-
1 वधना _vadhanā
वधना Ved. A deadly weapon. -
2 वधना
vadhánāf. a deadly weapon RV.
-
3 वधनिग्रह
vadha-nigraham. capital punishment Kathās.
-
4 वधनिर्णेक
-
5 गाण्डीवधन्वन्
gāṇḍīva-dhanvanm. « having Gāṇḍīva for his bow», Arjuna MBh. Megh. 48 Prab. IV, 14.
-
6 जीवधन
-
7 जीवधन्य
-
8 शिवधनुर्वेद
ṡivá-dhanur-vedam. N. of wk. attributed to Vyāsa Cat.
-
9 सर्वधन
sárva-dhanan. all one's property W. ;
(in arithm.) a sum total, sum orﾠ total of a series (in progression) ib.
-
10 सर्वधनिन्
sárva-dhaninmfn. possessed of all goods Pat. on Pāṇ. 2-1, 69 Vārtt. 5.
-
11 सर्वधन्विन्
-
12 सर्व
sárvamf (ā)n. (perhaps connected with sāra q.v.;
inflected as a pronoun except nom. acc. sg. n. sarvam, andﾠ serving as a model for a series of pronominals cf. sarva-nāman) whole, entire, all, every (m. sg. « every one» ;
pl. « all» ;
n. sg. « everything» ;
sometimes strengthened by viṡva <which if alone in RV. appears in the meaning « all», « every», « every one» > andﾠ nikhila;
sarve
pi, « all together» ;
sarvaḥko
pi, « every one so ever» ;
gavāṉsarvam, « all that comes from cows» ;
sarva with a negation = « not any», « no», « none» orﾠ « not every one», « not everything») RV. etc. etc.;
of all sorts, manifold, various, different MBh. etc.;
(with another adjective orﾠ in comp.;
cf. below) altogether, wholly, completely, in all parts, everywhere RV. ChUp. etc.;
(am) ind. (with sarveṇa) completely Divyâ̱v. ;
m. (declined like a subst.) N. of Ṡiva MBh. ;
of Kṛishṇa Bhag. ;
of a Muni Cat. ;
pl. N. of a people MārkP. ;
n. water Naigh. I, 12. ;
+ cf. Gk. ὅλος for ὁλγγος
Lat. salvus
- सर्वंसह
- सर्वंहर
- सर्वकर
- सर्वकर्तृ
- सर्वकर्मन्
- सर्वकर्मीण
- सर्वकाञ्चन
- सर्वकाम
- सर्वकामिक
- सर्वकामिन्
- सर्वकाम्य
- सर्वकारक
- सर्वकारण
- सर्वकारिन्
- सर्वकाल
- सर्वकालिकागम
- सर्वकालीना
- सर्वकाषम्
- सर्वकृच्छ्र
- सर्वकृत्
- सर्वकृष्ण
- सर्वकेश
- सर्वकेशक
- सर्वकेशिन्
- सर्वकेसर
- सर्वक्रतु
- सर्वक्षत्रियमर्दन
- सर्वक्षय
- सर्वक्षार
- सर्वक्षित्
- सर्वक्षितिपतित्व
- सर्वक्षेत्रतीर्थमाहात्म्य
- सर्वग
- सर्वगण
- सर्वगत
- सर्वगति
- सर्वगन्ध
- सर्वगन्धिक
- सर्वगम्भीर
- सर्वगवी
- सर्वगात्र
- सर्वगामिन्
- सर्वगायत्र
- सर्वगिल
- सर्वगु
- सर्वगुण
- सर्वगुणिन्
- सर्वगुरु
- सर्वगुब्यगृह्य
- सर्वग्रन्थि
- सर्वग्रन्थिक
- सर्वग्रह
- सर्वग्रास
- सर्वंकष
- सर्वचक्रविचार
- सर्वचक्रा
- सर्वचण्डाल
- सर्वचन्द्र
- सर्वचरित
- सर्वचरु
- सर्वचर्मीण
- सर्वचारिन्
- सर्वचोहन्दक
- सर्वज
- सर्वजगत्
- सर्वजट
- सर्वजन
- सर्वजनीन
- सर्वजनीय
- सर्वजन्मन्
- सर्वजय
- सर्वजागत
- सर्वजित्
- सर्वजीव
- सर्वजीविन्
- सर्वज्ञ
- सर्वज्ञातृ
- सर्वज्ञान
- सर्वज्ञीय
- सर्वज्यानि
- सर्वज्योतिषसंग्रह
- सर्वज्योतिस्
- सर्वज्वर
- सर्वतथागत
- सर्वतनु
- सर्वतनू
- सर्वतन्त्र
- सर्वतपोमय
- सर्वतमोनुद
- सर्वतर
- सर्वतस्
- सर्वता
- सर्वताति
- सर्वतापन
- सर्वतिक्ता
- सर्वतीक्ष्ण
- सर्वतीर्थ
- सर्वतूर्यनिनादिन्
- सर्वतेजस्
- सर्वत्याग
- सर्वत्रैष्टुभ
- सर्वत्व
- सर्वथा
- सर्वद
- सर्वदण्डधर
- सर्वदमन
- सर्वदर्शन
- सर्वदर्सिन्
- सर्वदा
- सर्वदातृ
- सर्वदान
- सर्वदास
- सर्वदाह
- सर्वदिग्विजय
- सर्वदिङ्मुखम्
- सर्वदुखक्षय
- सर्वदुष्टान्तकृत्
- सर्वदृश्
- सर्वदेव
- सर्वदेवत
- सर्वदेवत्य
- सर्वदेशवृत्तान्तसंग्रह
- सर्वदेशीय
- सर्वदेश्य
- सर्वदैवत्य
- सर्वद्रव्य
- सर्वद्रुह्टृ
- सर्वद्वारिक
- सर्वधन
- सर्वधनिन्
- सर्वधन्विन्
- सर्वधर
- सर्वधर्मन्
- सर्वधा
- सर्वधामन्
- सर्वधारिन्
- सर्वधारी
- सर्वध्न्रावह
- सर्वधुरीण
- सर्वनक्षत्रेष्टि
- सर्वनर
- सर्वनामन्
- सर्वनाश
- सर्वनाशिन्
- सर्वनिक्षेपा
- सर्वनिधन
- सर्वनियन्तृ
- सर्वनियोजक
- सर्वनिराकृति
- सर्वनिलय
- सर्वनिवरणविष्कम्भिन्
- सर्वंदद
- सर्वंदम
- सर्वंदमन
- सर्वपट्टमर
- सर्वपति
- सर्वपत्त्रीण
- सर्वपथ
- सर्वपथीन
- सर्वपद्
- सर्वपद
- सर्वपद्दति
- सर्वपरिफुल्ल
- सर्वपरुस्
- सर्वपरोक्ष
- सर्वपशु
- सर्वपा
- सर्वपाञ्चालक
- सर्वपात्रीण
- सर्वपाद
- सर्वपापरोगहरशतमानदान
- सर्वपापहर
- सर्वपारशव
- सर्वपार्श्वमुख
- सर्वपार्षद
- सर्वपालक
- सर्वपावन
- सर्वपुण्य
- सर्वपुरक्षेत्रमाहात्म्य
- सर्वपुराण
- सर्वपुराणसार
- सर्वपुराणार्थसंग्रह
- सर्वपुरुष
- सर्वपूर्
- सर्वपूजित
- सर्वपूत
- सर्वपूरक
- सर्वपूर्ण
- सर्वपूर्तिकरस्तव
- सर्वपूर्व
- सर्वपृथ्वीमय
- सर्वपृष्ठ
- सर्वप्रकार
- सर्वप्रत्यक्ष
- सर्वप्रत्ययमाला
- सर्वप्रथमम्
- सर्वप्रद
- सर्वप्रभु
- सर्वप्रयत्न
- सर्वप्राण
- सर्वप्राप्ति
- सर्वप्रायश्चित्त
- सर्वप्रायश्चित्ति
- सर्वप्रायश्चित्त्य
- सर्वप्रिय
- सर्वफलत्यागचतुर्दशी
- सर्वबन्धविमोचन
- सर्वबल
- सर्वबाहु
- सर्वबाह्य
- सर्वबीज
- सर्वबुद्ध्स्
- सर्वभक्ष
- सर्वभक्षिन्
- सर्वभक्ष्य
- सर्वभट्ट
- सर्वभयंकर
- सर्वभवारणि
- सर्वभवोत्तारण
- सर्वभाज्
- सर्वभाव
- सर्वभावन
- सर्वभास
- सर्वभुज्
- सर्वभूत
- सर्वभूमि
- सर्वभृत्
- सर्वभोगिन्
- सर्वभोगीण
- सर्वभोग्य
- सर्वभौम
- सर्वमङ्गल
- सर्वमण्डलसाधनी
- सर्वमनोरम
- सर्वमन्त्रशापविमोचन
- सर्वमन्त्रोत्कीलन
- सर्वमन्त्रोत्कीलनशापविमोचनस्तोत्र
- सर्वमन्त्रोपयुक्तपरिभाषा
- सर्वमय
- सर्वमलापगत
- सर्वमहत्
- सर्वमही
- सर्वमंसाद
- सर्वमागधक
- सर्वमातृ
- सर्वमात्रिकापुष्पाञ्जलि
- सर्वमात्रा
- सर्वमान्यचम्पू
- सर्वमाय
- सर्वमारमण्डलविध्वंसनकरी
- सर्वमारमणडलविध्वंनज्ञानमुद्रा
- सर्वमित्र
- सर्वमुख
- सर्वमूर्ति
- सर्वमूर्धन्य
- सर्वमूल्य
- सर्वमूषक
- सर्वमृत्य
- सर्वमेध
- सर्वमेध्य
- सर्वम्भरि
- सर्वयज्ञ
- सर्वयत्न
- सर्वयन्त्रिन्
- सर्वयमक
- सर्वयोगिन्
- सर्वयोनि
- सर्वयोषित्
- सर्वरक्षण
- सर्वरक्षित
- सर्वरक्षिन्
- सर्वरत्न
- सर्वरत्नक
- सर्वरथा
- सर्वरस
- सर्वराज्
- सर्वराजेन्द्र
- सर्वराज्य
- सर्वरात्र
- सर्वरास
- सर्वरुतकौशल्य
- सर्वरुतसम्ग्रहिणिलिपि
- सर्वरूप
- सर्वरूपिन्
- सर्वरोग
- सर्वरोधविरोधसम्प्रशमन
- सर्वरोहित
- सर्वर्तु
- सर्वर्तुक
- सर्वलक्षण
- सर्वलघु
- सर्वलालस
- सर्वलिङ्ग
- सर्वलिङ्गिन्
- सर्वलुण्टाक
- सर्वलोक
- सर्वलोकिन्
- सर्वलोचना
- सर्वलोह
- सर्वलोहित
- सर्वलौह
- सर्ववत्
- सर्ववनि
- सर्ववर्ण
- सर्ववर्णिका
- सर्ववर्णिन्
- सर्ववर्तिका
- सर्ववर्मन्
- सर्ववल्लभ
- सर्ववागीश्वरेश्वर
- सर्ववाङ्निधन
- सर्ववाङ्मय
- सर्ववातसह
- सर्ववादिन्
- सर्ववारम्
- सर्ववार्षिकपर्वन्
- सर्ववास
- सर्ववासक
- सर्ववासिन्
- सर्वविक्रयिन्
- सर्वविक्षेपता
- सर्वविख्यात
- सर्वविग्रह
- सर्वविज्ञान
- सर्वविज्ञानिन्
- सर्वविद्
- सर्वविद्य
- सर्वविनाश
- सर्वविन्द
- सर्वविभूति
- सर्वविश्रम्भिन्
- सर्वविश्व
- सर्वविषय
- सर्वविष्टुतिप्रयोग
- सर्वविहारीययन्त्र
- सर्ववीर
- सर्ववीर्य
- सर्ववृद्ध
- सर्ववेग
- सर्ववेत्तृ
- सर्ववेद
- सर्ववेदस्
- सर्ववेदस
- सर्ववेदसिन्
- सर्ववेदितृ
- सर्ववेदिन्
- सर्ववेषिन्
- सर्ववैदल्यसंग्रह
- सर्ववैनाशिक
- सर्वव्यापद्
- सर्वव्यापिन्
- सर्वव्यूहरतिस्वभावनयसंदर्शन
- सर्वव्रत
- सर्वशक्
- सर्वशक्ति
- सर्वशक्तिवत्
- सर्वशन्का
- सर्वशब्दग
- सर्वशरीर
- सर्वशरीर्यात्मन्
- सर्वशस्
- सर्वशस्त्रिन्
- सर्वशाकुन
- सर्वशान्ति
- सर्वशास
- सर्वशास्त्र
- सर्वशिष्य
- सर्वशीघ्र
- सर्वशुक्ल
- सर्वशुद्धवाल
- सर्वशुभंकर
- सर्वशून्य
- सर्वशूर
- सर्वशेष
- सर्वशैक्यायस
- सर्वशोकविनाशिन्
- सर्वश्राव्य
- सर्वश्रुतिपुराणसारसंग्रह
- सर्वश्रेष्ठ
- सर्वश्वेत
- सर्वसंश्लिष्ट
- सर्वसंसर्गलवण
- सर्वसंस्थ
- सर्वसंस्थान
- सर्वसंहार
- सर्वसंहारिन्
- सर्वसगुण
- सर्वसंगत
- सर्वसङ्गपरित्याग
- सर्वसङ्गा
- सर्वसंग्रह
- सर्वसंज्ञा
- सर्वसत्त्वत्रातृ
- सर्वसत्त्वपापजहन
- सर्वसत्त्वप्रियदर्शन
- सर्वसत्त्वौजोहारी
- सर्वसत्य
- सर्वसंनहन
- सर्वसंनहनार्थक
- सर्वसंनाह
- सर्वसमता
- सर्वसमर्पणस्तोत्र
- सर्वसमास
- सर्वसमाहर
- सर्वसमृद्ध
- सर्वसम्पत्ति
- सर्वसम्पद्
- सर्वसम्पन्न
- सर्वसम्पात
- सर्वसम्प्रदायाभेदसिद्धान्त
- सर्वसम्भव
- सर्वसम्मतशिक्षा
- सर्वसर
- सर्वसस्य
- सर्वसह
- सर्वसाक्षिन्
- सर्वसाद
- सर्वसाधन
- सर्वसाधारण
- सर्वसाधु
- सर्वसामान्य
- सर्वसाम्प्रत
- सर्वसाम्य
- सर्वसाम्राज्यमेधसहस्रनामन्
- सर्वसार
- सर्वसारङ्ग
- सर्वसाह
- सर्वसिद्धा
- सर्वसिद्धान्त
- सर्वसिद्धान्तसंग्रह
- सर्वसिद्धार्थ
- सर्वसिद्धि
- सर्वसुक्ककृत्
- सर्वसुखदुःखनिरभिनन्दिन्
- सर्वसुखाय
- सर्वसुरभि
- सर्वसुलभ
- सर्वसूक्त
- सर्वसूक्ष्म
- सर्वसूत्र
- सर्वसेन
- सर्वसैवर्ण
- सर्वस्त्यकृत्
- सर्वस्तोम
- सर्वस्थानगवाट
- सर्वस्मृत्
- सर्वस्मृति
- सर्वस्मृतिसंग्रह
- सर्वस्व
- सर्वस्वरलक्षण
- सर्वस्वरित
- सर्वस्वर्णमय
- सर्वस्वामिन्
- सर्वस्वाय
- सर्वस्वार
- सर्वस्विन्
- सर्वहत्या
- सर्वहर
- सर्वहरण
- सर्वहरि
- सर्वहर्षकर
- सर्वहायस्
- सर्वहार
- सर्वहारिन्
- सर्वहास्य
- सर्वहित
- सर्वहुत्
- सर्वहुत
- सर्वहुति
- सर्वहृद्
- सर्वहेममय
- सर्वहोम
-
13 जीव
jīvámf (ā́)n. living, existing, alive RV. etc.;
healthy (blood) Car. VIII, 6, 74 ;
ifc. living by ( seeﾠ jala-cara-, rūpa-);
causing to live, vivifying ( seeﾠ, putra-, - jala);
m. n. any living being, anything living RV. etc.;
life, existence MBh. IV, VI Hariv. etc.. ;
(ifc. f. ā Kathās.);
m. the principle of life, vital breath, the living orﾠ personal soul (as distinguished from the universal soul seeﾠ jīvâ̱tman)
RV. I, 164, 30 ChUp. ṠvetUp. PraṡnUp. Mn. etc.. ;
N. of a plant L. ;
Bṛihaspati (regent of Jupiter) VarBṛS. Laghuj. Sūryas. KāṡīKh. ;
the 3rd lustrum in the 60 years, Bṛihaspati cycle VarBṛS. VIII, 26 ;
N. of one of the 8 Maruts Yājñ. II, 102/103 39 ;
Karṇa L. ;
n. N. of a metre RPrāt. XVII, 4 ;
(ā) f. life L. ;
the earth L. ;
a bow-string L. ;
(in geom. = jyā) the chord of an arc;
the sine of an arc Sūryas. II, 57 ;
(cf. tri-, tri-bha, dṛig-gati-, lamba- andﾠ ṡaṅku-jīvā);
N. of a plant ( jīvantī orﾠ vacā L.) VarBṛS. III, 39 ;
the tinkling of ornaments L. ;
pl. N. of a particular formula Kauṡ. Vait. ;
cf. ati-, upa- andﾠ saṉ-jīvá;
a-, kumāra-, ciraṉ-, jagaj-, dur-, nir-, pāpa-, bandhu-, sa-, su-;
khshudra-jivā, yāvaj-jīvam;
+ cf. bíos;
Lat. vivus;
Lith. gīvas;
Goth. qvius;
Eng. quick;
Hib. beo
- जीवकोश
- जीवकोषणी
- जीवग्रिभ्
- जीवग्रह
- जीवग्राहम्
- जीवघन
- जीवघातिन्
- जीवघात्या
- जीवघोषस्वामिन्
- जीवज
- जीवजीव
- जीवजीवक
- जीवंजीव
- जीवंजीवक
- जीवंजीविक
- जीवतण्डुल
- जीवतोका
- जीवत्याग
- जीवत्व
- जीवद
- जीवदत्त
- जीवदत्तक
- जीवदयाप्रकरण
- जीवदशा
- जीवदात्री
- जीवदान
- जीवदानु
- जीवदामन्
- जीवदायक
- जीवदेव
- जीवधन
- जीवधन्य
- जीवधानी
- जीवनश्
- जीवनाथ
- जीवनाय
- जीवनायक
- जीवनाशम्
- जीवनिकाय
- जीवनेत्री
- जीवंधरणचरित्र
- जीवपति
- जीवपत्त्र
- जीवपत्नी
- जीवपितृ
- जीवपितृक
- जीवपीतसर्ग
- जीवपुत्र
- जीवपुत्रक
- जीवपुरा
- जीवपुष्टा
- जीवपुष्प
- जीवप्रिष्टा
- जीवप्रज
- जीवप्रिया
- जीवबर्हिस्
- जीवभद्रा
- जीवभूत
- जीवभोजन
- जीवमन्दिर
- जीवमय
- जीवमिश्र
- जीवमेषक
- जीवयाज
- जीवयोनि
- जीवरक्त
- जीवरहित
- जीवराज
- जीवलोक
- जीवलौकिक
- जीववत्
- जीववध
- जीववर्धनी
- जीववल्ली
- जीवविचार
- जीवविजय
- जीवविनय
- जीवविषय
- जीवविषाण
- जीववृत्ति
- जीवशंस
- जीवशर्मन्
- जीवशाक
- जीवशुक्ला
- जीवशेष
- जीवशोणिता
- जीवश्रेष्ठा
- जीवसंक्रमण
- जीवसंज्ञ
- जीवसमास
- जीवसाक्षिन्
- जीवसाधन
- जीवसाफल्य
- जीवसिद्धि
- जीवसुत
- जीवसू
- जीवस्थान
- जीवहिंसा
-
14 वध
vadham. one who kills, a slayer, vanquisher, destroyer RV. VS. TS. ṠBr. ;
a deadly weapon (esp. Indra's thunderbolt) RV. AitBr. ṠāṇkhGṛ. ;
the act of striking orﾠ killing, slaughter, murder, death, destruction RV. etc. etc.;
(in law) capital orﾠ (more commonly) corporal punishment Mn. Yājñ. etc. = vadha-bhūmi, place of execution Caurap. Introd. ;
stroke, hurt, injury Nir. ;
paralysis Suṡr. ;
annihilation, disappearance (of inanimate things) MBh. Kāv. etc.;
frustration, prevention Gaut. ;
a defect, imperfection (28 are enumerated) VP. ;
multiplication Gaṇit. ;
a product Bijag. ;
N. of a Rākshasa VP. ;
(ā) f. a kind of pot-herb, Convolvulus Repens L. ;
- वधकर्माधिकारिन्
- वधकान्क्षिन्
- वधकाम
- वधकाम्या
- वधक्षम
- वधजीविन्
- वधत्र
- वधदण्ड
- वधनिग्रह
- वधनिर्णेक
- वधबन्ध
- वधभूमि
- वधरत
- वधस्थली
- वधस्थान
-
15 अवर _avara
अवर a. [वृ-बा˚ अप् न. त]1 (a) Younger (in years); मासेनावरः = मासावरः Sk. (b) Later; Posterior hinder (in time or space); दक्षौ विवस्वानवरः Rām.; पूर्वजे- नावरः पुत्रौ ज्येष्ठो राज्ये$भिषिच्यते Rām.; यदवरं कौशाम्ब्याः, यदवरमाग्रहायण्याः P.III.3.136-7 sk.; रामाद्वर्षेणाधोक्षजो$वरः Bop.-2 Following, succeeding; जरावराः (शब्दाः) Ak., अवरः श्रद्धयोपेतः Bhāg.4.18.4. चतुरो$वरान् Ms.3.33.-3 Below, under, lower, inferior, less; वर्णावरो भ्राता M.1.-4 Mean, unimportant, worst, lowest (opp. उत्तम); अव्यङ्ग्यमवरं स्मृतम् K. P.1; दूरेण ह्यवरं कर्म बुद्धियोगाद्- धनञ्जय Bg.2.49; श्रद्दधानं शुभां विद्यामाददीतावरादपि Ms. 2.238.-5 Last (opp. प्रथम); सामान्यमेषां प्रथमावरत्वम् Ku. 7.44.-6 Least; usually as the last member of comp. with numerals; त्र्यवरैः साक्षिभिर्भाव्यः Ms.8.6,3.187; 11.8,12.11; त्र्यवरा परिषद् ज्ञेया 112; Y.2.69.-7 Western.-8 Nearer, next.-9 Most excellent (अत्यन्त- श्रेष्ठ).-रः 1 A country behind.-2 Time gone.-रा 1 A Direction.-2 N. of Durgā.-रम् The hind thigh of an elephant (also ˚ रा).-Comp. -अर्धः 1 the least part, the minimum.-2 the last half.-3 the hinder part of the body. (-र्धम्) ind. in a certain succession of parts, successively.˚तः ind. from below.-अर्ध्य a. [अवरार्धे भवः यत्]1 being or on the lower or near side.-2 belonging to the last half.-3 beginning from below.-4 defective (न्यून). (-र्ध्यम्) the least or smallest part.- अवर a. lowest, most inferior of all; न हि प्रकृष्टान् प्रेष्यांस्तु प्रेषयत्यवरावरान् Rām.-उक्त a. named last.-ज n.1 younger, junior, born afterwards Śi.14.74.-2 of a low birth, inferior.(-जः) 1 a younger brother; भीमसेनादवरजः श्रेष्ठः सर्वधनुष्मताम् Mb.14.72.14; R.11.54; 14.11,36.-2 a Sūdra. (-जा) a younger sister; विदर्भ- राजावरजा R.6.58.84; 12.32.-परम् ind. one after (upon) another; यस्मिन्त्समुद्रो द्यौर्भूमिस्त्रयो$वरपरं श्रिताः Av. 11.3.2.-पुरुषाः (pl.) one's descendants.-वर्ण a. belonging to a low caste or tribe.(-र्णः) 1 a Sūdra, a man of the fourth tribe.-2 the last or fourth tribe; स्पर्शेनावरवर्णजः (हन्ति) Ms.3.241. ब्राह्मणान् बाधमानं तु कामा- दवरवर्णजम् (हन्यात्) 9.248.-वर्णक, -वर्णजः a Sūdra.-व्रत a. having no vow (हीनव्रत or अधमव्रत). (-तः) [अवरम् अत्यन्तश्रेष्ठं व्रतमस्य]1 the Sun.-2 a kind of tree ( Arka).-शैलः [अवरः पश्चाद्वर्ति शैलः] the western mountain (behind which the sun is supposed to set). -
16 कबन्धः _kabandhḥ _न्धम् _ndham
कबन्धः न्धम् A headless trunk (especially when it retains life); (स्वं) नृत्यत्कबन्धं समरे ददर्श R.7.51, 12.49; शिवातूर्यनृत्यत्कबन्धे Ve.1.27. यस्य नेष्यति वपुः कबन्धताम् Śi.-न्धः 1 The belly; a large belly-like vessel; वसोः कबन्धमृषभो बिभर्ति Av.9.4.3.-2 A cloud.-3 A comet.-4 N. of Rāhu.-5 Water (said to be n. also in this sense); Śi.16.67.-6 N. of a mighty demon mentioned in the Rāmāyana. [While Rāma and Lakṣmaṇa lived in the Dandkā forest, Kabandha attacked them and was slain by them. It is said that, though at first a heavenly being, he was cursed by Indra to assume the form of a demon and to be in that state till killed by Rāma and Laksmaṇa. He advised Rāma to form friendship with Sugrīva; see Rām.3.69.27 ff.; वधनिर्धूतशापस्य कबन्धस्योपदेशतः । मुमूर्छ सख्यं रामस्य समानव्यसने हरौ ॥ R.12.57].Sanskrit-English dictionary > कबन्धः _kabandhḥ _न्धम् _ndham
-
17 निभृत _nibhṛta
निभृत a.1 Placed down, deposited, lowered.-2 Filled with, full of; चिन्तया निभृतः Bhāg.1.32.2.-3 Con- cealed, hidden, out of sight, unperceived, unobserved; निभृतो भूत्वा Pt.1; नभसा निभृतेन्दुना R.8.15 'with the moon become invisible, about to set or go down'; Ve.6.2; Śi.6.2.-4 Secret, covert; अणुदीर्णवर्णनिभृतार्थमाह्वयत् Si.13.42.-5 (a) Still, silent; निभृतद्विरेफम् (काननम्) Ku.3.42;6.2. (b) Steady, fixed, immovable, motion- less; निष्कम्पचामरशिखा निभृतोर्ध्वकर्णाः Ś.1.8.-6 Mild, gentle; अनिभृता वायवः Ki.13.66 'not gentle, violent or strong'; Māl.2.12; Mv.3.14; स्वजननिभृतः सर्वो$प्येवं मृदुः परिभूयते Pratimā 1.18.-7 Modest, humble; अनिभृत- करेषु प्रियेषु Me.7, प्रणामनिभृता कुलवधूरिव Mu.1; वधनिभृत- सिंहाश्च गिरयः Pañch.1.3; अद्यप्रमृति निभृता भवन्ति 2; युक्तं चतुर्भिर्निभृतैस्तुरङ्गैः (रथम्) Bu. Ch.3.8.-8 Firm, resolute.-9 Lonely, solitary; (निभृतनिकुञ्जगृहं गतया Gīt.2.-1 Shut, closed (as a door).-11 True, faithful, firmly attached.-12 Inactive (निष्क्रिय, त्यक्तोद्योग); निभृता नरेन्द्राः Rām. 4.28.43.-ता A kind of riddle; Kāv.-तम् Modesty, humility.-तम् ind.1 Secretly, covertly, privately, unperceived; Ś.3. Śi.3.74; Ms.9.263.-2 Silently, quietly; K.134.-3 Out of sight, in a corner.-Comp. -आचार a. of resolute conduct, firm.-आत्मन् a. firm, resolute.-स्थित a. standing unperceived. -
18 निरादिष्ट _nirādiṣṭa
निरादिष्ट a. Paid off as a debt; निरादिष्टधनश्चेत्तु प्रतिभूः स्यादलङ्घनः । स्वधनादेव तद्दद्यान्निरादिष्ट इति स्थितिः ॥ Ms.8.162. -
19 निर्णेकः _nirṇēkḥ
निर्णेकः 1 Washing, cleaning; purification; तस्मात्तयोः स्वयोन्यैव निर्णेको गुणवत्तरः Ms.5.113.-2 Ablution.-3 Atonement, expiation; दानेन वधनिर्णेकं सर्पादीनामशक्नुवन. -
20 यशस् _yaśas
यशस् a. [अश् स्तुतौ असुन् धातोः ल्युट् च Uṇ.4.19]1 Lovely, agreeable, worthy.-2 Honoured. -n. Fame. reputation, glory, renown; विस्तीर्यते यशो लोके तैलबिन्दु- रिवाम्भसि Ms.7.34; यशस्तु रक्ष्यं परतो यशोधनैः R.3.48; 2.4.-2 An object of glory or respect, a person of distinction.-3 Ved. Beauty, splendour.-4 Favour, partiality.-5 Wealth.-6 Food.-7 Water.-8 An assemblage of rare merits; यावद् हि प्रथते लोके पुरुषस्य यशो भुवि । तावत् तस्याक्षया कीर्तिर्भवतीति विनिश्चिता ॥ Mb.12.54.32 (com. यशः परचित्तचमत्कृतिजनको गुणौघः).-9 An indirect fame (परोक्षकीर्ति); तपति च कीर्त्या यशसा ब्रह्मवर्चसेन Ch. Up.3. 18.3.-Comp. -कर a. (यशस्कर) conferring glory, glori- ous; साम्राज्यकृत् सजात्येषु लोके चैव यशस्करः Ms.8.387.-काम a.(यशस्काम) 1 desirous of getting fame.-2 aspiring; ambitious.-कायम्, -शरीरम् body in the form of fame; यशःशरीरे भव मे दयालुः R.2.24; नास्ति येषां यशःकाये जरामरणजं भयम् Bh.-द a. (-यशोद) conferring fame. (-दः) (येन वायुना शीद्यते शद् अच्) quicksilver; यशदं रङ्गसदृशं रीतिहेतुश्च तन्मतम् Bhāva P. (-दा) N. of the wife of Nanda and foster-mother of Kṛiṣṇa.-धन a. or s. one whose wealth or valued treasure is fame, rich in fame, very renowned; अपि स्वदेहात् किमुतेन्द्रियार्थाद् यशो- धनानां हि यशो गरीयः R.14.35;2.1.-धर a. (यशोधर) keeping up or preserving glory.-धा a. conferring fame; कच्चिद् यशोधा रथयूथपानां गाण्डीवधन्वोपरतारिरास्ते Bhāg. 3.1.38.-पटहः (यशःपटहः) a double drum.-प्रख्यापनम् (यशःप्रख्यापनम्) spreading or proclaiming the glory.-भृत् a. (यशोभृत्) famous, renowned.-शेष a. remaining only in fame; having nothing left behind except glory i. e. dead; cf. कीर्तिशेष. (-षः) death.-हर a. (यशोहर) taking away fame, dishonouring, igno- minious.
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
vadha-nigraha — वधनिग्रह … Indonesian dictionary
vadha-nirṇeka — वधनिर्णेक … Indonesian dictionary
vadhánā — वधना … Indonesian dictionary
Kharavela — Maximum extent of Kharavela (ଖାରବେଳ) Kalingan Empire: 2nd century B.C.EKharavela (ଖାରେବଳ) (IAST: Khāravela, Devanagari: खारवेल, Oriya: ଖାରେବଳ) (?209 – after 170 BCE) was the greatest Oriya emperor of Kalinga, the ancient name of Orissa state of… … Wikipedia
Chakrasana — or Wheel Pose[1] is a yoga asana. In many styles of yoga it is known as Ūrdhva Dhanurāsana (ऊर्ध्वधनुरासन) or Upward Facing Bow Pose … Wikipedia
gāṇḍīva-dhanvan — गाण्डीवधन्वन् … Indonesian dictionary
jīvá-dhana — जीवधन … Indonesian dictionary
jīvá-dhanya — जीवधन्य … Indonesian dictionary
sárva-dhana — सर्वधन … Indonesian dictionary
sárva-dhanin — सर्वधनिन् … Indonesian dictionary
sárva-dhanvin — सर्वधन्विन् … Indonesian dictionary
