so+old

    cānēscō —, —, ere, inch.    [caneo], to become hoary, grow gray, whiten: pabula canescunt (calore), O. — Fig., to grow old: (quercus) canescit saeclis. — Of style: cum oratio canesceret, was growing feeble.

    cānitiēs acc. em, abl. ē, f    [canus], a gray color, grayish-white, hoariness (poet. and late): lupi, O.: rigidis hirta capillis, O. — Meton., gray hair: Canitiem deformat pulvere, V. — Of the beard: inculta, V. — Gray hairs, old age: Canitiem sibi promiserat, V.: Donec virenti canities abest, H.: usque ad canitiem, Ta.

    cantilēna ae, f    [cantilo, to trill], a hackneyed song, old song: cantilenam eandem canis, ever the old song, T.—Silly talk, trite prattle, gossip (colloq.). sua: ex scholis, a trite formula.

    capella ae, f dim.    [caper], a she-goat, V.: graciles, O.—A piece of statuary, C.—Capella, a star in Auriga: sidus pluviale Capellae, O.: signum pluviale, O. I II

    cascus adj.    [2 CAS-], old: quos cascos appellat Ennius.

    cōn-senēscō nuī, —, ere,     inch, to grow old together, grow old, become gray: otio rei p.: illā casā, O.: socerorum in armis, H.: insontem in exsilio, L.—To waste away, sink, decline: in fratris gremio maerore.—Fig., to lose respect: nullo adversario. — To decay, degenerate, grow obsolete, decline: illis annis omnia consenuerunt, S.: quamvis consenuerint vires: lex, L.: invidia: alcuius cognomen.

    dēcrepitus adj.,    very old, decrepit: Eunuchus, T.: anus, T.: decrepitā (aetate) mori.

    dēficiō fēcī, fectus, ere （ fut perf. defexit, old form. in L.—Pass., usu. deficior; dēfit, T., Enn. ap. C., V.; dēfierī, T.; dēfīet, L.)    [de + facio].— Intrans, to withdraw, revolt, desert, fall off: civitates quae defecerant, Cs.: milites ne deficerent, S.: ab Aeduis, Cs.: a re p.: a patribus ad plebem, to go over, L.: ad Poenos, desert, L. — Of things, to be wanting, be absent, fail, cease, disappear, be lost, run out: non frumentum deficere poterat, Cs.: ex arboribus frons, Cs.: ne (mihi) vox viresque deficerent: non deficiente crumenā, H.: ne Deficeret navis, be overwhelmed, V.: quod plena luna defecisset, was eclipsed: ignem Deficere videbat, dying out, V.: quā deficit ignis, ceases to destroy, V.: Deficit ars, is exhausted, O.: nil apud me tibi defieri patiar, T.: Lac mihi non aestate novum defit, V.: nunquamne causa defiet, cur, etc.? L. — Of persons, to fail, sink, faint, be insufficient, be missing: quod multi Gallicis tot bellis defecerant, had been lost, Cs.: siquid deficias, i. e. need aid, T.: deficientibus animis, L.: O dubiis ne defice rebus, fail (me) in perplexity, V.— To fail, be bankrupt: Matho deficit, Iu.: te memorare, cease, Tb.—Fig., to withdraw, depart, forsake, be parted, abandon, desert: a virtute: si utilitas ab amicitiā defecerit.— To fail, be wanting, fall short: animo, be disheartened, Cs.: ne unā plagā acceptā patres deficerent: in limine primo, V.: illis legibus populus R. prior non deficiet, si prior defexit, etc., prove false, violate, L. (old form.): neque comminus pugnando deficiebant, Cs.— Trans, to leave, desert, fail, abandon (of things): cum vires nostros deficerent, Cs.: me Leontina civitas: me vox, latera deficiant, si, etc.: cum deficit orbom (Sol), is eclipsed, O.: sol defectus lumine, Tb.: si quem proles defecerit omnis, i. e. perish, V.: cum aquilifer a viribus deficeretur, Cs.: mulier ratione deficitur: animo defici, Cu.: defecta vigore cervix, O.: nec me deficiet rogitare, etc., nor will I fail, Pr. I II

    endoplōrātus P.    [endoploro, old for imploro], to cry for help: endoplorato, ut, etc., a cry for help having been raised, C. (old form.).

    faciō fēcī (old fut perf. faxo; subj. faxim), factus, ere; imper. fac (old, face); pass. fīō, fierī; pass imper. fī    [2 FAC-], to make, construct, fashion, frame, build, erect, produce, compose: Lectulos faciundos dedit, T.: navīs: candelabrum factum e gemmis: de marmore signum, O.: pontem in Arare, Cs.: (fanum) a civitatibus factum, founded, L.: duumviri ad aedem faciendam, L.: statuam faciendam locare: (valvae) ad cludendum factae: comoedias, T.: sermonem: epigramma: verbum, speak: carmina, Iu.: scutis ex cortice factis, Cs.: auri pondera facti, wrought, V.—Of actions, to do, perform, make, carry on, execute: Opus, T.: officium, T.: Si tibi quid feci quod placeat, T.: proelium, join, Cs.: iter, Cs.: clamores: clamor fit: eruptiones ex oppido, Cs.: gradum: imperata, Cs.: promissum, fulfil: iudicium: deditionem, S.: fac periclum in litteris, put (him) to the test, T.: me advorsum omnia, oppose me in everything, T.: omnia amici causā: multa crudeliter, N.: initium, begin: praeter aetatem Facere, work too hard for your years, T.: perfacile factu esse, conata perficere, Cs.— To make, produce, cause, occasion, bring about, bring to pass: turbam, T.: ignem ex lignis: iniuriam, Cs.: causas morae, S.: ducis admirationem, excite, L.: luxuriae modum, impose, S.: fugam ex ripā fecit (i. e. fugavit), L.: somnum, induce, Iu.: metum insidiarum, excite, L.: silentio facto, L.: ne qua eius adventūs significatio fiat, become known, Cs.: faciam ut intellegatis: facito, ut sciam: putasne te posse facere, ut, etc.?: fieri potest, ut recte quis sentiat, it may happen: ita fit, ut adsint, it happens: faciendum mihi est, ut exponam, is incumbent: me Facit ut te moneam, compels, T.: facere non possum, quin mittam, etc., I cannot forbear: di faxint ne sit alter (cui, etc.): fac ne quid aliud cures, take care: domi adsitis, facite, T.: ita fac cupidus sis, ut, etc., be sure: iam faxo scies, T.: nulla res magis talīs oratores videri facit, quales, etc. (i. e. ut viderentur): hoc me Flere facit, O.— To make, acquire, obtain, gather, accumulate, gain, take, receive, incur, suffer: rem, T.: praedam, Cs.: pecuniam: stipendia, earn, S.: corhortīs, form, Cs.: corpus, grow fat, Ph.: viam sibi, force, L.: alqm suum, win as a friend, T.: terram suam, i. e. conquer, Cs.: vitae iacturam, Cs.: naufragium: damnum.— To make, render, grant, give, impart, confer: arbitria, H.: potestatem dicendi: sibi iure iurando fidem, give assurance, Cs.: Romanis animum, inspire, L.: copiam pugnandi militibus, L.: audientiam orationi: cui si libido Fecerit auspicium, i. e. if the whim seize him, H.: cognomen colli, L.: mihi medicinam, administer: nobis otia, V.: alcui dolorem: desiderium decemviros creandi, L.— To celebrate, conduct, give, perform, represent: cenas: res divinas: sacra pro civibus: cui (Iunoni), make offerings: vitulā pro frugibus, make sacrifice, V.: cum pro populo fieret: ut fieret, edere, L. — To practise, follow: naviculariam: mercaturas.— To make, depict, represent, assert, say, pretend: in libro se exeuntem e senatu: pugnam ex auro, V.: me unum ex iis feci, qui, etc., pretended to be: ex industriā factus ad imitationem stultitiae, L.: inpendere apud inferos saxum Tantalo: Fecerat et fetam Procubuisse lupam, V.: facio me alias res agere, make as if.—To suppose, assume, grant, admit (only imper. with obj clause): fac audisse (Glauciam): fac ita esse: fac (me) velle, V.— To make, constitute, choose, appoint, render: senatum firmiorem vestrā auctoritate: heredem filiam: exercitum sibi fidum, S.: iter factum conruptius imbri, H.: hi consules facti sunt: ex coriis utres fierent, S.: Candida de nigris, O.: si ille factus esset, had been chosen (consul): alqm certiorem facere, inform ; see certus: ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc., does not leave himself so much character.—Pass., to become, be turned into, be made: fit Aurum ingens coluber, V.: sua cuique deus fit dira cupido? V.— To put in possession of, subject to, refer to: omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt: omnem oram Romanae dicionis fecit, L.: dicionis alienae facti, L.— To value, esteem, regard, appraise, prize: parum id facio, S.: te maxumi, T.: quos plurimi faciunt: voluptatem minimi: dolorem nihili: istuc Aequi bonique facio, am content with, T.— To do (resuming the meaning of another verb): cessas ire ac facere, i. e. do as I say, T.: oppidani bellum parare: idem nostri facere, S.: ‘evolve eius librum’—‘Feci mehercule:’ bestiae simile quiddam faciunt (i. e. patiuntur): aut facere aut non promisse, Ct.: Sicuti fieri consuevit, to happen, S.— To do, act, deal, conduct oneself: Facere contra huic aegre, T.: tuis dignum factis feceris, will act like yourself, T.: bene: adroganter, Cs.: per malitiam, with malice: aliter, S.: facere quam dicere malle, act, S.: mature facto opus est, prompt action, S. — To act, take part, take sides: idem plebes facit, S.: idem sentire et secum facere Sullam: cum veritas cum hoc faciat, is on his side: nihilo magis ab adversariis quam a nobis: eae res contra nos faciunt: adversus quos fecerint, N.— To arrange, adjust, set: Vela, spread, V.: pedem, brace, V.— To be fit, be useful, make, serve, answer, do: Ad talem formam non facit iste locus, O.: ad scelus omne, O.: Stemmata quid faciunt? avail, Iu. I II

    grandaevus adj.    [grandis+aevum], in years, old, aged: Nereus, V.: pater, O.: senes, Ta.

    grandis e, adj. with comp.    [2 GAR-].—Of things, full-grown, large, great, full, abundant: tumulus, Cs.: vas: fetūs grandiores edere: ilex, S.: grandiores libri: litterae: cothurni, H.: pecunia, a large sum: faenus: aes alienum, S.: pondus argenti: elementa, massive, O.—Of persons, grown up, large, big, tall: virgo, T.: puer.— Advanced in years, aged, old: homo grandior, T.: grandiorem aetatem ad consulatum constituere: non admodum grandis natu: tam grandis natu: iam grandior aevo genitor, O.—Fig., large, great, strong, powerful, weighty, severe: dicam tibi inpin gam grandem, T.: de rebus grandioribus dicere: supercilium, lofty, Iu.: ingenium, O.: praemia meritorum, H.: carmen, Iu.: alumnus, noble, H.— Plur n. as subst: metit Orcus Grandia cum parvis, H.: nec Conamur tenues grandia, H.—Of style, great, lofty, dignified, noble: genus dicendi grandius: rerum gestarum pronuntiator: causidicus: oratores verbis.

    hōc adv.    [old dat. (for hoice), abl. and acc. of hic].—Dat. use, hither, to this place (old for hūc): hoc advenire, T.: Hoc descendit, V.—Abl. use, with a comparative, by this, by so much: hoc Laus illi debetur maior, H.: hoc audio libentius, quo saepius: plaga hoc gravior: quod hoc mirabilius debet videri, quia, etc.: hoc magis properare, ut, etc., Cs.—Acc. use, as to this, on this account, for this reason: Hoc nutritor olivam, V: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.

    inveterātus adj.    [P. of inveteror], inveterate, old, of long standing: odium: invidia: licentia, N.

   (nātus, ūs) m    [GEN-], only abl. sing, birth, age, years (in phrases expressing age): pater grandis natu, very old: Scaptius de plebe magno natu, an old man, L.: maior natu quam Plautus, older: qui sum natu maxumus, T.: maximus natu ex iis, the oldest, L.: natu minimus, the youngest: maximo natu filius, his eldest son, N.

    porrō adv.    [PRO-], forward, onward, farther on, to a distance, at a distance, afar off, far: res, porro ab hac quae me abstrahat, T.: agere armentum, L.: Inscius Aeneas, quae sint ea flumina porro, V.—In time, of old, aforetime, formerly: quod porro fuerat, cecinisse putatur, O.— Henceforth, hereafter, afterwards, in future: quid in animo Celtiberi haberent aut porro habituri essent, L.: Fac, eadem ut sis porro, T.: hinc maxima porro Accepit Roma, in aftertimes, V.—In order, again, in turn: audivi ex maioribus natu, qui se porro pueros a senibus audisse dicebant: aliis porro impertierant gaudium suum, L.—In transition, then, next, furthermore, moreover, again, in turn: civitati porro hanc fuisse belli causam, Cs.: Habonium porro intellegebat rem totam esse patefacturum: porro autem anxius erat, quid facto opus esset, S.

    quī quae, quod, gen. cuius (old, quoius), dat. cui (old, quoi), abl. quō, quā (with cum, m. quīcum or quōcum, rarely cum quō; f quācum, rarely quīcum), plur. quibus or quīs (with cum, usu. quibuscum), pron.    [2 CA-].    I. Interrog, who? which? what? what kind of a? (mostly adj.; as subst., qui asks the nature or character, quis the name): Ubi alii? Sa. qui malum alii? T.: Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chaerea? T.: qui locus est: qui tantus fuit labor?: rogitat, qui vir esset, L.: scire, qui sit rei p. status, what is the state of the country: quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori canere, V.: incerti quae pars sequenda esset, which side to take, L.—As subst: nescimus qui sis: nec qui poterentur, satis discerni poterat, L.: qui ille concessus! what an assembly!    II. Relat. (with a subst. or pron. as antecedent), who, which: habebat ducem, quīcum quidvis rectissime facere posset: ille vir, cui patriae salus dulcior fuit: haec, quae audistis: quod ego fui, id tu hodie es, L.: coloniam, quam Fregellas appellent, L.—The subst. is often attracted to the relat. clause, esp. when a pron dem. follows: quae res neque consilium... Habet, eam regere non potes, T.: ad quas res aptissimi erimus, in iis potissimum elaborabimus: quae augustissima vestis est, eā vestiti, L.: alii, quorum comoedia prisca virorum est, H.: si id te mordet, sumptum filii Quem faciunt, T.: Urbem quam statuo, vestra est, V.—The antecedent is sometimes repeated with the relat.: erant itinera duo, quibus itineribus, etc., Cs.: si quod tempus accidisset, quo tempore requirerent, etc.—The antecedent is often omitted: quicum res tibist, peregrinus est, T.: fecit quod Siculi non audebant: o beati, Quīs ante ora patrum... Contigit, etc., V.—An antecedent in apposition is regularly attracted to the relat. clause: Tolosatium fines, quae civitas est in provincia, Cs.: Amanus, qui mons erat hostium plenus.—So in relat. clauses giving a personal characteristic as a reason: copiam verborum, quae vestra prudentia est, perspexistis, with your usual intelligence: utrum admonitus, an, quā est ipse sagacitate, sine duce ullo, i. e. by his own peculiar instinct.—A verb of which the relat. is subject takes the person of the antecedent: ego enim is sum, qui nihil fecerim: neque enim tu is es qui, qui sis, nescias: vidistis in vincula duci eum, qui a vobis vincula depuleram, L.: Themistocles veni ad te, qui intuli, etc., N.—With ellips. of verb: et, quem ei visum esset (sc. facere), fecisset heredem: ad haec, quae visum est, Caesar respondit, Cs.: hostiaeque maiores, quibus editum est diis, caesae, L.—In comparative clauses with sup: sit pro praetore eo iure quo qui optimo (i. e. quo is est, qui optimo iure est): legioni ita darent, ut quibus militibus amplissime dati essent: provincia, ut quae maxime omnium, belli avida, L.—By attraction, in the case of the antecedent (Greek constr.): nos tamen hoc confirmamus illo augurio, quo diximus: sexcentae eius generis, cuius supra demonstravimus, naves, Cs.: notante Iudice quo nosti populo, H.: natus est patre, quo diximus, N.: cum quibus ante dictum est copiis, L.—In the gender and number of a subst predic.: Belgae, quam tertiam esse Galliae partem dixeramus, Cs.: carcer ille, quae lautumiae vocantur: leges, quae fons est iuris, L.—In the gender and number of an antecedent not expressed: vicinitas, Quod ego in propinquā parte amicitiae puto, T.: laudare fortunas meas, Qui gnatum haberem, T.: quod monstrum vidimus, qui cum reo transigat?: servitia repudiabat, cuius magnae copiae, etc., S.—One relat. in place of two in different cases: quem neque pudet Quicquam, nec metuit quemquam (i. e. et qui non), T.: omnia quae amisi aut advorsa facta sunt, S.: qui iam fatetur... et non timeo (sc. quem): tyrannus, quem pertulit civitas paretque mortuo.—Implying a restriction, who indeed, as far as, all that: omnium eloquentissimi, quos ego audierim: antiquissimi sunt, quorum quidem scripta constent: Catonem vero quis nostrorum oratorum, qui quidem nunc sunt, legit?— Sing n., what, as far as, as much as, to the extent that: quod potero, adiutabo, T.: cura, quod potes, ut valeas: quod ad me attinet, as far as depends on me: quod ad Pomponiam, scribas velim, etc. (sc. attinet), as respects Pomponia.—Implying a purpose: equitatum praemisit, qui viderent, to see, Cs.: qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur, in order to bestow it: sibi urbem delegerat, quam haberet adiutricem: milites conduci, qui in Hispaniam traicerentur, L.—Implying a reason: Miseret tui me, qui hominem facias inimicum tibi, I am sorry for you, that you incur, etc., T.: Tarquinio quid impudentius, qui bellum gereret, etc.: at Cotta, qui cogitasset haec posse accidere... nullā in re deerat, Cs.: barbari dissipati, quibus nec certa imperia... essent, vertunt, etc., L.: Heu me miserum, qui spectavi, etc., T.—Implying a concession: rogitas? qui tam audacis facinoris mihi conscius sis? although you are, T.: hi exercitu luxuriem obiciebant, cui omnia defuissent, Cs.: quis est, qui Fabricii, Curii non memoriam usurpet, quos numquam viderit?: Rogitas? qui adduxti, etc., T.— Implying a result (qui consecutive): sapientia est una, quae maestitiam pellat ex animis, alone has power to drive: secutae sunt tempestates, quae nostros in castris continerent, Cs.: leniore sono uti, et qui illum impetum oratoris non habeat: haud parva res, sed quae patriciis potestatem auferret, L.—Esp., after a demonstr. pron., adj. or adv.: non sum ego is consul, qui arbitrer, etc., such a consul, as to suppose: neque tu is es, qui nescias, etc., no such man, as to be ignorant, etc.: nomen legati eius modi esse debet, quod inter hostium tela incolume versetur.—With quam, after a comp: non longius hostes aberant, quam quo telum adici posset (i. e. quam ut eo), Cs.: maiores arbores caedebant, quam quas ferre miles posset, L.—After an adj. of fitness: (Rufum) idoneum iudicaverat, quem mitteret, a fit person to send, Cs.: nulla videbatur aptior persona, quae loqueretur.—After a verb with indef subj. or obj. (described by the relat. clause): sunt qui mirentur, there are some, who, etc.: erunt qui audaciam eius reprehendant: si quis est, qui putet: ut invenirentur qui proficiscerentur: qui se ultro mo<*>ti offerant, facilius reperiuntur, quam qui dolorem patienter ferant, Cs.: haec habui, de amicitiā quae dicerem, had this to say: te unum habeo, quem dignum regno iudicem, L.: Nemost, quem ego magis cuperem videre, T.: nullum est animal, quod habeat, etc.—Where the relat. clause is conceived as a particular fact, it may take the indic: sunt bestiae quaedam, in quibus inest, etc. (i. e. in quibusdam bestiis inest, etc.): sunt, qui eorum sectam sequuntur, i. e. they have followers: Sunt quos... iuvat, H.: Sunt, qui non habeant, est qui non curat habere, some (in gen.)... one (in particular), H.—In place of a pron demonstr. and conj: res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum, and it, etc.: ratio docet esse deos; quo concesso, confitendum est, etc., and if this is granted: centuriones hostīs vocare coeperunt; quorum progredi ausus est nemo, but no one of them, Cs.: perutiles libri sunt; quos legite, quaeso, therefore read them.    III. Indef, whoever, any one who, all that, anything that: qui est homo tolerabilis, Scortari nolunt, T.: quae res... post eum quae essent, tuta reddebat, all that was in his rear, Cs.: facilius quod stulte dixeris reprehendere... possunt: virgis caesi, qui ad nomina non respondissent, L.— Any one, any ; with si, num, ne ; see 2 quis. I II III IV

    quia     conj, because: urbs, quae quia postrema coaedificata est, Neapolis nominatur: turpis est (pax), quia periculosa: non quia plus animi victis est, sed, etc., L.—Poet., after its verb: Urgentur... carent quia vate, H.—With subj. (giving a reason as existing in another mind): reprehendis me, quia defendam: Nil satis est, inquit, quia tantum, quantum habeas, sis, H.—With -ne, interrog., because? (old and poet.): quiane auxilio iuvat ante levatos? V.—With enim, because forsooth (old), T.—With nam (usu. written quianam), wherefore? (poet.): quianam sententia vobis Versa retro? V.

    quīnquennis e, adj.    [quinque+annus], of five years, five years old: vinum, H.: oleae, H.: Olympias, celebrated every fifth year, O.

    sciō (scībam, old for sciēbam, T.; scībō, old for sciam, T.; scīn', colloq. for scīsne, T.), īvī (sciit, sciēre, L.; scīstī, T., O.; scieram, scierō, scierim, C.; scīsse, scīssem, T., C., L., O.), ītus    [2 SAC-], to know, understand, perceive, have knowledge of, be skilled in: qui sciam? T.: quaero qui scias: fecerunt id servi, nec sciente nec praesente domino: certo: nihil facilius scitu est, L.: ars earum rerum est, quae sciuntur: unam litteram Graecam: litteras: verum si scire voltis: Nec scire fas est omnia, H.: quod sciam, for aught I know: id de Marcello sciri potest, can be learned, etc.: qui uti sciat: si sciret regibus uti, H.: vincere scis, L.: Parmenonis scio esse hanc technicam, T.: quas (leges) scitis exstare: scire licet hunc lumen rebus nostris futurum, it is plain that, etc., L.: scito hoc nos in eo iudicio consecutos esse, ut, etc., be assured: qui nisi exeunt, scitote hoc futurum, etc.: quod quicquid cogitant Me scire sentiunt: ego scibo ex hoc quid siet, T.: Sestium quanti faciam: ex quo genere iste sit: scimus, ut Titanas sustulerit, H.: Qui scis, an, quae iubeam, sine vi faciat? T.: scito... nec, quando futura sint comitia, sciri: plus, quam opus est scito, sciet, T.: scire Latine: fidibus, to be skilled in music, T.: de omnibus: quis enim erat qui non sciret studiosiorem Mithridatem fuisse, etc. (i. e. qui nesciret): tam imperitus, ut non sciret, etc., Cs.—Of the people, to ordain, decree: ut tribunus plebis rogationem ferret sciretque plebs, uti, etc., L. I II