-
121 sport
sport [spɔ:t]1. nouna. sport m• be a sport! sois chic ! (inf)[+ hat, beard, black eye] arborer3. compounds* * *[spɔːt] 1.1) ( physical activity) sport m4) (colloq) ( person)2.to be a good/bad sport — ( in games) être beau/mauvais joueur; ( when teased) bien/mal prendre la plaisanterie
transitive verb arborer [hat, rose, moustache] -
122 coup
coup [koe]〈m.〉1 slag ⇒ klap, steek, stoot, (plotselinge, korte, abrupte) beweging/GRAMT.♦voorbeelden:d'un coup d'aile • in een rukd'un coup de baguette (magique) • als bij toverslag〈 informeel〉 un coup de bambou • een zonnesteek; een vlaag van waanzincoup de barre • 〈 scheepvaart〉ruk aan het roer, plotselinge verandering; 〈 figuurlijk〉plotselinge vermoeidheid, hoge rekeningcoup de bec • snauw, sneerdonner un coup de brosse à qc. • iets (even) afborstelencoup de canon • kanonschotcoup de chance • gelukkig toeval, meevallercoup de chien • plotselinge storm; oproerdonner un coup de collier • er flink tegenaan gaanavoir un joli coup de crayon • goed (kunnen) tekenencoup de désespoir • wanhoopsdaadcoup d'éclat • meesterlijke zet〈 figuurlijk〉 un coup d'épée dans l'eau • een slag in de lucht, verspilde moeitecoup d'essai • eerste poging, begincoup d'Etat • staatsgreepboire le coup de l'étrier • een glaasje op de valreep drinkendonner un coup de fer à qc. • iets even opstrijkencoup de feu • schotcoup de fil • telefoontjecoup de folie • onbezonnen daad, aanval van waanzincoup de force • gewelddaad, overrompeling, coup de forcecoup de foudre • donderslag; 〈 figuurlijk〉liefde op het eerste gezicht, onverwachte ramp, slechte tijding〈 figuurlijk〉 donner un coup de fouet • aansporen, oppeppencoup de froid • verkoudheidcoup de gosier • schreeuwdonner, pousser un coup de gueule • losbrullen, een bek opzettencoup de hasard • bof, meevallercoup de langue • bitse, hatelijke opmerkingun petit, un dernier coup de lime • de laatste hand, de afwerkingcoup de main • hulp, handreiking, steun; 〈 leger〉overrompeling, aanslagdonner un coup de main • een handje helpenfaire un coup de main • een aanslag plegenavoir le coup de main • de vaardigheid hebben〈 figuurlijk〉 〈 informeel〉 recevoir le coup de masse • een zware klap (te verwerken) krijgen 〈 emoties〉〈 figuurlijk〉 un coup de massue • een harde slag, een gevoelige slagcoup de mer • stortzee, zware golfcoup d'oeil • blik, oogopslag, uitzichtavoir le coup d'oeil • kijk op de dingen hebbendu premier coup d'oeil • op het eerste gezichtjeter un coup d'oeil (rapide) sur qc. • een vluchtige blik op iets werpen〈 figuurlijk〉 coup de patte • veeg uit de pan, trap nace peintre a le coup de patte • deze schilder kan aardig met het penseel overwegse donner un coup de peigne • een kam door z'n haar halencoup de pied • trap, schopcasser des vitres à coups de pierre • ruiten ingooientuer qn. à coups de pierres • iemand stenigendonner un coup de piston à qn. • iemand aan een baantje helpencoup de poing • stomp, vuistslagcoup de poing (américain) • boksbeugel〈 informeel〉 avoir le, un coup de pompe • de man met de hamer tegenkomen, opeens niet meer kunnen〈 informeel〉 coup de pompe • man met de hamer, plotselinge uitputting, vermoeidheidun coup de pot • mazzel, gelukdonner le coup de pouce • de laatste hand aan iets leggencoup de poussière • mijngasontploffingon lui a fait le coup du presse-citron • ze hebben hem als een citroen uitgeknepencoup de pub • reclamestuntcoup de réparation • strafschopcoup de sang • beroerte, plotselinge woedecoup de semonce • schot voor de boegcoup de sifflet • fluitsignaalcoup de soleil • zonnesteek; zonnebrandcoup du sort • speling van het lot, tegenslagdonner un coup de téléphone à qn. • iemand opbellencoup de théâtre • plotselinge ommekeer, onverwachte wendingse flanquer un coup de torchon • vechtendonner un coup de tube à qn. • iemand een telefoontje gevencoup de veine • geluk, gelukkig toevalcoup de vent • rukwind, windstootcheveux en coup de vent • slordig, los zittend haarentrer en coup de vent • binnenstormencoup bas • stoot onder de gordelêtre aux cent coups • in alle staten zijn, doodsangsten uitstaandonner le dernier coup, le coup décisif • de genadeslag geven〈 informeel〉 coup fourré • gemene, onverwachte streek, luizenstreek〈 sport en spel〉 coup franc • vrije trap, slagmauvais coup • gemene streek, lelijke klapcoup monté • afgesproken werk, doorgestoken kaart〈 informeel〉 sale coup • rotstreek; zware slagcoup sec • droge knal, klap〈 figuurlijk〉 accuser le coup • de klap incasseren, er een klap van krijgenavoir le coup • er de slag van hebben〈 informeel〉 avoir un coup dans l'aile, dans le nez • (licht) aangeschoten zijn, te diep in het glaasje gekeken hebben〈 informeel〉 boire un coup • iets drinken, er eentje nemencalculer son coup • de zaak precies uitrekenen, uitkienencompter les coups • alleen maar toekijken, neutraal zijn〈 informeel〉 discuter le coup • babbelen, kletsen〈 informeel〉 être dans le coup • er bij betrokken zijn, er van wetenexpliquer le coup • de toestand, gang van zaken uiteenzettenfaire coup double • twee vliegen in één klap slaanfaire les cent coups, les quatre cents coups • een losbandig, rusteloos leven leiden, erop los leven, van alles uithalen 〈 kind〉en ficher, mettre un coup • flink de handen uit de mouwen stekenne pas en ficher un coup • geen klap uitvoerenfrapper des coups en l'air • vergeefse moeite doenfrapper un grand coup • een zware slag toebrengen, een grote slag slaanfrapper à coups redoublés • hard en vaak slaanmarquer le coup • een bijzonderheid benadrukken, een bepaalde gebeurtenis niet ongemerkt voorbij laten gaanmaintenant j'ai pris le coup • nu weet ik hoe het moetil en a pris un coup • dat heeft hem geen goed gedaanrendre coup pour coup • een klap, slag teruggevenrisquer, tenter le coup • het erop wagentenir le coup • standhouden, het uithoudenvaloir le coup • de moeite lonen, waard zijnen venir aux coups • handgemeen wordenà coup sûr • vast en zeker, beslistà tous (les) coups, à tout coup • telkens, bij elke gelegenheidtout à coup • plotselingaprès coup • naderhand, achterafau, du premier coup • bij de eerste keerau coup de midi • klokslag 12 uurd' un (seul) coup • in één keer, plotselingtout d' un coup • ineens, plotselingdu coup • bijgevolg, daaromdu même coup • tegelijkertijd, bij diezelfde gelegenheidêtre hors du coup • nergens vanaf wetenau coup par coup • een voor eenpour le coup • deze keer〈 juridisch〉 pour coups et blessures • vanwege toegebracht lichamelijk letsel; 〈 Algemeen Zuid-Nederlands〉 voor slagen en verwondingensous le coup de • onder de invloed, dreiging vansur le coup • op slag, onmiddellijk, meteensur le coup de midi • klokslag 12 uurcoup sur coup • achtereenvolgens, vlak na elkaar→ pierrem1) slag, klap, klop, steek, stoot, bons, dreun, trap, schop2) snee3) beet4) ruk5) worp6) daad, streek7) teug, slok8) zet -
123 faire
faire1 [fer]〈m.〉1 〈 beeldende kunst, literatuur〉manier van schrijven, schilderen, beeldhouwen ⇒ stijl, techniek, wijze van uitvoering→ dire————————faire2 [fer]1 maken2 doen9 zeggen ⇒ antwoorden 〈zie voor uitdrukkingen die hier niet vermeld zijn de betreffende zelfstandige naamwoorden〉♦voorbeelden:ce faisant • daarbijque faire? • wat te doen?mais qu'est-ce qu'ils font! • wat spoken ze toch uit!qu'est-ce que vous faites dans la vie? • wat doet u (voor de kost)?quoi qu'on fasse, il n'est jamais content • wat men ook doet, hij is nooit tevredenpour quoi faire? • waarvoor?, waarom?il ne fait rien à l'école • hij presteert niets op schoolje ne peux pas faire autrement • ik kan niet andersil a bien fait • dat heeft hij goed gedaanfaire bien, mal de 〈+ onbepaalde wijs〉 • er goed, verkeerd aan doen tecomment avez-vous fait pour résoudre ce problème? • hoe heeft u dit probleem opgelost?3 faire de l'anglais • 〈 aan de universiteit〉 Engels studeren; 〈 op school〉 Engels leren; 〈 in vrije tijd〉 aan Engels doenfaire de l'aviron, de la natation, de la voile • roeien, zwemmen, zeilenil a fait les Beaux-Arts • hij heeft de academie voor beeldende kunsten doorlopenfaire que 〈+ aantonende wijs〉 • ten gevolge hebben dat, veroorzaken dat〈 onpersoonlijk, van tijd〉 ça fait quinze jours que je ne l'ai pas vu • ik heb hem sinds veertien dagen niet geziencent centimètres font un mètre • honderd centimeter is een meteril fait un mètre quatre-vingts • hij is 1,80 m (lang)quelle pointure faites-vous? • welke maat (schoenen) heeft u?je fais du quarante • ik heb maat veertigquatre et trois font sept • vier en drie maakt, is zevencombien fais-tu? • hoe groot, zwaar ben jij?combien ça fait? • hoeveel is dat?il me fait penser à mon oncle • hij doet me aan mijn oom denkenfaire rire qn. • iemand aan het lachen makenfaire savoir (à qn.) que • (iemand) mededelen datfaire traverser la rue à qn. • iemand de straat helpen overstekenfaire l'idiot • zich van den domme houden; gek doen9 sans doute, fit-il, vous avez raison • ongetwijfeld, antwoordde, zei hij, u heeft gelijkmon manteau fera l'hiver • met mijn jas kom ik de winter nog wel doorune bouteille de whisky me fait six mois • ik doe zes maanden met een fles whiskyest-ce qu'il a déjà fait sa rougeole? • heeft hij al mazelen gehad?faire jeune • er jong uitzienvotre cravate fait sérieux • door uw das ziet u er serieus uitsi tu fais cela, tu auras à faire à moi • als je dat doet, dan krijg je het met mij aan de stokavoir à faire à, avec • te doen, te maken hebben metn'avoir que faire de qc. • iets niet nodig hebbenêtre fait pour • bestemd, geschikt zijn voor〈 informeel〉 (il) faut le faire! • doe het maar eens na!ça fait une heure que je t'attends • ik wacht al een uur op jeen faire (à sa tête) • zijn eigen gang gaanje n'en ferai rien! • ik denk er niet aan!en faire tout un drame • er een drama van maken〈 informeel〉 on ne me la fait pas! • ik ben niet van gisteren!qu'est-ce que cela fait? • wat zou dat?qu'est-ce que ça peut bien vous faire? • wat kan u dat eigenlijk schelen?qu'est-ce que vous voulez que ça me fasse? • wat maakt het mij uit?ça ne fait rien • dat doet er niet toerien à faire! • niets daarvan!, nee is nee!rien n'y fit • niets hielpnous ne pouvons rien y faire • wij kunnen er niets aan doencela y fait beaucoup • dat maakt veel uitça fait bien de 〈+ onbepaalde wijs〉 • het is in de mode, het staat goed tec'est bien fait! • goed zo!c'est bien fait (pour lui)! • net goed!, lekker!il ne fait que commencer • hij begint pasne faire qu'entrer et sortir • even bij iemand aanwippenne faire que (de) 〈+ onbepaalde wijs〉 • zo pas, net, juist iets gedaan hebbencela ne fait rien à l'affaire • dat verandert niets aan de zaakqu'est-ce que tu as fait de mes clefs? • wat heb je met mijn sleutels gedaan?ne pas pouvoir faire que • niet kunnen verhinderen dat〈 kaartspel〉 c'est à qui de faire? • wie geeft?faites! • ga uw gang!ce n'est ni fait ni à faire • het is knoeiwerkje le connais comme si je l'avais fait • ik ken hem door en door1 tot stand komen ⇒ ontstaan, gemaakt worden3 worden4 beter, rijper worden6 gebruikelijk zijn 〈zie voor uitdrukkingen die hier niet vermeld zijn de betreffende zelfstandige naamwoorden〉♦voorbeelden:〈 informeel〉 comment que ça se fait? • hoe komt dat?〈 handel〉 se faire en acajou, en bleu • in mahonie, in blauw vervaardigd worden, leverbaar zijn〈 onpersoonlijk〉 il pourrait bien se faire que 〈+ aanvoegende wijs〉 • het is niet onwaarschijnlijk datse faire vieux • oud worden, verouderense faire à une idée • aan een idee wennença ne se fait pas! • dat, zoiets doet men niet!se faire les ongles • zijn nagels verzorgense faire une tasse de café • een kopje koffie voor zichzelf makense faire couper les cheveux • zijn haren laten knippense faire faire un costume • (zich) een pak laten makens'en faire • zich zorgen maken, zich ongerust makenne pas s'en faire • zich niet druk maken, zich nergens iets van aantrekken; 〈 ook〉 zich niet generen(ne) t'en fais pas! • (maak je maar) geen zorgen!, maak je niet dik!〈 informeel〉 il faut se le, la faire • het leven met hem, haar is geen lolletje♦voorbeelden:il fait nuit • het is nachtquel temps fait-il? • wat voor weer is het?par le temps qu'il fait • met dit weeril fait beau • het is mooi weercombien il fait aujourd'hui? • hoeveel graden is het vandaag?1. v1) maken2) doen3) doen (aan) [sport, muziek, etc.]4) afleggen [afstand]5) veroorzaken6) zijn [maten, rekenen]7) doen (alsof), spelen8) antwoorden2. se fairev2) gebeuren3) worden4) beter/rijper worden5) wennen (aan)3. il faitv -
124 jeu
〈m.〉3 stel ⇒ serie, set♦voorbeelden:jeu d'argent • gokspelletjejeux du destin, du hasard • spelingen van het toevaljouer un jeu d'enfer • zeer hoog spel spelenjeu d'équipe • teamsportjeu d'esprit • geestigheidjeu de fléchettes • dartsjeu de hasard • kansspeljeux de main(s) • handtastelijkheden〈 spreekwoord〉 jeu(x) de main, jeu(x) de vilain • van mallen komt vallen, handjesspel, katjesspeljeu de mots • woordenspel, woordspelingjeux d'orgue • orgelregisterjeux de poursuite • krijgertje, tikkertjejeu de scène • stil speljeux de société • gezelschapsspelletjesjeux du stade • wedstrijden in het stadionavoir beau jeu • gemakkelijk, vrij spel hebbenjouer (un) double jeu • een dubbel spel spelen, het achter zijn ellebogen hebbenle grand jeu • het volledige tarokspel〈 spreekwoord〉 heureux au jeu, malheureux en amour • gelukkig in het spel, ongelukkig in de liefdejeu informatique • computerspelletjejouer un jeu serré • voorzichtig spelenjeux télévisés • televisiespelletjesjeu vidéo • videospelletje, videogameaimer le jeu • van gokken houdencacher son jeu • zich niet in de kaart laten kijkencouvrir son jeu • 〈 Algemeen Zuid-Nederlands〉 de kaarten duiken; 〈 figuurlijk〉 zich niet in de kaart laten kijkendécouvrir son jeu • zijn kaarten op tafel leggen, open kaart spelenentrer dans le jeu de qn. • meedoen met iemandêtre en jeu • op het spel staanse faire un jeu des difficultés • de moeilijkheden gemakkelijk overwinnenfaire le jeu de qn. • iemand in de kaart spelense faire un jeu de • genoegen scheppen infaites vos jeux • uw inzet graagjouer le jeu • de regels van het spel volgen, eerlijk spelenmettre en jeu • inzetten, op het spel zetten 〈 ook figuurlijk〉se prendre, se piquer au jeu • hartstochtelijk doorspelen hoewel men verliest; 〈 figuurlijk〉 koppig volhoudenles jeux sont faits • er valt niets meer aan te veranderenjeu à XIII (treize) • rugby met 13 spelersen jeu • die een rol spelen, in 't spel, geding zijnpar jeu • voor de grapce n'est pas de jeu • dat is niet eerlijk, unfairvoir clair dans le jeu de qn. • iemand doorhebbenjouer franc jeu • eerlijk spelen, open kaart spelenjeu de physionomie • uitdrukking van het gezicht, mimiekm1) spel2) speelplaats3) stel, serie, set4) beweging5) speling [techniek] -
125 se faire
fɛʀ1. vpr/réfl1) (= fabriquer, acquérir)se faire une jupe — to make o.s. a skirt
se faire des illusions — to delude o.s.
Je voudrais me faire de nouveaux amis. — I'd like to make some new friends.
se faire opérer — to have an operation, to be operated on
Je vais me faire couper les cheveux. — I'm going to get my hair cut.
Il va se faire tuer. — He's going to get himself killed.
Il va se faire punir. — He's going to get punished., He's going to get himself punished.
Il s'est fait aider. — He got somebody to help him.
Il s'est fait aider par Simon. — He got Simon to help him.
se faire faire un vêtement — to have a garment made for o.s.
Elle s'est fait faire une robe. — She had a dress made for herself.
Il ne s'en fait pas. — He doesn't worry., He's not worried.
4) (= devenir) to get, to become(= se rendre)
se faire beau — to do o.s. up2. vpr/vi(= s'habituer)Je n'arrive pas à me faire à la nourriture. — I can't get used to the food.
Je n'arrive pas à me faire au climat. — I can't get used to the climate.
3. vpr/pass1) (= être d'usage)cela se fait beaucoup — it's done a lot, people do it a lot
2) [vin, fromage] to mature4. vpr/impers(= être possible)comment se fait-il que...? — how is it that...?
comment se faisait-il que...? — how was it that...?
il peut se faire que nous utilisions... — it's possible that we could use..., we might use...
-
126 bon
adj. ; gros et joli (ep. d'un morceau de viande, de fromage...) ; propice, favorable ; bienveillant ; apte, capable ; agréable (au goût,...): BON(Z) m. dc. (mpl. dv.) (Aillon-Jeune, Aillon-Vieux 273, Aix 017, Albanais 001, Albertville 021 VAU, Annecy 003, Arvillard 228, Balme-Sillingy 020, Bellecombe-Bauges 153, Bellevaux 136, Billième 173, Bogève 217, Chambéry 025, Chamonix, Compôte-Bauges, Conflans 087, Cordon 083, Doucy-Bauges 114, Flumet, Genève 022, Giettaz 215, Hauteville-Savoie, Houches 235, Jarrier, Larringes, Leschaux 006, Loëx 264, Lugrin, Megève 201, Messery, Montagny-Bozel 026, Montendry 219, Morzine 081, Notre-Dame-Bellecombe 214, Praz-Arly 216, Reyvroz 218, St-Jean-Arvey 224, St- Nicolas-Chapelle 125, St-Paul-Chablais 079, St-Pierre-Albigny 060, Ste-Reine 272, Samoëns 010, Saxel 002, Séez, Table 290, Thônes 004, Thonon, Trinité 267, Venthon 268, Villards-Thônes 028), bou-nh (Aussois 287, Lanslevillard 286, Macôt-Plagne 189, Peisey) || bou-nh ms., bôn mpl. (St-martin-Porte 203). - ms. dv.: BO-N (001, 003, 004, 006, 020, 025, 060, 087, 267, 268, 290), bon-n (083, 228, Gruffy), bou-n (002, 021, 081, 083, 125, 136, 165, 189, 201, 214, 215, 264, 286, Draillant, Peisey.187), bounh (203). - ms. e2v.: bn (114). - fs. et fpl. dc. BONA (001, 003, 004, 006, 017, 020, 021b, 022, 025, 028, 060c, 087, 228, 267, 271, 272, 273, Montailleur) / bono (St-Martin-Porte) / bôna (153b) / bouna (002, 010, 026b, 081, 083, 125, 136, 173, 189, 201b, 214, 215, 216, 217, 218, 224b, 235, 287, Boëge 035) / beuna (021a, 060b, 114, 219b, 290) / bon-na (219a, Beaufort, Marthod) / bounh-a (187) / bweuna (026a, 060, 201a) / bwona (060a, 224a), -E || bnà, bneu (153a) || bòno, -ê (203). - fs. et fpl. dcsl.: bo-n' (001), bou-n' (002). - fs. dv. beu-n' (290), BO-N' (...), bou-n' (002, 021, 083, 125, 165, 201, 287). - fpl. dv. bo-n(è)z (001), bou-nez (002,035). - E.: Serviable.A1) adv., bon: BON (...). - E.: Bonifier (Se), Suffire.A2) pour de bon, sérieusement, définitivement, irrémédiablement, vraiment, de façon décisive et définitive, de façon certaine: pè d(e) bon (001, 002, 028), pe de bon (214), pè d'vré <pour bon du / de bon vrai> (001), to de bon (025).A3) de son plein gré: de son bon (002), d'son plyin grâ (001).A4) de gré ou de force: de bon bin de mandre (002).B1) n., les bons, les gens de bien: lô bon (001), lo bon (21).B2) bon à rien, incapable, fainéant: bon /// bona bon à rin / à rê n. (028 / 001).C1) v., avoir beau temps, bénéficier bon d'un temps favorable // des techniques modernes // des machines: avai bon < avoir bon> (002), avai bô tin (001).C2) être tiré d'affaire: étre du bon < être du bon (côté)> (002), étre bon < être bon>, tnyi l'bon bè < tenir le bon bout> (001).C3) tenir ferme: tni bon < tenir bon> (002), tnyi bon (001).D1) expr., bon au superlatif: bou-nh kòm lo pan < bon comme le pain> (203), bon mè l'pan blyan < bon comme le pain blanc> (001).D2) (raconter // dire bon une) bon bonne plaisanterie // histoire drôle: (an dire de na) bouna nf. (Saxel 002), (ê dire on-na) bona (001).D3) être sans bon malice // méfiance: étre tot à la bouna < être tout à la bonne> (002), étre pâ malin p'dou sou < n'être pas méchant pour deux sous> (001).Fra. Il est sans malice // il n'est vraiment pas méchant: é farè pâ d'mâ à rna mushe < il ne ferait pas de mal à une mouche> (001).D4) être de bonne humeur, parler volontiers: étre de bouna < être de bonne> (002).D5) prendre les choses du bon côté, accueillir (une remarque) bon sans se froisser // favorablement: prandre de bouna < prendre de bonne> (002), byê prêdre < bien prendre>, prêdre pâ mâ < ne pas prendre mal>, prêdre du bon bon flyan / koûté (001). -
127 falloir
vimp., être falloir nécessaire // impératif: FALAI (Aix 017, Albanais 001bA, Annecy 003, Arvillard 228, Bellecombe-Bauges 153, Billième 173, Bogève 217, Cordon 083, Giettaz 215, Megève 201, Reyvroz 218, St-Nicolas-Chapelle 125, Saxel 002, Thônes 004, Vaulx 082, Villards-Thônes 028), folai (001aB), C.1 (en savoyard, le sujet nt. de ce verbe est souvent omis). - E.: Nécessaire.A1) expr., il s'en faut: i s'an manke (002).A2) il s'en est fallu de peu: on milyon d(è) plyè < un peu plus> (001).A3) tant s'en faut: y in mankâve < il en manquait> (228), on-n ê-n étai lwin < on en était loin> (001).A4) comme il faut, bien, convenablement: byô < beau> (Montagny-Bozel 026), km'é / m'é falloir fô / fou (001).--C.1-------------------------------------------------------------------------------------------------- Ind. prés.: (il) fo dc., fot dv. (Peisey), FÔ < il faut> (001b, 004, 028, 125, 153, 201, 215, Aillon-Jeune 234, Aillon-Vieux 273, Bellevaux, Compôte-Bauges 271, Doucy- Bauges 114, Lanslebourg, Lanslevillard 286 dc., Morzine 081, Notre-Dame- Bellecombe 214, St-André-Modane, St-Martin-Porte 203, St-Pierre-Albigny 060, Table 290, Thoiry 225,...), fôt (286 dv.), fou (001a fgm., 003, 082, 173, 215), fâ (026, Macôt-Plagne 189, Moûtiers). - Ind. imp.: (il) falé (083), falêt (Aussois), FALyAI (001d.PPA.,081b.JCH., 153,189,214,215d,217,218,227, Bellevaux, Megève.201 | 001c.AMA., 021.VAU., 81a.MHC., 215c, Côte-Aime, Peisey.187), falyéve (017,025,173, 224,228,273,290), folai(t) (Jarrier), folyé (271), folyéve (219,225,234,290, Bourget-Huile), fol(y)ai (001b,201,215b | 001a,26b,114,215a), falêi (203), fjai (026a). - Ind. ps.: falu (025). - Ind. fut.: (il) fdrà (173), FÔDRÀ (001,017,025,060,125,201,213,215,228), fâdrà (003,004,025,026, Rumilly.005), feudrà (290), feûdrà (002). - Cond. prés.: (il) FÔDRÈ (001,017,081,214,215), fâdrè (003,004,005,025), feûdre (218), feudreu (Habère-Poche), fodre (Albertville), fdreu (114), fodreu (026,201), fôdreu (002,228). - Subj. prés.: (qu'il) faléze (001). - Subj. imp.: (qu'il) falisse (001). - Pp.: falyi (224,290), FALyU (001c.PPA.,026,083,173,214,215,228, Houches | 001b.TAV.,025,187,219), fol(y)u (001a,215,271 | 114).------------------------------------------------------------------------------------------------------- -
128 où
adv. (interrogatif, relatif), là où, (lieu où l'on est et où l'on va) ; quand, date à laquelle: ayôy, ayô dc., ayeûy après le v. (St-Martin-Porte.203), ô (Ste-Reine), ou (Lanslevillard.286c, Notre-Dame-Bellecombe.214b), on (286b), yâ (Aillon- Vieux.273b), yaa (026a,273a, Bellecombe-Bauges.153), yaw (Leschaux) || YEU dc. (214a, Aix.017, Albanais.001c, Annecy.003d, Billième.173, Chambéry.025c, Côte- Aime.188b, Giettaz, Montendry, Peisey.187, St-Pierre-Faucigny, Villards- Thônes.028), yeû (003c, Billième.173, Compôte-Bauges.271, Doucy-Bauges.114b, Flumet.198b, Megève, St-Jean-Arvey.224b, St-Nicolas-Chapelle, St-Pierre- Albigny.060), yò (001b,025b, Arvillard.228c, Saxel.002d), yô (Aillon-Jeune.234, Bellevaux.136, Montagny-Bozel.026b, Morzine.081b, Reyvroz.218, Table), yow (003b,025a, Albertville, Thônes.004), yu (003a) || âwe apc., tâwe apv. (Samoëns.010), oo (002c, Boëge), yowe apc., owe apc., kó / kowe apv. (002b), éwè, yôwe, yôwè, yôvyou (081a), (y)av (Cordon.083), yâve (Sallanches), ayò apc. (228b), djêy (Tignes) || dgm./apv. tonique, eû (114a) || formes renforcées, ou ke (286a), YEU Ke (001a,188a), yeû ke (198a,214,224a, Giettaz.215), yò ke (228a), (k)oo ke (002a), y' (271) ; le ke (leu keu) dc., le k' dvcsl., ayô k(e) dvcsl.(dc.), ayôy keu, ayôy keû (devant e/eu), ayôy két (203). - E.: Importer.Fra. Où travaille-t-il: oo / koo (002) / yeu (001) où k'é travalye ?Fra. Où vas-tu: yeu vâto (001,028).Fra. J'ai déjà été (là) où il est: d'è zhò â leu k'k'ét (203), d'é zhà étâ yeu k'al è (001).Fra. Retourne (là) d'où tu es venu: tourno d'ayo k't'é venu (203), (r)teûrna d'yeu k'tè vin (001).Fra. Où vas-tu: ayôy keû teu mode (203), yeu vâto / yeu k'tè vâ (001).Fra. Tu vas où: teu mode ayeûy (203), t'vâ yeu (001).A1) où, adv. (relatif), là où, (lieu où l'on est et où l'on va): dgm., yaa kè (026b), YEU KÈ dv. (001,188), yeû ke (114,198,214,215,224), yò ke (228), yô kè (026a), oo / koo où ke (002), ou ke, on ke (286).Fra. Il voulait savoir où il travaillait: é volai savai yeu k'é travalyive (001).A2) où (avec valeur relative de temps): KE < que> d2c. / dc. psc., K' dv. (001,003,004,026,083,228, Aussois, Flumet.198, Megève.201, St-Jean-Sixt), k' dcsl. (001,0083,228), ke dcsl. (002,187,198,201), ké (Grésy-Aix), kè dc., k' dv. (173,234, Peisey.187). - E.: Laisser.Fra. L'année où il a gelé: la saizon k'y a zhèlâ (001).Fra. Les jours où il fait grand beau temps: lu dzo k'i fé gran bèl (187).A3) où (avec valeur relative de lieu): yeu ke (001b,187,201), yò ke (001a,228), avou-n ke (Aussois.287).A4) où est-ce que: yaa tou ke (153), yô tê k'y è ko (081), yeu tou kè (001), yô-tai (136).A5) d'où (interrogatif): d'yeu (001,201), d'yeû (060), dè hyeû (017,224), dè yaa (026,273), de yô (136), dè yô (081), d'avounh ke (287), dyôk (203).Fra. D'où vienstu: d'yeu vinto / d'yeu k'tè vin (001), d'yeû vinte (060), d'oo / d'owe où te vin (002), dè yô vinte (218), dè yô tê k'to vin (081), dyôk teu vi-nh (203) ?A6) où est-ce que: yeu / yò où tou ke (001 / 001,228), awé tê ke (Verchaix), yô ta ke (136).A7) d'où est-ce que: d'yeu ke (001).Fra. D'où viennent-ils: de yô venyan tâ (136), d'yeu (tou) k'é mnyon (001)A8) d'où (relatif): d'yeu ke (001), dy é ke (Praz-Arly), d'yo (228).B1) expr., où est-ce: âwe t ê (010), yeu (k') y è / yeu y é (001) ?B2) où (quand on veut faire répéter): (à) yeu (001,25) ?B3) où est (donc) le temps... ? (exprimant un certain regret): oo t è le tan... (002), yeu (tou) k'al è l'tin... (001) ?B4) adv., où que ce soit ; n'importe où: yeu k'(é) saye (001), yeû k'i saye (173).B5) loc. conj., où que ce soit que ; n'importe où que: yeu k'(é) saye kè (001).Fra. Où que ce soit que tu ailles, je te retrouverai: yeu k'é saye k't'aléze, d't'artrovrai (001).
См. также в других словарях:
Vieux beau — ● Vieux beau homme âgé qui cherche encore à plaire aux femmes … Encyclopédie Universelle
vieux — ● vieux nom masculin Ce qui est usagé, ancien : Ce n est pas avec du vieux qu on fait du neuf. ● vieux (expressions) nom masculin Familier. Coup de vieux, brusque et sensible vieillissement : Il a pris un sacré coup de vieux. ● vieux, vieille nom … Encyclopédie Universelle
vieux\ ou\ vieil — vieux [ vjø ] ou vieil [ vjɛj ] (plur. vieux ), vieille [ vjɛj ] adj. et n. • vieil 1080; vielz (XIe), vieux, anc. cas régime du plur.; lat. vetulus, dimin. de vetus … Encyclopédie Universelle
beau — 1. beau [ bo ] ( ou bel devant un nom commençant par une voyelle ou un h muet, et dans quelques loc.) , belle [ bɛl ] adj. • bel 900; lat. bellus « joli » I ♦ Qui fait éprouver une émotion esthétique; spécialt … Encyclopédie Universelle
BEAU, BEL, BELLE — adj. Qui excite un plaisir mêlé d’admiration et qui, en quelque genre que ce soit, approche de la perfection de ce genre. Un beau corps. Un bel homme. Une belle femme. Une belle personne. Un bel enfant. Un enfant beau comme le jour. Un beau… … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)
beau, belle ou bel, belle — ● beau, belle ou bel, belle adjectif (latin bellus, joli) Qui suscite un plaisir esthétique d ordre visuel ou auditif : Une belle fleur. Ce piano a un beau son. Qui suscite un sentiment admiratif par sa supériorité intellectuelle, morale ou… … Encyclopédie Universelle
Beau Dommage — est un groupe de musiciens et chanteurs québécois formé en 1973, composé de Pierre Bertrand, Marie Michèle Desrosiers, Réal Desrosiers, Michel Hinton, Pierre Huet, Robert Léger et Michel Rivard. Le groupe sort en 1974 l’album Beau Dommage[1] qui… … Wikipédia en Français
Beau dommage — est un groupe de musique québécois, composé de Pierre Bertrand, Marie Michèle Desrosiers, Réal Desrosiers, Michel Hinton, Pierre Huet, Robert Léger et Michel Rivard. Formé en 1974, il se dissout en 1978. Il se reforme épisodiquement en 1984, 1992 … Wikipédia en Français
Beau (ruisseau) — Beau (Grande Fontaine) Caractéristiques Longueur 22,4 km Bassin 102,2 km2 … Wikipédia en Français
Beau comme un camion — Saison 10 Épisode no 17 Titre original Maximum Homerdrive Titre québécois Homer au Volant Code de production AABF13 … Wikipédia en Français
beau — adj., joli ; élégant, bien habillé, bien mis ; brave, gentil, honnête, dévoué, bon, serviable, complaisant (au sens noble), chic, qui suit toujours son devoir ; courageux ; cher, bien aimé, très estimé ; agréable, coquet, mignon ; grand, gros,… … Dictionnaire Français-Savoyard