Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

dēcrepitus

  • 1 dēcrepitus

        dēcrepitus adj.,    very old, decrepit: Eunuchus, T.: anus, T.: decrepitā (aetate) mori.
    * * *
    decrepita, decrepitum ADJ
    worn out (with age), feeble, decrepit; infirm; very old (L+S); (noiseless)

    Latin-English dictionary > dēcrepitus

  • 2 decrepitus

    dē-crĕpĭtus, a, um, adj. [crepo] (lit., noiseless; applied to old people, who creep about like shadows), very old, decrepit (mostly ante-class.):

    vetulus, decrepitus senex,

    Plaut. Merc. 2, 2, 43; so,

    senex,

    id. ib. 20; id. Asin. 5, 2, 13; Ter. Ad. 5, 8, 16:

    senex,

    Vulg. 2 Par. 36, 17:

    leo,

    Prud. Ham. 561:

    inter decrepitos me numera et extrema languentes,

    Sen. Ep. 26: aetas (bestiolae), * Cic. Tusc. 1, 39 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > decrepitus

  • 3 decrepitus

    infirm, decrepit

    Latin-English dictionary of medieval > decrepitus

  • 4 tantidem

    tantus-dem, tantădem, tantundem, adj., just so great or large, as great (as an adj. rare, but freq. and class. in the neutr. as a subst.).
    I.
    Adj.:

    malo bene facere tantundem est periculum, Quantum bono male facere,

    Plaut. Poen. 3, 3, 20:

    cum ita legatum esset: Titia uxor mea tantandem partem habeat, quantulam unus heres,

    Dig. 32, 1, 29:

    quia forte tantandem pecuniam Titio debuit,

    ib. 2, 14, 30; so,

    si postea tantandem summam a domino mutuatus sit,

    ib. 15, 3, 10 fin.:

    tantidem ponderis petitio est,

    ib. 19, 5, 26 init.
    II.
    Neutr. absol.
    A.
    tantundem ( tantumdem), just so much, just as much:

    magistratibus tantundem detur in cellam, quantum semper datum est,

    Cic. Verr. 2, 3, 87, § 201:

    deinde qui morte ejus tantundem capiat, quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    fossam pedum XX. directis lateribus duxit, ut ejus solum tantundem pateret, quantum summa labra distabant,

    Caes. B. G. 7, 72:

    ego tantundem scio, quantum tu,

    Plaut. Pers. 4, 3, 48:

    si tibi subiti nihil est, tantundem'st mihi,

    id. ib. 4, 4, 36:

    tantundem argenti, quantum miles debuit, Dedit huic,

    id. Ps. 4, 7, 64; 4, 7, 109:

    tantundem apud posteros meruit bonae famae, quantum malae,

    Tac. H. 2, 50:

    aquae tantundem,

    Plin. 32, 9, 37, § 112:

    nam pol hinc tantundem accipies,

    Plaut. Ps. 4, 2, 14; Cic. Att. 12, 35, 2:

    erat vallus in altitudinem pedum decem: tantundem ejus valli agger in latitudinem patebat,

    Caes. B. C. 3, 63:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; cf. id. ib. 1, 1, 56;

    2, 3, 237: nec vincet ratio, tantundem ut peccet idemque, Qui teneros caules alieni fregerit horti, Et qui, etc.,

    id. ib. 1, 3, 115:

    undique ad inferos tantundem viae est,

    Cic. Tusc. 1, 43, 104:

    non tamen interpres tantundem juveris,

    Hor. S. 2, 4, 91:

    virium atque impetus non tantundem exigunt,

    Quint. 6, 2, 10:

    tantundem valent,

    id. 1, 5, 4:

    tantumdem in utrosque licere fortunae,

    Sen. Ep. 47, 1:

    tantundem praetor facit et de his,

    Dig. 26, 7, 3.—
    B.
    Gen. (of price) tantīdem (i scanned short, Varr. ap. Non. 480, 31):

    tantidem emptum postulat sibi tradier,

    Ter. Ad. 2, 1, 45:

    voluntatem decurionum ac municipum omnium tantidem, quanti fidem suam, fecit,

    Cic. Rosc. Am. 39, 115: tantidem quasi feta canes sine dentibu' latrat, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Müll. (Ann. v. 518 Vahl.); cf.:

    decrepitus senex tantidem est, quasi sit signum pictum in pariete,

    Plaut. Merc. 2, 2, 4:

    tantidem ille illi rursus iniciat manum,

    id. Pers. 1, 2, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > tantidem

  • 5 tantumdem

    tantus-dem, tantădem, tantundem, adj., just so great or large, as great (as an adj. rare, but freq. and class. in the neutr. as a subst.).
    I.
    Adj.:

    malo bene facere tantundem est periculum, Quantum bono male facere,

    Plaut. Poen. 3, 3, 20:

    cum ita legatum esset: Titia uxor mea tantandem partem habeat, quantulam unus heres,

    Dig. 32, 1, 29:

    quia forte tantandem pecuniam Titio debuit,

    ib. 2, 14, 30; so,

    si postea tantandem summam a domino mutuatus sit,

    ib. 15, 3, 10 fin.:

    tantidem ponderis petitio est,

    ib. 19, 5, 26 init.
    II.
    Neutr. absol.
    A.
    tantundem ( tantumdem), just so much, just as much:

    magistratibus tantundem detur in cellam, quantum semper datum est,

    Cic. Verr. 2, 3, 87, § 201:

    deinde qui morte ejus tantundem capiat, quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    fossam pedum XX. directis lateribus duxit, ut ejus solum tantundem pateret, quantum summa labra distabant,

    Caes. B. G. 7, 72:

    ego tantundem scio, quantum tu,

    Plaut. Pers. 4, 3, 48:

    si tibi subiti nihil est, tantundem'st mihi,

    id. ib. 4, 4, 36:

    tantundem argenti, quantum miles debuit, Dedit huic,

    id. Ps. 4, 7, 64; 4, 7, 109:

    tantundem apud posteros meruit bonae famae, quantum malae,

    Tac. H. 2, 50:

    aquae tantundem,

    Plin. 32, 9, 37, § 112:

    nam pol hinc tantundem accipies,

    Plaut. Ps. 4, 2, 14; Cic. Att. 12, 35, 2:

    erat vallus in altitudinem pedum decem: tantundem ejus valli agger in latitudinem patebat,

    Caes. B. C. 3, 63:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; cf. id. ib. 1, 1, 56;

    2, 3, 237: nec vincet ratio, tantundem ut peccet idemque, Qui teneros caules alieni fregerit horti, Et qui, etc.,

    id. ib. 1, 3, 115:

    undique ad inferos tantundem viae est,

    Cic. Tusc. 1, 43, 104:

    non tamen interpres tantundem juveris,

    Hor. S. 2, 4, 91:

    virium atque impetus non tantundem exigunt,

    Quint. 6, 2, 10:

    tantundem valent,

    id. 1, 5, 4:

    tantumdem in utrosque licere fortunae,

    Sen. Ep. 47, 1:

    tantundem praetor facit et de his,

    Dig. 26, 7, 3.—
    B.
    Gen. (of price) tantīdem (i scanned short, Varr. ap. Non. 480, 31):

    tantidem emptum postulat sibi tradier,

    Ter. Ad. 2, 1, 45:

    voluntatem decurionum ac municipum omnium tantidem, quanti fidem suam, fecit,

    Cic. Rosc. Am. 39, 115: tantidem quasi feta canes sine dentibu' latrat, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Müll. (Ann. v. 518 Vahl.); cf.:

    decrepitus senex tantidem est, quasi sit signum pictum in pariete,

    Plaut. Merc. 2, 2, 4:

    tantidem ille illi rursus iniciat manum,

    id. Pers. 1, 2, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > tantumdem

  • 6 tantusdem

    tantus-dem, tantădem, tantundem, adj., just so great or large, as great (as an adj. rare, but freq. and class. in the neutr. as a subst.).
    I.
    Adj.:

    malo bene facere tantundem est periculum, Quantum bono male facere,

    Plaut. Poen. 3, 3, 20:

    cum ita legatum esset: Titia uxor mea tantandem partem habeat, quantulam unus heres,

    Dig. 32, 1, 29:

    quia forte tantandem pecuniam Titio debuit,

    ib. 2, 14, 30; so,

    si postea tantandem summam a domino mutuatus sit,

    ib. 15, 3, 10 fin.:

    tantidem ponderis petitio est,

    ib. 19, 5, 26 init.
    II.
    Neutr. absol.
    A.
    tantundem ( tantumdem), just so much, just as much:

    magistratibus tantundem detur in cellam, quantum semper datum est,

    Cic. Verr. 2, 3, 87, § 201:

    deinde qui morte ejus tantundem capiat, quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    fossam pedum XX. directis lateribus duxit, ut ejus solum tantundem pateret, quantum summa labra distabant,

    Caes. B. G. 7, 72:

    ego tantundem scio, quantum tu,

    Plaut. Pers. 4, 3, 48:

    si tibi subiti nihil est, tantundem'st mihi,

    id. ib. 4, 4, 36:

    tantundem argenti, quantum miles debuit, Dedit huic,

    id. Ps. 4, 7, 64; 4, 7, 109:

    tantundem apud posteros meruit bonae famae, quantum malae,

    Tac. H. 2, 50:

    aquae tantundem,

    Plin. 32, 9, 37, § 112:

    nam pol hinc tantundem accipies,

    Plaut. Ps. 4, 2, 14; Cic. Att. 12, 35, 2:

    erat vallus in altitudinem pedum decem: tantundem ejus valli agger in latitudinem patebat,

    Caes. B. C. 3, 63:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; cf. id. ib. 1, 1, 56;

    2, 3, 237: nec vincet ratio, tantundem ut peccet idemque, Qui teneros caules alieni fregerit horti, Et qui, etc.,

    id. ib. 1, 3, 115:

    undique ad inferos tantundem viae est,

    Cic. Tusc. 1, 43, 104:

    non tamen interpres tantundem juveris,

    Hor. S. 2, 4, 91:

    virium atque impetus non tantundem exigunt,

    Quint. 6, 2, 10:

    tantundem valent,

    id. 1, 5, 4:

    tantumdem in utrosque licere fortunae,

    Sen. Ep. 47, 1:

    tantundem praetor facit et de his,

    Dig. 26, 7, 3.—
    B.
    Gen. (of price) tantīdem (i scanned short, Varr. ap. Non. 480, 31):

    tantidem emptum postulat sibi tradier,

    Ter. Ad. 2, 1, 45:

    voluntatem decurionum ac municipum omnium tantidem, quanti fidem suam, fecit,

    Cic. Rosc. Am. 39, 115: tantidem quasi feta canes sine dentibu' latrat, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Müll. (Ann. v. 518 Vahl.); cf.:

    decrepitus senex tantidem est, quasi sit signum pictum in pariete,

    Plaut. Merc. 2, 2, 4:

    tantidem ille illi rursus iniciat manum,

    id. Pers. 1, 2, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > tantusdem

  • 7 vetera

    vĕtus, ĕris (ante-class. collat. form of the nom. sing. vĕter, Enn. and Att. ap. Prisc. p. 607 P.; cf. Varr. L. L. 6, § 2 Müll.; abl. regularly, vetere;

    but veteri,

    Juv. 6, 121; Stat. Th. 1, 360; 11, 582; 13, 374; comp. class. vetustior; archaic form veterior), adj. [Sanscr. vatsas, year; Gr. etos, Wetos].
    I.
    Adj.
    A.
    Old (opp. young), aged:

    Acherunticus senex, vetus, decrepitus,

    Plaut. Merc. 2, 2, 20:

    novus amator, vetus puer,

    id. ib. 5, 4, 15:

    poëta,

    Ter. Heaut. prol. 22:

    veteres ac moris antiqui memores,

    Liv. 42, 27, 4: veteres et sancti viri, Sall. H. 2, 23, 5 Dietsch:

    parentes,

    Verg. A. 5, 576:

    pecudes,

    Varr. R. R. 2, 11, 2:

    gallinae,

    Plin. 10, 53, 74, § 146; Col. 8, 5, 14:

    laurus,

    Verg. A. 2, 513:

    caput,

    Tib. 1, 8, 42. —
    B.
    Old (opp. new), of long standing:

    quam veterrumu'st, tam homini optimu'st amicus,

    Plaut. Truc. 1, 2, 71:

    maceria,

    id. ib. 2, 2, 50: Antemna veterior est Romā, Cato ap. Prisc. p. 716 P. (Orig. 1, fr. 25): quod si veteris contumeliae oblivisci vellet;

    num etiam recentium injuriarum memoriam deponere posse?

    Caes. B. G. 1, 14:

    invidia et infamia non recens, sed vetus ac diuturna,

    Cic. Verr. 1, 2, 5:

    vetus atque usitata exceptio,

    id. de Or. 1, 37, 168:

    sphaerae illius vetus esse inventum,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    amici veteres (opp. novi),

    id. Lael. 18, 67:

    veterrima (amicitia),

    id. ib.:

    naves,

    Caes. B. G. 5, 15:

    nobilitas,

    Sall. J. 85, 4:

    consuetudo,

    id. C. 23, 3:

    provinciae,

    Liv. 21, 44, 7; 28, 39, 8.—Esp., of soldiers, veteran, experienced:

    ille exercitatus et vetus (miles),

    Cic. Tusc. 2, 16, 38; cf.

    exercitus,

    id. ib.; Caes. B. C. 1, 3; Liv. 41, 8, 5:

    copiae,

    Caes. B. G. 1, 27:

    milites,

    id. ib. 6, 40; Liv. 26, 41, 2:

    legiones,

    id. 27, 8, 15:

    centuriones,

    id. 4, 17, 10.—With gen. (post-Aug.):

    gnaros belli veteresque laborum,

    Sil. 4, 532:

    militiae,

    Tac. H. 4, 20:

    regnandi,

    id. A. 6, 44:

    scientiae et caerimoniarum,

    id. ib. 6, 12:

    operis ac laboris,

    id. ib. 1, 20:

    armorum,

    Sil. 17, 297.—With inf. ( poet.):

    hinc Fadum petit et veterem bellare Labicum,

    Sil. 5, 565.—
    C.
    Old, of a former time (opp. present, existing), former, earlier, ancient, etc. (cf. antiquus):

    veterem atque antiquam rem novam ad vos proferam,

    Plaut. Am. prol. 118:

    historia vetus atque antiqua,

    id. Trin. 2, 2, 100 Brix ad loc.:

    credendum est veteribus et priscis, ut aiunt, viris,

    Cic. Univ. 11:

    veterrimi poëtae Stoici,

    id. N. D. 1, 15, 41:

    multo vetustior et horridior ille (Laelius) quam Scipio,

    archaic, antiquated, id. Brut. 21, 83:

    in veterem revoluta figuram,

    Verg. A. 6, 449:

    fama veterum malorum,

    id. ib. 6, 527:

    injuria,

    Phaedr. 1, 21, 6.—
    II.
    Substt.
    A.
    vĕtĕres, um, m., the ancients, men of a former time, the fathers, ancestors, forefathers:

    majores nostri, veteres illi, admodum antiqui, leges annales non habebant,

    Cic. Phil. 5, 17, 47.—Esp., of ancient authors, etc.:

    nostri veteres,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    quae veteres factitarunt,

    Ter. Eun. prol. 43:

    omnes veteres et Cicero praecipue,

    Quint. 9, 3, 1; cf. id. 5, 4, 1:

    antiqui veteres,

    Front. Ep. ad Amic. 1, 5.—
    B.
    vĕtĕres, um, f. (sc. tabernae), the old booths on the south side of the Forum Romanum (opp. Novae, v. novus):

    sub Veteribus,

    Plaut. Curc. 4, 1, 19; Liv. 44, 16, 10; Plin. 35, 4, 8, § 25.—
    C.
    vĕtĕra, um, n., the old, old things, antiquity (opp. praesentia):

    vetera semper in laude, praesentia in fastidio,

    Tac. Or. 18; cf. id. ib. 15:

    si vetera mihi ignota (sunt),

    Cic. Sull. 18, 51:

    vetera omittere,

    to leave out of consideration, Sall. J. 102, 14:

    vetera odisse, nova optare,

    id. C. 37, 3:

    vetera scrutari,

    traditions, Cic. Tusc. 1, 13, 29. —Prov.:

    vetera vaticinamini,

    Plaut. Ps. 1, 3, 129 Lorenz ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > vetera

  • 8 veteres

    vĕtus, ĕris (ante-class. collat. form of the nom. sing. vĕter, Enn. and Att. ap. Prisc. p. 607 P.; cf. Varr. L. L. 6, § 2 Müll.; abl. regularly, vetere;

    but veteri,

    Juv. 6, 121; Stat. Th. 1, 360; 11, 582; 13, 374; comp. class. vetustior; archaic form veterior), adj. [Sanscr. vatsas, year; Gr. etos, Wetos].
    I.
    Adj.
    A.
    Old (opp. young), aged:

    Acherunticus senex, vetus, decrepitus,

    Plaut. Merc. 2, 2, 20:

    novus amator, vetus puer,

    id. ib. 5, 4, 15:

    poëta,

    Ter. Heaut. prol. 22:

    veteres ac moris antiqui memores,

    Liv. 42, 27, 4: veteres et sancti viri, Sall. H. 2, 23, 5 Dietsch:

    parentes,

    Verg. A. 5, 576:

    pecudes,

    Varr. R. R. 2, 11, 2:

    gallinae,

    Plin. 10, 53, 74, § 146; Col. 8, 5, 14:

    laurus,

    Verg. A. 2, 513:

    caput,

    Tib. 1, 8, 42. —
    B.
    Old (opp. new), of long standing:

    quam veterrumu'st, tam homini optimu'st amicus,

    Plaut. Truc. 1, 2, 71:

    maceria,

    id. ib. 2, 2, 50: Antemna veterior est Romā, Cato ap. Prisc. p. 716 P. (Orig. 1, fr. 25): quod si veteris contumeliae oblivisci vellet;

    num etiam recentium injuriarum memoriam deponere posse?

    Caes. B. G. 1, 14:

    invidia et infamia non recens, sed vetus ac diuturna,

    Cic. Verr. 1, 2, 5:

    vetus atque usitata exceptio,

    id. de Or. 1, 37, 168:

    sphaerae illius vetus esse inventum,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    amici veteres (opp. novi),

    id. Lael. 18, 67:

    veterrima (amicitia),

    id. ib.:

    naves,

    Caes. B. G. 5, 15:

    nobilitas,

    Sall. J. 85, 4:

    consuetudo,

    id. C. 23, 3:

    provinciae,

    Liv. 21, 44, 7; 28, 39, 8.—Esp., of soldiers, veteran, experienced:

    ille exercitatus et vetus (miles),

    Cic. Tusc. 2, 16, 38; cf.

    exercitus,

    id. ib.; Caes. B. C. 1, 3; Liv. 41, 8, 5:

    copiae,

    Caes. B. G. 1, 27:

    milites,

    id. ib. 6, 40; Liv. 26, 41, 2:

    legiones,

    id. 27, 8, 15:

    centuriones,

    id. 4, 17, 10.—With gen. (post-Aug.):

    gnaros belli veteresque laborum,

    Sil. 4, 532:

    militiae,

    Tac. H. 4, 20:

    regnandi,

    id. A. 6, 44:

    scientiae et caerimoniarum,

    id. ib. 6, 12:

    operis ac laboris,

    id. ib. 1, 20:

    armorum,

    Sil. 17, 297.—With inf. ( poet.):

    hinc Fadum petit et veterem bellare Labicum,

    Sil. 5, 565.—
    C.
    Old, of a former time (opp. present, existing), former, earlier, ancient, etc. (cf. antiquus):

    veterem atque antiquam rem novam ad vos proferam,

    Plaut. Am. prol. 118:

    historia vetus atque antiqua,

    id. Trin. 2, 2, 100 Brix ad loc.:

    credendum est veteribus et priscis, ut aiunt, viris,

    Cic. Univ. 11:

    veterrimi poëtae Stoici,

    id. N. D. 1, 15, 41:

    multo vetustior et horridior ille (Laelius) quam Scipio,

    archaic, antiquated, id. Brut. 21, 83:

    in veterem revoluta figuram,

    Verg. A. 6, 449:

    fama veterum malorum,

    id. ib. 6, 527:

    injuria,

    Phaedr. 1, 21, 6.—
    II.
    Substt.
    A.
    vĕtĕres, um, m., the ancients, men of a former time, the fathers, ancestors, forefathers:

    majores nostri, veteres illi, admodum antiqui, leges annales non habebant,

    Cic. Phil. 5, 17, 47.—Esp., of ancient authors, etc.:

    nostri veteres,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    quae veteres factitarunt,

    Ter. Eun. prol. 43:

    omnes veteres et Cicero praecipue,

    Quint. 9, 3, 1; cf. id. 5, 4, 1:

    antiqui veteres,

    Front. Ep. ad Amic. 1, 5.—
    B.
    vĕtĕres, um, f. (sc. tabernae), the old booths on the south side of the Forum Romanum (opp. Novae, v. novus):

    sub Veteribus,

    Plaut. Curc. 4, 1, 19; Liv. 44, 16, 10; Plin. 35, 4, 8, § 25.—
    C.
    vĕtĕra, um, n., the old, old things, antiquity (opp. praesentia):

    vetera semper in laude, praesentia in fastidio,

    Tac. Or. 18; cf. id. ib. 15:

    si vetera mihi ignota (sunt),

    Cic. Sull. 18, 51:

    vetera omittere,

    to leave out of consideration, Sall. J. 102, 14:

    vetera odisse, nova optare,

    id. C. 37, 3:

    vetera scrutari,

    traditions, Cic. Tusc. 1, 13, 29. —Prov.:

    vetera vaticinamini,

    Plaut. Ps. 1, 3, 129 Lorenz ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > veteres

  • 9 vetula

    vĕtŭlus, a, um, adj. dim. [vetus], little old, old (class.)
    I.
    Adj.:

    vetulus, decrepitus senex,

    Plaut. Merc. 2, 2, 43:

    gladiator,

    Cic. Quint. 7, 29:

    filia,

    id. Att. 13, 29, 1:

    equi,

    id. Lael. 19, 67:

    arbor (opp. novella),

    id. Fin. 5, 14, 39:

    Falernum,

    Cat. 27, 1:

    cornix,

    Hor. C. 4, 13, 25; cf.

    cadi,

    Mart. 13, 112, 2 et saep.—
    II.
    Substt.
    A.
    vĕtŭlus, i, m., a little old man, Plaut. Ep. 2, 2, 4.—

    Jocularly: mi vetule,

    my little old fellow, Cic. Fam. 7, 16, 1.—
    B.
    vĕtŭla, ae, f., a little old woman, Plaut. Most. 1, 3, 118; Juv. 6, 241; Mart. 8, 79, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > vetula

  • 10 vetulus

    vĕtŭlus, a, um, adj. dim. [vetus], little old, old (class.)
    I.
    Adj.:

    vetulus, decrepitus senex,

    Plaut. Merc. 2, 2, 43:

    gladiator,

    Cic. Quint. 7, 29:

    filia,

    id. Att. 13, 29, 1:

    equi,

    id. Lael. 19, 67:

    arbor (opp. novella),

    id. Fin. 5, 14, 39:

    Falernum,

    Cat. 27, 1:

    cornix,

    Hor. C. 4, 13, 25; cf.

    cadi,

    Mart. 13, 112, 2 et saep.—
    II.
    Substt.
    A.
    vĕtŭlus, i, m., a little old man, Plaut. Ep. 2, 2, 4.—

    Jocularly: mi vetule,

    my little old fellow, Cic. Fam. 7, 16, 1.—
    B.
    vĕtŭla, ae, f., a little old woman, Plaut. Most. 1, 3, 118; Juv. 6, 241; Mart. 8, 79, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > vetulus

  • 11 vetus

    vĕtus, ĕris (ante-class. collat. form of the nom. sing. vĕter, Enn. and Att. ap. Prisc. p. 607 P.; cf. Varr. L. L. 6, § 2 Müll.; abl. regularly, vetere;

    but veteri,

    Juv. 6, 121; Stat. Th. 1, 360; 11, 582; 13, 374; comp. class. vetustior; archaic form veterior), adj. [Sanscr. vatsas, year; Gr. etos, Wetos].
    I.
    Adj.
    A.
    Old (opp. young), aged:

    Acherunticus senex, vetus, decrepitus,

    Plaut. Merc. 2, 2, 20:

    novus amator, vetus puer,

    id. ib. 5, 4, 15:

    poëta,

    Ter. Heaut. prol. 22:

    veteres ac moris antiqui memores,

    Liv. 42, 27, 4: veteres et sancti viri, Sall. H. 2, 23, 5 Dietsch:

    parentes,

    Verg. A. 5, 576:

    pecudes,

    Varr. R. R. 2, 11, 2:

    gallinae,

    Plin. 10, 53, 74, § 146; Col. 8, 5, 14:

    laurus,

    Verg. A. 2, 513:

    caput,

    Tib. 1, 8, 42. —
    B.
    Old (opp. new), of long standing:

    quam veterrumu'st, tam homini optimu'st amicus,

    Plaut. Truc. 1, 2, 71:

    maceria,

    id. ib. 2, 2, 50: Antemna veterior est Romā, Cato ap. Prisc. p. 716 P. (Orig. 1, fr. 25): quod si veteris contumeliae oblivisci vellet;

    num etiam recentium injuriarum memoriam deponere posse?

    Caes. B. G. 1, 14:

    invidia et infamia non recens, sed vetus ac diuturna,

    Cic. Verr. 1, 2, 5:

    vetus atque usitata exceptio,

    id. de Or. 1, 37, 168:

    sphaerae illius vetus esse inventum,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    amici veteres (opp. novi),

    id. Lael. 18, 67:

    veterrima (amicitia),

    id. ib.:

    naves,

    Caes. B. G. 5, 15:

    nobilitas,

    Sall. J. 85, 4:

    consuetudo,

    id. C. 23, 3:

    provinciae,

    Liv. 21, 44, 7; 28, 39, 8.—Esp., of soldiers, veteran, experienced:

    ille exercitatus et vetus (miles),

    Cic. Tusc. 2, 16, 38; cf.

    exercitus,

    id. ib.; Caes. B. C. 1, 3; Liv. 41, 8, 5:

    copiae,

    Caes. B. G. 1, 27:

    milites,

    id. ib. 6, 40; Liv. 26, 41, 2:

    legiones,

    id. 27, 8, 15:

    centuriones,

    id. 4, 17, 10.—With gen. (post-Aug.):

    gnaros belli veteresque laborum,

    Sil. 4, 532:

    militiae,

    Tac. H. 4, 20:

    regnandi,

    id. A. 6, 44:

    scientiae et caerimoniarum,

    id. ib. 6, 12:

    operis ac laboris,

    id. ib. 1, 20:

    armorum,

    Sil. 17, 297.—With inf. ( poet.):

    hinc Fadum petit et veterem bellare Labicum,

    Sil. 5, 565.—
    C.
    Old, of a former time (opp. present, existing), former, earlier, ancient, etc. (cf. antiquus):

    veterem atque antiquam rem novam ad vos proferam,

    Plaut. Am. prol. 118:

    historia vetus atque antiqua,

    id. Trin. 2, 2, 100 Brix ad loc.:

    credendum est veteribus et priscis, ut aiunt, viris,

    Cic. Univ. 11:

    veterrimi poëtae Stoici,

    id. N. D. 1, 15, 41:

    multo vetustior et horridior ille (Laelius) quam Scipio,

    archaic, antiquated, id. Brut. 21, 83:

    in veterem revoluta figuram,

    Verg. A. 6, 449:

    fama veterum malorum,

    id. ib. 6, 527:

    injuria,

    Phaedr. 1, 21, 6.—
    II.
    Substt.
    A.
    vĕtĕres, um, m., the ancients, men of a former time, the fathers, ancestors, forefathers:

    majores nostri, veteres illi, admodum antiqui, leges annales non habebant,

    Cic. Phil. 5, 17, 47.—Esp., of ancient authors, etc.:

    nostri veteres,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    quae veteres factitarunt,

    Ter. Eun. prol. 43:

    omnes veteres et Cicero praecipue,

    Quint. 9, 3, 1; cf. id. 5, 4, 1:

    antiqui veteres,

    Front. Ep. ad Amic. 1, 5.—
    B.
    vĕtĕres, um, f. (sc. tabernae), the old booths on the south side of the Forum Romanum (opp. Novae, v. novus):

    sub Veteribus,

    Plaut. Curc. 4, 1, 19; Liv. 44, 16, 10; Plin. 35, 4, 8, § 25.—
    C.
    vĕtĕra, um, n., the old, old things, antiquity (opp. praesentia):

    vetera semper in laude, praesentia in fastidio,

    Tac. Or. 18; cf. id. ib. 15:

    si vetera mihi ignota (sunt),

    Cic. Sull. 18, 51:

    vetera omittere,

    to leave out of consideration, Sall. J. 102, 14:

    vetera odisse, nova optare,

    id. C. 37, 3:

    vetera scrutari,

    traditions, Cic. Tusc. 1, 13, 29. —Prov.:

    vetera vaticinamini,

    Plaut. Ps. 1, 3, 129 Lorenz ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > vetus

См. также в других словарях:

  • decrepitus — vgl. dekrepit …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • décrépit — décrépit, ite [ dekrepi, it ] adj. • fin XIIe decrespie; lat. decrepitus 1 ♦ Qui est dans la décrépitude, dans une extrême déchéance physique. ⇒ usé, vieux. Une vieille décrépite. « Un lion décrépit, goutteux, n en pouvant plus » (La Fontaine). 2 …   Encyclopédie Universelle

  • décrépite — ● décrépit, décrépite adjectif (latin decrepitus) Qui est arrivé avec l âge à un état complet de déchéance physique ; sénile, usé : Un vieillard décrépit. Qui, avec le temps, a pris un aspect misérable, délabré : Une bâtisse décrépite. ● décrépit …   Encyclopédie Universelle

  • decrepit — DECREPÍT, Ă, decrepiţi, te, adj. Atins de decrepitudine; ramolit. – Din fr. décrépit, lat. decrepitus. Trimis de cata, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  DECREPÍT adj. v. ramolit, senil. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  decrepít …   Dicționar Român

  • decrépito — (Del lat. decrepitus, sumamente viejo.) ► adjetivo/ sustantivo 1 De aspecto físico, capacidad de movimiento y salud muy mermados o deteriorados por la avanzada edad: ■ a pesar de ser un hombre ya decrépito su espíritu es joven. SINÓNIMO achacoso… …   Enciclopedia Universal

  • τύμβου — τύμβος sepulchral mound masc gen sg τυμβόω decrepitus pres imperat act 2nd sg τυμβόω decrepitus imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τύμβων — τύμβος sepulchral mound masc gen pl τυμβόω decrepitus imperf ind act 3rd pl (doric aeolic) τυμβόω decrepitus imperf ind act 1st sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Decrepit — De*crep it, a. [L. decrepitus, perhaps orig., noised out, noiseless, applied to old people, who creep about quietly; de + crepare to make a noise, rattle: cf. F. d[ e]cr[ e]pit. See {Crepitate}.] Broken down with age; wasted and enfeebled by the… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • decrepit — adjective Etymology: Middle English, from Latin decrepitus Date: 15th century 1. wasted and weakened by or as if by the infirmities of old age 2. a. impaired by use or wear ; worn out b. fallen into ruin or disrepair 3. dilapid …   New Collegiate Dictionary

  • Linus et Boom — Titre original Linus et Boom Genre Série d animation de science fiction Créateur(s) Hervé Trouillet Production Philippe Mounier Pays d’origine …   Wikipédia en Français

  • decrepit — decrepitly, adv. decrepitness, n. /di krep it/, adj. 1. weakened by old age; feeble; infirm: a decrepit man who can hardly walk. 2. worn out by long use; dilapidated: a decrepit stove. [1400 50; late ME < L decrepitus, lit., broken down, equiv.… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»