-
1 देवगण
දෙවගණ devagaNa devagaṇa ma troop of gods. -
2 देवगण
-
3 युवगण्ड
yuva-gaṇḍam. an eruption on the face of young people L.
-
4 शिवगण
-
5 श्वगण
ṡva-gaṇam. a pack of hounds Hariv.
-
6 श्वगणिक
ṡva-gaṇikamf (ī)n. accompanied by a pack of hounds, Prâyasc.;
m. a hunter W. ;
m. andᅠ (ī) f. a dog feeder;
one who is drawn by dog ib.
-
7 श्वगणिन्
ṡva-gaṇinmfn. having packs of hounds Ragh. ;
m. a leader of pack of hounds Caṇḍ.
-
8 सर्वगण
-
9 श्व
ṡva
2) (ifc.) = 1. ṡvan MW. ;
- श्वकण्टक
- श्वकर्ण
- श्वकिष्किन्
- श्वक्रीडिन्
- श्वखरोष्ट्र
- श्वगण
- श्वगणिक
- श्वगणिन्
- श्वगर्दभ
- श्वग्रह
- श्वघ्नी
- श्वचक्र
- श्वचण्डाल
- श्वचर्या
- श्वचिल्ली
- श्वजाघनी
- श्वजीवन
- श्वजीविका
- श्वजीविन्
- श्वदंष्ट्रक
- श्वदंष्ट्रा
- श्वदंष्ट्रिन्
- श्वदयित
- श्वदृति
- श्वधूर्त
- श्वनकुल
- श्वनर
- श्वनिश
- श्वनी
- श्वप
- श्वपक
- श्वपच्
- श्वपच
- श्वपति
- श्वपद्
- श्वपद
- श्वपाक
- श्वपाद
- श्वपामन
- श्वपुच्छ
- श्वपोषक
- श्वफल
- श्वफल्क
- श्वबाल
- श्वभक्ष
- श्वभक्ष्य
- श्वभीरु
- श्वभोजन
- श्वभोजिन्
- श्वमांस
- श्वमुख
- श्वयातु
- श्वयूथ
- श्वयूथ्य
- श्वरूपधारिन्
- श्वलिह्
- श्वलेह्य
- श्ववत्
- श्ववर्त
- श्ववाल
- श्वविष्ठा
- श्ववृत्ति
- श्ववृत्तिन्
- श्वव्याघ्र
- श्वशीर्ष
- श्वसुत
- श्वसुन
- श्वसृगाल
- श्वस्पृष्ट
- श्वहत
- श्वहन्
- श्वहान
-
10 अष्टन् _aṣṭan
अष्टन् num. a. [अश-व्याप्तौ कनिन् तुट् च Uṇ.1.154.] (nom., acc. अष्ट-ष्टौ) Eight. It often occurs in comp. as अष्टा with numerals and some other nouns; as अष्टादशन्, अष्टाविंशतिः, अष्टापद &c. [cf. L. octo; Gr. okto; Zend astani Pers. hasht.].-Comp. -अक्षर a. consisting of eight letters or parts; अष्टाक्षरं ह वा एकं गायत्र्यै पदम् Bṛi. Up.5.14.1. (-रः) N. of a metre.-अङ्ग a. consisting of eight parts or members.(-ङ्गम्) 1 the eight parts of the body with which a very low obeisance is performed; ˚पातः, -प्रणामः, साष्टाङ्गनमस्कारः a respectful obeisance made by the prostration of the eight limbs of the body; साष्टाङ्गपातं प्रणनाम fell prostrate on the ground in reverence; (जानुभ्यां च तथा पद्भ्यां पाणिभ्यामुरसा धिया । शिरसा वचसा दृष्टया प्रणामो$- ष्टाङ्ग ईरितः). cf. also उरसा शिरसा दृष्टया वचसा मनसा तथा । पद्भ्यां कराभ्यां जानुभ्यां प्रणामो$ष्टाङ्ग उच्यते ॥ The eight limbs of the body in नमस्कार.-2 the 8 parts of yoga or concen- tration; यमो नियमश्चासनं च प्राणायामस्ततः परम् । प्रत्याहारो धारणा च घ्यानं सार्धं समाधिना । अष्टाङ्गान्याहुरेतानि योगिनां योगसिद्धये ॥-3 materials of worship taken collectively, namely, water, milk, ghee, curds, दर्भ, rice, barley, mustard seed.-4 the eight parts of every medical science; (they are:-- शल्यम्, शालाक्यम्, कायचिकित्सा, भूतविद्या, कौमारभृत्यम्, अगदतन्त्रम्, रसायनतन्त्रम्, and वाजीकरणतन्त्रम्.)-5 the eight parts of a court; 1 the law, 2 the judge, 3 assessors, 4 scribe, 5 astrologer, 6 gold, 7 fire, and 8 water.-6 any whole consisting of eight parts.-7 a die, dice.-8 The eight functions of intellect (बुद्धि) are शुश्रूषा, श्रवण, ग्रहण, धारणा, चिन्तन, ऊहापोह, अर्थविज्ञान and तत्त्वज्ञान; बुद्धया ह्यष्टाङ्गया युक्तं त्वमेवार्हसि भाषितुम् Rām.6.113.24. ˚अर्घ्यम् an offering of eight articles. ˚धूपः a sort of medical incense removing fever. ˚मैथुनम् sexual enjoyment of 8 kinds'; the eight stages in the progress of a love suit; स्मरणं कीर्तनं केलिः प्रेक्षणं गुह्यभाषणम् । संकल्पो$ध्यवसायश्च क्रियानिष्पत्तिरेव च ॥˚वैद्यकम् It is constituted of द्रव्याभिधान, गदनिश्चय, काय- सौख्य, शल्यादि, भूतनिग्रह, विषनिग्रह, बालवैद्यक, and रसायन. ˚हृदयम् N. of a medical work.-अधिकाराः जलाधिकारः, स्थलाधिकारः, ग्रामाधिकारः, कुललेखनम्, ब्रह्मासनम्, दण़्डविनि- योगः, पौरोहित्यम्.-अध्यायी N. of Pāṇinī's gramma- tical work consisting of 8 Adhyāyas or chapters.-अन्नानि The eight types of food भोज्य, पेय, चोष्य, लेह्य, खाद्य, चर्व्य, निःपेय, भक्ष्य.-अर a. having a wheel with 8 spokes.-अस्रम् an octagon.-अस्रः A kind of single-storeyed building octangular in plan.-अस्रिय a. octangular.-अह् (न्) a. lasting for 8 days.-आदिशाब्दिकाः the first eight expounders of the science of words (grammar); इन्द्रश्चन्द्रः काशकृत्स्नापिशली शाकटायनः । पाणिन्यमरजैनेन्द्रा जयन्त्यष्टादिशाब्दिकाः ॥-आपाद्य Multiplied by eight. अष्टापाद्यं तु शूद्रस्य स्तेये भवति किल्बिषम् । Ms.8.337.-उपद्वीपानि स्वर्णप्रस्थ, चन्द्राशुक्ल, आवर्तन, रमणक, मन्दरहरिण, पाञ्चजन्य, सिंहल, and लङ्का.-कपाल a. (˚ष्टा˚) prepared or offered in 'eight' pans. (-लः) a sacrifice in which ghee is offered in eight pans.-कर्ण a. one who has the number eight as a mark burnt in his ears (P.VI.3.115). (-र्णः) eight- eared, an epithet of Brahmā. (-कर्मन् m.),-गतिकः a king who has 8 duties to perform; (they are:-- आदाने च विसर्गे च तथा प्रैषनिषेधयोः । पञ्चमे चार्थवचने व्यवहारस्य चेक्षणे ॥ दण्डशुद्धयोः सदा रक्तस्तेनाष्टगतिको नृपः ।-कुलम् (Probably) Village jury. (Bh. List No. 1267).-कुलाचलाः Eight principal mountains; नील, निषध, विन्ध्याचल, माल्यवान्, मलय, गंधमादन, हेमकूट, and हिमालय. (-मर्यादागिरयः) हिमालय, हेमकूट, निषध, गन्धमादन, नील, श्वेत, शृङ्गवार and माल्यवान्.-कृत्वस् ind. eight times. चतु- र्नमो अष्टकृत्वो भवाय Av.11.2.9.-कोणः 1 an octagon.-2 a kind of machine.-खण्डः a title of a collection of several sections of the Ṛigveda.-गन्धाः Eight fragrant substances (Mar. चन्दन, अगरु, देवदार, कोळिंजन, कुसुम, शैलज, जटामांसी, सुर-गोरोचन).-गवम् [अष्टानां गवां समाहारः] a flock of 8 cows.-गाढ् m.1 a fabulous animal supposed to have eight legs.-2 a spider.-गुण a. eightfold; अन्नादष्टगुणं चूर्णम्; दाप्यो$ष्टगुणमत्ययम् Ms.8.4. (-णम्) the eight qualities which a Brāhmaṇa should possess; दया सर्वभूतेषु, क्षान्तिः, अनसूया, शौचम्, अनायासः, मङ्गलम्, अकार्पण्यम्, अस्पृहा चेति ॥ Gautamasūtra. ˚आश्रय a. endowed with these eight qualities.-ष्ट (˚ष्टा˚) चत्वारिंशत् a. forty-eight.-तय a. eight-fold.-तारिणी the eight forms of the goddess तारिणी; तारा- चोग्रा महोग्रा च वज्रा काली सरस्वती । कावेश्वरी च चामुण्डा इत्यष्टौ तारिण्यो मताः ॥.-तालम् A kind of sculptural measure- ment in which the whole height of an idol is generally eight times that of the face.-त्रिंशत् -(˚ष्टा˚) a. thirty-eight.-त्रिकम् [अष्टावृत्तम् त्रिकम्] the number 24.-दलम् 1 a lotus having eight petals.-2 an octagon.-दशन् (˚ष्टा˚) see above after अष्टातय.-दिश् f. [कर्म˚ स. संज्ञात्वान्न द्विगुः दिक् सङ्ख्ये संज्ञायाम् P.II.1.5.] the eight cardinal points; पूर्वाग्नेयी दक्षिणा च नैर्ऋती पश्चिमा तथा । वायवी चोत्तरैशानी दिशा अष्टाविमाः स्मृताः ॥. ˚करिण्यः the eight female elephants living in the eight points; करिण्यो$भ्रमुकपिलापिङ्गलानुपमाः क्रमात् । ताम्रकर्णी शुभ्रदन्ती चाङ्गना चाञ्जनावती ॥ Ak. ˚पालाः the eight regents of the cardinal points; इन्द्रो वह्निः पितृपतिः (यमः) नैर्ऋतो वरुणो मरुत् (वायुः) । कुबेरे ईशः पतयः पूर्वादीनां दिशां क्रमात् ॥ Ak. ˚गजाः the eight elephants guarding the 8 quarters; ऐरावतः पुण्डरीको वामनः कुमुदो$ञ्जनः । पुष्पदन्तः सार्वभौमः सुप्रतीकश्च दिग्गजाः ॥ Ak.-देहाः (पिण्डब्रह्माण्डात्मकाः) Gross and subtle bodies; स्थूल, सूक्ष्म, कारण, महाकारण, विराट्, हिरण्य, अव्याकृत, मूलप्रकृति.-द्रव्यम् the eight materials of a sacrifice; अश्वत्थोदुम्बुरप्लक्षन्यग्रोधसमिधस्तिलाः । सिद्धार्थपायसाज्यानि द्रव्याण्यष्टौ विदुर्बुधाः ॥-धातुः the eight metals taken collectively; स्वर्णं रूप्यं च ताम्रं च रङ्गं यशदमेव च । शीसं लौहं रसश्चेति धातवो$ष्टौ प्रकीर्किताः ॥-नागाः (Serpents) अनन्त, वासुकि, तक्षक, कर्कोटक, शङ्ख, कुलिक, पद्म, and महापद्म.-नायिकाः (of श्रीकृष्ण) रुक्मिणी, सत्यभामा, जाम्बवती, कालिन्दी, मित्रवृन्दा, याज्ञजिती, भद्रा, and लक्ष्मणा. (of इन्द्र) उर्वशी, मेनका, रम्भा, पूर्वचिती, स्वयंप्रभा, भिन्नकेशी जनवल्लभा and घृताची (तिलोत्तमा). (In Erotics) वासकसज्जा, विरहोत्कण्ठिता, स्वाधीनभर्तृका, कलहान्तरिता, खण्डिता, विप्रलब्धा, प्रोषितभर्तृका, and अभिसारिका.-पक्ष a. Having eight side- pillars; अष्टपक्षां दशपक्षां शालाम् Av.9.3.21.-पद, -द् (˚ष्ट˚ or ˚ष्टा˚) a.1 eight-footed.-2 a term for a pregnant animal.-पदः (˚ष्ट˚)1 a spider.-2 a fabulous animal called Śarabha.-3 a worm.-4 a wild sort of jasmin.-5 a pin or bolt.-6 the mountain Kailāsa (the abode of Kubera). (-दः, -दम्) [अष्टसु धातुषु पदं प्रतिष्ठा यस्य Malli.]1 gold; आवर्जिताष्टापदकुम्भतोयैः Ku.7.1; Śi.3.28.-2 a kind of chequered cloth or a board for drafts, dice-board (Mar. पट); ˚परिचयचतुराभिः K.196. ˚पत्रम् a sheet of gold.-प (पा)दिका N. of a plant.-पदी (˚ष्ट-ष्टा˚)1 wild sort of jasmin (Mar. वेलमोगरी); श्यामान्वारणपुष्पांश्च तथा$- ष्टपदिका लताः Mb.13.54.6.-2 a variety of metre, often used in Jayadeva's Gītagovinda.-पलम् a kind of medicinal preparation of ghee.-पाद्य a. (˚ष्टा˚) eight-fold.-पुत्र a. Having eight sons; अष्टयोनिरदितिरष्ट- पुत्रा Av.8.9.21.-(देह)-प्रकृतयः पञ्चमहाभूतानि, मनः, बुद्धिः and अहङ्कारः.-प्रधानाः, वैद्य, उपाध्याय, सचिव, मन्त्री, प्रतिनिधि, राजाध्यक्ष, प्रधान and अमात्य. (of शिवाजी) प्रधान, अमात्य, सचिव, मन्त्री, डबीर, न्यायाधीश, न्यायशास्त्री and सेनापति.-भावाः (a) स्तम्भ, स्वेद, रोमाञ्च, वैस्वर्य, कम्प, वैवर्ण्य, अश्रुपात, and प्रलय (b) कम्प, रोमाञ्च, स्फुरण, प्रेमाश्रु, स्वेद, हास्य, लास्य, and गायन.-भैरवाः (शिवगणाः) असिताङ्ग, संहार, रुरु, काल, क्रोध, ताम्रचूड, चन्द्रचूड and महाभैरव, (इतरे- कपाल, रुद्र, भीषण उन्मत्त, कुपित इत्यादयः).-भोगाः अन्न, उदक, ताम्बूल, पुष्प, चन्दन, वसन, शय्या, and अलंकार.-मङ्गलः a horse with a white face, tail, mane, breast and hoofs. (-लम्) [अष्ट- गुणितं मङ्गलं शा. क. त.] a collection of eight lucky things; according to some they are:-- मृगराजो वृषो नागः कलशो व्यञ्जनं तथा । वैजयन्ती तथा भेरी दीप इत्यष्टमङ्गलम् ॥ according to others लोके$स्मिन्मङ्गलान्यष्टौ ब्राह्मणो गौर्हुताशनः । हिरण्यं सर्पि- रादित्य आपो राजा तथाष्टमः ॥-मङ्गलघृत Ghee mixed with Orris-root (Mar. वेखंड), Costus Arabicus (कोष्ट), ब्राह्मी Siphonanthus Indica, mustard, सैन्धव, पिप्पली, and (Mar. उपळसरी).-मधु Eight Kinds of honey माक्षिक, भ्रामर, क्षौद्र, पोतिका, छात्रक, अर्घ्य, औदाल, दाल.-महारसाः Eight रसs in Āyurveda, namely वैक्रान्तमणि, हिंगूळ, पारा, हलाहल, कान्तलोह, अभ्रक, स्वर्णमाक्षी, रौप्यमाक्षी.-महारोगाः वातव्याधि, अश्मरी, कुष्ट, मेह, उदक, भगन्दर, अर्श, and संग्रहणी.-महासिद्धयः (n.) अणिमा, महिमा, लघिमा, प्राप्ति, प्राकाश्य, ईशिता, वशिता, and प्राकाम्य. (b) अणिमा, महिमा, मघिमा, गरिमा, प्राप्ति, प्राकाम्य, ईशिता and वशिता.-मातृकाः ब्राह्मी, माहेश्वरी, कौमारी, वैष्णवी, वाराही, इन्द्राणी, कौबेरी, and चामुण्डा.-मुद्राः सुरभी, चक्र, ध्यान, योनि, कूर्म, पङ्कज, लिङ्ग and निर्याण.-मानम् one kuḍava.-मासिक a. occurring once in 8 months.-मुष्टिः a. measure called कुञ्चि; अष्टमुष्टिर्भवेत् कुञ्चिः कुञ्चयो$ष्टौ च पुष्कलः । हेमाद्रिः-मूत्राणि Urines of a cow, a sheep, a goat, a buffallo, a horse, an elephant, a camel, an ass.-मूर्तिः the 'eight-formed', an epithet of Śiva; the 8 forms being, the 5 elements (earth, water, fire, air and ether), the Sun and the Moon and the sacrificing priest; cf. Ś.1.1 -या सृष्टिः स्रष्टुराद्या वहति विधिहुतं या हविर्या च होत्री । ये द्वे कालं विधत्तः श्रुतिविषयगुणा या स्थिता व्याप्य विश्वम् । यामाहुः सर्वभूत- प्रकृतिरिति यया प्राणिनः प्राणवन्तः । प्रत्यक्षाभिः प्रपन्नस्तनुभिरवतु वस्ताभिरष्टाभिरीशः ॥; or briefly expressed, the names in Sanskrit (in the above order) are:-- जलं वह्निस्तथा यष्टा सूर्याचन्द्रमसौ तथा । आकाशं वायुरवनी मूर्तयो$ष्टौ पिनाकिनः ॥. ˚धरः 'having 8 forms', Śiva.-मूर्तयः Eight kinds of idols शैली, दारुमयी, लौही, लेप्या, लेख्या, सैकती, मनोमयी, and मणिमयी-योगिन्यः (Friends of पार्वती) (a) मङ्गला, पिङ्गला, धन्या, भ्रामरी, भद्रिका, उल्का, सिद्धा, and सङ्कटा. (b) मार्जनी, कर्पूर- तिलका, मलयगन्धिनी, कौमुदिका, भेरुण्डा, मातालि, नायकी and जया (शुभाचारा) (sometimes सुलक्षणा and सुनन्दा).-रत्नम् the eight jewels taken collectively; the title of a collection of 8 Ślokas on morality.-रसाः the 8 sentiments in dramas &c.; शृङ्गारहास्यकरुणरौद्रवीरभयानकाः । बीभत्साद्भुतसंज्ञौ चेत्यष्टौ नाटये रसाः स्मृताः ॥ K. P.4 (to which is sometimes added a 9th Rasa called शान्त; निर्वेदस्थायिभावो$स्ति शान्तो$पि नवमो रसः ibid.); ˚आश्रय a. embodying or representing the eight sentiments; V.2.18.-लवणानि अजमोदा, आम्लवेतस, एलची (cardamom), Black salt (Mar. पादेलोण), Garcinia Mangostona (Mar. आमसोल), Cinnamo- mum aromaticum (Mar. दालचिनी), Black peppar (Mar. मिरीं).-लोहकम् a class of 8 metals; सुवर्णं रजतं ताम्रं सीसकं कान्तिकं तथा । वङ्गं लौहं तीक्ष्णलौहं लौहान्यष्टाविमानि तु ॥-वर्गः 1 a sort of diagram (चक्र) showing the good or bad stars of a person.-2 the 8 classes of letters; (अवर्ग, क˚, च˚, ट˚, त˚, प˚, य˚, श˚,).-3 a class of three principal medicaments, Namely ऋषभ, जीवक, मेद, महामेद, ऋद्धि, वृद्धि, काकोली, and क्षीरकाकोली cf. जीवकर्षभकौ मेदौ काकोल्यावृद्धिवृद्धिकी.-वक्रः (ष्टा) See below.-वर्ष a. Eight years old; त्र्यष्टवर्षो$ष्टवर्षां वा धर्मे सीदति सत्वरः Ms.9.94.-वसु The eight वसुs in the present मन्वन्तर are (a) धर, ध्रुव, सोम, आप, अनिल, अनल, प्रत्यूष, प्रभास. (b) द्रोण, प्राण, ध्रुव, अर्क, अग्नि, दोष, वसु, विभावसु.-वायनानि हरिद्रा, पूगीफल, दक्षिणा, शूर्प, कङ्कण, काचमणि, धान्य, वस्त्र (Mar. खण).-विना- यकाः The eight Gaṇapatis at मोरगांव (Dist. Poona), पाली (Dist. कुलाबा), भढ (near Karjat, dist. कुलाब), थेऊर (near लोणी, dist. Poona), जुन्नर (dist. Poona), ओझर (near जुन्नर, Dist. Poona). रांजणगांव (Poona- Nagar Road). सिद्धटेक (near दौंड, Dist. Ahmednagar).-विवाहाः बाह्य, दैव, आर्ष, गान्धर्व, राक्षस, प्राजापत्य, आसुर, पैशाच.-विध a. [अष्टाविधाः प्रकाराः अस्य] eight-fold, of eight kinds.-विंशतिः f. (˚ष्टा˚) [अष्टाधिका विंशतिः शाक. त.] the number twentyeight.-शतम् 1 One hundred and eight.-2 eight hundred.-श्रवणः, -श्रवस् N. of Brahmā (having 8 ears or four heads.)-समाधयः यम, नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान, and समाधि.-सिद्धयः (See --महा- सिद्धयः). -
11 आस्थित _āsthita
आस्थित p. p. (Used actively)1 Dwelt, abiding; यत्नम् Pt.1.22 using efforts carefully; उपायमास्थितस्यापि Śi.2.8,9.84; so नियमम्, ध्यानम्, धर्मम् &c.-2 Having recourse to, resorting to, using, practising, betaking oneself to; इत्येवं सा समाभाष्य भूयः संदेष्टुमास्थिता Rām.5. 67.4. सलिलाशयम् Pt.2.-3 Having obtained or got, having reached to; ऐश्वर्यम्, कामवशम् &c. आस्थितः स हि युक्तात्मा मामेवानुत्तमां गतिम् Bg.7.18.-4 Occupied; enclosed (as a hunting ground); श्वगणिवागुरिकैः प्रथमास्थितम् R.9.53; दानवास्थितः शैलः Rām.-5 Engrossed, engaged.-6 Cover- ed (व्याप्त; Ki.9.9; spread, overspread.-7 Got, obtained; कर्मणैवहि संसिद्धिमास्थिता जनकादयः Bg.3.2. -
12 गणिन् _gaṇin
गणिन् a. (नी f.) Having a flock or troop (of any- thing); श्वगणिन् 'having a pack of hounds'; R.9.53. -m. A teacher (having a class of pupils). -
13 रुद्राणी _rudrāṇī
रुद्राणी 1 The wife of Rudra, N. of Pārvatī; रुद्राण्या भगवान् रुद्रो ददर्श स्वगणैर्वृतः Bhāg.12.1.3.-2 Epithet of a girl 11 years old. -
14 वागुरिकः _vāgurikḥ
वागुरिकः A fowler, hunter, deer-catcher; श्वगणिवागु- रिकैः प्रथमास्थितम् R.9.53. -
15 वीर _vīra
वीर [अजेः रक् वीभावश्च Uṇ.2.13] a.1 Heroic, brave.-2 Mighty, powerful.-3 Excellent, eminent.-रः 1 A hero, warrior, champion; को$प्येष संप्रति नवः पुरुषावतारो वीरो न यस्य भगवान् भृगुनन्दनो$पि U.5.33.-2 The sentiment of heroism (in rhetoric); अस्तोक- वीरगुरुसाहसमद्भुतं च Mv.1.6; it is distinguished under four heads; दानवीर, धर्मवीर, दयावीर and युद्धवीर; for explanation see these words s. v.).-3 An actor.-4 Fire.-5 The sacrificial fire.-6 A son; अस्य कुले वीरो जायते Ch. Up.3.13.6; वीरं मे दत्त पितरः Śrādha- mantras.-7 A husband.-8 The Arjuna tree.-9 A Jaina.-1 The Karavīra tree.-11 N. of Viṣṇu.-रम् 1 A reed.-2 Pepper.-3 Rice-gruel.-4 The root of Uśīra q. v.-5 Iron; Gīrvāṇa.-Comp. -अध्वन्, -मार्गः a heroic death.-अम्लः a kind of sorrel.-आशंसनम् 1 keeping watch.-2 the post of danger in battle.-3 a forlorn hope.-4 a field of battle; पयोदजालमिव तद्वीरा- शंसनमाबभौ Śi.19.79.-आसनम् 1 a kind of posture pract- ised in meditation; एकं पादमथैकस्मिन् विन्यस्योरौ तु संस्थितम् । इतरस्मिंस्तथैवोरुं वीरासनमिति स्मृतम् ॥ cf. पर्यङ्क.-2 kneeling on one knee.-3 a field of battle.-4 the station of a sentinel.-ईशः, -ईश्वरः 1 epithets of Śiva.-2 a great hero.-उञ्झः a Brahmaṇa who omits to offer oblations to the sacrificial fire.-काम a. desirous of male off- spring.-कीटः an insignificant or contemptible warrior.-गतिः Indra's heaven.-जयन्तिका 1 a war-dance.-2 war, battle.-तरुः 1 the Bilva tree.-2 the Arjuna tree.-धन्वन् m. an epithet of the god of love.-पट्टः a sort of military dress.-पट्टिका a gold band worn by men across the forehead; नलस्य भाले मणिवीरपट्टिकानिभेव लग्नः परिधिर्विधोर्बभौ N.15.61.-पत्नी the wife of a hero.-पानम् (णम्) an exciting or refreshing drink taken by soldiers either before or after a battle; मदो$यं संप्रहारे$स्मिन् वीरपानं समर्थ्यताम् Rām.4.11.38.-बाहुः N. of Viṣṇu.-भद्रः 1 N. of a powerful hero created by Śiva from his matted hair; see दक्ष; महावीरो$पि रे भद्र मम सर्वगणेष्विह । वीरभद्राख्यया हि त्वं प्रथितिं परमं व्रज । कुरु मे सत्वरं कर्म दक्षयज्ञं क्षयं नय ॥ Kāśīkhaṇḍa.-2 a distinguished hero.-3 a horse fit for the Aśvamedha sacrifice.-4 a kind of fragrant grass.-भवन्ती the elder sister; Gīrvāṇa.-भावः heroic nature.-मर्दलः a war-drum.-मुद्रिका a ring worn on the middle toe.-रजस् n. red lead.-रसः 1 the sentiment of heroism.-2 a warlike feeling.-रेणुः N. of Bhīmasena.-लोकः Indra's heaven.-वादः glory.-विप्लावकः a Brāhmaṇa who performs sacrifices by means of money got from the lowest castes.-वृक्षः 1 the Arjuna tree.-2 the marking-nut plant.-व्रत a. adhering to one's purpose; पूर्णः श्रुतधरो राजन्नाह वीरव्रतो मुनिः Bhāg.1.87.45.-तम् heroism.-शङ्कुः an arrow.-शयः, -शयनम्, -शय्या the couch of a dead or wounded hero in a battle; battlefield; कलेवरं योगरतो विजह्याद्यदग्रेणीर्वीरशये$निवृत्तः Bhāg.6.1.33.-2 a particular posture.-सूः f. the mother of a hero; (so-वीरप्रसवा, -प्रसूः, -प्रसविनी); तस्यात्मनो$र्धं पत्न्यास्ते नान्वगाद्वीरसूः कृपी Bhāg.1.7.45.-2 the mother of a male child.-सेनः N. of the father of Nala.-सैन्यम् garlic.-स्कन्धः a buffalo.-स्थानम् = वीरासन (1); स्थाणु- भूतो महातेजा वीरस्थानेन पाण्डव Mb.3.122.2;13.142.8; (= स्वर्ग) heaven; वीरासनं वीरशय्यां वीरस्थानमुपागतम् । अक्षया- स्तस्य वै लोकाः सर्वकामगमास्तथा ॥ Mb.13.7.13.-हत्या the killing of a man; murder of a son; चान्द्रायणं चरेन्मासं वीरत्यासमं हि तत् Ms.11.41; वीरहत्यामवाप्तो$सि वह्नीनुद्वास्य यत्नतः Śāṅkaradigvijaya 8.26.-हन् m. a Brāhmaṇa who has neglected his domestic fire; तेनादृश्यन्त वीरघ्ना न तु वीरहणो जनाः N.17.197; (cf. Note on N.17.197 given by the English translator Handiqui, P.63.).-2 A child- murderer; वीरहा वा एष देवानां भवति यो$ग्निमुद्वासयते Ts.1.5.2.-3 N. of Viṣṇu. -
16 सापेक्ष _sāpēkṣa
सापेक्ष a.1 Having regard to, dependent on, (usually in comp.).-2 Favourable, partial; सुकेशं प्रति सापेक्षः प्राह देवगणान् प्रभुः Rām.7.6.9. -
17 देव
devá
heavenly, divine ( alsoᅠ said of terrestrial things of high excellence)
RV. AV. VS. ṠBr. ;
(superl. m. devá-tama RV. IV, 22, 3 etc.. ;
f. devi-tamā, II, 41, 16);
m. (according to Pāṇ. 3-3, 120 déva)
a deity, god RV. etc.etc.;
(rarely applied to) evil demons AV. III, 15, 5 TS. III, 5, 4, 1 ;
(pl. the gods as the heavenly orᅠ shining ones;
víṡvedevā́s, all the gods RV. II, 3, 4 etc..,
orᅠ a partic. class of deities < seeᅠ under víṡva>, often reckoned as 33, either 11 for each of the 3 worlds RV. I, 139, 11 etc.. ;
<cf. tri-daṡa>, orᅠ 8 Vasus, 11 Rudras, andᅠ 12 Ādityas <to which the 2 Aṡvins must be added> Br. ;
cf. alsoᅠ Divyâ̱v. 68 ;
with Jainas 4 classes, viz. bhavanâ̱dhî ̱ṡa, vyantara, jyotishka, andᅠ vaimānika;
devā́nāmpátnyas, the wives of the gods RV. VS. Br. ;
<cf. deva-patnī below >);
N. of the number 33 ( seeᅠ above) Gaṇit. ;
N. of Indra as the god of the sky andᅠ giver of rain MBh. R. etc.;
a cloud L. ;
(with Jainas) the 22nd Arhat of the future Ut-sarpiṇī;
the image of a god, an idol Vishṇ. ;
a god on earth orᅠ among men, either Brāhman, priest RV. AV. (cf. bhū-d-), orᅠ king, prince (as a title of honour, esp. in the voc. « your majesty» orᅠ « your honour» ;
alsoᅠ ifc. e.g.. ṡrī-harsha-d-, vikramâ̱ṅka-d-, king Ṡrī-harsha orᅠ VikrñVikramâṇka, andᅠ in names as purushôttama-d- <lit. having Vishṇu as one's deity;
cf. atithi-d-, ācārya-d-, pitṛi-d-, mātṛi-d->;
rarely preceding the name e.g.. deva-caṇḍamahāsena Kathās. XIII, 48)
Kāv. Pañc. etc. (cf. kshiti-, nara-, etc.);
a husband's brother (cf. devṛi andᅠ devara) W. ;
a fool, dolt L. ;
a child L. ;
a man following any partic. line orᅠ business L. ;
a spearman, lancer L. ;
emulation, wish to excel orᅠ overcome L. ;
sport, play L. ;
a sword Gal.;
N. of men VP. ;
of a disciple of Nāgârjuna MWB. 192 ;
dimin. for devadatta Pāṇ. 5-3, 83 Vārtt. 4 Sch. ;
(n. L.) an organ of sense MuṇḍUp. III, 1, 8; 2, 7 ;
(ā) f. Hibiscus Mutabilis orᅠ Marsilia Quadrifolia;
(ī́), f. seeᅠ s.v.
+ cf. Lat. dīvus, deus;
Lit. dē4vas;
Old Pruss. deiwas
- देवऋषभ
- देवऋषि
- देवकड
- देवकन्यका
- देवकन्या
- देवकमलपुर
- देवकर्दम
- देवकर्म
- देवकर्मन्
- देवकलश
- देवकल्प
- देवकवच
- देवकाञ्चन
- देवकान्त
- देवकाम
- देवकार्य
- देवकाष्ठ
- देवकिरी
- देवकिल्बिष
- देवकीर्ति
- देवकुण्ड
- देवकुरु
- देवकुरुम्बा
- देवकुल
- देवकुल्या
- देवकुसुम
- देवकूट
- देवकृत
- देवकृत्य
- देवकोश
- देवक्री
- देवक्षत्र
- देवक्षेत्र
- देवक्षेम
- देवखात
- देवगण
- देवगन्धर्व
- देवगन्धा
- देवगर्जन
- देवगर्भ
- देवगव
- देवगान्धार
- देवगायन
- देवगिरि
- देवगिरी
- देवगुप्त
- देवगुरु
- देवगुही
- देवगुह्य
- देवगृह
- देवगोपा
- देवग्रन्थ
- देवग्रन्थि
- देवग्रह
- देवघोष
- देवंगम
- देवचक्र
- देवचन्द्र
- देवचरित
- देवचर्या
- देवचिकित्सक
- देवचित्त
- देवच्छन्द
- देवच्छन्दस्
- देवच्छन्दस
- देवज
- देवजग्ध
- देवजग्धक
- देवजन
- देवजननी
- देवजप
- देवजय
- देवजा
- देवजात
- देवजामि
- देवजुष्ट
- देवजूत
- देवजूति
- देवतर
- देवतरथ
- देवतरस्
- देवतरु
- देवतर्पण
- देवतल्प
- देवता
- देवताड
- देवतात्
- देवताति
- देवतालक
- देवतिर्थ
- देवतुमुल
- देवत्त
- देवत्रा
- देवत्रात
- देवत्व
- देवदत्त
- देवदन्तिन्
- देवदमनिका
- देवदमनी
- देवदर्श
- देवदर्शन
- देवदर्शनिन्
- देवदर्शिन्
- देवदानी
- देवदारु
- देवदालिका
- देवदाली
- देवदास
- देवदिण्ण
- देवदिन्न
- देवदीप
- देवदुन्दुभि
- देवदुर्ग
- देवदुत
- देवदूति
- देवदेव
- देवदैवत्य
- देवद्युम्न
- देवद्रोणी
- देवद्र्याच्
- देवधर
- देवधर्म
- देवधर्मन्
- देवधानी
- देवधान्य
- देवधामन्
- देवधिष्ण्य
- देवनक्षत्र
- देवनदी
- देवनन्दा
- देवनल
- देवनागरी
- देवनाथ
- देवनाभ
- देवनाम
- देवनामन्
- देवनायक
- देवनाल
- देवनिकाय
- देवनिद्
- देवनिन्दक
- देवनिन्दा
- देवनिबन्ध
- देवनिर्माल्य
- देवनिर्मित
- देवनिश्रयणी
- देवनिश्रेणी
- देवनीथ
- देवपञ्चरात्र
- देवपण्डित
- देवपति
- देवपत्तन
- देवपत्नी
- देवपथ
- देवपद
- देवपरिषद्
- देवपर्ण
- देवपल्लीपट्टन
- देवपशु
- देवपाणि
- देवपात्र
- देवपात्रिन्
- देवपाद
- देवपान
- देवपाल
- देवपालित
- देवपीयु
- देवपुत्र
- देवपुर्
- देवपुर
- देवपुरीमाहात्म्य
- देवपुरोहित
- देवपुष्प
- देवपूजक
- देवपूजा
- देवपूजित
- देवपूज्य
- देवपूर्व
- देवपूर्वकम्
- देवप्रकाशिनी
- देवप्रतिकृति
- देवप्रतिमा
- देवप्रतिष्ठा
- देवप्रभ
- देवप्रयाग
- देवप्रश्न
- देवप्रसाद
- देवप्रसूत
- देवप्रस्थ
- देवप्रिय
- देवप्सरस्
- देवबन्धु
- देवबल
- देवबलि
- देवबाहु
- देवबोध
- देवबोधि
- देवबोधिसत्त्व
- देवब्रह्मन्
- देवभक्त
- देवभक्ति
- देवभट्ट
- देवभद्र
- देवभवन
- देवभाग
- देवभाष्यस्नानविधिपद्धति
- देवभिषज्
- देवभीति
- देवभू
- देवभूत
- देवभूति
- देवभूमि
- देवभूय
- देवभूरि
- देवभोग
- देवभोज्य
- देवभ्राज्
- देवमञ्जर
- देवमणि
- देवमण्डल
- देवमत
- देवमति
- देवमधु
- देवमनुष्य
- देवमय
- देवमलिम्लुच्
- देवमात
- देवमातृ
- देवमातृक
- देवमादन
- देवमान
- देवमानक
- देवमाय
- देवमार्ग
- देवमाला
- देवमास
- देवमित्र
- देवमिथुन
- देवमिश्र
- देवमीढ
- देवमीढुष
- देवमुनि
- देवयज्
- देवयजन
- देवयजि
- देवयज्ञ
- देवयज्य
- देवयज्या
- देवयशस्
- देवया
- देवयाजिन्
- देवयाज्ञिक
- देवयातु
- देवयात्रा
- देवयात्रिन्
- देवयान
- देवयानीय
- देवयावन्
- देवयुक्त
- देवयुग
- देवयोनि
- देवयोषा
- देवरक्तदंशी
- देवरक्षित
- देवरत
- देवरति
- देवरथ
- देवरहस्य
- देवराज्
- देवराज
- देवराजन्
- देवराज्य
- देवरात
- देवराम
- देवराष्ट्र
- देवरूपा
- देवरेतस
- देवर्षि
- देवलक्ष्म
- देवलता
- देवलाङ्गुलिका
- देवलाति
- देवलिङ्ग
- देवलेखा
- देवलोक
- देववक्त्र
- देववचना
- देववत्
- देववध
- देववेधू
- देववन्द
- देववर
- देववर्णिनि
- देववर्त्मन्
- देववर्धकि
- देववर्धन
- देववर्मन्
- देववर्य
- देववर्ष
- देववल्लभ
- देववाणी
- देववात
- देववायु
- देववाहन
- देवविजयगणि
- देवविद्
- देवविद्या
- देवविभाग
- देवविमलगणि
- देवविश्
- देवविशा
- देववी
- देववीति
- देववृक्ष
- देववृत्ति
- देववेश्मन्
- देवव्यचस्
- देवव्रत
- देवव्रतिन्
- देवशक्ति
- देवशतभाष्य
- देवशत्रु
- देवशब्द
- देवशर्मन्
- देवशस्
- देवशाबरतन्त्र
- देवशिल्प
- देवशिल्पिन्
- देवशिशु
- देवशिष्ट
- देवशुनी
- देवशूर
- देवशेखर
- देवशेष
- देवश्रवस्
- देवश्री
- देवश्रुत्
- देवश्रुत
- देवश्रू
- देवश्रेणी
- देवश्रेष्ठ
- देवसंसद्
- देवसंहिता
- देवसख
- देवसखि
- देवसंगीतयोनिन्
- देवसत्त्र
- देवसत्त्व
- देवसत्य
- देवसद्
- देवसदन
- देवसद्मन्
- देवसंध
- देवसंनिधि
- देवसभ
- देवसभ्य
- देवसरस
- देवसर्षप
- देवसव
- देवसह
- देवसाक्ष्य
- देवसागरगणि
- देवसात्कृ
- देवसायुज्य
- देवसावर्णि
- देवसिंह
- देवसिद्धि
- देवसुन्द
- देवसुमति
- देवसुमनस्
- देवसुषि
- देवसू
- देवसूकक्षेत्र
- देवसूद
- देवसूरि
- देवसृष्ट
- देवसेन
- देवसोम
- देवसोमक
- देवस्तव
- देवस्तुत्
- देवस्त्री
- देवस्थलि
- देवस्थान
- देवस्मिता
- देवस्व
- देवस्वपहरण
- देवस्वामिन्
- देवहविस्
- देवहव्य
- देवहिंसक
- देवहित
- देवहिति
- देवहू
- देवहूति
- देवहूय
- देवहेडन
- देवहेळअन
- देवहेति
- देवहोत्र
- देवह्रद
-
18 शिव
ṡivámf (ā́)n. (according to Uṇ. I, 153, fr. 1. ṡī, « in whom all things lie» ;
perhaps connected with ṡvi cf. ṡavas, ṡiṡvi) auspicious, propitious, gracious, favourable, benign, kind, benevolent, friendly, dear (ám ind. kindly, tenderly) RV. etc. etc.;
happy, fortunate BhP. ;
m. happiness, welfare (cf. n.) R. V, 56, 36 ;
liberation, final emancipation L. ;
« The Auspicious one»
N. of the disintegrating orᅠ destroying andᅠ reproducing deity (who constitutes the third god of the Hindū Trimūrti orᅠ Triad, the other two being Brahmā. « the creator» andᅠ Vishṇu « the preserver» ;
in the Veda the only N. of the destroying deity wss Rudra « the terrible god»,
but in later times it became usual to give that god the euphemistic N. Ṡiva « the auspicious» <just as the Furies were called Eὐμενίδες « the gracious ones» >, andᅠ to assign him the office of creation andᅠ reproduction as well as dissolution;
in fact the preferential worship of Ṡiva as developed in the Purāṇas andᅠ Epic poems led to his being identified with the Supreme Being by his exclusive worshippers < called Ṡaivas>;
in his character of destroyer he is sometimes called Kāla « black», andᅠ is then alsoᅠ identified with Time, although his active destroying function is then oftener assigned to his wife under her name Kālī, whose formidable character makes her a general object of propitiation by sacrifices;
as presiding over reproduction consequent on destruction Ṡiva's symbol is the Liṇga <q.v.> orᅠ Phallus, under which form he is worshipped all over India at the present day;
again one of his representations is as Ardha-nārī, « half-female», the other half being male to symbolize the unity of the generative principle RTL. 85 ;
he has three eyes, one of which is in his forehead, andᅠ which are thought to denote his view of the three divisions of time, past, present, andᅠ future, while a moon's crescent, above the central eye, marks the measure of time by months, a serpent round his neck the measure by years,
andᅠ a second necklace of skulls with other serpents about his person, the perpetual revolution of ages, andᅠ the successive extinction andᅠ generation of the races of mankind:
his hair is thickly matted together, andᅠ gathered above his forehead into a coil;
on the top of it he bears the Ganges, the rush of which in its descent from heaven he intercepted by his head that the earth might not be crushed by the weight of the falling stream;
his throat is dark-blue from the stain of the deadly poison which would have destroyed the world had it not been swallowed by him on its production at the churning of the ocean by the gods for the nectar of immortality;
he holds a tri-ṡūla, orᅠ three-pronged trident < alsoᅠ called Pināka> in his hand to denote, as some think, his combination of the three attributes of Creator, Destroyer, andᅠ Regenerator;
he alsoᅠ carries a kind of drum, shaped like an hour-glass, called Ḍamaru:
his attendants orᅠ servants are called Pramatha <qq.vv.>;
they are regarded as demons orᅠ supernatural beings of different kinds, andᅠ form various hosts orᅠ troops called Gaṇas;
his wife Durgā <otherwise called Kālī, Pārvatī, Umā, Gaurī, Bhavāṇī etc.> is the chief object of worship with the Ṡāktas andᅠ Tāntrikas, andᅠ in this connection he is fond of dancing < seeᅠ tāṇḍava> andᅠ wine-drinking;
he is alsoᅠ worshipped as a great ascetic andᅠ is said to have scorched the god of love (Kāma-deva) to ashes by a glance from his central eye, that deity having attempted to inflame him with passion for Pārvatī whilst he was engaged in severe penance;
in the exercise of his function of Universal Destroyer he is fabled to have burnt up the Universe andᅠ all the gods, including Brahmā. andᅠ Vishṇu, by a similar scorching glance,
andᅠ to have rubbed the resulting ashes upon his body, whence the use of ashes in his worship, while the use of the Rudrâksha berries originated, it is said, from the legend that Ṡiva,
on his way to destroy the three cities, called Tri-pura, let fall some tears of rage which became converted into these beads:
his residence orᅠ heaven is Kailāsa, one of the loftiest northern peaks of the Himâlaya;
he has strictly no incarnations like those of Vishṇu, though Vīra-bhadra andᅠ the eight Bhairavas andᅠ Khaṇḍo-bā etc. RTL. 266 are sometimes regarded as forms of him;
he is especially worshipped at Benares andᅠ has even more names than Vishṇu,
one thousand andᅠ eight being specified in the 69th chapter of the Ṡiva-Purāṇa andᅠ in the 17th chapter of the Anuṡāsana-parvan of the Maha-bhārata, some of the most common being Mahā-deva, Ṡambhu, Ṡaṃkara, Īṡa, Īṡvara, Mahêṡvara, Hara;
his sons are Gaṇêṡa andᅠ Kārttikeya) ĀṡvṠr. MBh. Kāv. etc.. RTL. 73 ;
a kind of second Siva (with Ṡaivas), a person who has attained a partic. stage of perfection orᅠ emancipation MBh. Sarvad. ;
ṡiva-liṅga L. ;
any god L. ;
a euphemistic N. of a jackal (generally ṡivā f. q.v.);
sacred writings L. ;
(in astron.) N. of the sixth month;
a post for cows (to which they are tied orᅠ for them to rub against) L. ;
bdellium L. ;
the fragrant bark of Feronia Elephantum L. ;
Marsilia Dentata L. ;
a kind of thorn-apple orᅠ = puṇḍarīka (the tree) L. ;
quicksilver L. (cf. ṡiva-bīja);
a partic. auspicious constellation L. ;
a demon who inflicts diseases Hariv. ;
= ṡukra m. kāla m. vasu m. L. ;
the swift antelope L. ;
rum, spirit distilled from molasses L. ;
buttermilk L. ;
a ruby L. ;
a peg L. ;
time L. ;
N. of a son of Medhâtithi MārkP. ;
of a son of Idhma-jihva BhP. ;
of a prince andᅠ various authors ( alsoᅠ with dīkshita, bhaṭṭa, paṇḍita, yajvan, sūri etc.) Cat. ;
of a fraudulent person Kathās. ;
(du.) the god Ṡiva andᅠ his wife Kir. V, 40 Pracaṇḍ. I, 20 ;
(cf. Vām. V, 2, 1);
pl. N. of a class of gods in the third Manvantara Pur. ;
of a class of Brāhmans who have attained a partic. degree of perfection like that of Ṡiva MBh. ;
(ā) f. Ṡiva's wife ( alsoᅠ ṡivī) seeᅠ ṡivā below ;
(am) n. welfare, prosperity, bliss ( āya, éna orᅠ ébhis, « auspiciously, fortunately, happily, luckily» ;
ṡivāyagamyatām, « a prosperous journey to you!») RV. etc. etc.;
final emancipation L. ;
water L. ;
rock-salt L. ;
sea-salt L. ;
a kind of borax L. ;
iron L. ;
myrobolan L. ;
Tabernaemontana Coronaria L. ;
sandal L. ;
N. of a Purāṇa (= ṡiva-purāṇa orᅠ ṡaiva) Cat. ;
of the house in which the Pāṇḍavas were to be burnt MārkP. ;
of a Varsha in Plaksha-dvīpa andᅠ in Jambu-dvīpa Pur. ;
- शिवकण्ठमलिका
- शिवकर
- शिवकर्णामृत
- शिवकर्णी
- शिवकवच
- शिवकाञ्ची
- शिवकान्ता
- शिवकान्ती
- शिवकामदुघा
- शिवकारिणी
- शिवकिंकर
- शिवकीर्तन
- शिवकुण्ड
- शिवकुसुमाञ्जलि
- शिवकृष्ण
- शिवकेशादिपादान्तवर्णनस्तोत्र
- शिवकेसर
- शिवकोपमुनि
- शिवकोश
- शिवक्षेत्र
- शिवखण्ड
- शिवगङ्गा
- शिवगण
- शिवगति
- शिवगया
- शिवगायत्री
- शिवगीता
- शिवगुप्तदेव
- शिवगुरु
- शिवघर्मज
- शिवंकर
- शिवचक्र
- शिवचतुःश्लोकीव्याख्या
- शिवचतुर्दशी
- शिवचन्द्र
- शिवचम्पू
- शिवचरित्र
- शिवचित्त
- शिवजी
- शिवज्ञ
- शिवज्ञान
- शिवज्योतिर्विद्
- शिवतत्त्व
- शिवतन्त्र
- शिवतम
- शिवतर
- शिवता
- शिवताण्डव
- शिवताति
- शिवताल
- शिवतीर्थ
- शिवत्व
- शिवदण्डक
- शिवदत्त
- शिवदयालु
- शिवदयासहर्स्र
- शिवदशक
- शिवदायिन्
- शिवदारु
- शिवदास
- शिवदिश्
- शिवदीक्षा
- शिवदीन
- शिवदूतिका
- शिवदूती
- शिवदृष्टि
- शिवदेव
- शिवदैव
- शिवद्युमणिदीपिका
- शिवद्रुम
- शिवद्विष्टा
- शिवधनुर्वेद
- शिवधर्म
- शिवधातु
- शिवधार
- शिवधारिणी
- शिवध्यानपद्धति
- शिवनक्षत्रपुरुषव्रत
- शिवनक्षत्रमालिका
- शिवनाथ
- शिवनाभि
- शिवनामावली
- शिवनामाष्टोत्तरशत
- शिवनारायण
- शिवनिर्माल्यभक्षण
- शिवनिर्वाणस्तोत्र
- शिवपञ्चमुखध्यान
- शिवपञ्चवदनस्तोत्र
- शिवपञ्चाक्षरस्तोत्र
- शिवपञ्चाक्षरी
-
19 सर्व
sárvamf (ā)n. (perhaps connected with sāra q.v.;
inflected as a pronoun except nom. acc. sg. n. sarvam, andᅠ serving as a model for a series of pronominals cf. sarva-nāman) whole, entire, all, every (m. sg. « every one» ;
pl. « all» ;
n. sg. « everything» ;
sometimes strengthened by viṡva <which if alone in RV. appears in the meaning « all», « every», « every one» > andᅠ nikhila;
sarve
pi, « all together» ;
sarvaḥko
pi, « every one so ever» ;
gavāṉsarvam, « all that comes from cows» ;
sarva with a negation = « not any», « no», « none» orᅠ « not every one», « not everything») RV. etc. etc.;
of all sorts, manifold, various, different MBh. etc.;
(with another adjective orᅠ in comp.;
cf. below) altogether, wholly, completely, in all parts, everywhere RV. ChUp. etc.;
(am) ind. (with sarveṇa) completely Divyâ̱v. ;
m. (declined like a subst.) N. of Ṡiva MBh. ;
of Kṛishṇa Bhag. ;
of a Muni Cat. ;
pl. N. of a people MārkP. ;
n. water Naigh. I, 12. ;
+ cf. Gk. ὅλος for ὁλγγος
Lat. salvus
- सर्वंसह
- सर्वंहर
- सर्वकर
- सर्वकर्तृ
- सर्वकर्मन्
- सर्वकर्मीण
- सर्वकाञ्चन
- सर्वकाम
- सर्वकामिक
- सर्वकामिन्
- सर्वकाम्य
- सर्वकारक
- सर्वकारण
- सर्वकारिन्
- सर्वकाल
- सर्वकालिकागम
- सर्वकालीना
- सर्वकाषम्
- सर्वकृच्छ्र
- सर्वकृत्
- सर्वकृष्ण
- सर्वकेश
- सर्वकेशक
- सर्वकेशिन्
- सर्वकेसर
- सर्वक्रतु
- सर्वक्षत्रियमर्दन
- सर्वक्षय
- सर्वक्षार
- सर्वक्षित्
- सर्वक्षितिपतित्व
- सर्वक्षेत्रतीर्थमाहात्म्य
- सर्वग
- सर्वगण
- सर्वगत
- सर्वगति
- सर्वगन्ध
- सर्वगन्धिक
- सर्वगम्भीर
- सर्वगवी
- सर्वगात्र
- सर्वगामिन्
- सर्वगायत्र
- सर्वगिल
- सर्वगु
- सर्वगुण
- सर्वगुणिन्
- सर्वगुरु
- सर्वगुब्यगृह्य
- सर्वग्रन्थि
- सर्वग्रन्थिक
- सर्वग्रह
- सर्वग्रास
- सर्वंकष
- सर्वचक्रविचार
- सर्वचक्रा
- सर्वचण्डाल
- सर्वचन्द्र
- सर्वचरित
- सर्वचरु
- सर्वचर्मीण
- सर्वचारिन्
- सर्वचोहन्दक
- सर्वज
- सर्वजगत्
- सर्वजट
- सर्वजन
- सर्वजनीन
- सर्वजनीय
- सर्वजन्मन्
- सर्वजय
- सर्वजागत
- सर्वजित्
- सर्वजीव
- सर्वजीविन्
- सर्वज्ञ
- सर्वज्ञातृ
- सर्वज्ञान
- सर्वज्ञीय
- सर्वज्यानि
- सर्वज्योतिषसंग्रह
- सर्वज्योतिस्
- सर्वज्वर
- सर्वतथागत
- सर्वतनु
- सर्वतनू
- सर्वतन्त्र
- सर्वतपोमय
- सर्वतमोनुद
- सर्वतर
- सर्वतस्
- सर्वता
- सर्वताति
- सर्वतापन
- सर्वतिक्ता
- सर्वतीक्ष्ण
- सर्वतीर्थ
- सर्वतूर्यनिनादिन्
- सर्वतेजस्
- सर्वत्याग
- सर्वत्रैष्टुभ
- सर्वत्व
- सर्वथा
- सर्वद
- सर्वदण्डधर
- सर्वदमन
- सर्वदर्शन
- सर्वदर्सिन्
- सर्वदा
- सर्वदातृ
- सर्वदान
- सर्वदास
- सर्वदाह
- सर्वदिग्विजय
- सर्वदिङ्मुखम्
- सर्वदुखक्षय
- सर्वदुष्टान्तकृत्
- सर्वदृश्
- सर्वदेव
- सर्वदेवत
- सर्वदेवत्य
- सर्वदेशवृत्तान्तसंग्रह
- सर्वदेशीय
- सर्वदेश्य
- सर्वदैवत्य
- सर्वद्रव्य
- सर्वद्रुह्टृ
- सर्वद्वारिक
- सर्वधन
- सर्वधनिन्
- सर्वधन्विन्
- सर्वधर
- सर्वधर्मन्
- सर्वधा
- सर्वधामन्
- सर्वधारिन्
- सर्वधारी
- सर्वध्न्रावह
- सर्वधुरीण
- सर्वनक्षत्रेष्टि
- सर्वनर
- सर्वनामन्
- सर्वनाश
- सर्वनाशिन्
- सर्वनिक्षेपा
- सर्वनिधन
- सर्वनियन्तृ
- सर्वनियोजक
- सर्वनिराकृति
- सर्वनिलय
- सर्वनिवरणविष्कम्भिन्
- सर्वंदद
- सर्वंदम
- सर्वंदमन
- सर्वपट्टमर
- सर्वपति
- सर्वपत्त्रीण
- सर्वपथ
- सर्वपथीन
- सर्वपद्
- सर्वपद
- सर्वपद्दति
- सर्वपरिफुल्ल
- सर्वपरुस्
- सर्वपरोक्ष
- सर्वपशु
- सर्वपा
- सर्वपाञ्चालक
- सर्वपात्रीण
- सर्वपाद
- सर्वपापरोगहरशतमानदान
- सर्वपापहर
- सर्वपारशव
- सर्वपार्श्वमुख
- सर्वपार्षद
- सर्वपालक
- सर्वपावन
- सर्वपुण्य
- सर्वपुरक्षेत्रमाहात्म्य
- सर्वपुराण
- सर्वपुराणसार
- सर्वपुराणार्थसंग्रह
- सर्वपुरुष
- सर्वपूर्
- सर्वपूजित
- सर्वपूत
- सर्वपूरक
- सर्वपूर्ण
- सर्वपूर्तिकरस्तव
- सर्वपूर्व
- सर्वपृथ्वीमय
- सर्वपृष्ठ
- सर्वप्रकार
- सर्वप्रत्यक्ष
- सर्वप्रत्ययमाला
- सर्वप्रथमम्
- सर्वप्रद
- सर्वप्रभु
- सर्वप्रयत्न
- सर्वप्राण
- सर्वप्राप्ति
- सर्वप्रायश्चित्त
- सर्वप्रायश्चित्ति
- सर्वप्रायश्चित्त्य
- सर्वप्रिय
- सर्वफलत्यागचतुर्दशी
- सर्वबन्धविमोचन
- सर्वबल
- सर्वबाहु
- सर्वबाह्य
- सर्वबीज
- सर्वबुद्ध्स्
- सर्वभक्ष
- सर्वभक्षिन्
- सर्वभक्ष्य
- सर्वभट्ट
- सर्वभयंकर
- सर्वभवारणि
- सर्वभवोत्तारण
- सर्वभाज्
- सर्वभाव
- सर्वभावन
- सर्वभास
- सर्वभुज्
- सर्वभूत
- सर्वभूमि
- सर्वभृत्
- सर्वभोगिन्
- सर्वभोगीण
- सर्वभोग्य
- सर्वभौम
- सर्वमङ्गल
- सर्वमण्डलसाधनी
- सर्वमनोरम
- सर्वमन्त्रशापविमोचन
- सर्वमन्त्रोत्कीलन
- सर्वमन्त्रोत्कीलनशापविमोचनस्तोत्र
- सर्वमन्त्रोपयुक्तपरिभाषा
- सर्वमय
- सर्वमलापगत
- सर्वमहत्
- सर्वमही
- सर्वमंसाद
- सर्वमागधक
- सर्वमातृ
- सर्वमात्रिकापुष्पाञ्जलि
- सर्वमात्रा
- सर्वमान्यचम्पू
- सर्वमाय
- सर्वमारमण्डलविध्वंसनकरी
- सर्वमारमणडलविध्वंनज्ञानमुद्रा
- सर्वमित्र
- सर्वमुख
- सर्वमूर्ति
- सर्वमूर्धन्य
- सर्वमूल्य
- सर्वमूषक
- सर्वमृत्य
- सर्वमेध
- सर्वमेध्य
- सर्वम्भरि
- सर्वयज्ञ
- सर्वयत्न
- सर्वयन्त्रिन्
- सर्वयमक
- सर्वयोगिन्
- सर्वयोनि
- सर्वयोषित्
- सर्वरक्षण
- सर्वरक्षित
- सर्वरक्षिन्
- सर्वरत्न
- सर्वरत्नक
- सर्वरथा
- सर्वरस
- सर्वराज्
- सर्वराजेन्द्र
- सर्वराज्य
- सर्वरात्र
- सर्वरास
- सर्वरुतकौशल्य
- सर्वरुतसम्ग्रहिणिलिपि
- सर्वरूप
- सर्वरूपिन्
- सर्वरोग
- सर्वरोधविरोधसम्प्रशमन
- सर्वरोहित
- सर्वर्तु
- सर्वर्तुक
- सर्वलक्षण
- सर्वलघु
- सर्वलालस
- सर्वलिङ्ग
- सर्वलिङ्गिन्
- सर्वलुण्टाक
- सर्वलोक
- सर्वलोकिन्
- सर्वलोचना
- सर्वलोह
- सर्वलोहित
- सर्वलौह
- सर्ववत्
- सर्ववनि
- सर्ववर्ण
- सर्ववर्णिका
- सर्ववर्णिन्
- सर्ववर्तिका
- सर्ववर्मन्
- सर्ववल्लभ
- सर्ववागीश्वरेश्वर
- सर्ववाङ्निधन
- सर्ववाङ्मय
- सर्ववातसह
- सर्ववादिन्
- सर्ववारम्
- सर्ववार्षिकपर्वन्
- सर्ववास
- सर्ववासक
- सर्ववासिन्
- सर्वविक्रयिन्
- सर्वविक्षेपता
- सर्वविख्यात
- सर्वविग्रह
- सर्वविज्ञान
- सर्वविज्ञानिन्
- सर्वविद्
- सर्वविद्य
- सर्वविनाश
- सर्वविन्द
- सर्वविभूति
- सर्वविश्रम्भिन्
- सर्वविश्व
- सर्वविषय
- सर्वविष्टुतिप्रयोग
- सर्वविहारीययन्त्र
- सर्ववीर
- सर्ववीर्य
- सर्ववृद्ध
- सर्ववेग
- सर्ववेत्तृ
- सर्ववेद
- सर्ववेदस्
- सर्ववेदस
- सर्ववेदसिन्
- सर्ववेदितृ
- सर्ववेदिन्
- सर्ववेषिन्
- सर्ववैदल्यसंग्रह
- सर्ववैनाशिक
- सर्वव्यापद्
- सर्वव्यापिन्
- सर्वव्यूहरतिस्वभावनयसंदर्शन
- सर्वव्रत
- सर्वशक्
- सर्वशक्ति
- सर्वशक्तिवत्
- सर्वशन्का
- सर्वशब्दग
- सर्वशरीर
- सर्वशरीर्यात्मन्
- सर्वशस्
- सर्वशस्त्रिन्
- सर्वशाकुन
- सर्वशान्ति
- सर्वशास
- सर्वशास्त्र
- सर्वशिष्य
- सर्वशीघ्र
- सर्वशुक्ल
- सर्वशुद्धवाल
- सर्वशुभंकर
- सर्वशून्य
- सर्वशूर
- सर्वशेष
- सर्वशैक्यायस
- सर्वशोकविनाशिन्
- सर्वश्राव्य
- सर्वश्रुतिपुराणसारसंग्रह
- सर्वश्रेष्ठ
- सर्वश्वेत
- सर्वसंश्लिष्ट
- सर्वसंसर्गलवण
- सर्वसंस्थ
- सर्वसंस्थान
- सर्वसंहार
- सर्वसंहारिन्
- सर्वसगुण
- सर्वसंगत
- सर्वसङ्गपरित्याग
- सर्वसङ्गा
- सर्वसंग्रह
- सर्वसंज्ञा
- सर्वसत्त्वत्रातृ
- सर्वसत्त्वपापजहन
- सर्वसत्त्वप्रियदर्शन
- सर्वसत्त्वौजोहारी
- सर्वसत्य
- सर्वसंनहन
- सर्वसंनहनार्थक
- सर्वसंनाह
- सर्वसमता
- सर्वसमर्पणस्तोत्र
- सर्वसमास
- सर्वसमाहर
- सर्वसमृद्ध
- सर्वसम्पत्ति
- सर्वसम्पद्
- सर्वसम्पन्न
- सर्वसम्पात
- सर्वसम्प्रदायाभेदसिद्धान्त
- सर्वसम्भव
- सर्वसम्मतशिक्षा
- सर्वसर
- सर्वसस्य
- सर्वसह
- सर्वसाक्षिन्
- सर्वसाद
- सर्वसाधन
- सर्वसाधारण
- सर्वसाधु
- सर्वसामान्य
- सर्वसाम्प्रत
- सर्वसाम्य
- सर्वसाम्राज्यमेधसहस्रनामन्
- सर्वसार
- सर्वसारङ्ग
- सर्वसाह
- सर्वसिद्धा
- सर्वसिद्धान्त
- सर्वसिद्धान्तसंग्रह
- सर्वसिद्धार्थ
- सर्वसिद्धि
- सर्वसुक्ककृत्
- सर्वसुखदुःखनिरभिनन्दिन्
- सर्वसुखाय
- सर्वसुरभि
- सर्वसुलभ
- सर्वसूक्त
- सर्वसूक्ष्म
- सर्वसूत्र
- सर्वसेन
- सर्वसैवर्ण
- सर्वस्त्यकृत्
- सर्वस्तोम
- सर्वस्थानगवाट
- सर्वस्मृत्
- सर्वस्मृति
- सर्वस्मृतिसंग्रह
- सर्वस्व
- सर्वस्वरलक्षण
- सर्वस्वरित
- सर्वस्वर्णमय
- सर्वस्वामिन्
- सर्वस्वाय
- सर्वस्वार
- सर्वस्विन्
- सर्वहत्या
- सर्वहर
- सर्वहरण
- सर्वहरि
- सर्वहर्षकर
- सर्वहायस्
- सर्वहार
- सर्वहारिन्
- सर्वहास्य
- सर्वहित
- सर्वहुत्
- सर्वहुत
- सर्वहुति
- सर्वहृद्
- सर्वहेममय
- सर्वहोम
См. также в других словарях:
devá-gaṇá — देवगण … Indonesian dictionary
sárva-gaṇa — सर्वगण … Indonesian dictionary
ṡivá-gaṇa — शिवगण … Indonesian dictionary
ṡva-gaṇa — श्वगण … Indonesian dictionary
ṡva-gaṇika — श्वगणिक … Indonesian dictionary
ṡva-gaṇin — श्वगणिन् … Indonesian dictionary
yuva-gaṇḍa — युवगण्ड … Indonesian dictionary