-
1 keyboard
['ki:bo:d] n. tastierë* * *tastierë -
2 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
3 hardware
[ha:dweë] harduer, pjesë fizike e kompjuterit (hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.) software [softweë] softuer, program (softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.) Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( Hardware- pjesë fizike e tij) dhe softuer ( Software- programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.* * *hardware -
4 key
key I [ki:] n., adj. -n 1. çelës, kyç. 2. hapëse, grep (kutie konservash). 3. tek. çelës. 4. fig. kyç, zgjidhje (e problemit). 5. person kyç. 6. kunj. 7. muz. çelës (i solit etj). 8. poet. notë, ton.● be in/off key mbaj tonalitetin/stonoj; change key ndryshoj tonalitetin /-adj. kryesor, kyç /-vt 1. kyç, mbyll, ndryj. 2. tek. shtrengoj me çelës; fiksoj me kunj. 3. muz. akordoj (pianon).● key up i jap zemër, inkurajojkey II [ki:] n. shkëmb nënujor● keyboard ['ki:bo:d] n. tastierë● keyed [ki:d] adj 1. muz. me çelësa (instrument). 2. muz. i akorduar. 3. tek. i shtërnguar me çelës. 4. ark. me gurkyç (qemer)● be all keyed up jam tepër nervoz● keyhole ['ki:houl] n. vrimë e çelësit● keynote ['ki:nout] n.,v.-n 1. muz. notë dominuese, notë bazë. 2. fig. ide kryesore, kyç /-vi. mbaj fjalimin kryesor (në një konferencë); jap tonin● keynote speech ['ki:nout spi:ç] n. fjalim kryesor* * *çelës; akordoj -
5 pc
[pi:si:] shkurtim për p ersonal c omputer kompjuter personal; kompjuter për përdorim personal ose individual; makinë llogaritëse; kompjuter (plural PCs)PC (police constable) n. (British) polic (police officer, policeman)Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)* * *pc -
6 software
[softweë] softuer, program (softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.) hardware [ha:dweë] harduer, pjesë fizike e kompjuterit (hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.) Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( Hardware- pjesë fizike e tij) dhe softuer ( Software- programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.* * *software -
7 BIOS
['baios] n. shkurtesë nga b asic i nput o utput s ystem ( BIOS) sistemi themelor për hyrje-dalje ( informatikë)What is BIOS?BIOS is an acronym for Basic Input/Output System. It is the boot firmware program on a PC, and controls the computer from the time you start it up until the operating system takes over. When you turn on a PC, the BIOS first conducts a basic hardware check, called a Power-On Self Test (POST), to determine whether all of the attachments are present and working. Then it loads the operating system into your computer's random access memory, or RAM.The BIOS also manages data flow between the computer's operating system and attached devices such as the hard disk, video card, keyboard, mouse, and printer.The BIOS stores the date, the time, and your system configuration information in a battery-powered, non-volatile memory chip, called a CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) after its manufacturing process.Although the BIOS is standardized and should rarely require updating, some older BIOS chips may not accommodate new hardware devices. Before the early 1990s, you couldn't update the BIOS without removing and replacing its ROM chip. Contemporary BIOS resides on memory chips such as flash chips or EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory), so that you can update the BIOS yourself if necessary.For detailed information about BIOS updates, visit:What is firmware?Firmware consists of programs installed semi-permanently into memory, using various types of programmable ROM chips, such as PROMS, EPROMs, EEPROMs, and flash chips.Firmware is non-volatile, and will remain in memory after you turn the system off.Often, the term firmware is used to refer specifically to boot firmware, which controls a computer from the time that it is turned on until the primary operating system has taken over. Boot firmware's main function is to initialize the hardware and then to boot (load and execute) the primary operating system. On PCs, the boot firmware is usually referred to as the BIOS.What is the difference between memory and disk storage?Memory and disk storage both refer to internal storage space in a computer.The term memory usually means RAM (Random Access Memory). To refer to hard drive storage, the terms disk space or storage are usually used.Typically, computers have much less memory than disk space, because RAM is much more expensive per megabyte than a hard disk. Today, a typical desktop computer might come with 512MB of RAM, and a 40 gigabyte hard disk.Virtual memory is disk space that has been designated to act like RAM.Computers also contain a small amount of ROM, or read-only memory, containing permanent or semi-permanent (firmware) instructions for checking hardware and starting up the computer. On a PC, this is called the BIOS.What is RAM?RAM stands for Random Access Memory. RAM provides space for your computer to read and write data to be accessed by the CPU (central processing unit). When people refer to a computer's memory, they usually mean its RAM.New computers typically come with at least 256 megabytes (MB) of RAM installed, and can be upgraded to 512MB or even a gigabyte or more.If you add more RAM to your computer, you reduce the number of times your CPU must read data from your hard disk. This usually allows your computer to work considerably faster, as RAM is many times faster than a hard disk.RAM is volatile, so data stored in RAM stays there only as long as your computer is running. As soon as you turn the computer off, the data stored in RAM disappears.When you turn your computer on again, your computer's boot firmware (called BIOS on a PC) uses instructions stored semi-permanently in ROM chips to read your operating system and related files from the disk and load them back into RAM.Note: On a PC, different parts of RAM may be more or less easily accessible to programs. For example, cache RAM is made up of very high-speed RAM chips which sit between the CPU and main RAM, storing (i.e., caching) memory accesses by the CPU. Cache RAM helps to alleviate the gap between the speed of a CPU's megahertz rating and the ability of RAM to respond and deliver data. It reduces how often the CPU must wait for data from main memory.What is ROM?ROM is an acronym for Read-Only Memory. It refers to computer memory chips containing permanent or semi-permanent data. Unlike RAM, ROM is non-volatile; even after you turn off your computer, the contents of ROM will remain.Almost every computer comes with a small amount of ROM containing the boot firmware. This consists of a few kilobytes of code that tell the computer what to do when it starts up, e.g., running hardware diagnostics and loading the operating system into RAM. On a PC, the boot firmware is called the BIOS.Originally, ROM was actually read-only. To update the programs in ROM, you had to remove and physically replace your ROM chips. Contemporary versions of ROM allow some limited rewriting, so you can usually upgrade firmware such as the BIOS by using installation software. Rewritable ROM chips include PROMs (programmable read-only memory), EPROMs (erasable read-only memory), EEPROMs (electrically erasable programmable read-only memory), and a common variation of EEPROMs called flash memory.What is an ACPI BIOS?ACPI is an acronym that stands for Advanced Configuration and Power Interface, a power management specification developed by Intel, Microsoft, and Toshiba. ACPI support is built into Windows 98 and later operating systems. ACPI is designed to allow the operating system to control the amount of power provided to each device or peripheral attached to the computer system. This provides much more stable and efficient power management and makes it possible for the operating system to turn off selected devices, such as a monitor or CD-ROM drive, when they are not in use.ACPI should help eliminate computer lockup on entering power saving or sleep mode. This will allow for improved power management, especially in portable computer systems where reducing power consumption is critical for extending battery life. ACPI also allows for the computer to be turned on and off by external devices, so that the touch of a mouse or the press of a key will "wake up" the computer. This new feature of ACPI, called OnNow, allows a computer to enter a sleep mode that uses very little power.In addition to providing power management, ACPI also evolves the existing Plug and Play BIOS (PnP BIOS) to make adding and configuring new hardware devices easier. This includes support for legacy non-PnP devices and improved support for combining older devices with ACPI hardware, allowing both to work in a more efficient manner in the same computer system. The end result of this is to make the BIOS more PnP compatible.What is CMOS?CMOS, short for Complementary Metal Oxide Semiconductor, is a low-power, low-heat semiconductor technology used in contemporary microchips, especially useful for battery-powered devices. The specific technology is explained in detail at:http://searchsmb.techtarget.com/sDefinition/0,,sid44_gci213860,00.htmlMost commonly, though, the term CMOS is used to refer to small battery-powered configuration chips on system boards of personal computers, where the BIOS stores the date, the time, and system configuration details.How do I enter the Setup program in my BIOS?Warning: Your BIOS Setup program is very powerful. An incorrect setting could cause your computer not to boot properly. You should make sure you understand what a setting does before you change it.You can usually run Setup by pressing a special function key or key combination soon after turning on the computer, during its power-on self test (POST), before the operating system loads (or before the operating system's splash screen shows). During POST, the BIOS usually displays a prompt such as:Press F2 to enter SetupMany newer computers display a brief screen, usually black and white, with the computer manufacturer's logo during POST.Entering the designated keystroke will take you into the BIOS Setup. Common keystrokes to enter the BIOS Setup are F1, F2, F10, and Del.On some computers, such as some Gateway or Compaq computers, graphics appear during the POST, and the BIOS information is hidden. You must press Esc to make these graphics disappear. Your monitor will then display the correct keystroke to enter.Note: If you press the key too early or too often, the BIOS may display an error message. To avoid this, wait about five seconds after turning the power on, and then press the key once or twice.What's the difference between BIOS and CMOS?Many people use the terms BIOS (basic input/output system) and CMOS (complementary metal oxide semiconductor) to refer to the same thing. Though they are related, they are distinct and separate components of a computer. The BIOS is the program that starts a computer up, and the CMOS is where the BIOS stores the date, time, and system configuration details it needs to start the computer.The BIOS is a small program that controls the computer from the time it powers on until the time the operating system takes over. The BIOS is firmware, which means it cannot store variable data.CMOS is a type of memory technology, but most people use the term to refer to the chip that stores variable data for startup. A computer's BIOS will initialize and control components like the floppy and hard drive controllers and the computer's hardware clock, but the specific parameters for startup and initializing components are stored in the CMOS. -
8 personal computer
['pë:sënël këm'pju:të:] kompjuter personal; kompjuter për përdorim personal ose individual; makinë llogaritëse; kompjuter (shkurtim PC, shumës PCs)Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)
См. также в других словарях:
Keyboard — may refer to:In typing: * Alphanumeric keyboard * Keyboard (computing), a set of alphanumeric and command keys used to input information to a computer:* IBM PC keyboard:* Apple Keyboard:* Chorded keyboard, on which several keys are pressed… … Wikipedia
keyboard — KÉYBOARD s.n. Clape, claviatură; tastatură. [pr.: chí bo(ă)rd] (din engl. keyboard) Trimis de tavi, 17.07.2004. Sursa: MDN KEYBOÁRD CHEI BAUD/ s. n. clape, claviatură; tastatură. (< engl. keyboard) Trimis de raduborza, 15.09.2007. Sursa: MDN … Dicționar Român
keyboard — [kē′bôrd΄] n. 1. the row or rows of keys of a piano, typewriter, linotype, computer terminal, etc. 2. a musical instrument with a keyboard; esp., an electronic piano, synthesizer, etc. as employed in a rock or jazz group vt., vi. ☆ 1. to set… … English World dictionary
keyboard — The 20 key, two row, piano type keyboard on the multiposition letter sorting machine. The operator presses one, two, three, or four keys to represent one , two , three , or four digit numbers sequentially … Glossary of postal terms
keyboard — ► NOUN 1) a panel of keys for use with a computer or typewriter. 2) a set of keys on a piano or similar musical instrument. 3) an electronic musical instrument with keys arranged as on a piano. ► VERB ▪ enter (data) by means of a keyboard.… … English terms dictionary
Keyboard — Key board , n. The whole arrangement, or one range, of the keys[3] of an organ, piano, typewriter, etc.; that part of a device containing the keys[3] used to operate it. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
keyboard — (n.) 1819, from KEY (Cf. key) (n.1) in sense of mechanism of a musical instrument + BOARD (Cf. board). Originally of pianos, organs, etc., extended to other machines 1846. The verb is first recorded 1926 (implied in Keyboarding) … Etymology dictionary
keyboard — {{/stl 13}}{{stl 7}}[wym. kibord] {{/stl 7}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. a || u, Mc. keyboardrdzie {{/stl 8}}{{stl 7}} elektroniczny instrument klawiszowy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kurs gry na keyboardzie. (GW) <ang.> {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Keyboard — Vorlage:Infobox Musikinstrument/Wartung/Parameter Tonumfang fehltVorlage:Infobox Musikinstrument/Wartung/Parameter Klangbeispiel fehlt Keyboard engl.: electronic keyboard … Deutsch Wikipedia
keyboard — noun 1 set of keys on a computer, etc. ADJECTIVE ▪ qwerty ▪ standard ▪ computer, laptop, PC, typewriter ▪ Bluetooth™ … Collocations dictionary
keyboard — ▪ I. keyboard key‧board 1 [ˈkiːbɔːd ǁ bɔːrd] noun [countable] COMPUTING a board with buttons marked with different letters and numbers which are pressed to put information into a computer or other machine: • the F2 key on your computer keyboard … Financial and business terms
