-
1 सदश
-
2 सदश्व
sad-aṡvam. a good horse KaṭhUp. MBh. Hariv. etc.;
( sád-) mfn. possessing good horse RV. ;
drawn by good horse BhP. ;
m. N. of a son of Samara Hariv. VP. ;
- vat ind. like a good horse MW. ;
- sena m. N. of a man Inscr. ;
- vôrmi m. N. of a man MBh. (v.l. sadasyôrmī)
-
3 अप्रहत _aprahata
अप्रहत a.1 Unhurt, intact.-2 Waste, unploughed, K.326.-3 New and unbleached (as cloth); ईषद्धौतं नवं श्वेतं सदशं यन्त्रधारितम् । निर्णेजकाक्षालितं चाप्रहतं वास उच्यते ॥. -
4 अश्रु _aśru
अश्रु n. [अश्नुते व्याप्नोति नेत्रमदर्शनाय, अश्-क्रुन् Uṇ.5. 29,2.13,4.12] A tear; पपात भूमौ सह सैनिकाश्रुभिः R.3.61. [cf. Zend. asru.; Pers. ars.].-Comp. -उपहत a. affected by tears, covered with tears.-कला a tear-drop.-नाली Fistula Lachrymalis.-परिपूर्ण a. filled with tears; ˚अक्ष having eyes filled with tears.-परिप्लुत a. suffused or filled with tears, bathed in tears.-पातः flow of tears, shedding tears,-पूर्ण a. filled with tears; ˚आकुल troubled and filled with tears तं तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् Bg.2.1.-मुख a. suffused with tears, (suddenly) bursting into tears; एकपदे$श्रुमुखी संवृत्ता V.5; संसदश्रु- मुखी बभौ R.15.66; Ku.6.92.-लोचन, -नेत्र a. with tears in the eyes, with tearful eyes.-शालिन् a. having tears, tearful. -
5 प्रणुन्न _praṇunna
प्रणुन्न p. p.1 Driven or sent away.-2 Set in motion; सदश्व इव स क्षिप्रः प्रणुन्नो वाक्यसायकैः Mb.5.136.16.-3 Scared away.-4 Shaking, trembling.-5 Sent, despatched. -
6 बन्धकः _bandhakḥ
बन्धकः 1 One who binds or catches, a binder.-2 A catcher.-3 A band, tie, rope, tether.-4 A dike, bank, dam.-5 A pledge, deposit.-6 A posture of the body.-7 Barter, exchange.-8 A violator, ravi- sher.-9 A promise.-1 A city.-11 A part or portion (at the end of num. compounds); ऋणं सदश- बन्धकम् Y.2.76.-कम् 1 Binding, confinement.-2 Pawn, mortgage; L. D. B.-की 1 An unchaste woman; न मे त्वया कौमारबन्धक्या प्रयोजनम् Māl.7; Ve.2.-2 A harlot, courtezan; अतः परं स्वैरिणी स्याद्बन्धकी पञ्चमे भवेत् Mb.1.123. 77; बलात् धृतो$सि मयेति बन्धकीधार्ष्ट्यम् K.237; वैयात्यं प्रथयति बन्धकीव योषा Rām. Ch.7.58.-3 A female elephant.-4 A barren woman; -
7 मन्द _manda
मन्द a. [मन्द्-अच्]1 Slow, tardy, inactive, lazy, dull, loitering; (न) भिन्दन्ति मन्दां गतिमश्वमुख्यः Ku.1.11; तच्चरितं गोविन्दे मनसिजमन्दे सखी प्राह Gīt.6.-2 Cold, indifferent, apathetic.-3 Stupid, dull-witted, foolish, ignorant, weak-brained; प्रयोजनमनुद्दिश्य न मन्दो$पि प्रवर्तते Subhāṣ.; मन्दो$प्यमन्दतामेति संसर्गेण विपश्चितः M.2.8; मन्दः कवियशःप्रार्थी गमिष्याम्युपहास्यताम् R.1.3; द्विषन्ति मन्दाश्चरितं महात्मनाम् Ku.5.75.-4 Low, deep, hollow (as sound).-5 Soft, faint, gentle; as in मन्दस्मितम्.-6 Small, little, slight; मन्दोदरी; see अ ind. 1 (d) also.-7 Weak, defective, feeble, as मन्दाग्नि.-8 Unlucky, unhappy.-9 Faded.-1 Wicked, vile.-11 Addicted to drinking.-12 Weak, slack (as a bow).-13 Sick, afflicted with disease.-14 Independent (स्वतन्त्र).-न्दः 1 The planet Saturn.-2 An epithet of Yama.-3 The dissolution of the world.-4 A kind of elephant; मन्दो$पि नाम न महानवगृह्य साध्यः Śi.5.49 (where मन्द means 'a fool' also).-5 The apsis of a planet's course.-न्दा A pot, vessel.-न्दम् ind.1 Slowly, gradually, by degree; यातं यच्च नितम्बयो- र्गुरुतया मन्दं विलासादिव Ś.2.2.-2 Gently, softly, not violently; मन्दं मन्दं नुदति पवनश्चानुकूलो यथा त्वाम् Me.9.-3 Faintly, feebly, weakly, lightly.-4 In a low tone, deeply.-Comp. -अक्ष a. weak-eyed. (-क्षम्) sense of shame, modesty, bashfulness; मन्दाक्षं ह्रीस्त्रपा व्रीडा लज्जा सा$पत्रपा$न्यतः Ak; मन्दाक्षमन्दाक्षरमुद्रमुक्त्वा N.3.61;14.47; 22.33.-अग्नि a. having a weak digestion. (-ग्निः) slowness of digestion.-अनिलः a gentle breeze.-असु a. having weak or faint breath.-आक्रान्ता N. of a metre; see App.I; सुवशा कालिदासस्य मन्दाक्रान्ता प्रवल्गति । सदश्व- दमकस्येव काम्बोजतुरगाङ्गना ॥ According to prof. Sukumāra Sen, Kālidāsa is the inventor of this metre.-आचार a. badly conducted.-आत्मन् a. dull-witted, silly, ignorant; मन्दात्मानुजिघृक्षया Malli.- आदर a.1 having little respect for, disregarding, caring little for.-2 neglectful.-आस्यम् shyness.-उच्चः the upper apsis of the course of a planet.-उत्साह a. discouraged, dispirited; मन्दोत्साहः कृतो$स्मि मृगयापवादिना माढव्येन Ś.2.-उदरी N. of the wife of Rāvaṇa, regarded as one of the five very chaste women; cf. अहल्या. She advised her husband to deliver Sītā to Rāma and thus save himself from certain ruin, but he did not heed her; मन्दोदरीकुटिलकोमलकेशपाशमन्दारदाममकरन्दरसं पिबन्तः P. R.1. 58.-उष्ण a. tepid, lukewarm. (-ष्णम्) gentle heat.-औत्सुक्य a. slackened in eagerness, cast down, disinclined; मन्दौत्सुक्यो$स्मि नगरगमनं प्रति Ś.1.-कर्ण a. slightly deaf; (Proverb:-- बधिरान्मन्दकर्णः श्रेयान् 'something is better than nothing').-कर्मन् a. inactive. -n. the process for determining the apsis of a planet's course.-कान्तिः the moon.-कारिन् a. acting slowly or foolishly.-गः Saturn.-गति, -गामिन् a. walking slowly, slow of pace.-चेतस् a.1 dull-witted, silly, foolish.-2 absent-minded.-3 fainting away, scarcely conscious.-छाय a. dim, faint, lustreless; Me.82 (v. l.).-जननी the mother of Saturn.-जरस् a. slowly growing old.-धार a. flowing in a slow stream.-धी, -प्रज्ञ, -बुद्धि, -मति, -मेधस् a. dull-witted, silly, foolish.-परिधिः m. (in astr.) the epicycle of the apsis.-पुण्य a. unfortunate, ill-fated.-फलम् equation of the apsis.-भागिन्, -भाग्य, -भाज् unfortunate, ill-fated, wretched, miserable.-भास् a. dim, of fading lustre; सेनानिवेशान् पृथिवीक्षितो$पि जग्मुर्विभातग्रहमन्दभासः R.7.2.-मन्दम् ind. slowly, leisurely.-रश्मि a. dim.-विचेष्टित a. slowly moving.-विभव a. poor, impoverished; नश्यति विपुलमतेरपि बुद्धिः पुरुषस्य मन्दविभवस्य Pt.5.5.-विभ्रंश a. slightly purgative.-विसर्पिन् a. creeping along slowly (as a louse); cf. Pt.1.252 (N. of a louse).-वीर्य a. weak.-वृष्टिः f. slight rain.-स्मितम्, -हासः, -हास्यम् a gentle laugh, a smile. -
8 संनाहः _sannāhḥ
संनाहः 1 Arming (oneself) or preparation for bat- tle, putting on armour.-2 Warlike preparation, equip- ment; संनाहगुणाः Kau. A.9; संनाहो$यं साहसमवगमयति Dk. 2.4.-3 Armour, mail; अस्मिन् कलौ खलोत्सृष्टदुष्टवाग्बाणदारुणे कथं जीवेज्जगन्न स्युः संनाहाः सज्जना यदि Kir. K.1.36; Ki. 16.12.-4 Materials, accoutrements; सदश्वै रुक्मसन्नाहैर्भटैः पुरटवर्मभिः Bhāg.9.1.38. -
9 सद्
sad1) in comp. for sat
2) cl. 1. orﾠ 6. P. Dhātup. XX, 24 and XXVII 133 ;
sīdati (ep. alsoﾠ - te;
Ved. sádati orﾠ sī́dati, - te;
pf. sasā́da, sasáttha, sedús, sediré RV. ;
sīdatus MBh. ;
sasadyāt. AV. ;
aor. asadat <cf. pres. stem> Gr.;
2., 3. sg. sátsi, sátsat RV. ;
asādīt TĀr. ;
fut. sattā Gr.;
satsyati Br. ;
sīdishyati Pur. ;
inf. sáde RV. ;
sattum Br. ;
sīditum MBh. ;
ind. p. - sádya, - sádam RV. ;
- sādam Br.), to sit down (esp. at a sacrifice), sit upon orﾠ in orﾠ at (acc. orﾠ loc.) RV. AV. VS. ṠBr. ;
to sit down before, besiege, lie in wait for, watch (acc.) RV. AitBr. ;
to sink down, sink into despondency orﾠ distress, become faint orﾠ wearied orﾠ dejected orﾠ low-spirited, despond, despair, pine orﾠ waste away, perish Mn. MBh. etc.:
Pass. sadyate (aor. asādi, sādi RV.):
Caus. sādáyati, - te (aor. asīshadat), to cause to sit down orﾠ be seated, place down, put upon orﾠ in (loc.) RV. etc. etc.;
to put in distress, afflict, weary, exhaust, ruin, destroy MBh. Kāv. etc.:
Desid. sishatsati Gr.:
Intens. sāsadyate (Gr. alsoﾠ sāsatti), to sit down in an indecent posture Bhaṭṭ. ;
+ cf. Gk. ω for σίσδω;
Lat. sidere, sedere;
Lith. sésti, sedéti;
Slav. sěsti;
Goth. sitan;
Germ. sitṡen;
Angl. Sax. sittan;
Eng. sit
sád3) mfn. (mostly ifc.)
sitting orﾠ dwelling in (cf. adma-, antariksha-, apsu-sad etc.);
m. covering (the female) AV. ;
- सदञ्जन
- सदनुग्रह
- सदपदेश
- सदम्भ
- सदर्थ
- सदलंकारचन्द्रिका
- सदलंकृति
- सदश्व
- सदसत्
- सदसद्
- सदसन्
- सदस्थिमाला
- सदाकारिन्
- सदागति
- सदागम
- सदाचरण
- सदाचार
- सदाचारिन्
- सदाचार्य
- सदात्मन्
- सदानन
- सदानन्दचिदात्मक
- सदाप
- सदाभास
- सदाशय
- सदाशिस्
- सदाश्रित
- सदीश्वर
- सदुक्ति
- सदुत्तर
- सदुपरागचन्द्रोदय
- सदुपहाररत्नाकर
- सद्गति
- सद्गव
- सद्गुण
- सद्गुरु
- सद्गोरक्ष
- सद्ग्रह
- सद्घन
- सद्धन्
- सद्धन
- सद्धर्म
- सद्धी
- सद्धेतु
- सद्ध्यायिन्
- सद्ब्रह्मन्
- सद्भाग्य
- सद्भाव
- सद्भाष्य
- सद्भूत
- सद्भूतदक्षिणीय
- सद्भृत्य
- सद्याजिन्
- सद्युक्ति
- सद्युवति
- सद्योगमुक्तावली
- सद्योगरत्नावली
- सद्रत्न
- सद्रस
- सद्रुचि
- सद्रूपत्व
- सद्वंश
- सद्वचस्
- सद्वत्
- सद्वत्सल
- सद्वर्तक
- सद्वसथ
- सद्वस्तु
- सद्वह
- सद्वाजिन्
- सद्वादित
- सद्वादिन्
- सद्वार्त्ता
- सद्विगर्हित
- सद्विच्छेद
- सद्विद्य
- सद्विधान
- सद्वियोग
- सद्वृक्ष
- सद्वृत्त
- सद्वृत्ति
- सद्वेला
- सद्वेषधारिन्
- सद्वैद्य
- सद्व्रत
Перевод: со всех языков на английский
с английского на все языки- С английского на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Английский
