Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+wound

  • 81 Baccha

    1.
    Baccha (old orthog. Baca; v. S. C. Bacch.; Bacca, Plaut. Aul. 3, 1, 4 Wagn.; Bacche, Ov. Tr. 4, 1, 41), ae, f., = Bakchê; cf. also Mainas or Thuïas, a Bacchanet, a female attendant of Bacchus, who, in company with Silenus and the Satyrs, celebrated the festival of that deity with a raving madness carried even to insensibility, with an ivy crown upon her head, a fawn-skin upon her left shoulder, a staff wound with ivy in her hand, and with hair loose and flying wildly about, Plaut. Am. 2, 2, 71; id. Aul. 3, 1, 3; id. Cas. 5, 4, 9; id. Bacch. 3, 1, 4; 1, 1, 19; Varr. L. L. 7, § 87 Müll.; Ov. M. 4, 25; 6, 587 sq.; 9, 642; 11, 89; id. Tr. l. l.; id. H. 10, 48; id. F. 6, 507; Prop. 3 (4), 22, 33; Luc. 5, 74 (Matres Edonides, Ov. M. 11, 69;

    v. Bacchus).—Represented in paintings: Bacchas istas cum Musis Metelli comparas,

    Cic. Fam. 7, 23, 2:

    Bacchis initiare aliquem,

    to initiate into the festivals of Bacchus, Liv. 39, 9, 4 Weissenb. ad loc.; 39, 10, 2;

    39, 14, 8.—In a pun with Bacchis (q. v. II.): quia Bacchis, Bacchas metuo et Bacchanal tuom,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 19; cf. id. ib. 3, 1, 4; v. Bacchis. —Hence,
    II.
    Deriv.: Bacchēus, a, um, adj., = Bakcheios, relating to the Bacchœ or Bacchantes, Bacchantian:

    vox,

    Col. 10, 223:

    sanguis,

    spilt by them, Stat. Th. 1, 328:

    bella,

    id. ib. 12, 791.
    2.
    Baccha, ae, f., a kind of Spanish wine, Varr. L. L. 7, § 87 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Baccha

  • 82 Bacche

    1.
    Baccha (old orthog. Baca; v. S. C. Bacch.; Bacca, Plaut. Aul. 3, 1, 4 Wagn.; Bacche, Ov. Tr. 4, 1, 41), ae, f., = Bakchê; cf. also Mainas or Thuïas, a Bacchanet, a female attendant of Bacchus, who, in company with Silenus and the Satyrs, celebrated the festival of that deity with a raving madness carried even to insensibility, with an ivy crown upon her head, a fawn-skin upon her left shoulder, a staff wound with ivy in her hand, and with hair loose and flying wildly about, Plaut. Am. 2, 2, 71; id. Aul. 3, 1, 3; id. Cas. 5, 4, 9; id. Bacch. 3, 1, 4; 1, 1, 19; Varr. L. L. 7, § 87 Müll.; Ov. M. 4, 25; 6, 587 sq.; 9, 642; 11, 89; id. Tr. l. l.; id. H. 10, 48; id. F. 6, 507; Prop. 3 (4), 22, 33; Luc. 5, 74 (Matres Edonides, Ov. M. 11, 69;

    v. Bacchus).—Represented in paintings: Bacchas istas cum Musis Metelli comparas,

    Cic. Fam. 7, 23, 2:

    Bacchis initiare aliquem,

    to initiate into the festivals of Bacchus, Liv. 39, 9, 4 Weissenb. ad loc.; 39, 10, 2;

    39, 14, 8.—In a pun with Bacchis (q. v. II.): quia Bacchis, Bacchas metuo et Bacchanal tuom,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 19; cf. id. ib. 3, 1, 4; v. Bacchis. —Hence,
    II.
    Deriv.: Bacchēus, a, um, adj., = Bakcheios, relating to the Bacchœ or Bacchantes, Bacchantian:

    vox,

    Col. 10, 223:

    sanguis,

    spilt by them, Stat. Th. 1, 328:

    bella,

    id. ib. 12, 791.
    2.
    Baccha, ae, f., a kind of Spanish wine, Varr. L. L. 7, § 87 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Bacche

  • 83 cado

    cădo, cĕcĭdi, cāsum, 3 ( part. pres. gen. plur. cadentūm, Verg. A. 10, 674; 12, 410), v. n. [cf. Sanscr. çad-, to fall away].
    I.
    Lit.
    A.
    In an extended sense, to be driven or carried by one ' s weight from a higher to a lower point, to fall down, be precipitated, sink down, go down, sink, fall (so mostly poet.; in prose, in place of it, the compounds decĭdo, occĭdo, excĭdo, etc.; cf. also ruo, labor;

    opp. surgo, sto): tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 25: (aves) praecipites cadunt in terram aut in aquam, fall headlong to the earth or into the water, Lucr. 6, 745; cf. id. 6, 828;

    imitated by Verg.: (apes) praecipites cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    nimbus, Ut picis e caelo demissum flumen, in undas Sic cadit, etc.,

    Lucr. 6, 258:

    cadit in terras vis flammea,

    id. 2, 215; so with in, id. 2, 209; 4, 1282; 6, 1006; 6, 1125; Prop. 4 (5), 4, 64:

    in patrios pedes,

    Ov. F. 2, 832.—With a different meaning:

    omnes plerumque cadunt in vulnus,

    in the direction of, towards their wound, Lucr. 4, 1049; cf.:

    prolapsa in vulnus moribunda cecidit,

    Liv. 1, 58, 11:

    cadit in vultus,

    Ov. M. 5, 292:

    in pectus,

    id. ib. 4, 579.—Less freq. with ad:

    ad terras,

    Plin. 2, 97, 99, § 216:

    ad terram,

    Quint. 5, 10, 84.—The place from which is designated by ab, ex, de:

    a summo cadere,

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    a mento cadit manus,

    Ov. F. 3, 20:

    aves ab alto,

    Plin. 10, 38, 54, § 112:

    ut cadat (avis) e regione loci,

    Lucr. 6, 824:

    ex arbore,

    Plin. 17, 20, 34, § 148; Dig. 50, 16, 30, § 4; 18, 1, 80, § 2:

    cecidisse de equo dicitur,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cadere de equo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 125 (for which Cæsar, Nepos, and Pliny employ decidere):

    de manibus arma cecidissent,

    Cic. Phil. 14, 7, 21; cf.:

    de manibus civium delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    cadunt altis de montibus umbrae,

    Verg. E. 1, 84:

    de caelo,

    Lucr. 5, 791; Ov. M. 2, 322:

    de matre (i. e. nasci),

    Claud. in Rufin. 1, 92.—With per:

    per inane profundum,

    Lucr. 2, 222:

    per aquas,

    id. 2, 230:

    per salebras altaque saxa,

    Mart. 11, 91; cf.:

    imbre per indignas usque cadente genas,

    Ov. Tr. 1, 3, 18.—With the adverb altius: altius atque cadant summotis nubibus imbres, and poured forth from a greater height, etc., Verg. E. 6, 38.—And absol.:

    folia nunc cadunt,

    Plaut. Men. 2, 3, 24; Ter. Ad. 1, 1, 12; Lucr. 6, 297:

    ut pluere in multis regionibus et cadere imbres,

    id. 6, 415:

    cadens nix,

    id. 3, 21; 3, 402:

    velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12: quaeque ita concus [p. 259] sa est, ut jam casura putetur, Ov. P. 2, 3, 59:

    cadentem Sustinuisse,

    id. M. 8, 148:

    saepius, of epileptics,

    Plin. Val. 12, 58:

    casuri, si leviter excutiantur, flosculi,

    Quint. 12, 10, 73.—
    2.
    Esp.
    a.
    Of heavenly bodies, to decline, set (opp. orior), Ov. F. 1, 295:

    oceani finem juxta solemque cadentem,

    Verg. A. 4, 480; 8, 59; Tac. G. 45:

    soli subjecta cadenti arva,

    Avien. Descr. Orb. 273; cf. Tac. Agr. 12:

    quā (nocte) tristis Orion cadit,

    Hor. Epod. 10, 10:

    Arcturus cadens,

    id. C. 3, 1, 27.—
    b.
    To separate from something by falling, to fall off or away, fall out, to drop off, be shed, etc.:

    nam tum dentes mihi cadebant primulum,

    Plaut. Men. 5, 9, 57:

    dentes cadere imperat aetas,

    Lucr. 5, 671; Sen. Ep. 12, 3; 83, 3:

    pueri qui primus ceciderit dens,

    Plin. 28, 4, 9, § 41:

    barba,

    Verg. E. 1, 29:

    quam multa in silvis autumni frigore primo Lapsa cadunt folia,

    id. A. 6, 310; cf. Cat. 11, 22; Hor. A. P. 61:

    lanigeris gregibus Sponte suā lanae cadunt,

    Ov. M. 7, 541:

    saetae,

    id. ib. 14, 303:

    quadrupedibus pilum cadere,

    Plin. 11, 39, 94, § 231:

    poma,

    Ov. M. 7, 586:

    cecidere manu quas legerat, herbae,

    id. ib. 14, 350:

    elapsae manibus cecidere tabellae,

    id. ib. 9, 571:

    et colus et fusus digitis cecidere remissis,

    id. ib. 4, 229.—
    c.
    Of a stream, to fall, empty itself:

    amnis Aretho cadit in sinum maris,

    Liv. 38, 4, 3; 38, 13, 6; 44, 31, 4:

    flumina in pontum cadent,

    Sen. Med. 406:

    flumina in Hebrum cadentia,

    Plin. 4, 11, 18, § 50:

    tandem in alterum amnem cadit,

    Curt. 6, 4, 6.—
    d.
    Of dice, to be thrown or cast; to turn up:

    illud, quod cecidit forte,

    Ter. Ad. 4, 7, 23 sq.; Liv. 2, 12, 16.—
    e.
    Alicui (alicujus) ad pedes, to fall at one ' s feet in supplication, etc. (post-class. for abicio, proicio), Sen. Contr. 1, 1, 19; Eutr. 4, 7; Aug. Serm. 143, 4; Vulg. Joan. 11, 32 al.—
    f.
    Super collum allcujus, to embrace (late Lat.), Vulg. Luc. 15, 20.—
    B.
    In a more restricted sense.
    1.
    To fall, to fall down, drop, fall to, be precipitated, etc.; to sink down, to sink, settle (the usual class. signif. in prose and poetry):

    cadere in plano,

    Ov. Tr. 3, 4, 17 sq.:

    deorsum,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89:

    uspiam,

    Ter. Ad. 1, 1, 12:

    Brutus, velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12; cf. id. 5, 21, 16; 1, 58, 12:

    dum timent, ne aliquando cadant, semper jacent,

    Quint. 8, 5, 32:

    sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit (Caesar), quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82:

    cadere supinus,

    id. Aug. 43 fin.:

    in pectus pronus,

    Ov. M. 4, 579:

    cadunt toti montes,

    Lucr. 6, 546:

    radicitus exturbata (pinus) prona cadit,

    Cat. 64, 109:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236:

    casura moenia Troum,

    Ov. M. 13, 375; id. H. 13, 71:

    multaque praeterea ceciderunt moenia magnis motibus in terris,

    Lucr. 6, 588: languescunt omnia membra;

    bracchia palpebraeque cadunt,

    their arms and eyelids fall, id. 4, 953; 3, 596; so,

    ceciderunt artus,

    id. 3, 453:

    sed tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent,

    Cic. Dom. 52, 133; cf.:

    oculos vigiliā fatigatos cadentesque in opere detineo,

    Sen. Ep. 8, 1:

    patriae cecidere manus,

    Verg. A. 6, 33:

    cur facunda parum decoro Inter verba cadit lingua silentio?

    Hor. C. 4, 1, 36:

    cecidere illis animique manusque,

    Ov. M. 7, 347; Val. Fl. 1, 300; cf. II. F. infra.—
    2.
    In a pregn. signif. (as in most langg., to fall in battle, to die), to fall so as to be unable to rise, to fall dead, to fall, die (opp. vivere), Prop. 2 (3), 28, 42 (usu. of those who die in battle;

    hence most freq. in the histt.): hostes crebri cadunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 79 sq.:

    aut in acie cadendum fuit aut in aliquas insidias incidendum,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; Curt. 4, 1, 28; Ov. M. 7, 142:

    ut cum dignitate potius cadamus quam cum ignominiā serviamus,

    Cic. Phil. 3, 14, 35:

    pauci de nostris cadunt,

    Caes. B. G. 1, 15; id. B. C. 3, 53:

    optimus quisque cadere aut sauciari,

    Sall. J. 92, 8; so id. C. 60, 6; id. J. 54, 10; Nep. Paus. 1, 2; id. Thras. 2, 7; id. Dat. 1, 2; 6, 1; 8, 3; Liv. 10, 35, 15 and 19; 21, 7, 10; 23, 21, 7; 29, 14, 8; Tac. G. 33; Hor. Ep. 1, 12, 27; Ov. M. 7, 142:

    per acies,

    Tac. A. 1, 2:

    pro patriā,

    Quint. 2, 15, 29:

    ante diem,

    Verg. A. 4, 620:

    bipenni,

    Ov. M. 12, 611:

    ense,

    Val. Fl. 1, 812.—Not in battle:

    inque pio cadit officio,

    Ov. M. 6, 250.—With abl. of means or instrument:

    suoque Marte (i. e. suā manu) cadunt,

    Ov. M. 3, 123; cf. Tac. A. 3, 42 fin.:

    suā manu cecidit,

    fell by his own hand, id. ib. 15, 71:

    exitu voluntario,

    id. H. 1, 40:

    muliebri fraude cadere,

    id. A. 2, 71: cecidere justā Morte Centauri, cecidit tremendae Flamma Chimaerae, Hor. C. 4, 2, 14 sq.:

    manu femineā,

    Sen. Herc. Oet. 1179:

    femineo Marte,

    Ov. M. 12, 610.—With abl. of agent with ab:

    torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat,

    should be slain by, Ov. H. 9, 36; so id. M. 5, 192; Suet. Oth. 5:

    a centurione volneribus adversis tamquam in pugnā,

    Tac. A. 16, 9.—And without ab:

    barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore,

    Hor. C. 2, 4, 9; imitated by Claudian, IV. Cons. Hon. 89; Grat. Cyn. 315.—
    b.
    Of victims, to be slain or offered, to be sacrificed, to fall ( poet.):

    multa tibi ante aras nostrā cadet hostia dextrā,

    Verg. A. 1, 334:

    si tener pleno cadit haedus anno,

    Hor. C. 3, 18, 5; Tib. 1, 1, 23; 4, 1, 15; Ov. M. 7, 162; 13, 615; id. F. 4, 653.—
    3.
    In mal. part., = succumbo, to yield to, Plaut. Pers. 4, 4, 104; Tib. 4, 10, 2; Sen. Contr. 1, 3, 7.—
    4.
    Matre cadens, just born ( poet.), Val. Fl. 1, 355; cf. of the custom of laying the new-born child at the father's feet: tellure cadens. Stat. S. 1, 2, 209; 5, 5, 69.
    II.
    Trop.
    A.
    To come or fall under, to fall, to be subject or exposed to something (more rare than its compound incidere, but class.); constr. usually with sub or in, sometimes with ad:

    sub sensus cadere nostros,

    i. e. to be perceived by the senses, Lucr. 1, 448:

    sub sensum,

    Cic. Inv. 1, 30, 48: in cernendi sensum. id. Tim. 3:

    sub oculos,

    id. Or. 3, 9:

    in conspectum,

    to become visible, id. Tusc. 1, 22, 50:

    sub aurium mensuram,

    id. Or. 20, 67:

    sponte suā (genus humanum) cecidit sub leges artaque jura,

    subjected itself to law and the force of right, Lucr. 5, 1146; so id. 3, 848:

    ad servitia,

    Liv. 1, 40, 3:

    utrorum ad regna,

    Lucr. 3, 836; so,

    sub imperium dicionemque Romanorum,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    in potestatem unius,

    id. Att. 8, 3, 2:

    in cogitationem,

    to suggest itself to the thoughts, id. N. D. 1, 9, 21:

    in hominum disceptationem,

    id. de Or. 2, 2, 5:

    in deliberationem,

    id. Off. 1, 3, 9:

    in offensionem alicujus,

    id. N. D. 1, 30, 85:

    in morbum,

    id. Tusc. 1, 32, 79:

    in suspitionem alicujus,

    Nep. Paus. 2, 6:

    in calumniam,

    Quint. 9, 4, 57:

    abrupte cadere in narrationem,

    id. 4, 1, 79:

    in peccatum,

    Aug. in Psa. 65, 13.—
    B.
    In gen.: in or sub aliquem or aliquid, to belong to any object, to be in accordance with, agree with, refer to, be suitable to, to fit, suit, become (so esp. freq. in philos. and rhet. lang.):

    non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspitio,

    Cic. Sull. 27, 75:

    cadit ergo in bonum virum mentiri, emolumenti sui causā?

    id. Off. 3, 20, 81; so id. Cael. 29, 69; id. Har. Resp. 26, 56:

    haec Academica... in personas non cadebant,

    id. Att. 13, 19, 5:

    qui pedes in orationem non cadere quī possunt?

    id. Or. 56, 188:

    neque in unam formam cadunt omnia,

    id. ib. 11, 37; 57, 191; 27, 95; id. de Or. 3, 47, 182; Quint. 3, 7, 6; 4, 2, 37; 4, 2, 93; 6, prooem. § 5; 7, 2, 30 and 31; Plin. 35, 10, 36, § 82:

    heu, cadit in quemquam tantum scelus?

    Verg. E. 9, 17; Cic. Or. 27, 95; 11, 37; Quint. 3, 5, 16; 3, 6, 91; 5, 10, 30; 6, 3, 52; 7, 2, 31; 9, 1, 7;

    9, 3, 92: hoc quoque in rerum naturam cadit, ut, etc.,

    id. 2, 17, 32:

    in iis rebus, quae sub eandem rationem cadunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 47; Quint. 8, 3, 56.—
    C.
    To fall upon a definite time (rare):

    considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus,

    Cic. Fam. 15, 14, 4:

    in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum, etc.,

    id. Rep. 2, 10, 18.—Hence, in mercantile lang., of payments, to fall due: in eam diem cadere ( were due) nummos, qui a Quinto debentur, Cic. Att. 15, 20, 4.—
    D.
    (Acc. to I. 1. e.) Alicui, to fall to one (as by lot), fall to one ' s lot, happen to one, befall; and absol. (for accidere), to happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out (esp. in an unexpected manner; cf. accido; very freq. in prose and poetry).
    1.
    Alicui:

    nihil ipsis jure incommodi cadere possit,

    Cic. Quint. 16, 51:

    hoc cecidit mihi peropportune, quod, etc.,

    id. de Or. 2, 4, 15; id. Att. 3, 1:

    insperanti mihi, cecidit, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 21, 96; id. Att. 8, 3, 6; id. Mil. 30, 81:

    mihi omnia semper honesta et jucunda ceciderunt,

    id. Q. Fr. 1, 3, 1:

    sunt, quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    Verg. G. 4, 165:

    haec aliis maledicta cadant,

    Tib. 1, 6, 85:

    neu tibi pro vano verba benigna cadunt,

    Prop. 1, 10, 24:

    ut illis... voluptas cadat dura inter saepe pericla,

    Hor. S. 1, 2, 40: verba cadentia, uttered at random, id. Ep. 1, 18, 12.—
    2.
    Ab sol., Afran. ap. Charis. p. 195 P.;

    Cic. Leg.2, 13, 33: verebar quorsum id casurum esset,

    how it would turn out, id. Att. 3, 24:

    aliorsum vota ceciderunt,

    Flor. 2, 4, 5:

    cum aliter res cecidisset ac putasses,

    had turned out differently from what was expected, Cic. Fam. 5, 19, 1:

    sane ita cadebat ut vellem,

    id. Att. 3, 7, 1; id. Div. 2, 52, 107; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; Cic. Verr. 1, 2, 5; Caes. B. C. 3, 73, Nep. Milt. 2, 5 Dähne:

    cum, quae tum maxime acciderant, casura praemonens, a furioso incepto eos deterreret,

    Liv. 36, 34, 3; 22, 40, 3; 35, 13, 9; 38, 46, 6; Plin. Pan. 31, 1; Tac. A. 2, 80; 6, 8; Suet. Tib. 14 al.; Verg. A. 2, 709:

    ut omnia fortiter fiant, feliciter cadant,

    Sen. Suas. 2, p. 14:

    multa. fortuito in melius casura,

    Tac. A. 2, 77.—With adj.:

    si non omnia caderent secunda,

    Caes. B. C. 3, 73:

    vota cadunt, i.e. rata sunt,

    are fulfilled, realized, Tib. 2, 2, 17 (diff. from Prop. 1, 17, 4; v. under F.).—
    3.
    With in and acc.: nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit (cf. metaballei), Cic. Rep. 1, 44, 68.—Esp.: in (ad) irritum or cassum, to be frustrated, fail, be or remain fruitless:

    omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; Lucr. 2, 1166:

    ad irritum cadens spes,

    Liv. 2, 6, 1; so Tac. H. 3, 26:

    in irritum,

    id. A. 15, 39; cf. with irritus, adj.:

    ut irrita promissa ejus caderent,

    Liv. 2, 31, 5:

    haud irritae cecidere minae,

    id. 6, 35, 10.—
    E.
    To fall, to become less (in strength, power, worth, etc.), to decrease, diminish, lessen:

    cadunt vires,

    Lucr. 5, 410:

    mercenarii milites pretia militiae casura in pace aegre ferebant,

    Liv. 34, 36, 7.—More freq. in an extended signif. (acc. to I. B. 2.),
    F. 1.
    In gen.: pellis item cecidit, vestis contempta ferina. declined in value, Lucr. 5, 1417:

    turpius est enim privatim cadere (i. e. fortunis everti) quam publice,

    Cic. Att. 16, 15, 6; so id. Fam. 6, 10, 2:

    atque ea quidem tua laus pariter cum re publicā cecidit,

    id. Off. 2, 13, 45:

    tanta civitas, si cadet,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 13:

    non tibi ingredienti fines ira cecidit?

    Liv. 2, 40, 7; Pers. 5, 91:

    amicitia nec debilitari animos aut cadere patitur,

    Cic. Lael. 7, 23:

    animus,

    to fail, Liv. 1, 11, 3; Ov. M. 11, 537; cf. id. ib. 7, 347:

    non debemus ita cadere animis, etc.,

    to lose courage, be disheartened, Cic. Fam. 6, 1, 4:

    tam graviter,

    id. Off. 1, 21, 73; cf. Sen. Ep. 8, 3.—Esp., to fail in speaking:

    magnus orator est... minimeque in lubrico versabitur, et si semel constiterit numquam cadet,

    Cic. Or. 28, 98:

    alte enim cadere non potest,

    id. ib. —So in the lang. of the jurists, causā or formulā, to lose one ' s cause or suit:

    causā cadere,

    Cic. Inv. 2, 19, 57; so id. de Or. 1, 36, 166 sq.; id. Fam. 7, 14, 1; Quint. 7, 3, 17; Luc. 2, 554; Suet. Calig. 39:

    formulā cadere,

    Sen. Ep. 48, 10; Quint. 3, 6, 69.—With in:

    ita quemquam cadere in judicio, ut, etc.,

    Cic. Mur. 28, 58.—Also absol.:

    cadere,

    Tac. H. 4, 6; and:

    criminibus repetundarum,

    id. ib. 1, 77:

    conjurationis crimine,

    id. A. 6, 14:

    ut cecidit Fortuna Phrygum,

    Ov. M. 13, 435:

    omniaque ingrato litore vota cadunt, i. e. irrita sunt,

    remain unfulfilled, unaccomplished, Prop. 1, 17, 4 (diff. from Tib. 2, 2, 17; v. above, D. 2.); cf.:

    at mea nocturno verba cadunt zephyro,

    Prop. 1, 16, 34:

    multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque Quae nunc sunt in honore vocabula,

    to fall into disuse, grow out of date, Hor. A. P. 70 —Hence of theatrical representations, to fall through, to fail, be condemned (opp. stare, to win applause;

    the fig. derived from combatants): securus cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176.— Impers.. periculum est, ne cadatur, Aug. Don. Persev. 1.—
    2.
    Esp. of the wind (opp. surgo), to abate, subside, die away, etc.:

    cadit Eurus et umida surgunt Nubila,

    Ov. M. 8, 2:

    ventus premente nebulā cecidit,

    Liv. 29, 27, 10:

    cadente jam Euro,

    id. 25, 27, 11:

    venti vis omnis cecidit,

    id. 26, 39, 8:

    ubi primum aquilones ceciderunt,

    id. 36, 43, 11; cf.:

    sic cunctus pelagi cecidit fragor,

    Verg. A. 1, 154:

    ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    id. E. 9, 58; id. G. 1, 354 Serv. and Wagn.—
    G.
    Rhet. and gram. t. t. of words, syllables, clauses, etc., to be terminated, end, close:

    verba melius in syllabas longiores cadunt,

    Cic. Or. 57, 194; 67, 223: qua (littera [p. 260] sc. m) nullum Graece verbum cadit, Quint. 12, 10, 31:

    plerique censent cadere tantum numerose oportere terminarique sententiam,

    Cic. Or. 59, 199; so id. Brut. 8, 34:

    apto cadens oratio,

    Quint. 9, 4, 32:

    numerus opportune cadens,

    id. 9, 4, 27:

    ultima syllaba in gravem vel duas graves cadit semper,

    id. 12, 10, 33 Spald.: similiter cadentia = omoioptôta, the ending of words with the same cases or verbal forms, diff. from similiter desinentia = omoioteleuta, similar endings of any kind, Cic. de Or. 3, 54, 206; id. Or. 34, 135; Auct. Her. 4, 20, 28; Quint. 9, 4, 42; cf. id. 9, 4, 18; 9, 3, 78; 9, 3, 79; 1, 7, 23; Aquil. Rom. Figur. §§ 25 and 26.

    Lewis & Short latin dictionary > cado

  • 84 caestus

    caestus (not cestus), ūs, m. ( dat. plur. caestis, Varr. ap. Non. p. 492, 11) [caedo], a strap of bull ' s hide loaded with balls of lead or iron, wound around the hands and arms, a gauntlet, boxing-glove for pugilists (pugiles), Cic. Tusc. 2, 17, 40; Verg. A. 5, 69; 5, 379; 5, 479; Prop. 3 (4), 14, 9; Ov. F. 2, 367; Tac. A. 14, 20; Stat. Th. 6, 764; 6, 829; Val. Fl. 4, 251; Plin. 11, 37, 45, § 124; Sen. Med. 89; cf. Fest. p. 35; Dict. of Antiq.

    Lewis & Short latin dictionary > caestus

  • 85 calcar

    calcar, āris, n. [for carcar; cf. Sanscr. kar, wound; and Lat. calx].
    I.
    Lit., a spur as worn on the heel:

    calcaria dicta, quia in calce hominis ligantur, ad stimulandos equos,

    Isid. Orig. 20, 16, 6 (class. in prose and poetry;

    esp. freq. trop.): calcari quadrupedem agitare,

    Plaut. As. 3, 3, 118: incendere equum calcaribus, to spur one ' s horse, Hirt. B. G. 8, 48; so,

    concitare,

    Liv. 2, 6, 8; Curt. 7, 4, 18:

    stimulare,

    Val. Max. 3, 2, 9:

    subdere equo calcaria,

    Liv. 2, 20, 2; Curt. 3, 13, 8; 7, 2, 4:

    calcaribus subditis,

    Liv. 4, 19, 4; 4, 33, 7; Curt. 4, 16, 6:

    equi fodere calcaribus armos,

    Verg. A. 6, 881:

    calcaribus auferre equum,

    Sil. 10, 280.—
    B.
    Trop., spur, stimulus, incitement: calcaribus ictus amoris, *Lucr. 5, 1074:

    dicebat Isocrates se calcaribus in Ephoro, contra autem in Theopompo frenis uti solere,

    Cic. de Or. 3, 9, 36:

    alter frenis eget, alter calcaribus,

    id. Att. 6, 1, 12; cf. id. Brut. 56, 204; Quint. 2, 8, 11; 10, 1, 74: anticipate atque addite calcar, Varr. ap. Non. p. 70, 13; * Hor. Ep. 2, 1, 217:

    immensum gloria calcar habet,

    Ov. P 4, 2, 36.—So also of the driving winds: ventus calcar admovere, Varr. ap. Non. p. 451, 29.—Prov.:

    addere calcaria sponte currenti,

    to spur a willing horse, Plin. Ep. 1, 8, 1.—
    II.
    Transf., the spur on the leg of the cock, Col. 8, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > calcar

  • 86 calcis

    1.
    calx, calcis, f. (m., Pers. 3, 105 dub.; Sil. 7, 696; cf. App. M. 7, p. 483 Oud.; Pers. 3, 105; Grat. Cyn. 278. Whether Lucil. ap. Charis, p. 72 P. belongs here or to 2. calx is undecided) [Sanscr. kar-, wound, kill; akin with lax, calcar, calceus], the heel.
    I.
    Lit.:

    calces deteris,

    you tread on my heels, Plaut. Merc. 5, 2, 111:

    quod si ipsa animi vis In capite aut umeris aut imis calcibus esse Posset,

    Lucr. 3, 792; 5, 136: incursare pug nis, calcibus, pux kai lax, Plaut. Poen. 4, 1, 3; Ter. Eun. 2, 2, 53:

    certare pugnis, calcibus, unguibus,

    Cic. Tusc. 5, 27, 77:

    uti pugnis et calcibus,

    id. Sull. 25, 71:

    concisus pugnis et calcibus,

    id. Verr. 2, 3, 23, § 56:

    subsellium calce premere,

    Auct. Her. 4, 55, 68:

    ferire pugno vel calce,

    Quint. 2, 8, 13:

    quadrupedemque citum ferratā (al. ferrato) calce fatigat,

    Verg. A. 11, 714:

    nudā calce vexare ilia equi,

    Stat. S. 5, 2, 115; Sil. 7, 697; 13, 169; 17, 541:

    nudis calcibus anguem premere,

    Juv. 1, 43.—Also of the heels of animals, Varr. R. R. 2, 5, 8; Col. 8, 2, 8:

    quadrupes calcibus auras Verberat,

    Verg. A. 10, 892.—Hence, caedere calcibus, to kick, laktizô, Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    calce petere aliquem,

    to kick, Hor. S. 2, 1, 55:

    ferire,

    Ov. F. 3, 755:

    extundere frontem,

    Phaedr. 1, 21, 9:

    calces remittere,

    to kick, Nep. Eum. 5, 5; so,

    reicere,

    Dig. 9, 1, 5:

    aut dic aut accipe calcem,

    take a kick, Juv. 3, 295 al. —
    2.
    Prov.: adversus stimulum calces (sc. jactare, etc.) = laktizein pros kentron (Aesch Agam. 1624; Pind. Pyth. 2, 174;

    W. T. Act. 9, 5),

    to kick against the pricks, Ter. Phorm. 1, 2, 28 Don. and Ruhnk.; cf. Plaut. Truc. 4, 2, 55, and s. v. calcitro: calcem impingere alicui rei, to abandon any occupation:

    Anglice,

    to hang a thing on the nail, Petr. 46.—
    B.
    Meton. (pars pro toto), the foot, in gen.:

    calcemque terit jam calce,

    Verg. A. 5, 324 Serv. and Heyne. —
    II.
    Transf. to similar things.
    A.
    In architecture: calces scaporum, the foot of the pillars of a staircase; Fr. patin de l'échiffre, Vitr. 9, praef. § 8.—
    B.
    Calx mali, the foot of the mast, Vitr. 10, 3, 5.—
    C.
    In agriculture, the piece of wood cut off with a scion, Plin. 17, 21, 35, § 156.
    2.
    calx, calcis, f. (m., Varr. ap. Non. p. 199, 24, and Cato, R. R. 18, 7; Plaut. Poen. 4, 2, 86; dub. Cic. Tusc. 1, 8, 15; and id. Rep. Fragm. ap. Sen. Ep. 108 fin.; cf. Rudd. I. p. 37, n. 3; later collat. form calcis, is, f., Ven. Fort. Carm. 11, 11, 10) [chalix].
    I.
    Liv.
    A.
    A small stone used in gaming, a counter (less freq. than the dim. calculus, q. v.), Plaut. Poen. 4, 2, 86; Lucil. ap. Prisc. p. 687 P.; cf. Paul. ex Fest. p. 46 Müll.—
    B.
    Limestone, lime, whether slaked or not, Lucr. 6, 1067; Cic. Mil. 27, 74:

    viva,

    unslaked, quicklime, Vitr. 8, 7:

    coquere,

    to burn lime, Cato, R. R. 16; Vitr. 2, 5, 1: exstincta, slaked, id. l. l.:

    macerata,

    id. 7, 2; Plin. 36, 23, 55, § 177:

    harenatus,

    mixed with sand, mortar, Cato, R. R. 18, 7:

    materies ex calce et harenā mixta,

    Vitr. 7, 3.— Since the goal or limit in the race-ground was designated by lime (as later by chalk, v. creta), calx signifies,
    II.
    Trop., the goal, end, or limit in the race-course (anciently marked with lime or chalk; opp. carceres, the starting-point; mostly ante-Aug.;

    esp. freq. in Cic.): supremae calcis spatium,

    Lucr. 6, 92 Lachm.; Sen. Ep. 108, 32; Varr. ap. Non. p. 199, 24:

    ad calcem pervenire,

    Cic. Lael. 27, 101; so,

    ad carceres a calce revocari,

    i. e. to turn back from the end to the beginning, id. Sen. 23, 83:

    nunc video calcem, ad quam (al. quem) cum sit decursum,

    id. Tusc. 1, 8, 15: ab ipsā (al. ipso) calce revocati, id. Rep. Fragm. ap. Sen. l.l.; Quint. 8, 5, 30 dub.; v. Spald. N. cr.
    b.
    Prov., of speech:

    extra calcem decurrere,

    to digress from a theme, Amm. 21, 1, 14.—
    B.
    In gen., the end, conclusion of a page, book, or writing (mostly post-class.):

    si tamen in clausulā et calce pronuntietur sententia,

    Quint. 8, 5, 30:

    in calce epistulae,

    Hier. Ep. 9; 26 fin.; 84 init.: in calce libri, id. Vit. St. Hil. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > calcis

  • 87 calx

    1.
    calx, calcis, f. (m., Pers. 3, 105 dub.; Sil. 7, 696; cf. App. M. 7, p. 483 Oud.; Pers. 3, 105; Grat. Cyn. 278. Whether Lucil. ap. Charis, p. 72 P. belongs here or to 2. calx is undecided) [Sanscr. kar-, wound, kill; akin with lax, calcar, calceus], the heel.
    I.
    Lit.:

    calces deteris,

    you tread on my heels, Plaut. Merc. 5, 2, 111:

    quod si ipsa animi vis In capite aut umeris aut imis calcibus esse Posset,

    Lucr. 3, 792; 5, 136: incursare pug nis, calcibus, pux kai lax, Plaut. Poen. 4, 1, 3; Ter. Eun. 2, 2, 53:

    certare pugnis, calcibus, unguibus,

    Cic. Tusc. 5, 27, 77:

    uti pugnis et calcibus,

    id. Sull. 25, 71:

    concisus pugnis et calcibus,

    id. Verr. 2, 3, 23, § 56:

    subsellium calce premere,

    Auct. Her. 4, 55, 68:

    ferire pugno vel calce,

    Quint. 2, 8, 13:

    quadrupedemque citum ferratā (al. ferrato) calce fatigat,

    Verg. A. 11, 714:

    nudā calce vexare ilia equi,

    Stat. S. 5, 2, 115; Sil. 7, 697; 13, 169; 17, 541:

    nudis calcibus anguem premere,

    Juv. 1, 43.—Also of the heels of animals, Varr. R. R. 2, 5, 8; Col. 8, 2, 8:

    quadrupes calcibus auras Verberat,

    Verg. A. 10, 892.—Hence, caedere calcibus, to kick, laktizô, Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    calce petere aliquem,

    to kick, Hor. S. 2, 1, 55:

    ferire,

    Ov. F. 3, 755:

    extundere frontem,

    Phaedr. 1, 21, 9:

    calces remittere,

    to kick, Nep. Eum. 5, 5; so,

    reicere,

    Dig. 9, 1, 5:

    aut dic aut accipe calcem,

    take a kick, Juv. 3, 295 al. —
    2.
    Prov.: adversus stimulum calces (sc. jactare, etc.) = laktizein pros kentron (Aesch Agam. 1624; Pind. Pyth. 2, 174;

    W. T. Act. 9, 5),

    to kick against the pricks, Ter. Phorm. 1, 2, 28 Don. and Ruhnk.; cf. Plaut. Truc. 4, 2, 55, and s. v. calcitro: calcem impingere alicui rei, to abandon any occupation:

    Anglice,

    to hang a thing on the nail, Petr. 46.—
    B.
    Meton. (pars pro toto), the foot, in gen.:

    calcemque terit jam calce,

    Verg. A. 5, 324 Serv. and Heyne. —
    II.
    Transf. to similar things.
    A.
    In architecture: calces scaporum, the foot of the pillars of a staircase; Fr. patin de l'échiffre, Vitr. 9, praef. § 8.—
    B.
    Calx mali, the foot of the mast, Vitr. 10, 3, 5.—
    C.
    In agriculture, the piece of wood cut off with a scion, Plin. 17, 21, 35, § 156.
    2.
    calx, calcis, f. (m., Varr. ap. Non. p. 199, 24, and Cato, R. R. 18, 7; Plaut. Poen. 4, 2, 86; dub. Cic. Tusc. 1, 8, 15; and id. Rep. Fragm. ap. Sen. Ep. 108 fin.; cf. Rudd. I. p. 37, n. 3; later collat. form calcis, is, f., Ven. Fort. Carm. 11, 11, 10) [chalix].
    I.
    Liv.
    A.
    A small stone used in gaming, a counter (less freq. than the dim. calculus, q. v.), Plaut. Poen. 4, 2, 86; Lucil. ap. Prisc. p. 687 P.; cf. Paul. ex Fest. p. 46 Müll.—
    B.
    Limestone, lime, whether slaked or not, Lucr. 6, 1067; Cic. Mil. 27, 74:

    viva,

    unslaked, quicklime, Vitr. 8, 7:

    coquere,

    to burn lime, Cato, R. R. 16; Vitr. 2, 5, 1: exstincta, slaked, id. l. l.:

    macerata,

    id. 7, 2; Plin. 36, 23, 55, § 177:

    harenatus,

    mixed with sand, mortar, Cato, R. R. 18, 7:

    materies ex calce et harenā mixta,

    Vitr. 7, 3.— Since the goal or limit in the race-ground was designated by lime (as later by chalk, v. creta), calx signifies,
    II.
    Trop., the goal, end, or limit in the race-course (anciently marked with lime or chalk; opp. carceres, the starting-point; mostly ante-Aug.;

    esp. freq. in Cic.): supremae calcis spatium,

    Lucr. 6, 92 Lachm.; Sen. Ep. 108, 32; Varr. ap. Non. p. 199, 24:

    ad calcem pervenire,

    Cic. Lael. 27, 101; so,

    ad carceres a calce revocari,

    i. e. to turn back from the end to the beginning, id. Sen. 23, 83:

    nunc video calcem, ad quam (al. quem) cum sit decursum,

    id. Tusc. 1, 8, 15: ab ipsā (al. ipso) calce revocati, id. Rep. Fragm. ap. Sen. l.l.; Quint. 8, 5, 30 dub.; v. Spald. N. cr.
    b.
    Prov., of speech:

    extra calcem decurrere,

    to digress from a theme, Amm. 21, 1, 14.—
    B.
    In gen., the end, conclusion of a page, book, or writing (mostly post-class.):

    si tamen in clausulā et calce pronuntietur sententia,

    Quint. 8, 5, 30:

    in calce epistulae,

    Hier. Ep. 9; 26 fin.; 84 init.: in calce libri, id. Vit. St. Hil. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > calx

  • 88 cauter

    cautēr, ēris, m., = kautêr (accessory form to cauterium, and only post-class.).
    I.
    A branding-iron, Pall. 1, 41, 2; 1, 43, 3; Prud. steph. 10, 490.— Trop.:

    cauterem adigere ambitioni,

    Tert. Pall. 5.—
    II.
    A wound made by burning, Prud. steph. 5, 229.

    Lewis & Short latin dictionary > cauter

  • 89 cautroma

    cautrōma, ătis, n. [cauter], a wound made by branding (late Lat.), Plin. Val. 3, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > cautroma

  • 90 cicatrix

    cĭcātrix, īcis, f., a scar, cicatrice (freq. and class.).
    I.
    Prop., Ter. Eun. 3, 2, 29; [p. 330] Cic. Phil. 7, 6, 17; Quint. 5, 9, 5; 6, 1, 21; 6, 3, 100; Suet. Aug. 65 al.; Hor. S. 1, 5, 60; id. C. 1, 35, 33; Ov. M. 12, 444; id. R. Am. 623 al.: cicatrices adversae, wounds in front (therefore honorable), Cic. de Or. 2, 28, 124; Sall. H. 1, 55 Dietsch:

    aversa,

    on the back, Gell. 2, 11, 2; cf.:

    cicatrices adverso corpore,

    Cic. Verr. 2, 5, 1, § 3; Sall. J. 85, 29; Liv. 2, 23, 4:

    cicatricem inducere,

    Cels. 7, 28:

    contrahere,

    Plin. 12, 17, 38, § 77:

    reducere ad colorem,

    id. 28, 18, 76, § 245:

    ducere,

    to cicatrize, Liv. 29, 32, 12:

    emendare,

    Plin. 20, 13, 51, § 142:

    tollere,

    id. 24, 6, 14, § 23 et saep.; cf. also II.—
    B.
    Transf. to plants, a mark of incision, Verg. G. 2, 379; Plin. 16, 12, 23, § 60; 17, 24, 37, § 235; Quint. 2, 4, 11. —Of the marks of tools on a statue, Plin. 34, 8, 19, § 63.—
    * 2.
    Humorously, of the seam of a patched shoe, Juv. 3, 151.—
    II.
    Trop.:

    refricare obductam jam rei publicae cicatricem,

    to open a wound afresh, Cic. Agr. 3, 2, 4; cf. id. Tusc. 3, 22, 54; Ov. Tr. 3, 11, 66; Sen. Ira, 1, 16, 7 al.; Petr. 113, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > cicatrix

  • 91 circumicio

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumicio

  • 92 circumjecta

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumjecta

  • 93 circumjicio

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumjicio

  • 94 coalesco

    cŏ-ălesco, ălŭi, ălĭtum ( part. perf. only in Tac. and subseq. writers;

    contr. form colescat,

    Varr. R. R. 1, 41, 2:

    colescere,

    Lucr. 6, 1068:

    coluerunt,

    id. 2, 1061 Lachm. N. cr.), v. inch. n. (most freq. since the Aug. per.; never in Cic.).
    I. A.
    Prop., Lucr. 2, 1061:

    saxa vides solā colescere calce,

    id. 6, 1068: ne prius exarescat surculus quam colescat, is united, sc. with the tree into which it is inserted, Varr. R. R. 1, 41, 2:

    gramen,

    Col. 2, 18, 5:

    semen,

    id. 3, 5, 2:

    triticum,

    id. 2, 6 fin.:

    sarmentum,

    id. 3, 18, 5 and 6; Dig. 41, 1, 9:

    arbor cum terra mea coaluit,

    ib. 39, 2, 9, § 2:

    cilium vulnere aliquo diductum non coalescit,

    Plin. 11, 37, 57, § 157; cf.

    vulnus,

    id. 9, 51, 76, § 166, and v. II. A. infra.—In part. perf.: cujus ex sanguine concretus homo et coalitus sit, is formed or composed, Gell. 12, 1, 11; App. Dogm. Plat. 1, p. 171, 38.—
    B.
    Trop., to unite, agree together, coalesce (so in the histt., esp. Liv. and Tac., very freq.); absol.:

    Trojani et Aborigines facile coaluerunt,

    Sall. C. 6, 2; id. J. 87, 3:

    solidā fide,

    Tac. H. 2, 7:

    ut cum Patribus coalescerent animi plebis,

    Liv. 2, 48, 1: animi coalescentium in dies magis duorum populorum, id, 1, 2, 5.—With in and acc.:

    multitudo coalescere in populi unius corpus poterat,

    Liv. 1, 8, 1:

    in unum sonum,

    Quint. 1, 7, 26:

    in bellum atrox,

    Tac. A. 3, 38:

    in nomen nostrum,

    id. ib. 11, 24:

    in hunc consensum,

    id. H. 2, 37; cf.:

    coalesce-re ad obsequium,

    id. A. 6, 44:

    brevi tantā concordiā coaluerant omnium animi, ut, etc.,

    Liv. 23, 35, 9; cf. id. 1, 11, 2; 26, 40, 18:

    vixdum coalescens foventis regnum (the figure taken from the growing together of a wound),

    id. 29, 31, 4; cf.:

    bellis civilibus sepultis coalescentibusque reipublicae membris,

    Vell. 2, 90, 1; 4, 8, 5:

    (voces) e duobus quasi corporibus coalescunt, ut maleficus,

    Quint. 1, 5, 65; id. 2, 9, 3 (v. the passage in connection):

    quieti coaliti homines,

    i. e. united in a peaceful manner, Amm. 14, 5, 7.—
    II. A.
    Prop.. forte in eo loco grandis ilex coaluerat inter saxa, had sprung up, Sall. J. 93, 4; * Suet. Aug. 92:

    dum novus in viridi coalescit cortice ramus,

    Ov. A. A. 2, 649.—
    B.
    Trop., to grow firm, take root, be consolidated:

    dum Galbae auctoritas fluxa, Pisonis nondum coaluisset,

    Tac. H. 1, 21.—In part. perf.: [p. 357] coalitam libertate irreverentiam eo prorupisse, strengthened, Tac. A. 13, 26; so id. 14, 1:

    libertas,

    confirmed, id. H. 4, 55:

    coalito more asper,

    i. e. by inveterate habit, Amm. 14, 10, 4:

    pravitas,

    id. 15, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > coalesco

  • 95 comburo

    com-būro ( conb-), ussi, ustum, ĕre, v. a. [root bur-, pur-; cf. burrus, Gr. purros, pruna, Gr. pimprêmi, and Lat. bustum], to burn up, consume (class.).
    I.
    Prop.: quae potuere Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):

    fumo comburi nihil potest,

    Plaut. Curc. 1, 1, 54:

    flamma comburens impete magno,

    Lucr. 6, 153:

    is ejus (solis) tactus est, ut saepe comburat,

    Cic. N. D. 2, 15, 40:

    aedis,

    Plaut. Aul. 2, 6, 12:

    frumentum omne,

    Caes. B. G. 1, 5:

    naves,

    id. B. C. 3, 101:

    annales,

    Cic. Div. 1, 17, 33; cf. id. N. D. 1, 23, 63; Liv 33, 11, 1: religiosas vestes, * Suet. Tib. 36:

    aliquem vivum,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52; Auct. B. Hisp. 20;

    so of persons: et patrem et filium vivos conburere,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Serv ap. Cic. Fam. 4, 12, 3; Cic. Att. 14, 10, 1.—Hence,
    B.
    P. a., as subst. ' combu-stum, i, n., a burn, a wound made by burning combusta sanare, Plin. 20, 3, 8, § 17:

    combustis mederi,

    id. 22, 25, 69, § 141. —
    II.
    Trop. comburere aliquem judicio, to ruin, destroy, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6 (v. the passage in connection). So to be consumed by love, * Prop. 2 (3), 30, 29: diem to pass it in carousing, q. s. to bear it to its grave (the figure borrowed from burning dead bodies), Plaut. Men. 1, 2, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > comburo

  • 96 conburo

    com-būro ( conb-), ussi, ustum, ĕre, v. a. [root bur-, pur-; cf. burrus, Gr. purros, pruna, Gr. pimprêmi, and Lat. bustum], to burn up, consume (class.).
    I.
    Prop.: quae potuere Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):

    fumo comburi nihil potest,

    Plaut. Curc. 1, 1, 54:

    flamma comburens impete magno,

    Lucr. 6, 153:

    is ejus (solis) tactus est, ut saepe comburat,

    Cic. N. D. 2, 15, 40:

    aedis,

    Plaut. Aul. 2, 6, 12:

    frumentum omne,

    Caes. B. G. 1, 5:

    naves,

    id. B. C. 3, 101:

    annales,

    Cic. Div. 1, 17, 33; cf. id. N. D. 1, 23, 63; Liv 33, 11, 1: religiosas vestes, * Suet. Tib. 36:

    aliquem vivum,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52; Auct. B. Hisp. 20;

    so of persons: et patrem et filium vivos conburere,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Serv ap. Cic. Fam. 4, 12, 3; Cic. Att. 14, 10, 1.—Hence,
    B.
    P. a., as subst. ' combu-stum, i, n., a burn, a wound made by burning combusta sanare, Plin. 20, 3, 8, § 17:

    combustis mederi,

    id. 22, 25, 69, § 141. —
    II.
    Trop. comburere aliquem judicio, to ruin, destroy, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6 (v. the passage in connection). So to be consumed by love, * Prop. 2 (3), 30, 29: diem to pass it in carousing, q. s. to bear it to its grave (the figure borrowed from burning dead bodies), Plaut. Men. 1, 2, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > conburo

  • 97 consaucio

    con-saucĭo, āvi, ātum, 1, v. a., to wound severely (very rare):

    caput praetoris,

    Suet. Ner. 26 fin.:

    corpus crebro vulnere,

    Auct. Her. 4, 19, 26.—With acc. of part.:

    crus et utrumque bracchium ruinā pontis consauciatus,

    Suet. Aug. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > consaucio

  • 98 convulnero

    con-vulnĕro ( - voln-), āvi, ātum, 1, v. a., to wound severety (post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    eo magis convolneraberis et confodieris, quia nescis praebere jugulum,

    Sen. Tranq. 11, 5; Plin. Pan. 35, 3:

    jumenta,

    Curt. 5, 13, 17:

    os (apes),

    Plin. 8, 36, 54, § 129:

    gemmam vitis falce,

    Col. 4, 24, 18; Just. 2, 6 fin.:

    fistulas,

    to perforate, Front. Aquaed. 27 and 115.—
    II.
    Trop.:

    maledicta mores et vitam convulnerantia,

    Sen. Const. 17, 1:

    convulneratus libidinibus,

    id. Contr. 2, 9, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > convulnero

  • 99 cruor

    crŭor, ōris, m. [cf. kreas, kruos, caro, crudus].
    I.
    Blood (which flows from a wound), a stream of blood (more restricted in meaning than sanguis, which designates both that circulating in bodies and that shed by wounding):

    e nostro cum corpore sanguis Emicat exsultans alte spargitque cruorem,

    Lucr. 2, 194; Tac. A. 12, 47; and:

    cruor inimici recentissimus,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19 (cf.:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. N. D. 2, 55, 138 al.; v. sanguis; cf., however, under II.; class.;

    most freq. in the poets): occisos homines, cruorem in locis pluribus vidisse,

    id. Tull. 10, 24:

    nisi cruor appareat, vim non esse factum,

    id. Caecin. 27, 76:

    res familiaris, cum ampla, tum casta a cruore civili,

    id. Phil. 13, 4, 8; id. Mil. 32, 86; id. Inv. 1, 30, 48; Lucr. 1, 883; Sall. C. 51, 9; Plin. 23, 1, 24, § 49; Tac. A. 14, 30; id. H. 2, 21; Suet. Tib. 59; * Cat. 68, 79; Ov. M. 4, 121; 6, 253; 6, 388 et saep.; Verg. G. 4, 542; id. A. 3, 43; 5, 469 al.; Hor. C. 2, 1, 36; id. Epod. 3, 6 et saep.—In plur., Verg. A. 4, 687; Val. Fl. 4, 330; cf. the foll.—
    2.
    Trop.:

    scit cruor imperii qui sit, quae viscera rerum,

    the vital power, Luc. 7, 579.—
    B.
    Transf., bloodshed, murder:

    hinc cruor, hinc caedes,

    Tib. 2, 3 (38), 60; so Ov. M. 4, 161; 15, 463; Hor. S. 2, 3, 275; Luc. 9, 1022. —In plur., Hor. C. 2, 1, 5; Luc. 7, 636.—
    II.
    Sometimes, poet., i. q. sanguis, for the blood in the body, Lucr. 2, 669; 3, 787; 5, 131; 1, 864 (for which id. 1, 860 and 867, sanguen).

    Lewis & Short latin dictionary > cruor

  • 100 culter

    culter, tri, m. [kindr. with Sanscr. kar, to wound, kill; cf. per-cello, clades].
    I.
    Orig. a plough-coulter, ploughshare, Plin. 18, 18, 48, § 171 sq.—
    II.
    In gen., a knife; so a vintner's knife, Col. 4, 25, 2; 12, 45, 4; a butcher's knife, Plaut. Rud. 1, 2, 46; Liv. 3, 48, 5:

    qui ad cultrum bovem emunt,

    i. e. for slaughter, Varr. R. R. 2, 5, 11; Suet. Tib. 25; Scrib. Comp. 13; a razor:

    cultros metuens tonsorios,

    Cic. Off. 2, 7, 25:

    cultrum tonsorium super jugulum meum posui,

    Petr. 108, 11; Plin. 7, 59, 59, § 211; a hunting-knife, Petr. 40; Suet. Aug. 19; id. Claud. 13; a cook's knife, Plaut. Aul. 3, 2, 3; Varr. ap. Non. p. 195, 16:

    tympanum versatile, in cultro collocatum,

    placed on the edge, on the small side, perpendicularly, Vitr. 10, 14;

    in the same sense: in cultrum collocare,

    id. 10, 10.—Prov.: sub cultro, under the knife, i. e. in extreme peril or distress, Hor. S. 1, 9, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > culter

См. также в других словарях:

  • Wound Badge — ( de. das Verwundetenabzeichen) was a German military award for wounded or frost bitten soldiers of Reichswehr, Wehrmacht, SS and the auxiliary service organizations (after March 1943 due to the increasing number of allied bombings also for… …   Wikipedia

  • wound — n Wound, trauma, traumatism, lesion, bruise, contusion are comparable when they mean an injury to one of the organs or parts of the body. Wound generally denotes an injury that is inflicted by a hard or sharp instrument (as a knife, a bullet, or… …   New Dictionary of Synonyms

  • Wound dehiscence — is the premature bursting open of a wound along surgical suture. It is a surgical complication that results from poor wound healing. Risk factors are age, diabetes, obesity, poor knotting/grabbing of stitches and trauma to the wound after surgery …   Wikipedia

  • Wound — Wound, v. t. [imp. & p. p. {Wounded}; p. pr. & vb. n. {Wounding}.] [AS. wundian. [root]140. See {Wound}, n.] [1913 Webster] 1. To hurt by violence; to produce a breach, or separation of parts, in, as by a cut, stab, blow, or the like. [1913… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • wound — wound1 [wo͞ond] n. [ME wunde < OE wund, akin to Ger wunde < IE * wen , var. of base * wā , to hit, wound > WEN1] 1. an injury to the body in which the skin or other tissue is broken, cut, pierced, torn, etc. 2. an injury to a plant… …   English World dictionary

  • Wound — (?; 277), n. [OE. wounde, wunde, AS. wund; akin to OFries. wunde, OS. wunda, D. wonde, OHG. wunta, G. wunde, Icel. und, and to AS., OS., & G. wund sore, wounded, OHG. wunt, Goth. wunds, and perhaps also to Goth. winnan to suffer, E. win.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wound gall — Wound Wound (?; 277), n. [OE. wounde, wunde, AS. wund; akin to OFries. wunde, OS. wunda, D. wonde, OHG. wunta, G. wunde, Icel. und, and to AS., OS., & G. wund sore, wounded, OHG. wunt, Goth. wunds, and perhaps also to Goth. winnan to suffer, E.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wound Man — is an illustration which first appeared in European surgical texts in the Middle Ages. It laid out schematically the various wounds a person might suffer in battle or in accidents, often with surrounding or accompanying text stating treatments… …   Wikipedia

  • Wound, ostomy, and continence nursing — Wound, Ostomy and Continence Nursing is a nursing specialty involved with the treatment of patients with acute and chronic wounds with evidence based practice as well as ostomy patients, who have had some kind of bowel or bladder diversion. The… …   Wikipedia

  • wound — [n] injury anguish, bruise, cut, damage, distress, gash, grief, harm, heartbreak, hurt, insult, laceration, lesion, pain, pang, shock, slash, torment, torture, trauma; concept 309 wound [v1] cause bodily damage bruise, carve, clip*, contuse, cut …   New thesaurus

  • wound´ed|ly — wound|ed «WOON dihd», adjective, noun. –adj. 1. suffering from a wound or wounds: »Kay near him groaning like a wounded bull (Tennyson). 2. Figurative. deeply pained or grieved: »The quiet of my wounded conscience (Shakespeare). –n. the wounded,… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»