-
1 δαίω
δαίω, brennen, anzünden; entstanden entweder aus ΔΑ'FΩ (das Digamma in ι übergegangen), oder aus ΔΑFΊΩ (das Digamma ausgeworfen); Wurzel auf jeden Fall ΔΑF-; durchaus verschieden also von δαίομαι »theilen«, Wurzel ΔΑ –. Das Digamma in δαίω »brennen« bezeugt z. B. die Form δεδαυμένος, μηρίων δεδαυμένων Simonid. (Amorgin.?) in Etym. m. p. 250, 18 und Cram. An. Ox. 1 p. 106, 4 (Bergk L. G. ed. 2 fr 30 p. 587); durch conj. hergestellt δεδαυμένον Callimach. epigr. 53; vgl. Hesych. δεδαυμένον· περιπεφλεγμένον; δάβελος· δαλός, Λάκωνες; Sanskrit. davas, dâvas = calor, ignis, s. Curtius Grundzüge d. Gr. Etym. 1 S. 197; wahrscheinlich sind δαίω »brennen«, αὔω oder αὕω nebst αὐαίνω oder αὑαίνω, εὕω, καίω (καύσω, ΚΑF-), dem Ursprunge nach identisch; vgl. λείβω εἴβω, δείλη εἵλη, δαήμων δαίμων αἵμων, δνόφος νέφος γνόφος κνέφας, μέλας μέλαινα μελαινός κελαινός, δᾶ γᾶ γέα γῆ γαῖα αἶα, Verwandt mit δαίω »brennen« auf jeden Fall δαΐς »die Fackel« und δαλός. – Transitiv. werden von δαίω gebraucht praes. und imperfect. activ.: Hom. πῠρ Il. 9, 211 Od. 7, 7; φλόγα Il. 18, 206, wie Aesch. Ag. 496; π ῠρ καὶ φῶς Ch. 864; übertr., δαῖε δ' ἐν όφϑαλμοῖς γλυκερὸν πόϑον, Verlangen aus den Augen leuchten lassen, Ap. Rh. 4, 1147. – In Prosa Dem. χώραν δαίοντος καὶ δενδροκοπέοντος in dem Psephisma der Byzantier 18, 90. – Intransitiv wird das medium gebraucht nebst perf. und plusquamperf. act. δέδηα ἐδεδήειν, = brennen, in Brand sein, in Flammen stehen, in Flammen gerathen, sich entzünden: Hom. Iliad. 18, 227 ἀκάματον πῠρ δεινὸν ὑπὲρ κεφαλῆς Πηλείωνος δαιόμενον· τὸ δὲ δαῖε ϑεὰ γλαυκῶπις Ἀϑήνη; vom Blitz Iliad. 8, 75 αὐτὸς δ' ἐξ Ἴδης μεγάλ' ἔκτυπε, δαιόμενον δὲ ἧκε σέλας; neben καίω Odyss. 5, 61 πῠρ μὲν ἐπ' ἐσχαρόφιν μέγα καίετο, τηλόϑι δ' ὀδμ ὴ κέδρου τ' εὐκεάτοιο ϑύου τ' ἀνὰ νῆσον ὀδώδει δαιομένων; Iliad. 21, 343 Ἥφαιστος δὲ τιτύσκετο ϑεσπιδαὲς πῦρ. πρῶτα μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς πολλούς: hier kann δαίετο Homerisch medium statt des activ. sein, Hephästos Subject zu δαίετο. – Soph. Tr. 762 ἐδαίετο φλόξ; λύχνοις ἅμα δαιομένοισιν Theocr. 24, 51. – Uebertr., δαίεται ὄσσε, die Augen funkeln, Od. 6, 132. – Δάηται. conjunct. aor. 2. med., in auffallender Verbindung, δάηται δαιομένη, zwei Mal dieselbe Stelle: μή ποτ' ἐπὶ Τρώεσσιν ἀλεξήσειν κακὸν ἦμαρ, μηδ ὁπότ' ἄν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται δαιομένη, δαίωσι δ' ἀρήιοι υἷες Ἀχαιῶν, Iliad. 20, 316. 21, 375. – Perf. u. plusqpft. act., intransitiv, übertr.: πυρὶ δ' ὄσσε δεδήει Iliad. 12, 466; μάχη πόλεμός τε δέδηεν Iliad. 20, 18, die Schlacht ist entbrannt; 35, wohl Tmesis; πάντῃ γάρ σε περὶ στέ φανος πολέμοιο δέδηεν Iliad. 13, 736, wohl Tmesis; τόσση γὰρ ἔρις πολέμοιο δἔδηεν Iliad. 17, 253; μετὰ δέ σφισιν ὄσσα δεδήει ότρύνουσ' ἰέναι, Διὸς ἄγγελος Iliad 2, 93, vergl. das Deutsche »ein Gerücht verbreitet sich wie ein Lauffeuer«; οἰμωγὴ δὲ δέδηε, hat sich erhoben, flammt auf, Odyss. 20, 853.
-
2 δαίω
δαίω (A), [voice] Act. only [tense] pres. and [tense] impf. (but ἔδευσε may be for ἔδαυσε [tense] aor. 1, cf. infr. 11, Berl.Sitzb. 1902.1098): —[voice] Pass., [tense] pres. and [tense] impf., Hom.: [tense] aor. 2 subj.Aδάηται Il.20.316
: also intr. in [tense] pf. 2 [voice] Act. δέδηα, [tense] plpf. δεδήειν (v. infr.); [dialect] Ep. part. fem.δεδᾰυῖα Nonn.D.6.305
: [tense] aor. part. (if not from δαίνυμι): also [tense] aor. 2 subj. δαβῇ, ἐκδαβῇ, Hsch.: [tense] pf. [voice] Pass. δέδαυμαι (v. infr. 11). (Δαϝ-ψω, cf. δε-δαυ-μένος, δαβελός, Skt. dunō óti 'burn'):—poet. Verb, light up, kindle, δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρ she made fire burn from.., Il.5.4, cf. 7;ἐκ δ' αὐτοῦ δαῖε φλόγα 18.206
, cf. 227; soπῦρ καὶ φῶς δ. A.Ch. 864
(lyr.); : metaph.,δαῖε δ' ἐν ὀφθαλμοῖς.. πόθον A.R.4.1147
:—[voice] Pass., blaze, burn fiercely,ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο καῖε δὲ νεκρούς Il.21.343
; πυρὶ ὄσσε δεδήει blazed with fire, 12.466; blaze like fire,Od.
6.132; : mostly metaph. sense,μάχη πόλεμός τε δέδηεν Il.20.18
, al., cf. 12.35, 17.253; Ὄσσα δεδήει Rumour spread like wild-fire, 2.93; glowed,Emp.
130.2.II burn up,μῆρ' ἐπὶ βωμῶν Epigr.Gr.1035.20
(Pergam.); σάρκας ἔδευσε (sic) πυρί Berl.Sitzb. l.c.; τὰν χώραν δ. Decr.Byz. ap. D.18.90; use cautery, Hp.Haem.2 (very rare in Prose):—[voice] Pass., l.c.;μηρίων δεδαυμένων Semon.30
; ἐν ἔρωτι δεδ., prob. in Call.Epigr.50 (cf. ).------------------------------------δαίω (B),A divide:—[voice] Act. is not found in this sense (for [tense] aor. ἔδαισα v. δαίνυμι) , δαΐζω being used:—[voice] Pass., δαίεται ἦτορ my heart is torn, distracted, Od.1.48: [dialect] Ep. [ per.] 3pl. [tense] pf., Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται ib.23: —more freq. in [voice] Med., distribute,κρέα δαίετο 15.140
;κρέα πολλὰ δαιόμενος 17.332
;πήματα.. δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι Pi.P.3.81
; cf. δατέομαι. -
3 δαίω
δαίω (1), perf. δέδηα, plup. δεδήειν, mid. aor. subj. δάηται: I. trans. (act. exc. perf.), kindle, set in a blaze; δαῖέ οἱ ἐκ κορυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρ, the goddess ‘made fire blaze’ from his helmet, etc., Il. 5.5, 7, so pass., Il. 21.376.—II. intrans. (mid. and perf.), blaze, Il. 21.375, Il. 18.227, etc.; met. ὄσσε, πόλεμος, ἔρις, μάχη ἐνοπή τε, Il. 12.35; Ὄσσα, Il. 2.93; οἰμωγή, Od. 20.353.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > δαίω
-
4 δαίω
Grammatical information: v.Meaning: `kindle',Other forms: intr. perf. δέδηα `burn', ptc. δεδαυμένος (Semon. 30 B), δάηται (Υ 316, Φ 375), aor. δαῆναι, ἐκδαβῃ̃ (= -Ϝῃ̃) ἐκκαυθῃ̃. Λάκωνες H. (Il.).Compounds: Compp. ἀνα- (A.) κατα- (H.). θεσπι-δᾰές ( πῦρ, Μ 177 etc.) `flaming godlike' (rather to aor. δαῆναι then to δάος?). δᾳδοῦχος `holding a torch'.Derivatives: δάος n. (\< *δάϜος) `torch' (Hom.) with δᾱνός \< *δαϜεσ-νός `good for a torch, dry' (ο 322, Ar. Pax 1134 [lyr.]). δᾱλός m. `fire-brand' (Il.) \< *δᾰϜελός (= δαβελός δαλός. Λάκωνες H.), δαελός (Sophr.); *δάϜος:* δαϜελ-ός like νέφος: νεφέλ-η; further δαῦλον ἡμίφλεκτον ξύλον H. Demin. δᾱλίον (Ar.); δᾱλός also = μελάνουρος ἰχθύς H. (from the light-organs, Strömberg Fischnamen 55f., or because of the black tail?), metaph. `burnt out = old man' (AP), with hypocoristic gemination δαλλώ ἡ ἀπόπληκτος. οἱ δε την ἔξωρον παρθένον η γυναῖκα καὶ πρεσβυτέραν H. δαΐς (\< *δαϜίς), - ίδος, Att. δᾳς, δᾳδός (s. below) f. `torch' (Il.), from where the demin. δᾳδίον (Ar.), δᾳδίς `torch-feast' (Luc.), δᾳδινος `to the torch, of pine-wood' (Gal.), δᾳδώδης `resinous' (Thphr., Plut.) to δᾳς `fire-brand', `disease in pines, resin-glut' (Thphr.); δᾳδόομαι `become afflicted with resin-glut' with δᾳδωσις (Thphr.), s. Strömberg Theophrastea 167. δαύακες θυμάλωπες H., cf. Bechtel Dial. 1, 118, Grošelj Živa Ant. 2, 206. δαερόν μέλαν. καὶ τὸ καιόμενον H., perh. also Emp. 90 for δαλερός. δαηρόν θερμόν, καυματηρόν, λαμπρόν, προφανές H. δαηθμόν ἐμπρησμόν H., on the formation s. Chantr. Form. 137f.; Latte with Voß for it δαιθμόν. δαῦκος ὁ θρασύς. καὶ βοτάνη τις Κρητική H., s. s. v. Here also δαΐ `in battle' \< *δαϜ-ί, loc. of a root noun *δαῦς (Schwyzer 578)?.Etymology: As shown by δεδαυμένος, δαίω is from *δαϜ-ι̯ω. From metathesized (cf Kor. ΔιδαίϜων) *δαίϜω originates Att. δᾳς (δᾱις \< *δαιϜ-ις). The perfect δέδηα \< *δέ-δᾱϜ-α resembles Skt. du-dāv-a (gramm.), to which present du-nó-ti `burn'. Further Skt. forms in Pok. 179f. So IE *d(e)h₂u̯-? Further perhaps OIr. dōim `burn', OHG zuscen `id.'. See δύη; and δήϊος.Page in Frisk: 1,342-343Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δαίω
-
5 δαιω
Iтолько med.-pass.1) med. делить, разделять(κτήματα δάσσασθαί τινος, ἄνδιχα πάντα Hom.; τρεῖς μοίρας πάντα τὸν στρατόν Her.)
2) med. распределять, раздавать, оделять(κρέα μνηστῆρσι Hom.; πήματα βροτοῖς Pind.)
3) pass. быть разделяемым или разделенным(διχθά, δίχα и τριχθά Hom.)
4) pass. разрываться(ἀλλά μοι δαίεται ἦτορ Hom.)
II1) зажигать(πῦρ Hom.; φλόγα Hom., Aesch.)
2) pass. загораться, гореть(ἐδαίετο φλόξ Soph.; λύχνοι δαιόμενοι Theocr.)
; перен. загораться, вспыхивать(πόλεμος δέδηε Hom.)
πυρὴ ὄσσε δεδήει Hom. — (его) глаза сверкали огнем;μετὰ σφίσιν ὄσσα δεδήει Hom. — носилась между ними молва;οἰμωγέ δέδηε Hom. — раздался вопль3) поджигать, воспламенять(ξύλα Hom.)
4) сжигать, опустошать огнем(χώραν Dem.)
-
6 δαίω
δαίω, brennen, anzünden; übertr., δαῖε δ' ἐν όφϑαλμοῖς γλυκερὸν πόϑον, Verlangen aus den Augen leuchten lassen. Intransitiv = brennen, in Brand sein, in Flammen stehen, in Flammen geraten, sich entzünden. Übertr., δαίεται ὄσσε, die Augen funkeln; μάχη πόλεμός τε δέδηεν, die Schlacht ist entbrannt; μετὰ δέ σφισιν ὄσσα δεδήει ότρύνουσ' ἰέναι, Διὸς ἄγγελος, vergl. das Deutsche »ein Gerücht verbreitet sich wie ein Lauffeuer«; οἰμωγὴ δὲ δέδηε, hat sich erhoben, flammt auf -
7 δαίω
δᾱΐω, δάιοςhostile: masc /neut nom /voc /acc dualδᾱΐω, δάιοςhostile: masc /neut gen sg (doric aeolic)δάωlearn: aor subj act 1st sg (epic doric)δαίω 1duno óti: pres subj act 1st sgδαίω 1duno óti: pres ind act 1st sgδαίω 2divide: pres subj act 1st sgδαίω 2divide: pres ind act 1st sgδᾳόωpres imperat act 2nd sg (doric aeolic)δᾳόωimperf ind act 3rd sg (doric aeolic)——————δᾱΐῳ, δάιοςhostile: masc /neut dat sg -
8 δαίῳ
Βλ. λ. δαίω -
9 προς-δαίω
προς-δαίω (s. δαίω), dazu, dabei anzünden, entflammen, πόϑον τινί, Pind. P. 4, 184, nach Böckh, wo früher ἐνδαίω stand.
-
10 περι-δαίω
περι-δαίω (s. δαίω), rings umher anzünden; Ap. Rh. 4, 58 περιδαίομαι Ἐνδυμίωνι, von Liebe zum Endymion glühen; Opp. Hal. 5, 411 ἐκ δὲ βολάων Ἠελίου φολίδας περιδαίεται.
-
11 συν-δαίω
συν-δαίω (s. δαίω 2), mit oder zugleich essen, schmausen; τοὺς γάμους συνδαίσας ἐμοί, Eur. Hec. 1455, den Hochzeitschmaus mit einnehmen.
-
12 κατα-δαίω
κατα-δαίω (s. δαίω), zertheilen, zerstückeln; als Tmesis rechnet man hierher οἰωνοὶ κατὰ πάντα δάσονται Il. 22, 354; ὑπ' ἰχϑύων καταδασϑῆναι Luc. Demon. 35; καταδέδασται erwähnt Hesych.
-
13 ἀπο-δαίω
ἀπο-δαίω (s. δαίω), 1) abtheilen, Jemdm etwas von einer Sache zutheilen, Iliad. 17, 231 ἥμισυ τῷ ἐνάρων ἀποδάσσομαι, 22, 118 ἀμφὶς Ἀχαιοῖς ἄλλ' ἀποδάσσεσϑαι, 24, 595 σοὶ δ' αὖ ἐγὼ καὶ τῶνδ' ἀποδάσσομαι; ἶσον ἀποδάσσασϑαι Pind. N. 10, 86 u. sp. D., wie Opp. H. 4, 483; ἑᾶς ἀπεδάσσαο τιμᾶς Theocr. 17, 50, Schol. ἀπεμερίσω, zutheilen. – 2) abtheilen, einen Theil absondern, ἀποδασάμενος μόριον τῆς στρατιᾶς Her. 2, 103.
-
14 ἀνα-δαίω [2]
-
15 ἐν-δαίω
ἐν-δαίω (s. δαίω), darin entzünden; übertr., πόϑον τινί, in Einem Sehnsucht entzünden, Pind. P. 4, 183. – Pass., bei Hom. in tmesi, ἐν δέ οἱ ὄσσε δαίεται Od. 6, 132; Ap. Rh. 3, 286 βέλος δ' ἐνεδαίετο κούρῃ νέρϑεν ὑπὸ κραδίῃ φλογὶ εἴκελον, brannte sich ein. – S. ἐνδατέομαι.
-
16 προ-δαίω
-
17 δια-δαίω
-
18 ἀμφι-δαίω
ἀμφι-δαίω, Hom. Iliad. 6, 329 ἀυτή τε πτόλεμός τε ἄστυ τόδ' ἀμφιδέδηε, ist um diese Stadt entbrannt; 12, 35 τότε δ' ἀμφὶ μάχη ἐνοπή τε δεδήει τεῖχος ἐύδμητον; – ähnl. νέφος δυςμενέων Ap. Rh. 4, 397; κόνις δέ σφ' ἀμφιδεδήει Hes. Sc. 62.
-
19 ἀνα-δαίω
ἀνα-δαίω, = ἀνα-καίω, anzünden, ἀνδαίοντες Aesch. Ag. 296; γλυκερὴ ἀνεδαίετο κερτομίη, es erhob sich fröhlicher Spott, Ap. Rh. 4, 1726.
-
20 ἀν-δαίω
См. также в других словарях:
δαίω — (I) δαίω (Α) 1. 1. ανάβω, κάνω κάτι να καίει 2. καίω, κατακαίω 3. καυτηριάζω II. δαίομαι απλώνομαι με ταχύτητα φωτιάς, μαίνομαι. [ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. δαίω < *δaίFω < *δaFγω (με επένθεση) ή < *δayyω < *δaF yω (με αφομοίωση και απλοποίηση) από … Dictionary of Greek
δαίω — δᾱΐω , δάιος hostile masc/neut nom/voc/acc dual δᾱΐω , δάιος hostile masc/neut gen sg (doric aeolic) δάω learn aor subj act 1st sg (epic doric) δαίω 1 duno óti pres subj act 1st sg δαίω 1 duno óti pres ind act 1st sg δαίω 2 divide pres subj act … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαίῳ — δᾱΐῳ , δάιος hostile masc/neut dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαῖον — δαίω 1 duno óti pres part act masc voc sg δαίω 1 duno óti pres part act neut nom/voc/acc sg δαίω 2 divide pres part act masc voc sg δαίω 2 divide pres part act neut nom/voc/acc sg δαίω 2 divide imperf ind act 3rd pl (homeric ionic) δαίω 2 divide… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαιομένων — δαίω 1 duno óti pres part mp fem gen pl δαίω 1 duno óti pres part mp masc/neut gen pl δαίω 2 divide pres part mp fem gen pl δαίω 2 divide pres part mp masc/neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαιόμενον — δαίω 1 duno óti pres part mp masc acc sg δαίω 1 duno óti pres part mp neut nom/voc/acc sg δαίω 2 divide pres part mp masc acc sg δαίω 2 divide pres part mp neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαίει — δαίω 1 duno óti pres ind mp 2nd sg δαίω 1 duno óti pres ind act 3rd sg δαίω 2 divide pres ind mp 2nd sg δαίω 2 divide pres ind act 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαίουσι — δαίω 1 duno óti pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) δαίω 1 duno óti pres ind act 3rd pl (attic epic doric ionic) δαίω 2 divide pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) δαίω 2 divide pres ind act 3rd pl (attic… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαίουσιν — δαίω 1 duno óti pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) δαίω 1 duno óti pres ind act 3rd pl (attic epic doric ionic) δαίω 2 divide pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) δαίω 2 divide pres ind act 3rd pl (attic… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαῖε — δαίω 1 duno óti pres imperat act 2nd sg δαίω 2 divide pres imperat act 2nd sg δαίω 2 divide imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δαιομένη — δαίω 1 duno óti pres part mp fem nom/voc sg (attic epic ionic) δαίω 2 divide pres part mp fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
