-
1 ψυχή
ψυχή, ῆς, ἡ (Hom.+; ‘life, soul’) It is oft. impossible to draw hard and fast lines in the use of this multivalent word. Gen. it is used in ref. to dematerialized existence or being, but, apart fr. other data, the fact that ψ. is also a dog’s name suggests that the primary component is not metaphysical, s. SLonsdale, Greece and Rome 26, ’79, 146–59. Without ψ. a being, whether human or animal, consists merely of flesh and bones and without functioning capability. Speculations and views respecting the fortunes of ψ. and its relation to the body find varied expression in our lit.ⓐ (breath of) life, life-principle, soul, of animals (Galen, Protr. 13 p. 42, 27 John; Gen 9:4) Rv 8:9. As a rule of human beings (Gen 35:18; 3 Km 17:21; ApcEsdr 5:13 λαμβάνει τὴν ψυχὴν the fetus in its sixth month) Ac 20:10. When it leaves the body death occurs Lk 12:20 (cp. Jos., C. Ap. 1, 164; on the theme cp. Pind., I. 1, 67f). The soul is delivered up to death (the pass. in ref. to divine initiative), i.e. into a condition in which it no longer makes contact with the physical structure it inhabited 1 Cl 16:13 (Is 53:12), whereupon it leaves the realm of earth and lives on in Hades (Lucian, Dial. Mort. 17, 2; Jos., Ant. 6, 332) Ac 2:27 (Ps 15:10), 31 v.l. or some other place outside the earth Rv 6:9; 20:4; ApcPt 10:25 (GrBar 10:5 τὸ πεδίον … οὗπερ ἔρχονται αἱ ψυχαὶ τῶν δικαίων; ApcEsdr 7:3 ἀπέρχεται εἰς τὸν οὐρανόν; Himerius, Or. 8 [23]: his consecrated son [παῖς ἱερός 7] Rufinus, when he dies, leaves his σῶμα to the death-daemon, while his ψυχή goes into οὐρανός, to live w. the gods 23).—B 5:13 (s. Ps 21:21).ⓑ the condition of being alive, earthly life, life itself (Diod S 1, 25, 6 δοῦναι τὴν ψυχήν=give life back [to the dead Horus]; 3, 26, 2; 14, 65, 2; 16, 78, 5; Jos., Ant. 18, 358 σωτηρία τῆς ψυχῆς; 14, 67; s. Reader, Polemo 354 [reff.]) ζητεῖν τὴν ψυχήν τινος Mt 2:20 (cp. Ex 4:19); Ro 11:3 (3 Km 19:10, 14). δοῦναι τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ (cp. Eur., Phoen. 998) Mt 20:28; Mk 10:45; John says for this τιθέναι τὴν ψυχὴν J 10:11, 15, 17, (18); 13:37f; 15:13; 1J 3:16ab; παραδιδόναι Ac 15:26; Hs 9, 28, 2. παραβολεύεσθαι τῇ ψυχῇ Phil 2:30 (s. παραβολεύομαι). To love one’s own life (JosAs 13:1 ἐγὼ ἀγαπῶ αὐτὸν ὑπὲρ τὴν ψυχήν μου) Rv 12:11; cp. B 1:4; 4:6; 19:5; D 2:7. Life as prolonged by nourishment Mt 6:25ab; Lk 12:22f. Cp. 14:26; Ac 20:24; 27:10, 22; 28:19 v.l.; Ro 16:4. S. also 2e below.ⓒ by metonymy, that which possesses life/soul (cp. 3 below) ψυχὴ ζῶσα (s. Gen 1:24) a living creature Rv 16:3 v.l. for ζωῆς. Cp. ἐγένετο Ἀδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν 1 Cor 15:45 (Gen 2:7. S. πνεῦμα 5f). ψυχὴ ζωῆς Rv 16:3.② seat and center of the inner human life in its many and varied aspects, soulⓐ of the desire for luxurious living (cp. the OT expressions Ps 106:9 [=ParJer 9:20, but in sense of d below]; Pr 25:25; Is 29:8; 32:6; Bar 2:18b; PsSol 4:17. But also X., Cyr. 8, 7, 4; ins in CB I/2, 477 no. 343, 5 the soul as the seat of enjoyment of the good things in life) of the rich man ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου• ψυχή, ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου Lk 12:19 (cp. PsSol 5:12; Aelian, VH 1, 32 εὐφραίνειν τὴν ψυχήν; X., Cyr. 6, 2, 28 ἡ ψυχὴ ἀναπαύσεται.—The address to the ψυχή as PsSol 3, 1; Cyranides p. 41, 27). Cp. Rv 18:14.ⓑ of evil desires (PsSol 4:13; Tat. 23, 2) 2 Cl 16:2; 17:7.ⓒ of feelings and emotions (Anacr., Fgm. 4 Diehl2 [15 Page]; Diod S 8, 32, 3; JosAs 6:1; SibOr 3, 558; Just., D. 2, 4; Mel., P. 18, 124 al.) περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου (cp. Ps 41:6, 12; 42:5) Mt 26:38; Mk 14:34. ἡ ψυχή μου τετάρακται J 12:27; cp. Ac 2:43 (s. 3 below).—Lk 1:46; 2:35; J 10:24; Ac 14:2, 22; 15:24; Ro 2:9; 1 Th 2:8 (τὰς ἑαυτῶν ψυχάς our hearts full of love); Hb 12:3; 2 Pt 2:8; 1 Cl 16:12 (Is 53:11); 23:3 (scriptural quot. of unknown origin); B 3:1, 5b (s. on these two passages Is 58:3, 5, 10b); 19:3; Hm 4, 2, 2; 8:10; Hs 1:8; 7:4; D 3:9ab. ἐμεγαλύνθη ἡ ψυχή μου GJs 5:2; 19:2 (s. μεγαλύνω 1). αὔξειν τὴν ψυχὴν τοῦ Παύλου AcPl Ha 6, 10. It is also said of God in the anthropomorphic manner of expr. used by the OT ὁ ἀγαπητός μου εἰς ὸ̔ν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου Mt 12:18 (cp. Is 42:1); cp. Hb 10:38 (Hab 2:4).—One is to love God ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ Mt 22:37; Lk 10:27. Also ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς (Dt 6:5; 10:12; 11:13) Mk 12:30, 33 v.l. (for ἰσχύος); Lk 10:27 v.l. (Epict. 2, 23, 42; 3, 22, 18; 4, 1, 131; M. Ant. 12, 29; Sextus 379.—X., Mem. 3, 11, 10 ὅλῃ τῇ ψυχῇ). ἐκ ψυχῆς from the heart, gladly (Jos., Ant. 17, 177.—The usual form is ἐκ τῆς ψυχῆς: X., An. 7, 7, 43, Apol. 18 al.; Theocr. 8, 35) Eph 6:6; Col 3:23; ἐκ ψυχῆς σου B 3:5a (Is 58:10a); 19:6. μιᾷ ψυχῇ with one mind (Dio Chrys. 19 [36], 30) Phil 1:27; cp. Ac 4:32 (on the combination w. καρδία s. that word 1bη and EpArist 17); 2 Cl 12:3 (s. 1 Ch 12:39b; Diog. L. 5, 20 ἐρωτηθεὶς τί ἐστι φίλος, ἔφη• μία ψυχὴ δύο σώμασιν ἐνοικοῦσα).ⓓ as the seat and center of life that transcends the earthly (Pla., Phd. 28, 80ab; Paus. 4, 32, 4 ἀθάνατός ἐστιν ἀνθρώπου ψ.; Just., A I, 44, 9 περὶ ἀθανασίας ψυχῆς; Ath. 27, 2 ἀθάνατος οὖσα. Opp. Tat. 13, 1, who argues the state of the ψ. before the final judgment and states that it is not immortal per se but experiences the fate of the body οὐκ ἔστιν ἀθάνατος). As such it can receive divine salvation σῴζου σὺ καὶ ἡ ψυχή σου be saved, you and your soul Agr 5 (Unknown Sayings 61–64). σῴζειν τὰς ψυχάς Js 1:21. ψυχὴν ἐκ θανάτου 5:20; cp. B 19:10; Hs 6, 1, 1 (on death of the ψ. s. Achilles Tat. 7, 5, 3 τέθνηκας θάνατον διπλοῦν, ψυχῆς κ. σώματος). σωτηρία ψυχῶν 1 Pt 1:9. περιποίησις ψυχῆς Hb 10:39. It can also be lost 2 Cl 15:1; B 20:1; Hs 9, 26, 3. Humans cannot injure it, but God can hand it over to destruction Mt 10:28ab; AcPl Ha 1, 4. ζημιωθῆναι τὴν ψυχήν (ζημιόω 1) Mt 16:26a; Mk 8:36 (FGrant, Introd. to NT Thought, ’50, 162); 2 Cl 6:2. There is nothing more precious than ψυχή in this sense Mt 16:26b; Mk 8:37. It stands in contrast to σῶμα, in so far as that is σάρξ (cp. Ar. 15, 7 οὐ κατὰ σάρκα … ἀλλὰ κατὰ ψυχήν; Tat. 15, 1 οὔτε … χωρὶς σώματος; Ath. 1, 4 τὰ σώματα καὶ τὰς ψυχάς; SIG 383, 42 [I B.C.]) Dg 6:1–9. The believer’s soul knows God 2 Cl 17:1. One Christian expresses the hope that all is well w. another’s soul 3J 2 (s. εὐοδόω). For the soul of the Christian is subject to temptations 1 Pt 2:11 and 2 Pt 2:14; longs for rest Mt 11:29 (ParJer 5:32 ὁ θεὸς … ἡ ἀνάπαυσις τῶν ψυχῶν); and must be purified 1 Pt 1:22 (cp. Jer 6:16). The soul must be entrusted to God 1 Pt 4:19; cp. 1 Cl 27:1. Christ is its ποιμὴν καὶ ἐπίσκοπος (s. ἐπίσκοπος 1) 1 Pt 2:25; its ἀρχιερεὺς καὶ προστάτης 1 Cl 61:3; its σωτήρ MPol 19:2. Apostles and congregational leaders are concerned about the souls of the believers 2 Cor 12:15; Hb 13:17. The Christian hope is called the anchor of the soul 6:19. Paul calls God as a witness against his soul; if he is lying, he will forfeit his salvation 2 Cor 1:23.—Also life of this same eternal kind κτήσεσθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν you will gain (real) life for yourselves Lk 21:19.ⓔ Since the soul is the center of both the earthly (1a) and the transcendent (2d) life, pers. can find themselves facing the question concerning the wish to ensure it for themselves: ὸ̔ς ἐὰν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτὴν• ὸ̔ς δʼ ἂν ἀπολέσει τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, σώσει αὐτήν Mk 8:35. Cp. Mt 10:39; 16:25; Lk 9:24; 17:33; J 12:25. The contrast betw. τὴν ψυχὴν εὑρεῖν and ἀπολέσαι is found in Mt 10:39ab (s. HGrimme, BZ 23, ’35, 263f); 16:25b; σῶσαι and ἀπολέσαι vs. 25a; Mk 8:35ab; Lk 9:24ab; περιποιήσασθαι, ζῳογονῆσαι and ἀπολέσαι 17:33; φιλεῖν and ἀπολλύναι J 12:25a; μισεῖν and φυλάσσειν vs. 25b.ⓕ On the combination of ψυχή and πνεῦμα in 1 Th 5:23; Hb 4:12 (Just., D. 6, 2; Tat. 15, 1 χρὴ … ζευγνύναι … τὴν ψυχὴν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ) s. πνεῦμα 3a, end.—A-JFestugière, L’idéal religieux des Grecs et l’Évangile ’32, 212–17.—A unique combination is … σωμάτων, καὶ ψυχὰς ἀνθρώπων, slaves and human lives Rv 18:13 (cp. Ezk 27:13; on the syntax s. Mussies 98).ⓖ In var. Semitic languages the reflexive relationship is paraphrased with נֶפֶשׁ (Gr.-Rom. parallels in W-S. §22, 18b note 33); the corresp. use of ψυχή may be detected in certain passages in our lit., esp. in quots. fr. the OT and in places where OT modes of expr. have had considerable influence (B-D-F §283, 4; W-S. §22, 18b; Mlt. 87; 105 n. 2; Rob. 689; KHuber, Untersuchungen über d. Sprachcharakter des griech. Lev., diss. Zürich 1916, 67), e.g. Mt 11:29; 26:38; Mk 10:45; 14:34; Lk 12:19; 14:26; J 10:24; 12:27; 2 Cor 1:23; 3J 2; Rv 18:14; 1 Cl 16:11 (Is 53:10); B 3:1, 3 (Is 58:3, 5); 4:2; 17:1. Cp. also 2 Cor 12:15; Hb 13:17; GJs 2:2; 13:2; 15:3 (on these last s. ταπεινόω 2b).③ an entity w. personhood, person ext. of 2 by metonymy (cp. 1c): πᾶσα ψυχή everyone (Epict. 1, 28, 4; Lev 7:27; 23:29 al.) Ac 2:43; 3:23 (Lev 23:29); Ro 2:9; 13:1; Jd 15; 1 Cl 64; Hs 9, 18, 5.—Pl. persons, cp. our expression ‘number of souls’ (Pla. et al.; PTebt 56, 11 [II B.C.] σῶσαι ψυχὰς πολλάς; LXX) ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι Ac 2:41; cp. 7:14 (Ex 1:5); 27:37; 1 Pt 3:20.—This may also be the place for ἔξεστιν ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀποκτεῖναι; is it permissible to rescue a person ( a human life is also poss.) or must we let the person die? Mk 3:4; Lk 6:9. Cp. 9:55 [56] v.l.—EHatch, Essays in Bibl. Gk. 1889, 112–24; ERohde, Psyche9–10 1925; JBöhme, D. Seele u. das Ich im homer. Epos 1929; EBurton, Spirit, Soul and Flesh 1918; FRüsche, Blut, Leben u. Seele 1930; MLichtenstein, D. Wort nefeš in d. Bibel 1920; WStaples, The ‘Soul’ in the OT: JSL 44, 1928, 145–76; FBarth, La notion Paulinienne de ψυχή: RTP 44, 1911, 316–36; ChGuignebert, RHPR 9, 1929, 428–50; NSnaith, Life after Death: Int 1, ’47, 309–25; essays by OCullmann, HWolfson, WJaeger, HCadbury in Immortality and Resurrection, ed. KStendahl, ’65, 9–53; GDautzenberg, Sein Leben Bewahren ’66 (gospels); R Jewett, Paul’s Anthropological Terms, ’71, 334–57; also lit. cited GMachemer, HSCP 95, ’93, 121, 13.—TJahn, Zum Wortfeld ‘Seele-Geist’ in der Sprache Homers (Zetemata 83) ’81.—B. 1087. New Docs 4, 38f (trichotomy). DELG. M-M. EDNT. TW. Sv. -
2 ψῡχή
ψῡχή, ἡ, Hauch, Athem, Odem, und weil dieser früh als Zeichen und Bedingung des Lebens erkannt wurde, Leben, Lebenskraft, Seele; oft bei Hom.: τοῦ δ' αὖϑι λύϑη ψυχή τε μένος τε Il. 5, 296, u. oft; ψυχὴν Ἄϊδι δώσειν 5, 654; χερσὶν ὺπ' Ἀργείων ψυχὰς ὀλέσαντες 13, 763; τὸν δ' ἔλιπε ψυχή, κατὰ δ' ὀφϑαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς 5, 696; Od. 14, 426; ἐπὴν δὴ τόν γε λίπῃ ψυχή τε καὶ αἰών Il. 16, 453, wie αἲ γὰρ δὴ ψυχῆς τε καὶ αἰῶνός σε δυναίμην εὖνιν ποιήσας πέμψαι δόμον Ἄϊδος εἴσω Od. 9, 523; auch ϑυμοῠ καὶ ψυχῆς κεκαδών vrbdn, Il. 11, 334, wie Od. 21, 154; ψυχῆς ὄλεϑρος, Vernichtung des Lebens, ll. 11, 325; ψυχὴν παρϑέμενος, sein Leben daran setzend, wagend, Od. 3, 74. 9, 255, wie αἰεὶ ἐμὴν ψυχὴν παραβαλλόμενος πολεμίζειν Il. 9, 322; περὶ ψυχῆς, ums Leben, zur Rettung oder Erhaltung des Lebens, Od. 9, 423; μάχεσϑ αι περὶ ψυχῆς 22, 245, wie ϑέειν περὶ ψυχῆς Il. 22, 161; τρέχειν περὶ ψυχῆς Her. 7, 37. 9, 37; ὁ περὶ τῆς ψυχῆς ἀγών, Kampf auf Leben und Tod, s. Jac. Ach. Tat. p. 896; οὓς (ἀγῶνας) περὶ τῆς ψυχῆς ἀγωνίζεσϑε Dem. 18, 262; κινδυνεύειν περὶ τῆς ψυχῆς Thuc. 8, 50; τῆς ψυχῆς πρίασϑαί τι, Etwas mit seinem Leben erkaufen, Xen. Cyr. 3, 1,36; τὴν ψυχήν τινος ζημιοῠσϑαι, an Jemandes Leben, d. i. dadurch gestraft werden, daß einem Andern das Leben genommen wird, Her. 7, 39; ποινὴν τῆς Αἰσώπου ψυχῆς ἀνελέσϑαι, Rache nehmen für das dem Aesop genommene Leben, 2, 134; so auch Pind.: ἀπὸ ψυχὰν λιπών P. 3, 101; ἀπέπνευσεν ψυχάς N. 1, 47, vgl. Ol. 8, 39 N. 9, 32; ψυχὴν Ἀΐδᾳ τελέων I. 1, 68; οὐκ ἐᾷ ἡμᾶς οὐδὲ ψυχῆς λαχεῖν, das Leben genießen, seiner froh werden, van einem Menschen, der uns plagt und ängstigt, Phryn. in B. A. 73; τὰς πάνυ πολλὰς ψυχὰς ὀλέσασ' ὑπὸ Τροίᾳ Aesch. Ag. 1432, vgl. 1445; ὡς ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ ψυχῆς Eum. 115; τῶνδε γὰρ πλέον φέρω πένϑος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι Soph. O. R. 94; ἐπ' ἀργύρῳ γε τὴν ψυχὴν προδούς Ant. 322; ἐκπνέων ψυχὴν ἐμήν Eur. Gr. 1163; ψυχὴν δώσω τῆςδ' ὑπερϑανεῖν χϑονός Phoen. 1005; ψυχὴν σέϑεν ἔκτεινε Troad. 1214, u. öfter; φιλῶ τὴν ἐμὴν ψυχήν Ar. Ach. 338; τὸν περὶ ψυχῆς δρόμον δραμεῖν Vesp. 376; ψυχὴν ἐκπίνειν, das Blut aussaugen, Nubb. 703; τῆς ψυχῆς ἀποστερεῖν τινα Thuc. 1, 136; σώζειν τὰς ψυχάς Xen. Cyr. 4, 1,5. – Auch vom Leben der Thiere, Hes. Sc. 173. – Dieser Lebenshauch, der im Tode erlischt, geht nach der Vorstellung der Alten in die Unterwelt, dort mit einem Schattenkörper (der nicht mit Händen zu greifen ist, Od. 11, 207) verbunden, ohne den denkenden Geist (vgl. φρήν); dah. ψυχή die Seele des Abgeschiedenen in der Unterwelt; ψυχαὶ δ' Ἄϊδόςδε κατῆλϑον Il. 7, 330, wie Od. 10, 560. 11, 65; u. noch genauer beschrieben : ἀνδρὸς δὲ ψυχὴ πάλιν ἐλϑεῖν οὔτε λεϊστή, οὔϑ' ἑλετή, ἐπεὶ ἄρ κεν ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων, Il. 9, 408; ψυχὴ δὲ κατ' οὐταμένην ὠτειλὴν ἔσσυτ' ἐπενγομένη 14, 518, wo die Seele also mit dem Blute entströmt; vgl. τοῖο δ' ἅμα ψυχήν τε καὶ ἔγχεος ἐξέρυσ' αἰχμήν 16, 505; 23, 104 ἦ ῥά τίς ἐστι καὶ εἰν Ἀΐδαο δόμοισιν ψυχὴ καὶ εἴδωλον· ἀτὰρ φρένες οὐκ ἔνι πάμπαν; vgl. 72, wo ausdrücklich bemerkt ist, daß der Schatten vollkommen die Gestalt dessen behielt, dem er im Leben angehört hatte; oft in Od. 11, u. 24, 1 ff.; vgl. noch Il. 1, 3 Od. 14, 134; so auch Tragg., wie Aesch. Pers. 622 Soph. O. C. 1003. – Auch ein Schmetterling, eine Motte, die man als Sinnbild des Lebens und der Unsterblichkeit der Seele brauchte, wegen der Verwandlung aus einer Raupe und Puppe, Arist. H. A. 4, 7. – Der abstrakte Begriff der Seele entwickelt sich seit Her., ἀνϑρώπ ου ψυχὴ ἀϑάνατός ἐστι 2, 123; Plat. Phaedr. 245 c Prot. 313 a u. öfter. – Seele, Herz, als Sitz des Willens, der Begierden und der Leidenschaften, Gesinnung, Gemüth, Her. 3, 14; auch = Muth, τὴν ψυχὴν πονηρός, ἐν ναυμαχίᾳ, Lys. 20, 14; οἷος ἦν τὴν ψυχήν ib. 24; ἐκ τῆς ψυχῆς, aus innerster Seele, von ganzem Herzen, τίνα οἴεσϑέ με τὴν ψυχὴν ἔχειν, wie glaubt ihr, daß mir zu Muthe ist, Dem. 28, 21. – Sinnliche Neigung, Appetit, ἡ ψυχὴ οὐ προςίεται σῖτον Xen. Cyr. 8, 7,4; – δοῠναί τι τῇ ψυχῇ, der Neigung, dem Hange wozu folgen, nachgeben, ψυχῇ διδόντες ἡδονὴν καϑ' ἡμέραν Aesch. Pers. 827 (vgl. Theocr. 16, 24); ἐκμαϑεῖν ἀνδρὸς ψυχήν τε καὶ φρόνημα καὶ γνώμην Soph. Ant. 176; ἐν τοῖσιν ὠσὶν ἢ 'πὶ τῇ ψυχῇ δάκνει 317, u. öfter; τίν' ἔχεις ψυχήν Eur. Or. 525; ἀρσένων μείζονες ψυχαί Suppl. 1103; τῶν γερόντων οἶδα τὰς ψυχάς Ar. Ach. 353; ψυχὴν ἐμπλησάμενος Διοπείϑους Vesp. 380; ταῖς ψυχαῖς παρεσκευασμένοι Xen. Cyr. 2, 1,11; ἥ μου ψυχὴ παρεσκεύασται, ich will, bin bereit, 5, 1,26; ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος, ein wahrer Freund, An. 7, 7,43; ὅλῃ τῇ ψυχῇ Mem. 3, 11, 18. – Auch Geist, Verstand, Her. 5, 124; τῇ ψυχῇ τοῦτ' οἶδε Dem. 21, 221. – In der Anrede, φίλη ψυχή, liebe Seele, ὧ ἀγαϑὴ καὶ πιστὴ ψυχή Xen. Cyr. 7, 3,8.
-
3 ψῡχή
ψῡχή, ἡ, Hauch, Atem, Odem, und weil dieser früh als Zeichen und Bedingung des Lebens erkannt wurde, Leben, Lebenskraft, Seele; ψυχῆς ὄλεϑρος, Vernichtung des Lebens; ψυχὴν παρϑέμενος, sein Leben daran setzend, wagend; περὶ ψυχῆς, ums Leben, zur Rettung oder Erhaltung des Lebens; ὁ περὶ τῆς ψυχῆς ἀγών, Kampf auf Leben und Tod; τῆς ψυχῆς πρίασϑαί τι, etwas mit seinem Leben erkaufen; τὴν ψυχήν τινος ζημιοῠσϑαι, an jemandes Leben, = dadurch gestraft werden, daß einem anderen das Leben genommen wird; ποινὴν τῆς Αἰσώπου ψυχῆς ἀνελέσϑαι, Rache nehmen für das dem Aesop genommene Leben; οὐκ ἐᾷ ἡμᾶς οὐδὲ ψυχῆς λαχεῖν, das Leben genießen, seiner froh werden; ψυχὴν ἐκπίνειν, das Blut aussaugen. Dieser Lebenshauch, der im Tode erlischt, geht nach der Vorstellung der Alten in die Unterwelt, dort mit einem Schattenkörper, der nicht mit Händen zu greifen ist, verbunden, ohne den denkenden Geist (vgl. φρήν); dah. ψυχή die Seele des Abgeschiedenen in der Unterwelt; ψυχὴ δὲ κατ' οὐταμένην ὠτειλὴν ἔσσυτ' ἐπενγομένη, wo die Seele also mit dem Blute entströmt; der Schatten behielt vollkommen die Gestalt dessen, dem er im Leben angehört hatte. Auch ein Schmetterling, eine Motte, die man als Sinnbild des Lebens und der Unsterblichkeit der Seele brauchte, wegen der Verwandlung aus einer Raupe und Puppe. Der abstrakte Begriff der Seele entwickelt sich seit Her., ἀνϑρώπ ου ψυχὴ ἀϑάνατός ἐστι. Seele, Herz, als Sitz des Willens, der Begierden und der Leidenschaften, Gesinnung, Gemüt; auch = Mut; ἐκ τῆς ψυχῆς, aus innerster Seele, von ganzem Herzen; τίνα οἴεσϑέ με τὴν ψυχὴν ἔχειν, wie glaubt ihr, daß mir zu Mute ist. Sinnliche Neigung, Appetit; δοῠναί τι τῇ ψυχῇ, der Neigung, dem Hange wozu folgen, nachgeben; ἥ μου ψυχὴ παρεσκεύασται, ich will, bin bereit; ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος, ein wahrer Freund. Auch Geist, Verstand. In der Anrede, φίλη ψυχή, liebe Seele -
4 ψυχη
дор. ψῡχά (ᾱ) ἥ [ср. ψῦχος]1) дыхание, преимущ. дух, душа, сознаниеψυχῆς τε καὴ αἰῶνος εὖνις Hom. — бездыханный и безжизненный;
μητρὸς ψ. κατατεθνηυίης Hom. — душа умершей матери;τὸν ἔλιπε ψ. Hom. — душа (жизнь) покинула его, но тж. он лишился сознания;τὰ πάθη τῆς ψυχῆς Arst. — душевные состояния;ὅλῃ τῇ ψυχῇ и ἐκ τῆς ψυχῆς Xen. и ἀπὸ τῆς ψυχῆς Luc. — из (от) глубины души;εἷς ἀνέρ καὴ μία ψ. Polyb. — один единственный человек;ἀπ΄ ὀρθῆς καὴ δικαίας καὴ ἀδιαφθόρου τῆς ψυχῆς Dem. — по чистой совести;τῷ ἥ ψ. σῖτον οὐ προσίετο Xen. — душа его не принимала пищи, т.е. ему не хотелось есть;ψ. ἀναπαύεται Xen. — наступает насыщение2) жизнь(περὴ φυχῆς μάχεσθαι Hom.)
περὴ ψυχῆς διά τινα κινδυνεύειν Thuc. — рисковать жизнью за кого-л.;ψυχέν παραιτέεσθαι Her. — просить о пощаде;τέν ψυχέν τοῦ παιδός ζημιοῦσθαι Her. — поплатиться жизнью (своего) сына;τῆς ψυχῆς πρίασθαι ὥστε … Xen. — заплатить жизнью за то, чтобы …;ποινέν τῆς ψυχῆς τινος ἀνελέσθαι Her. — взять выкуп за чьё-л. убийство;πᾶσιν ἀνθρώποις ἄρ΄ ἦν ψ. τέκνα Eur. — ведь всем людям дети (дороги как) жизнь3) душевные свойства, характер, нрав(ἵππου Xen., Plat.)
ψυχέν οὐκ ἄκρος Her. — малодушный4) настроение, чувстваτίν΄ οἴεσθ΄ αὐτέν ψυχέν ἕξειν, ὅταν …;
Dem. — что она, полагаете вы, почувствует, когда …?5) описательно в знач. существо, личность, человек ( часто в переводе опускается)πᾶσα ψ. NT. — всякий (человек);
ἥ ἐμέ ψ. Soph. — я (лично);ψυχῆς Ὀρέστου λοιπόν Soph. — то, что осталось от Ореста;ψυχέν διδόναι ἡδονῇ Aesch. — предаться наслаждению;θηρίων τὰς ψυχὰς ἡμεροῦν Isocr. — приручать животных;ψυχαὴ πολλαί Arph. — много людей, многие;ὦ ἀγαθέ καὴ πιστέ ψ.! Xen. — о, мой милый!6) бабочка, мотылек Arst., Plut. -
5 ψῦχή
ψῦχή ( ψύχω): properly, breath of life, life, soul, spirit; τὸν ἔλιπε ψῦχή, of one falling in a faint, Il. 5.696; of life itself, ψῦχῆς ὄλεθρος, Il. 22.325; περὶ ψῦχῆς μάχεσθαι, Od. 22.245; of animals, Od. 14.426 ; ψῦχὰς ὀλέσαντες, Il. 13.763. Also of the disembodied spirits, souls of the departed in the nether world, ψῦχὴ καὶ εἴδωλον, Il. 23.104, cf. Od. 24.14; opp. to the body or the man himself, Il. 1.3. For the supposed condition of the souls in Hades, see Od. 11.153, 232 ff., 476.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > ψῦχή
-
6 Ψυχή
-
7 Ψυχῇ
-
8 ψυχή
ψύχωPhdr..aor subj pass 3rd sgψυχάζωrefresh oneself in the shade: fut ind mid 2nd sg (doric)ψυχάζωrefresh oneself in the shade: fut ind act 3rd sg (doric)ψῡχῇ, ψυχήlife: fem dat sg (attic epic ionic) -
9 ψυχῇ
ψύχωPhdr..aor subj pass 3rd sgψυχάζωrefresh oneself in the shade: fut ind mid 2nd sg (doric)ψυχάζωrefresh oneself in the shade: fut ind act 3rd sg (doric)ψῡχῇ, ψυχήlife: fem dat sg (attic epic ionic) -
10 ψυχή
ψυχή ηдуша:η αθανασία / η σωτηρία της ψυχής — бессмертие / спасение души
το σώμα είναι η κιβωτός τής ψυχής — тело – обитель души
Этим.< дргр. ψυχή < ψυχώ «дуть, дышать» -
11 Ψυχή
Ψυχήlife: fem nom /voc sg (attic epic ionic) -
12 ψυχή
η1) душа;τον πονεί το ψυχή μου — у меня душа болит за него;
αυτό το άδικο δεν το ανέχεται η ψυχή μου — я не могу перенести такой несправедливости;
2) храбрость, мужество, смелость, отвага;τό λέει η ψυχή του — он храбрый;
αυτός έχει ψυχή λαγού — у него заячья душа, он трус;
3) бодрый дух, энергия;αυτή η γυναίκα έχει ψυχή — это энергичная, смелая женщина;
4) душа, человек;τό χωριό έχει εξακόσιες περίπου ψυχές — в селе около шестисот жителей, около шестисот душ;
ψυχή βαρεία θλιμμένη — неприкаянная душа;
δεν υπαρχει ψυχή ζωντανή — нет ни живой души (где-л.);
ψυχ δε φαίνεται πουθενά — нигде не видно ни души;
οΰτε ψυχ! — ни души!;
5) бабочка, мотылёк;§ ψυχ
της παρέας (αυτής της δουλείας) — душа компании (этого дела);, αυτό βαραίνει στην ψυχή μου — это лежит у меня камнем на душе;
πιάστηκε η ψυχή μου — у меня дух захватило;
πήγε η ψυχή μου στην κούλουρη — у меня душа в пятки ушла;
όσα τραβάει ( — или γουστάρει) η ψυχή σου — сколько твоей душе угодно;
μου εβγαλε την ψυχή — он мне всю душу вымотал, он меня замучил;
δεν βαστάει η ψυχή μου — это для меня невыносимо;
στο βάθος της ψυχής μου — в глубине души;
εξ όλης ψυχής — или εκ βάθους ψυχής — от всей души;
με όλη μου την ψυχή — всей душой;
τον αγαπά με όλη του την ψυχή — он его любит всей душой;
με την ψυχή μου — а) с большим удовольствием; — за милую душу (разг); — б) со всей энергией, изо всех сил;
με την ψυχή στο στόμα — ни жив ни мёртв;
ψυχή τε και σώματι — душой и телом (быть преданным кому-л.); — верой и правдой (служить кому-л.);
καλή ψυχ! — лёгкой смерти! (пожелание);
ψυχ μου! — душа моя!;
τί ψυχή θα παραδώσεις; — как тебе совесть позволяет (так поступать)?;
δες μορφή και δες ψυχή — или οία η μορφή τοιάδε και η ψυχ — человека по лицу видно;
≈ глаза — зеркало души -
13 ψυχή
ψῡχ-ή, ἡ,A life,λύθη ψ. τε μένος τε Il.5.296
, etc.;ψ. τεκαὶ αἰών 16.453
, cf. Od.9.523;θυμοῦ καὶ ψ. Il.11.334
, Od.21.154;λαυκανίην, ἵνα τε ψυχῆς ὤκιστος ὄλεθρος Il.22.325
; ψυχὰς παρθέμενοι at hazard of their lives, Od.3.74,9.255;αἰεὶ ἐμὴν ψ. παραβαλλόμενος Il.9.322
; λίσσου' ὑπὲρ ψ. καὶ γούνων by your life, 22.338; soἀντὶ ψ. S.OC 1326
: but περὶ ψ. to save their life, Od.9.423;περί τε ψυχέων ἐμάχοντο 22.245
;περὶ ψ. θέον Ἕκτορος Il.22.161
;τρέχων περὶ τῆς ψ. Hdt.9.37
;τῆς ἐμῆς περὶ ψ. A.Eu. 115
, cf. E.Hel. 946, Heracl. 984;περὶ ψ. κινδυνεύων Antipho 2.1.4
, cf. Th. 8.50;ἁγὼν.. σῆς ψ. πέρι S.El. 1492
, cf. E.Ph. 1330, Or. 847, X.Cyr.3.3.44;τὸν περὶ ψ. δρόμον δραμεῖν Ar.V. 375
(lyr.);ἀγωνίζεσθαι περὶ τῆς ψ. X.Eq.Mag.1.19
; ὃ ἂν θέλῃ, ψυχῆς ὠνεῖται [θυμός] in exchange for life, Heraclit.85;τῆς ψ. πρίασθαί τι X.Cyr.3.1.36
;τί γὰρ δοῖ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψ. αὐτοῦ; Ev.Marc.8.37
. In early poets:ψυχὰν ἀποπνεῖν Simon.52
;ψυχὰς ἔχοντες κυμάτων ἐν ἀγκάλαις Archil.23
;ψυχέων φειδόμενοι Tyrt.10.14
;θειδωλὴν ψ. θέμενος Sol.13.46
;ψυχῆς εἵνεκα καὶ βιότου Thgn.730
;ψυχὰν Ἀΐδᾳ τελέων Pi.I.1.68
;ψυχὰς βαλον Id.O.8.39
;χαλκῷ ἀπὸ ψυχὴν ἀρύσας Emp.138
; ; τῆς ἐμῆς ψ. γεγώς ib. 775;τὴν ψ. ἐκπίνουσιν Ar.Nu. 712
(anap.);ψ. ἀφήσω E.Or. 1171
;ψ. σέθεν ἔκτεινε Id.Tr. 1214
;ψ. παραιτέεσθαι Hdt.1.24
; ποινὴν τῆς Αἰσώπου ψ. satisfaction for the life of A., Id.2.134; , cf. Th.1.136, etc.;τὴν ψ. ἢ τὴν οὐσίαν ἢ τὴν ἐπιτιμίαν τινὸς ἀφελόμενος Aeschin.2.88
;τὸ τῆς ψ. ἀπαιτηθεὶς χρέος LXX Wi.15
. 8, cf. Ev.Luc.12.20;ζητοῦσι τὴν ψ. μου LXX 3 Ki.19.10
, cf. Ev.Matt. 2.20;τὴν ψ. αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων Ev.Jo.10.11
, etc.; δεῖρον ἄχρις ἡ ψ... ἐπὶ χειλέων λειφθῇ within an inch of his life, Herod.3.3:—the phrase ἐν τῇ χειρὶ τὴν ψ. ἔχοντα taking his life in his hands, is prob. f.l. in Xenarch.4.20;ἡ ψ. μου ἐν ταῖς χερσί [σου] διὰ πάντος LXX Ps.118(119).109
, cf. 1 Ki.19.5, 28.21, al.; of life in animals, Od.14.426, Hes.Sc. 173, Pi.N.1.47, etc.;τὰ ἄλλα ζῷα, ὅσα ψ. ἔχει Anaxag.4
, cf. 12;πάντων τῶν ζῴων ἡ ψ. τὸ αὐτό, ἀήρ Diog.
Apoll.5 (cf. infr. IV. 1); ἡ φύσις τοιαύτη πάντων ὅσσα ψ. ἔχει Democrit.278; ἐπῴζει καὶ ποιεῖ ψ. ἔχειν (of incubation) Epich.172; [ἑρπετὸν] ὃ ἔχει ἐν ἑαυτῷ ψ. ζωῆς LXX Ge.1.30
; ἡ ψ. πάσης σαρκὸς αἷμα αὐτοῦ ἐστιν ib.Le.17.11, cf. De.12.23.2 metaph. of things dear as life,χρήματα γὰρ ψ... βροτοῖσι Hes.Op. 686
;πᾶσι δ' ἀνθρώποις ἄρ' ἦν ψ. τέκν' E.Andr. 419
;τἀργύριόν ἐστιν αἷμα καὶ ψ. βροτοῖς Timocl.35
; so as an endearing name, Hld.1.8, al.;ζωὴ καὶ ψ. Juv.6.195
;ψ. μου Mart.10.68
.II in Hom., departed spirit, ghost (ὑποτίθεται [Ὅμηρος] τὰς ψ. τοῖς εἰδώλοις τοῖς ἐν τοῖς κατόπτροις φαινομένοις ὁμοίας.. ἃ καθάπαξ ἡμῖν ἐξείκασται καὶ τὰς κινήσεις μιμεῖται, στερεμνιώδη δὲ ὑπόστασιν οὐδεμίαν ἔχει εἰς ἀντίληψιν καὶ ἁφήν Apollod.
Hist.Fr. 102(a)J.);ψ. Πατροκλῆος.. πάντ' αὐτῷ.. ἐϊκυῖα Il.23.65
: freq. in Od.11, ψ. Ἀγαμέμνονος, Ἀχιλῆος, etc., 387, 467, al.;ψ. καὶ εἴδωλον Il.23.104
, cf. 72, Od.24.14;ψ. κατὰ χθονὸς ᾤχετο τετριγυῖα Il.23.100
; ψυχὰς ἡρώων, opp. αὐτούς, 1.3, cf. Hes.Sc. 151;ψυχαὶ δ' Ἄϊδόσδε κατῆλθον Il.7.330
;ψ. δὲ κατ' οὐταμένην ὠτειλὴν ἔσσυτ' ἐπειγομένη 14.518
; sts. hardly dist. from signf. 1,ἅμα ψ. τε καὶ ἔγχεος ἐξέρυσ' αἰχμήν 16.505
; in swoons it leaves the body,τὸν δὲ λίπε ψ. 5.696
; so in later writers (seldom in Trag.),σὺν Ἀγαμεμνονίᾳ ψυχᾷ Pi.P.11.21
; ἑὰν ψυχὰν κομίξαι ib.4.159, cf. N.8.44;αἱ ψ. ὀσμῶνται καθ' Ἅιδην Heraclit.98
;πέμψατ' ἔνερθεν ψυχὴν ἐς φῶς A.Pers. 630
(anap.);ποτωμένην ψ. ὑπὲρ σοῦ E.Or. 676
, cf. Fr. 912.9 (anap.);τὰς τῶν κεκμηκότων ψ., αἷς ἐστιν ἐν τῇ φύσει τῶν αὑτῶν ἐκγόνων κήδεσθαι Pl.Lg. 927b
; ψ. σοφαί, perh. 'wise ghosts', Ar.Nu. 94;δὶς ἀποθανουμένη ψ. Anon.
ap. Plu.2.236d.III the immaterial and immortal soul, first in Pindar,ἐς τὸν ὕπερθεν ἅλιον κείνων.. ἀνδιδοῖ [Φερσεφόνα] ψυχὰς πάλιν Fr. 133
, cf. Pl.Men. 81b;εἰπόντες ὡς ἀνθρώπου ψ. ἀθάνατός ἐστι Hdt.2.123
;ἀγένητόν τε καὶ ἀθάνατον ψ. Pl.Phdr. 246a
, cf. Phd. 70c, al.;ἀθάνατος ἡμῶν ἡ ψ. καὶ οὐδέποτε ἀπόλλυται Id.R. 608d
;ἁψ. τῷ σώματι συνέζευκται καὶ καθάπερ ἐν σάματι τέθαπται Philol.14
, cf. Pl.Cra. 400c: hence freq. opp.σῶμα, ψ. καὶ σῶμα X.Mem.1.3.5
, cf. An.3.2.20;ψ. ἢ σῶμα ἢ συναμφότερον, τὸ ὅλον τοῦτο Pl.Alc.1.130a
;εἰς θηρίου βίον ἀνθρωπίνη ψ. ἀφικνεῖται καὶ ἐκ θηρίου.. πάλιν εἰς ἄνθρωπον Id.Phdr. 249b
;κατὰ τοὺς Πυθαγορικοὺς μύθους τὴν τυχοῦσαν ψ. εἰς τὸ τυχὸν ἐνδύεσθαι σῶμα Arist.de An. 407b22
;οὐδὲ τοῦτο ἐπείσθην, ὡς ἡ ψ., ἕως μὲν ἂν ἐν θνητῷ σώματι ᾖ, ζῇ, ὅταν δὲ τούτου ἀπαλλαγῇ, τέθνηκεν X.Cyr.8.7.19
;ἀνθρώπου γε ψ., ἣ τοῦ θείου μετέχει,.. ὁρᾶται δ' οὐδ' αὐτή Id.Mem.4.3.14
, cf. Cyr. 8.7.17; αἰθὴρ μὲμ ψυχὰς ὑπεδέξατο, σώ[ματα δὲ χθών] IG12.945 (v B. C.);ὁπόταμ ψ. προλίπῃ φάος ἀελίοιο Orph.Fr.32
f.1;ἡμεῖς ἐσμεν ψ., ζῷον ἀθάνατον ἐν θνητῷ καθειργμένον φρουρίῳ Pl.Ax. 365e
.IV the conscious self or personality as centre of emotions, desires, and affections,χερσὶ καὶ ψυχᾷ δυνατοί Pi.N.9.39
;μορφὰν βραχύς, ψυχὰν δ' ἄκαμπτος Id.I.4(3).53(71)
;ἐνίους τῶν καλῶν τὰς μορφὰς μοχθηροὺς ὄντας τὰς ψ. X.Oec.6.16
;θνητοῦ σώματος ἔτυχες, πειρῶ τῆς ψ. ἀθάνατον μνήμην καταλιπεῖν Isoc.2.37
; opp. material blessings,κτεάνων ψ. ἔχοντες κρέσσονας Pi.N.9.32
;μήτε σωμάτων ἐπιμελεῖσθαι μήτε χρημάτων.. οὕτω σφόδρα ὡς τῆς ψ. ὅπως ὡς ἀρίστη ἔσται Pl.Ap. 30b
, cf. 29e: hence regarded in abstraction,τὸ παρεχόμενον ἡμῶν ἕκαστον τοῦτ' εἶναι μηδὲν ἀλλ' ἢ τὴν ψ., τὸ δὲ σῶμα ἰνδαλλόμενον ἡμῶν ἑκάστοις ἕπεσθαι Pl.Lg. 959a
;ἡ ψ. ἐστιν ἄνθρωπος Id.Alc.1.130c
;οὐδὲ νῦν τήν γ ἐμὴν ψ. ἑωρᾶτε X.Cyr.8.7.17
, cf. supr. 111: sts., therefore, distd. from oneself,ψ. γὰρ ηὔδα πολλά μοι μυθουμένη S.Ant. 227
;ἡ ψ. μου πεπότηται Ar.Nu. 319
(anap.);τί ποτ' ἔστι μαθεῖν ἔραται ψ. E.Hipp. 173
(anap.);ἄλλο τι βουλομένη ἑκατέρου ἡ ψ. δήλη ἐστίν Pl.Smp. 192c
; οἴμοι ψυχή woe is me! LXX Mi.7.1; καὶ ἐρῶ τῇ ψ. μου, "yuxh/, e)/xeis polla\ a)gaqa/" Ev.Luc.12.19; in periphrases, ψ. Ὀρέστου, = Ὀρέστης, S.El. 1127, al.: but τὴν Φιλοκτήτου ψ. ἐκκλέψεις his wits, Id.Ph.55;ἡ δ' ἐμὴ ψ. τέθνηκεν Id.Ant. 559
, cf. OC 999; so ψυχαί abs., = ἄνθρωποι, ψ. ὀλέσασα A.Ag. 1457 (lyr.); ψ. πολλαὶ ἔθανον many souls perished, Ar.Th. 864;πᾶσαι αἱ ψ., υἱοὶ καὶ αἱ θυγατέρες λ γ LXX Ge.46.15
, cf. Ex.12.4, al.; [κιβωτὸς] εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ' ἔστιν ὀκτὼ ψ., διεσώθησαν 1 Ep.Pet.3.20
. In apostrophe,μή, φίλα ψ. Pi.P.3.61
;ὦ μελέα ψ. S.Ph. 712
(lyr.);ὦ ἀγαθὴ καὶ πιστὴ ψ. X.Cyr.7.3.8
; in referring to persons,ὅταν μεγάλη ψ. φυῇ Pl.R. 496b
(cf. μεγαλόψυχος) ; καλεῖται γοῦν ἡ ψ. Κρινοκοράκα the creature, Thphr.Char.28.2;πάσῃ ψ. τετελευτηκυίᾳ LXX Nu.6.6
,11;πᾶσα ψ. ὑποτασσέσθω Ep.Rom.13.1
, etc.: generally, being, ψυχὴ ζῶσα living creature, LXX Ge.1.24, cf. 20(pl.).2 of various aspects of the self, ἐν πολέμοιο μάχαις τλάμονι ψ. παρέμειν ) enduring heart, Pi.P.1.48;διεπειρᾶτο αὐτοῦ τῆς ψ. Hdt.3.14
, ἦν ηὰρ.. ψυχὴν οὐκ ἄκρος poor-spirited, Id.5.124;ψυχὴν ἄριστε πάντων Ar.Eq. 457
;καρτερὰν ψ. λαβεῖν Id.Ach. 393
;κράτιστοι ἂν τὴν ψ. κριθεῖεν Th.2.40
;τοῖς σώμασι δύνανται τὰς δὲ ψ. οὐκ ἔχουσιν Lys.10.29
;ὁ γὰρ' λόγχην ἀκονῶν καὶ τὴν ψ. τι παρακονᾷ X.Cyr.6.2.33
, cf. Oec.21.3.3 of the emotional self,ὑπείργασμαι μὲν εὖ ψυχὴν ἔρωτι E.Hipp. 505
, cf. 527 (lyr.);πάνυ μου ἡ ψ. ἐπεθύμει X.Oec.6.14
;τίνα ποτὲ ψ. ἔχων; Lys.32.12
; τίν' οἴεσθ' αὐτὴν ψ. ἕξειν, ὅταν ἐμὲ ῒδῃ; how will she feel? D.28.21; μία ψ., prov. of friends, Arist.EN 1168b7; ψ. μία ἤστην prob. in Phryn. PSp.128B.; of appetite,ψυχῇ διδόντες ἡδονήν A.Pers. 841
(s. v.l.), cf. Epich.297, Theocr.16.24;λίχνῳ δὲ ὄντι τὴν ψ. Pl.R. 579b
;τῷ δὲ ἡ ψ. σῖτον μὲν οὐ προσίετο, διψῆν δ' ἐδόκει X.Cyr.8.7.4
.4 of the moral and intellectual self,ἀπὸ πάμπαν ἀδίκων ἔχειν ψ. Pi.O. 2.70
;ψ. τε καὶ φρόνημα καὶ γνώμην S.Ant. 176
;ἀρκεῖν.. κἀντὶ μυρίων μίαν ψ. τάδ' ἐκτίνουσαν, ἢν εὔνους παρῇ Id.OC 499
;ψ. γὰρ εὔνους καὶ φρονοῦσα τοὔνδικον Id.Fr. 101
;ἡ κακὴ σὴ ψ. Id.Ph. 1014
;ψυχῆς κατήγορος κακῆς X.Oec.20.15
, cf. Pl.R. 353e;ἡ βουλεύσασα ψ. Antipho 4.1.7
, cf. Pl.Lg. 873a; τὸ σῶμα ἀπειρηκὸς ἡ ψ. συνεξέσωσεν.. διὰ τὸ μὴ ξυνειδέναι ἑαυτῇ the mind conscious of innocence, Antipho 5.93;τὸ ἐπιμελεῖσθαι καὶ ἄρχειν καὶ βουλεύεσθαι.. ἐσθ' ὅτῳ ἄλλῳ ἢ ψυχῇ δικαίως ἂν ἀποδοῖμεν; Pl.R. 353d
;τὴν τῆς ψ. ἐπιμέλειαν X.Mem. 1.2.4
, Isoc.15.304; τὰ ἐν τῇ ψ. διὰ τὴν παιδείαν ἐγγιγνόμενα ib.290;τῆς ψ. ἐξελθούσης, ἐν ᾗ μόνῃ γίγνεται φρόνησις X.Mem.1.2.53
;νοῦς τε καὶ ψ. Pl.Cra. 400a
, cf. Phdr. 247c, al.; ;ἰδὼν μὲν γνούς τε σῇ ψ., τέκνον E.Tr. 1171
. Phrases:—ἐκ τῆς ψ. φίλος X.An.7.7.43
; ἀπὸ τῆς ψ. φιλεῖν with all the heart, Thphr. Char.17.3;βόσκοιτ' ἐκ ψυχᾶς τὰς ἀμνάδας Theoc.8.35
;ὅλῃ τῇ ψ. κεχαρίσθαι τινί X.Mem.3.11.10
; οὐκ ἐᾷ ἡμᾶς οὐδὲ ψυχῆς λαχεῖν he won't let us call our soul our own, Phryn.PSp.128B.5 of animals, ψ. μεγαλόφρων, of a horse, X.Eq.11.1;θηρίων ψ. ἡμεροῦμεν Isoc.2.12
; ψ. χηνός, ὀρτυγίου, Eub.101, Antiph.5.6 of inanimate things,πᾶσα πολιτεία ψ. πόλεώς ἐστιν Isoc.12.138
, cf. 7.14;ἡ τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ἀρετὴ τῆς Ἑλλάδος ἦν ψ. D.60.23
;οἷον ψ. ὁ μῦθος τῆς τραγῳδίας Arist.Po. 1450a38
; also of the spirit of an author, D.H.Lys.11.V Philosophical uses:1 In the early physicists, of the primary substance, the source of life and consciousness, ὁρίζονται πάντες (sc. οἱ πρότεροι)τὴν ψ. τρισίν, κινήσει, αἰσθήσει, τῷ ἀσωμάτῳ Arist.de An. 405b11
; τὸν λίθον ἔφη [Θαλῆς] ψ. ἔχειν ὅτι τὸν σίδηρον κινεῖ, of the magnet, ib. 405a20; ψυχῇσιν θάνατος ὕδωρ γενέσθαι, ὕδατι δὲ θάνατος γῆν γενέσθαι, ἐκ γῆς δὲ ὕδωρ γίνεται, ἐξ ὕδατος δὲ ψ. (sc. πῦρ) Heraclit. 36;ἡ ψ. πνεῦμα Xenoph.
ap. D.L.9.19; καρδία ψυχῆς καὶ αἰσθήσιος [ἀρχά] Philol.13;τοῦτο [ἀὴρ] αὐτοῖς καὶ ψ. ἐστι καὶ νόησις Diog.
Apoll.4;τὴν τῶν ἄλλων ἁπάντων φύσιν οὐ πιστεύεις Ἀναξαγόρᾳ νοῦν καὶ ψ. εἶναι τὴν διακοσμοῦσαν; Pl.Cra. 400a
, cf. Arist.de An. 404a25; Δημόκριτος πῦρ τι καὶ θερμόν θησιν αὐτὴν (sc. ψυχὴν) εἶναι ib. 404a1, cf. Resp. 472a4.2 the spirit of the universe,ψ. εἰς τὸ μέσον [τοῦ κόσμου] θείς Pl.Ti. 34b
, cf. 30b;τὴν τοῦ παντὸς δῆλον ὅτι τοιαύτην εἶναι βούλεται [ὁ Τίμαιος] οἷόν ποτ' ἐστὶν ὁ καλούμενος νοῦς Arist.de An. 407a3
; ἐν τῷ ὅλῳ τινὲς [τὴν ψ.] μεμεῖχθαί φασιν, ὅθεν ἴσως καὶ Θαλῆς ᾠήθη πάντα πλήρη θεῶν εἶναι ib. 411a8;ὁ κόσμος ψ. ἐστὶν ἑαυτοῦ καὶ ἡγεμονικόν Chrysipp.Stoic.2.186
; ψ. [κόσμου] Plu.2.1013e, cf. M.Ant.4.40;ψ. ἐλθοῦσα εἰς σῶμα οὐρανοῦ Plot.5.1.2
;τόδε τὸ πᾶν ψ. μίαν ἔχον εἰς πάντα αὐτοῦ μέρη Id.4.4.32
; περὶ ψυχᾶς κόσμου καὶ φύσιος, title of work by Ti.Locr.3 In Pl. the immaterial principle of movement and life,ὅταν παρῇ [ψυχὴ] τῷ σώματι, αἴτιόν ἐστι τοῦ ζῆν αὐτῷ Pl.Cra. 399d
, cf. Def. 411c; [ψυχῆς λόγον ἔχομεν] τὴν δυναμένην αὐτὴν αὑτὴν κινεῖν κίνησιν Id.Lg. 896a
; μεταβολῆς τε καὶ κινήσεως ἁπάσης αἰτία [ἡ ψ.] ἅπασιν ib. b, cf. 892c; its presence is requisite for thought,σοφία καὶ νοῦς ἄνευ ψ. οὐκ ἂν γενοίσθην Id.Phlb. 30c
, cf. Ti. 30b, Sph. 249a; defined by Arist. asοὐσία ὡς εἶδος σώματος φυσικοῦ δυνάμει ζωὴν ἔχοντος de An. 412a20
; ἐντελέχεια ἡ πρώτη σώματος φυσικοῦ ὀργανικοῦ ib. 412b5; the tripartite division ofψ., οἱ δὲ περὶ Πλάτωνα καὶ Ἀρχύτας καὶ οἱ λοιποὶ Πυθαγόρειοι τὴν ψ. τριμερῆ ἀποφαίνονται, διαιροῦντες εἰς λογισμὸν καὶ θυμὸν καὶ ἐπιθυμίαν Iamb.
ap. Stob.1.49.34, cf. Pl.R. 439e sqq.; in Arist.ἡ ψ. τούτοις ὥρισται, θρεπτικῷ, αἰσθητικῷ, διανοητικῷ, κινήσει· πότερον δὲ τοὔτων ἕκαστόν ἐστι ψ. ἢ ψυχῆς μόριον; de An. 413b11
, cf. PA 641b4;ἡ θρεπτικὴ ψ. Id.de An. 434a22
, al.; in the Stoics and Epicureans, σῶμα ἡ ψ. Zeno and Chrysipp.Stoic.1.38; of the scala naturae,τὰ μὲν ἕξει διοικεῖται, τὰ δὲ φύσει, τὰ δ' ἀλόγῳ ψ., τὰ δὲ καὶ λόγον ἐχούσῃ καὶ διάνοιαν Stoic.2.150
, cf. M.Ant.6.14;ἡ ψ. σῶμά ἐστι λεπτομερές.. προσεμφερέστατον πνεύματι θερμοῦ τινα κρᾶσιν ἔχοντι Epicur.Ep.1p.19U.
;τέλος.. τὸ μήτε ἀλγεῖν κατὰ σῶμα μήτε ταράττεσθαι κατὰ ψ. Id.Ep.3p.64U.
; in the Neo-Platonists characterized by discursive thinking,τοὺς λογισμοὺς ψυχῆς εἶναι ἐνεργήματα Plot.1.1.7
; related to νοῦς as image to archetype, εἰκών τίς ἐστι νοῦ [ψ.] Id.5.1.3; present in entirety in every part,πάρεστι πᾶσα πανταχοῦ ψ. Id.5.1.2
, cf. 4.7.5;φύσις ψ. οὖσα, γέννημα ψυχῆς προτέρας Id.3.8.4
; animal and vegetable bodies possessοἷον σκιὰν ψυχῆς Id.4.4.18
;πᾶν σῶμα.. ψυχῆς μετουσίᾳ κινεῖται ἐξ ἑαυτοῦ καὶ ζῇ διὰ ψ. Procl.Inst.20
.2 τριπόλιον, Ps.-Dsc.4.132.VII Psyche, in the allegory of Psyche and Eros, Apul.Metam. bks. 4-6, Aristophontes ap. Fulg.Myth.3.6. (See ancient speculations on the derivation, Pl.Cra. 399d- 400a, Arist.de An. 405b29, Chrysipp.Stoic.2.222; Hom. usage gives little support to the derivation from ψύχω 'blow, breathe';τὸν δὲ λίπε ψ. Il.5.696
means 'his spirit left his body', and so λειποψυχέω means 'swoon', not 'become breathless';ἀπὸ δὲ ψ. ἐκάπυσσε Il.22.467
means 'she gasped out her spirit', viz. 'swooned'; the resemblance of ἄμπνυτο 'recovered consciousness' to ἀμπνέω 'recover breath' is deceptive, v. ἄμπνυτο, ἔμπνυτο: when concrete the Homeric ψ. is rather warm blood than breath, cf. Il.14.518, 16.505, where the ψ. escapes through a wound; cf. ψυχοπότης, ψυχορροφέω, and S.El. 786, Ar.Nu. 712 (v. supr.1).) -
14 ψυχῇ
Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > ψυχῇ
-
15 ψυχὴ
Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > ψυχὴ
-
16 Ψυχή
Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > Ψυχή
-
17 ψυχή
Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > ψυχή
-
18 ψυχή
-ῆς + ἡ N 1 200-127-154-271-224=976 Gn 1,20.21.24.30; 2,7life Ex 4,19; soul Wis 16,14; id. (as centre of the inner life of pers.) Prv 25,25; id. (as centre of life that transcends earthly life) 4 Mc 15,4; conscious self, personality Nm 6,6; person, individual Ex 12,16; soul, self (substitute for reflex. pron.; semit., rendering Hebr. שׁנפ) Hos 9,4; corpse (semit., rendering Hebr. מת אדם) Ez 44,25; ψυχῇ for the sake of life itself Dt 16,8εἰς ψυχήν so as to die Gn 37,21; περὶ ψυχῆς a matter of life and death 1 Mc 12,51; ἀπὸ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ at the expense of his life, at the expense of his vitality Sir 14,4; ψυχὴ ζώση living being, living creature Gn 1,20 *Jb 24,7 ψυχῆς of the body? corr.? ἐν ψύχει (ψῦχος) for MT בקרה in the cold; *Is 21,4 ἡ ψυχή μου my soul-ישׁנפ for MT ףשׁנ twilightCf. ALEXANDRE 1988, 147-148; BRATSIOTIS 1966, 58-89; DOGNIEZ 1992 32.197.266; GOODWIN 1881,73-86; HARL 1984b=1992a 43-44; 1986a 60-61.94. 153; HORSLEY 1987 38.39.144; LARCHER 1985 870-873.913-914; LE BOULLUEC 1989 74.148.235; LEE, J. 1969, 235; LYS 1966, 181-228; MURAOKA 1990b,42-43; ORLINSKY 1962, 119-151; PIETERSMA 1990, 265-266; ROBERT & ROBERT 1962, 138-139;SCHARBERT 1972, 121-143; →LSJ Suppl; NIDNTT; TWNT -
19 ψυχή
ἡ ψυχή дыхание, душа; жизнь (ср. психиатр ← ψυχή + ἰατρός; психотропный) -
20 ψυχή
ψῡχή, ψυχήlife: fem nom /voc sg (attic epic ionic)
См. также в других словарях:
Ψυχῇ — Ψυχή life fem dat sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ψυχή — life fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ψυχή — I Λεπιδόπτερο έντομο της οικογένειας των ψυχιδών. Το γένος αυτό αριθμεί πολλά είδη, που ζουν κυρίως στην Ευρώπη. Το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα των ψ. είναι ο γεννητικός του διμορφισμός. Τα αρσενικά έχουν φτερά και χνουδωτό σώμα και πετούν συχνά… … Dictionary of Greek
ψυχή — η 1. όλες οι ψυχοπνευματικές λειτουργίες του ανθρώπου. 2. η υποτιθέμενη άυλη ουσία που ενωμένη με το σώμα αποτελεί το κύριο στοιχείο της ζωής. 3. η ζωτικότητα, η δραστηριότητα του ατόμου, η ψυχική δύναμη, η αφοβία. 4. άνθρωπος: Το χωριό μας έχει… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
ψυχῇ — ψύχω Phdr.. aor subj pass 3rd sg ψυχάζω refresh oneself in the shade fut ind mid 2nd sg (doric) ψυχάζω refresh oneself in the shade fut ind act 3rd sg (doric) ψῡχῇ , ψυχή life fem dat sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ψυχή — ψῡχή , ψυχή life fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ψύχη — ψύχω Phdr.. aor ind pass 3rd sg (homeric ionic) ψύ̱χη , ψῦχος cold neut nom/voc/acc pl (attic epic doric) ψύ̱χη , ψῦχος cold neut nom/voc/acc dual (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ψύχῃ — ψύ̱χῃ , ψύχω Phdr.. pres subj mp 2nd sg ψύ̱χῃ , ψύχω Phdr.. pres ind mp 2nd sg ψύ̱χῃ , ψύχω Phdr.. pres subj act 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Φιλία ἐστὶ μία ψυχὴ ἐν δυοῖν σώμασιν. — φιλία ἐστὶ μία ψυχὴ ἐν δυοῖν σώμασιν. См. Одна думка одно и сердце … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Φίλος, ἔφη, μία ψυχὴ δύο σώμασιν ἐνοικοῦσα. — φίλος, ἔφη, μία ψυχὴ δύο σώμασιν ἐνοικοῦσα. См. Одна думка одно и сердце … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Φιλία ἐστὶ μία ψυχὴ ἐν δνοῖν τήμασιν. — См. Половина! … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
