77:

    amat bonus otia Daphnis,

    Verg. E. 5, 61:

    non omnes eadem mirantur amantque,

    Hor. Ep. 2, 2, 58:

    mirā diversitate naturā, cum īdem homines sic ament inertiam et oderint quietem,

    Tac. G. 15:

    pax et quies tunc tantum amata,

    id. ib. 40:

    qui amant vinum et pinguia,

    Vulg. Prov. 21, 17:

    amant salutationes in foro,

    ib. Luc. 20, 46: amat Janua limen, loves to remain shut, i. e. is constantly closed, Hor. C. 1, 25, 3; so,

    Nilus amet alveum suum,

    keep to its bed, Plin. Pan. 31, 4 al. —With inf. as object:

    hic ames dici pater atque princeps,

    Hor. C. 1, 2, 50:

    amant in synagogis orare,

    Vulg. Matt. 6, 5.—
    D.
    Amare aliquem de or in aliquā re, quod, etc., to like one for something, to be obliged to one for something, to be under obligation, be thankful.
    a.
    With de:

    ecquid nos amas De fidicinā istac?

    Ter. Eun. 3, 2, 3:

    de raudusculo multum te amo,

    Cic. Att. 7, 2, 7.—
    b.
    With in:

    et in Attilii negotio te amavi,

    Cic. Fam. 13, 62.—
    c.
    With quod:

    te multum amamus, quod, etc.,

    Cic. Att. 1, 3: amas me, quod te non vidi? Domit. Afer. ap. Quint. 6, 3, 93.—Also without prep. or quod: soror, parce, amabo. Anter. Quiesco. Adelph. Ergo amo te, I like you, am much obliged to you, Plaut. Poen. 1, 2, 40:

    bene facis: Merito te amo,

    Ter. Ad. 5, 8, 23.—Hence in the eilipt. lang. of conversation, amabo or amabo te (never amabo vos, etc.), lit. I shall like you ( if you say, do, etc., that for me).—Hence in entreaties = oro, quaeso, precor (with ut or ne foll.), be so good, I pray, entreat you (in Plaut. and Ter. very freq.; in the latter always amabo without te;

    in Cic. only in Epistt.): quis hic, amabo, est, qui, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 3, 26:

    qui, amabo?

    id. Bacch. 1, 1, 19:

    quid, amabo, obticuisti?

    id. ib. 1, 1, 28 et saep.:

    id, amabo, adjuta me,

    Ter. Eun. 1, 2, 70:

    id agite, amabo,

    id. ib. 1, 2, 50 al.; Cat. 32, 1:

    id, amabo te, huic caveas,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 10; id. Men. 4, 3, 4:

    amabo te, advola,

    Cic. Q. Fr. 2, 10:

    cura, amabo te, Ciceronem nostrum,

    id. Att. 2, 2.—With ut or ne foll.:

    scin quid te amabo ut facias?

    Plaut. Men. 2, 3, 71; 3, 3, 1:

    amabo, ut illuc transeas,

    Ter. Eun. 3, 3, 31:

    amabo te, ne improbitati meae assignes, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 4.—
    E.
    With inf., to do a thing willingly, to be wont or accustomed to (cf. phileô; mostly poet. or in post-Aug. prose):

    clamore, vultu, saepe impetu, atque aliis omnibus, quae ira fieri amat,

    delights to have done, is wont to do, Sall. J. 34, 1; cf. Quint. 9, 3, 17:

    aurum per medios ire satellites Et perrumpere amat saxa potentius Ictu fulmineo,

    Hor. C. 3, 16, 9; so id. ib. 2, 3, 9; id. Epod. 8, 15; Plin. 13, 4, 7, § 28; Tac. A. 4, 9.—Hence, ămans, antis, P. a., with gen. or absol.
    A.
    Fond, loving, kind, feeling kindly to, benevolent, pleasing; and subst., a friend, patron:

    continentem, amantem uxoris maxime,

    Plaut. As. 5, 2, 7:

    veterem amicum suum studiosum, amantem, observantem sui,

    Cic. Rab. Post. 16:

    homines amantes tui,

    id. Fam. 9, 6:

    cives amantes patriae,

    id. Att. 9, 19; id. Q. Fr. 1, 1, 5:

    amans cruoris,

    Ov. P. 2, 9, 46:

    ad nos amantissimos tui veni,

    Cic. Fam. 16, 7:

    Amantissimus Domini habitabit in eo,

    Vulg. Deut. 33, 12; ib. Amos, 5, 11: amantissima eorum non proderunt iis, their most [p. 108] pleasant things, ib. Isa. 44, 9; so ib. Os. 9, 16.—
    B.
    Trop., of things, friendly, affectionate:

    nomen amantius indulgentiusque,

    Cic. Clu. 5:

    lenissimis et amantissimis verbis utens,

    id. Fam. 5, 15 al. —
    C.
    Sometimes in a bad sense = amator or amica, a paramour; cf. Wolf ad Cic. Tusc. 4, 12, 27; cf. Hor. Ep. 1, 1, 38:

    quis fallere possit amantem,

    Verg. A. 4, 296; 4, 429:

    amantium irae amoris integratio est,

    Ter. And. 3, 3, 23:

    oblitos famae melioris amantīs,

    Verg. A. 4, 221:

    perjuria amantūm,

    Ov. A. A. 1, 633.— Hence, ămanter, adv., lovingly, affectionately, Cic. Fam. 5, 19; id. Att. 2, 4.— Comp., Tac. A. 1, 43.— Sup., Cic. Am. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > amo

  • 6 amor

    ămor (old form ămŏs, like honos, labos, colos, etc., Plaut. Curc. 1, 2, 2; v. Neue, Formenl. I. p. 170), ōris, m. [amo], love (to friends, parents, etc.; and also in a low sense; hence in gen., like amo, while caritas, like diligere, is esteem, regard, etc.; hence amor is used also of brutes, but caritas only of men; v amo init.):

    Amicitiae caritate et amore cernuntur. Nam cum deorum, tum parentum, patriaeque cultus, eorumque hominum, qui aut sapientiā aut opibus excellunt, ad caritatem referri solet. Conjuges autem et liberi et fratres et alii, quos usus familiaritasque conjunxit, quamquam etiam caritate ipsā, tamen amore maxime continentur,

    Cic. Part. Or. 25, 88; cf. id. ib. 16, 56; Doed. Syn. IV. p. 100 (but amor is related to benevolentia as the cause to the effect, since benevolentia designates only an external, friendly treatment; but amor a real, internal love):

    amor, ex quo amicitia nominata, princeps est ad benevolentiam conjungendam,

    Cic. Am. 8, 26:

    nihil enim est, quod studio et benevolentiā, vel amore potius effici non possit,

    id. Fam. 3, 9; cf. Doed. Syn. IV. p. 105 (very freq. in all periods, and in every kind of style; in a low sense most freq. in the com. and eleg. poets, Petron., and similar authors; v. amo init.); constr. with in, erga, or the obj. gen. (with the gen. of the gerund, never in Cic., and perh. in no prose writer; but it is so found in Lucr., Ovid, and Hor.).
    I.
    Lit.: ab his initiis noster in te amor profectus, Cic. Fam. 13, 29:

    si quid in te residet amoris erga me,

    id. ib. 5, 5:

    amori nostro (i. e. quo a te amamur) plusculum etiam, quam concedit veritas, largiare,

    id. ib. 5, 12;

    Postquam primus amor deceptam morte fefellit,

    Verg. A. 4, 17:

    amabilis super amorem mulierum,

    Vulg. 2 Reg. 1, 26: in paternitatis amore, brotherly love (Gr. philadelphia), ib. 1 Pet. 1, 22; ib. 2 Pet. 1, 7 bis:

    amplecti aliquem amore,

    Cic. Att. 7, 1:

    habere amorem erga aliquem,

    id. ib. 9, 14:

    respondere amori amore,

    id. ib. 15, 21:

    conciliare amorem alicui,

    id. de Or. 2, 51 et saep.—Of sexual love, whether lawful or unlawful: Medea amore saevo saucia, Enn. Med. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (as a transl. of the Gr. erôti thumon ekplageis Iasonos, Eur. Med. prol. 8):

    videbantur illi (septem anni) pauci dies prae amoris magnitudine,

    Vulg. Gen. 29, 20; 29, 30:

    is amore projecticiam illam deperit,

    Plaut. Cist. 1, 3, 43:

    amore perdita est,

    id. Mil. 4, 6, 38:

    in amore haec omnia sunt vitia,

    Ter. Eun. 1, 1, 14:

    aeterno devictus volnere amoris,

    Lucr. 1, 35:

    qui vitat amorem,

    id. 4, 1069:

    Nec te noster amor tenet?

    Verg. A. 4, 307; 4, 395; Ov. M. 4, 256:

    ne sit ancillae tibi amor pudori,

    Hor. C. 2, 4, 1:

    meretricis amore Sollicitus,

    id. S. 2, 3, 252:

    ut majus esset odium amore, quo ante dilexerat,

    Vulg. 2 Reg. 13, 15:

    ambo vulnerati amore ejus,

    ib. Dan. 13, 10 al. —In both significations also in the plur.:

    amores hominum in te,

    Cic. Att. 5, 10:

    amores sancti,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Tusc. 4, 34, 72:

    Ille meos, primus qui me sibi junxit, amores Abstulit,

    Verg. A. 4, 28:

    est is mihi in amoribus, i. e. valde a me amatur,

    Cic. Fam. 7, 32:

    meos amores eloquar,

    Plaut. Merc. 1, 1, 2:

    meretricii amores,

    Ter. And. 5, 4, 10:

    quem amore venerio dilexerat,

    Nep. Paus. 4, 1:

    amores et hae deliciae, quae vocantur,

    Cic. Cael. 19:

    quando Dido tantos rumpi non speret amores,

    Verg. A. 4, 292:

    Tabuit ex illo dementer amoribus usa,

    Ov. M. 4, 259:

    insanos fateamur amores,

    id. ib. 9, 519 et saep.; Hor. C. 3, 21, 3 et saep.—
    II.
    Meton.
    A.
    For the beloved object itself:

    amores et deliciae tuae,

    Cic. Div. 1, 36;

    Pompeius, nostri amores,

    id. Att. 2, 19; 16, 6;

    and ironic.: sed redeo ad amores deliciasque nostras, L. Antonium,

    id. Phil. 6, 5; Plaut. Poen. 1, 1, 79; Ov. M. 1, 617; 4, 137 al.—
    B.
    Personified: Amor, the god of love, Love, Cupid, Erôs:

    O praeclaram emendatricem vitae poëticam, quae Amorem flagitii et levitatis auctorem in concilio deorum collocandum putet,

    Cic. Tusc. 4, 32, 69:

    Deum esse Amorem turpis et vitio favens finxit libido,

    Sen. Phaedr. 195: Illum conjugem, quem Amor dederat, qui plus pollet potiorque est patre, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69:

    Omnia vincit Amor, et nos cedamus Amori,

    Verg. E. 10, 69:

    Improbe Amor, quid non mortalia corpora cogis?

    id. A. 4, 412:

    Paret Amor dictis carae genetricis,

    id. ib. 1, 689:

    Amor non talia curat,

    id. E. 10, 28:

    nec quid Amor curat,

    Ov. M. 1, 480:

    Amori dare ludum,

    Hor. C. 3, 12, 1; Prop. 1, 2, 8:

    non tot sagittis, Spicula quot nostro pectore fixit Amor,

    id. 3, 4, 2:

    pharetratus,

    Ov. Tr. 5, 1, 22:

    Notaque purpureus tela resumit Amor,

    id. Am. 2, 9, 34:

    movit Amor gemmatas aureus alas,

    id. R. Am. 39 et saep.—Also in the plur., Cupids, Loves:

    corpora nudorum Amorum,

    Ov. M. 10, 516:

    lascivi Amores,

    Hor. C. 2, 11, 7:

    parvi Amores,

    Prop. 3, 1, 11:

    Amores volucres,

    Ov. Ep. 16, 201:

    pharetrati,

    id. R. Am. 519 al. —
    C.
    A strong, passionate longing for something, desire, lust:

    consulatūs amor,

    Cic. Sull. 26, 73:

    gloriae,

    id. Arch. 11, 28:

    amicitiae,

    id. Tusc. 4, 33, 70:

    lactis,

    Verg. G. 3, 394:

    vini,

    Liv. 9, 18:

    auri,

    Verg. A. 1, 349:

    argenti,

    Hor. S. 2, 3, 78:

    nummi,

    Juv. 14, 138:

    laudum,

    Verg. A. 9, 197 et saep.:

    cognitionis,

    Cic. Fin. 4, 7, 18.—With gerund:

    edundi,

    Lucr. 4, 870:

    habendi,

    Ov. M. 1, 131, and Hor. Ep. 1, 7, 85:

    scribendi,

    id. S. 2, 1, 10.— Poet., with inf.:

    si tantus amor casus cognoscere nostros,

    Verg. A. 2, 10:

    seu rore pudico Castaliae flavos amor est tibi mergere crines,

    Stat. Th. 1, 698.—
    * D.
    Poet., a love-charm, philtre:

    quaeritur et nascentis equi de fronte revolsus Et matri praereptus amor,

    Verg. A. 4, 516; upon which passage Serv. remarks: Secundum Plinium, qui dicit in Naturali Historiā (8, 42, 66, § 163 sqq.) pullos equinos habere in fronte quandam carnem, quam eis statim natis adimit mater; quam si quis forte [p. 109] praeripuerit, odit pullum et lac ei denegat; v. hippomanes.

    Lewis & Short latin dictionary > amor

  • 7 ad-suēscō (assuē-)

        ad-suēscō (assuē-) ēvī, ētus, ere,    to accustom, habituate: pluribus mentem, H.: animis bella, make familiar, V.: caritas, cui adsuescitur, one becomes accustomed, L.—P. pass., habituated, accustomed: mensae erili, V.: homines labore adsiduo adsueti: praedae adsuetus amore, O.: Romanis Gallici tumultūs adsuetis, L.: invia ac devia adsueti, L.: in omnia iura adsuetus, L.: muros defendere, V.: Graecari, H.— Intrans, to become accustomed: ad homines, Cs.: fremitum voce vincere: votis vocari, V.: demittere se, O.: quieti et otio, Ta.: genus pugnae, quo adsuerant, L.: sic adsuevi.

    Latin-English dictionary > ad-suēscō (assuē-)

  • 8 annōna

        annōna ae, f    [annus], the year's produce: vectigal ex salariā annonā, out of the annual supply, L. — Means of subsistence, provisions, corn, grain, crop: Tum annona carast, is dear, T.: caritas annonae, scarcity: perfugia nostrae annonae, resources of our market: vilitas annonae, abundance. —Meton., the price (of grain), market: iam ad denarios quinquaginta in singulos modios annona pervenerat, Cs.: vetus, former prices, L.: annonam levare, to relieve scarcity: ad varietates annonae horreum, a storehouse against fluctuations in price, L.—Fig.: Vilis amicorum est annona, the market price, H.
    * * *
    year's produce; provisions; allotment/rations; wheat/food; price of grain/food

    Latin-English dictionary > annōna

  • 9 dirimō

        dirimō ēmī, ēmptus, ere    [dis- + emo], to take apart, part, separate, divide, cut off: dirimi (corpus) distrahive: dirimit Suebiam montium iugum, Ta.: urbs flumine dirempta, L.: a continenti urbem, Cu.: si quem dirimit plaga solis, whom the torrid zone parts (from us), V.: infestas acies, iras (i. e. iratos), to stand between, L.—Fig., to break off, interrupt, disturb, put off, delay: proelium dirimitur, Cs.: proelium nox diremit, S.: proelia voce, V.: venerunt ad dirimendum bellum, L.: certamina, O.: controversiam, to end: rem arbitrio, O.— To separate, dissolve, break off: coniunctionem civium: caritas dirimi non potest, etc.: dirempta pax, L.: conubium, L. — To interrupt, disturb, break up: conloquium, Cs.: ut concilia populi dirimerentur, L.: actum est nihil, nox diremit.— To destroy, frustrate, bring to naught: auspicium, L.: rem susceptam: consilium, S.
    * * *
    dirimere, diremi, diremptus V
    divide, pull apart, separate, break up, dissolve; interrupt, delay

    Latin-English dictionary > dirimō

  • 10 nātus (gnā-)

        nātus (gnā-) adj.    [P. of nascor], born, made, destined, designed, intended, produced by nature, fit: huic natus rei, ferundis miseriis, T.: non sibi soli: loca insidiis, L.: vir ad omnia summa: canor mulcendas natus ad aurīs, O.: in vanos tumultūs gens, L.: Nos fruges consumere nati, H.: animal tolerare labores, O.: nati in usum laetitiae scyphi, H.: dira in periuria linguae, O.: adversus Romanos hostis, L.: animal propter convivia, Iu. — Plur n. as subst: terrā nata, productions of.— Constituted by nature: non scripta sed nata lex: ita natus locus est, L.: versūs male, H.—In the phrases, pro re natā, or (old) e re natā, under present circumstances, as matters are: ut in iis pro re natā non incommode possint esse: E re natā melius fieri haud potuit, T.—With a phrase expressing time, old, of the age of: eques annos prope XC natus: Cato annos octoginta natus excessit e vitā, at the age of.—With maior or minor: annos natast sedecim, Non maior, T.: minor quinque et viginti annis natus, N.: homo annos maior quadraginta, over forty years old: liberi maiores quam quindecim annos, L.—With plus or amplius: annos sexaginta natus es aut plus, T.: non amplius novem annos natus, N.—As subst m., a son: crudelis, V.: caritas, quae est inter natos et parentes, children: Cum pecore et gnatis, H.

    Latin-English dictionary > nātus (gnā-)

  • 11 parēns

        parēns entis ( gen plur. entum and entium), m and f    [P. of pario], a procreator, father, mother, parent: parenti potius quam amori obsequi, T.: ex parenti meo ita accepi, S.: tuus: amandus, H.: alma parens Idaea deum, V.: cum is tibi parentis numero fuisset: sibi parentis loco esse, i. e. to be revered as a father, L.: suos parentīs repperit, T.: (caritas) inter natos et parentes: parentes cum liberis, Cs.— A grandparent, progenitor, ancestor (of recent generations; more remote ancestors are maiores): Siciliam ac Sardiniam parentibus nostris ereptas recuperare, L.: more parentum, ancestral, V.— Plur, relations, kinsfolk, kindred (of brothers and cousins), Cu.— Fig., a father, founder, inventor, author: me urbis parentem esse dixerunt: Socrates philosophiae: (Mercurius) lyrae parens, H.: parentis laudes, i. e. Jupiter, H.
    * * *
    parent, father, mother

    Latin-English dictionary > parēns

  • 12 pertineō

        pertineō uī, —, ēre    [per+teneo]; to stretch out, reach, extend: venae in omnīs partīs corporis pertinentes: deus pertinens per naturam cuiusque rei: Belgae pertinent ad partem fluminis, Cs.— Fig., to reach, extend: eadem bonitas ad multitudinem pertinet: caritas patriae per omnes ordines pertinebat, pervaded, L.: partium sensu non satis pertinente in omnia, that which was felt in parts (of the city) not becoming everywhere known, L. — To belong, relate, pertain, be pertinent, concern, refer: quid est hoc? quo pertinet?: quorsum haec oratio pertinet?: nihil ad rem pertinere, is nothing to the point: quod ad inducias pertineret, as far as concerned, Cs.: si quid hoc ad rem pertinet, is to the point.—To apply, be applicable, suit, be suitable: quod (ius) pertineat ad omnīs: ad quem suspicio malefici pertineat, on whom suspicion should fall: ad imperatorem id pertinere prodigium, L.— To belong, be the right of: regnum Aegypti ad se pertinere.— To have a tendency, tend, lead, conduce: illud quo pertineat, videte: summa illuc pertinet, ut sciatis, etc.: ille luctus ad tui capitis periculum pertinebat, threatened your safety: ad rem pertinere visum est, eos consules esse, etc., to be useful, L.: Quorsum pertinuit stipare, etc.? what end did it serve? H.
    * * *
    pertinere, pertinui, pertentus V
    reach; extend; relate to; concerns, pertain to

    Latin-English dictionary > pertineō

  • 13 superficiēs

        superficiēs —, acc. em, f    [super+facies], the upper side, top, surface ; hence, in law, fixtures, improvements, buildings (as upon the ground, not of it): aream praeclaram habebimus, superficiem consules aestimabunt: in superficie tignisque caritas nobis patriae pendet? L.
    * * *
    top, surface, upper layer; building (vs land on which it stands)

    Latin-English dictionary > superficiēs

  • 14 adfinitas

    affīnĭtas ( adf-), ātis, f. [affinis] ( gen. plur. adfinitatium, Just. 17, 3), the state or condition of adfinis.
    I.
    Relationship or alliance by marriage, esp. between a father and son-in-law, Ter. And. 1, 5, 12 Ruhnk. (cf. affinis):

    adstringere inter aliquos,

    Plaut. Trin. 3, 2, 73:

    effugere,

    Ter. And. 1, 5, 12; so id. Hec. 4, 4, 101:

    caritas generis humani serpit sensim foras, cognationibus primum, tum adfinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus,

    Cic. Fin. 5, 23, 68:

    adfinitate se devincire cum aliquo,

    id. Brut. 26:

    cum aliquo adfinitate conjungi,

    Nep. Paus. 2, 3:

    in adfinitatem alicujus pervenire,

    id. Att. 19, 1:

    contrahere,

    Vell. 2, 44:

    facere inter aliquos,

    id. 2, 65:

    jungere cum aliquo,

    Liv. 1, 1:

    adfinitate conjunctus,

    allied by marriage, Suet. Ner. 35:

    in adfinitatis jura succedit,

    Just. 7, 3.— Meton., the persons so related, like kindred in Engl.:

    patriam deseras, cognatos, adfinitatem, amicos,

    Plaut. Trin. 3, 2, 75.—
    II.
    Fig., relationship, affinity, union, connection (rare), Varr. R. R. 1, 16:

    litterarum,

    Quint. 1, 6, 24: per adfinitatem litterarum, qui phôr Graece, Latine fur est, Gell. 1, 18, 5:

    tanta est adfinitas corporibus hominum mentibusque,

    id. 4, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > adfinitas

  • 15 adsuesco

    as-sŭesco ( ads-, B. and K., Rib., Halm, Weissenb.; ads- and ass-, Merk.), ēvi, ētum, 3 (adsuëtus, four syll., Phaedr. 3, prol. 14), v. a., to use or accustom one to something, to habituate; or, more freq., v. n., to accustom one's self to, to be wont, to be accustomed to.
    I.
    In gen.; constr. usu. with abl. or inf.; after the Aug. per. also with ad, in with acc., or dat.
    (α).
    With abl. (a constr. unjustly censured by Wunder, Rhein. Mus. 1829, II. p. 288 sq. The idea of the ad, which would require the acc. or dat. case, is not, as at a later period, prominent in the word, but that of suesco; accordingly, pr., to adopt some custom, to addict or apply one's self to a custom or habit, to become accustomed to something; so that the abl. of specification, as in amore affici, pedibus laborare, etc., only designates more specifically the object which is the subject of that custom; cf. Gron. and Drak. ad Liv. 31, 35, 3; Kritz. ad Sall. C. 2, 9; Rudd. II. p. 137 sq.; Ramsh. p. 427;

    v. also assuefacio): homines labore adsiduo et cotidiano adsueti,

    Cic. de Or. 3, 15, 58; so,

    vicinitas non infuscata malevolentiā, non adsueta mendaciis,

    id. Planc. 9, 22:

    gens adsueta multo Venatu nemorum,

    Verg. A. 7, 746:

    Odrysius praedae assuetus amore,

    Ov. M. 13, 554:

    genus pugnae, quo adsuērant,

    Liv. 31, 35 Gron.:

    adsuetae sanguine et praedā aves,

    Flor. 1, 1, 7; 4, 12, 17:

    adsuetus imperio et inmoderatā licentiā militari,

    Just. 31, 1, 8:

    gentes alterius imperio ac nomine adsuetas,

    Curt. 6, 3, 8; Front. Princ. Hist. Fragm. 2, p. 341.—
    (β).
    With inf.:

    fremitum voce vincere,

    Cic. Fin. 5, 2, 5:

    votis jam nunc adsuesce vocari,

    Verg. G. 1, 42:

    adsueti muros defendere,

    id. A. 9, 511:

    Candida de nigris et de candentibus atra Qui facere adsuērat,

    Ov. M. 11, 315; 10, 533; id. Tr. 2, 504; id. M. 8, 335:

    adsuetus graecari,

    Hor. S. 2, 2, 11:

    auditor adsuevit jam exigere laetitiam,

    Tac. Or. 20; 34; id. H. 4, 34; Vell. 2, 33:

    (polypus) adsuetus exire e mari in lacus,

    Plin. 9, 30, 48, § 92:

    reliquas (legiones) in hiberna dimittere assuerat,

    Suet. Aug. 49.—
    (γ).
    With ad or in with acc.:

    uri adsuescere ad homines ne parvuli quidem possunt,

    Caes. B. G. 6, 28; Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 707 P.:

    manus adsuetae ad sceptra,

    Sen. Troad. 152:

    jam inde a puero in omnia familiaria jura adsuetus,

    Liv. 24, 5; Flor. 4, 12, 43.—
    (δ).
    With dat.:

    mensae adsuetus erili,

    Verg. A. 7, 490:

    Adsuescent Latio Partha tropaea Jovi,

    Prop. 4, 3, 6:

    caritas ipsius soli, cui longo tempore adsuescitur,

    to which one is accustomed, Liv. 2, 1:

    ex more, cui adsuerunt,

    Quint. 4, 2, 29:

    ut quieti et otio per voluptates adsuescerent,

    Tac. Agr. 21:

    adsuetus expeditionibus miles,

    id. ib. 16:

    adsueti juventae Neronis,

    id. H. 1, 7:

    quo celerius (libri senatorum) rei publicae assuescerent,

    Suet. Aug. 38:

    Jurationi non adsuescat os tuum,

    Vulg. Eccli. 23, 9.—Acc. to a rare constr.,
    (ε).
    With acc. rei in the Gr. manner, eithismai ti:

    ne pueri, ne tanta animis adsuescite bella (for bellis),

    accustom not your minds to such great wars, Verg. A. 6, 833:

    Galli juxta invia ac devia adsueti,

    Liv. 21, 33:

    frigora atque inediam caelo solove adsuerunt,

    Tac. G. 4 Baumst.—
    (ζ).
    With gen.:

    Romanis Gallici tumultūs adsuetis,

    Liv. 38, 17.—
    II.
    Esp.:

    alicui, in mal. part.,

    Curt. 6, 5.— Hence, assŭētus ( ads-), a, um, P. a., accustomed, customary, usual:

    Tempus et adsuetā ponere in arte juvat,

    Ov. P. 1, 5, 36:

    otium des corpori, adsueta vicis,

    Phaedr. 3, prol. 14:

    adsuetos potare fontes,

    Plin. 8, 43, 68, § 169:

    adsuetam sibi causam suscipit,

    Vell. 2, 120.—Hence with a comp. and abl.:

    longius adsueto lumina nostra vident,

    Ov. H. 6, 72:

    adsueto propior,

    Stat. Th. 12, 306.

    Lewis & Short latin dictionary > adsuesco

  • 16 adsuetus

    as-sŭesco ( ads-, B. and K., Rib., Halm, Weissenb.; ads- and ass-, Merk.), ēvi, ētum, 3 (adsuëtus, four syll., Phaedr. 3, prol. 14), v. a., to use or accustom one to something, to habituate; or, more freq., v. n., to accustom one's self to, to be wont, to be accustomed to.
    I.
    In gen.; constr. usu. with abl. or inf.; after the Aug. per. also with ad, in with acc., or dat.
    (α).
    With abl. (a constr. unjustly censured by Wunder, Rhein. Mus. 1829, II. p. 288 sq. The idea of the ad, which would require the acc. or dat. case, is not, as at a later period, prominent in the word, but that of suesco; accordingly, pr., to adopt some custom, to addict or apply one's self to a custom or habit, to become accustomed to something; so that the abl. of specification, as in amore affici, pedibus laborare, etc., only designates more specifically the object which is the subject of that custom; cf. Gron. and Drak. ad Liv. 31, 35, 3; Kritz. ad Sall. C. 2, 9; Rudd. II. p. 137 sq.; Ramsh. p. 427;

    v. also assuefacio): homines labore adsiduo et cotidiano adsueti,

    Cic. de Or. 3, 15, 58; so,

    vicinitas non infuscata malevolentiā, non adsueta mendaciis,

    id. Planc. 9, 22:

    gens adsueta multo Venatu nemorum,

    Verg. A. 7, 746:

    Odrysius praedae assuetus amore,

    Ov. M. 13, 554:

    genus pugnae, quo adsuērant,

    Liv. 31, 35 Gron.:

    adsuetae sanguine et praedā aves,

    Flor. 1, 1, 7; 4, 12, 17:

    adsuetus imperio et inmoderatā licentiā militari,

    Just. 31, 1, 8:

    gentes alterius imperio ac nomine adsuetas,

    Curt. 6, 3, 8; Front. Princ. Hist. Fragm. 2, p. 341.—
    (β).
    With inf.:

    fremitum voce vincere,

    Cic. Fin. 5, 2, 5:

    votis jam nunc adsuesce vocari,

    Verg. G. 1, 42:

    adsueti muros defendere,

    id. A. 9, 511:

    Candida de nigris et de candentibus atra Qui facere adsuērat,

    Ov. M. 11, 315; 10, 533; id. Tr. 2, 504; id. M. 8, 335:

    adsuetus graecari,

    Hor. S. 2, 2, 11:

    auditor adsuevit jam exigere laetitiam,

    Tac. Or. 20; 34; id. H. 4, 34; Vell. 2, 33:

    (polypus) adsuetus exire e mari in lacus,

    Plin. 9, 30, 48, § 92:

    reliquas (legiones) in hiberna dimittere assuerat,

    Suet. Aug. 49.—
    (γ).
    With ad or in with acc.:

    uri adsuescere ad homines ne parvuli quidem possunt,

    Caes. B. G. 6, 28; Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 707 P.:

    manus adsuetae ad sceptra,

    Sen. Troad. 152:

    jam inde a puero in omnia familiaria jura adsuetus,

    Liv. 24, 5; Flor. 4, 12, 43.—
    (δ).
    With dat.:

    mensae adsuetus erili,

    Verg. A. 7, 490:

    Adsuescent Latio Partha tropaea Jovi,

    Prop. 4, 3, 6:

    caritas ipsius soli, cui longo tempore adsuescitur,

    to which one is accustomed, Liv. 2, 1:

    ex more, cui adsuerunt,

    Quint. 4, 2, 29:

    ut quieti et otio per voluptates adsuescerent,

    Tac. Agr. 21:

    adsuetus expeditionibus miles,

    id. ib. 16:

    adsueti juventae Neronis,

    id. H. 1, 7:

    quo celerius (libri senatorum) rei publicae assuescerent,

    Suet. Aug. 38:

    Jurationi non adsuescat os tuum,

    Vulg. Eccli. 23, 9.—Acc. to a rare constr.,
    (ε).
    With acc. rei in the Gr. manner, eithismai ti:

    ne pueri, ne tanta animis adsuescite bella (for bellis),

    accustom not your minds to such great wars, Verg. A. 6, 833:

    Galli juxta invia ac devia adsueti,

    Liv. 21, 33:

    frigora atque inediam caelo solove adsuerunt,

    Tac. G. 4 Baumst.—
    (ζ).
    With gen.:

    Romanis Gallici tumultūs adsuetis,

    Liv. 38, 17.—
    II.
    Esp.:

    alicui, in mal. part.,

    Curt. 6, 5.— Hence, assŭētus ( ads-), a, um, P. a., accustomed, customary, usual:

    Tempus et adsuetā ponere in arte juvat,

    Ov. P. 1, 5, 36:

    otium des corpori, adsueta vicis,

    Phaedr. 3, prol. 14:

    adsuetos potare fontes,

    Plin. 8, 43, 68, § 169:

    adsuetam sibi causam suscipit,

    Vell. 2, 120.—Hence with a comp. and abl.:

    longius adsueto lumina nostra vident,

    Ov. H. 6, 72:

    adsueto propior,

    Stat. Th. 12, 306.

    Lewis & Short latin dictionary > adsuetus

  • 17 aedifico

    aedĭfĭco, āvi, ātum, 1, v. a. [aedesfacio], lit. to erect a building, to build; and in gen., to build, raise, erect, or establish any thing.
    I.
    Lit.: aedificare cum sit proprie aedem facere, ponitur tamen katachrêstikôs in omni genere constructionis, Fest. p. 13 Müll.; hence in the first signif. for the most part
    (α).
    Absol.:

    aedificare diu cogitare oportet,

    Cato, R. R. 3, 1:

    ecce aedificat,

    Plaut. Mil. 2, 2, 56:

    ad quem (usum) accommodanda est aedificandi descriptio,

    Cic. Off. 1, 39, 138; id. ib. 2, 23, 83:

    tribus locis aedifico, reliqua reconcinno,

    id. Q. Fr. 2, 6:

    lautius, id Leg. 2, 1, 3: belle,

    id. Att. 9, 13 al.:

    accuratius ad frigora atque aestus vitandos,

    Caes. B. G. 6, 22:

    diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis,

    Hor. Ep. 1, 1, 100; so id. S. 2, 3, 308.—
    (β).
    With object:

    domum,

    Cic. Q. Fr. 2, 4; so Vulg. Exod. 1, 21:

    casas,

    Hor. S. 2, 3, 247.—
    II.
    In gen., to build, construct, etc.:

    navim,

    Plaut. Mer. prol. 87 piscinas, Varr. R. R. 3, 17, 5:

    navem,

    Cic. Verr. 2, 5, 18:

    urbem,

    id. ib. 2, 4, 53; so Vulg. Exod. 1, 11:

    oppida,

    ib. 2 Para. 26, 6:

    turrim,

    ib. Matt. 21, 3:

    murum,

    ib. 2 Para. 33, 14:

    porticum,

    Cic. Dom. 43:

    hortos,

    id. Att. 9, 13:

    equum,

    Verg. A. 2, 16:

    mundum,

    Cic. Tusc. 1, 25:

    tot adhuc compagibus altum aedificat caput,

    i.e. makes it, by bands and hair ornaments, a high tower, Juv. 6, 501.—
    III.
    Fig., to build up, establish:

    rem publicam,

    Cic. Fam. 9, 2.—And (eccl.) in a religious sense, to build up, instruct, edify.
    (α).
    Absol.:

    caritas aedificat,

    Vulg. 1 Cor. 8, 1:

    non omnia aedificant,

    ib. ib. 16, 23.—
    (β).
    With object:

    semetipsum,

    Vulg. 1 Cor. 14, 4:

    alterutrum,

    ib. 1 Thess. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aedifico

  • 18 affinitas

    affīnĭtas ( adf-), ātis, f. [affinis] ( gen. plur. adfinitatium, Just. 17, 3), the state or condition of adfinis.
    I.
    Relationship or alliance by marriage, esp. between a father and son-in-law, Ter. And. 1, 5, 12 Ruhnk. (cf. affinis):

    adstringere inter aliquos,

    Plaut. Trin. 3, 2, 73:

    effugere,

    Ter. And. 1, 5, 12; so id. Hec. 4, 4, 101:

    caritas generis humani serpit sensim foras, cognationibus primum, tum adfinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus,

    Cic. Fin. 5, 23, 68:

    adfinitate se devincire cum aliquo,

    id. Brut. 26:

    cum aliquo adfinitate conjungi,

    Nep. Paus. 2, 3:

    in adfinitatem alicujus pervenire,

    id. Att. 19, 1:

    contrahere,

    Vell. 2, 44:

    facere inter aliquos,

    id. 2, 65:

    jungere cum aliquo,

    Liv. 1, 1:

    adfinitate conjunctus,

    allied by marriage, Suet. Ner. 35:

    in adfinitatis jura succedit,

    Just. 7, 3.— Meton., the persons so related, like kindred in Engl.:

    patriam deseras, cognatos, adfinitatem, amicos,

    Plaut. Trin. 3, 2, 75.—
    II.
    Fig., relationship, affinity, union, connection (rare), Varr. R. R. 1, 16:

    litterarum,

    Quint. 1, 6, 24: per adfinitatem litterarum, qui phôr Graece, Latine fur est, Gell. 1, 18, 5:

    tanta est adfinitas corporibus hominum mentibusque,

    id. 4, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > affinitas

  • 19 assuesco

    as-sŭesco ( ads-, B. and K., Rib., Halm, Weissenb.; ads- and ass-, Merk.), ēvi, ētum, 3 (adsuëtus, four syll., Phaedr. 3, prol. 14), v. a., to use or accustom one to something, to habituate; or, more freq., v. n., to accustom one's self to, to be wont, to be accustomed to.
    I.
    In gen.; constr. usu. with abl. or inf.; after the Aug. per. also with ad, in with acc., or dat.
    (α).
    With abl. (a constr. unjustly censured by Wunder, Rhein. Mus. 1829, II. p. 288 sq. The idea of the ad, which would require the acc. or dat. case, is not, as at a later period, prominent in the word, but that of suesco; accordingly, pr., to adopt some custom, to addict or apply one's self to a custom or habit, to become accustomed to something; so that the abl. of specification, as in amore affici, pedibus laborare, etc., only designates more specifically the object which is the subject of that custom; cf. Gron. and Drak. ad Liv. 31, 35, 3; Kritz. ad Sall. C. 2, 9; Rudd. II. p. 137 sq.; Ramsh. p. 427;

    v. also assuefacio): homines labore adsiduo et cotidiano adsueti,

    Cic. de Or. 3, 15, 58; so,

    vicinitas non infuscata malevolentiā, non adsueta mendaciis,

    id. Planc. 9, 22:

    gens adsueta multo Venatu nemorum,

    Verg. A. 7, 746:

    Odrysius praedae assuetus amore,

    Ov. M. 13, 554:

    genus pugnae, quo adsuērant,

    Liv. 31, 35 Gron.:

    adsuetae sanguine et praedā aves,

    Flor. 1, 1, 7; 4, 12, 17:

    adsuetus imperio et inmoderatā licentiā militari,

    Just. 31, 1, 8:

    gentes alterius imperio ac nomine adsuetas,

    Curt. 6, 3, 8; Front. Princ. Hist. Fragm. 2, p. 341.—
    (β).
    With inf.:

    fremitum voce vincere,

    Cic. Fin. 5, 2, 5:

    votis jam nunc adsuesce vocari,

    Verg. G. 1, 42:

    adsueti muros defendere,

    id. A. 9, 511:

    Candida de nigris et de candentibus atra Qui facere adsuērat,

    Ov. M. 11, 315; 10, 533; id. Tr. 2, 504; id. M. 8, 335:

    adsuetus graecari,

    Hor. S. 2, 2, 11:

    auditor adsuevit jam exigere laetitiam,

    Tac. Or. 20; 34; id. H. 4, 34; Vell. 2, 33:

    (polypus) adsuetus exire e mari in lacus,

    Plin. 9, 30, 48, § 92:

    reliquas (legiones) in hiberna dimittere assuerat,

    Suet. Aug. 49.—
    (γ).
    With ad or in with acc.:

    uri adsuescere ad homines ne parvuli quidem possunt,

    Caes. B. G. 6, 28; Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 707 P.:

    manus adsuetae ad sceptra,

    Sen. Troad. 152:

    jam inde a puero in omnia familiaria jura adsuetus,

    Liv. 24, 5; Flor. 4, 12, 43.—
    (δ).
    With dat.:

    mensae adsuetus erili,

    Verg. A. 7, 490:

    Adsuescent Latio Partha tropaea Jovi,

    Prop. 4, 3, 6:

    caritas ipsius soli, cui longo tempore adsuescitur,

    to which one is accustomed, Liv. 2, 1:

    ex more, cui adsuerunt,

    Quint. 4, 2, 29:

    ut quieti et otio per voluptates adsuescerent,

    Tac. Agr. 21:

    adsuetus expeditionibus miles,

    id. ib. 16:

    adsueti juventae Neronis,

    id. H. 1, 7:

    quo celerius (libri senatorum) rei publicae assuescerent,

    Suet. Aug. 38:

    Jurationi non adsuescat os tuum,

    Vulg. Eccli. 23, 9.—Acc. to a rare constr.,
    (ε).
    With acc. rei in the Gr. manner, eithismai ti:

    ne pueri, ne tanta animis adsuescite bella (for bellis),

    accustom not your minds to such great wars, Verg. A. 6, 833:

    Galli juxta invia ac devia adsueti,

    Liv. 21, 33:

    frigora atque inediam caelo solove adsuerunt,

    Tac. G. 4 Baumst.—
    (ζ).
    With gen.:

    Romanis Gallici tumultūs adsuetis,

    Liv. 38, 17.—
    II.
    Esp.:

    alicui, in mal. part.,

    Curt. 6, 5.— Hence, assŭētus ( ads-), a, um, P. a., accustomed, customary, usual:

    Tempus et adsuetā ponere in arte juvat,

    Ov. P. 1, 5, 36:

    otium des corpori, adsueta vicis,

    Phaedr. 3, prol. 14:

    adsuetos potare fontes,

    Plin. 8, 43, 68, § 169:

    adsuetam sibi causam suscipit,

    Vell. 2, 120.—Hence with a comp. and abl.:

    longius adsueto lumina nostra vident,

    Ov. H. 6, 72:

    adsueto propior,

    Stat. Th. 12, 306.

    Lewis & Short latin dictionary > assuesco

  • 20 concors

    con-cors (ante-class. concordis, e, Caecil. Stat. ap. Prisc. p. 726 P.; cf. Prisc. p. 764 ib.), cordis (abl. usu. concordi, Cic. Univ. 5 med.; Prop. 4 (5), 5, 6; Ov. M. 1, 25; 5, 664; Sil. 16, 381; Suet. Caes. 19; Sen. Agam. 781 al.: concorde, acc. to Prisc. p. 764 P.— Plur. neutr.:

    concordia,

    Verg. A. 3, 542; Sil. 13, 650; Pers. 5, 49), adj. [cor: aliis cor ipsum animus videtur: ex quo excordes, vecordes concordesque dicuntur, Cic. Tusc. 1, 9, 18], of the same mind, united, agreeing, concordant, harmonious (class. in prose and poetry).
    I.
    Of persons:

    novem Jovis concordes filiae sorores,

    Naev. Bell. Punic. 1, 3; cf.

    , as an epithet of the Parcae,

    Verg. E. 4, 47: bene convenientes concordesque cum viris, Afran. ap. Non. p. 394, 2 (Com. Rel. v. 53 Rib.); cf.:

    ne secum quidem ipse concors,

    Liv. 4, 2, 6:

    tum concordibus juncti animis,

    id. 6, 6, 18; Tac. A. 11, 37:

    credo eā gratiā concordes magis fore,

    Ter. Hec. 4, 3, 11:

    ut multo fiat civitas concordior,

    Plaut. Aul. 3, 5, 7:

    cum concordissimis fratribus,

    Cic. Lig. 2, 5.—With dat. (post-Aug.):

    multum ante repetito concordem sibi conjugem,

    Tac. A. 3, 33 init.
    II.
    Of things:

    aquis rursus concordibus se totum junxit (Nilus),

    Plin. 5, 9, 10, § 53:

    frena,

    Verg. A. 3, 542:

    torus,

    Prop. 4 (5), 5, 6:

    sonus,

    Ov. M. 5, 664:

    anni,

    id. ib. 8, 708:

    fata,

    Pers. 5, 49:

    regnum,

    Liv. 1, 13, 8:

    amicitia et caritas,

    Cic. Univ. 5 med.; cf.

    pax,

    Ov. M. 1, 25:

    moderatus et concors civitatis status,

    Cic. Leg. 3, 12, 28:

    censura,

    Liv. 42, 10, 4:

    discordia,

    Manil. 1, 141:

    insania,

    equal, Sil. 4, 100.— concordĭter, adv., harmoniously, amicably: alternum seritote diem concorditer ambo, Enn. ap. Charis. p. 177 P. (Ann. v. 110 Vahl.):

    inter se congruunt,

    Plaut. Curc. 2, 2, 14:

    concorditer et amore vixit cum Juliā,

    Suet. Tib. 7:

    dulces exigit annos,

    Ov. M. 7, 752.— Comp.:

    concordius bellum gerere,

    Liv. 4, 45, 8.— Sup.:

    quīcum concordissime vixerat,

    Cic. Rab. Perd. 5, 14; Inscr. Grut. 1260, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > concors

См. также в других словарях:

  • Caritas — Saltar a navegación, búsqueda [ karita:s]), que en español se traduce caridad , proviene de la teología católica y es una de las tres virtudes teologales, pero más usualmente designa a Caritas Internationalis, una organización humanitaria de la… …   Wikipedia Español

  • Caritas — may refer to:* The Latin term for charity (virtue), one of the three theological virtues * Caritas (Buffyverse), a fictional demon friendly karaoke bar in the U.S. television series Angel * Caritas (charity), a confederation of Catholic relief,… …   Wikipedia

  • Caritas — Internationalis Caritas est une confédération internationale d organisations catholiques, présente dans 198 pays et territoires. Son nom vient du latin caritas amour de l autre , prononcé [ karita:s]. La première association Caritas a été fondée… …   Wikipédia en Français

  • Caritas — steht für Karitas, den Begriff der tätigen Nächstenliebe eine in vielen Ländern tätige soziale Hilfsorganisation der römisch katholischen Kirche speziell dem Dachverband Caritas Internationalis sowie den Landesverbänden Deutscher Caritasverband… …   Deutsch Wikipedia

  • caritas — 1862, from L. caritas charity (see CHARITY (Cf. charity)) …   Etymology dictionary

  • caritas — (izg. kȃritas) m DEFINICIJA teol. 1. ljubav prema Bogu kao vrhovnom dobru što potiče požrtvovnost, ljubav i nesebičnu brigu prema drugom; milosrđe 2. (Caritas) katolička dobrotvorna organizacija ETIMOLOGIJA lat.: (djelotvorna) ljubav …   Hrvatski jezični portal

  • Carĭtas — (lat.), 1) Liebe, Menschenliebe; 2) in Klöstern außerordentliche Mahlzeit, für Arme bestimmt; 3) jede Erholung, die außer den gewöhnlichen Mahlzeiten die Mönche genossen; 4) so v.w. Agape; 5) Grundstücke u. andere Güter, welche den Klöstern… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Caritas — Caritas, lat., Liebe, besonders die mütterliche; der Name ist auch technischer Ausdruck geworden zur Bezeichnung von Bildern, welche dieselbe darstellen, Gruppen einer Mutter mit ihren Kindern …   Herders Conversations-Lexikon

  • CARITAS — cella Monachorum Cluniacens. ad ripas Ligeris, in dioecesi Antissiodorensi: una ex 5. maioribus cellis seu Prioratibus, huic Ordini subiectis. Hinc oppido non ignobili nomen la Chartie. Hadr. Vales. Notit. Gall …   Hofmann J. Lexicon universale

  • caritas — [kär′ē täs΄] n. [L(Ec)] love for all people …   English World dictionary

  • Caritas — Philanthropie; Menschenliebe; Nächstenliebe; soziales Engagement; Wohltätigkeit * * * Ca|ri|tas 〈f.; ; unz.〉 1. = Karitas 2. 〈kurz für〉 Caritasverband [lat., „Hochschätzung, aus Hochachtung entspringende Liebe“] * * * Ca|ri|tas …   Universal-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»