-
81 obviam
ob-viam adv.навстречу (ire, prodire, se ferre C etc.)o. se dare alicui L — идти кому-л. навстречуo. alicui fieri C — встретиться с кем-л.aliquem forte habere o. AG — случайно повстречаться с кем-л.o. esse alicui Pl — быть к чьим-л. услугамeffundi o. L — ринуться навстречуo. ire alicui rei — противиться, сопротивляться чему-л. ( cupiditati C) или противодействовать чему-л. ( infecunditati terrae T)ni isset o. T — если бы он не принял предупредительных мерo. ire periculis Sl — не бояться опасностей -
82 offundo
of-fūndo, fūdī, fūsum, ere1) лить, сыпать (перед кем-л. или чём-л.) (alicui, alicui rei)o. cibum avibus Pl — засыпать корму птицам2) med.-pass. offundi падать, растянуться ( asinus offunditur Ap)3) разливать, распространятьo. ruborem alicui Ap (v. l.) — вогнать кого-л. в краску, заставить кого-л. покраснетьo. terrorem L — нагнать страхуo. errorem C — ввести в заблуждение4) застилать, расстилать ( velut nebula nobis ob oculos offusa Ap)o. noctem alicui rei C — затемнять (затуманивать) что-л.5) покрывать -
83 ostendo
tendī, tentum (поздн. tēnsum), ere [obs + tendo ]1) протягивать ( manus Pt)2) выставлять, подставлять, открывать (ager soli ostentus Cato); показывать (se alicui C; dentem medico Su; errantibus viam Pt); выводить ( boves caelo V); вводить ( iambos Latio H); демонстрировать ( aciem ad terrorem hostium L)oppugnationem o. L — производить мнимое наступление ( военная диверсия)lacrimas fundunt, ut ostendant Sen — (многие) льют слёзы лишь для вида3) издавать, подавать ( vocem Ph); внушать (tum spem, tum metum C)ostenditur spes alicujus rei Ter — есть надежда на что-л.quaedam mihi ejus defensio ostenditur C — мне угрожают каким-то защитительным аргументом в его (Верреса) пользу4) проявлять, обнаруживать (virtutem Sl; se alicui inimicum Nep); выражать, высказывать ( alicui sententiam suam Ter)5) обещать, сулить ( alicui munus C) -
84 paro
I āvī, ātum, āre [одного корня с pario I ]1) готовить, подготовлять, устраивать, организовывать (convivium C; insidias alicui Sl; bellum Cs; fugam C; aliquid alicui in prandium Pt; se ad iter L; alicui necem L); развивать, создавать ( exercitatio artem parat T); собираться, намереваться ( litteras alicui mittere C)jussa p. V — готовиться исполнить приказания2) наживать, накапливать (divitias O; lamellulas Pt); набирать, собирать (copias, exercitum Sl); заготовлять ( commeatum Sl); скупать, приобретать (praedia, hortos C)3) заключать (pacem, societatem L)II paro, (āvī), ātum, āre [ par ]1) приравнивать, равнять ( eōdem vos pono et paro Pl)2) улаживатьp. se cum aliquo C — договориться с кем-лIII paro, ōnis m. (греч.)лёгкое судно, барка C, AG -
85 pono
pōno, posuī (posīvī), positum, ere1)а) класть (aliquid in mensā Naev; finem vitae T)p. aliquid in manu Pt — вручать что-л. кому-л.se p. toro O — возлечь на ложеб) ставить, размещать ( sellam in foro C); выстраивать ( pedĭtes post equĭtes L); разбивать, располагать (castra in colle Cs; Roma in montibus posita C)p. aliquid in conspectu и ante oculos C — показать что-л. воочию (наглядно)в) ставить на стол, подавать (pocula V, QC); запечатлевать ( oscula in labellis Prp)2) бросать, кидать ( aliquid in flammam O); бросать, опускать ( ancoras L)3) сажать ( arborera H); сеять ( semina V)4) хоронить ( aliquem tumulo O)5) вкладывать, помещать ( pecuniam in praedio C)6) употреблять, использовать, распоряжаться (p. otia recte H); обращать, прилагать ( omnem curam in salute patriae C)7) складывать, сдавать на хранение ( testamentum in aerario Cs)8) делать ставку, ставить ( в игре или пари) ( aliquid Pl)9) назначать, устанавливать, обещать (praemium Sl, L)10) издавать ( leges C); придавать, давать (nomen alicui C etc.); определять ( alicui poenam C)p. de quo quis audire vellet C — предложить тему, которую желательно было бы сделать предметом лекции11) укладывать, приводить в порядок, причёсывать (comas, capillos O)12) приставлять ( scalas Cs)14) возлагать, надевать ( coronam in caput AG — ср. 19.)15)а) жертвовать, посвящать богам (ex praedā tripodem Delphis Nep)se p. totum in aliquā re C — целиком отдаться чему-лб) приносить, давать ( vota Prp)16) расставлять, располагать, дислоцировать ( duas legiones in aliquā regione Cs); выставлять ( vigilias Sl); приставлять ( alicui custodem C); помещать, переносить ( aliquem in caelo Just); переводить ( aliquem Thebis H); назначать ( Numĭdis imperatorem Sl)17)а) воздвигать (alicujus slatuam Nep; templa Jovi V); строить, устраивать (insidias contra aliquem C, Cs); основывать, сооружать, строить (aram L; urbem V)Tibur Argeo positum colono H — Тибур, заложенный аргосскими поселенцами18) изображать ( aliquem coloribus H); изваять ( Venĕrem marmoream H)19) сбрасывать с себя, скидывать, снимать (vestem C; coronam luctus gratiā C — ср. 14.; praetextam puerīlem T); откладывать ( librum de manibus C)20)а) обрезывать ( ungues H); сбривать ( barbam Su); терять ( vires V); ронять ( frondes V); складывать (arma C etc.); откладывать в сторону ( iracunda fulmina H); отбрасывать прочь (curas L etc.; metum O)nomine triumviri posito T — сложив с себя звание триумвираб) утрачивать, отдавать (vitam C etc.; spem Pl); заканчивать, прекращать ( bellum Sl)21) производить на свет, рожать ( utĕri onus O)22) успокаивать, унимать (magnos morūs Prp; freta H); униматься, утихать (venti ponunt V, O, AG)23)а) возлагать ( omnem spem in aliquā re Cs); полагать, считать, рассматривать (aliquem primum Nep; aliquid in mălis C)p. aliquid inter munĕra naturae J — относить что-л. к числу даров природыб) (пред)полагать (hoc posito atque concesso C)в) подвергать (aliquid in dubio L; caput periculo Pl); вменять ( aliquid in laude alicujus C); включать ( aliquem inter vatum choros H); утверждать, высказывать ( aliquid pro certo Cs)г) выдвигать (quaestionem L, Ph, Sen)aliquem in suspicione p. C — навлечь подозрение на кого-л -
86 praepono
prae-pōno, posuī, positum, ere1)а) класть или расстилать впереди ( toralia toris Pt); ставить впереди ( aliquid alicui rei T)pauca p. C — сделать несколько предварительных замечанийultima primis p. H — поставить последнее впереди первогоolivam fronti p. H — увенчать чело оливойв) pass. praeponi предшествоватьpraeposĭtus C etc. — вышеупомянутый, предшествующий2) ставить во главе, назначать начальником (p. aliquem navibus C; p. aliquem mediā acie Cs)p. aliquem alicui rei custodiae causā Pt — поручить кому-л. охрану чего-л.praepositum esse C — быть начальником, командовать3) ставить выше, предпочитать (aliquem alicui Ter; aliquid alicui rei Pl)p. utilibus rectum Cld — предпочитать праведное полезному -
87 probo
āvī, ātum, āre [ probus ]1) испытывать, пробовать, проверять (munera T; mucronem ad buccam Pt; ignis aurum probat, miseria — fortes viros Sen); о цензорах осматривать ( opera L); воен. производить (о)смотр, инспектировать (p. milites Veg); судить, оценивать ( aliquid aliquā re O или ex aliquā re C)2) одобрять, удовлетворяться, благоприятно отзываться, хвалить (aliquem, aliquid Pl, C etc.)exĭtus acta probat погов. O — исход венчает дело3) признавать, принимать (aliquem imperatorem p. Cs)aliquo non probante H — против чьей-л. воли4) рекомендовать ( libres oratorios alicui C); делать приятным, внушать симпатию (suam operam alicui p. Cs)se p. или pass. probari — нравиться ( Epicurus multis se probavit C)5) ясно представлять, с очевидностью показывать, доказывать (crimen C; res difficilis probatu C)alicui se memorem p. C — оказаться благодарным в отношении кого-л.aliquid pro vero p. C — доказать истинность чего-л.omne vitae suae tempus alicui p. Ap — отдать кому-л. отчёт во всяком мгновении своей жизни -
88 promitto
prō-mitto, mīsī, missum, ere1) отпускать, отращивать (ramos Col; capillum, barbam L)se p. или med.-pass. — вырастать, расти (arbor se promittit PM; sonus promittitūr PM)2)а) обещать, сулить (alicui aliquid или de aliquā re C etc.)quum promiseris, facias Sen — если обещал, исполниб) давать обет (Jovi templum p. C etc.)alicui bene (large) p. O etc. — давать кому-л. щедрые обещанияsibi aliquid p. O — льстить себя надеждой на что-л.se alicui p. O — обещать кому-л. вернутьсяse ultorem p. V — грозить местьюp. damni infecti C — обещать возмещение ущерба (принять на себя ответственность за ущерб)p. ad aliquem C — обещать прийти к кому-л.p. ad cenam Pl, Ph, Pt — принять приглашение к ужинуsi quid p. de me possum aliud vere, promitto H — если я в чём-л. могу поручиться за себя, то именно в этом3) предлагатьducem se itineris p. Pt — предложить услуги в качестве проводника4) предсказывать, предвещать (alicui aliquid C, Fl) -
89 submitto
sub-mitto, mīsī, missum, ere2) ( о животных) подводить, припускать ( tauris vaccas Pall)flexu genu s. O, тж. se s. ad genua или genu submitti QC — опускаться на колени4) понижать, med.-pass. убывать, понижаться ( Tibĕris aestate submittitur PJ)s. animum L — пасть духомs. furorem V — унять свой гнев, успокоитьсяs. orationem Q — умерять тон речиs. pretia PM — понижать (сбавлять) цены5) подчинять ( se alicui Just)s. imperium alicui L — подчинить (свою) власть власти другогоs. animos amori V — подчинить (свою) гордость силе любвиse culpae s. O — провинитьсяse s. in amicitiā C — быть запросто (на равной ноге) с друзьями6) отпускать, отращивать (crinem T; barbam Sen)7) выращивать, разводить (vitulos V; tauros V)8) производить, рождать ( capreas H)9) посылать, присылать ( milites auxilio Cs)12) поднимать (oculos O; falces aliae submissae, aliae in terram demissae QC) -
90 tribuo
tribuī, tribūtum, ere1) делить, разделять ( aliquid in partes C); распределять, раздавать ( pecuniam equitibus QC)2) отдавать, воздавать ( suum cuique C); изъявлять, выражать ( gratiam C); воздавать, оказывать (alicui honorem Cs, Ph)3)а) давать, доставлять ( pacem terris O); даровать (seu plures hiĕmes seu ultĭmam, sc. alicui H); наделять, присваиватьt. vocabula monti O — дать своё имя холмуt. silentium orationi alicujus C — соблюдать молчание во время чьей-л. речи4) уделять, посвящать ( tempus litteris Nep)5) признавать, делать уступку, отдавать должное ( valetudini C)alicui multum (omnia) t. C — ставить (ценить) кого-л. высоко (превыше всего)6) приписывать ( aliquid ignaviae C); вменять ( aliquid alicujus culpae Cs)alicui aliquid vitio t. Sen — считать что-либо чьим-либо недочётом -
91 venio
vēnī, ventum, īre1) приходить, приезжать, прибывать (domum ad aliquem C; Romam L; larem ad nostrum Ctl)ventum est in insulam impers. C — прибыли на островin colloquium de pace venitur Sl — (стороны) вступают в переговоры о миреauxilio (dat.) v. Cs — приходить на помощьscribere, quod in buccam venit погов. C — писать, что приходит в голову2) подходить, доходить ( usque ad mare L); подступать ( cum exercitu ad urbem L)3) доходить, достигатьmox epistula mea tibi veniet C — вскоре моё письмо дойдёт до тебя4) (о времени) приходить, наступатьcura venientis anni C — забота о наступающем (будущем) годе, ноanni venientes H — годы возмужалости, зрелости ( в отличие от anni recedentes)veniens aetas O или ventura, ōrum Lcn — будущее (ближайшее) или потомки6) попадать, входить, вонзаться ( sagitta venit V); проходить насквозь ( per ilia vēnit arundo V)7) всходить, подниматься ( segetes veniunt V); расти, вырастать ( arbores suā sponte veniunt V)8) становиться, оказыватьсяin potestatem Cs (in manūs C) alicujus v. — попадать во власть кого-л.in consuetudinem v. C — входить в привычку, становиться употребительнымin consuetudinem proverbii (in prpverbium) v. L — войти в пословицуv. alicui in amicitiam Cs — подружиться с кем-л.in suspicionem v. Nep — попасть под подозрениеin dubium v. C — стать сомнительнымin contemptionem v. Cs — стать предметом презренияin odium alicui v. C — навлечь на себя чью-л. ненавистьin contentionem (ad certamen Sl) v. C — стать предметом спораin nonnullam spem v. C — возыметь некоторую надеждуin partem alicujus rei v. C — принять участие в чём-либоad condicionem alicujus v. C — принять чьи-л. условияv. in и ad possessionem Dig — вступать во владениеhereditas alicui venit C — наследство достаётся кому-л.9) показываться, появляться (sol venit H; lacrimae venerunt V)10) происходить, проистекать, возникатьde aliquā gente v. V — происходить из какого-л. рода11) случаться, приключатьсяhaec ubi veniunt C — если это, произойдёт12) выпадать на долю, доставатьсяaliquid sorte alicui venit L — что-л. кому-либо досталось но жребию13) переходить, приступать ( ut a fabulis ad facta veniamus C) -
92 accedere
1) приходить, подходить, in praedia (1. 3 § 1 D. 1, 19);2) приступать к чему-либо, чтобы исполнить или совершить, принимать на себя, браться за что, ad emtionem (1. 22 § 4 D. 17, 1);in hortos (1. 1 § 9 D. 49, 4).
ad administrationem (1. 20 D. 26, 7);
ad rem gerendam (1. 77 § 3 D. 35, 1);
ad hereditatem (1. 99 D. 29, 2);
3) obligationi accedere, обязываться к чему вместе с главным должником (1. 1 D. 46, 1). 4) соглашаться с, acc. sententiae s. ad sententiam (1. 12 § 6 D. 36, 2. 1. 4 § 3 D. 42, 1). 5) присоединяться, приступать, auctoritas tutoris voluntati impuberis acc. (1. 13 § 4 D. 38, 1);ad possessionem (1. 15 § 35 D. 39, 2).
pars fundo per alluvionem acc. (1. 34 D. 6, 1);
proprietati usufr. acc. (1. 4 D. 23. 3);
legato acc. (1. 8 § 2 D. 33, 8); в особ. обозн.: присоединяться к главной вещи в качестве побочной, как принадлежность: quodaccedit alicui rei, приращение, также всякую вообще прибыль (1. 1 § 5 D. 16, 3. 1. 11 § 17 D. 19, 1. 1. 1 § 1. 1. 33 pr. D. 21, 1. 1. 68. 78 pr. D. 18, 1. 1. 52 § 2. 1. 53 pr. D. 19, 1);
quod emtioni, venditioni accedit (1. 31 §25. 1. 32 D. 21, 1. 1. 3§ 6 D. 3, 5);
quidqnid usurarum nomine accessit (1. 59 § 5 D. 17, 1);
ex mora fructus usuraeve fideicommisso acc. (1. 24 § 14 D. 40, 5);
servitut es corporibus acced. (1. 14 D. 8, 1);
6) приращаться, зачисляться, possessio alterius alicui acc., засчитывать для настоящего владельца время владения его предшественника (1. 6 pr. 1. 15 § 1 D. 44, 3); также: tempus, quo alter possedit, alicui acc. (1. 19 D. 41, 3); иногда: происходить, возникать: si alia causa nova post petitionem mihiaccesserit (1. 11 § 4 D. 44, 2). 7) подходить, быть похожим: lata negligentia prope fraudem accedit (1. 7 § 1 D. 26, 10);iter fundo acc. (1. 6 § 6 D. 19, 1).
8) нападать на, постигать, furor alicui acc. (1. З pr. D. 26, 1);proxime praetextati aetatem acc. (1. 3 § 6 D. 43, 30).
id quod fataliter accessit (1. 135 D. 50, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > accedere
-
93 fideicommittere
в тесном смысле: поручить наследнику исполнение известной услуги в пользу третьего лица, обязывать (precativis verbis) наследника исполнить известное поручение;fideicommissum (subst.) такое доверенное поручение (Gai. II. 246 seq. Ulp. XXV. 1 seq. Fideicommissum est, quod non civilibus verbis sed precative relinquitur. § 1 J. 2, 23. § 3. J. 2, 24. 1. 12 § l D. 28, 3. 1. 115. 118. D. 30). Юстиниан формально уничтожил разлчие между отказами и фидеикоммиссами (в constitutiones 529 и 531 годов) (§ 3 J. 2, 20. 1. 1 § 6. 7. D. 32. 1. 90 D. 35, 2. 1. 14 § 1 eod.);
fideicommittere alicui = fideicommissum dare alicui (1. 28 D. 34, 4);
fideic. ab aliquo s. fideic. dare, relinquere ab aliquo(1. 114 pr. § 1. 1. 126. 127 D. 30);
legatarius, a quo fideic. datum est (1. 8 pr. D. 32);
per fideic. dare alicui ab aliquo (1. 21 § 1 D. 33, 1. 1. 25 § 1 D. 35, 2. 1. 91 eod.);
fideicommissa ab intestato data (1. 13 D. 5, 2. 1. 18 D. 28, 2. 1. 3 § 2. D. 34, 4. 1. 12. 26. D. 36, 1);
fideicommissum hereditatis accipere (1. 52 § 1 eod.);
restituitur alicui hereditas fideicommissa;
per fideic. restitui iussa hered. (1. 26 D. 3, 5. 1. 90 D. 35, 1. 1. 1 pr. 1. 12 § 2. 1. 12 § 2. 1. 24 § 1 seq. 1. 55 § 1 D. 40, 5. 1. 4 D. 40, 13. 1. 53 D. 5, 1. 1. 3 § 3 D. 28, 5);
ex fideic. ad libertatem pervenire (. 1. 56 D. 40, 4. 1. 28 § 1 D. 26, 2), ex causa fideic. manumittere (1, 9. D. 2, 4). Fideicommissarius, касающийся фидеикоммиссов, praetor fideicomm. = qui de fideic. ius dicit (pr. epistola fideic. (1. 37 § 3 D. 32. 1. 7 C. 6, 22);
J. 2, 23. 1. 2 § 32 D. 1, 2. 1. 78 § 6 D. 32. 1. 4. D. 40,13);
hereditas, libertas fideic. = fideicommissa (1. 13 § 1 D. 29, 6. 1. 11 § 2 1. 16 § 13. 1. 22 § 1. 1. 52 § 1 D. 36, l. tit. D. 40, 5. 1. 18 pr. 1. 30 § 1 D. 36, 1. tit. D. 5, 6);
fideicommissarius (subst.) обозначает a) того, которому следует выдать наследство (1. 11 § 2. 1. 16 § 3. 8. D. 36, 1. 1. 27 D. 42, 5);
fideicommissarii, quibus ex Trebelliano restituitur hereditas (1. 2 § 13 D. 41, 4);
b) тот, на которого возложена такая обязанность (1. 51 D. 5, 1. 1. 29 § 2 D. 7, 4).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > fideicommittere
-
94 fidei alicujus committere
в тесном смысле: поручить наследнику исполнение известной услуги в пользу третьего лица, обязывать (precativis verbis) наследника исполнить известное поручение;fideicommissum (subst.) такое доверенное поручение (Gai. II. 246 seq. Ulp. XXV. 1 seq. Fideicommissum est, quod non civilibus verbis sed precative relinquitur. § 1 J. 2, 23. § 3. J. 2, 24. 1. 12 § l D. 28, 3. 1. 115. 118. D. 30). Юстиниан формально уничтожил разлчие между отказами и фидеикоммиссами (в constitutiones 529 и 531 годов) (§ 3 J. 2, 20. 1. 1 § 6. 7. D. 32. 1. 90 D. 35, 2. 1. 14 § 1 eod.);
fideicommittere alicui = fideicommissum dare alicui (1. 28 D. 34, 4);
fideic. ab aliquo s. fideic. dare, relinquere ab aliquo(1. 114 pr. § 1. 1. 126. 127 D. 30);
legatarius, a quo fideic. datum est (1. 8 pr. D. 32);
per fideic. dare alicui ab aliquo (1. 21 § 1 D. 33, 1. 1. 25 § 1 D. 35, 2. 1. 91 eod.);
fideicommissa ab intestato data (1. 13 D. 5, 2. 1. 18 D. 28, 2. 1. 3 § 2. D. 34, 4. 1. 12. 26. D. 36, 1);
fideicommissum hereditatis accipere (1. 52 § 1 eod.);
restituitur alicui hereditas fideicommissa;
per fideic. restitui iussa hered. (1. 26 D. 3, 5. 1. 90 D. 35, 1. 1. 1 pr. 1. 12 § 2. 1. 12 § 2. 1. 24 § 1 seq. 1. 55 § 1 D. 40, 5. 1. 4 D. 40, 13. 1. 53 D. 5, 1. 1. 3 § 3 D. 28, 5);
ex fideic. ad libertatem pervenire (. 1. 56 D. 40, 4. 1. 28 § 1 D. 26, 2), ex causa fideic. manumittere (1, 9. D. 2, 4). Fideicommissarius, касающийся фидеикоммиссов, praetor fideicomm. = qui de fideic. ius dicit (pr. epistola fideic. (1. 37 § 3 D. 32. 1. 7 C. 6, 22);
J. 2, 23. 1. 2 § 32 D. 1, 2. 1. 78 § 6 D. 32. 1. 4. D. 40,13);
hereditas, libertas fideic. = fideicommissa (1. 13 § 1 D. 29, 6. 1. 11 § 2 1. 16 § 13. 1. 22 § 1. 1. 52 § 1 D. 36, l. tit. D. 40, 5. 1. 18 pr. 1. 30 § 1 D. 36, 1. tit. D. 5, 6);
fideicommissarius (subst.) обозначает a) того, которому следует выдать наследство (1. 11 § 2. 1. 16 § 3. 8. D. 36, 1. 1. 27 D. 42, 5);
fideicommissarii, quibus ex Trebelliano restituitur hereditas (1. 2 § 13 D. 41, 4);
b) тот, на которого возложена такая обязанность (1. 51 D. 5, 1. 1. 29 § 2 D. 7, 4).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > fidei alicujus committere
-
95 locus
место a) соб. б) вообще, напр. loco plus petitur, veluti cum quis id, quod certo loco stipulatus est, alio loco petit etc. (§ 33 I. 4, 6. cf. 1. 1 D. 13, 4. § 9 I. 4, 4);locus facit, ut idem vel furtum vel sacrilegium sit (1. 16 § 4 D. 48, 19. 1. 36 pr. D. 1, 7. 1. 11 D. 1, 1);
locus publicus (1. 1. 2 pr. 2 seq. D. 43, 8. 1. 1 D. 43, 9);
sacer, sanctus, religiosus (1. 6 § 3 seq. D. 1, 8. 1. 23 § 1 D. 6, 1. 1. 17 § 3 D. 39, 3. 1. 1 D. 43, 6);
locum dedicare (1. 60 D. 2, 14);
religione liberare (1. 9 § 2 D. 1, 8);
locus sepulcri (1. 10 D. 11, 7);
in alienum 1. mortuum inferre (1. 2 § 1. 1. 7 pr. eod. 1. 1 pr. 1. 5 § 6 D. 9, 3); 1. itineris, viae (1. 28 D. 8, 3. 1. 6 § 1 D. 8, 6. 1. 2 pr. D. 14, 2. 1. 15 D. 10, 4. 1. 3 § 18 D. 41, 2. 1. 3 pr. D. 47, 21); в) в тесн. смыс. участок земли (1. 60 D. 50, 16);
locus certus ex fundo (1. 26 D. 41, 2. 1. 7 D. 10, 1. 1. 22 D. 8, 3);
fundi locive furtum (1. 38 D. 41, 3. 1. 10 § 2 D. 7, 4. 1. 2 § 2 D. 8, 5);
locus serviens (1. 20 § 5 D. 8, 2. 1. 24 § 2. 12 D. 39, 2. 1. 3. 5 C. 3, 39);
invasor locorum (1. 5 C. 8, 4); г) местность, страна, durissimum est, quotquot locis quis navigans delatus est, tot locis se defendere (1. 19 § 2 D. 5, 1. 1. 7 D. 2, 12. 1. 6 § 1 D. 3, 4);
magistratus loci alicuius (1. 22 D. 22, 5. 1. 239 § 1 D. 50, 16);
locorum antistites (l. 25 C. 5, 4);
b) пер. б) глава, раздел, часть сочинения (1. 8 pr. D. 5, 2. 1. 2. § 5 C. 1, 17); в) ряд, место, степень по отнош. к наследованию, primo (medio, novissimo) loco heredem scribere, instituere (1. 20 pr. D. 28, 5. 1. 88 § 4 D. 31. 1. 27 D. 35, 2. 1. 2 § 4 D. 37, 11);
quocunque loco libertas data (1. 22 D. 28, 5);
posteriore loco manumitti (1. 243 D. 50, 16. 1. 1 § 14 D. 25, 4);
testamentum secundo loco factum = posterius (1. 29 D. 36, 1); г) чин, ранг: humiliore - honestiore loco positus;
humilis loci esse;
homo honestioris loci (1. 8 § 13 D. 2, 15. 1. 38 § 8 D. 48, 5. 1. 1 § 5. 1. 3 § 5. D. 48, 8); также = должность, пост (1. 4 § 1 D. 3, 2); д) юридическое положение, состояние лиц или вещей, pari - duriore loco esse in litigando (1. 1 § 1 D. 2, 9);
deteriore loco esse (1. 2 D. 2, 7);
infamium loco haberi (1. 21 D. 3, 2);
in locum alicuius succedere, locum alicuius obtinere (см.), in locum (s. loco) filii, nepotis adoptare aliq. (1. 11. 22 § 2. 1. 37 pr. D. 1, 7. 1. 15 pr. D. 11, 1. 1. 117 D. 50, 17. 1. 124 § 1 eod. 1. 144 D. 50, 16. 1. 34 D. 46, l. 1. 29 D. 5, 3); е) locum facere alicui (personae), уступать, давать место: locus est alicui, вступать, напр. locum fac. substitutis;
locus est substituto (1. 7 § 10 D. 4, 4. 1. 20 § 4 D. 38, 2. 1. 5 D. 28, 3. cf. 1. 30 § 1 D. 29, 2. 1. 8 pr. D. 48, 20);
locum facere alicui rei, сделать так, чтобы известный факт наступил;
locus est alicui rei, s. locum habet aliquid, иметь место, locum facere successioni (1. 31 pr. D. 5, 2);
beneficio (1. 68 D. 50, 17);
edicto (1. 27 pr. D. 29, 4);
locus est edicto s. locum habet edictum (1. 9 pr. § 1 D. 4, 2. 1. 1 § 4, 5 D. 21, 1. 1. 3 § 2. 1. 6 § 2 D. 37, 10); 1. c. SCto, 1. h. SCtum (1. 1 § 3. 1. 12. 15 D. 14, 6. 1. 1 § 12. 1. 22 § 5. 1. 27 § 8 D. 36, 1); 1. c. legi 1. h. lex Falc. (1. 11 § 6. 1. 22 § 3. 1. 67. 87 pr. § 1 D. 35, 2); 1. facere Falcidiae (1. 5 § 5 D. 37, 5. 1. 4 pr. § 1 D. 37, 4); 1. e. actioni, 1. h. actio (1. 19 pr. 1. 24 D. 9, 4. 1. 9 § 4 D. 10, 4. 1. 9 § 10. 11 D. 18, 4. 1. 2 pr. 1. 23 pr. § 3. 1. 26 pr. 1. 29 D. 12, 6); 1. e. exceptioni, 1. h. exceptio (1. 11 § 8 D. 44, 2. 1. 4 § 4 D. 41, 4. 1. 93 pr. 46, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > locus
-
96 accommodo
ac-commodo, āvī, ātum, āre1) прилаживать, привешивать ( ensem lateri V); прикладывать ( emplastra fracto capiti CC); надевать ( insignia Cs)a. sibi coronam ad caput C — возложить на себя венокa. gladium dextrae LM — взять меч в правую руку2) приноравливать, устраивать, сообразовывать, приспособлять, согласовывать (sumptūs, ad mercedes C)accommodabo consilium meum ad tuum C — я согласую свой план с твоимjus jurandum suum ad alicujus testimonium a. C — выносить свой приговор в соответствии с чьим-л. показаниемa. orationem auribus auditorum C — приноровить свою речь к ушам (т. е. к пониманию) слушателей3) прилагать, употреблять, посвящать (operam studiis Q; animum negotio Su)a. se ad magnas res gerendas C — предназначать себя для великих дел4) присваивать, приписывать (effigies, quam artifices diis accommodant QC)a. alicui verba Q — влагать в чьи-л. уста (следующие) слова5) предоставлять, давать (alicui possessionem, audientiam Dig) -
97 aequo
āvī, ātum, āre [ aequus ]1) делать ровным, выравнивать (locum Cs; planitiem C); делать горизонтальным, устанавливать ровно ( aequata mensa O)ae. urbem solo L etc. — сровнять город с землёй (срыть его до основания)solo aequandum est перен. L — это нужно уничтожить полностью2) распределять поровну ( pecuniam C); выравнивать (aciem L; rostra V); ровно наваливать, разравнивать ( stercora Col); делать равным, равнять, равномерно распределять ( aliquid alicui rei или cum aliqua re)dimicatione aequatā или aequato Marte L — когда бой вёлся равными силами, т. е. без перевеса на чьей-л. сторонеae. munia alicujus H — поровну делить труды с кем-л.3) сравнивать, ставить наряду ( aliquem alicui)ae. Philippum Hannibăli L — приравнивать Филиппа к Ганнибалу4) поравняться, сравняться ( aliquem aliqua re)ae. aliquem gloria QC или ae. gloriam alicujus Su — сравняться в славе с кем-л.ae. equitem cursu L — бежать, не отставая от всадникаae. alicui C — сравняться с кем-л., быть равным кому-л.aliquem caelo (laudibus) ae. T, V — превозносить кого-л. до небесnocti ludum ae. V — провести всю ночь за игройper vinum dies noctibus ae. L — пировать дни и ночи -
98 affrico
-
99 affundo
af-fundo, fūdī, fūsum, ere1) вливать ( venenum vulneri T); доливать, подливать ( aquam alicui rei PM); совершать возлияние ( vinum arbori PM)2) прибавлять ( aliquid splendoris alicui rei Sen); присоединять3) pass. разливаться, распространятьсяrubor affunditur alicui Sen — румянец заливает чьё-л. лицоamnis affusus oppido PM — река, протекающая у городаoppidum affusum amne PM — город, омываемый рекой (стоящий у реки)4) med.-pass. припадать ( genibus alicujus Fl) -
100 aperio
peruī, pertum, īre1) открывать, отворять (ostium Ter; domum Ctl; oculos C)pandere atque a. januam Pl — настежь распахнуть воротаa. epistulam C — вскрывать письмоa. parietem Dig — прорубать стенуa. occasionem ad aliquam rem L — давать повод к чему-л.fuste a. caput J — палкой раскроить головуa. annum V — начинать (новый) годa. ludum C (scholam Su) — открывать (учреждать) школу2) обнажать, обнаруживать, делать явным, показывать (a. errorem L)a. conjurationem Sl — раскрыть заговорunda dehiscens apĕrit terram V — расступившаяся вода показала землю (т. е. под расступившейся водой показалась земля)a. caput alicui Sl — обнажать голову перед кем-л.capite aperto Vr с — непокрытой головой3) делать доступным, предоставлять, отдавать в распоряжение (navigantibus maria PM; Asiam alicui QC)4) раскапывать, вскапывать, прорывать (funda menta L; puteum CJ); расчищать ( locum alicui rei C); пролагать (viam rectam L; iter ferro Sl); мед. вскрывать, разрезать ( vulnus CC)pass. вскрываться, лопаться (aperta est suppuratio CC)
См. также в других словарях:
CONLUCANDI Lucos sylvasque Numini alicui consecratas ritus — qualis olim fuerit, vide supra in voce Coinquere … Hofmann J. Lexicon universale
Cornua obvertere alicui. — См. Зубы показать … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Aqua et igne interdicere alicui. — См. Лишать огня и воды … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Glaucomam alicui objicere. — См. Туман напустить … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
fictio legis inique operatur alicui damnum vel injuriam — /fiksh(iy)ow liyjas inakwiy opareytar aslak(yuw)ay dimnam vel injuriyam/ A legal fiction does not properly work loss or injury. Fiction of law is wrongful if it works loss or injury to anyone … Black's law dictionary
in re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — /in riy prowpriya anaykwam cbdmadam est slak(yuw)ay lasensh(iy)am trabyuwariy sentenshiy(iy)/ It is extremely unjust that any one should be judge in his own cause … Black's law dictionary
fictio legis inique operatur alicui damnum vel injuriam — /fiksh(iy)ow liyjas inakwiy opareytar aslak(yuw)ay dimnam vel injuriyam/ A legal fiction does not properly work loss or injury. Fiction of law is wrongful if it works loss or injury to anyone … Black's law dictionary
in re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — /in riy prowpriya anaykwam cbdmadam est slak(yuw)ay lasensh(iy)am trabyuwariy sentenshiy(iy)/ It is extremely unjust that any one should be judge in his own cause … Black's law dictionary
quando lex aliquid alicui concedit, concedere videtur et id sine quo res ipsae esse non potest — /kwondow leks aelakwid aelak(w)ay kansiydat, kansiydariy vadiytar et id sayniy kwow riyz ipsiy esiy non powtast/ When the law gives a man anything, it gives him that also without which the thing itself cannot exist … Black's law dictionary
quando lex aliquid alicui concedit, omnia incidentia tacite conceduntur — /kwondow leks aelakwid aelak(w)ay kansiydat, 6mn(i)ya insadensh(iy)a tassatiy konsadantor/ When the law gives anything to any one, all incidents are tacitly given … Black's law dictionary
In re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — It is most unfair for anyone to assign to himself the privilege of deciding his own case … Ballentine's law dictionary