-
1 basic structured type
Программирование: основной структурированный тип -
2 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
3 language
- advanced Boolean expression language
- advanced continuous simulation language
- application control language
- application data description language
- asynchronous circuit design language
- basic design language for structure
- behavioral description language
- behavioral modeling language
- block diagram language
- block structured language
- computer language
- computer design language
- computer-sensitive language
- context-sensitive matrix language
- continuous system modeling program language
- continuous system simulation language
- control and simulation language
- data асcess system language
- declarative language
- design language
- digital design language
- formal layout description language
- general-purpose language
- geometrical layout description language
- graphics-oriented language
- hardware description language
- hierarchical specification language
- high-level language
- imperative language
- integrated-circuit design language
- linear information processing language
- linkage control language
- logic, timing, sequencing language
- low-level language
- machine-dependent language
- machine-independent language
- modeling language
- modular language
- multilevel-architecture description language
- network description language
- network restructuring language
- nonprocedural language
- operating-system simulation language
- operational control language
- operator-oriented language
- overview language
- parallel context-free array language
- problem-oriented language
- procedural language
- program assembly language
- rational language
- real-time language
- register transfer level language
- self-extending language
- structured design language
- structure description language
- symbolic layout description language
- type 0 1, 2, 3 language
- type 0 language -
4 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
5 Language
Philosophy is written in that great book, the universe, which is always open, right before our eyes. But one cannot understand this book without first learning to understand the language and to know the characters in which it is written. It is written in the language of mathematics, and the characters are triangles, circles, and other figures. Without these, one cannot understand a single word of it, and just wanders in a dark labyrinth. (Galileo, 1990, p. 232)It never happens that it [a nonhuman animal] arranges its speech in various ways in order to reply appropriately to everything that may be said in its presence, as even the lowest type of man can do. (Descartes, 1970a, p. 116)It is a very remarkable fact that there are none so depraved and stupid, without even excepting idiots, that they cannot arrange different words together, forming of them a statement by which they make known their thoughts; while, on the other hand, there is no other animal, however perfect and fortunately circumstanced it may be, which can do the same. (Descartes, 1967, p. 116)Human beings do not live in the object world alone, nor alone in the world of social activity as ordinarily understood, but are very much at the mercy of the particular language which has become the medium of expression for their society. It is quite an illusion to imagine that one adjusts to reality essentially without the use of language and that language is merely an incidental means of solving specific problems of communication or reflection. The fact of the matter is that the "real world" is to a large extent unconsciously built on the language habits of the group.... We see and hear and otherwise experience very largely as we do because the language habits of our community predispose certain choices of interpretation. (Sapir, 1921, p. 75)It powerfully conditions all our thinking about social problems and processes.... No two languages are ever sufficiently similar to be considered as representing the same social reality. The worlds in which different societies live are distinct worlds, not merely the same worlds with different labels attached. (Sapir, 1985, p. 162)[A list of language games, not meant to be exhaustive:]Giving orders, and obeying them- Describing the appearance of an object, or giving its measurements- Constructing an object from a description (a drawing)Reporting an eventSpeculating about an eventForming and testing a hypothesisPresenting the results of an experiment in tables and diagramsMaking up a story; and reading itPlay actingSinging catchesGuessing riddlesMaking a joke; and telling itSolving a problem in practical arithmeticTranslating from one language into anotherLANGUAGE Asking, thanking, cursing, greeting, and praying-. (Wittgenstein, 1953, Pt. I, No. 23, pp. 11 e-12 e)We dissect nature along lines laid down by our native languages.... The world is presented in a kaleidoscopic flux of impressions which has to be organized by our minds-and this means largely by the linguistic systems in our minds.... No individual is free to describe nature with absolute impartiality but is constrained to certain modes of interpretation even while he thinks himself most free. (Whorf, 1956, pp. 153, 213-214)We dissect nature along the lines laid down by our native languages.The categories and types that we isolate from the world of phenomena we do not find there because they stare every observer in the face; on the contrary, the world is presented in a kaleidoscopic flux of impressions which has to be organized by our minds-and this means largely by the linguistic systems in our minds.... We are thus introduced to a new principle of relativity, which holds that all observers are not led by the same physical evidence to the same picture of the universe, unless their linguistic backgrounds are similar or can in some way be calibrated. (Whorf, 1956, pp. 213-214)9) The Forms of a Person's Thoughts Are Controlled by Unperceived Patterns of His Own LanguageThe forms of a person's thoughts are controlled by inexorable laws of pattern of which he is unconscious. These patterns are the unperceived intricate systematizations of his own language-shown readily enough by a candid comparison and contrast with other languages, especially those of a different linguistic family. (Whorf, 1956, p. 252)It has come to be commonly held that many utterances which look like statements are either not intended at all, or only intended in part, to record or impart straightforward information about the facts.... Many traditional philosophical perplexities have arisen through a mistake-the mistake of taking as straightforward statements of fact utterances which are either (in interesting non-grammatical ways) nonsensical or else intended as something quite different. (Austin, 1962, pp. 2-3)In general, one might define a complex of semantic components connected by logical constants as a concept. The dictionary of a language is then a system of concepts in which a phonological form and certain syntactic and morphological characteristics are assigned to each concept. This system of concepts is structured by several types of relations. It is supplemented, furthermore, by redundancy or implicational rules..., representing general properties of the whole system of concepts.... At least a relevant part of these general rules is not bound to particular languages, but represents presumably universal structures of natural languages. They are not learned, but are rather a part of the human ability to acquire an arbitrary natural language. (Bierwisch, 1970, pp. 171-172)In studying the evolution of mind, we cannot guess to what extent there are physically possible alternatives to, say, transformational generative grammar, for an organism meeting certain other physical conditions characteristic of humans. Conceivably, there are none-or very few-in which case talk about evolution of the language capacity is beside the point. (Chomsky, 1972, p. 98)[It is] truth value rather than syntactic well-formedness that chiefly governs explicit verbal reinforcement by parents-which renders mildly paradoxical the fact that the usual product of such a training schedule is an adult whose speech is highly grammatical but not notably truthful. (R. O. Brown, 1973, p. 330)he conceptual base is responsible for formally representing the concepts underlying an utterance.... A given word in a language may or may not have one or more concepts underlying it.... On the sentential level, the utterances of a given language are encoded within a syntactic structure of that language. The basic construction of the sentential level is the sentence.The next highest level... is the conceptual level. We call the basic construction of this level the conceptualization. A conceptualization consists of concepts and certain relations among those concepts. We can consider that both levels exist at the same point in time and that for any unit on one level, some corresponding realizate exists on the other level. This realizate may be null or extremely complex.... Conceptualizations may relate to other conceptualizations by nesting or other specified relationships. (Schank, 1973, pp. 191-192)The mathematics of multi-dimensional interactive spaces and lattices, the projection of "computer behavior" on to possible models of cerebral functions, the theoretical and mechanical investigation of artificial intelligence, are producing a stream of sophisticated, often suggestive ideas.But it is, I believe, fair to say that nothing put forward until now in either theoretic design or mechanical mimicry comes even remotely in reach of the most rudimentary linguistic realities. (Steiner, 1975, p. 284)The step from the simple tool to the master tool, a tool to make tools (what we would now call a machine tool), seems to me indeed to parallel the final step to human language, which I call reconstitution. It expresses in a practical and social context the same understanding of hierarchy, and shows the same analysis by function as a basis for synthesis. (Bronowski, 1977, pp. 127-128)t is the language donn eґ in which we conduct our lives.... We have no other. And the danger is that formal linguistic models, in their loosely argued analogy with the axiomatic structure of the mathematical sciences, may block perception.... It is quite conceivable that, in language, continuous induction from simple, elemental units to more complex, realistic forms is not justified. The extent and formal "undecidability" of context-and every linguistic particle above the level of the phoneme is context-bound-may make it impossible, except in the most abstract, meta-linguistic sense, to pass from "pro-verbs," "kernals," or "deep deep structures" to actual speech. (Steiner, 1975, pp. 111-113)A higher-level formal language is an abstract machine. (Weizenbaum, 1976, p. 113)Jakobson sees metaphor and metonymy as the characteristic modes of binarily opposed polarities which between them underpin the two-fold process of selection and combination by which linguistic signs are formed.... Thus messages are constructed, as Saussure said, by a combination of a "horizontal" movement, which combines words together, and a "vertical" movement, which selects the particular words from the available inventory or "inner storehouse" of the language. The combinative (or syntagmatic) process manifests itself in contiguity (one word being placed next to another) and its mode is metonymic. The selective (or associative) process manifests itself in similarity (one word or concept being "like" another) and its mode is metaphoric. The "opposition" of metaphor and metonymy therefore may be said to represent in effect the essence of the total opposition between the synchronic mode of language (its immediate, coexistent, "vertical" relationships) and its diachronic mode (its sequential, successive, lineal progressive relationships). (Hawkes, 1977, pp. 77-78)It is striking that the layered structure that man has given to language constantly reappears in his analyses of nature. (Bronowski, 1977, p. 121)First, [an ideal intertheoretic reduction] provides us with a set of rules"correspondence rules" or "bridge laws," as the standard vernacular has it-which effect a mapping of the terms of the old theory (T o) onto a subset of the expressions of the new or reducing theory (T n). These rules guide the application of those selected expressions of T n in the following way: we are free to make singular applications of their correspondencerule doppelgangers in T o....Second, and equally important, a successful reduction ideally has the outcome that, under the term mapping effected by the correspondence rules, the central principles of T o (those of semantic and systematic importance) are mapped onto general sentences of T n that are theorems of Tn. (P. Churchland, 1979, p. 81)If non-linguistic factors must be included in grammar: beliefs, attitudes, etc. [this would] amount to a rejection of the initial idealization of language as an object of study. A priori such a move cannot be ruled out, but it must be empirically motivated. If it proves to be correct, I would conclude that language is a chaos that is not worth studying.... Note that the question is not whether beliefs or attitudes, and so on, play a role in linguistic behavior and linguistic judgments... [but rather] whether distinct cognitive structures can be identified, which interact in the real use of language and linguistic judgments, the grammatical system being one of these. (Chomsky, 1979, pp. 140, 152-153)23) Language Is Inevitably Influenced by Specific Contexts of Human InteractionLanguage cannot be studied in isolation from the investigation of "rationality." It cannot afford to neglect our everyday assumptions concerning the total behavior of a reasonable person.... An integrational linguistics must recognize that human beings inhabit a communicational space which is not neatly compartmentalized into language and nonlanguage.... It renounces in advance the possibility of setting up systems of forms and meanings which will "account for" a central core of linguistic behavior irrespective of the situation and communicational purposes involved. (Harris, 1981, p. 165)By innate [linguistic knowledge], Chomsky simply means "genetically programmed." He does not literally think that children are born with language in their heads ready to be spoken. He merely claims that a "blueprint is there, which is brought into use when the child reaches a certain point in her general development. With the help of this blueprint, she analyzes the language she hears around her more readily than she would if she were totally unprepared for the strange gabbling sounds which emerge from human mouths. (Aitchison, 1987, p. 31)Looking at ourselves from the computer viewpoint, we cannot avoid seeing that natural language is our most important "programming language." This means that a vast portion of our knowledge and activity is, for us, best communicated and understood in our natural language.... One could say that natural language was our first great original artifact and, since, as we increasingly realize, languages are machines, so natural language, with our brains to run it, was our primal invention of the universal computer. One could say this except for the sneaking suspicion that language isn't something we invented but something we became, not something we constructed but something in which we created, and recreated, ourselves. (Leiber, 1991, p. 8)Historical dictionary of quotations in cognitive science > Language
-
6 constant
ˈkɔnstənt
1. сущ.;
физ.;
мат. постоянная, константа( в точных науках) Planck's constant ≈ физ. постоянная Планка, энергия кванта (отношение энергии кванта излучения к его частоте)
2. прил.
1) а) неизменный, неизменяемый, устойчивый, константный Syn: invariable, permanent, continual б) одинаковый, единообразный, унифицированный Syn: invariable, uniform
2) преданный, верный, приверженный( идее и т. п.) Syn: regular, faithful, continual (математика) (физическое) постоянная (величина), константа постоянный, непрерывный - * complaints постоянные жалобы - * chatter беспрерывная болтовня - * rain непрерывный дождь - * care and attention постоянная забота и внимание постоянный, устойчивый, константный - * current (электротехника) постоянный ток - * load (специальное) длительная нагрузка - * spectrum( специальное) сплошной спектр постоянный, неизменный, верный - * reader постоянный читатель - * friend верный друг - * he has been * in his devotion to science он никогда не изменял своей преданности науке > * dropping wears away a stone капля по капле и камень долбит constantan константан (сплав) address ~ вчт. адресная константа all other things ~ при прочих равных условиях basic real ~ вчт. базисная вещественная константа block ~ вчт. признак группы c-type ~ вчт. символьная константа case ~ вчт. константа варианта character ~ вчт. символьная константа compile-time ~ вчт. статическая константа complex ~ вчт. комплексная константа constant верный ~ константа ~ неизменный, неослабный ~ неизменный ~ непрерывный ~ физ., мат. постоянная (величина), константа;
constant of friction коэффициент трения ~ постоянная ~ постоянная величина ~ постоянный;
in terms of constant prizes в неизменных ценах ~ постоянный ~ твердый;
верный (идее и т. п.) ~ устойчивый ~ физ., мат. постоянная (величина), константа;
constant of friction коэффициент трения contiguous ~ вчт. зависимая константа decay ~ вчт. постоянная затухания deferred ~ вчт. задержанная постоянная deferred ~ вчт. константа времени выполнения diffusion ~ вчт. коэффициент диффузии figurative ~ вчт. данные файла figurative ~ вчт. фигуральная константа floating ~ вчт. плавающая константа function ~ вчт. функциональная константа group ~ вчт. групповая константа grouped ~ вчт. табличная константа hexadecimal ~ вчт. шестнадцатеричная константа ~ постоянный;
in terms of constant prizes в неизменных ценах integer ~ вчт. целочисленная константа layout ~ вчт. макет расположения layout ~ вчт. шаблон manifest ~ вчт. именованная константа manifest ~ вчт. переименованная константа multiplicative ~ вчт. постоянный множитель named ~ вчт. именованная константа nonconfiguous ~ вчт. независимая константа notation ~ вчт. нотационная константа numeric ~ вчт. числовая константа octal ~ вчт. восьмеричная константа predicate ~ вчт. предикатная константа proportionality ~ вчт. коэффициент пропорциональности real ~ вчт. вещественная константа row ~ вчт. ограничение по строкам run-time ~ вчт. константа времени выполнения sign ~ вчт. знаковая константа smoothing ~ вчт. сглаживающая постоянная static ~ вчт. статическая константа string ~ вчт. строковая константа structured ~ вчт. структурная константа system ~ вчт. константа операционной системы transfer ~ вчт. коэффициент передачи type ~ вчт. типизованная константа typed ~ вчт. типированная постоянная zero ~ вчт. константа нульБольшой англо-русский и русско-английский словарь > constant
-
7 base
1) базаа) базис; базовые принципы; основа; основы; фундамент; фундаментальные принципыб) совокупность интеллектуальных, технологических или производственных возможностейв) фундамент; основание; основа; опора; станина; рамаг) хранилище; склад; опорный пунктд) пп базовая область (напр. транзистора)е) базовое расстояние (напр. интерферометра)ж) вчт базовый адресз) вчт базовый регистри) вчт основной компонент порождающей грамматикик) фтт основание ячейки Браве2) создавать базу; закладывать основы; создавать фундамент; служить базой или фундаментом; базироваться (на); обосновывать(ся) || базовый; основной; фундаментальный3) создавать интеллектуальную, технологическую или производственную базу4) снабжать фундаментом или основанием; служить фундаментом или основанием; размещать(ся) на фундаменте, основании, опоре, станине или раме, опирать(ся) || опорный5) базовыйа) пп относящийся к базовой области (напр. транзистора)б) относящийся к базовому расстоянию (напр. интерферометра)в) вчт относящийся к базовому адресуг) вчт относящийся к базовому региструд) -вчт основной (о компоненте порождающей грамматики)6) базис (1. линейно независимая порождающая (векторное пространство или многообразие) система векторов 2. опорная линия (при триангуляции)) || базисный7) основа (1. носитель рабочего слоя (напр. магнитной ленты); подложка 2. основной компонент соединения; материал-основа 3. часть словоформы) || относящийся к основе; основной8) основаниеа) вчт основание системы счисленияб) вчт основание логарифмад) химическое соединение; щёлочь9) цоколь; панель(ка) ( электрической лампы или электронного прибора)10) (коммутационная) панель; (коммутационный) щит11) система отсчёта; уровень отсчёта; точка отсчёта; отправная точка12) базовая линия13) развёртка15) вчт ножка литеры16) крист. базовый пинакоид, первый пинакоид•- base 2- base 8
- base 10
- base 16
- base of cylinder
- base of number system
- base of tree
- acetate base
- active base
- anion base
- anionic base
- applied knowledge base
- basic knowledge base
- bayonet base
- binary base
- binary-coded decimal base
- bulk base
- cation base
- cationic base
- cellulose base
- ceramic base
- chassis base
- closed base
- cloud base
- common base
- cooperative knowledgebase
- crystal lattice base
- customer base
- data base
- decimal base
- design knowledge base
- diffused base
- diheptal base
- doped base
- Edison base
- expert knowledgebase
- extrinsic base
- fact base
- field time base
- floating base - gas relay time base
- general knowledge base
- graded base
- graded resistivity base
- grid base
- grounded base
- hierarchical data base
- homogeneous base
- horizontal time base
- implanted base
- inactive base
- inertial base
- inhomogeneous base
- insulating base
- intellectual base
- interferometer base
- intrinsic base
- jack base- k-base- listener base
- loaded data base
- loctal base
- logarithm base
- logarithmic time base
- long base
- lower base
- magnal base
- magnetic tape base
- management information base
- metal base
- mixed base
- mobile base
- moving base
- n-base
- Napierian base
- narrow base
- Newtonian base
- noninertial base
- nonuniform base
- noval base
- n-type base
- octal base
- open base
- ordered base
- orthogonal base
- p-base
- package base
- permeable base
- phosphor base
- pin base
- plastic base
- polyester base
- polyethylene terephthalate base
- populated data base
- power base
- prefocus base
- primary base
- production base
- p-type base
- pulse base
- pure knowledge base
- relational data base
- remote base
- robot base
- rule base
- safety base
- screw-thread base
- segment base
- shareable data base
- single knowledgebase
- software base
- system knowledgebase - thermoplastic base
- time base
- transistor base
- tree-structured data base
- tube base
- ungated base
- uniform base
- upper base
- valve base
- vertical time base
- very long base
- viewer base
- wide base -
8 base
1) базаа) базис; базовые принципы; основа; основы; фундамент; фундаментальные принципыб) совокупность интеллектуальных, технологических или производственных возможностейв) фундамент; основание; основа; опора; станина; рамаг) хранилище; склад; опорный пунктд) пп. базовая область (напр. транзистора)е) базовое расстояние (напр. интерферометра)ж) вчт. базовый адресз) вчт. базовый регистри) вчт. основной компонент порождающей грамматикик) фтт. основание ячейки Браве2) создавать базу; закладывать основы; создавать фундамент; служить базой или фундаментом; базироваться (на); обосновывать(ся) || базовый; основной; фундаментальный3) создавать интеллектуальную, технологическую или производственную базу4) снабжать фундаментом или основанием; служить фундаментом или основанием; размещать(ся) на фундаменте, основании, опоре, станине или раме, опирать(ся) || опорный5) базовыйа) пп. относящийся к базовой области (напр. транзистора)б) относящийся к базовому расстоянию (напр. интерферометра)в) вчт. относящийся к базовому адресуг) вчт. относящийся к базовому региструд) вчт. основной (о компоненте порождающей грамматики)6) базис (1. линейно независимая порождающая (векторное пространство или многообразие) система векторов 2. опорная линия (при триангуляции)) || базисный7) основа (1. носитель рабочего слоя (напр. магнитной ленты); подложка 2. основной компонент соединения; материал-основа 3. часть словоформы) || относящийся к основе; основной8) основаниеа) вчт. основание системы счисленияб) вчт. основание логарифмад) химическое соединение; щёлочь9) цоколь; панель(ка) ( электрической лампы или электронного прибора)10) (коммутационная) панель; (коммутационный) щит11) система отсчёта; уровень отсчёта; точка отсчёта; отправная точка12) базовая линия13) развёртка15) вчт. ножка литеры16) крист. базовый пинакоид, первый пинакоид•- active base
- anion base
- anionic base
- applied knowledge base
- base 10
- base 16
- base 2
- base 8
- base of cylinder
- base of number system
- base of tree
- basic knowledge base
- bayonet base
- binary base
- binary-coded decimal base
- bulk base
- cation base
- cationic base
- cellulose base
- ceramic base
- chassis base
- closed base
- cloud base
- common base
- cooperative knowledgebase
- crystal lattice base
- customer base
- data base
- decimal base
- design knowledge base
- diffused base
- diheptal base
- doped base
- Edison base
- expert knowledgebase
- extrinsic base
- fact base
- field time base
- floating base
- forwarding information base
- frame time base
- gas relay time base
- general knowledge base
- graded base
- graded resistivity base
- grid base
- grounded base
- hierarchical data base
- homogeneous base
- horizontal time base
- implanted base
- inactive base
- inertial base
- inhomogeneous base
- insulating base
- intellectual base
- interferometer base
- intrinsic base
- jack base- k-base- linear time base
- listener base
- loaded data base
- loctal base
- logarithm base
- logarithmic time base
- long base
- lower base
- magnal base
- magnetic tape base
- management information base
- metal base
- mixed base
- mobile base
- moving base
- Napierian base
- narrow base
- n-base
- Newtonian base
- noninertial base
- nonuniform base
- noval base
- n-type base
- octal base
- open base
- ordered base
- orthogonal base
- package base
- p-base
- permeable base
- phosphor base
- pin base
- plastic base
- polyester base
- polyethylene terephthalate base
- populated data base
- power base
- prefocus base
- primary base
- production base
- p-type base
- pulse base
- pure knowledge base
- relational data base
- remote base
- robot base
- rule base
- safety base
- screw-thread base
- segment base
- shareable data base
- single knowledgebase
- software base
- system knowledgebase
- technic hybrid construction base
- technological base
- thermoplastic base
- time base
- transistor base
- tree-structured data base
- tube base
- ungated base
- uniform base
- upper base
- valve base
- vertical time base
- very long base
- viewer base
- wide baseThe New English-Russian Dictionary of Radio-electronics > base
-
9 constant
[ˈkɔnstənt]address constant вчт. адресная константа all other things constant при прочих равных условиях basic real constant вчт. базисная вещественная константа block constant вчт. признак группы c-type constant вчт. символьная константа case constant вчт. константа варианта character constant вчт. символьная константа compile-time constant вчт. статическая константа complex constant вчт. комплексная константа constant верный constant константа constant неизменный, неослабный constant неизменный constant непрерывный constant физ., мат. постоянная (величина), константа; constant of friction коэффициент трения constant постоянная constant постоянная величина constant постоянный; in terms of constant prizes в неизменных ценах constant постоянный constant твердый; верный (идее и т. п.) constant устойчивый constant физ., мат. постоянная (величина), константа; constant of friction коэффициент трения contiguous constant вчт. зависимая константа decay constant вчт. постоянная затухания deferred constant вчт. задержанная постоянная deferred constant вчт. константа времени выполнения diffusion constant вчт. коэффициент диффузии figurative constant вчт. данные файла figurative constant вчт. фигуральная константа floating constant вчт. плавающая константа function constant вчт. функциональная константа group constant вчт. групповая константа grouped constant вчт. табличная константа hexadecimal constant вчт. шестнадцатеричная константа constant постоянный; in terms of constant prizes в неизменных ценах integer constant вчт. целочисленная константа layout constant вчт. макет расположения layout constant вчт. шаблон manifest constant вчт. именованная константа manifest constant вчт. переименованная константа multiplicative constant вчт. постоянный множитель named constant вчт. именованная константа nonconfiguous constant вчт. независимая константа notation constant вчт. нотационная константа numeric constant вчт. числовая константа octal constant вчт. восьмеричная константа predicate constant вчт. предикатная константа proportionality constant вчт. коэффициент пропорциональности real constant вчт. вещественная константа row constant вчт. ограничение по строкам run-time constant вчт. константа времени выполнения sign constant вчт. знаковая константа smoothing constant вчт. сглаживающая постоянная static constant вчт. статическая константа string constant вчт. строковая константа structured constant вчт. структурная константа system constant вчт. константа операционной системы transfer constant вчт. коэффициент передачи type constant вчт. типизованная константа typed constant вчт. типированная постоянная zero constant вчт. константа нуль -
10 system
1) система; сеть; комплекс2) установка, устройство3) план; расположение4) система; порядок; классификация•- system of catalogs - system of catalogues - system of forces - system of ground points - system of road signs - system of scaffolds - acoustic signalling system - active residential solar heating system - aeration system - air-brake system - air-comfort system - air-conditioning system - air-curtain system - air-foam system - airline system - airline vacuum system - air-pressure water system - all-outside air-conditioning system - arch system - arch-and-pier system - audible alarm system - Automated Data Management System in Building - ADMSB - automatic fire alarm system - balanced system of ventilation - bar system - basic system - beam system - blower system - British absolute system of units - building system - building central air conditioning system - building solar optical system - bypass pipe system - cable system - cantilever tieback system - cathodic protection system of pipelines - central fan electric heating system - central hot water supply system - check-board system - circulating water system - closed system - closed heat supply system - closed pipeline system - collecting system - colour spraying systems - combined extract-and-input system - combined sewerage system - community complete system in containers or skids - composite cable roof system - compressed-air system - computer-aided system - consolidated power system - control system of survey - cooling system - cooling pipe system - coordinate system - curing system - decimal system - designation system - discrete system - discrete-continual system - distributing system - district heating system - double-pipe system - double-pipeline system - double-pipe riser system - downward system of ventilation - drainage system - drencher system - drop system - dry pipe sprinkler system - dry return system - duct system - earthling system - ejector system - elastic system - electric heating system - embedded panel system - emergency power supply system - energy recovery system - engineer's system of units - filling system of navigation lock - filtration system - fire-alarm sounding system - fire-fighting system - fire-sprinkling system - fire warning system - fixing systems - flange system - flooding system - floor system - floor system of bridge - floor heating system - flow-through system - flue gas cleaning system - fluid power system - forced circulation system - four-axis system - framed system - gas heating system - glaze systems - gravity system - gravity water supply system - grid system - hazard system - heating system - heat pump system - heat supply system - high pressure air-conditioning system - high velocity air-conditioning system - hinged system - hoisting system - hot air system - hot blast system - hot water supply system - inflation system - instantaneously variable system - integral deck system - integrated dispatching system - invariable system - ion-exchange system - irrigation system - land system - large public water system - lateral system - left-handed system - lighting system - local air-conditioning system - lock-filling system - long-line system - low pressure air-conditioning system - low velocity air-conditioning system - low voltage system - main system - management system - measuring system - mechanical systems of a house - medium-size public water system - membrane system - metric system - modular coordinating space system - monitoring system - multistage gas supply system - network system - observing system - once-through system - one-layer cable system - one-pipe heating system - one-pipe loop system - open system - open heat supply system - open return system - overhead system of heating - overhead heating system - panel air system - panel cooling system - pipeline system - piping system - plane system - plumbing system - pollution control system - population settlement group system - post-tensioned system - potabilization system - power system - power-reservoir system - pressurized water treatment system - pre-tensioned system - primary system - public transport system - public water system - public waterworks system - quality control system - quarternary system - railroad system - recirculated heating system - recirculation duct air conditioning system - recool system - rectangular system of street layout - reliability coefficients system - remote control system - reusing water supply system - rigid cable roof system - ring heating system - roll-cap system - round duct system - safety valve of a hydraulic system - saprobity system - separate sewerage system - septic system - sewerage system - single duct air-conditioning system - single-stage system - single-track automatic block system - slab-stringer system - smoke-detector system - solar aquatic system - solar cooling system - solar heating system - solar thermal power system - space system - split system - sprinkler system - statically determinate system - statically indeterminate system - steel plate system - structural system - supply air system - suspension system - thermal reheat system - three-dimensional system - three-way system of reinforcement - thrust system - total energy system - two-dimensional system - two-duct air-conditioning system - two-layer cable roof system - two-pipe water heating system - underfloor heating system - underground cable system - unified modular coordination system - universal sewerage system - upfeed water heating system - up-lighting system - utility system - utility detection system - vacuum system - vandalproof system - variable air volume system - ventilation system - warning system - waste treatment system - waste water system - water system - water measuring systems - water purification system - water quality system - water quality indicator system - water supply system - water supply by zones system - water treatment systems - wind bracing system - zone system* * *1. система; сеть (напр. трубопроводов); устройство2. способ, метод- system of forcessystem in equilibrium — равновесная система, система в состоянии равновесия
- system of masses
- system of scaffolds
- ABC system
- AC system
- acoustical ceiling system
- active solar energy system
- aesthetic value system
- air classification system
- air cycle refrigerating system
- airfield soil classification system
- air pollution control system
- air-to-air system
- air-to-water system
- air transport system
- alarm system
- all-air system
- all outside air system
- all-water coil system
- all water fan coil system
- approach lighting system
- arterial system
- Atterberg soil classification system
- audio alarm system
- automated casting system
- automatic fire alarm system
- automatic fire protection system
- automatic flushing system
- balanced system
- balanced system of streets
- balanced ventilation system
- bar system
- beam structural system
- bell alarm system
- Benoto piling system
- bivalent heat pump system
- bleed-in system
- blow and exhaust system
- blow through air-conditioning system
- blow through fan system
- bootstrap system
- box system
- bridge deck structured system
- British soil classification system
- building system
- building automation system
- building-drainage system
- building gravity drainage system
- building management system
- built-in dust suppression system
- burglar alarm system
- cable system
- central air heating system
- central fan system
- centralized hot-water supply system
- central plant air conditioning system
- changeover system
- circulating system
- circulation water supply system
- circulation water system
- closed system
- closed heat-supply system
- closed-loop heat pump system
- closed-type steam heating system
- coding system
- cogeneration system
- cold supply system
- collapsing-ring bridge rail system
- combined drainage system
- combined sewage system
- complanar system of structural members
- complanar force system
- complete-mix activated sludge system
- composite frame system
- compression system
- concrete suspended flooring system
- constant volume system
- continuous conveying system
- continuous suspension system
- control system
- cooling system
- coordinate system
- cost-efficient floor system
- crossbar approach lighting system
- cross blow ventilation system
- curtain walling system
- custom forming system
- decentralized air conditioning system
- decentralized sewerage system
- deluge sprinkler system
- desiccant cooling system
- designation system
- design-built system
- diffusion-absorption system
- digital indicating system
- direct system
- direct air heating system
- direct cooling system
- direct expansion system
- direct hot water system
- direct hot-water supply system
- direct return system
- direct through air-conditioning system
- distribution system
- domestic hot water system
- domestic sewerage system
- "Dot" recording system
- double-pipe system
- double stack system
- down-feed system
- drainage system
- draw-in system
- draw-through fan system
- draw-through system
- drencher system
- drop system
- dry-pipe sprinkler system
- dual conduit system
- duct system
- ductless split air conditioning system
- dust collecting system
- dust extract system
- early warning system
- economical floor system
- ejector refrigerating system
- elastic mechanical system
- elastic system
- electric heating system
- electric reheat system
- energy management system
- environmental system
- exhaust system
- extract system
- FAA soil classification system
- fan coil system
- Federal aviation administration soil classification system
- fire alarm system
- fire-extinguishing system
- fire protection system
- flat plate-pipe column floor system
- floor structural system
- floor system
- flow-through system
- F-number system
- force system
- forming-and-reinforcing system
- Forton system
- four pipe system
- gantry crane system
- gas heating system
- gravity system
- gravity-flow heating system
- gravity sewerage system
- gravity steam heating system
- gravity water-supply system
- grid coordinate system
- gridiron distribution system
- grounding system
- groundwater control system
- group water supply system
- gyratory system
- heat distribution system
- heating system
- heat-of-light system
- heat pump system
- heat recovery system
- heat supply system
- heat-traced system
- high-intensity lighting system
- high temperature hot-water heating system
- high velocity system
- hold-over system
- holonomic system
- hot-air system
- hot water system
- hot-water circulation system
- hush piling system
- hybrid system
- hydraulic control system
- hydrophilic system
- hydrophobic system
- indirect expansion system
- indirect hot-water supply system
- indirect refrigeration system
- individual sewage-disposal system
- induction air conditioning system
- induction system
- industrialized building systems
- inflation system
- instrument landing system
- integral deck system
- integrated distribution floor system
- inverter driven VRV system
- Jackson system
- land system
- large panel system
- lighting system
- line system
- liquid overfeed system
- local sewerage system
- low-pressure system
- low pressure hot water system
- low velocity system
- main system
- maintenance management system
- mass transit system
- materials-handling system
- mechanical system
- mechanical refrigerating system
- mechanical supply system
- medium pressure hot water system
- medium temperature hot water system
- microbore heating system
- modular system
- modular air conditioning system
- modular compression sealing system
- modular decking system
- modular precast building system
- multiple-degree system
- multiple web system
- multiple well system
- multistage gas-supply system
- multizone system
- municipal piping system
- nail-free formwork system
- non-changeover system
- octopus duct system
- oil fired heating system
- once-through water-supply system
- one-degree system
- one-duct air-conditioning system
- one-pipe system
- one-pipe loop system
- one-way system
- open system
- open expansion tank system
- open-loop control system
- open return system
- open steam heating system
- operation system
- overhead heating system
- overhead runway system
- packaged cogeneration system
- panel air-conditioning system
- panel air system
- panel-lock system
- partially-separate system
- piping system
- plane system of forces
- plane grid system
- plenum system
- plumbing system
- pneumatic conveying system
- post-tensioning system
- preaction sprinkler system
- prefabricated pipe conduit system
- pressurization system
- pressurized heating system
- pressurized hot water system
- primary-secondary system
- principal system
- public system
- public waterwork system
- push-through fan system
- push-through system
- quality system
- rail mounted track laying system
- raised floor system
- rapid transport system
- recool system
- recycling system
- recycling water system
- redundant bridge system
- refrigerating system
- regenerative air cycle system
- regional settlement system
- reheat system
- return system
- return air system
- reverse return system
- reverse return upfeed system
- rising heating system
- road system
- roofing system
- run-around system
- safety system
- scraper system
- sealed heating system
- security system
- self-climbing form system
- separate sewerage system
- separate system
- series loop system
- sewage system
- shunt system
- single-degree-of-freedom system
- single-degree system
- single duct air conditioning system
- single-pipe heating system
- single-pipe heat-supply system
- single-stack plumbing system
- single-storey heating system
- single web system
- single-zone air-conditioning system
- slab-stringer system
- small bore heating system
- smoke control system
- smoke extract ventilation system
- soil system
- soil absorption system
- solar heating system
- solid fuel heating system
- split system
- sprinkler system
- state plane coordinate system
- statically determinate system
- statically indeterminate system
- stationary system of loads
- steam heating system
- steel plate system
- storm sewer system
- structural system
- structural monitoring system
- sub-atmospheric heating system
- subbuilding drainage system
- subsurface drainage system
- subsurface sewage disposal system
- supply air system
- supporting formwork system
- suspension structural system
- swing joint system
- taxiway system
- telpher system
- terminal reheat system
- thermal storage heating system
- thermosiphon system
- three-pipe system
- three-pipe air-conditioning system
- three-pipe heat supply system
- total energy system
- track laying system
- trench shoring system
- trussed system
- truss-supported deck system
- tube cleaning system
- two-degree-of-freedom system
- two-degree system
- two-pipe system
- two value system of proportional balancing
- two value system
- two-way system
- underfloor conduit system
- unvented system
- up-feed heating system
- utility detection system
- vacuum heating system
- vacuum return system
- vacuum waste disposal system
- variable air volume system
- variable refrigerant volume system
- variable volume system
- variable water volume system
- VAV system
- vented system
- ventilation system
- VRV system
- VWV system
- warning system
- water-air heating system
- water booster system
- water-supply system
- water-to-air system
- water-to-water system
- wellpoint system
- wet return system
- wind framing system
- wire cable control system
- wiring system
- zoned system
- zone reheat system
См. также в других словарях:
BASIC extension — BASIC toolkits (aka BASIC extensions) mdash;not to be confused with widget toolkits mdash;were a common type of program for 1980s 8 bit home computers. Generally third party extensions, they added additional features to a computer s built in… … Wikipedia
BASIC — This article is about the programming language. For the think tank, see British American Security Information Council. For the group of countries, see BASIC countries. For other uses, see Basic (disambiguation). BASIC Screenshot of Atari BASIC,… … Wikipedia
Visual Basic .NET — Paradigm(s) Structured, imperative, object oriented and declarative Appeared in 2001 Designed by Micro … Wikipedia
Non-structured programming — Programming paradigms Agent oriented Automata based Component based Flow based Pipelined Concatenative Concurrent computing … Wikipedia
GW-BASIC — Appeared in 1983 Developer Microsoft (for Compaq) Stable release 3.23 (1988) … Wikipedia
Beta BASIC — was a BASIC interpreter for the Sinclair Research ZX Spectrum microcomputer, written by Dr Andy Wright and sold by his one man software house BetaSoft. BetaSoft also produced a regular newsletter/magazine, BetaNews, which was one of the main fora … Wikipedia
Visual Basic for Applications — (VBA) Paradigm(s) Multi paradigm Appeared in 1993 Developer Microsoft … Wikipedia
Visual Basic .NET — См. также: Visual Basic Visual Basic .NET Класс языка: Объектно ориентированный, Императивный, Структурный, Декларативный Тип исполнения: компилируемый, интерпретируемый Появился в: 2001 … Википедия
Bugatti Type 57 — The Bugatti Type 57 and later variants (including the famous Atlantic) was an entirely new design by Jean Bugatti, son of founder Ettore. Type 57s were built from 1934 through 1940, with a total of 710 examples produced.Most Type 57s used a twin… … Wikipedia
Atari BASIC — For the version of BASIC bundled with the Atari ST computer series, see Atari ST BASIC . ATARI BASIC is a ROM resident BASIC interpreter for the Atari 8 bit family of 6502 based home computers. The interpreter originally shipped on an 8 KB… … Wikipedia
Commodore BASIC — Commodore BASIC, also known as PET BASIC, is the dialect of the BASIC programming language used in Commodore International s 8 bit home computer line, stretching from the PET of 1977 to the C128 of 1985. The core was based on 6502 Microsoft BASIC … Wikipedia
