-
61 commodule
commodulē, Adv. (Demin. v. commode), nach bester Bequemlichkeit, in schönster Angemessenheit, ludere, Plaut. rud. 468: provenire, Arnob. 2, 18. Vgl. 2. commodulum.
-
62 malitiosus
malitiōsus, a, um (malitia), schelmisch, schurkisch, hinterlistig, arglistig, hämisch, homo, Cic.: iuris interpretatio, Cic. – Compar., quid verbis fallacius, quid insidiosius, quid malitiosius dici aut inveniri potest? Augustin. de mor. Manich. 19. – Superl., eos (aiunt) provenire malitiosissimos, qui etc., Fronto ad M. Caes. 4, 3. p. 62, 6 N.: quod malitiosissimum est, Augustin. de civ. dei 2, 29. p. 96, 24 D. – / silva Malitiosa (ἡ ὕλη καλουμένη κακοῦργος, Dion. Hal.), ein Wald im Sabinischen, Liv. 1, 30, 9.
-
63 provenio
prō-venio, vēnī, ventum, īre, vorwärtskommen, I) im allg., hervorkommen, 1) eig.: a) v. Pers.: qui in scaenam novo modo provenit, auftritt, Plaut. Pseud. 568. – b) v. Lebl.: sputum etiam biliosum et purulentum, sive separatim ista sive mixta proveniunt, Cels.: quibus feminis menstrua non proveniunt, Cels. – 2) bildl., hervortreten, zutage kommen, malum maximum, si id palam provenit, Plaut. capt. 222 Sch. – II) prägn.: A) hervorkommen = erzeugt werden, hervorwachsen, entstehen, 1) eig.: frumentum angustius provenerat, Caes.: cum provenisset segetum copia, Amm.: si (gregalia poma) provenere maturius, Sen.: plumbum provenit, Plin.: quae ibi proveniant, Liv.: ut quae provenerint colligam (im Bilde), Plin. ep.: huic lena proveni, Ov.: Ariaemenem primum quidem Dario, sed privato provenisse geboren worden, Iustin. – 2) übtr.: a) hervorgehen, entstehen, ut ex studiis gaudium, sic studia hilaritate proveniunt, Plin. ep. 8, 19, 2. – v. Pers. = entstehend aufkommen, proveniebant oratores novi, Naev. com. fr.: provenere ibi scriptorum magna ingenia, Sall.: quando non in omnibus gentibus varia ingenia provenere? Apul. – b) vorkommen, vorfallen, sich zutragen, quid certā quādam ratione plerumque proveniat, Colum.: Alexandro simile provenisset ostentum, Suet. – B) fortkommen, 1) eig., v. Gewächsen, wachsen, gedeihen, provenit stirps, Colum., arbor, Plin., mire silva, Plin. – prägn., v. Boden, novā ubertate provenire terram, gedeihe, erweise sich fruchtbar, Tac. ann. 16, 2. – 2) übtr.: a) v. Lebl., vonstatten gehen, ablaufen, ausfallen, ut initia belli provenissent, Tac.: sine malo, Plaut. – prägn., gut vonstatten gehen, gelingen, gedeihen, carmina proveniunt animo deducta sereno, Ov.: non ignavum et, si provenisset, atrox consilium iniit, Tac.: si destinata provenissent, Tac.: quidquid cogitaret volveretque animo, quamlibet magnum, id esse proventurum, Suet. – b) v. Pers., wegkommen, durchkommen, proveni nequiter, ich bin schändlich weggekommen, Plaut.: cum tu recte provenisti, gut weggekommen bist, glücklich geboren hast, Plaut.
-
64 satago
sat-ago, ere, I) Genüge leisten, befriedigen, nunc satagit, nun befriedigt (bezahlt) er gleich, Plaut. asin. 440. – II) genug zu tun haben, a) übh., vollauf zu tun haben, sich vollauf beschäftigen, geschäftig sein, absol., Domit. Afer bei Quint. 6, 3, 54 u. 11, 3, 126. – m. Dat. (für wen?), quisque sibi satagit, sed nihil proficiet illi, Commodian. apol. 1007. – m. circa u. Akk., Martha autem satagebat circa frequens ministerium, machte sich viel zu schaffen mit usw., Vulg. Luc. 10, 40. – m. allg. Acc., haec satagens, geschäftig betreibend, Petron. 137, 10. – mit Genet., etsi is quoque suarum rerum satagit, mit seinen Angelegenheiten vollauf zu tun hat, Ter. heaut. 225 (auch getrennt geschrieben). – m. ut u. Konj., sich eifrig bemühen, sich befleißigen, quapropter, fratres, magis satagite, ut etc., Vulg. 2. Petr. 1, 10: u. so mit folg. ut ne u. Konj., semper satagere, ut ne in amore animum occupes, Pacuv. tr. 72: u. m. folg. Infin., provenire satagit vir, Commodian. apol. 604: satagite immaculati et inviolati ei inveniri in pace, Vulg. 2. Petr. 3, 14: quantum possunt satagunt sibi servare, Augustin. serm. 390, 1. – b) im üblen Sinne, sich abquälen, in Ängsten-, in Not (Bedrängnis) sein, curris, stupes, satagis, Petron. 58, 9: Iuppiter satagit fractus metu, Arnob. 5, 21: dole et satage (kreiße) quasi parturiens, Vulg. Mich. 4, 10: Caesar alteram alam mittit, qui satagentibus (den Bedrängten) celeriter succurrerent, Auct. b. Afr. 78, 7. – / Corp. inscr. Lat. 3, 2341 commendo virtute satactam viell. = die mit der Tugend viel zu schaffen gehabt hat, die höchst tugendsame.
-
65 venio
venio, vēnī, ventum, venīre (βαίνω = *βανjω, altind. gámati, geht, gotisch qiman, ahd. quëman), kommen (Ggstz. abire, discedere, manere), I) eig.: A) im allg.: a) v. leb. Subjj.: α) übh.: istinc, Cic.: huc, Cic.: istuc, Cic.: foras, Plaut.: redeant, unde venerint, Liv.: qui unā venerant, Cic.: ab domo (Heimat), Liv.: ad alqm, Cic.: ad urbem, Cic.: in Cariam ex insula, Plaut.: in astu, Ter. u. Nep.: in Tusculanum, Cic.: in conspectum, Caes. u. Nep.: in conspectum alcis, Hirt. b.G.: sub aspectum, Cic.: sub oculos, Sen. u. Quint.: sub ora viri caelo, von Tauben, Verg. – m. bl. Acc. loc., domum ad alqm, Cic.: domum alcis saepe salutandi causā, Mat. in Cic. ep.: sexto die Delum Athenis, Cic.: poet. tumulum, Verg.: fines Ausonios, Verg.: Scythiam, Verg. – m. Ang. mit wem? cum equitatu, Caes.: ceteros cum custodibus in aedem Concordiae venire iubet, läßt er unter Bedeckung in den T. der C. bringen, Sall. – m. Ang. wem? novus exercitus domo accitus Etruscis venit, Liv. 9, 33, 2 (vgl. unten no. b). – m. Angabe des Zweckes, huc ad ludos, Plaut.: ad alqm ad cenam, Plaut.: v. auxilio (Dat.), subsidio (Dat.), Caes. u.a.: ad causam dicendam, Liv.: ad eum oratum, ut etc., Caes.: eam veni quaesitum, Plaut.: socios ad senatum questum venisse m. folg. Acc. u. Infin., Metell. Numid. fr.: ad istum emptum venerunt illum locum senatorium, Cic.: m. Infin., aurum petere, Plaut.: speculari, Liv.: Libycos populare penates, Verg. – impers., dum ad flumen Varum veniatur, Caes.: ad quos ventum erat, Caes.: ventum in insulam est, Cic.: Lilybaeum venitur, Cic.: venitur ad tempus, Vell.: ubi eo ventum est, Caes. – β) in feindlicher Absicht kommen, anrücken, veniens hostis,Verg.: strictam aciem venientibus offert, Verg. – impers., veniri ad se existimantes, Caes. – b) v. Lebl.: nostra navis huc ex portu Persico venit, Plaut.: venit in os salsi umor saporis, Lucr.: sub aspectum, Cic., in conspectum, Cels., sub oculos, Quint.: frumentum Tiberi venit, Liv.: a te litterae non venerunt, Cael. in Cic. ep.: ventus a mediterraneis regionibus veniens, Cels.: de ipso caelo subito venturum oraculum, Apul.: Rhodanus fluvius ex Alpibus veniens per Lemannum lacum meat, Mart. Cap. 6. § 635: venientia carra, die auf ihn zulaufenden, Treb. Poll. trig. tyr. 8, 5: eminus veniens telum, Donat. Ter. Andr. 1, 3, 3: unda ex adverso veniens, ibid. – m. Dat. wem? dominae mihi venit epistula nostrae, Prop.: dum tibi litterae meae veniant, zukommt, zugestellt wird, Cic.: priori Remo augurium venisse fertur, soll erschienen sein, Liv.
B) insbes.: 1) kommen = zurückkehren, Romam, Liv.: cum venies, Ov. – 2) (poet.) kommen = hervorkommen, a) übh.: veniens sol, Hor.: venientes lacrimae, Verg. – b) kommen, hervorkommen = wachsen, veniunt felicius uvae, Verg.: ipsae (arbores) veniunt sponte suā, Verg.: ut hederae veniant suā sponte melius, Prop.
II) übtr.: A) im allg.: a) v. leb. Subjj.: α) übh.: ut videndum sit, quem ad modum velis venire ad extremum (orationis), Cic.: ut ad id aliquando, quod cupiebat, veniret, Cic.: venimus ad summum fortunae, Hor. – β) in feindl. Absicht auftreten, contra alienum pro familiari et necessario, Cic.: contra summam amici existimationem, Cic.: contra iniuriam, Cic.: contra rem alcis, Cic. – b) v. Lebl.: α) übh.: alqd venit in buccam, kommt einem in den Mund, fällt ein, Cic.: v. in mentem, Cic.: v. in animum, Fronto, sub sensum, Varro LL.: oratorum laus ita ducta ab humili venit ad summum, ut iam senescat brevique tempore ad nihilum ventura videatur, Cic. – veniens in corpore virtus, erscheinende, Verg. – β) v. der Zeit, kommen = erscheinen, herannahen, sich nähern, ubi ea dies, quam constituerat, venit, Caes.: venisse tempus victoriae, Caes.: cum tristes misero kalendae venere, Hor.: veniet eorum laudi suum tempus, Quint. – motus temporum venientis (künftigen) anni, Cic.: non sumus omnino sine cura venientis anni (wegen des k.J.), Cic.: ea pars rei publicae vicit, nec in praesens modo, sed in venientem etiam annum M. Fabium et L. Valerium consules dedit, Liv. – veniens aetas, die kommende Zeit (= die Nachkommenschaft), Ov. fast. 6, 639. – ventura (künftigen) bella, Verg.: u. so venturorum nepotum proles, Ov. – Partiz. subst., ventūra, ōrum, n., die Zukunft, Lucan. 6, 591. – γ) als mediz. t.t. von phys. Zuständen, Übeln, kommen, eintreten, sich einstellen, si sudor non venit, Cels.: plenus somnus venit, Cels.: si subito venerit febris, Cels.: ubi remissio venit, Cels.: donec sanitas venit, Cels.: venit malum, morbus, Cels.
B) insbes.: 1) v. in alqd, in eine Lage od. einen Zustand kommen, geraten, gelangen, von Pers.u. Lebl., in calamitatem, Cic.: in consuetudinem, Cic.: in consuetudinem proverbii, in proverbium, zum Sprichworte werden, Liv.: in morem, zur Sitte, zur Gewohnheit werden, Liv. u. Ov.: in contentionem, Cic.: in discrimen, Cic.: in dubium, Cic.: in odium, Cic.: in invidiam, Nep.: in partem alcis rei, an etwas teilhaben, Cic.: in sermonem, ins Gerede kommen, Cic.: aber veni in eum sermonem, ut dicerem, geriet ich darauf, Cic.: in eam opinionem, Cael. in Cic. ep.: in nonnullam spem, Cic.: alci in amicitiam, Caes.: in contemptionem, Caes.: summum in cruciatum, dem qualvollsten Lose anheimfallen, Caes.: in fidem ac potestatem alcis, Caes.: in periculum, Caes.: in cognitionem alcis, Quint.: in controversiam, Cels. u. Quint. – eo iam dementiae venimus, ut etc., Sen.: eo discordiae ventum (est), ut etc., Tac.: huc arrogantiae venerat, ut etc., Tac.: neque huc puto malignitatis ventum, ut etc., Val. Max. – cum speramus eo rem venturam, ut etc., Hor. ep. 2, 1, 126: saepe in eum locum (bis auf den Punkt) ventum est, ut etc., Caes. b.G. 6, 43, 4. – 2) in der Rede, in der Darstellung zu etwas kommen, gelangen, übergehen, ut iam a fabulis ad facta veniamus, Cic.: ab his ad maxillam venturus, Cels.: venio ad recentiores litteras, Cic.: ad Arcesilam Carneademque veniamus, Cic. – impers., ad ea veniendum est, quae, Cels. – 3) woher kommen, a) = abstammen, v. Pers., Bebrycia de gente, Verg. Aen. 5, 373. – b) = entstehen, α) v. Zuständen, maius commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei publicae venturum, Sall.: prava ex falsis opinionibus veniunt, Quint.: vitium peius, quod ex inopia, quam quod ex copia venit, Quint. – β) von der Zeit, anni venientes, die erst ankommenden, aufsteigenden, zunehmenden Jahre des Alters (bis ins 45. Jahr), Ggstz. recedentes, Hor. de art. poët. 175. – 4) kommen = eintreten, sich ereignen, sich zutragen, haec ubi veniunt, Cic.: si quando similis fortuna venisset, Liv.: quod longe aliter venit, Liv.: mors quidem omnium par est; per quae venit, diversa sunt, Sen.: si quid in Samnio adversi venisset, Liv.; vgl. Nipperd. Tac. ann. 14, 43. – 5) jmdm. kommen, zukommen, an jmd. gelangen, jmdm. zufallen, zuteil werden, isti morbus interdum venit, Plaut.: hereditates mihi negasti venire, Cic.: illi et gloriam et regnum venturum, Sall.: utrumque bellum Plautio sorte venit, Liv. (s. Weißenb. Liv. 29, 20, 4; aber Iustin. 13, 4, 10 Jeep sorte evenit): ultro illi et gloriam et regnum venturum, Cic.: umbra loco deerat... umbra venit loco, Ov. – v. Übeln = jmd. treffen, betreffen, selten m. ad od. in u. Akk., ad quem autem dolor veniat, ad eundem etiam interitum venire, Cic.: ne qua in rem publicam clades veniat, Liv. – gew. m. Dat., quae sibi duobus proeliis venerant, Sall.: scis mihi multa venire mala, Prop.: venit arboribus lues, Verg. – 6) = provenire, vonstatten gehen, Erfolg haben, id quo promptius veniret, Tac. ann. 12, 32 extr. – / Archaist. Fut. venibo, Pompon. com. fr. 65: venibunt, Commodian. apol. 900. – Synkop. Imperf. venibat, Ter. Phorm. 652. – Synkop. Genet. Plur. Partiz. Präs. venientum, Verg. georg. 4, 167; Aen. 1, 434 u. 6, 755.
-
66 geraten [2]
2. geraten, I) vonstatten geben, gelingen: a) v. Lebl.: cadere (ausfallen, von Unternehmungen), mit dem Zus. bene, prospere, perquam venuste [gut, glücklich, sehr schön] od. male [übel] od. praeter opinionem od. secus ac speraveram [wider Erwarten schlecht] od. melius ac putaveram [wider Erwarten gut]. – evenire, ebenf. mit dem Zus. bene od. feliciter od. male (einen Ausgang nehmen). – procedere, succedere, auch mit dem Zus. bene, feliciter etc. (einen Fortgang haben, bes. einen guten). – respondere, auch mit dem Zus. bene od. ad spem od. votis od. male (entsprechen, der Hoffnung, Erwartung, auch v. Früchten). – provenire mit dem Zus. prospere, laetius od. (nicht recht, schlecht) parum prospere od. (kärglich) angustius (aufkommen und geraten, von Pflanzen u. Feldfrüchten). – b) v. Kindern: patri od. parentibus respondere. – II) kommen, zu etwas gelangen, bes. mit dem Nbbegr. des Zufälligen u. Unerwarteten: venire od. (ganz) pervenire in mit Akk. (übh. kommen an einen Ort od. in einen Zustand [z.B. venire in oblivionem]). – devenire in alqd (in ein übles Verhältnis, in einen üblen Zustand herabkommen, z.B. in alcis manus od. potestatem: u. in alienas manus). – incĭdere in alqd (in etwas fallen, geraten, bes. zufällig u. gegen unsern Willen, z.B. in [unter] quos homines incĭdi!: u. inc. in errorem). – delabi in od. ad alqd (unvermerkt und allmählich, unwillkürlich in etwas g., z.B. in sermonem: u. in morbum). – adduci in alqd (übh. durch die Umstände wo hineingebracht werden, z.B. in Not, Gefahr etc.). – zuw. auch coepisse m. Infin. (anfangen zu etc., z.B. in Wut g., coepisse saevire). – wieder in etwas g., recĭdere in alqd (z.B. in graviorem morbum); revolvi in od. ad alqd (z.B. in eandem vitam denuo: u. in luxuriam: u. ad vitia). – in einen Sumpf g., immergi in paludem. – zu weit g. (in der Rede), longius labi. – außer sich g., commoveri, durch etw., alqā re (heftig erregt werden); obstupescere (in heftiges Staunen geraten); conturbari. perturbari (bestürzt werden); exanimari (beinahe entseelt werden, z.B. vor Furcht, metu). – in Feindschaft mit jmd. g., inimicitias cum alqo suscipere.
-
67 aufkommen
aufkommen, I) eig., v. Pflanzen, exsistere. – provenire (hervorkommen, auch uneig.). – II) uneig.: 1) aus einer Krankheit, s. genesen. – 2) wachsen in bezug auf gute Umstände, Vermögen, Ansehen, Grad: crescere (hinsichtlich des Ansehens). – fortunam suam amplificare oder extollere (hinsichtlich des Vermögens). – nicht au. können, esse inferiorem fortunā (hinsichtlich des Vermögens): vor jmd. nicht au. können, inferiorem esse alqo (hinsichtlich der Macht etc.): jmd. nicht au. lassen, fortunam alcis deprimere: etwas nicht au. lassen, premere alqd (z. B. alcis opuscula: u. Leidenschaften, z. B. odium, iram, curam); obruere alqd (z. B. alcis amentiam). – 3) gebräuchlich werden: exsistere (ins Dasein treten, z. B. von der Beredsamkeit). – induci (eingeführt werden, v. Gewohnheiten). – in consuetudinem od. morem venire. more recipi (zur Gewohnheit-, zur Sitte werden). – usu od. in usum recipi. in usu esse coepisse (üblich., gebräuchlich werden). – Aufkommen, das, I) von Pflanzen: proventus. – II) = Genesung, w. s.
-
68 ausbleiben
ausbleiben, I) auswärts bleiben: non venire; non redire. non reverti (nicht zurückkehren). – desiderari (vermißt werden). – über Nacht au., foris pernoctare. – II) nicht zur bestimmten Zeit kommen, a) v. Pers.: non venire (nicht kommen übh.). – non adesse (nicht dasein). – deesse (wegsein, nicht dasein, wo man erscheinen sollte, z. B. vor Gericht). – frustra exspectari (vergebens erwartet werden, nicht kommen, obgleich man erwartet wird). – non respondere (eig. bei Verlesung seines Namens nicht antworten; dah. nicht erscheinen, v. Beklagten, v. Soldaten etc.). – se non sistere (sich nicht stellen, wo man erscheinen soll, z. B. vor Gericht). – morari (Verzug machen, zögern, nicht sogleich kommen, z. B. cum morarentur iumenta). – cessare (über die Zeit zurückb leiben, säumen, z. B. si tabellarii non cessarint). – lange au., sero venire (z. B. beim Rendezvous. ad constitutum). – beim Termin au., ad diem oder ad vadimonium non venire; vadimonium deserere. – b) v. Lebl.: cessare (über die Zeit zurückbleiben, v. Wasser etc.). – intercludi (abgeschnitten werden, v. Zufuhr, v. Atem etc.). – non afferri (nicht gebracht werden, nicht ankommen, v. Briefen). – non solvi (nicht bezahlt werden, v. Zinsen, v. Sold etc.). – non provenire. non exire (nicht zum Vorschein kommen, von Pflanzen). – die Stimme bleibt mir aus, vox me dificit: der Atem bleibt aus, spiritus od. anima intercluditur; via spiritūs intercluditur. – die Strafe wird (dir) nicht au., haud (od. non) impune feres; hoc tibi non sie abibit: die Strafe bleibt niemals aus, sequitur poena scelus. – es kann nicht au., daß etc., fieri non potest, quin etc.
-
69 auskriechen
auskriechen, I) v. intr. hervorkriechen, a) aus dem Ei, v. jungen Vögeln: provenire; ex ovo (von mehreren, ex ovis) excludi; auch bl. excludi. – b) v. Schnecken: exire; e cavo prorepere. – II) v. tr. = durchkriechen, w. s.
-
70 fortkommen
fortkommen, I) wegkommen: von jmd. nicht fortk. können, retineri od. detineri ab alqo: mach, daß du fortkommst! tandem discede! od. abi hinc! od. fac abeas! – II) vorwärts kommen: progredi (eig). – procedere (auch uneig., vonstatten gehen). – proficere. progressus facere (uneig. Fortschritte machen). – man kann auf dem Wege nicht fortk., iter impeditum est. – nicht gut (mit den Füßen) f., s. fortkönnen (nicht gut). – mit etw. nicht s., s. (mit etwas nicht) fortkönnen: damit kommst du nicht fort, ita nihil efficies. – dah. a) gedeihen: provenire. crescere (von Tieren und Pflanzen). – ein Baum kommt an einem Orte fort, locus patitur arborem (z.B. laurum): das Getreide kommt in einer Gegend kümmerlich fort, eorum quae seruntur regio maligne patiens est. – b) seinen Unterhalt finden: victum invenire alqā re (z.B. kümmerlich, sordide); victum sibi parare, vitam tolerare, durch etwas, alqā re. – fortzukommen suchen durch etwas, victum sibi (mühsam. aegre) od. rem quaerere alqā re (z.B. mercaturā faciendā).
-
71 gedeihen
gedeihen, ali (groß u. stark werden, durch Nahrung im Gedeihen gefördert werden, eig. und bildl.). – crescere. augescere (wachsen, an Wachstum zunehmen, eig. und bildl.); verb. (= tüchtig g.) ali augescereque, augescere atque ali. – provenire, gut, bene, feliciter (fortkommen, geraten, von Bäumen, Saaten etc.; auch bildl., von den Studien). – convalescere, durch etwas, alqā re (bildl., erstarken, z.B. von einem Staate, v. der Gerechtigkeit etc.). – es gedeiht etwas (ein Baum etc.) an einem Orte, locus (regio) patitur od. profert alqd: an einem Orte nicht, locus (regio) negat alqd (z.B. poma): in einer Gegend überall, alqd passim nascitur (z.B. fruges): nur spärlich, regio maligne patiens est alcis rei (z.B. frugum). – durch od. bei etwas g., auch alqā re iuvari (z.B. temperie caeli corpus animusque iuvantur). – g. machen, -lassen, alere (eig., z.B. corpus; u. bildl., hegend u. pflegend fördern, z.B. honos oder laus alit artes); alqd iuvare, auch durch etw., alqā re (unterstützend fördern, z.B. corpus: u. omnia bene, v. der Gottheit); incrementum afferre alci rei (machen, daß etwas zunimmt an Wachstum, z.B. summo bono); alqd fortunare (Glück u. Segen geben, z.B. alci patrimonium, von der Gottheit): gediehen sein bis zu etc., pervenisse ad etc. (z.B. porticus Catuli ad tectum paene pervenerat): die Sache ist dahin gediehen, daß etc., res eo processit, deducta est, ut etc.; eo ventum est, ut etc. – Sprichw., unrecht Gut gedeiht nicht, male parta male dilabuntur (Naev. tr. 54. bei Cic. Phil. 2, 65).
-
72 hervorgehen
hervorgehen, prodire (eig.). – exire, aus etc., ex etc. (herausgehen; vgl. »hervortreten«). – provenire (entstehend hervorkommen, z.B. aus der Hand der Natur, ipsā naturā). – nasci ex od. ab etc. (uneig., entstehen von od. aus etw., auch logisch sich ergeben, z.B. profectio nata ab timore defectionis: u. exiis, quae dicta sunt, reliqua nascuntur omnia). – exsistere, absol. od. ex etc. (hervortreten, sich zeigen, auch uneig.). – emanare ex etc. (uneig., gleichs. herausfließen, entspringen, z.B. mala nostra istinc emanant). – apparere (der geistigen Wahrnehmung ersichtlich sein). – daraus geht hervor, daß etc., quo (z.B. facile) apparet m. folg. Akk. u. Infin. (vgl. »daraus folgt« unter »folgen« no. II, b).
-
73 hervorkommen
hervorkommen, provenire (auch übtr. = hervorwachsen). – prodire. procedere (eig., hervortreten). – exsistere ex etc. evadere ex etc. emergere ex etc. (aus einem tiefern Orte h., letzteres = sich mit Mühe emporarbeiten u. übtr. = hervorsprießen, z.B. aus der Erde, ex terra). – enasci, aus etc., ex etc. (hervorwachsen, von Pflanzen, v. Zähnen [z.B. ex mento enati duo dentes]). – plötzlich h., erumpere, prorumpere, auch mit dem Zus. subito (hervorbrechen, s. d.).
-
74 mißraten
mißraten, a) übh., s. mißlingen. – b) v. Getreide: angustius provenire. – wenn die Früchte mißraten, in calamitate fructuum.
-
75 Vorschein
Vorschein, a) zum V. kommen, provenire (hervorkommen, auch = entstehen, auftauchen). – apparere. comparere. conspici (sichtbar werden). – prodire. in lucem prodire (vortreten, gleichs. ans Licht treten, von Menschen). – prodire incipere (hervorzutreten beginnen, z.B. von den etesiae). – emergere (aus der Tiefe auftauchen). – plötzlich, auf einmal zum V. kommen, erumpere (hervorbrechen, von Dingen). – wieder zum V. kommen, apparere. comparere (v. Pers. u. Lebl.); rursus reddi (wieder zutage kommen, von Flüssen); detegi (bloßgelegt werden, von einem Ring, der im Wasser un tergesunken ist u. dgl.): nicht wieder zum V. kommen, non apparere od. comparere; non reddi (s. vorh.); non detegi (s. vorh.). – b) zum V. bringen: proferre (im allg. auch redend). – reddere (zurückgeben). – in lucem proferre od. protrahere (ans Licht bringen, -ziehen). – in medium proferre (redend anführen).
-
76 выходить
Iguarire, sanare, curare, salvareII1) см. выйти••выходит, что я неправ — dunque, ho torto io
2) (быть обращённым - об окнах и т.п.) dare, guardare* * *I в`ыходитьсов. Вcurare vt, sanare vtII выход`итьвыходить раненого / больного — assistere / sanare / accudire un ferito / malato
несов. (сов. выйти)1) uscire vi (e)выходить к сетке спорт. — scendere a rete
2) (быть обращенным куда-л.) dare su, guardare vt3)выходит, что... вводн. сл. разг. — vuol dire; ne deriva che... книжн.
выходит, что он прав — vuol dire che lui ha ragione
4) ( в сочетаниях)выходить из доверия (кого-л.) — perdere la fiducia ( di qd)
выходить из обихода / употребления — essere fuori corso
выходить из печати — uscire vi (e), venire pubblicato
выходить на свободу — essere liberato; riacquistare la liberta
5) (из + Р, на В) (уйти откуда-л.) uscire vi (e), partire vi (e); scendere vi (e) (из машины, вагона)выходить из состава комиссии — uscire dalla commissione; lasciare la commissione
река вышла из берегов — il fiume ha / e straripato
6) (появиться, оказаться где-н.) uscire vi (e), apparire vi (e)7) (изменить состояние, положение)8) (быть выпущенным, изданным) uscire vi (e), essere / venire pubblicatoфильм вышел на экраны — il film è apparso / uscito sugli schermi
выходить на свободу — riavere / riottenere la libertà
9) (израсходоваться, окончиться) esaurirsi, finire vi (e)вышло время — il tempo è finito / scaduto
10) ( замуж) sposare vt, maritarsi11) (получиться, образоваться) formarsi, succedere vt12) (произойти, оказаться следствием чего-л.) risultare vi (e); venir fuoriвышло, что я прав — e così venne fuori che io avevo ragione
13) (стать, оказаться кем-л.) risultare vi (e)14) ( о происхождении) provenire vi (e) (da), discendere vi (e) (da)со своим предложением выходить прямо на главного инженера — rivolgersi con la proposta direttamente all'ingegnere capo
•••как бы чего не вышло разг. — Non si sa mai
* * *vgener. (su q.c.) dare, guardare, prospettare, scendere, sfogliare, uscire (куда-л.; за пределы чего-л.; из какого-л. состояния), esalare, sboccare (о переулке и т.п.), discendere, mettere (íà ïðîñòîð; Il sentiero metteva su una radura), riguardare (в какую-л. сторону), rispondere, riuscire, sbucare, sfiatare (о газе, воздухе и т.п.), sgonfiare (о воздухе, газе), uscire, uscire (о запахе и т.п.), uscire (о номерах в лотерее и т.п.), volgere (íà+A) -
77 зависеть
-
78 идти
1) ( переступая ногами) andare, camminare••2) ( перемещаться) andare, muoversi, spostarsi, passare••идти в гору — andare su, andare per la maggiore
идти на попятный — far marcia indietro, ritirarsi, rimangiarsi la promessa
3) ( проходить) passare, trascorrere4) (отправляться, направляться) andare, partire, recarsi, dirigersi5) (следовать, двигаться) andare, proseguire••6) ( начинать какую-то деятельность) andare, mettersi7) ( поступать) entrare, iscriversi, farsi, aderire8) ( приближаться) avvicinarsi, venire, arrivare9) ( доставляться) pervenire, essere recapitato10) ( о часах) funzionare, camminare11) ( об осадках)12) (протекать, продвигаться) procedere, andare avanti, essere in corso••13) (пролегать, проходить) passare, attraversare, percorrere14) (выделяться, исходить) uscire15) ( делать ход в игре) muovere, giocare16) (расходоваться, употребляться) andare, essere usato [impiegato]••идти впрок — tornare utile, venire usato, trovare impiego
17) (находить сбыт, продаваться) andare, vendersi18) (причитаться, следовать) spettare, venire pagato [corrisposto]за сверхурочную работу идёт надбавка — per il lavoro straordinario viene pagato [spetta] un supplemento
19) (быть подходящим, соответствовать) andare bene, stare bene, essere adatto••ну, это ещё куда ни шло — questo, magari, potrebbe andare
20) (ставиться, исполняться) darsiв "Сатире" сегодня идёт "Ревизор" — al Teatro della Satira oggi si dà ‘L'ispettore generale’
21) ( предназначаться) andare, essere destinato22) (касаться - о споре, беседе и т.п.) riguardare••23) (соглашаться, поддаваться) acconsentire, accettare••24)идёт! — d'accordo!, va bene!
иди ты! — ma va' là!, ma nò!
* * *несов.1) (двигаться, переступая ногами) andare (a piedi), camminare vi (a), venire vi (e)идти́ пешком — andare a piedi
идти́ домой — andare a casa
2) (двигаться, перемещаться) andare vi (e), venire vi (e), passare vi (e), transitare vi (e) ( только о средстве транспорта)3) (отправляться, направляться куда-л.) andare vi (e), muoversi; partire vi (e)идти́ гулять — andare a passeggiare
идти́ на войну — andare alla guerra
идти́ на врага — muoversi contro il nemico
4) (следовать, двигаться в каком-л. направлении) andare vi (e), muoversi, perseguire vtидти́ к намеченной цели — perseguire l'obiettivo prefisso andare verso l'obiettivo fissato
всегда идти́ вперёд — andare sempre avanti; non fermarsi mai
5) (на что - поступать каким-л. образом) andare vt, accettare vt; andare / venire incontro aидти́ наперекор — muoversi / andare controcorrente
идти́ на предлагаемые условия — accettare le condizioni proposte
6) (в + мн., + на - вступать куда-л., приступать к каким-л. действиям) andare vt, entrare vi (e)идти́ в моряки — farsi marinaio; scegliere la professione di marinaio / Marina воен.
7) (за кем - следовать кому-л. в чём-л.) seguire vt, imitare vtидти́ за своим учителем — seguire il maestro
8) (перемещаться, быть в движении) pervenire vi (e), muoversi, viaggiare vi (a)древесина идёт на фабрики — il legname arriva nelle fabbriche / viene fornito alle fabbriche
9) (приближаться, появляться) arrivare vi (e), avvicinarsi10) (о механизме; быть в действии) funzionare vi (a), lavorare vi (a)часы не идут — l'orologio non va; l'orologio è fermo
11) ( об осадках)идёт снег — nevica; sta cadendo la neve
дождь идёт — piove; sta cadendo la pioggia
12) (протекать, длиться, совершаться) andare vi (e), passare vi (e), procedere vi (e)13) (пролегать, быть расположенным где-л.) andare vi ( per qc), passare vi (e) ( attraverso qc); estendersi ( lungo qc)14) (выделяться, исходить откуда-либо) uscire vi (e) ( da qc), provenire vi (e) ( da qc), fuoriuscire vi (e) ( da qc), sgorgare vi (e) ( da qc)идут слухи — corrono / girano voci
15) ( делать ход в игре) giocare vt, muovere vtидти́ королём шахм. — muovere il Re
16) ( быть нужным) essere usato / utilizzato, servire vi (e) (per + inf)17) ( распродаваться) andare vi (e), avere smercioплатья устарелых фасонов идут по сниженным ценам — gli abiti fuori moda vengono venduti a prezzi ribassati
18) (соответствовать, подходить) confare vi (a), corrispondere vi (a); entrarci19) (быть к лицу, подходить) andare vi (e), andare / stare bene, confare vi (e)20) (о чём-л. вбиваемом, надеваемом) entrare vi (e), penetrare vi (e)21) (исполняться, ставиться - о пьесе, фильме) dare vt; recitare vt ( о театре); proiettare vt ( о фильме)22) (с предлогами в, на и существительным; перев. по-разному через глаголы со схожим значением)идти́ в / на переработку — essere trasformato / riciclato; essere / venire riutilizzato
идти́ в / на продажу — essere messo in vendita
идти́ на убыль — subire un calo; calare vi (e)
идти́ на риск — rischiare vt
23) прост. (Идёт!) D'accordo! Mi sta bene! Ci sto! разг.24) ( указание на тему)речь идёт о... — si tratta di...
••иди ты! прост. (удивление) — Andiamo, via! Ma no!
иди ты к… / на… / в… бран. — ma va a…
идти́ по миру — mendicare vi (a), accattare vi (a)
… (ещё) куда ни шло! — … magari! Non c'è male! Potrebbe andare
* * *v1) gener. fare la strada, fare la strada a piedi, affarsi, calcarsi, costeggiare, piovere, plorare (о дожде), andare, andare 12) (per) (о возрасте), andare come una pittura, andare d'incanto (+D), camminare, camminare (о делах и т.п.), condursi, gragnolare (о граде), infilare, marciare, nevicare (e, a), pigliare, rappresentarsi (о пьесе, опере), recarsi, reggersi (о предприятии, делах), secondare (çà+I), seguire, seguire (çà+ I), seguitare (çà+I), stare, stare come una pittura, stare d'incanto (+D)2) poet. gire, ire3) theatre. andare (su) (о пьесе и т.п.) -
79 нести
1) (в руках, на себе) portare2) ( быстро перемещать) portare, trasportare3) (исходить, веять) безл. venire, provenire4) ( выполнять) svolgere5) ( подвергаться) subire••нести ответственность — avere la responsabilità, essere responsabile
6) ( говорить) dire7) ( о курице) deporre8) ( сильно слабить) avere la diarrea9) ( дуть) soffiare, tirare* * *I несов. В1) portare vtнести́ чемодан — portare la valigia
2) спец. (быть опорой чему-л.) portare vt, sostenere vt3) (гнать, увлекать за собой) portare vt, spingere vt4) (передавать кому-л.)нести́ добро людям — fare del bene agli uomini
нести́ в себе что-л. — portarsi / avere dietro
5) прост. В (со словами "черт", "дьявол", "нелёгкая")нести́ наказание — subire una punizione / condanna
нести́ потери — subire perdite
нести́ ответственность — essere responsabile
нести́ службу — servire vi (a)
нести́ обязанности — avere degli obblighi
7) разг. безл. ( дуть)8) разг. неодобр. безл. чем (сильно па́хнуть)несёт луком от кого-л. — puzza di cipolla; qd ha l'alito di cipolla
9) разг. что (говорить что-л. пустое, нелепое) dire vt / "sparare" vtнести́ чепуху — dire bestialita
10) прост. безл. В ( сильно слабить) avere la diarrea / sciolta разг.11) ( говорить)II несов. чтонести́ чушь — dire cazzate груб. / enormità
( класть яйца) deporre le uova* * *v1) gener. portare giù (La prego di portare giù questi documenti al vicedirettore - Îòíåñèòå, ïîæàëóìñòà, éòè äîêóìåíòû ïîìîùíèêó äèðåêòîðà), sostenere, apportare, portare2) fin. recare -
80 прибывать
См. также в других словарях:
provenire — PROVENÍRE, proveniri, s.f. (Rar) Provenienţă. – v. proveni. Trimis de oprocopiuc, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 PROVENÍRE s. v. naştere, obârşie, origine, provenienţă. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime proveníre s. f., g. d. art.… … Dicționar Român
provenire — v. intr. [dal lat. provenire, der. di venire venire , col pref. pro 1 innanzi ] (coniug. come venire ; aus. essere ) (con la prep. da ). 1. [venire da un determinato luogo o da una data direzione: i turisti provenivano da ogni parte del mondo ;… … Enciclopedia Italiana
provenire — pro·ve·nì·re v.intr. (io provèngo; essere) AU 1. venire, giungere da un luogo o da una direzione: il treno proviene da Mantova, l auto proveniva da destra, un carico di banane che proviene dal Brasile 2. fig., derivare, avere origine: la notizia… … Dizionario italiano
provenire — {{hw}}{{provenire}}{{/hw}}v. intr. ( coniug. come venire ; aus. essere ) 1 Venire da un luogo: merci che provengono dall America. 2 (fig.) Avere, trarre origine: ciò proviene dalla tua leggerezza … Enciclopedia di italiano
provenire — v. intr. 1. venire, giungere, partire, arrivare (da) CONTR. arrivare (a), pervenire 2. (fig.) originare, derivare, procedere, scaturire, uscire, emanare, generarsi, originarsi, discendere, dipendere, nascere, risultare CONTR. arrivare, pervenire … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
provenir — [ prɔv(ə)nir ] v. intr. <conjug. : 22> • 1210; lat. provenire « naître » 1 ♦ (Choses) Venir (de). D où provient cette lettre, ce colis ? « Une collection de tableaux provenant des monastères abolis ou ruinés » (Gautier). (Rare au p. p.) «… … Encyclopédie Universelle
derivare — DERIVÁRE, derivări, s.f. Acţiunea de a deriva şi rezultatul ei. 1. Provenire, rezultare a unui lucru din... ♦ (lingv.) a) Provenire a unui cuvânt din altul, arătare a provenienţei unui cuvânt din altul, b) Procedeu prin care se formează un cuvânt … Dicționar Român
derivare — [dal lat. derivare tr., propr. trarre l acqua da un ruscello , der. di rivus corso d acqua , col pref. de ]. ■ v. intr. (aus. essere ; con la prep. da ) 1. [di corso d acqua, avere origine: il Po deriva dal Monviso ] ▶◀ originarsi, provenire,… … Enciclopedia Italiana
Provenienz — Ursprung; Geburt; Herkunft; Elternhaus; Abstammung * * * Pro|ve|ni|ẹnz 〈[ ve ] f. 20; geh.〉 Herkunft, Ursprung ● die Provenienz von Waren; Schimpfwörter ländlicher Provenienz [zu lat. provenire „hervorkommen“] * * * Pro|ve|ni|ẹnz, die; , en [zu … Universal-Lexikon
provenir — (Del lat. provenire, aparecer.) ► verbo intransitivo Venir una cosa de otra: ■ a menudo la intransigencia proviene de la soberbia; el ruido proviene del piso de abajo. SE CONJUGA COMO venir REG. PREPOSICIONAL + de SINÓNIMO derivar proceder * * *… … Enciclopedia Universal
derivare — 1de·ri·và·re v.intr. e tr. 1. v.intr. (essere) CO di fiume, di corso d acqua, aver origine, scaturire: la Dora Baltea deriva dal massiccio del Monte Bianco Sinonimi: nascere, originarsi, provenire, scaturire, 1sgorgare. Contrari: finire, sboccare … Dizionario italiano