-
1 tone
ton -
2 engaged tone
[in'geixhd/en'geixhd toun] sinjal i zënë (i telefonit) -
3 tons
tonë -
4 desktop
[desk·top || 'desktop] n. desktop, sipërfaqja e punës apo "tavolonë" (në ekranin e komputerit)- Me strartimin e komjuterit në ekran paraqitet sipërfaqa punuese e cila quhet Desktop. Desktopi paraqet nivelin bazë prej ku edhe fillon puna e mëtutjeshme e kompjuterit. Në desktop gjejmë ikona të cilat mund të jenë ikona standarde (të krijuara me instalimin e Windows-it) ose ikona të krijuara nga shfrytëzuesit. Disa nga ikonat standarde janë:● My Computer (kompjuteri im) kjo ikonë paraqet një dritare prej ku mund të kemi qasje në njësitë për disqe, njësinë për disket, tabelën për rregullimin e parametrave (Control Panel), rnbykqirjen e printerëve të instaluar, etj.● My Documents (dokumentet e mia) kjo ikonë paraqet folderin e dokumenteve të arkivuara. Me hapjen e kësaj ikone shihen të gjitha dokumentet e juaja të ruajtura në këtë folder.● Recycle Bin (shporta) kjo ikonë paraqet përmbajtjen e fasiklës(folder-it) Recycled në të cilën vendosen sendet të cilat i fshijmë gjatë punës. Kështu sendet të cilat i fshijë nuk fshihen menjëher edhe fizikisht por së pari shkojnë në fasiklën Recycled. Prej dritares së ikonës Recycle Bin sendet e fshiera mund t'i fshijmë përgjithmonë (fshirje fizike) ose t'i kthejmë në vendin ku kanë qenë.● My Network Place - Me startimin e kësaj ikone do të paraqitet dritarja me listen e të gjithë kompjuterëve dhe paisjeve tjera të kyçur në rrjetin tonë dhe prej kësaj dritare mund të qasemi në memorjet e jashtme të kompjuterëve tjerë si dhe të shfrytëzojmë paisjet e përbashkëta. Nëse punojmë në versionin Windows 2000 atëherë në këtë dritare do të gjejmë ikonat ( Entire Network dhe Computers Near Me) që mundësojnë paraqitjen e listës së kompjuterëve të kyçur në rrjetin tonë. Gjithashtu këtu e gjejmë edhe ikonën Add Network Place e cila na paraqet dritaren komunikuese ku mund të definojmë shtegun për shfrytëzimin e ndonjë fasikle të përbashkët (të ndarë, share) në rrjetin kompjuterik.● Internet Explorer (hulumtuesi i Internetit) kjo ikonë paraqet hulumtuesin e Internetit. Me hapjen e kësaj ikone shfaqet dritarja nga mund të hyni në Internet dhe bredhni nëpër të.- Në desktop ekzistojnë edhe ikona të tjera të cilat mund të meren si standarde si p.sh Briefcase, Connect to Internet dhe të tjera por këta janë më pak të rëndësishme.● Briefcase (valixhe e vogël, çantë (për dokumente)) paraqet folderin me dokumente që ruhen në kompjuterin tuaj në shtëpi apo punë dhe kompjuterin Notebook apo Laptop dhe shërben për sinkronizimin e këtyre dokumenteve.● Connect to Internet (lidhu në internet) kjo ikonë paraqet kornizën për dialog me ndihmën e të cilës mund të lidheni në Internet. Këtë ikonë e krijoni vet.- Përveç ikonave në Desktop gjejmë edhe shiritnin e detyrave ( TaskBar).- Në të majtë të Taskbar-it gjendet susta Start e cila aktivizon menynë start prej ku mund të startohen aplikacionet dhe të thiren dokumentet.* * *desktop -
5 align
[ë'lain] v 1. radhis, rreshtoj; rendis, drejtoj; align the wheels of a car drejtoj/vë në një vijë rrotat e makinës2. fig. rreshtohemi në një anë, bashkohemi; they aligned themselves with us ata u rreshtuan në anën tone, u bashkuan me ne* * *radhit; drejtoj -
6 approach
[ë'prouç] v.,n. -v. 1. afrohem. 2. i drejtohem (dikujt)● will you approach your father with our plan for a party? a do t'i thuash babait për planin tonë për festën?-n. 1. afrim● easy/difficult of approach a) (vend) i lehtë/i vështirë për të hyrë; b) (person) që mund t'i afrohesh me lehtësi/vështirësi;● make approaches to somebody përpiqem t'i afrohem/të hyj në marrëdhënie intime me dikë2. rrugë, shteg● all the approaches to the Palace were guarded të gjitha shtigjet për në Pallat ruheshin3. ardhje, afrim4. fig. trajtim; mënyrë● a new approach to teaching English një mënyrë e re për mësimdhënien e anglishtes5. përgjasim* * *afrim; afrohem -
7 between
[bi'twi:n] adv., prep. -adv. në mes, ndërmjet; far between larg njëri-tjetrit; few and far between të rralla dhe larg njëra-tjetrës; in between në mes të, midis; we folded the blanket and put the mirror in between e palosëm batanijen dhe e futëm pasqyrën midis palave.- prep 1. midis, ndërmjet (vend, kohë, grade). 2. nga....në....; between fifty and sixty tons nga 50 në 60 tonë,● between ourselves midis nesh (e fshehtë); between us të dy, bashkërisht* * *ndërmjet -
8 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
9 engaged
[in'geixhd/en'geixhd] adj 1. i zënë (me punë). 2. i fejuar. 3. i pajtuar (në punë). 4. luftues; the engaged couple të fejuarit; engaged tone sinjal i zënë (i telefonit); this seat is engaged kjo karrige është e zënë (e rezervuar); are you engaged? i lirë je? (shoferit të taksisë). ( ushtri) në betejë; në luftim; në aksion.* * *angazhova-uar -
10 ourselves
veten tonë -
11 arouse
[ë'rauz] v 1. zgjoj. 2. nxis. 3. ngjall, shkaktoj. 4. eksitoj (seksual isht)● arouse somebody to an effort [ë'rauz 'sambadi tu: ën 'efët] nxis dike të bëjë një përpjekje● it aroused our sympathy [it ë'rauzd auë 'simpëthi] ajo zgjoi simpatinë tonë● arouse suspicion [ë'rauz së'spishën] ngjall dyshim -
12 consternation
[konstë:'neishën] n. shtangie (nga frika); tmerr; to our consternation për tmerrin tonë -
13 Hawaii
[hë'waii:] n. gjeog. Havai (Havai-shtet në SHBA që përbëhet nga një grup ishujsh në Oqeanin Pacifik. Havai është ishulli më i madh e të gjithë të tjerët të këtij grupi quhen më këtë emër. Kryeqendra e këtyre ishujve ështe Honolulu.)- Polinezia përbëhet prej një numri të shumtë të ishujve të shpërndarë prej 30° të gjërësisë jugore. Përbëhet prej ishujve Havaje në veri, Qendrore në mes dhe ishujve të Shoqërisë dhe Tuamotu në jug. Ndër më të njohurit janë Ishujt Havaje.- Ishujt Havaje zënë pozitën veriore të Polinezisë. E përbëjnë 8 ishuj të banuar dhe një numër i madh ishujve të pabanuar. Të gjithë këta zënë një sipërfaqe prej 16,705 km2, të cilët kanë qenë të banuar me 770.000 banorë (1970); 1.100.000 (2006). Havai është ishulli më i madh e të gjithë të tjerët të këtij grupi quhen më këtë emër. Vetëm ai zë 10.414 km2 ose afro 90 për qind të tërë ishujve të këtij grupi. Malet vullkanike të Ishullit Havai ngriten mbi 4.000 m. Në pjesën veriore është vullkani i shuar Mauna Kea (Mali i Bardhë) në lartësi 4.205 m, i cili në pjesën e sipërme është e mbuluar me borë. Më në jug të këtij është vullkani aktiv Mauna Lea (Mali i Gjatë) i lartë 4.160 m, i cili për sasinë e lavës së hedhur është ndër vullkanet e parë në botë. Vetë fakti se në afërsi të këtij ishulli thellësia e oqeanit arrin 5.000 m dhe ngritja e kupës vullkanike mbi 4.000 m lartësi tregon se sa ka qenë ky proces intensiv në formimin e maleve vullkanike prej fundit të oqeanit deri në pikën më të lartë të kupës vullkanike. Vullkani si fenomen natyror është mjaft interesant dhe tërheqës. Shumë vizitorë, që vijnë këtu, dëshirojnë ta shohin këtë dukuri të rrallë natyrore.- Pozita në mes të 19 e 22° të gjerësisë veriore ia përcakton një klimë të nxehtë me reshje të bollshme. Në Honolulu temperatura mesatare vjetore është 23,3 muajit më të nxehtë të gushtit 25,3 dhe muajit më të ftohtë janarit 21,3°C. Gjatë gjithë; vitit bien reshje të cilat bien 3.000 deri 6.000 mm në vjet. Këto elemente klimatike janë faktorë të rëndësishëm në paraqitjen e bimësisë së llojllojshme dhe të vrullshme.- Popullsia më e vjetër e këtyre ishujye janë kanakët, të cilët sot janë të përfaqësuar me një numër të vogël (90.000 banorë). Pjesën më të madhe të popullsisë e përbëjnë të bardhët (afro 300.000 banorë).Një pjese të popullsisë së këtyre ishujve e perbëjnë kinezët, japonezet, filipinët dhe korejasit. Për kah numri më i madh i popujve të racës mongole dallohen japonezët.- Në ekonominë e ishujve bujqësia ështe veprimtaria themelore. Klima e favorshme (temperatura e lartë, lagështia e shprehur, drita e madhe) ka mundësuar ngritjen e plantacioneve të kallamit të sheqerit dhe të ananasit. Për prodhimet e ananasit Ishujt Havaje janë ndër të parët në botë, e me 1,2 milion tonë sheqer zënë vend të lartë ne ranglistën botërore. Krahas këtyre kulturave kultivohet edhe orizi, kafja dhe kauçuku. Për bukuritë natyrore që ofron ky ambient me klimë aq terheqëse, për praninë e shumë vullkaneve, shpërthimet e të cileve ofrojnë përjetime të rralla të një dukurie të jashtësakonshme natyrore, e bëjnë shumë tërheqëse për vizitorë. Vetëm në vitin 1978 e kanë vizituar afro 3,7 milionë turistë, përkatësisht sa ka pasur Greqia turistë në vitin 1977.- Në fund të shekullit të kaluar dhe në fillim të këtij SHBA Ishujt Havaje i bënë për vete e pas Luftës së Dytë Botërore pjese të territorit të tij (1959), përkatesisht shtetin federal të 50 të SHBA. Gjatë Luftës së Dytë Botërore Ishujt Havaje kanë luajtur rol të rëndesishëm si vende strategjike në brendësi të Oqeanit Paqësor.- Kryeqendra e këtyre ishujve ështe Honolulu (325.000 banorë) në Ishullin Oahu e vendosur në bregdetin e gjatë 16 km. Në vitin 1900 ka pasur afro 40.000 banorë e për këto shtatë decenie ka arritur të grumbullojë 325.000 e me paralagje arrin në 630.000 banorë. Shquhet për muzeun etnologjik, me eksponate shumë të rralla të popullsisë së Polinezisë. Është qendër umiversitare e themeluar qysh në vltin 1920. Rëndësi të posaçme ka observatori seizmologjik dhe magnetologjik. Honolulu është qendër me industrinë e sheqerit, konservimin e pemëve, peshkut, industrisë metalike dhe të anijendërtimtarisë. Me anë të këtij porti eksportohet sheqeri, ananasi, kafja e importohen prodhimet industriale, artikujt ushqimorë, makinat, nafta etj. Në perëndim të Honolulu shtrihet porti luftarak Perl Harbur (Pearl Harbor), nga i cili në vitin 1941 ka qenë dëmtuar shumë marina amerikane prej aviacionit japonez.
См. также в других словарях:
Tone — (t[=o]n), n. [F. ton, L. tonus a sound, tone, fr. Gr. to nos a stretching, straining, raising of the voice, pitch, accent, measure or meter, in pl., modes or keys differing in pitch; akin to tei nein to stretch or strain. See {Thin}, and cf.… … The Collaborative International Dictionary of English
Tone — may refer to: MusicTheory* Pitch (music), the perceived frequency of a note or sound (see also pure tone) * Note, the name of a pitch * Whole tone, or major second, a commonly occurring musical interval * Timbre, the quality of a musical note or… … Wikipedia
tone — [tōn] n. [ME < OFr & L: OFr ton < L tonus, a sound < Gr tonos, a stretching, tone < teinein, to stretch: see THIN] 1. a) a vocal or musical sound b) its quality 2. an intonation, pitch, modulation, etc. of the voice that expresses a… … English World dictionary
Tone — bezeichnet: Personen mit dem Vor , Nach oder Künstlernamen Tone, siehe Tone (Name) mehrere japanische Kriegsschiffe: Tone (1907), ein Geschützter Kreuzer Tone (1938), ein schwerer Kreuzer und Typschiff der Tone Klasse Tone (DE 234), eine U Jagd… … Deutsch Wikipedia
Tone — Tone, v. t. [imp. & p. p. {Toned}; p. pr. & vb. n. {Toning}.] 1. To utter with an affected tone. [1913 Webster] 2. To give tone, or a particular tone, to; to tune. See {Tune}, v. t. [1913 Webster] 3. (Photog.) To bring, as a print, to a certain… … The Collaborative International Dictionary of English
Tone — puede referirse a: Lugares: Río Tone (Inglaterra). Un río en Somerset, Inglaterra. Río Tone (Japón). Un río en la región de Kantō. Tone (Ibaraki). Distrito de Tone (Gunma), Japón. Tône, una prefectura en Togo. Barcos: Tone (1910) Tone (1938) Tone … Wikipedia Español
tone in — ˌtone ˈin [intransitive] [present tense I/you/we/they tone in he/she/it tones in present participle toning in past tense … Useful english dictionary
tone — UK US /təʊn/ noun [S] COMMUNICATIONS ► an electronic sound that you hear on a phone line: »Please leave your message after the tone. ● a busy tone Cf. a busy tone → See also DIAL TONE(Cf. ↑dial tone), DIALLING TONE … Financial and business terms
tone — ► NOUN 1) a musical or vocal sound with reference to its pitch, quality, and strength. 2) the sound of a person s voice, expressing a feeling or mood. 3) general character: trust her to lower the tone of the conversation. 4) (also whole tone) a… … English terms dictionary
tone — [n1] pitch, volume accent, emphasis, force, inflection, intonation, modulation, resonance, strength, stress, timbre, tonality; concept 65 tone [n2] attitude, spirit air, approach, aspect, character, condition, current, drift, effect, expression,… … New thesaurus
Tone — Tone, die Rückstände der Verwitterung tonerdehaltiger Silikatgesteine, unterschieden als magere Tone mit größerem, als fette mit geringem Sandgehalt. Ein sehr reiner Ton ist Kaolin (s.d.). Vgl. a. Aluminium … Lexikon der gesamten Technik
