-
1 provincialis
prōvincĭālis, e, adj. [provincia], of or belonging to a province, provincial:II.administratio,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:scientia,
the administration of a province, id. ib. 1, 1, 7, §20: edictum,
belonging to a province, id. Verr. 2, 1, 46, § 118:molestia,
arising from the administration of a province, id. Fam. 2, 7, 4:abstinentia,
observed in the administration of a province, id. Sest. 3, 7:integritas,
id. ib. 5, 13:ornamenta et commoda,
id. Red. in Sen. 14, 34:parsimonia,
Tac. Agr. 4:bellum,
id. H. 1, 89:crimina,
id. A. 4, 20 fin.:aditus ad me minime provinciales,
not as they usually are with provincial administrators, Cic. Att. 6, 2, 5.—Subst.: prōvincĭālis, is, m., an inhabitant of a province; mostly in plur., the people of a province, provincials, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15; Suet. Calig. 39; Dig. 50, 16, 190. —Opp. to the inhabitants of Italy:Italicus es an provincialis?
Plin. Ep. 9, 23, 2; Suet. Vesp. 9; cf. as adj., Col. 3, 3, 11. -
2 prōvinciālis
prōvinciālis e, adj. [provincia], of a province, provincial: negotia: administratio: scientia, the administration of a province: edictum, relating to a province: molestia, in administering a province: abstinentia, forbearance in governing a province: parsimonia, Ta.: aditūs ad me minime provinciales, not as with other provincial governors: bellum, in the province, Ta.— Plur m. as subst, the people of a province, provincials.* * *provincialis, provinciale ADJ -
3 comprovincialis
com-prōvincĭālis, e, adj., born in the same province, Sid. Ep. 7, 7. -
4 delectus
1.dēlectus, a, um, Part., from 1. deligo.2.dēlectus or dīlectus (so often in best MSS., and adopted by Halm in Quint. and Cic., Weissenb. in Liv., Dietsch in Sall., and by Brambach, etc.; but Bait. and Kay. in Cic., Dinter and Nipperdey in Caes., delectus), ūs, m. [1. deligo], a choosing or picking out, a selecting; a selection, choice, distinction (freq. and class.).I.In gen.:II.utrimque tibi nunc dilectum para,
Plaut. Ps. 1, 3, 157:mihi quidem etiam lautius videtur, quod eligitur, et ad quod delectus adhibetur,
Cic. Fin. 5, 30, 90: earum rerum hic tenetur a sapiente delectus, ut, etc. (shortly before: cum soluta nobis est eligendi optio), id. ib. 1, 10, 33:in hoc verborum genere propriorum delectus est quidam habendus,
id. de Or. 3, 37, 150; so, verborum, Caes. ap. Cic. Brut. 72, 253; Quint. 12, 9, 6; cf.:rerum verborumque agendus,
id. 10, 3, 5:verbis delectum adhibere,
Tac. Or. 22: cujus (euphônias) in eo dilectus est, ut, etc., Quint. 1, 5, 4:judicum,
Cic. Phil. 5, 5, 13:omnium rerum delectum atque discrimen pecunia sustulisset,
id. Verr. 2, 2, 50;so with discrimen,
id. Fin. 4, 25, 69:magnus hominum et dignitatum,
id. Rep. 1, 34:dignitatis,
id. Clu. 46; id. Off. 1, 14, 45:acceptorum beneficiorum sunt delectus habendi,
id. ib. 1, 15, 49:non delectu aliquo aut sapientia ducitur ad judicandum,
id. Planc. 4:sine ullo delectu, sine populi Rom. notione, sine judicio senatus,
id. Agr. 2, 21 fin.; cf. Ov. M. 10, 325;and on the contrary, cum delectu,
making a selection, Plin. 7, 53, 54, § 180; Plin. Ep. 2, 13, 18.—Milit. t. t., a levy, a recruiting:B.per legatos delectum habere,
Caes. B. G. 6, 1; so, delectum habere, a standing phrase for recruiting, id. ib. 7, 1; id. B. C. 1, 2; 1, 6; Cic. Phil. 5, 12; Sall. C. 36, 3; Liv. 2, 28; Tac. A. 13, 35 al.; cf.the postAug. agere,
Quint. 12, 3, 5; Plin. 7, 29, 30, § 107; Tac. H. 2, 16; Suet. Calig. 43 al.:conficere,
Liv. 25, 5:quas (legiones) ex novo delectu confecerat,
Caes. B. C. 1, 25:exercitus superbissimo delectu collectus,
Cic. Prov. Cons. 2 fin.:provincialis,
made in the province, provincial, id. Fam. 15, 1 fin.:in bella,
Plin. 6, 19, 22, § 66.—Meton. (abstr. pro concreto), the men levied, a levy:e Britannico delectu octo milia sibi adjunxit,
Tac. H. 2, 57. -
5 gentiles
gentīlis, e, adj. [gens].I.Of or belonging to the same clan (gens), stock, or race; and subst.: gentīlis, is, com., a person belonging to the same family or gens, a relative bearing the same name (syn.: gentilicus, genticus; cf.II.also: cognatus, agnatus, affinis): gentiles sunt, qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt, quorum majorum nemo servitutem servivit, qui capite non sunt deminuti,
Cic. Top. 6, 29: gentilis dicitur et ex eodem genere ortus et is qui simili nomine appellatur; ut ait Cincius, gentiles mihi sunt, qui meo nomine appellantur, Paul. ex Fest. p. 94 Müll.: SI FVRIOSVS EST AGNATORVM GENTILIVMQVE IN EO PECVNIAQVE EIVS POTESTAS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148:SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, id. ap. Collat. Legg. Mosaic. et Rom. 16, 4: si nullus agnatus sit, eadem lex XII. tabularum gentiles ad hereditatem vocat,
Gai. Inst. 3, 17; cf. Ulp. Fragm. 26, 1 a.: tuus gentilis ( thy kinsman), Brute, M. Pennus, Cic. Brut. 28, 109:sordidatus cum gentilibus clientibusque,
Liv. 3, 58, 1:e duobus gentilibus,
Suet. Tib. 1:homines deorum immortalium quasi gentiles,
Cic. Univ. 11:tuus paene gentilis,
thy namesake, id. Verr. 2, 2, 77, § 190; cf., jestingly: fuit enim (Pherecydes) meo regnante gentili (i. e. Ser. Tullio),
id. Tusc. 1, 16, 38.— Adj.:nomen,
Suet. Ner. 41:stemma,
id. ib. 37:monumentum Domitiorum,
id. ib. 50: copia, out of their own gens, id. Vit. 1:gentile domus nostrae bonum,
Tac. A. 2, 37; cf.manus (i. e. Fabii),
Ov. F. 2, 198: odia, family enmity (of Hanno towards Hannibal), Sil. 2, 277:capillo erat pone occipitium summissiore, quod gentile in illo videbatur,
peculiar to the family, hereditary, Suet. Tib. 68.—Prov. (cf. the law for the insane, supra):mente est captus atque ad agnatos et gentiles est deducendus,
Varr. R. R. 1, 2, 8.—Transf.* A.Of slaves who bore the name of their masters:B. C.apud antiquos singuli Marcipores Luciporesve dominorum gentiles omnem victum in promiscuo habebant,
Plin. 33, 1, 6, § 26.—In a more extended sense (acc. to gens, II. F.), of or belonging to the same people or nation, national; and subst., a fellow-countryman (post-Aug.):2.multis et validis propinquitatibus subnixus turbare gentiles nationes promptum haberet,
Tac. A. 11, 1 fin.:solum,
id. ib. 3, 59:imperium,
id. ib. 6, 32:religio,
id. ib. 12, 34:levitas,
id. ib. 12, 14;utilitas,
id. ib. 12, 17:lina,
Sil. 4, 223; cf.metallum,
id. 16, 465:gurges,
Stat. Th. 9, 297.—Subst., Gell. 17, 17, 2.—In partic.a.In opp. to Roman: gentīles, foreigners: nulli gentilium provincialis femina copuletur, Cod. Th. 3, 14, 1; 11, 30, 62; Aus. Grat. Act. 4:b.cum scutariis et gentilibus,
Amm. 14, 7: nullum autem ex gentilibus liberum adprobari licet, Fragm. Jur. Rom. Vat. 34 Huschke.—In eccl. Lat., opp. to Jewish or Christian, heathen, pagan, gentile; and subst.: gentīlis, is, m., a heathen, a pagan: vulgus, Prud. steph. 10, 464:1.nugae,
id. adv. Symm. 1, 576:gentilium litterarum libri,
Hier. Ep. 22, 30; Vulg. Tob. 1, 12; id. Act. 14, 5.— Sup.:Sextus Pythagorēus, homo gentilissimus,
Hier. in Jerem. 4, 22.—Hence, adv.: gentīlĭter (acc. to II. C.; late Lat.).After the manner or in the language of a country:2.Cretes Dianam Britomarten gentiliter nominant,
in their native language, Sol. 11, 8; 20, 8.—Heathenishly, Fulg. Discuss. Arian. 4; Vulg. Gal. 2, 14. -
6 gentilis
gentīlis, e, adj. [gens].I.Of or belonging to the same clan (gens), stock, or race; and subst.: gentīlis, is, com., a person belonging to the same family or gens, a relative bearing the same name (syn.: gentilicus, genticus; cf.II.also: cognatus, agnatus, affinis): gentiles sunt, qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt, quorum majorum nemo servitutem servivit, qui capite non sunt deminuti,
Cic. Top. 6, 29: gentilis dicitur et ex eodem genere ortus et is qui simili nomine appellatur; ut ait Cincius, gentiles mihi sunt, qui meo nomine appellantur, Paul. ex Fest. p. 94 Müll.: SI FVRIOSVS EST AGNATORVM GENTILIVMQVE IN EO PECVNIAQVE EIVS POTESTAS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148:SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, id. ap. Collat. Legg. Mosaic. et Rom. 16, 4: si nullus agnatus sit, eadem lex XII. tabularum gentiles ad hereditatem vocat,
Gai. Inst. 3, 17; cf. Ulp. Fragm. 26, 1 a.: tuus gentilis ( thy kinsman), Brute, M. Pennus, Cic. Brut. 28, 109:sordidatus cum gentilibus clientibusque,
Liv. 3, 58, 1:e duobus gentilibus,
Suet. Tib. 1:homines deorum immortalium quasi gentiles,
Cic. Univ. 11:tuus paene gentilis,
thy namesake, id. Verr. 2, 2, 77, § 190; cf., jestingly: fuit enim (Pherecydes) meo regnante gentili (i. e. Ser. Tullio),
id. Tusc. 1, 16, 38.— Adj.:nomen,
Suet. Ner. 41:stemma,
id. ib. 37:monumentum Domitiorum,
id. ib. 50: copia, out of their own gens, id. Vit. 1:gentile domus nostrae bonum,
Tac. A. 2, 37; cf.manus (i. e. Fabii),
Ov. F. 2, 198: odia, family enmity (of Hanno towards Hannibal), Sil. 2, 277:capillo erat pone occipitium summissiore, quod gentile in illo videbatur,
peculiar to the family, hereditary, Suet. Tib. 68.—Prov. (cf. the law for the insane, supra):mente est captus atque ad agnatos et gentiles est deducendus,
Varr. R. R. 1, 2, 8.—Transf.* A.Of slaves who bore the name of their masters:B. C.apud antiquos singuli Marcipores Luciporesve dominorum gentiles omnem victum in promiscuo habebant,
Plin. 33, 1, 6, § 26.—In a more extended sense (acc. to gens, II. F.), of or belonging to the same people or nation, national; and subst., a fellow-countryman (post-Aug.):2.multis et validis propinquitatibus subnixus turbare gentiles nationes promptum haberet,
Tac. A. 11, 1 fin.:solum,
id. ib. 3, 59:imperium,
id. ib. 6, 32:religio,
id. ib. 12, 34:levitas,
id. ib. 12, 14;utilitas,
id. ib. 12, 17:lina,
Sil. 4, 223; cf.metallum,
id. 16, 465:gurges,
Stat. Th. 9, 297.—Subst., Gell. 17, 17, 2.—In partic.a.In opp. to Roman: gentīles, foreigners: nulli gentilium provincialis femina copuletur, Cod. Th. 3, 14, 1; 11, 30, 62; Aus. Grat. Act. 4:b.cum scutariis et gentilibus,
Amm. 14, 7: nullum autem ex gentilibus liberum adprobari licet, Fragm. Jur. Rom. Vat. 34 Huschke.—In eccl. Lat., opp. to Jewish or Christian, heathen, pagan, gentile; and subst.: gentīlis, is, m., a heathen, a pagan: vulgus, Prud. steph. 10, 464:1.nugae,
id. adv. Symm. 1, 576:gentilium litterarum libri,
Hier. Ep. 22, 30; Vulg. Tob. 1, 12; id. Act. 14, 5.— Sup.:Sextus Pythagorēus, homo gentilissimus,
Hier. in Jerem. 4, 22.—Hence, adv.: gentīlĭter (acc. to II. C.; late Lat.).After the manner or in the language of a country:2.Cretes Dianam Britomarten gentiliter nominant,
in their native language, Sol. 11, 8; 20, 8.—Heathenishly, Fulg. Discuss. Arian. 4; Vulg. Gal. 2, 14. -
7 Italia
Ītălĭa, ae, f. [for Vitalia from vitulus; cf. italos, from the abundance and excellence of its cattle; v. Gell. 11, 1, 1], Italy, Caes. B. C. 1, 6, 3; Verg. A. 1, 263; Plin. 3, 5, 6, § 38; 37, 13, 77, § 201 et saep.— In apposition: Italia terra, Cato ap. Gell. 3, 6.—B.Transf., the inhabitants of Italy:II.totam Italiam esse effusam,
Cic. Deiot. 4, 11.—Derivv.A.Ītălĭcus, a, um, adj., of or belonging to Italy, Italian:B.jus habere,
Plin. 3, 21, 25, § 139:triticum,
id. 18, 7, 12, § 65:genus falcium,
id. 18, 28, 67, § 261:oppida,
Tac. A. 3, 71:coloniae,
id. ib. 6, 12:legio,
id. H. 1, 59:de qua (olea) Catonis Italica sententia,
adapted to the climate of Italy, Plin. 17, 12, 19, § 93:bellum,
the Social war, Cic. Verr. 2, 5, 15:Pythagorei, qui essent Italici philosophi quondam nominati,
id. de Sen. 21.— Subst.: Ītălĭcus, i, m., an Italian:Italicus es an provincialis,
Plin. Ep. 9, 23; Liv. 24, 47.— Plur., Vell. 2, 16, 1. —Ītălis, ĭdis, adj. f., Italian:C.ora,
Ov. P. 2, 3, 84:matres,
Mart. 11, 53.— Subst. plur.: Ītălĭdes, the Italian women, Verg. A. 11, 657.—Ītălus, a, um, adj., Italian ( poet. and post-class.):2.Italis longe disjungimur oris,
Verg. A. 1, 252:terra,
id. ib. 7, 643:virtus,
id. ib. 12, 827:sermo,
the Latin language, Arn. 4, 134. —Subst.: Ĭtălus, i, m.a.An Italian, plur.: Itali [p. 1007] ac Latini, Auct. Har. Resp. 9, 9; Verg. A. 1, 109; Plin. 3, 5, 10, § 71:b.gentes Italum (Italorum),
Verg. A. 6, 92.—An ancient king of Italy, from whom the country is said to have taken its name, Verg. A. 7, 178; cf. Serv. Verg. A. 1, 2; 1, 533; Hyg. Fab. 127; cf. also Varr. R. R. 2, 5, 3. -
8 Italicus
Ītălĭa, ae, f. [for Vitalia from vitulus; cf. italos, from the abundance and excellence of its cattle; v. Gell. 11, 1, 1], Italy, Caes. B. C. 1, 6, 3; Verg. A. 1, 263; Plin. 3, 5, 6, § 38; 37, 13, 77, § 201 et saep.— In apposition: Italia terra, Cato ap. Gell. 3, 6.—B.Transf., the inhabitants of Italy:II.totam Italiam esse effusam,
Cic. Deiot. 4, 11.—Derivv.A.Ītălĭcus, a, um, adj., of or belonging to Italy, Italian:B.jus habere,
Plin. 3, 21, 25, § 139:triticum,
id. 18, 7, 12, § 65:genus falcium,
id. 18, 28, 67, § 261:oppida,
Tac. A. 3, 71:coloniae,
id. ib. 6, 12:legio,
id. H. 1, 59:de qua (olea) Catonis Italica sententia,
adapted to the climate of Italy, Plin. 17, 12, 19, § 93:bellum,
the Social war, Cic. Verr. 2, 5, 15:Pythagorei, qui essent Italici philosophi quondam nominati,
id. de Sen. 21.— Subst.: Ītălĭcus, i, m., an Italian:Italicus es an provincialis,
Plin. Ep. 9, 23; Liv. 24, 47.— Plur., Vell. 2, 16, 1. —Ītălis, ĭdis, adj. f., Italian:C.ora,
Ov. P. 2, 3, 84:matres,
Mart. 11, 53.— Subst. plur.: Ītălĭdes, the Italian women, Verg. A. 11, 657.—Ītălus, a, um, adj., Italian ( poet. and post-class.):2.Italis longe disjungimur oris,
Verg. A. 1, 252:terra,
id. ib. 7, 643:virtus,
id. ib. 12, 827:sermo,
the Latin language, Arn. 4, 134. —Subst.: Ĭtălus, i, m.a.An Italian, plur.: Itali [p. 1007] ac Latini, Auct. Har. Resp. 9, 9; Verg. A. 1, 109; Plin. 3, 5, 10, § 71:b.gentes Italum (Italorum),
Verg. A. 6, 92.—An ancient king of Italy, from whom the country is said to have taken its name, Verg. A. 7, 178; cf. Serv. Verg. A. 1, 2; 1, 533; Hyg. Fab. 127; cf. also Varr. R. R. 2, 5, 3. -
9 Italides
Ītălĭa, ae, f. [for Vitalia from vitulus; cf. italos, from the abundance and excellence of its cattle; v. Gell. 11, 1, 1], Italy, Caes. B. C. 1, 6, 3; Verg. A. 1, 263; Plin. 3, 5, 6, § 38; 37, 13, 77, § 201 et saep.— In apposition: Italia terra, Cato ap. Gell. 3, 6.—B.Transf., the inhabitants of Italy:II.totam Italiam esse effusam,
Cic. Deiot. 4, 11.—Derivv.A.Ītălĭcus, a, um, adj., of or belonging to Italy, Italian:B.jus habere,
Plin. 3, 21, 25, § 139:triticum,
id. 18, 7, 12, § 65:genus falcium,
id. 18, 28, 67, § 261:oppida,
Tac. A. 3, 71:coloniae,
id. ib. 6, 12:legio,
id. H. 1, 59:de qua (olea) Catonis Italica sententia,
adapted to the climate of Italy, Plin. 17, 12, 19, § 93:bellum,
the Social war, Cic. Verr. 2, 5, 15:Pythagorei, qui essent Italici philosophi quondam nominati,
id. de Sen. 21.— Subst.: Ītălĭcus, i, m., an Italian:Italicus es an provincialis,
Plin. Ep. 9, 23; Liv. 24, 47.— Plur., Vell. 2, 16, 1. —Ītălis, ĭdis, adj. f., Italian:C.ora,
Ov. P. 2, 3, 84:matres,
Mart. 11, 53.— Subst. plur.: Ītălĭdes, the Italian women, Verg. A. 11, 657.—Ītălus, a, um, adj., Italian ( poet. and post-class.):2.Italis longe disjungimur oris,
Verg. A. 1, 252:terra,
id. ib. 7, 643:virtus,
id. ib. 12, 827:sermo,
the Latin language, Arn. 4, 134. —Subst.: Ĭtălus, i, m.a.An Italian, plur.: Itali [p. 1007] ac Latini, Auct. Har. Resp. 9, 9; Verg. A. 1, 109; Plin. 3, 5, 10, § 71:b.gentes Italum (Italorum),
Verg. A. 6, 92.—An ancient king of Italy, from whom the country is said to have taken its name, Verg. A. 7, 178; cf. Serv. Verg. A. 1, 2; 1, 533; Hyg. Fab. 127; cf. also Varr. R. R. 2, 5, 3. -
10 Italis
Ītălĭa, ae, f. [for Vitalia from vitulus; cf. italos, from the abundance and excellence of its cattle; v. Gell. 11, 1, 1], Italy, Caes. B. C. 1, 6, 3; Verg. A. 1, 263; Plin. 3, 5, 6, § 38; 37, 13, 77, § 201 et saep.— In apposition: Italia terra, Cato ap. Gell. 3, 6.—B.Transf., the inhabitants of Italy:II.totam Italiam esse effusam,
Cic. Deiot. 4, 11.—Derivv.A.Ītălĭcus, a, um, adj., of or belonging to Italy, Italian:B.jus habere,
Plin. 3, 21, 25, § 139:triticum,
id. 18, 7, 12, § 65:genus falcium,
id. 18, 28, 67, § 261:oppida,
Tac. A. 3, 71:coloniae,
id. ib. 6, 12:legio,
id. H. 1, 59:de qua (olea) Catonis Italica sententia,
adapted to the climate of Italy, Plin. 17, 12, 19, § 93:bellum,
the Social war, Cic. Verr. 2, 5, 15:Pythagorei, qui essent Italici philosophi quondam nominati,
id. de Sen. 21.— Subst.: Ītălĭcus, i, m., an Italian:Italicus es an provincialis,
Plin. Ep. 9, 23; Liv. 24, 47.— Plur., Vell. 2, 16, 1. —Ītălis, ĭdis, adj. f., Italian:C.ora,
Ov. P. 2, 3, 84:matres,
Mart. 11, 53.— Subst. plur.: Ītălĭdes, the Italian women, Verg. A. 11, 657.—Ītălus, a, um, adj., Italian ( poet. and post-class.):2.Italis longe disjungimur oris,
Verg. A. 1, 252:terra,
id. ib. 7, 643:virtus,
id. ib. 12, 827:sermo,
the Latin language, Arn. 4, 134. —Subst.: Ĭtălus, i, m.a.An Italian, plur.: Itali [p. 1007] ac Latini, Auct. Har. Resp. 9, 9; Verg. A. 1, 109; Plin. 3, 5, 10, § 71:b.gentes Italum (Italorum),
Verg. A. 6, 92.—An ancient king of Italy, from whom the country is said to have taken its name, Verg. A. 7, 178; cf. Serv. Verg. A. 1, 2; 1, 533; Hyg. Fab. 127; cf. also Varr. R. R. 2, 5, 3. -
11 Italus
Ītălĭa, ae, f. [for Vitalia from vitulus; cf. italos, from the abundance and excellence of its cattle; v. Gell. 11, 1, 1], Italy, Caes. B. C. 1, 6, 3; Verg. A. 1, 263; Plin. 3, 5, 6, § 38; 37, 13, 77, § 201 et saep.— In apposition: Italia terra, Cato ap. Gell. 3, 6.—B.Transf., the inhabitants of Italy:II.totam Italiam esse effusam,
Cic. Deiot. 4, 11.—Derivv.A.Ītălĭcus, a, um, adj., of or belonging to Italy, Italian:B.jus habere,
Plin. 3, 21, 25, § 139:triticum,
id. 18, 7, 12, § 65:genus falcium,
id. 18, 28, 67, § 261:oppida,
Tac. A. 3, 71:coloniae,
id. ib. 6, 12:legio,
id. H. 1, 59:de qua (olea) Catonis Italica sententia,
adapted to the climate of Italy, Plin. 17, 12, 19, § 93:bellum,
the Social war, Cic. Verr. 2, 5, 15:Pythagorei, qui essent Italici philosophi quondam nominati,
id. de Sen. 21.— Subst.: Ītălĭcus, i, m., an Italian:Italicus es an provincialis,
Plin. Ep. 9, 23; Liv. 24, 47.— Plur., Vell. 2, 16, 1. —Ītălis, ĭdis, adj. f., Italian:C.ora,
Ov. P. 2, 3, 84:matres,
Mart. 11, 53.— Subst. plur.: Ītălĭdes, the Italian women, Verg. A. 11, 657.—Ītălus, a, um, adj., Italian ( poet. and post-class.):2.Italis longe disjungimur oris,
Verg. A. 1, 252:terra,
id. ib. 7, 643:virtus,
id. ib. 12, 827:sermo,
the Latin language, Arn. 4, 134. —Subst.: Ĭtălus, i, m.a.An Italian, plur.: Itali [p. 1007] ac Latini, Auct. Har. Resp. 9, 9; Verg. A. 1, 109; Plin. 3, 5, 10, § 71:b.gentes Italum (Italorum),
Verg. A. 6, 92.—An ancient king of Italy, from whom the country is said to have taken its name, Verg. A. 7, 178; cf. Serv. Verg. A. 1, 2; 1, 533; Hyg. Fab. 127; cf. also Varr. R. R. 2, 5, 3. -
12 urbanus
urbānus, a, um, adj. [urbs], of or belonging to the city or town, city-, town- (opp. rusticus; cf.: urbicus, oppidanus).I.Lit.A.Adj.:2.nostri majores non sine causā praeponebant rusticos Romanos urbanis,
Varr. R. R. 2, praef. §1: rustica et urbana vita,
id. ib. 3, 1, 1:vita (opp. rustica),
Quint. 2, 4, 24; cf. Ter. Ad. 1, 1, 17:urbani assidui cives, quos scurras vocant,
Plaut. Trin. 1, 2, 165:scurra,
id. Most. 1, 1, 14:leges,
id. Rud. 4, 3, 85:tribus,
Cic. de Or. 1, 9, 38:praetor,
Caes. B. C. 3, 20:plebes,
Sall. C. 37, 4:servitia,
id. ib. 24, 4:exercitus,
Liv. 27, 3, 9:administratio rei publicae (opp. provincialis),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:res,
Plaut. Cas. 1, 13; Caes. B. G. 7, 6:motus,
id. ib. 7, 1:luxus,
Tac. A. 2, 44: praedia, land and houses, all land covered by buildings (v. praedium), Dig. 50, 16, 198; 8, 1, 1; cf. ib. 8, tit. 2:fundus,
Cato, R. R. 8, 2:rus,
Just. 31, 2:cohortes,
Dig. 25, 1, 8, § 9.—Subst.: urbā-nus, i, m., an inhabitant of a city, a city man, citizen:B.urbani fiunt rustici,
Plaut. Merc. 4, 3, 15 sq.:omnes urbani, rustici,
Cic. Fin. 2, 23, 77:sermo omnis non modo urbanorum, sed etiam rusticorum,
id. Or. 24, 81:otiosi,
Liv. 5, 20, 6:obrepere urbanis,
Plin. Ep. 9, 20, 2.—Esp., devoted to the city, fond of city life:II. A.diligere secessum, quem tu nimis urbanus es, nisi concupiscis,
Plin. Ep. 2, 17, 29.—In a good sense.1.Polished, refined, cultivated, courteous, affable, urbane (syn.:b.comis, humanus): hominem non solum sapientem, verum etiam, ut nunc loquimur urbanum,
Cic. Fam. 3, 8, 3; cf. Quint. 8, 3, 34 sq.; so Cic. Verr. 2, 1, 6, § 17.—Transf., of plants, improved, cultivated, ornamental: sunt arborum quaedam urbaniores, quas his placet nominibus distinguere. Hae mites, quae fructu atque aliqua dote umbrarumve officio humaniusjuvant, non improbe dicantur urbanae. Plin. 16, 19, 32, § 78:2.acanthi topiariae et urbanae herbae,
id. 22, 22, 34, § 76.—Of speech.a.In gen., refined, polished, elegant. nice, choice:b.in vocibus nostrorum oratorum recinit quiddam et resonat urbanius,
Cic. Brut. 46, 171:genus dicendi,
Quint. 2, 8, 4:os facile, explanatum, jucundum, urbanum, id est, in quo nulla neque rusticitas neque peregrinitas resonet,
id. 11, 3, 30:distinctior et urbanior et altior Cicero,
Tac. Or. 18.—In [p. 1935] partic., of wit, witty, humorous, facetious: urbanus homo erit, cujus multa bene dicta responsaque erunt: et qui in sermonibus, circulis, conviviis, item in contionibus, omni denique loco ridicule commodeque dicet, Domit. Mars. ap. Quint. 6, 3, 105:B.dictum per se urbanum,
id. 6, 3, 54:circumfertur Marcii Philippi velut urbanissimum factum atque dictum,
Col. 8, 16, 3:qui est in isto genere urbanissimus,
Cic. Cael. 15, 36:Romani veteres atque urbani sales,
id. Fam. 9, 15, 2:homines lauti et urbani,
id. Verr. 2, 1, 6, § 17:hic tibi comis et urbanus liberque videtur,
witty, clever, Hor. S. 1, 4, 90:urbanus coepit haberi,
id. Ep. 1, 15, 27:in senatu dicax et urbanus et bellus,
Plin. Ep. 4, 25, 3:urbanos qui illa censuerunt dicam an miseros? Dicerem urbanos, si senatum deceret urbanitas,
id. ib. 8, 6, 3.—In a bad sense, bold, forward, impudent:1.frontis ad urbanae descendi praemia,
Hor. Ep. 1, 9, 11:audacia,
Cic. Prov. Cons. 4, 8.— Adv.: urbānē (acc. to II. A.).Courteously, civilly, affably, politely, urbanely:2.severe et graviter et prisce agere, an remisse ac leniter et urbane,
Cic. Cael. 14, 33:urbanius agere,
id. ib. 15, 36: urbanissime et prudentissime adjuvit, Treb. Gallien. 14.—More freq.,
См. также в других словарях:
PROVINCIALIS — dicitur in Ecclesia Romana qui Monasteria eiusdem Ordinis provinciae nomine, in eadem vel pluribus provinciis, eiusdem Regni, sita, moderatur: quô sensu provinciae nomen plerumque est a principe Monasterio eius Ordinis. Richeliet. Diction. Gall … Hofmann J. Lexicon universale
PROVINCIALIS Comes — German. Landgrave, Iudex dicitur sue Comes territorii Mediterranei, ad discrimen Marchionum, qui limites tuentur. Per ex cellentiam sic dictus occurrit Landgravius Thuringiae, apud Arnoldum Lubec. l. 2. c. 35. Quin et Hassi Provinciales dicuntur … Hofmann J. Lexicon universale
provincialis — L. provincia, province; alis, pertaining to. Relating to a province, in particular to Provincia, now Provence, France … Etymological dictionary of grasses
provincialis — /pravinshiyeylas/ In the civil law, one who has his domicile in a province … Black's law dictionary
Orchis provincialis — Provence Orchis Flower of Orchis provincialis Scientific classification Kingdom: Plan … Wikipedia
Orchis provincialis — Orchis provincialis Orchis pro … Wikipedia Español
Spelyngochthonius provincialis — Spelyngochthonius provincialis … Wikipédia en Français
Ophrys provincialis — Ophrys de Provence Ophrys de Provence … Wikipédia en Français
Orchis provincialis — Orchis de Provence Orchis provincialis … Wikipédia en Français
Lucanus tetraodon provincialis — Lucanus tetraodon provincialis Clasificación científica Rein … Wikipedia Español
Spelyngochthonius provincialis — Spelyngochthonius provincialis Clasificación científica Rein … Wikipedia Español