Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

quae+res

  • 81 māiestās

        māiestās ātis, f    [maior], greatness, grandeur, dignity, majesty, elevation: non esse suae maiestatis, etc. (of the gods): regia, Cs.: tuorum, V.: patria, authority, L.: sanctissima divitiarum, Iu. —Of the state, the sovereign power, sovereignty: populi R.: (crimen) maiestatis, high-treason: quae res lege maiestatis tenetur, against treason.— Honor, dignity, excellence, splendor: singularum (mulierum), L.: tua, H.: templorum, Iu.: quanta in oratione maiestas!

    Latin-English dictionary > māiestās

  • 82 populāris

        populāris e, adj. with comp.    [1 populus], of the people, proceeding from the people, popular, general, common: leges, instituted by the people: munus, to the people: verba: dictio ad popularem sensum accommodata: oratio: laudes, by the people: ventus, popular favor: aura, H.— Of the same people, of the country, native, indigenous: queri puellis de popularibus, H.: flumina, of the same district, O.: oliva, native, O.: virgo tibi, of thy nation, O.—As subst m., a fellow-countryman, compatriot, associate, fellow, comrade, accomplice: suus: quae res indicabat popularīs esse, his own army, S.: non popularīs modo concitat, L.: populares coniurationis, accomplices, S.— Of the people, devoted to the people, attached to the commons, popular, democratic: genus (rei p.): animus: ingenium, L.: sacerdos, i. e. Clodius.—Acceptable to the people, agreeable to the multitude, popular: consul: quo nihil popularius est, L.— Plur m. as subst, the popular party, democrats.
    * * *
    I
    compatriot, fellow citizen/from same community; partner/associate; inhabitant; member of "Popular" party, promoter of "Popular" policies, "Men of the People"
    II
    popularis, populare ADJ
    of the people; popular

    Latin-English dictionary > populāris

  • 83 prius

        prius adv. comp.    [ sing n. of prior], before, sooner, first, previously: ut prius introieram, sic prius exire de vitā: ut vos prius experti estis, L.: prius... nunc, V.: prius... tum, L.—With quam (often written priusquam), earlier than, sooner than, before that, before: prius quam dicere incipio, querar, etc.: neque prius fugere destiterunt, quam ad flumen pervenerunt, Cs.: prius quam aggrediar, etc.: cum prius gladios videret, quam quae res esset vidisset.— Sooner, rather: quamvis carnificinam prius subierint, quam ibim violent.
    * * *
    I
    earlier, before, previously, first
    II
    earlier times/events/actions; a logically prior proposition

    Latin-English dictionary > prius

  • 84 abjugo

    ab-jūgo, āre, 1, v. a., lit., to loose from the yoke; hence, in gen., to remove, to separate from: quae res te ab stabulis abjugat? Pac. ap. Non. 73, 22 (Trag. Rel. p. 104 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > abjugo

  • 85 adjutrix

    adjūtrix, īcis, f. [id.], she that helps, an assistant, helper, etc.
    I.
    In gen. (class.):

    aliqua fortuna fuerit adjutrix tibi,

    Plaut. Poen. 5, 2, 13; id. Trin. prol. 13:

    matres filiis in peccato adjutrices solent esse,

    Ter. Heaut. 5, 2, 39; id. Eun. 5, 2, 46: id. Hec. prol. alt. 24, 40;

    4, 4, 83: Messana tuorum adjutrix scelerum,

    Cic. Verr. 2, 4, 8, § 17:

    Minerva adjutrix consiliorum meorum, Auct. Or. pro Dom. 57: quae res Plancio in petitione fuisset adjutrix,

    Cic. Planc. 1:

    assentatio vitiorum adjutrix,

    id. Lael. 24, 89:

    hanc urbem habebat adjutricem scelerum,

    id. Verr. 2, 5, 62, § 160.—
    II.
    Esp.:

    legiones adjutrices,

    legions raised by the proconsul in the provinces for the purpose of strengthening the veteran army, Tac. H. 2, 43; 3, 44; cf. Suet. Galb. 10; cf. Gruter, Ins. 193, 3; 414, 8; 169, 7 al.

    Lewis & Short latin dictionary > adjutrix

  • 86 adpropero

    ap-prŏpĕro ( adp-, Ritschl, Fleck., Baiter, Halm, Weissenb.; app-, Merkel, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Act., to hasten, accelerate (syn.:

    festino, accelero, maturo, volo, provolo, curro, accurro): opus adeo adproperatum est, ut, etc.,

    Liv. 4, 9:

    quae (res) summā ope adproperata erat,

    id. 26, 15; 27, 25: intercisis venis mortem adproperavit, * Tac. A. 16, 14 (cf.:

    adcelerare mortem,

    Lucr. 6, 773).—With inf. as object:

    portasque intrare patentes Appropera,

    Ov. M. 15, 584.—
    II.
    Neutr., to fly, hasten, hurry somewhere:

    adde gradum, adpropera,

    Plaut. Trin. 4, 3, 3: adproperat, * Ter. And. 3, 1, 17:

    eum, ut adproperet, adhorteris,

    Cic. Att. 4, 6, 4; id. ad Q. Fr. 2, 10 fin. — Trop.:

    ad cogitatum facinus approperare,

    Cic. Mil. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > adpropero

  • 87 appropero

    ap-prŏpĕro ( adp-, Ritschl, Fleck., Baiter, Halm, Weissenb.; app-, Merkel, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Act., to hasten, accelerate (syn.:

    festino, accelero, maturo, volo, provolo, curro, accurro): opus adeo adproperatum est, ut, etc.,

    Liv. 4, 9:

    quae (res) summā ope adproperata erat,

    id. 26, 15; 27, 25: intercisis venis mortem adproperavit, * Tac. A. 16, 14 (cf.:

    adcelerare mortem,

    Lucr. 6, 773).—With inf. as object:

    portasque intrare patentes Appropera,

    Ov. M. 15, 584.—
    II.
    Neutr., to fly, hasten, hurry somewhere:

    adde gradum, adpropera,

    Plaut. Trin. 4, 3, 3: adproperat, * Ter. And. 3, 1, 17:

    eum, ut adproperet, adhorteris,

    Cic. Att. 4, 6, 4; id. ad Q. Fr. 2, 10 fin. — Trop.:

    ad cogitatum facinus approperare,

    Cic. Mil. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > appropero

  • 88 conspicor

    conspĭcor, ātus, 1, v. dep. a. [id.], to get sight of, to descry, see, perceive (very freq. in Plaut. and Caes.; several times in Ter.; elsewh. rare; never in Lucr., Cic., Virg., or Hor.).
    (α).
    With acc.:

    nec quemquam conspicor alium in viā,

    Plaut. Cist. 4, 1, 4:

    Epidicumne ego conspicor?

    id. Ep. 1, 1, 3; 1, 1, 70:

    ante aedis erum meum,

    id. ib. 2, 2, 3;

    3, 2, 9: in tenebris conspicatus si sis me,

    id. Ps. 4, 2, 24; Ter. Eun. 5, 8, 32:

    (Ajacem) occisum,

    Auct. Her. 1, 11, 18; Caes. B. G. 1, 25; 5, 9; 7, 45 al.; * Nep. Eum. 9, 5; Phaedr. 2, 8, 25 al.:

    hunc conspicatae naves,

    Caes. B. C. 2, 22.—
    (β).
    With acc. and part.:

    hic quis est, quem huc advenientem conspicor,

    Plaut. Ep. 3, 3, 50:

    perterritos hostes conspicati,

    Caes. B. G. 2, 27; Liv. 2, 20, 1 and 8; Quint. 4, 2, 13.—
    (γ).
    With acc. and inf. as object:

    illam geminos filios pueros peperisse conspicor,

    Plaut. Am. 5, 1, 18; id. Curc. 5, 1, 5; id. Bacch. 4, 4, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 16.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quae res in nostris castris gererentur conspicati,

    Caes. B. G. 2, 26.—
    (ε).
    Absol.:

    contempla et conspicare idem esse apparet,

    Varr. L. L. 7, § 9 Müll.:

    cum interim Metellus... conspicatur, primo dubius quidnam insolita facies ostenderet,

    Sall. J. 49, 5 Dietsch; Jacobs ad loc. (where MSS. have conspicitur, v. conspicio, I. A. b; but cf. Don. ad Ter. Eun. 2, 3, 102).
    Pass., to be seen: ut nunc paupertas conspicatur (theôreitai), Varr. ap. Prisc. p. 792 P.

    Lewis & Short latin dictionary > conspicor

  • 89 cuniculum

    cŭnīcŭlus, i, m. [Spanish], a rabbit, cony, Gr. koniklos or kuniklos.
    I.
    Prop., Varr. R. R. 3, 12, 6; Plin. 8, 55, 81, § 217; Mart. 13, 60.—
    II.
    Transf. (from their habit of burrowing in the ground; cf. Varr. l. l.; collat. form, cŭnīcŭlum, i, n., acc. to Paul. ex Fest. p. 50, 4, but perh. an acc.; v. Müll. ad loc.), a passage under ground, a hole, pit, cavity, canal, etc.
    A.
    In gen., Cic. Off. 3, 23, 90; Col. 8, 17, 4; Plin. 2, 80, 82, § 193; 6, 27, 31, §§ 128 and 135.—
    B.
    In partic., milit. t. t., a mine, Caes. B. G. 3, 21; 7, 22 (three times); 7, 24; Hirt. B. G. 8, 41; Cic. Phil. 3, 8, 20; id. Caecin. 30, 88; Liv. 5, 19, 10:

    ad murum cuniculis pervenire,

    id. 31, 17, 2:

    occultus vineis,

    id. 38, 7, 6; Amm. 24, 4, 13:

    cuniculorum fodinae,

    id. 24, 4, 21.—
    2.
    Trop.:

    quae res aperte petebatur, ea nunc occulte cuniculis oppugnatur,

    i. e. by secret devices, Cic. Agr. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > cuniculum

  • 90 cuniculus

    cŭnīcŭlus, i, m. [Spanish], a rabbit, cony, Gr. koniklos or kuniklos.
    I.
    Prop., Varr. R. R. 3, 12, 6; Plin. 8, 55, 81, § 217; Mart. 13, 60.—
    II.
    Transf. (from their habit of burrowing in the ground; cf. Varr. l. l.; collat. form, cŭnīcŭlum, i, n., acc. to Paul. ex Fest. p. 50, 4, but perh. an acc.; v. Müll. ad loc.), a passage under ground, a hole, pit, cavity, canal, etc.
    A.
    In gen., Cic. Off. 3, 23, 90; Col. 8, 17, 4; Plin. 2, 80, 82, § 193; 6, 27, 31, §§ 128 and 135.—
    B.
    In partic., milit. t. t., a mine, Caes. B. G. 3, 21; 7, 22 (three times); 7, 24; Hirt. B. G. 8, 41; Cic. Phil. 3, 8, 20; id. Caecin. 30, 88; Liv. 5, 19, 10:

    ad murum cuniculis pervenire,

    id. 31, 17, 2:

    occultus vineis,

    id. 38, 7, 6; Amm. 24, 4, 13:

    cuniculorum fodinae,

    id. 24, 4, 21.—
    2.
    Trop.:

    quae res aperte petebatur, ea nunc occulte cuniculis oppugnatur,

    i. e. by secret devices, Cic. Agr. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > cuniculus

  • 91 expello

    ex-pello, pŭli, pulsum, 3, v. a., to drive out or away, thrust out or away, to eject, expel (class.).
    I.
    Lit.:

    haec tanta virtus ex hac urbe expelletur, exterminabitur, proicietur?

    Cic. Mil. 37, 101:

    me ex re publica,

    id. Fam. 6, 6, 2:

    expulsus atque ejectus e praedio Quinctius,

    id. Quint. 7, 28; cf.:

    exturbari et expelli plebem ex agris,

    id. Agr. 2, 31, 84: a patria, id. Sest. [p. 693] 13, 30:

    naves ab litore in altum,

    Liv. 41, 3, 2:

    me domo mea expulistis, Pompeium domum suam compulistis,

    Cic. Pis. 7, 16:

    aliquos agris,

    Caes. B. G. 4, 4, 2:

    humiliores possessionibus,

    id. ib. 6, 22, 3:

    hostes finibus,

    id. ib. 4, 3 fin.; cf.:

    finibus expulsus patriis,

    Verg. A. 1, 620:

    me civitate,

    Cic. Att. 10, 4, 1:

    aliquem regno,

    Caes. B. C. 3, 110, 5; cf.:

    potestate expulsi,

    Nep. Milt. 3, 5 et saep.:

    nostri majores et Collatinum expulerunt, et reliquos Tarquinios,

    Cic. Rep. 2, 31; cf.:

    expulso Tarquinio (shortly after, pulso Tarquinio),

    id. ib. 2, 30:

    me in pace patriā meā expulit,

    Liv. 35, 19, 4; so,

    aliquam patriā,

    Nep. Thras. 1, 5; id. Epam. 6, 3; cf.

    also: in exsilium expulsus,

    Cic. Lael. 12, 42:

    Hannibalem in exsilium (Carthago),

    Liv. 38, 50, 7: expulsa atque exturbata filia, rejected, repudiated (as a wife), Cic. Clu. 5, 14; so,

    uxorem,

    Just. 9, 5:

    edicit suis, postero die porta Esquilina expellerent pecus,

    drive out, Liv. 2, 11, 5:

    sagittam arcu,

    to let fly, shoot, Ov. M. 3, 381; cf.:

    expulsuri tela nervos retro tendimus,

    Quint. 10, 3, 6: se in auras (pondus), forced itself out. i. e. came forth, Ov. M. 9, 705:

    ad componendum Orientis statum expulsus,

    forced to hurry away, Suet. Calig. 1:

    naturam expellas furca, tamen usque recurret,

    Hor. Ep. 1, 10, 24.
    II.
    Trop., to force out, drive out or away, expel, remove:

    aliquem vita,

    Cic. Mur. 16, 34; cf.

    aevo,

    Lucr. 3, 358:

    me periculo,

    delivered myself, Plaut. Bacch. 4, 9, 41:

    haec (superbiam, luxum, desidias, etc.) ex animo dictis,

    Lucr. 5, 50:

    laetitias ex omni pectore,

    Cat. 76, 22:

    corde desidiam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    curas pectore,

    Luc. 3, 53:

    per vulnera mille Sontem animam,

    Ov. M. 6, 617:

    vitam,

    Tac. A. 16, 19:

    morbum bilemque helleboro meraco,

    Hor. Ep. 2, 2, 137:

    somnos (haec dicta),

    Ov. H. 14, 72; cf.

    quietem,

    id. M. 8, 830:

    quae res omnem dubitationem adventus legionum expulit,

    removed, Caes. B. G. 5, 48 fin.:

    beneficiorum memoriam,

    id. B. C. 1, 34, 3; Quint. 6, 8, 16:

    spem metus expulerat,

    Ov. F. 6, 245:

    sententia expulsa,

    rejected, Plin. Ep. 8, 14 fin.: dedititios per constitutionem, to abolish as a class, i. e. to remove the legal disabilities of, Just, Inst. 1, 5, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > expello

  • 92 misceo

    miscĕo, miscŭi, mixtum (mistum is found in many MSS. and edd., but is probably a corruption of copyists, representing the weakened sound of x in later times; v. Neue, Formenl. 2, p. 556), 2, v. a. [root mik-, mig-; Sanscr. micras, mixed; Gr. misgô, mignumi; cf. miscellus], to mix, mingle, to intermingle, blend (for the difference between this word and temperare, v. below, II. A.; cf. confundo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.; with abl.:

    (sortes) pueri manu miscentur,

    Cic. Div. 2, 41, 86:

    toxicum antidoto,

    Phaedr. 1, 14, 8:

    mella Falerno,

    Hor. S. 2, 4, 24:

    vina Surrentina faece Falernā,

    id. ib. 2, 4, 55:

    pabula sale,

    Col. 6, 4:

    nectare aquas,

    Ov. H. 16, 198.— With dat.:

    dulce amarumque mihi,

    Plaut. Ps. 1, 1, 61:

    fletum cruori,

    Ov. M. 4, 140; Col. 7, 5:

    inter curalium virides miscere smaragdos,

    Lucr. 2, 805:

    cumque meis lacrimis miscuit usque suas,

    Ov. P. 1, 9, 20. —
    B.
    In partic.
    1.
    To join one's self to, have carnal intercourse with one:

    corpus cum aliquā,

    Cic. Div. 1, 29, 60.—With dat.:

    sic se tibi misceat,

    Ov. M. 13, 866:

    cum aliquo misceri in Venerem,

    App. M. 9, p. 228, 16:

    sanguinem et genus,

    to intermarry, Liv. 1, 9, 4.—
    2.
    To mix, prepare a drink:

    alteri miscere mulsum,

    Cic. Fin. 2, 5, 17; Ov. Am. 1, 4, 29:

    Veientana mihi misces,

    Mart. 3, 49, 1:

    pocula alicui,

    Ov. M. 10, 160:

    lurida terribiles miscent aconita novercae,

    id. ib. 1, 147; cf.: miscenda Cum Styge vina bibas, = you shall die, id. ib. 12, 321:

    nullis aconita propinquis miscuit (Orestes),

    Juv. 8, 219.—
    3.
    Miscere se, or misceri, to mingle with others, to unite, assemble:

    miscet (se) viris,

    Verg. A. 1, 440:

    se partibus alicujus,

    Vell. 2, 86, 3:

    ipsa ad praetoria densae Miscentur,

    assemble, Verg. G. 4, 75.—
    4.
    Miscere manus or proelia, to join battle, engage ( poet.):

    miscere manus,

    Prop. 2, 20, 66:

    proelia dura,

    id. 4, 1, 28;

    hence, vulnera,

    to inflict wounds on each other, Verg. A. 12, 720.—
    5.
    Of storms, to throw into confusion, to disturb, confound, embroil ( poet.):

    caelum terramque,

    Verg. A. 1, 134:

    magno misceri murmure pontum,

    id. ib. 1, 124:

    miscent se maria,

    id. ib. 9, 714.—Hence, of persons, to raise a great commotion, make a prodigious disturbance, to move heaven and earth:

    caelum ac terras,

    Liv. 4, 3, 6:

    quis caelum terris non misceat et mare caelo,

    Juv. 2, 25; cf.:

    mare caelo confundere,

    id. 6, 282. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to mix, mingle, unite, etc.:

    dulce amarumque una nunc misces mihi,

    Plaut. Ps. 1, 1, 63: miscent inter sese inimicitiam agitantes, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 275 Vahl.):

    animum alicujus cum suo miscere,

    Cic. Lael. 21, 81:

    gravitate mixtus lepos,

    id. Rep. 2, 1, 1:

    misce Ergo aliquid de nostris moribus,

    Juv. 14, 322:

    ex dissimillimis rebus misceri et temperari,

    Cic. Off. 3, 33, 119; cf.

    , joined with temperare,

    id. Or. 58, 197;

    also opp. to temperare, since miscere signifies merely to mix, but temperare to mix in due proportion: haec ita mixta fuerunt, ut temperata nullo fuerint modo,

    Cic. Rep. 2, 23, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    To share with, impart to another; to take part in, share in a thing (rare and perhaps not ante-Aug.):

    cum amico omnes curas, omnes cogitationes tuas misce,

    share, Sen. Ep. 3, 3:

    se negotiis,

    to take part in, engage in, Dig. 26, 7, 39, § 11:

    administrationi,

    ib. 27, 1, 17, § 5:

    paternae hereditati,

    ib. 29, 2, 42, § 3. —
    2.
    (Acc. to I. B. 5.).
    a.
    To throw into confusion, to embroil, disturb (class.): om [p. 1150] nia infima summis paria fecit, turbavit, miscuit, Cic. Leg. 3, 9, 19:

    rem publicam malis concionibus,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    coetus,

    Tac. A. 1, 16:

    animorum motus dicendo,

    Cic. de Or. 1, 51, 220:

    anima, quae res humanas miscuit olim,

    Juv. 10, 163.—
    b.
    To stir up, occasion, excite, rouse:

    ego nova quaedam misceri et concitari mala jam pridem videbam,

    stirred up, devised, Cic. Cat. 4, 3, 6:

    seditiones,

    Tac. H. 4, 68 fin.
    3.
    Misceri aliquo, to be changed into:

    mixtus Enipeo Taenarius deus,

    Prop. 1, 13, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > misceo

  • 93 patesco

    pătesco ( - isco), pătŭi, 3, v. inch. n. [pateo], to be laid open, to be opened, to open (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).
    I.
    Lit.:

    atria longa patescunt,

    Verg. A. 2, 483:

    portus patescit,

    id. ib. 3, 530:

    patescens fungus,

    Plin. 22, 22, 46, § 95. —
    B.
    Transf., to stretch out, extend:

    paulo latior patescit campus,

    Liv. 22, 4:

    neque poterat patescere acies,

    Tac. H. 4, 78:

    civitates, in quas Germania patescit,

    id. G. 30; id. A. 2, 61 fin.; cf.:

    latius patescente imperio,

    Liv. 32, 27.—
    II.
    Trop., to be disclosed, to become visible, evident, manifest:

    ratio patescit,

    Lucr. 5, 614:

    nunc primum certā notitiā patescente,

    Plin. 6, 23, 26, § 101:

    tum vero manifesta fides Danaumque patescunt Insidiae,

    Verg. A. 2, 309 (but the true reading, Cic. Phil. 14, 6, 15 B. and K., is quae res patefecit).

    Lewis & Short latin dictionary > patesco

  • 94 patisco

    pătesco ( - isco), pătŭi, 3, v. inch. n. [pateo], to be laid open, to be opened, to open (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).
    I.
    Lit.:

    atria longa patescunt,

    Verg. A. 2, 483:

    portus patescit,

    id. ib. 3, 530:

    patescens fungus,

    Plin. 22, 22, 46, § 95. —
    B.
    Transf., to stretch out, extend:

    paulo latior patescit campus,

    Liv. 22, 4:

    neque poterat patescere acies,

    Tac. H. 4, 78:

    civitates, in quas Germania patescit,

    id. G. 30; id. A. 2, 61 fin.; cf.:

    latius patescente imperio,

    Liv. 32, 27.—
    II.
    Trop., to be disclosed, to become visible, evident, manifest:

    ratio patescit,

    Lucr. 5, 614:

    nunc primum certā notitiā patescente,

    Plin. 6, 23, 26, § 101:

    tum vero manifesta fides Danaumque patescunt Insidiae,

    Verg. A. 2, 309 (but the true reading, Cic. Phil. 14, 6, 15 B. and K., is quae res patefecit).

    Lewis & Short latin dictionary > patisco

  • 95 paucitas

    paucĭtas, ātis, f. [paucus], a small number, fewness, scarcity, paucity (class.):

    quanta oratorum sit semperque fuerit paucitas,

    Cic. de Or. 1, 2, 8:

    in summā paucitate amicorum,

    id. Fam. 4, 11, 1:

    portuum,

    Caes. B. G. 3, 9:

    paucitatem militum Caesaris despiciens,

    id. B. C. 3, 111:

    loci,

    Liv. 2, 50, 10:

    quae res et paucitatem eorum insignem et multitudinem Etruscorum... faciebat,

    id. 2, 50, 8:

    nimia paucitas suorum,

    id. 28, 3, 8.—Without a gen.: de pantheris agitur mandatu meo diligenter;

    sed mira paucitas est,

    Cic. Fam. 2, 11, 2; Caes. B. G. 3, 2, 3; Sall. C. 53, 4; Cic. Inv. 1, 22, 32; Quint. 5, 7, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > paucitas

  • 96 ratiocinatio

    rătĭōcĭnātĭo, ōnis, f. [id.], a rhet. and archit. t. t.
    I.
    In rhet.
    1.
    An exercise of the reasoning powers, calm reasoning, ratiocination (opp. impulsio, a passionate feeling, impulse; cf.

    argumentatio): ratiocinatio est diligens et considerata faciendi aliquid aut non faciendi excogitatio,

    Cic. Inv. 2, 5, 18:

    etiam sapientiae studiosos maxime medicos esse, si ratiocinatio hoc faceret,

    Cels. 1, praef. § 49.—
    2.
    A certain form of reasoning, a syllogism:

    ratiocinatio est oratio ex ipsā re probabile aliquid eliciens, quod expositum et per se cognitum, suā se vi et ratione confirmet,

    Cic. Inv. 1, 34, 57; cf.:

    si ex alio colligitur aliud, nec improprium nec inusitatum nomen est ratiocinationis,

    Quint. 8, 4, 16; Cic. Inv. 2, 50, 152; Quint. 5, 10, 6; 3, 6, 15; 5, 14, 5 al.—
    3.
    A rhet. figure, reasoning in an interrogative form:

    ratiocinatio est, per quam ipsi a nobis rationem poscimus, quare quidque dicamus, etc.,

    Auct. Her. 4, 16, 23.—
    II.
    In archit., theory (opp.:

    fabrica, practice): ratiocinatio est, quae res fabricatas solertiā ac ratione proportionis demonstrare atque explicare potest,

    Vitr. 1, 1, 1; 15.

    Lewis & Short latin dictionary > ratiocinatio

  • 97 scopelismos

    scŏpĕlismos, i, m., also written as Gr. skopelismos, a crime said to be practised in Arabia, where a man places stones in his enemy's field, as a threat that whoever shall dare cultivate it shall be slain:

    quae res tantum timorem habet, ut nemo ad eum agrum accedere audeat, crudelitatem timens eorum qui scopelismon fecerunt,

    Dig. 47, 11, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > scopelismos

  • 98 sono

    sŏno, ŭi, ĭtum, 1 (ante-class. collat. form acc. to the 3d conj., sonit, Enn. and Att. ap. Non. 504, 32 sq.; sonunt, Enn. and Att. ib. 505, 11 sq.; Enn. ap. Prisc. p. 863 P.; inf. sonĕre, Att. ap. Non. 505; Lucr. 3, 156; part. fut. sonaturum, Hor. S. 1, 4, 44; perf. sonaverint, Tert. ad Scap. 3; gen. plur. sonantum, Cat. 34, 12), v. n. and a. [Sanscr. svan-, to sound; cf. O. H. Germ. svana; Engl. swan].
    I.
    Neutr., to make a noise, to sound, resound: aes sonit, the trumpet sounds, Enn. ap. Non. 504, 33 (Trag. v. 213 Vahl.):

    plectra,

    Prop. 4 (5), 7, 62: tympana, * Caes. B. C. 3, 105, 4 et saep.:

    cujanam vox prope me sonat?

    Plaut. Bacch. 4, 9, 55; id. Ps. 2, 4, 11; id. Rud. 1, 4, 10; id. Trin. 1, 2, 7:

    hic mare sonat,

    id. Rud. 1, 3, 23; cf.:

    mare, silvae Aquilone,

    Hor. Epod. 13, 3: omne sonabat arbustum fremitu silvaï [p. 1730] frondosaï, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 196 Vahl.):

    clamore viri, stridore rudentes,

    Ov. M. 11, 495:

    omnia passim mulierum puerorumque... ploratibus,

    Liv. 29, 17 et saep.:

    (hirundo) circum Stagna sonat,

    Verg. A. 12, 477; cf. Mart. 14, 223:

    saeva sonare Verbera,

    Verg. A. 6, 557:

    classica sonant,

    id. ib. 7, 637:

    displosa sonat vesica,

    Hor. S. 1, 8, 46:

    fletus rixaeque sonant,

    Tib. 2, 4, 37:

    natura fert, ut extrema ex alterā parte graviter, ex alterā autem acute sonent,

    Cic. Rep. 6, 18, 18: dicta non sonant, do not chink (i. e. are not money), Plaut. Ps. 1, 3, 74.— Impers. pass.:

    jubet tibias agere: sonatur,

    App. M. 5, p. 165.—
    II.
    Act., to sound, utter, give utterance to, speak, call, cry out, sing, pour forth (syn.:

    edo, eloquor, cano): homines inconditis vocibus inchoatum quiddam et confusum sonantes,

    uttering, pronouncing, Cic. Rep. 3, 2, 3:

    sonare subagreste quiddam,

    to speak, id. Brut. 74, 259:

    pingue quiddam,

    id. Arch. 10, 26; cf.:

    (Sibylla) nec mortale sonans,

    Verg. A. 6, 50:

    illa sonat raucum,

    Ov. A. A. 3, 289; cf.:

    nec vox hominem sonat,

    does not sound like that of a human being, Verg. A. 1, 328:

    tale sonat populus,

    calls, cries out, Ov. M. 15, 606:

    exululatque Evoeque sonat,

    id. ib. 6, 597; 4, 523: atavos et avorum antiqua sonans Nomina, boasting of, vaunting (syn.:

    crepans, jactans),

    Verg. A. 12, 529; cf.:

    sonant te voce minores,

    Sil. 2, 491: ut haec duo (honestas et utilitas) verbo inter se discrepare, re unum sonare videantur, to signify (syn.:

    significare, indicare),

    Cic. Off. 3, 21, 83; cf.:

    quā deterius nec Ille sonat,

    Juv. 3, 91:

    Epicurum non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur,

    Cic. Fin. 2, 2, 6:

    furem sonuere juvenci,

    i. e. they betrayed him by their lowings, Prop. 4 (5), 9, 13:

    Pythius in longā carmina veste sonat,

    sings, pours forth, accompanies on the lyre, id. 2, 31 (3, 29), 16; cf.:

    sonante mixtum tibiis carmen lyra,

    Hor. Epod. 9, 5:

    te sonantem... dura fugae mala,

    id. C. 2, 13, 26: te carmina nostra sonabunt, shall sing of, i. e. shall celebrate, praise, extol, Ov. M. 10, 205; so,

    Germanas acies, Daca proelia,

    Stat. S. 4, 2, 66:

    acta viri laudesque,

    Nemes. Ecl. 1, 26.— Pass.:

    sive mendaci lyrā Voles sonari,

    Hor. Epod. 17, 40; cf.:

    magno nobis ore sonandus eris,

    Ov. A. A. 1, 206.—Hence, sŏ-nans, antis, P. a., noisy, sounding, sonorous (very rare):

    meatus animae gravior et sonantior,

    Plin. Ep. 6, 16, 13:

    quod est sonantius et elatius,

    id. ib. 7, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sono

  • 99 subscriptio

    subscriptĭo, ōnis, f. [subscribo].
    I. A.
    In gen.:

    Serapionis subscriptio,

    Cic. Att. 6, 1, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    Jurid. t. t., a subscription to an accusation:

    si cui crimen obiciatur, praecedere debet in crimen subscriptio, quae res ad id inventa est, ne facile quis prosiliat ad accusationem, cum sciat inultam sibi non futuram,

    Dig. 48, 2, 7:

    componere,

    Sen. Ben. 3, 26, 2:

    consecratur subscriptio,

    id. Cons. ad Marc. 22, 5:

    edere,

    id. Lud. Mort. Claud. 14, 1; id. Apoc. 14, 1; Gell. 2, 4, 1:

    tanti sceleris,

    Quint. Decl. 15, 6.—Also of a joint subscription, by one who seconds the accusation (cf. subscribo, I. B. 1.):

    subscriptionem sibi postularunt,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 49.—
    2.
    Publicists' t. t., of the censor, a noting down, note of the offence censured:

    subscriptio censoria,

    Cic. Clu. 44, 123:

    censoriae,

    id. ib. 44, 123; cf. id. ib. 42, 118.—
    3.
    A signature of a document (consisting of the subscription of one's name or the appending of a formula of greeting;

    v. subscribo, I. B. 3.): si testator specialiter subscriptione suā declaraverit, dictasse, etc.,

    Dig. 48, 10, 15:

    quodcumque imperator per epistolam et subscriptionem statuit, legem esse constat,

    ib. 1, 4, 1:

    cum Rhodiorum magistratus, quod litteras publicas sine subscriptione ad se dederant, evocasset, etc.,

    Suet. Tib. 32 Wolf (cf. Dio, 57, 11).—
    4.
    Hence, a warrant of the emperor (late Lat.), Amm. 15, 7, 9.—
    * II.
    A list, register:

    jugerum subscriptio ac professio,

    Cic. Verr 2, 3, 47, § 113.

    Lewis & Short latin dictionary > subscriptio

  • 100 valetudo

    vălētūdo ( vălītūdo), ĭnis, f. [valeo], habit, state, or condition of body, state of health, health, whether good or bad.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    optimā valetudine uti,

    Caes. B. C. 3, 49:

    valetudine minus commodā uti,

    id. ib. 3, 62:

    integra,

    Cic. Fin. 2, 20, 47:

    bona,

    Lucr. 3, 102; Cic. Lael. 6, 20; Quint. 10, 3, 26; Cato, R. R. 141, 3:

    melior,

    Plin. 23, 7, 63, § 120:

    commodior,

    Quint. 6, 3, 77:

    incommoda,

    Cic. Att. 5, 8, 1:

    infirma atque etiam aegra,

    id. Brut. 48, 180:

    quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    adversa,

    Just. 41, 6:

    dura,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    confirmata,

    Cic. Att. 10, 17, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46; id. de Or. 1, 62, 265:

    ut valetudini tuae diligentissime servias,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    multum interest inter vires et bonam valetudinem,

    Sen. Q. N. 1, praef. 6.— Plur.: sic caecitas ferri facile possit, si non desint subsidia valetudinum, of different states of health, i. e. whatever they may be, Cic. Tusc. 5, 39, 113.—
    B.
    In partic.
    1.
    A good state or condition, soundness of body, good health, healthfulness (syn.:

    salus, sanitas): valetudo decrescit, adcrescit labor,

    Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22:

    cui Gratia, fama, valetudo contingat abunde,

    Hor. Ep. 1, 4, 10:

    valetudo sustentatur notitiā sui corporis et observatione, quae res aut prodesse soleant aut obesse,

    Cic. Off. 2, 24, 86:

    melior fio valetudine, quam intermissis exercitationibus amiseram,

    id. Fam. 9, 18, 3:

    id pecus valetudinis tutissimae est,

    Col. 7, 22:

    hoc cibo... firmitatem valetudinis custodiri,

    Plin. 20, 5, 20, § 42; cf.:

    Quaque valetudo constat, nunc libera morbis, Nunc oppressa,

    Manil. 3, 140; cf. also Cic. de Or. 1, 62, 265.—
    2.
    A bad state or condition, ill health, sickness, feebleness, infirmity, indisposition (syn.:

    infirmitas, imbecillitas): curatio valetudinis,

    Cic. Div. 2, 59, 123:

    gravitas valetudinis, quā tamen jam paulum videor levari,

    id. Fam. 6, 2, 1:

    affectus valetudine,

    Caes. B. C. 1, 31:

    gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat,

    id. ib. 3, 2:

    quodam valetudinis genere tentari,

    Cic. Att. 11, 23, 1:

    quod me propter valetudinem tuam... non vidisses,

    id. Fam. 4, 1, 1:

    quod his Nonis in collegio nostro non affuisses, valetudinem causam, non maestitiam fuisse,

    id. Lael. 2, 8:

    excusatione te uti valetudinis,

    id. Pis. 6, 13:

    quibus (latere, voce) fractis aut imminutis aetate seu valetudine,

    Quint. 12, 11, 2:

    medicus quid in quoque valetudinis genere faciendum sit, docebit,

    id. 7, 10, 10:

    Blaesus novissimā valetudine conflictabatur,

    Plin. Ep. 2, 20, 7:

    major, i. e. morbus comitialis,

    Just. 13, 2:

    oculorum,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    calculorum,

    Plin. 21, 27, 100, § 173.— Plur.:

    medicus regere valetudines principis solitus,

    Tac. A. 6, 50:

    valetudinibus fessi,

    id. H. 3, 2:

    quod ad febrium valitudines attinet,

    Plin. 23, 1, 24, § 48:

    graves et periculosas valetudines experiri,

    Suet. Aug. 81; id. Tib. 11; Vitr. 1, 4.—
    II.
    Trop. (rare but class.), of the mind, health, soundness, sanity:

    ii sunt constituti quasi malā valetudine animi, sanabiles tamen,

    Cic. Tusc. 4, 37, 80:

    roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis,

    Sen. Ep. 10, 4; cf.:

    valetudo ei neque corporis neque animi constitit,

    unsound state of mind, mental infirmity, Suet. Calig. 50.—Rarely without animi:

    qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur,

    Cic. Div. 1, 38, 81.—
    B.
    Of style:

    quos (Lysiae studiosi), valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,

    Cic. Brut. 16, 64. —
    III.
    Personified: Valetudo, Health, as a divinity, Mart. Cap. 1, § 55.

    Lewis & Short latin dictionary > valetudo

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»