-
1 नरराज
-
2 नररूप
-
3 नरर्षब
-
4 द्रुमकिंनरराज
druma-kiṉ-nara-rājam. Druma, prince of the Kiṃ-naras;
- paripricchā f. « the questioning of Druma» etc.
N. of a Buddh. work
-
5 पुनरर्थिन्
-
6 वानरराज
-
7 नर
náram. (cf. nṛi) a man, a male, a person (pl. men, people) TS. etc. etc.;
husband Mn. IX, 76 ;
hero VarBṛS. IV, 31 Bālar. VIII, 56 ;
a man orﾠ piece at chess orﾠ draughts etc. L. ;
the pin orﾠ gnomon of a sun-dial Sūryas. (cf. - yantra);
person, personal termination Kāṡ. on Pāṇ. 3-1, 85 (cf. purusha);
the primeval Man orﾠ eternal Spirit. pervading the universe (always associated with Nārāyaṇa, « son of the primeval man» ;
both are considered either as gods orﾠ sages andﾠ accordingly called devau, ṛishī, tāpasau etc.;
in ep. poetry they are the son, of Dharma by Mūrti orﾠ A.-hiṇsā andﾠ emanations of Vishṇu, Arjuna being identified with Nara, andﾠ Kṛishṇa with Nārāyaṇa) Mn. (cf. - sūnu) MBh. Hariv. Pur. ;
(pl.) a class of myth. beings allied to the Gandharvas andﾠ Kiṃ-naras MBh. Pur. ;
N. of a son of Manu Tāmasa BhP. ;
of a son of Viṡvāmitra Hariv. ;
of a son of Gaya andﾠ father of Virāj VP. ;
of a son of Su-dhṛiti andﾠ father of Kevala Pur. ;
of a son of Bhavan-manyu (Manyu) andﾠ father of Saṃkṛiti ib. ;
of Bhāradvāja (author of RV. VI, 35 and 36) Anukr. ;
of 2 kings of Kaṡmīra Rājat. ;
of one of the 10 horses of the Moon L. ;
(ī) f. a woman (= nārī) L. ;
n. a kind of fragrant grass
- नरकपाल
- नरकाक
- नरकीलक
- नरकेसरिन्
- नरगणपतिविजय
- नरग्राह
- नरचन्द्र
- नरचिह्न
- नरजङ्गल
- नरता
- नरत्व
- नरत्रोटकाचार्य
- नरद
- नरदत्त
- नरदन्त
- नरदेव
- नरद्विष्
- नरनगर
- नरनाथ
- नरनामन्
- नरनायक
- नरनारायण
- नरनारीविलक्षणा
- नरंधिष
- नरप
- नरपति
- नरपशु
- नरपाल
- नरपालिनी
- नरपुंगव
- नरपूतनाशान्ति
- नरप्रिय
- नरबलि
- नरब्रह्मदेव
- नरभुज्
- नरभू
- नरभूमि
- नरमांस
- नरमानिका
- नरमानिनी
- नरमाला
- नरमालिनी
- नरमूर्छन
- नरमेध
- नरमोहिनी
- नरम्मन्य
- नरयन्त्र
- नरयाण
- नरयान
- नररथ
- नरराज
- नररूप
- नरर्षब
- नरलोक
- नरवत्
- नरवर
- नरवर्मन्
- नरवाहन
- नरवाहिन्
- नरविषाण
- नरविष्वण
- नरवीर
- नरवृत्ताष्टक
- नरव्याघ्र
- नरशार्दूल
- नरशृङ्ग
- नरश्रेष्ठ
- नरसंवादसुन्दर
- नरसंसर्ग
- नरसख
- नरसंघाराम
- नरसराजीय
- नरसार
- नरसिंह
- नरस्कन्ध
- नरहय
- नरहरि
-
8 अङ्ग _aṅga
अङ्ग ind. A vocative particle meaning 'well', 'well, sir', 'indeed', 'true'; 'assent' (as in अङ्गीकृ); अङ्ग कच्चित्कु- शली तातः K.221; प्रभुरपि जनकानामङ्ग भो याचकस्ते Mv.3.5; अङ्ग अस्ति कश्चिद्विमर्दको नामात्रभवतः Dk.59; अङ्ग कुरु, अङ्ग पच P. VIII.1.33.Sk; अङ्गाधीष्व भक्तं तव दास्यामि P.VIII.2.96 Sk; समनद्ध किमङ्ग भूपतिः Śi.16.34,2.12; यदि मनसि शमः किमङ्गचापम् Ki 1.55,13.65; used with किम् in the sense of 'how much less', or 'how much more;' शक्तिरस्ति कस्यचिद्विदेहराजस्य छायामप्यवस्कन्दितुं किमङ्ग जामातरम् Mv.3; तृणेन कार्यं भवतश्विराणां किमङ्ग वाग्हस्तवता नरेण Pt.1.71. Lexicographers give the following senses of अङ्गः -क्षिप्रे च पुनरर्थे च सङ्गमासूययोस्तथा । हर्षे संबोधने चैव ह्यङ्गशब्दः प्रयुज्यते ॥ -
9 आत्मन् _ātman
आत्मन् m. [अत्-मनिण् Uṇ 4.152 said to be from अन् to breathe also] 'आत्मा यत्नो धृतिर्बुद्धिः स्वभावो ब्रह्मवर्ष्म च' इत्यमरः1 The soul, the individual soul, the breath, the principle of life and sensation; किमात्मना यो न जितेन्द्रियो भवेत् H.1; आत्मानं रथिनं विद्धि शरीरं रथमेव तु Kaṭh.3.3. (In आत्मा नदी संयमपुण्यतीर्था H.4.87 आत्मन् is compared to a river).-2 Self, oneself; in this sense mostly used reflexively for all three persons and in the singular number, masculine gender, whatever be the gender or number of the noun to which it refers; अनया चिन्तयात्मापि मे न प्रतिभाति Ratn.1; आश्रमदर्श- नेन आत्मानं पुनीमहे Ś.1; गुप्तं ददृशुरात्मानं सर्वाः स्वप्नेषु वामनैः R.1.6,4.35,14.57; Ku.6.2; देवी... प्राप्तप्रसवमात्मानं गङ्गादेव्यां विमुञ्चति U.7.2; गोपायन्ति कुलस्त्रिय आत्मानमात्मना Mb.; K.17; sometimes used in pl. also; आत्मनः स्तुवन्ति Śi.17.19; Māl.8.-3 Supreme deity and soul of the universe, Supreme Soul, Brahman; तस्माद्वा एतस्मादात्मन आकाशः संभूतः T. Up.2.1.1; Ms.1.15,12.24.-4 Essence, nature; काव्यस्यात्मा ध्वनिः S. D., see आत्मक below.-5 Character, peculiarity; आत्मा यक्ष्मस्य नश्यति Rv.1. 97.11.-6 The natural temperament or disposition; Bhāg.11.22.2.-7 The person or whole body (con- sidered as one and opposed to the separate members of it); स्थितः सर्वोन्नतेनोर्वीं क्रान्त्वा मेरुरिवात्मना R.1.14; योस्या- त्मनः कारयिता Ms.12.12; Ki.9.66.-8 Mind, intellect; मन्दात्मन्, नष्टात्मन्, महात्मन् &c. अथ रामः प्रसन्नात्मा श्रुत्वा वायु- सुतस्य ह Rām.6.18.1.-9 The understanding; cf. आत्म- संपन्न, आत्मवत् &c.-1 Thinking faculty, the faculty of thought and reason.-11 Spirit, vitality, courage; त्यक्त्वा$$त्मानमथाब्रवीत् Mb.12.18.6.-12 Form, image; आत्मानमाधाय Ku.3.24 assuming his own form; 2.61; संरोपिते$प्यात्मनि Ś.6.24 myself being implanted in her.-13 A son; 'आत्मा वै पुत्रनामासि' इति श्रुतेः । तस्यात्मा शितिकण्ठस्य Śi.2.61.-14 Care, efforts, pain.-15 The sun.-16 Fire.-17 Wind, air.-18 Mental quality; बाहुश्रुत्यं तपस्त्यागः श्रद्धा यज्ञक्रिया क्षमा । भावशुद्धिर्दया सत्यं संयमश्चात्मसंपदः ॥ Mb.12.167.5. आत्मन् is used as the last member of comp. in the sense of 'made or consisting of'; see आत्मक. The form त्मन् is also found to be used; कृतार्थं मन्यते त्मानं Mb. [cf. Gr. atmos, aitmen]-Comp. -अधीन a.1 dependent on oneself, independent.-2 sentient, existing.(-नः) 1 a son.-2 a wife's brother.-3 the jester or विदूषक (in dramatic literature).-अनुरूप a. worthy of oneself; तस्यामात्मानुरूपायामात्मजन्मसमुत्सुकः Ku. 1.18; R.1.33.-अनुगमनम् peronal attendance; शश्वदा- त्मानुगमनेन गाम् R.1.88.-अपहारः concealing oneself; कथं वा आत्मापहारं करोमि Ś.1.-अपहारकः one who pre- tends to belong to a higher class than his own, an impostor, a pretender; यो$न्यथा सन्तमात्मानमन्यथा सत्सु भाषते । स पापकृत्तमो लोके स्तेन आत्मापहारकः ॥ Ms.4.255.-आदिष्ट a. self-counselled. (-ष्टः) a treaty dictated by the party wishing it himself; स्वसैन्येन तु संघानमात्मादिष्ट उदाहृतः H.4.121.-आनन्द a. Rejoicing in the soul or Supreme Spirit; आत्ममिथुनः आत्मानन्दः Ch. Up.7.25.2.-आराम a.1 striving to get knowledge; (as an ascetic or योगिन्), seeking spiritual knowledge; आत्मारामा विहितरतयो निर्विकल्पे समाधौ Ve.1.23.-2 selfpleased, delighted in self; आत्मारामः फलाशी. see आत्मानन्द Bh.3.93; cf. Bg.5.24.-आशिन् m. a fish supposed to feed on its young, or on the weakest of its species; cf. मत्स्या इव जना नित्यं भक्षयन्ति परस्परम् Rām.-आश्रय a.1 dependent on oneself or on his own mind.-2 About or relating to oneself; कौलीनमात्माश्रयमाचचक्षे R.14.36.(-यः) 1 self dependence.-2 innate idea, abstract knowledge independent of the thing to be known.-ईश्वर a. Self-possessed, master of self; आत्मेश्वराणां न हि जातु विघ्नाः समाधिभेदप्रभवो भवन्ति Ku.3.4.-उदयः self-exaltation or elevation; आत्मोदयः परज्यानिर्द्वयं नीतिरितीयति Śi.2.3-उद्भव a. born or produced from oneself.(-वः) 1 a son; आत्मोद्भवे वर्णचतुष्टयस्य R.18.12.-2 Cupid.-3 sorrow, pain.(-वा) 1 daughter.-2 intellect.-3 N. of a plant (माषपर्णी; Mar. रानउडीद).-उपजीविन् m.1 one who lives by his own labour; Ms.7.138.-2 a day-labourer.-3 one who lives by his wife (Kull. on Ms.8.362).-4 an actor, public performer.-उपनिषद् f. N. of an उपनिषद् which treats of the Supreme Spirit.- उपम a. like oneself. (-मः) a son.-औपम्यम् Likeness to self. आत्मौपम्येन सर्वत्र Bg.6.32.-कर्मन् One's own duty; आत्मौपकर्मक्षमं देहं क्षात्रो धर्म इवाश्रितः R.-काम a.1 loving oneself, possessed of self-conceit, proud; आत्मकामा सदा चण्डी Rām.2.7.1.-2 loving Brahman or the Supreme Spirit only; भगवन् वयमात्मकामाः Maitr. Up.7.1.-कार्यम् one's own business, private affair.-कृत a.1 self-executed, done by oneself; पौरा ह्यात्मकृताद्दुःखाद्विप्रमोच्या नृपात्मजैः Rām.2.46.23.-2 done against one's own self; Vāj.8.13.-गत a. produced in one's mind; ˚तो मनोरथः Ś.1. (-तम्) ind. aside (to oneself) being considered to be spoken privately (opp. प्रकाशम् aloud); frequently used as a stage-direction in dramas; it is the same as स्वगतम् which is thus defined; अश्राव्यं खलु यद्वस्तु तदिह स्वगतं मतम् S. D.6.-गतिः f.1 course of the soul's existence.-2 one's own course; Bhāg.5.17.3. ˚गत्या by one's own act.-गुप्ता The plant Mucuna Pruritus Hook (Mar. कुयली).-गुप्तिः f. a cave, the hiding place of an animal, lair.-ग्राहिन् a. selfish, greedy.-घातः 1 suicide.-2 heresy.-घातकः, -घातिन् 1 a suicide, a self-destroyer; K.174; व्यापादयेद् वृथात्मानं स्वयं यो$गन्युदका- दिभिः । अवैधेनैव मार्गेण आत्मघाती स उच्यते ॥-2 a heretic.-घोषः 1 a cock (calling out to himself).-2 a crow.-3 One who flatters himself. cf. आत्मघोषो वायसे स्यादात्म- स्तुतिपरे$पि च Nm.-जः, -जन्मन् m.-जातः, -प्रभवः, -संभवः, -समुद्भवः 1 a son; यः स वासवनिर्जेता रावणस्यात्म- संभवः Rām.6.86.33; हतान्निहन्मेह नरर्षभेण वयं सुरेशात्मसमु- द्भवेन Mb.7.118.2; तमात्मजन्मानमजं चकार R.5.36; तस्यामात्मानुरूपायामात्मजन्मसमुत्सुकः R.1.33; Māl.1; Ku.6.28.-2 Cupid; ममायमात्मप्रभवो भूयस्त्वमुपयास्यति Rām.4.1.34.-3 a descendant; मृगयां वि<?>रन्काश्चिद्विजने जनकात्मजः Mb.12.39.1.-जा 1 a daughter; वन्द्यं युगं चरणयोर्जनकात्मजायाः R.13.78; cf. नगात्मजा &c.-2 the reasoning faculty, understanding.-जयः 1 one's own victory.-2 victory over oneself, self-denial or abnega- tion.-ज्योतिस् n. The light of the soul or Supreme Spirit (चैतन्य); कौस्तुभव्यपदेशेन स्वात्मज्योतिर्बिभर्त्यजः Bhāg. 12.11.1.-ज्ञः, -विद् m. a sage, one who knows himself; तस्मादात्मज्ञं ह्यर्चयेद्भूतिकामः Muṇḍ.3.1.1.-ज्ञानम् 1 self-knowledge.-2 spiritual knowledge, knowledge of the soul or the Supreme Spirit; सर्वेषामपि चैतेषामात्मज्ञानं परं स्मृतम् Ms.12.85,92.-3 true wisdom.-तत्त्वम् 1 the true nature of the soul or the supreme spirit; यदात्म- तत्त्वेन तु ब्रह्मतत्त्वं प्रपश्येत Śvet.2.15.-2 the highest thing. ˚ज्ञः a sage versed in the Vedānta doctrines.-तृप्त a. Self-satisfied; आत्मतृप्तश्च मानवः Bg.3.17.-तुष्टि a. self-satisfied. (-ष्टिः f.) self-satisfaction.-त्यागः 1 self-sacrifice.-2 suicide.-त्यागिन् m. a.1 suicide; आत्मत्यागिन्यो नाशौचोदकभाजनाः Y.3.6.-2 a heretic, an unbeliever.-त्राणम् 1 self-preservation.-2 a body-guard; Rām.5.-दर्शः a mirror; प्रसादमात्मीयमिवात्म- दर्शः R.7.68.-दर्शनम् 1 seeing oneself.-2 spiritual knowledge, true wisdom; सर्वभूतात्मदर्शनम् Y.3.157; cf. Ms.12.91. see आत्मयाजिन.-दा a. Ved. granting one's existence or life; य आत्मदा बलदा यस्य विश्व Rv.1.121.2.-दानम् self-sacrifice, resigning oneself.-दूषि a. Ved. corrupting the soul; self-destroying; Av.16.1.3.-देवता a tutelary deity.-द्रोहिन् a.1 self-tormenting, fretful.-2 suicide.-नित्य a. being constantly in the heart, greatly endeared to oneself.-निन्दा self-reproach.-निवेदनम् offering oneself (as a living sacrifice to the deity).-निष्ठ a. one who constantly seeks for spiritual knowledge.-पराजित a. one who has lost himself (Ved.) Av.5.18.2.-पुराणम् N. of a work elucidating the Upaniṣads (consisting of 18 chapters).-प्रत्ययिक a. knowing from one's experience; आत्मप्रत्ययिकं शास्त्रमिदम् Mb.12.246.13.-प्रबोधः 1 cognition of the soul; self-consciousness.-2 title of an उपनिषद्.-प्रभ a. self-illuminated.-प्रवादः 1 conversation about the Supreme Spirit.-2 N. of the seventh of the fourteen Pūrvas of the Jainas.-प्रशंसा self-praise.-बन्धुः, -बान्धवः 1 one's own kinsman; आत्ममातुः स्वसुः पुत्रा आत्मपितुः स्वसुः सुताः । आत्ममातुलपुत्राश्च विज्ञेया ह्यात्मबान्धवाः Śabdak. i. e. mother's sister's son, father's sister's son, and mother's brother's son.-2 the soul, the self.-बोधः 1 spiritual knowledge.-2 knowledge of self.-3 N. of a work of Śaṅkarāchārya.-भावः 1 existence of the soul; संयोग एषां न तु आत्मभावात् Śvet.1.2.-2 the self proper, peculiar nature.-3 the body.-भू a. self-born, self-existent. (-भूः) वचस्यवसिते तस्मिन् ससर्ज गिरमात्मभूः Ku.2.53,3.16,5.81.-योनिः 1 N. of Brahmā;-2 N. of Viṣṇu.-3 N. of Śiva; Ś.7.35.-4 Cupid, god of love.-5 a son. (-भूः f.)1 a daughter.-2 talent, understanding.-भूत a.1 self-produced; peculiar, belonging to.-2 attached, devoted, faithful; तत्रात्मभूतैः कालज्ञैरहार्यैः परिचारकैः Ms.7.217 (Kull. = आत्मतुल्य).(-तः) 1 a son.-2 Cupid.(-ता) 1 a daughter.-2 talent.-भूयम् 1 peculiarity, own nature.-2 Brahman.-मात्रा a portion of the Supreme Spirit.-मानिन् a. self-respecting, respectable.-2 arro- gant, proud; विवेकशून्यः प्रभुरात्ममानी, महाननर्थः सुहृदां बतायम् Bk.12.83.-मूर्तिः 1 a brother; भ्राता स्वमूर्तिरात्मनः-2 soul, Supreme Spirit.-मूल a. self-luminous, shining (God); स आत्ममूलो$वतु मां परात्परः Bhāg.8.3.4.-मूलि n. the universe.-मूली N. of a plant (दूरालभा; Mar. धमासा).-याजिन् 1 sacrificing for oneself or himself. m. a learned man who studies his own nature and that of the soul (of others) to secure eternal felicity, one who looks upon all beings as self; सर्व- भूतेषु चात्मानं सर्वभूतानि चात्मनि । समं पश्यन्नात्मयाजी स्वाराज्यम- धिगच्छति ॥ Ms.12.91.-योनिः = ˚भू m. a. v. ददर्श चक्रीकृतचारुचापं प्रहर्तुमभ्युद्यतमात्मयोनिम् Ku.3.7.-रक्षा 1 N. of a plant (इन्द्रवारुणीवृक्ष).-2 self protection.-लाभः birth, production, origin; यैरात्मलाभस्त्वया लब्धः Mu.3.1, 5.23; Ki.3.32,17.19,18.34; K.239.-लोमन् 1 the hair of the body.-2 the beard.-वञ्चक a. self-deceiver.-वञ्चना self-delusion; self-deception.-वधः, -वध्या, -हत्या suicide.-वर्ग्य a. of one's party or class; उद्बाहुना जुहुविरे मुहुरात्मवर्ग्याः Śi.5.15.-वश a. depending on one's own will; यद्यत्परवशं कर्म तत्तद्यत्नेन वर्जयेत् । यद्यदात्मवशं तु स्यात्तत्तत्सेवेत यत्नतः ॥ Ms.4.159, सर्वमात्मवशं सुखम् 16.(-शः) 1 self-control, self-government.-2 one's control, subjection; ˚शं नी, ˚वशीकृ to reduce to subjection, win over.-वश्य a. having control over self, self-possessed, self-restrained; आत्मवश्यैर्विधेयात्मा Bg.2.64.-विक्रयः sale of oneself or one's own liberty; Ms.11.59.-विद् m.1 a wise man, sage; as in तरति शोकमात्मवित्; सो$हं भगवो मन्त्रविदेवास्मि नात्मविच्छ्रुत<?>ह्येव Ch. Up.7.1.3.-2 knowing one's own self (family &c.); य इहात्मविदो विपक्षमध्ये Śi.2.116.-3 N. of Śiva.-विद्या knowledge of the soul, spiritual knowledge; आन्वीक्षिकीं चात्मविद्याम् Ms.7.43.-विवृद्धिः, -वृद्धिः f. self-exaltation.-वीर a.1 mighty, powerful, strong.-2 appropriate, suitable, good for oneself (as diet &c.).-3 existent, sentient.(-रः) 1 a son.-2 wife's brother.-3 a jester (in dramas); आत्मवीरः प्राणवति श्यालके च विदूषके.-वृत्तम्, -वृत्तान्तः account of one's own self, autobiography.-वृत्ति a. dwelling in Atman or soul. (-त्तिः f.)1 state of the heart; किमेभिराशोपहतात्मवृत्तिभिः Ku.5.76.-2 action as regards oneself, one's own state or circum- stance; विस्माययन् विस्मितमात्मवृत्तौ R.2.33.-3 practising one's own duties or occupation.-शक्तिः f. one's own power or ability, inherent power or effort; दैवं निहत्य कुरु पौरुषमात्मशक्त्या Pt.1.361 to the best of one's power.-2 illusion.-शल्या N. of a plant (शतावरी).-शुद्धिः f. self-purification; Ms.11.164; योगिनः कर्म कुर्वन्ति संगं त्यक्त्वा$त्मशुद्धये Bg.5.11.-श्लाघा, -स्तुतिः f. self-praise, boasting, bragging.-संयमः self-restraint; आत्मसंयमयो- गाग्नौ जुह्वति ज्ञानदीपिते Bg.4.27.-संस्थ a. Based upon or connected with the person; आत्मसंस्थं मनःकृत्वा Bg.6.25.-सतत्त्वम् See आत्मतत्त्वम्; आत्मसतत्त्वं विगणयतः Bhāg.5.13.24.-सद् a. Ved. dwelling in oneself; आत्मसदौ स्तं मा मा हिंसिष्टम् Av.5.9.8.-संतुष्ट a. self-sufficient.-सनि a. Ved. granting the breath of life.-सम a. worthy of oneself, equal to oneself; कार्ये गुरुण्यात्मसमं नियोक्ष्ये Ku.3.13.-संदेहः 1 internal or personal doubt.-2 risk of life, personal risk.-संभवः, -समुद्भवः 1 a son; चकार नाम्ना रघुमात्मसंभवम् R.3.21,11.57,17.8.-2 Cupid, god of love.-3 epi- thet of Brahmā, Viṣṇu, or Śiva.-4 the Supreme Being (परमात्मन्).(-वा) 1 a daughter.-2 understanding, intellect.-संपन्न a.1 self-possessed; Pt.1.49.-2 talented, intelligent; तमात्मसंपन्नमनिन्दितात्मा कृत्वा युवानं युवराजमेव R.18.18.-संभावना self-conceit; K.-सिद्धिः f. self-aggrandizement, attainment of object or purpose; आगच्छदात्मसिद्ध्यर्थं गोकर्णस्याश्रमं शुभम् Rām.7.9.47.-सुख a. self-delighted. (-खम्) the highest bliss.-स्थ a. At one's own disposal (स्वाधीन); तावदेव मया सार्धमात्मस्थं कुरु शासनम् Rām.2.21.8.-हन् a.1 one who kills his own soul (neglects its welfare &c.); ये के चात्महनो जनाः Śvet.3.-2 a suicide, self-destroyer.-3 a heretic, unbeliever.-4 a priest in a temple, a servant or attendant upon an idol.-हननम्, -हत्या suicide.-हित a. beneficial to oneself. (-तम्) one's own good or welfare. -
10 उपाकृ _upākṛ
उपाकृ 8 U.1 To fetch, bring near; तेभ्य इमं बलिमुपा- करोति Āśval.-2 To summon, invite.-3 To deliver, offer, grant, bestow, give (to another); गोसहस्रमुपाकुरु Rām.-4 To acquire, obtain (as fame)-5 To bring about, make preparations for a sacred rite; perform a rite; श्रावण्यां प्रौष्ठपद्यां वा$प्युपाकृत्य यथाविधि Ms.4.95,5.7; Y.1.171.-6 To undertake, begin, enter upon.-7 To learn, teach; उपाकृत्य तु वै विद्यामाचार्येभ्यो नरर्षभाः Mb.7.147.21,24. -
11 हत _hata
हत p. p. [हन्-क्त]1 Killed, slain; सुषेणं च हतो$सीति ब्रुवन्नादत्त सायकम् Mb.8.48.31.-2 Hurt, struck, injured; चक्षुरादिषु हताः स्वार्थावबोधक्रियाः Mu.3.1.-3 Lost, perished; शमं न लेभे हृदयज्वरार्दितो नरर्षभो यूथहतो यथर्षभः Rām.2.85. 21.-4 Deprived or bereft of.-5 Disappointed, frustra- ted; वयं तत्त्वान्वेषात् हताः Ś.1.23.-6 Impeded, obstruct- ed.-7 Utterly ruined, extinguished, destroyed.-8 Multiplied.-9 Whirled up, raised.-1 Suffering from.-11 Violated (sexually).-12 Miserable, wretched.-13 Defective. See हन्. It is often used as the first member of comp. in the sense of 'wretched', 'mis- erable', 'accursed', 'worthless'; अनुशयदुःखायेदं हतहृदयं संप्रति विबुद्धम् Ś.6.6; Māl.9.28; कुर्यामुपेक्षां हतजीविते$स्मिन् R.14.65; हतविधिलसितानां ही विचित्रो विपाकः Śi.11.64.-तम् 1 Killing, striking.-2 Multiplication.-ता 1 A violated woman.-2 A despised girl (unfit for mar- riage).-Comp. -आश a.1 bereft of hope, hopeless, desponding.-2 weak, powerless.-3 cruel, merciless.-4 barren.-5 low, vile, wretched, accursed, villainous.-आश्रय a. one whose refuge is destroyed; Bu. Ch.13. 7.-ईक्षण a. blind; Bu. Ch.8.7.-उत्तर a. giving no answer.-उद्यम a. broken in purpose; Bu. Ch.13. 71.-कण्टक a. freed from thorns or foes.-किल्बिष a. freed from sins; धर्मप्रधानं पुरुषं तपसा हतकिल्बिषम् । परलोकं नयत्याशु भास्वन्तं स्वशरीरिणम् ॥ Ms.4.243.-चित्त a. bewil- dered, confounded.-च्छाया a. bereft of beauty.-जल्पितानि useless talk.-त्रप a. shameless.-त्विष् a. dimmed in lustre; निशीथदीपाः सहसा हतत्विषो बभूवुरालेख्य- समर्पिता इव R.3.15.-दैव a. ill-fated, luckless, ill-starred.-प्रभाव, -वीर्य a. bereft of power or vigour; मन्त्रेण हतवीर्यस्य फणिनो दैत्यमाश्रितः Ku.2.21.-प्रमाद a. freed from carelessness.-बुद्धिः a. deprived of sense, senseless.-भग, -भाग्यः a. ill-fated, unfortunate.-मूर्खः a dolt, blockhead.-युद्ध a. destitute of martial spirit.-रथः a chariot of which the horses and the cha- rioteer are slain.-लक्षण a. devoid of auspicious marks, unlucky.-विनय a. lost to a sense of propriety, wicked; सेव्यानां हतविनयैरिवावृतानां संपर्क परिहरति स्म चन्दनानाम् Ki.7. 29.-शेष a. surviving.-श्री, -संपद् a. reduced to indi- gence, impoverished.-साध्वस a. freed from fear.-स्त्रीक a. one who has killed a woman. -
12 द्रुम
drumam. a tree MBh. Kāv. etc. (sometimes alsoﾠ any plant;
according to some esp. a tree of Indra's paradise = pārijāta);
N. of a prince of the Kim-purushas MBh. Hariv. ;
of a son of Kṛishṇa andﾠ Ruhmiṇi Hariv. ;
(ā) f. N. of a river, VP. ;
- द्रुमकिंनरप्रभ
- द्रुमकिंनरराज
- द्रुमकुल्य
- द्रुमखण्ड
- द्रुमद
- द्रुमनख
- द्रुममय
- द्रुमरत्नशाखाप्रभ
- द्रुमवत्
- द्रुमवाल्क
- द्रुमवासिन्
- द्रुमव्याधि
- द्रुमशीर्ष
- द्रुमश्रेष्ठ
- द्रुमषण्ड
- द्रुमसेन
-
13 पुनर्
púnar
with dā, to give back, restore;
with bhū, to turn round;
with as andﾠ dat., to fall back upon);
again, once more ( alsoﾠ with bhūyas) ib. (with bhū, to exist again, be renewed, become a wife again, re= marry);
again andﾠ again, repeatedly ib. (mostly púnaḥp- which with na = nevermore);
further, moreover, besides ib. ( alsoﾠ punaraparam;
ādau-punar-paṡcāt, at first-then-later);
however, still, nevertheless MBh. Kāv. etc. (at the end of a verse it lays stress on a preceding athavā, apivā, orﾠ vā alone;
punarapi, even again, on the other hand, alsoﾠ;
kadāp-, at any time, ever;
kimp-, how much more orﾠ less? however;
pñpreceding-p-, now-now;
at one time - at another time)
- पुनरपगम
- पुनरभिधान
- पुनरभिषेक
- पुनरभ्याकारम्
- पुनरभ्याघारम्
- पुनरभ्यावर्तम्
- पुनरभ्युन्नीत
- पुनरर्थिन्
- पुनरसु
- पुनरागत
- पुनरागम
- पुनरागमन
- पुनरागामिन्
- पुनराग्रन्थम्
- पुनराजाति
- पुनरादायम्
- पुनरादि
- पुनराधान
- पुनराधेय
- पुनराधेयक
- पुनराधेयिक
- पुनरानयन
- पुनराभाव
- पुनराम्नान
- पुनरायन
- पुनरालम्भ
- पुनरावर्त
- पुनरावर्तक
- पुनरावर्तन
- पुनरावर्तिन्
- पुनरावृत्त
- पुनरावृत्ति
- पुनरासृत
- पुनराहार
- पुनरुक्त
- पुनरुक्ताय
- पुनरुक्ति
- पुनरुक्तीकृ
- पुनरुत्थान
- पुनरुत्पत्ति
- पुनरुत्पादन
- पुनरुत्सृष्ट
- पुनरुत्स्यूत
- पुनरुपगमन
- पुनरुपनयन
- पुनरुपलब्धि
- पुनरुपसदन
- पुनरुपाकरण
- पुनरुपागम
- पुनरुपोढा
- पुनर्गमन
- पुनर्गर्भवती
- पुनर्गव
- पुनर्गेय
- पुनर्ग्रहण
- पुनर्जन्मन्
- पुनर्जात
- पुनर्जीवातु
- पुनर्डीन
- पुनर्णव
- पुनर्त्त
- पुनर्दर्शन
- पुनर्दातृ
- पुनर्दाय
- पुनर्दारक्रिया
- पुनर्दीयमान
- पुनर्द्यूत
- पुनर्धेनु
- पुनर्नव
- पुनर्निग्रन्थम्
- पुनर्नितुन्न
- पुनर्निनृत्त
- पुनर्निवर्तम्
- पुनर्निष्कृत
- पुनर्बन्धयोग
- पुनर्बाल
- पुनर्भक्ष्य
- पुनर्भव
- पुनर्भविन्
- पुनर्भर्या
- पुनर्भाव
- पुनर्भाविन्
- पुनर्भू
- पुनर्भोग
- पुनर्मघ
- पुनर्मन्य
- पुनर्मार
- पुनर्मृत
- पुनर्मृत्यु
- पुनर्यज्ञ
- पुनर्यात्रा
- पुनर्यामन्
- पुनर्युद्ध
- पुनर्युवन्
- पुनर्लाभ
- पुनर्लेखन
- पुनर्वक्तव्य
- पुनर्वचन
- पुनर्वण्य
- पुनर्वत्
- पुनर्वत्स
- पुनर्वरण
- पुनर्वसु
- पुनर्वाद
- पुनर्विरोह
- पुनर्विवाह
- पुनर्हन्
- पुनर्हविस्
-
14 वानर
vānaram. (prob. fr. vanar) « forest-animal», a monkey, ape (ifc. f. ā) Mn. MBh. etc.;
a kind of incense, Olibanum L. ;
(with ācārya) N. of a writer on medicine Cat. ;
(ī) f. a female ape MBh. R. Kathās. ;
Carpopogon Pruriens L. ;
mf (ī)n. belonging to an ape orﾠ monkey, monkey-like etc. MBh. R. ;
- वानरकेतन
- वानरकेतु
- वानरध्वज
- वानरप्रिय
- वानरराज
- वानरवीरमाहात्म्य
См. также в других словарях:
nára-rāja — नरराज … Indonesian dictionary
nára-rshaba — नरर्षब … Indonesian dictionary
nára-rūpa — नररूप … Indonesian dictionary
Shanta Shelke — Shanta Janardan Shelke (Devanagari: शांता शेळके) (Born October 19, 1922. Died June 6, 2002) was a gifted Marathi poetess and writer. Apart from this she has been a journalist, a professor, composer, story writer, translator, written child… … Wikipedia
Shanta Shelke — Shanta Janardan Shelke (devánagari: शांता शेळके, Indapur, Pune, 19 de octubre de 1922 6 de junio de 2002) periodista, profesora, traductora, compositora y escritora india en maratí. Estudió en el Sir Parshurambhau College de Pune y se licenció en … Wikipedia Español
druma-kiṉ-nara-rāja — द्रुमकिंनरराज … Indonesian dictionary
púnar-arthin — पुनरर्थिन् … Indonesian dictionary
vānara-rāja — वानरराज … Indonesian dictionary
