-
1 recupero
recuperare, recuperavi, recuperatus Vregain, restore, restore to health; refresh, recuperate -
2 nītor
nītor nīxus (usu. in lit. sense) and nīsus (usu. fig.), ī, dep. [CNI-], to bear upon, press upon, lean, support oneself: niti modo ac statim concidere, strive to rise, S.: stirpibus suis niti: mulierculā nixus: hastā, V.: nixus baculo, O.: cothurno, strut, H.: nixi genibus, on their knees, L.: nixus in hastam, V.: humi nitens, V.— To make way, press forward, advance, mount, climb, fly: serpentes, simul ac primum niti possunt: nituntur gradibus, V.: ad sidera, V.: in aëre, O.: in adversum, O.: niti corporibus, struggle, S.— To strain in giving birth, bring forth: nitor, am in labor, O.— Fig., to strive, put forth exertion, make an effort, labor, endeavor: virtute et patientiā nitebantur, Cs.: tantum, quantum potest, quisque nitatur: pro libertate summā ope niti, S.: ad sollicitandas civitates, Cs.: ne gravius in eum consuleretur, S.: maxime, ut, etc., N.: summā vi Cirtam inrumpere nititur, S.: patriam recuperare, N.: vestigia ponere, O.: ad inmortalitatem: in vetitum, O.— To contend, insist: nitamur igitur nihil posse percipi. — To rest, rely, depend upon: coniectura in quā nititur divinatio: cuius in vitā nitebatur salus civitatis: quā (auctoritate) apud exteras <*>ationes, Cs.: rebus iudicatis: quo confugies? ubi nitere?* * *Initi, nisus sum V DEPpress/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, laborIIniti, nixus sum V DEPpress/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, laborIIIbrightness, splendor; brilliance; gloss, sheen; elegance, style, polish; flash -
3 parēns
parēns entis ( gen plur. entum and entium), m and f [P. of pario], a procreator, father, mother, parent: parenti potius quam amori obsequi, T.: ex parenti meo ita accepi, S.: tuus: amandus, H.: alma parens Idaea deum, V.: cum is tibi parentis numero fuisset: sibi parentis loco esse, i. e. to be revered as a father, L.: suos parentīs repperit, T.: (caritas) inter natos et parentes: parentes cum liberis, Cs.— A grandparent, progenitor, ancestor (of recent generations; more remote ancestors are maiores): Siciliam ac Sardiniam parentibus nostris ereptas recuperare, L.: more parentum, ancestral, V.— Plur, relations, kinsfolk, kindred (of brothers and cousins), Cu.— Fig., a father, founder, inventor, author: me urbis parentem esse dixerunt: Socrates philosophiae: (Mercurius) lyrae parens, H.: parentis laudes, i. e. Jupiter, H.* * *parent, father, mother -
4 rē-fert or rē fert
rē-fert or rē fert tulit, —, ferre, only 3 d pers., impers. or with pron n. as subj, it is of advantage, profits, befits, matters, imports, concerns, is of importance, is of consequence (often with gen. of price): at quibus servis? refert enim magno opere id ipsum: parvi re tulit Non suscepisse, it has been of little advantage, T.: neque enim numero comprehendere refert, nor is it necessary, V.: primum illud parvi refert, nos recuperare, etc.: iam nec mutari pabula refert, V.: illud permagni re ferre arbitror, Ut, etc., T.: ipsi animi magni refert, quali in corpore locati sint: tantum refert, quam magna dicam: ne illud quidem refert, consul an dictator an praetor spoponderit, makes no difference, L.: quid refert, quā me ratione cogatis?: nec refert, dominos famulosne requiras, it is all one, O.: Cum referre negas, quali sit quisque parente Natus, H.: nec minimo sane discrimine refert, Quo, etc., Iu.: dic, quid referat, etc., H.: aliquid, quod illorum magis quam suā retulisse videretur, S.: praefatus... et ipsorum referre, si, etc., L.: ipsius certe ducis hoc referre videtur, Iu.—The abl sing. f. of a pron poss. usu. takes the place of the gen. of a personal pronoun: quid tuā malum id re fert? T.: id meā minime re fert, T.: id, quod tuā nihil referebat. -
5 Libertas
lībertas (old form, loebertas; v. 1. liber init.), ātis, f. [1. liber], the state or condition of a freeman, a being free, freedom, liberty, freedom from restraint or obligation, [p. 1059] free will, etc.I.In gen.:II.quid est enim libertas? potestas vivendi, ut velis,
Cic. Par. 5, 1, 34:ne majorem largiar ei, qui contra dicturus est, libertatem et licentiam,
id. Ac. 2, 10, 30:praecidere sibi libertatem vivendi,
id. Verr. 2, 3, 1, § 3:tabella dat populo eam libertatem, ut, quod velint, faciant,
id. Planc. 6, 16:libertas in ridendo, in plorando,
id. ib. 14, 33:omnium rerum impunitam libertatem tenere,
id. de Or. 1, 52, 226:libertas est naturalis facultas ejus quod cuique facere libet, nisi si quid vi aut jure prohibetur,
Just. Inst. 1, 3, 1.—With gen.:feminae omnium rerum libertatem desiderant,
Liv. 34, 2 fin:testamentorum,
Quint. 3, 6, 84:verborum (with licentia figurarum),
id. 10, 1, 28:dialogorum,
id. 10, 5, 15:caeli,
the open air, id. 10, 3, 22.— Poet. with inf sit modo libertas, quae velit ira, loqui, Prop. 1, 1, 28:nec mihi libertas imis freta tollere arenis,
Val. Fl. 1, 601.—In partic.A.Civil freedom, liberty, opp. to slavery:(β).Scaevae, servo Q. Crotonis, libertas data est,
Cic. Rab. Perd. 11, 31: alicujus libertati parcere, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 206 Vahl.):omnes homines naturā libertati studere et condicionem servitutis odisse,
Caes. B. G. 3, 10 fin.:patriam et libertatem perdidi,
Plaut. Capt. 2, 2, 50:libertas paenulast tergo tuo,
id. Most. 4, 2, 74:haruspex his promisit libertatem,
id. Poen. 5, 4, 54:aliquem in libertatem asserere,
Suet. Vit. 10:petitur puer in libertatem,
id. Rhet. 1:libertatis condicio,
Ulp. Fragm. 2, 3:favor libertatis,
Gai. Inst. 1, 21; Paul. Sent. 2, 23, 2:libertatem dare,
Gai. Inst. 2, 200:amittere,
id. ib. 1, 160 sq.—In plur. (anteand post-class.):2.tribus non conduci possim libertatibus, Quin, etc.,
Plaut. Cas. 2, 8, 70:pecunias et libertates servis et ante dono datas,
Tac. A. 15, 55:in libertatibus dandis,
Gai. Inst. 2, § 228:libertatium conservandarum causa,
Dig. 38, 1, 13, § 1:lex (Fufia Caninia) cavet ut libertates servis testamento nominatim dentur,
Ulp. Fragm. 1, 25.—Trop.:B.se in libertatem vindicare,
Cic. de Or. 2, 33, 145; cf.:in libertatem vindicati,
id. N. D. 1, 20, 56.—Political freedom, liberty, or independence of a people not under monarchical rule, or not subject to another people (opp. servitus and dominatus):C.aut exigendi reges non fuerunt: aut plebi re, non verbo danda libertas,
Cic. Leg. 3, 10 fin.:aliae nationes servitutem pati possunt: populi Romani est propria libertas,
id. Phil. 6, 7 fin.; cf. id. ib. 3, 11 fin.:in optimatium dominatu vix particeps libertatis potest esse multitudo,
id. Rep. 1, 27, 43:et a regum et a patrum dominatione solere in libertatem rem populi vindicari, etc.,
id. ib. 1, 32, 48:alicui eripere libertatem,
id. ib. 1, 17, 28:in libertate permanere,
Caes. B. G. 3, 8:libertatem accipere, recuperare,
id. ib. 7, 1 fin.:plus communi libertati tribuere,
id. ib. 7, 37:per dolum ac proditionem prope libertas amissa est,
Liv. 2, 3, 1:conditor Romanae libertatis,
id. 8, 34.—The spirit of liberty, consciousness of freedom:D.dolor animi, innata libertas, prompta excellensque virtus,
Cic. Sest. 41, 88:timefacta libertas,
id. Off. 2, 7, 24.—Freedom of speech or thought, frankness, boldness, candor (mostly post-Aug.):E. F.hoc mihi libertas, hoc pia lingua dedit,
Ov. H. 15, 68:vera de exitu ejus magna cum libertate ominatus est,
Vell. 2, 71, 2:quae in aliis libertas est, in aliis licentia vocatur,
Quint. 3, 8, 48:affectatores libertatis,
id. 6, 2, 16; 10, 1, 94:antiqua comoedia facundissimae libertatis,
id. 10, 1, 65:vox honestissimae libertatis,
id. 11, 1, 37:libertas ingenii,
Sall. J. 30, 3.—Personified: Līber-tas, tatis, f., the goddess of Liberty, whose temple on the Aventine Hill was founded by the father of Tiberius Gracchus in the second Punic war; in the atrium of this temple the census-tables were preserved, Ov. F. 4, 624; Liv. 24, 17; 25, 7; 34, 44; 45, 15; Cic. Mil. 22, 59; id. Att. 4, 16, 14; id. N. D. 2, 23, 61. A statue of Libertas was erected by Clodius on the site of Cicero's house after it was pulled down, Cic. Att. 4, 2, 3. -
6 libertas
lībertas (old form, loebertas; v. 1. liber init.), ātis, f. [1. liber], the state or condition of a freeman, a being free, freedom, liberty, freedom from restraint or obligation, [p. 1059] free will, etc.I.In gen.:II.quid est enim libertas? potestas vivendi, ut velis,
Cic. Par. 5, 1, 34:ne majorem largiar ei, qui contra dicturus est, libertatem et licentiam,
id. Ac. 2, 10, 30:praecidere sibi libertatem vivendi,
id. Verr. 2, 3, 1, § 3:tabella dat populo eam libertatem, ut, quod velint, faciant,
id. Planc. 6, 16:libertas in ridendo, in plorando,
id. ib. 14, 33:omnium rerum impunitam libertatem tenere,
id. de Or. 1, 52, 226:libertas est naturalis facultas ejus quod cuique facere libet, nisi si quid vi aut jure prohibetur,
Just. Inst. 1, 3, 1.—With gen.:feminae omnium rerum libertatem desiderant,
Liv. 34, 2 fin:testamentorum,
Quint. 3, 6, 84:verborum (with licentia figurarum),
id. 10, 1, 28:dialogorum,
id. 10, 5, 15:caeli,
the open air, id. 10, 3, 22.— Poet. with inf sit modo libertas, quae velit ira, loqui, Prop. 1, 1, 28:nec mihi libertas imis freta tollere arenis,
Val. Fl. 1, 601.—In partic.A.Civil freedom, liberty, opp. to slavery:(β).Scaevae, servo Q. Crotonis, libertas data est,
Cic. Rab. Perd. 11, 31: alicujus libertati parcere, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 206 Vahl.):omnes homines naturā libertati studere et condicionem servitutis odisse,
Caes. B. G. 3, 10 fin.:patriam et libertatem perdidi,
Plaut. Capt. 2, 2, 50:libertas paenulast tergo tuo,
id. Most. 4, 2, 74:haruspex his promisit libertatem,
id. Poen. 5, 4, 54:aliquem in libertatem asserere,
Suet. Vit. 10:petitur puer in libertatem,
id. Rhet. 1:libertatis condicio,
Ulp. Fragm. 2, 3:favor libertatis,
Gai. Inst. 1, 21; Paul. Sent. 2, 23, 2:libertatem dare,
Gai. Inst. 2, 200:amittere,
id. ib. 1, 160 sq.—In plur. (anteand post-class.):2.tribus non conduci possim libertatibus, Quin, etc.,
Plaut. Cas. 2, 8, 70:pecunias et libertates servis et ante dono datas,
Tac. A. 15, 55:in libertatibus dandis,
Gai. Inst. 2, § 228:libertatium conservandarum causa,
Dig. 38, 1, 13, § 1:lex (Fufia Caninia) cavet ut libertates servis testamento nominatim dentur,
Ulp. Fragm. 1, 25.—Trop.:B.se in libertatem vindicare,
Cic. de Or. 2, 33, 145; cf.:in libertatem vindicati,
id. N. D. 1, 20, 56.—Political freedom, liberty, or independence of a people not under monarchical rule, or not subject to another people (opp. servitus and dominatus):C.aut exigendi reges non fuerunt: aut plebi re, non verbo danda libertas,
Cic. Leg. 3, 10 fin.:aliae nationes servitutem pati possunt: populi Romani est propria libertas,
id. Phil. 6, 7 fin.; cf. id. ib. 3, 11 fin.:in optimatium dominatu vix particeps libertatis potest esse multitudo,
id. Rep. 1, 27, 43:et a regum et a patrum dominatione solere in libertatem rem populi vindicari, etc.,
id. ib. 1, 32, 48:alicui eripere libertatem,
id. ib. 1, 17, 28:in libertate permanere,
Caes. B. G. 3, 8:libertatem accipere, recuperare,
id. ib. 7, 1 fin.:plus communi libertati tribuere,
id. ib. 7, 37:per dolum ac proditionem prope libertas amissa est,
Liv. 2, 3, 1:conditor Romanae libertatis,
id. 8, 34.—The spirit of liberty, consciousness of freedom:D.dolor animi, innata libertas, prompta excellensque virtus,
Cic. Sest. 41, 88:timefacta libertas,
id. Off. 2, 7, 24.—Freedom of speech or thought, frankness, boldness, candor (mostly post-Aug.):E. F.hoc mihi libertas, hoc pia lingua dedit,
Ov. H. 15, 68:vera de exitu ejus magna cum libertate ominatus est,
Vell. 2, 71, 2:quae in aliis libertas est, in aliis licentia vocatur,
Quint. 3, 8, 48:affectatores libertatis,
id. 6, 2, 16; 10, 1, 94:antiqua comoedia facundissimae libertatis,
id. 10, 1, 65:vox honestissimae libertatis,
id. 11, 1, 37:libertas ingenii,
Sall. J. 30, 3.—Personified: Līber-tas, tatis, f., the goddess of Liberty, whose temple on the Aventine Hill was founded by the father of Tiberius Gracchus in the second Punic war; in the atrium of this temple the census-tables were preserved, Ov. F. 4, 624; Liv. 24, 17; 25, 7; 34, 44; 45, 15; Cic. Mil. 22, 59; id. Att. 4, 16, 14; id. N. D. 2, 23, 61. A statue of Libertas was erected by Clodius on the site of Cicero's house after it was pulled down, Cic. Att. 4, 2, 3. -
7 negocium
nĕgōtĭum ( nĕgōcĭum), ii, n. [necotium; cf.: negotium, quod non sit otium, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.; v. 1. ne], a business, employment, occupation, affair (cf. munus).I.Lit.:II.negoti nunc sum plenus,
Plaut. Ps. 1, 3, 146:quamquam negotiumst, si quid vis, non sum occupatus, etc.,
id. Merc. 2, 2, 17:qui deum nihil habere negotii volunt,
Cic. Off. 3, 28, 102:in extremā parte muneris ac negotii tui,
id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:forensia negotia,
id. de Or. 2, 6, 23:qui omnibus negotiis interfuit,
id. Fam. 1, 6, 1:negotium municipii administrare,
id. ib. 13, 11:procurare,
id. Verr. 2, 3, 64, § 149:suscipere,
id. Cat. 3, 2, 5:mandare alicui,
id. Fam. 13, 26, 2:versari in negotio,
id. Att. 5, 10, 3:emergere ex negotiis,
id. ib. 5, 10, 3; Liv. 3, 4:transigere negotium,
Cic. Phil. 2, 9, 21:negotio desistere,
Caes. B. G. 1, 45:in magno negotio habere aliquid,
to regard a thing as important, of great moment, Suet. Caes. 23: est mihi negotium cum aliquo, I have to do with one:mirabar, quid hic negotii esset tibi,
Ter. Ad. 4, 5, 8; Cic. Fam. 8, 8, 9:adparatus, quem flagitabat instans negotium,
Amm. 20, 10, 1.—Esp. with reference to affairs of state:nostrum otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est,
Cic. Off. 3, 1, 2; cf. Suet. Aug. 32:publicis adfinis fuit an maritumis negotiis?
i. e. in farming the revenue or in private commerce, Plaut. Trin. 2, 2, 50.—Of the management of domestic concerns:qui suum negotium gerunt otiosi,
Cic. Lael. 23, 86:praeclare suum negotium gessit Roscius,
id. Rosc. Com. 12, 34:suum negotium agere,
id. Off. 1, 9, 29; cf. id. ib. 1, 34, 125.—So of trade, traffic:aes alienum negotii gerendi studio contractum,
Cic. Sull. 20, 58; id. Vat. 5, 12:negotii gerentes,
tradesmen, id. Sest. 45, 97:Trebonius ampla et expedita negotia in tuā provinciā habet,
id. Fam. 1, 3, 1: Hor. Ep. 1, 6, 33.—Of a lawsuit, Quint. 3, 5, 11; Suet. Calig. 40; id. Rhet. 6; cf. Plaut. Aul. 3, 4, 2.—Transf.A.Difficulty, pains, trouble, labor:B.ita et hinc et illinc mi exhibent negotium,
give me trouble, Plaut. Most. 3, 1, 38:huic exhibui negotium,
id. Men. 5, 9, 13; id. Poen. 1, 2, 30:viden egestas quid negoti dat homini misero male,
id. Trin. 4, 2, 5:satis habeo negotii in sanandis vulneribus,
Cic. Att. 5, 17, 6:magnum negotium est navigare atque id mense Quintili,
id. ib. 5, 12:negotium facessere alicui,
to give one trouble, id. Fam. 3, 10, 1:negotium exhibere alicui,
id. Off. 3, 31, 112:facere innocenti,
Quint. 5, 12, 13:nihil est negotii libertatem recuperare,
Cic. Fam. 12, 2, 1:Cato Siciliam tenere nullo negotio potuit,
id. Att. 10, 16, 3; id. Fam. 2, 10, 2:non minori negotio,
id. Verr. 2, 5, 68, § 175:quid negotii est haec poëtarum, portenta convincere?
id. Tusc. 1, 6, 11: facili negotio, with little trouble (post-class.), Aur. Vict. Caes. 39, 38; cf.:levi negotio,
Amm. 20, 10, 2 al.:magno negotio,
Cels. 7, 5 init.;Auct. B. Aiex. 8, 4: plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est,
Cels. 4, 6.—Like the Gr. pragma, for res, a matter, thing:quid est negoti?
Plaut. Most. 2, 2, 27; 3, 2, 54:quid negoti est, quamobrem succenses mihi?
id. Capt. 3, 5, 11:ineptum negotium et Graeculum,
Cic. Tusc. 1, 35, 86. —So of persons Teucris illa lentum negotium, a slow affair, Cic. Att. 1, 12, 1; cf. id. Q. Fr. 2, 13, 4:elinguem, tardum, inhumanum negotium,
id. post Red. in Sen. 6, 14. —As transl. of to pragma, euphemism for sensual sins, Vulg. 1 Thess. 4, 6; ib. 2 Cor. 7, 11:a negotio perambulante in tenebris,
some indefinable terror, ib. Psa. 90, 6. -
8 negotium
nĕgōtĭum ( nĕgōcĭum), ii, n. [necotium; cf.: negotium, quod non sit otium, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.; v. 1. ne], a business, employment, occupation, affair (cf. munus).I.Lit.:II.negoti nunc sum plenus,
Plaut. Ps. 1, 3, 146:quamquam negotiumst, si quid vis, non sum occupatus, etc.,
id. Merc. 2, 2, 17:qui deum nihil habere negotii volunt,
Cic. Off. 3, 28, 102:in extremā parte muneris ac negotii tui,
id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:forensia negotia,
id. de Or. 2, 6, 23:qui omnibus negotiis interfuit,
id. Fam. 1, 6, 1:negotium municipii administrare,
id. ib. 13, 11:procurare,
id. Verr. 2, 3, 64, § 149:suscipere,
id. Cat. 3, 2, 5:mandare alicui,
id. Fam. 13, 26, 2:versari in negotio,
id. Att. 5, 10, 3:emergere ex negotiis,
id. ib. 5, 10, 3; Liv. 3, 4:transigere negotium,
Cic. Phil. 2, 9, 21:negotio desistere,
Caes. B. G. 1, 45:in magno negotio habere aliquid,
to regard a thing as important, of great moment, Suet. Caes. 23: est mihi negotium cum aliquo, I have to do with one:mirabar, quid hic negotii esset tibi,
Ter. Ad. 4, 5, 8; Cic. Fam. 8, 8, 9:adparatus, quem flagitabat instans negotium,
Amm. 20, 10, 1.—Esp. with reference to affairs of state:nostrum otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est,
Cic. Off. 3, 1, 2; cf. Suet. Aug. 32:publicis adfinis fuit an maritumis negotiis?
i. e. in farming the revenue or in private commerce, Plaut. Trin. 2, 2, 50.—Of the management of domestic concerns:qui suum negotium gerunt otiosi,
Cic. Lael. 23, 86:praeclare suum negotium gessit Roscius,
id. Rosc. Com. 12, 34:suum negotium agere,
id. Off. 1, 9, 29; cf. id. ib. 1, 34, 125.—So of trade, traffic:aes alienum negotii gerendi studio contractum,
Cic. Sull. 20, 58; id. Vat. 5, 12:negotii gerentes,
tradesmen, id. Sest. 45, 97:Trebonius ampla et expedita negotia in tuā provinciā habet,
id. Fam. 1, 3, 1: Hor. Ep. 1, 6, 33.—Of a lawsuit, Quint. 3, 5, 11; Suet. Calig. 40; id. Rhet. 6; cf. Plaut. Aul. 3, 4, 2.—Transf.A.Difficulty, pains, trouble, labor:B.ita et hinc et illinc mi exhibent negotium,
give me trouble, Plaut. Most. 3, 1, 38:huic exhibui negotium,
id. Men. 5, 9, 13; id. Poen. 1, 2, 30:viden egestas quid negoti dat homini misero male,
id. Trin. 4, 2, 5:satis habeo negotii in sanandis vulneribus,
Cic. Att. 5, 17, 6:magnum negotium est navigare atque id mense Quintili,
id. ib. 5, 12:negotium facessere alicui,
to give one trouble, id. Fam. 3, 10, 1:negotium exhibere alicui,
id. Off. 3, 31, 112:facere innocenti,
Quint. 5, 12, 13:nihil est negotii libertatem recuperare,
Cic. Fam. 12, 2, 1:Cato Siciliam tenere nullo negotio potuit,
id. Att. 10, 16, 3; id. Fam. 2, 10, 2:non minori negotio,
id. Verr. 2, 5, 68, § 175:quid negotii est haec poëtarum, portenta convincere?
id. Tusc. 1, 6, 11: facili negotio, with little trouble (post-class.), Aur. Vict. Caes. 39, 38; cf.:levi negotio,
Amm. 20, 10, 2 al.:magno negotio,
Cels. 7, 5 init.;Auct. B. Aiex. 8, 4: plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est,
Cels. 4, 6.—Like the Gr. pragma, for res, a matter, thing:quid est negoti?
Plaut. Most. 2, 2, 27; 3, 2, 54:quid negoti est, quamobrem succenses mihi?
id. Capt. 3, 5, 11:ineptum negotium et Graeculum,
Cic. Tusc. 1, 35, 86. —So of persons Teucris illa lentum negotium, a slow affair, Cic. Att. 1, 12, 1; cf. id. Q. Fr. 2, 13, 4:elinguem, tardum, inhumanum negotium,
id. post Red. in Sen. 6, 14. —As transl. of to pragma, euphemism for sensual sins, Vulg. 1 Thess. 4, 6; ib. 2 Cor. 7, 11:a negotio perambulante in tenebris,
some indefinable terror, ib. Psa. 90, 6. -
9 nitor
1.nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.I.Lit.(α).With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:(β).stirpibus suis niti,
Cic. Tusc. 5, 13, 37:herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,
id. Sen. 15, 51:hastili nixus,
id. Rab. Perd. 7, 21:mulierculā nixus,
id. Verr. 2, 5, 33, § 86:juvenis, qui nititur hastā,
Verg. A. 6, 760:paribus nitens Cyllenius alis Constitit,
id. ib. 4, 252:nixus baculo,
Ov. P. 1, 8, 52.—With in and acc.:(γ).nixus in hastam,
Verg. A. 12, 398.—With de:(δ).de quā pariens arbore nixa dea est,
Ov. H. 21, 100.—With gen. of place:(ε).humi nitens,
Verg. A. 2, 380.—Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:B.niti modo ac statim concidere,
to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—Transf.1.To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):2.quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,
Cic. N. D. 2, 48, 124:nituntur gradibus,
Verg. A. 2, 442:in altas rupes,
Luc. 4, 37:ad sidera,
Verg. G. 2, 427:in aëra,
Ov. P. 2, 7, 27:in adversum,
id. M. 2, 72:sursum nitier,
Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,
to struggle, Sall. J. 60, 4.—To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):3.nitor,
I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—II.Trop.A.To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:2.moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,
Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:nisurus contra regem,
Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:pro aliquo,
Liv. 35, 10; cf.:pro libertate summā ope niti,
Sall. J. 31, 17:nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,
Sall. J. 13, 8; cf.:unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,
Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:summā vi Cirtam irrumpere nititur,
Sall. J. 25, 9:patriam recuperare niti,
Nep. Pelop. 2:ingenio nitor non periisse meo,
Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,
Caes. B. C. 1, 45.—To strive after a thing:3.ad immortalitatem gloriae niti,
Cic. Sen. 23, 82:ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,
Ov. Am. 3, 4, 17.—To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:B.nitamur igitur nihil posse percipi,
Cic. Ac. 2, 21, 68.—To rest, rely, depend upon a thing.(α).With in and abl.:(β).nixus in nomine inani,
Lucr. 5, 909:conjectura in quā nititur divinatio,
Cic. Div. 2, 26, 55:ea, in quibus causa nititur,
id. Cael. 10, 25:cujus in vitā nitebatur salus civitatis,
id. Mil. 7, 19.—With abl.:(γ).spe niti,
Cic. Att. 3, 9, 2:consilio atque auctoritate alicujus,
id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,
id. Clu. 40, 112.—With ubi:2.quo confugies? ubi nitere?
Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,
Ov. M. 9, 294.nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.I.Lit.:B.nitor exoriens aurorae,
Lucr. 4, 538:diurnus,
the daylight, Ov. H. 18, 78:herbarum viridis,
Lucr. 5, 783:argenti et auri,
Ov. P. 3, 4, 23:eboris,
Plin. 7, 15, 13, § 64:materiae,
of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:speculi,
id. 11, 37, 64, § 170:gladii,
id. 2, 25, 22, § 89:nigerrimus gemmae,
id. 37, 10, 69, § 184:nitorem cutis facit sal,
id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:nitores splendoresque auri,
Gell. 2, 6, 4.—Transf.1.Sleekness, plumpness, good looks, beauty:2.nitor corporis,
Ter. Eun. 2, 2, 10:urit me Glycerae nitor,
Hor. C. 1, 19, 5:Liparei nitor Hebri,
id. ib. 3, 12, 6:nullus totā nitor in cute,
Juv. 9, 13.—Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:3.si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,
Cic. Cael. 31, 77:habitus,
Juv. 3, 180:oppidum praecipui nitoris,
Plin. 4, 12, 26, § 85.—In gen., color, Lucr. 2, 819:II.ludis et externo tincta nitore caput,
Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:B.adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,
Cic. Or. 32, 115:domesticus eloquii,
Ov. P. 2, 2, 51:nitor et cultus descriptionum,
Tac. Or. 20:translationum,
Quint. 12, 10, 36.— Absol.:sublimitas et magnificentia et nitor,
Quint. 8, 3, 3:eruditione ac nitore praestare,
id. 10, 1, 98:scripsit non sine cultu ac nitore,
id. 10, 1, 124.—Of character, dignity, excellence:generis,
Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149. -
10 Nixi
1.nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.I.Lit.(α).With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:(β).stirpibus suis niti,
Cic. Tusc. 5, 13, 37:herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,
id. Sen. 15, 51:hastili nixus,
id. Rab. Perd. 7, 21:mulierculā nixus,
id. Verr. 2, 5, 33, § 86:juvenis, qui nititur hastā,
Verg. A. 6, 760:paribus nitens Cyllenius alis Constitit,
id. ib. 4, 252:nixus baculo,
Ov. P. 1, 8, 52.—With in and acc.:(γ).nixus in hastam,
Verg. A. 12, 398.—With de:(δ).de quā pariens arbore nixa dea est,
Ov. H. 21, 100.—With gen. of place:(ε).humi nitens,
Verg. A. 2, 380.—Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:B.niti modo ac statim concidere,
to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—Transf.1.To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):2.quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,
Cic. N. D. 2, 48, 124:nituntur gradibus,
Verg. A. 2, 442:in altas rupes,
Luc. 4, 37:ad sidera,
Verg. G. 2, 427:in aëra,
Ov. P. 2, 7, 27:in adversum,
id. M. 2, 72:sursum nitier,
Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,
to struggle, Sall. J. 60, 4.—To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):3.nitor,
I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—II.Trop.A.To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:2.moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,
Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:nisurus contra regem,
Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:pro aliquo,
Liv. 35, 10; cf.:pro libertate summā ope niti,
Sall. J. 31, 17:nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,
Sall. J. 13, 8; cf.:unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,
Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:summā vi Cirtam irrumpere nititur,
Sall. J. 25, 9:patriam recuperare niti,
Nep. Pelop. 2:ingenio nitor non periisse meo,
Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,
Caes. B. C. 1, 45.—To strive after a thing:3.ad immortalitatem gloriae niti,
Cic. Sen. 23, 82:ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,
Ov. Am. 3, 4, 17.—To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:B.nitamur igitur nihil posse percipi,
Cic. Ac. 2, 21, 68.—To rest, rely, depend upon a thing.(α).With in and abl.:(β).nixus in nomine inani,
Lucr. 5, 909:conjectura in quā nititur divinatio,
Cic. Div. 2, 26, 55:ea, in quibus causa nititur,
id. Cael. 10, 25:cujus in vitā nitebatur salus civitatis,
id. Mil. 7, 19.—With abl.:(γ).spe niti,
Cic. Att. 3, 9, 2:consilio atque auctoritate alicujus,
id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,
id. Clu. 40, 112.—With ubi:2.quo confugies? ubi nitere?
Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,
Ov. M. 9, 294.nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.I.Lit.:B.nitor exoriens aurorae,
Lucr. 4, 538:diurnus,
the daylight, Ov. H. 18, 78:herbarum viridis,
Lucr. 5, 783:argenti et auri,
Ov. P. 3, 4, 23:eboris,
Plin. 7, 15, 13, § 64:materiae,
of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:speculi,
id. 11, 37, 64, § 170:gladii,
id. 2, 25, 22, § 89:nigerrimus gemmae,
id. 37, 10, 69, § 184:nitorem cutis facit sal,
id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:nitores splendoresque auri,
Gell. 2, 6, 4.—Transf.1.Sleekness, plumpness, good looks, beauty:2.nitor corporis,
Ter. Eun. 2, 2, 10:urit me Glycerae nitor,
Hor. C. 1, 19, 5:Liparei nitor Hebri,
id. ib. 3, 12, 6:nullus totā nitor in cute,
Juv. 9, 13.—Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:3.si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,
Cic. Cael. 31, 77:habitus,
Juv. 3, 180:oppidum praecipui nitoris,
Plin. 4, 12, 26, § 85.—In gen., color, Lucr. 2, 819:II.ludis et externo tincta nitore caput,
Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:B.adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,
Cic. Or. 32, 115:domesticus eloquii,
Ov. P. 2, 2, 51:nitor et cultus descriptionum,
Tac. Or. 20:translationum,
Quint. 12, 10, 36.— Absol.:sublimitas et magnificentia et nitor,
Quint. 8, 3, 3:eruditione ac nitore praestare,
id. 10, 1, 98:scripsit non sine cultu ac nitore,
id. 10, 1, 124.—Of character, dignity, excellence:generis,
Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149. -
11 Nixus
1.nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.I.Lit.(α).With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:(β).stirpibus suis niti,
Cic. Tusc. 5, 13, 37:herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,
id. Sen. 15, 51:hastili nixus,
id. Rab. Perd. 7, 21:mulierculā nixus,
id. Verr. 2, 5, 33, § 86:juvenis, qui nititur hastā,
Verg. A. 6, 760:paribus nitens Cyllenius alis Constitit,
id. ib. 4, 252:nixus baculo,
Ov. P. 1, 8, 52.—With in and acc.:(γ).nixus in hastam,
Verg. A. 12, 398.—With de:(δ).de quā pariens arbore nixa dea est,
Ov. H. 21, 100.—With gen. of place:(ε).humi nitens,
Verg. A. 2, 380.—Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:B.niti modo ac statim concidere,
to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—Transf.1.To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):2.quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,
Cic. N. D. 2, 48, 124:nituntur gradibus,
Verg. A. 2, 442:in altas rupes,
Luc. 4, 37:ad sidera,
Verg. G. 2, 427:in aëra,
Ov. P. 2, 7, 27:in adversum,
id. M. 2, 72:sursum nitier,
Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,
to struggle, Sall. J. 60, 4.—To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):3.nitor,
I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—II.Trop.A.To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:2.moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,
Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:nisurus contra regem,
Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:pro aliquo,
Liv. 35, 10; cf.:pro libertate summā ope niti,
Sall. J. 31, 17:nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,
Sall. J. 13, 8; cf.:unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,
Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:summā vi Cirtam irrumpere nititur,
Sall. J. 25, 9:patriam recuperare niti,
Nep. Pelop. 2:ingenio nitor non periisse meo,
Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,
Caes. B. C. 1, 45.—To strive after a thing:3.ad immortalitatem gloriae niti,
Cic. Sen. 23, 82:ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,
Ov. Am. 3, 4, 17.—To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:B.nitamur igitur nihil posse percipi,
Cic. Ac. 2, 21, 68.—To rest, rely, depend upon a thing.(α).With in and abl.:(β).nixus in nomine inani,
Lucr. 5, 909:conjectura in quā nititur divinatio,
Cic. Div. 2, 26, 55:ea, in quibus causa nititur,
id. Cael. 10, 25:cujus in vitā nitebatur salus civitatis,
id. Mil. 7, 19.—With abl.:(γ).spe niti,
Cic. Att. 3, 9, 2:consilio atque auctoritate alicujus,
id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,
id. Clu. 40, 112.—With ubi:2.quo confugies? ubi nitere?
Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,
Ov. M. 9, 294.nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.I.Lit.:B.nitor exoriens aurorae,
Lucr. 4, 538:diurnus,
the daylight, Ov. H. 18, 78:herbarum viridis,
Lucr. 5, 783:argenti et auri,
Ov. P. 3, 4, 23:eboris,
Plin. 7, 15, 13, § 64:materiae,
of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:speculi,
id. 11, 37, 64, § 170:gladii,
id. 2, 25, 22, § 89:nigerrimus gemmae,
id. 37, 10, 69, § 184:nitorem cutis facit sal,
id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:nitores splendoresque auri,
Gell. 2, 6, 4.—Transf.1.Sleekness, plumpness, good looks, beauty:2.nitor corporis,
Ter. Eun. 2, 2, 10:urit me Glycerae nitor,
Hor. C. 1, 19, 5:Liparei nitor Hebri,
id. ib. 3, 12, 6:nullus totā nitor in cute,
Juv. 9, 13.—Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:3.si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,
Cic. Cael. 31, 77:habitus,
Juv. 3, 180:oppidum praecipui nitoris,
Plin. 4, 12, 26, § 85.—In gen., color, Lucr. 2, 819:II.ludis et externo tincta nitore caput,
Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:B.adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,
Cic. Or. 32, 115:domesticus eloquii,
Ov. P. 2, 2, 51:nitor et cultus descriptionum,
Tac. Or. 20:translationum,
Quint. 12, 10, 36.— Absol.:sublimitas et magnificentia et nitor,
Quint. 8, 3, 3:eruditione ac nitore praestare,
id. 10, 1, 98:scripsit non sine cultu ac nitore,
id. 10, 1, 124.—Of character, dignity, excellence:generis,
Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149. -
12 recipero
rĕ-cĭpĕro ( rĕcŭp-), āvi, ātum, 1, v. a. [capio], to get or obtain again; to regain, recover, etc. (good prose; cf.: reparo, redimo).I.Lit.:II.qui erepta recuperare vellet,
Cic. Mur. 25, 50:amissa,
Caes. B. G. 7, 15, 2; Nep. Tim. 3, 2:rem suam,
Cic. Rep. 3, 32 fin.; cf.:suum, pecuniam,
id. Fl. 23, 56:fortunas patrias,
id. Phil. 13, 5, 12:paternas opes,
Suet. Ner. 6:arma, ordinem militandi, locum,
Liv. 25, 6:rem publicam,
Cic. Phil. 14, 13, 35; id. Att. 8, 3, 2; id. Rosc. Am. 49, 141; cf.civitates,
Caes. B. G. 7, 89 fin.:provinciam,
Tac. Agr. 5:Albanum, Formianum a Dolabellā,
Cic. Phil. 13, 5, 11; cf.:pecuniam depositam ab illo,
id. Agr. 2, 16, 41:obsides,
Caes. B. G. 7, 43:Pelopidam,
Nep. Pelop. 5, 2:captivos nostros a Carthaginiensibus,
to retake, recover, Cic. de Or. 3, 28, 109.—With an abstr. object: veterem belli gloriam libertatemque,
Caes. B. G. 7, 1 fin.; so,pristinam belli laudem,
id. ib. 7, 76:libertatem,
id. ib. 5, 27; id. B. C. 3, 91:vim suam,
Cic. Verr. 2, 5, 67, § 173; id. Att. 15, 13, 4:voluntatem ejus,
id. ib. 1, 11, 1; cf.gratiam,
Tac. A. 14, 5; Suet. Oth. 1:pacem,
Sall. J. 29, 3:dignitatem,
Quint. 11, 1, 79:gloriam,
Tac. H. 2, 24:vires cibo somnoque,
id. ib. 3, 22:judicia (equites),
id. A. 11, 22 fin.:usum togae,
to resume, Suet. Galb. 11.—Trop.A.To obtain again, regain, recover:B.si et vos et me ipsum reciperaro,
Cic. Fam. 14, 1, 3; cf.:illum per te,
id. Q. Fr. 1, 2, 4 fin.:adulescentulos,
to gain over again, regain, Nep. Ages. 6 fin.:se quiete reciperare,
to recruit, recover themselves, Varr. R. R. 1, 13;so mid.: radices arborum reciperantur,
Vitr. 2, 9.— -
13 recupero
rĕ-cĭpĕro ( rĕcŭp-), āvi, ātum, 1, v. a. [capio], to get or obtain again; to regain, recover, etc. (good prose; cf.: reparo, redimo).I.Lit.:II.qui erepta recuperare vellet,
Cic. Mur. 25, 50:amissa,
Caes. B. G. 7, 15, 2; Nep. Tim. 3, 2:rem suam,
Cic. Rep. 3, 32 fin.; cf.:suum, pecuniam,
id. Fl. 23, 56:fortunas patrias,
id. Phil. 13, 5, 12:paternas opes,
Suet. Ner. 6:arma, ordinem militandi, locum,
Liv. 25, 6:rem publicam,
Cic. Phil. 14, 13, 35; id. Att. 8, 3, 2; id. Rosc. Am. 49, 141; cf.civitates,
Caes. B. G. 7, 89 fin.:provinciam,
Tac. Agr. 5:Albanum, Formianum a Dolabellā,
Cic. Phil. 13, 5, 11; cf.:pecuniam depositam ab illo,
id. Agr. 2, 16, 41:obsides,
Caes. B. G. 7, 43:Pelopidam,
Nep. Pelop. 5, 2:captivos nostros a Carthaginiensibus,
to retake, recover, Cic. de Or. 3, 28, 109.—With an abstr. object: veterem belli gloriam libertatemque,
Caes. B. G. 7, 1 fin.; so,pristinam belli laudem,
id. ib. 7, 76:libertatem,
id. ib. 5, 27; id. B. C. 3, 91:vim suam,
Cic. Verr. 2, 5, 67, § 173; id. Att. 15, 13, 4:voluntatem ejus,
id. ib. 1, 11, 1; cf.gratiam,
Tac. A. 14, 5; Suet. Oth. 1:pacem,
Sall. J. 29, 3:dignitatem,
Quint. 11, 1, 79:gloriam,
Tac. H. 2, 24:vires cibo somnoque,
id. ib. 3, 22:judicia (equites),
id. A. 11, 22 fin.:usum togae,
to resume, Suet. Galb. 11.—Trop.A.To obtain again, regain, recover:B.si et vos et me ipsum reciperaro,
Cic. Fam. 14, 1, 3; cf.:illum per te,
id. Q. Fr. 1, 2, 4 fin.:adulescentulos,
to gain over again, regain, Nep. Ages. 6 fin.:se quiete reciperare,
to recruit, recover themselves, Varr. R. R. 1, 13;so mid.: radices arborum reciperantur,
Vitr. 2, 9.— -
14 sanitas
sānĭtas, ātis, f. [sanus], soundness of body, health (class., = valetudo bona; opp. valetudo mala, imbecillitas; cf.I.also salus): est enim corporis temperatio, cum ea congruunt inter se, e quibus constamus, sanitas: sic animi dicitur, cum ejus judicia opinionesque concordant,
Cic. Tusc. 4, 13, 30; cf. id. ib. 3, 5, 10.Lit.:II.Apollo, quaeso te, ut des Salutem et sanitatem nostrae familiae,
Plaut. Merc. 4, 1, 13 (for which, in the old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 3: duis bonam salutem valetudinemque; v. salus, I. A. init.): ut alimenta sanis corporibus agricultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. prooem. init.:qui incorruptā sanitate sunt,
Cic. Opt. Gen. 3, 8 (for which, shortly before:contenti bonā valetudine): aegro interim nil ventura sanitas prodest,
Sen. Ep. 117, 26; Tac. A. 1, 68 fin.:si robur corporibus bonum, non est minus sanitas,
Quint. 5, 10, 89 N. cr.; so, corporis (with integritas), Gell. 18, 1, 5:pecoris,
Varr. R. R. 2, 1, 21:hostiae,
id. ib. 2, 5, 11: donec sanitate ossis dolor finiatur, by the healthy condition of the bone, i. e. by the bone ' s being completely healed, Cels. 8, 8 fin.:ad sanitatem dum venit curatio,
while the cure is being perfected, Phaedr. 5, 7, 12; cf.:folia ligni ad sanitatem gentium,
Vulg. Apoc. 22, 2:redire in statum pristinum sanitatis,
Ambros. in Psa. 40, 12:restitui sanitati,
to recover, Vulg. Matt. 12, 13; Sulp. Sev. Chron. 1, 13 fin.:sanitatem reddere,
Cels. 2, 8; Arn. 7, 39:pristinae aliquem sanitati restituere,
Hier. Ep. 76, 8; Sulp. Sev. Vit. St. Mart. 21:recipere sanitatem,
Just. 11, 8, 9; Cels. 6, 15 fin.:recuperare sanitatem,
Just. 20, 2, 9; 32, 3, 9.—Trop.A.Soundness of mind (opp. to passionate excitement), right reason, good sense, discretion, sanity, etc. (v. Cic. Tusc. 4, 13, 30 supra):B.sanitatem enim animorum positam in tranquillitate quādam constantiāque censebant,...quod in perturbato animo, sicut in corpore, sanitas esse non posset,
Cic. Tusc. 3, 4, 9:sua quemque fraus, suum scelus de sanitate ac mente deturbat,
id. Pis. 20, 46; pravarum opinionum conturbatio et ipsarum inter se repugnantia sanitate spoliat animum morbisque perturbat, id. Tusc. 4, 10, 23:plebem ad furorem impellit, ut facinore admisso ad sanitatem pudeat reverti,
Caes. B. G. 7, 42; 1, 42:ad sanitatem se convertere,
Cic. Sull. 5, 17:ad sanitatem redire,
id. Fam. 12, 10, 1:ad sanitatem reducere,
id. Verr. 2, 2, 40, § 98:perducere ad sanitatem,
Hirt. B. G. 8, 22; Cic. Phil. 11, 14, 37; Liv. 2, 29; 2, 45; Phaedr. 4, 25, 35:est omnino Priscus dubiae sanitatis,
Plin. Ep. 6, 15, 3.—Of style, soundness or correctness of style, propriety, regularity, purity, etc.:C.insulsitatem et insolentiam, tamquam insaniam orationis odit, sanitatem autem et integritatem quasi religionem et verecundiam orationis probat,
Cic. Brut. 82, 284:summi oratoris vel sanitate vel vitio,
id. ib. 80, 278:ut (eloquentia) omnem illam salubritatem Atticae dictionis et quasi sanitatem perderet,
lost all the healthy vigor and soundness, as it were, of Attic speech, id. ib. 13, 51 (v. salubritas, I. fin.; and cf. id. Opt. Gen. 3, 8):qui suae imbecillitati sanitatis appellationem, quae est maxime contraria, obtendunt,
Quint. 12, 10, 15; cf. Tac. Or. 23:eloquentiae,
id. ib. 25.—Rarely of other abstract things:victoriae,
solidity, permanence, Tac. H. 2, 28 fin.:metri,
regularity, correctness, Macr. S. 5, 17 fin.
См. также в других словарях:
recuperare — RECUPERÁRE, recuperări, s.f. Acţiunea de a recupera şi rezultatul ei. – v. recupera. Trimis de RACAI, 22.11.2003. Sursa: DEX 98 RECUPERÁRE s. recăpătare, recâştigare, redobân dire. (recuperare forţelor pierdute.) Trimis de siveco, 05.08.2004.… … Dicționar Român
recuperare — e der.: v. ricuperare e der … Enciclopedia Italiana
recuperare — re·cu·pe·rà·re v.tr. (io recùpero) AU 1a. riottenere una cosa perduta, rubata e sim., tornarne in possesso: recuperare la refurtiva, recuperare una somma di denaro, recuperare il capitale investito Sinonimi: riavere, riprendere. Contrari: perdere … Dizionario italiano
recuperare — {{hw}}{{recuperare}}{{/hw}}o ricuperare v. tr. (io recupero ) 1 Riacquistare nel possesso o nell uso ciò che era nostro o che ci era stato tolto: recuperare i propri beni; recuperare la vista; SIN. Riprendere. 2 Portare in salvo: recuperare i… … Enciclopedia di italiano
recuperáre — s. f., g. d. art. recuperärii; pl. recuperäri … Romanian orthography
recuperare — v. tr. 1. riprendere, riacquistare, riconquistare, ripigliare (fam.), riafferrare, ritrovare, riavere, riottenere, rivincere □ riscattare CONTR. perdere, smarrire, abbandonare, lasciare 2. (est.) scovare, trovare, rinvenire, pescare (fig.) 3 … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
Sanatoriul Balnear si de Recuperare Mangalia — (Мангалия,Румыния) Категория отеля: 2 звездочный отель Адрес … Каталог отелей
perdere — pèr·de·re v.tr. e intr. (io pèrdo) FO 1a. v.tr., cessare di possedere, smarrire: perdere l ombrello, il portafoglio, gli occhiali Sinonimi: dimenticare, lasciare, smarrire. Contrari: reperire, rintracciare, 1trovare, recuperare, ritrovare. 1b.… … Dizionario italiano
recouvrer — [ r(ə)kuvre ] v. tr. <conjug. : 1> • recuvrer 1080; lat. recuperare → récupérer 1 ♦ Littér. Rentrer en possession de... Recouvrer son bien, son argent. ⇒ ravoir, récupérer, reprendre. Recouvrer la santé : guérir, se rétablir. Il recouvre… … Encyclopédie Universelle
récupérer — [ rekypere ] v. tr. <conjug. : 6> • 1495 ; lat. recuperare 1 ♦ Rentrer en possession de. ⇒ recouvrer. Récupérer une cabine spatiale (⇒ récupération) . Récupérer ses débours. 2 ♦ Récupérer ses forces. Récupérer un manque de sommeil. Absolt… … Encyclopédie Universelle
recouvrer — (re kou vré) v. a. 1° Rentrer en possession de ce qu on a perdu. • Viens, suis moi ; va combattre, et montrer à ton roi Que ce qu il perd au comte il le recouvre en toi, CORN. Cid, III, 6. • Ainsi mon père Eson recouvra sa jeunesse, CORN.… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré