-
1 नरकपात
náraka-pātam. the falling into hell Pañc.
-
2 नरकपाल
nára-kapālan. a man's skull Pañc.
-
3 तमस् _tamas
तमस् n. [तम्-असुन्]1 Darkness; किं वा$भविष्यदरुण- स्तमसां विभेत्ता तं चेत्सहस्रकिरणो धुरि नाकरिष्यत् Ś.7.4.; V.1.7; Me.39.-2 The gloom or darkness of hell; धर्मेण हि सहायेन तमस्तरति दुस्तरम् Ms.4.242.-3 Mental darkness, ignorance, illusion, error, मुनिसुताप्रणयस्मृतिरोधिना मम च मुक्त- मिदं तमसा मनः Ś.6.8.-4 (In Sāṅ. phil.) Darkness or ignorance, as one of the three qualities or constitutents of every thing in nature (the other two being सत्त्व and रजस्); अन्तर्गतमपास्तं मे रजसो$पि परं तमः Ku.6.6; Ms. 12.24.-5 Grief, sorrow; Bhāg.5.14.33.-6 Sin; Bhāg.1.15.5.-7 Stupefaction, swoon; तथा भिन्नतनु- त्राणः प्राविशद्विपुलं तमः Rām.7.8.14.-8 Anger; Bhāg. 1.59.42. -m., -n. An epithet of Rāhu; तमश्चन्द्रमसीवेद- मुपरज्यावभासते Bhāg.4.29.7.-Comp. -अपह a. re- moving darkness or ignorance, illumining, enlightening; आगमादिव तमोपहादितः संभवन्ति मतयो भवच्छिदः Ki.5.22.(-हः) 1 the sun.-2 the moon.-3 fire.-4 a Buddha.-अरिः 1 the sun.-2 the moon.-3 fire.-काण्डः, -ण्डम् great or spreading darkness.-गुः an epithet of Rāhu.-गुणः see तमस् above (4).-घ्नः 1 the sun.-2 the moon-3 fire.-4 Viṣṇu.-5 Śiva.-6 Knowledge.-7 a Buddha.-ज्योतिस् m. a fire-fly.-ततिः spreading darkness.-निष्ठ a. taking to hell (नरकप्रद); Ms.12. 95.-नुद् m. 'तमोनुदो$ग्निचन्द्रार्का' इति विश्वः;1 a shining body.-2 the sun.-3 the moon; नरेन्द्रकन्यास्तमवाप्य सत्पतिं तमोनुदं दक्षसुता इवाबभुः R.3.33.-4 fire.-5 a lamp, light.-नुदः 1 the sun.-2 the moon.-3 the Supreme Being.-प्रभा a sort of hell.-प्रवेशः 1 groping in the dark.-2 mental gloom.-भिद्, -मणिः 1 a fire-fly.-2 a sapphire.-3 a star.-4 the moon; तमोमणिस्तु खद्योते नीलमण्यामुडौ शशौ Nm.-राजः a kind of sugar; L. D. B.-विकारः sickness, disease.-विशाल a. abounding in gloom; तमोविशालश्च मूलतः सर्गः Sāṅ. K.54.-वृत a.1 obscured, clouded.-2 affected with anger, fear &c.-हन्, -हर a. dispersing darkness. (-m.)1 the sun.-2 the moon. -
4 नर
náram. (cf. nṛi) a man, a male, a person (pl. men, people) TS. etc. etc.;
husband Mn. IX, 76 ;
hero VarBṛS. IV, 31 Bālar. VIII, 56 ;
a man orﾠ piece at chess orﾠ draughts etc. L. ;
the pin orﾠ gnomon of a sun-dial Sūryas. (cf. - yantra);
person, personal termination Kāṡ. on Pāṇ. 3-1, 85 (cf. purusha);
the primeval Man orﾠ eternal Spirit. pervading the universe (always associated with Nārāyaṇa, « son of the primeval man» ;
both are considered either as gods orﾠ sages andﾠ accordingly called devau, ṛishī, tāpasau etc.;
in ep. poetry they are the son, of Dharma by Mūrti orﾠ A.-hiṇsā andﾠ emanations of Vishṇu, Arjuna being identified with Nara, andﾠ Kṛishṇa with Nārāyaṇa) Mn. (cf. - sūnu) MBh. Hariv. Pur. ;
(pl.) a class of myth. beings allied to the Gandharvas andﾠ Kiṃ-naras MBh. Pur. ;
N. of a son of Manu Tāmasa BhP. ;
of a son of Viṡvāmitra Hariv. ;
of a son of Gaya andﾠ father of Virāj VP. ;
of a son of Su-dhṛiti andﾠ father of Kevala Pur. ;
of a son of Bhavan-manyu (Manyu) andﾠ father of Saṃkṛiti ib. ;
of Bhāradvāja (author of RV. VI, 35 and 36) Anukr. ;
of 2 kings of Kaṡmīra Rājat. ;
of one of the 10 horses of the Moon L. ;
(ī) f. a woman (= nārī) L. ;
n. a kind of fragrant grass
- नरकपाल
- नरकाक
- नरकीलक
- नरकेसरिन्
- नरगणपतिविजय
- नरग्राह
- नरचन्द्र
- नरचिह्न
- नरजङ्गल
- नरता
- नरत्व
- नरत्रोटकाचार्य
- नरद
- नरदत्त
- नरदन्त
- नरदेव
- नरद्विष्
- नरनगर
- नरनाथ
- नरनामन्
- नरनायक
- नरनारायण
- नरनारीविलक्षणा
- नरंधिष
- नरप
- नरपति
- नरपशु
- नरपाल
- नरपालिनी
- नरपुंगव
- नरपूतनाशान्ति
- नरप्रिय
- नरबलि
- नरब्रह्मदेव
- नरभुज्
- नरभू
- नरभूमि
- नरमांस
- नरमानिका
- नरमानिनी
- नरमाला
- नरमालिनी
- नरमूर्छन
- नरमेध
- नरमोहिनी
- नरम्मन्य
- नरयन्त्र
- नरयाण
- नरयान
- नररथ
- नरराज
- नररूप
- नरर्षब
- नरलोक
- नरवत्
- नरवर
- नरवर्मन्
- नरवाहन
- नरवाहिन्
- नरविषाण
- नरविष्वण
- नरवीर
- नरवृत्ताष्टक
- नरव्याघ्र
- नरशार्दूल
- नरशृङ्ग
- नरश्रेष्ठ
- नरसंवादसुन्दर
- नरसंसर्ग
- नरसख
- नरसंघाराम
- नरसराजीय
- नरसार
- नरसिंह
- नरस्कन्ध
- नरहय
- नरहरि
-
5 नरक
náraka( Nir. ;
naráka TĀr.) m. orﾠ n. hell, place of torment Mn. MBh. etc.;
(distinguished from pātāla q.v.;
personified as a son of Anṛita andﾠ Nirṛiti orﾠ Nirkṛiti MārkP. ;
there are many different hells, generally 21 Mn. IV, 88-90 Yājñ. Pur. etc..);
m. N. of a demon (son of Vishṇu andﾠ Bhūmi orﾠ the Earth, andﾠ therefore called Bhauma, haunting Prāg-jyotisha andﾠ slain by Kṛishṇa) MBh. Pur. Rājat. etc.;
of a son of Vipra-citti VP. ;
= deva-rātriprabheda (?) L. ;
m. orﾠ n. N. of a place of pilgrimage MBh. (v.l. anaraka);
( ikā) f. Pāṇ. 7-3, 44 Vārtt. 4 Pat. ;
- नरककुण्ड
- नरकजित्
- नरकतिर्यक्संशोधन
- नरकदेवता
- नरकपात
- नरकभूमि
- नरकरिपु
- नरकरूपिन्
- नरकवर्ग
- नरकवर्णन
- नरकवास
- नरकवेदना
- नरकस्थ
- नरकस्वर्गप्राप्तिप्रकारवर्णन
См. также в других словарях:
nára-kapāla — नरकपाल … Indonesian dictionary
náraka-pāta — नरकपात … Indonesian dictionary
