Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

erumpere

  • 1 erumpere

    с силою выходить, вырываться: servi ad fugam erumpentes (1. 60 § 1 D. 17, 2); (1. 3 § 6 D. 29, 5);

    si mulus eruperit (1. 27 § 34 D. 9, 2); вытекать, aqua (1. 21 D. 39, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > erumpere

  • 2 Прорываться

    - erumpere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Прорываться

  • 3 erumpo

    erumpere, erumpi, erumptus V
    break out, burst/sally forth; erupt

    Latin-English dictionary > erumpo

  • 4 Выбираться

    - erumpere; evadere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Выбираться

  • 5 erumpo

    ērumpo, ĕre, rūpi, ruptum - intr. - [st2]1 [-] sortir avec impétuosité, s'élancer; faire une sortie, se précipiter à travers. [st2]2 [-] se produire subitement, se montrer tout à coup, paraître, se dévoiler, se découvrir. [st2]3 [-] au fig. éclater, se montrer, paraître; éclater (en paroles). - tr. [st2]4 [-] pousser hors de, faire sortir violemment, précipiter hors de, jeter, lancer. [st2]5 [-] percer, briser.    - risus repente erumpit: le rire éclate subitement.    - lacrimae erumpunt: les larmes jaillissent.    - erumpere iracundiam in aliquem: décharger sa colère sur qqn.    - iracundiam in naves erumpere, Caes. B. C. 3, 8, 3: faire éclater sa colère sur les navires.    - in me stomachum erumpere, Cic. Att. 16, 3, 1: décharger sa bile sur moi.    - portis se foras erumpunt, Caes. B. C. 2, 14, 1: ils se précipitent dehors par les portes.    - (ex) castris erumpere: se précipiter hors du camp.    - curae privatae in certaminibus publicis erumpebant, Liv. 7.21: ses soucis personnels se dévoilaient dans les débats publics.    - erumpere nubem, Virg. En. 1, 580: percer le nuage, sortir du nuage.
    * * *
    ērumpo, ĕre, rūpi, ruptum - intr. - [st2]1 [-] sortir avec impétuosité, s'élancer; faire une sortie, se précipiter à travers. [st2]2 [-] se produire subitement, se montrer tout à coup, paraître, se dévoiler, se découvrir. [st2]3 [-] au fig. éclater, se montrer, paraître; éclater (en paroles). - tr. [st2]4 [-] pousser hors de, faire sortir violemment, précipiter hors de, jeter, lancer. [st2]5 [-] percer, briser.    - risus repente erumpit: le rire éclate subitement.    - lacrimae erumpunt: les larmes jaillissent.    - erumpere iracundiam in aliquem: décharger sa colère sur qqn.    - iracundiam in naves erumpere, Caes. B. C. 3, 8, 3: faire éclater sa colère sur les navires.    - in me stomachum erumpere, Cic. Att. 16, 3, 1: décharger sa bile sur moi.    - portis se foras erumpunt, Caes. B. C. 2, 14, 1: ils se précipitent dehors par les portes.    - (ex) castris erumpere: se précipiter hors du camp.    - curae privatae in certaminibus publicis erumpebant, Liv. 7.21: ses soucis personnels se dévoilaient dans les débats publics.    - erumpere nubem, Virg. En. 1, 580: percer le nuage, sortir du nuage.
    * * *
        Erumpo, erumpis, erupi, penul. prod. eruptum, erumpere. Caes. Saillir ou sortir avec violence et impetuosité, Faire une saillie d'une ville sur les ennemis.
    \
        Erumpere in actum. Cic. Sortir à effect.
    \
        Erumpere in nauim. Lucan. Saillir dedens la navire.
    \
        Omnia quae per hoc triennium agitata sunt, in hos dies, in hos menses, in hoc tempus erumpunt. Cic. Sortent et font leur effort.
    \
        In occulto colloqui, quod mox in omnium perniciem erupturum esset. Liu. Qui sortiroit son effect.
    \
        Illustrantur et errumpunt omnia. Cic. Sortent hors et viennent en congnoissance, ou evidence, Se manifestent.
    \
        Haec quo eruptura sint, timeo. Cic. Je crains fort quelle en sera la fin.
    \
        Clades erumpit in ipsos medicos. Ouid. La maladie assault les medecins mesme.
    \
        Gemitus erumpunt. Stat. S'escrevent.
    \
        Ignes ex AEtnae vertice erumpunt. Cic. Sortent, S'escrevent.
    \
        Nubes erumpit. Virgil. Se rompt, S'escreve.
    \
        Sagittae neruo pulsante erumpunt. Virgil. Se descochent.
    \
        Terra fontibus erumpit liquores. Tibul. Jecte hors.
    \
        Erumpere stomachum in aliquem. Cic. Se courroucer contre aucun.
    \
        Erumpere gaudium. Terent. Dire et descouvrir sa joye à aucun.
    \
        Vereor ne isthaec fortitudo in neruum erumpat denique. Terent. J'ay paour que ceste hardiesse et haulte entreprinse ne te face mettre en prison, J'ay paour que tu banderas si fort ton arc, que tu en romperas la chorde.

    Dictionarium latinogallicum > erumpo

  • 6 Ausfall

    Ausfall, I) das Herausfallen: 1) eig.: a) der Angriff des Fechtenden: petitio. – auch ictus inferendus (Hieb, der beigebracht werden soll) od. illatus (der beigebracht ist). – einen Au. machen, petere (z. B. recte), gegen jmd., alqm (z. B. gladio, stricto pugione); petitionem conicere in alqm; ictum inferre, gegen jmd., alci. – b) plötzlicher Angriff auf die Belagerer, von Belagerten: excursio. – eruptio (heftiger). – einen Au. machen, erumpere; facere excursionem od. eruptionem: aus der Stadt, excursionem od. eruptionem facere ex oppido; eruptione ex urbe pugnare; oppido erumpere; portis se foras erumpere: auf die Belagerer, in obsidentes erumpere: auf die Feinde, egredi e portis et hosti signa inferre: bei einem nächtlichen Au., ex oppido noctu eruptione factā. – 2) uneig., ein heftiger, beißender Angriff mit Worten: insectatio. – cavillatio (spöttischer Tadel). – Ausfälle gegen jmd. machen, alqm insectari, insectationibus petere; alqm cavillari (spottend-, ironisch tadeln): lacessere alqm dictis (durchhecheln); starke Ausfälle, truci oratione in alqm invehi; harte, inclementius in alqm invehi. – II) das Wegfallen; meton. = der Defekt, das Defizit: lacuna (die Lücke, z. B. rei [255] familiaris). – id quod deest (das fehlende Geld). – damnum (der Verlust an Geld). – den Au. decken, damnum resarcire: den Au. am Vermögen decken, lacunam rei familiaris explere.

    deutsch-lateinisches > Ausfall

  • 7 stomachus

    stŏmăchus, i, m. [st2]1 [-] oesophage. [st2]2 [-] estomac. [st2]3 [-] appétit, goût, désir, envie. [st2]4 [-] bile, mauvaise humeur, colère, indignation, dépit.    - [gr]gr. στόμαχος.    - bonus stomacchus: - [abcl]a - bonne digestion. - [abcl]b - bonne humeur, calme, tranquillité.    - stomachum lenire, Hor.: satisfaire l'appétit.    - stomachum pervellere (stomachum sollicitare), Hor.: redonner de l'appétit.    - facere (movere) stomachum alicui: mettre qqn en colère.    - avec double datif - alicui stomacho esse: mettre qqn en colère, indisposer qqn, fâcher qqn.    - stomacchum in aliquem erumpere: exhaler sa mauvaise humeur contre qqn, décharger sa bile sur qqn.    - esse avec gén. - non esse tui stomachi: ne pas être de ton goût.    - ludi apparatissimi (erant), sed non tui stomachi; conjecturam enim facio de meo, Cic.: les jeux étaient luxueux, mais ils n'étaient pas à ton goût; c'est, en effet, ce que je suppose d'après le mien.    - stomachum ejus multa sollicitant, Plin.: beaucoup d'avantages le tentent.    - consuetudo callum obduxit stomacho meo, Cic.: l'habitude m'a rendu insensible.    - plus stomacho quam consilio dedit, Quint.: il a laissé plus d'empire à la colère qu'à la réflexion.
    * * *
    stŏmăchus, i, m. [st2]1 [-] oesophage. [st2]2 [-] estomac. [st2]3 [-] appétit, goût, désir, envie. [st2]4 [-] bile, mauvaise humeur, colère, indignation, dépit.    - [gr]gr. στόμαχος.    - bonus stomacchus: - [abcl]a - bonne digestion. - [abcl]b - bonne humeur, calme, tranquillité.    - stomachum lenire, Hor.: satisfaire l'appétit.    - stomachum pervellere (stomachum sollicitare), Hor.: redonner de l'appétit.    - facere (movere) stomachum alicui: mettre qqn en colère.    - avec double datif - alicui stomacho esse: mettre qqn en colère, indisposer qqn, fâcher qqn.    - stomacchum in aliquem erumpere: exhaler sa mauvaise humeur contre qqn, décharger sa bile sur qqn.    - esse avec gén. - non esse tui stomachi: ne pas être de ton goût.    - ludi apparatissimi (erant), sed non tui stomachi; conjecturam enim facio de meo, Cic.: les jeux étaient luxueux, mais ils n'étaient pas à ton goût; c'est, en effet, ce que je suppose d'après le mien.    - stomachum ejus multa sollicitant, Plin.: beaucoup d'avantages le tentent.    - consuetudo callum obduxit stomacho meo, Cic.: l'habitude m'a rendu insensible.    - plus stomacho quam consilio dedit, Quint.: il a laissé plus d'empire à la colère qu'à la réflexion.
    * * *
        Stomachus, stomachi, pen. corr. m. g. Plin. Proprement signifie la gueule. Il se prend aussi pour le ventricule, qu'on appelle vulgairement Estomach.
    \
        Stomachi dissolutio. Plin. Vomissement, Desvoyement d'estomach.
    \
        Resolutio stomachi. Cels. Debilitation d'estomach.
    \
        Laborare stomacho. Cels. Avoir mal à l'estomach.
    \
        Latrantem stomachum bene lenit cum sale panis. Horat. L'estomach affamé qui crie à la faim.
    \
        Lassum stomachum peruellere. Horat. L'inciter à manger, Donner appetit.
    \
        Ruens stomachus. Horat. Qui default par faulte de viande.
    \
        AEgrum stomachum sollicitat mala copia. Horat. La trop grande abondance de viandes vexe et travaille, etc.
    \
        Stomachus. Cic. Volunté ou courage.
    \
        Ludi apparatissimi, sed non tui stomachi. Cic. Qui ne sont point tels que tu les vouldrois, Point à ton goust.
    \
        Stomacho suo viuere. Plin. iun. A son appetit et plaisir.
    \
        Argumentum huius stomachi mei habebis, quod, etc. Plin. De mon honnesteté et civilité.
    \
        Haec aut Catonis animo, aut Ciceronis stomacho ferenda sunt. Quintil. Il fault avoir la patience de Cicero pour povoir endurer cela, sans soy fascher.
    \
        Stomachus. Cic. Despit, Fascherie, Courroux.
    \
        Grauis stomachus Pelidae. Horat. L'implacable courroux d'Achilles.
    \
        Prae stomacho. Cic. De despit.
    \
        Stomachum facere. Cic. Faire despit, Fascher.
    \
        Stomacho esse dicitur res aliqua. Cic. Qui fait despiter, Qui fasche.
    \
        Stomachum erumpere in aliquem. Cic. Se despiter et courroucer contre aucun, Descharger sa cholere.
    \
        Non sine stomacho. Cic. Non pas sans despit et courroux.

    Dictionarium latinogallicum > stomachus

  • 8 erumpo

    ē-rumpo, rūpī, ruptum, ere, herausbrechen, I) tr.: A) ausbrechen lassen, herausstürzen, 1) eig.: fontibus dulces liquores, v. der Erde, Tibull. 4, 1, 86. – gew. refl. se erumpere u. Passiv erumpi medial, heraus-, hervorbrechen, portis se er. foras (v. Pers.), Caes.: unde altus primum se erumpit Enipeus, Verg.: incita cum vis exagitata foras erumpitur, Lucr.: faucibus erupti ignes, Lucr.: cum sanguis eruptus est, Scrib. – im Bilde, invidiosa coniunctio ad bellum se erumpit, hat zu einem Kr. geführt, Cael. in Cic. ep. 8, 14, 2. – 2) übtr., ausschütten, auslassen, Luft machen, gaudium, Ter.: iram in alqm, Liv.: stomachum in alqm, Cic.: in eas naves indiligentiae suae ac doloris iracundiam erupit, Caes. – B) machen, daß etwas (ein Geschwür usw.) aufbricht, Cato r. r. 157, 3. – C) etw. durchbrechen, aus etwas heraus-, hervorbrechen, nubem, Verg.: Pontum, v. Fischen, Tac.: vincula, ICt. – II) intr. mit Ungestüm, mit Gewalt hervorbrechen, sich herausstürzen, losbrechen, 1) eig.: a) im allg.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: er. ex contione, ex carcere, Curt.: ignes ex Aetnae vertice erumpunt, Cic.: erumpit sanguis iugulo, Lucan.: lacrimae aut erumpunt dolore aut laetitiā manant, Quint.: fletus erumpit, Quint.: erumpit etiam (risus) invitis saepe, Quint. – b) als milit. t. t., heraus-, hervorbrechen, einen Ausfall machen. abs., Caes. u.a.: ex castris, Caes.: portis, Sall.: patefactā portā, Liv.: inter tela hostium, Sall.: per hostes, sich durchschlagen, Liv.: ad Catilinam, Cic.: in palatos populatores, Liv.: ad erumpendum in stationes operaque hostium animus erat, Liv.: unpers.: duabus simul portis erumpitur, Liv. – c) v. phys. Übeln, hervorbrechen, per lumbos fistulae puris erumpunt, Nep. Att. 21, 3. – d) wachsend hervorbrechen, -keimen, durchbrechen, folium e latere erumpit, Plin.: dentes erumpunt, Plin. – e) als mediz. t. t., sich verrenken, ne (femur) rursus erumpat, Cels. 8, 20 extr. – f) in einen Ton ausbrechen = plötzlich übergehen, interim elisa (vox) in illum sonum erumpit, quem etc., Quint. 11, 3, 51. – 2) übtr.: a) im allg.: erumpat enim aliquando vera et me digna vox (Wort)! es mache sich einmal Luft, ich will nicht länger zurückhalten! Cic. Phil. 10, 19: erupit deinde seditio, Liv.: multa erumpentis seditionis indicia per conscios oppressa, Tac.: ex luxuria exsistat avaritia necesse est, ex avaritia erumpat audacia, die Habsucht artet in Frechheit aus, Cic. – b) plötzlich von etwas ablenken, abschweifen, Quint. 4, 3, 17. – c) in etwas ausbrechen, plötzlich in einen Zustand übergehen, bes. in heftige Gemütsbewegungen, mit in od. ad u. Akk., ad minas, Tac.: in omne genus crudelitatis, ausbrechen, verfallen, Suet.: in iurgia patris (in Schmähungen gegen den Vater), Iustin.: in verba, Symm.: u. so dum istaec igitur apud me tacitus evolvo, Caecilius erumpit (bricht C. in die Worte aus) m. folg. dir. Rede, Minuc. Fel. 40 in. – d) gegen od. über jmd. ausbrechen, losbrechen, sentire potuit sermones iniquorum in suum potissimum nomen erumpere, Cic.: erumpunt saepe vitia amicorum tum in ipsos amicos tum in alienos, brechen hervor an usw., Cic.: erupturas in rem publicam coniurationes inultas pati, Quint. – c) ausbrechen, zum Ausbruch kommen, ans Licht kommen, offenbar werden, cum illa coniuratio ex latebris atque ex tenebris erupisset, Cic.: quod (scelus) nuper eruperat, Liv.: ante triennium fere, quam Egnatianum scelus erumperet, Vell.: si illustrantur, si erumpunt omnia, Cic. – f) ausbrechen, einen Ausgang gewinnen, ausschlagen, ausarten, haec quo sint eruptura, timeo, Cic.: videntur haec aliquo eruptura, Cic.: ut quorsum (dominatio) eruptura sit timeamus, Cic.: er. in omnium perniciem, Liv.: in publicam perniciem, Tac.: ad perniciem civitatis, Cic.: ad ultimum seditionis, Liv.

    lateinisch-deutsches > erumpo

  • 9 durchbrechen

    durchbrechen, I) v. tr.: 1) eine Öffnung machen in etwas und hindurchdringen: perfodere (eig., mit Instrumenten, z.B. parietem). – perfringere. perrumpere (eig. u. uneig. = sich kämpfend eine Öffnung verschaffen, z.B. phalangem, aciem hostium: u. perc. munitiones od. munimenta; vgl. no. II). – die Schranken d. (und in sie hineindringen), in saepta irrumpere: das Zentrum der Feinde d., per medios hostes oder per mediam hostium aciem perrumpere. – 2) künstlich durchlöchern: ein durchbrochener Ring, anulus pervius (Ggstz. anulus solidus). – II) v. intr. hervor- od. herausbrechen: perfringere alqd (z.B. phalangem). – perrumpere alqd oder per alqd (z.B. per medios hostes od. per mediam hostium aciem: u. ad suos). erum pere ex alqa re (herausbrechen, z.B. ex Aetnae vertice, v. Feuer), u. per alqd (z.B. per stationes od. praesidia hostium). – parietem perfodere (eine Wand durchbohren). – effringere fores (eine Tür aufbrechen). – vincula carceris rumpere. carcerem frangere od. effringere (durch die Wand etc. des Gefängnisses brechen, v. Gefangenen). – frangere carcerem fugereque (das Gefängnis aufbrechen u. fliehen. von Gefangenen). – portis erumpere se foras od. bl. portis erumpere (aus den Toren herausbrechen). – die Sonne bricht durch (durch die Wolken od. den Nebel), sol discutit nubila od. nebulam. – durchzubrechen [621] suchen, eruptionem tentare (z.B. v. Elefanten): d. können, frangendi carceris et fugiendi occasionem habere (v. Gefangenen).

    deutsch-lateinisches > durchbrechen

  • 10 durchschlagen

    [629] durchschlagen, I) v. intr., z.B. die Tinte schlägt durch charta transmittit atramentum oder litteras: die Arznei schlägt durch, medicamentum concipitur venis: sie schlägt nicht durch, medicina imbecilliorest quam morbus. – II) v. tr. schlagend eine Öffnung in etwas machen: perfodere (durchgraben). – perfringere (durchbrechen; beidez.B. parietem). – III) v. r. sich durchschlagen (mit dem Schwerte), viam ferro facere od. patefacere, durch etc., inter etc. iter ferro aperire od. patefacere, durch etc., per etc. (sich einen Weg bahnen). – erumpere per hostes od. per stationes hostium od. per praesidia hostium od. inter tela hostium (durch den Feind oder die feindlichen Geschosse durchbrechen). – sich bis zu jmd. d., erumpere ad alqm: sich durch das Zentrum der (oder mitten durch die) Feinde d., per medios hostes od. per mediam hostium aciem perrumpere. – Ist sich durchschl. = sich durchbringen, s. d.

    deutsch-lateinisches > durchschlagen

  • 11 losbrechen

    losbrechen, I) = abbrechen (tr. u. intr.), w. s. – II) herausbrechen, losgehen: prorumpere (v. Pers., auch v. Völkerschaften). – erumpere (vom Sturm, auch v. heftigen Affekten). – exardescere (v. Krieg. dann auch v. heftigen Affekten). – gegen jmd. l., gravius od. vehementius in alqm invehi (mit Worten); in alqm impetum facere. in alqm irruere (mit den Waffen in der Hand): seinen Zorn, Ärger gegen jmd. l. lassen, iram, stomachum in alqm erumpere: ich mußte l., diutius me continere non poteram.

    deutsch-lateinisches > losbrechen

  • 12 erumpo

    ē-rumpo, rūpī, ruptum, ere, herausbrechen, I) tr.: A) ausbrechen lassen, herausstürzen, 1) eig.: fontibus dulces liquores, v. der Erde, Tibull. 4, 1, 86. – gew. refl. se erumpere u. Passiv erumpi medial, heraus-, hervorbrechen, portis se er. foras (v. Pers.), Caes.: unde altus primum se erumpit Enipeus, Verg.: incita cum vis exagitata foras erumpitur, Lucr.: faucibus erupti ignes, Lucr.: cum sanguis eruptus est, Scrib. – im Bilde, invidiosa coniunctio ad bellum se erumpit, hat zu einem Kr. geführt, Cael. in Cic. ep. 8, 14, 2. – 2) übtr., ausschütten, auslassen, Luft machen, gaudium, Ter.: iram in alqm, Liv.: stomachum in alqm, Cic.: in eas naves indiligentiae suae ac doloris iracundiam erupit, Caes. – B) machen, daß etwas (ein Geschwür usw.) aufbricht, Cato r. r. 157, 3. – C) etw. durchbrechen, aus etwas heraus-, hervorbrechen, nubem, Verg.: Pontum, v. Fischen, Tac.: vincula, ICt. – II) intr. mit Ungestüm, mit Gewalt hervorbrechen, sich herausstürzen, losbrechen, 1) eig.: a) im allg.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: er. ex contione, ex carcere, Curt.: ignes ex Aetnae vertice erumpunt, Cic.: erumpit sanguis iugulo, Lucan.: lacrimae aut erumpunt dolore aut laetitiā manant, Quint.: fletus erumpit, Quint.: erumpit etiam (risus) invitis saepe, Quint. – b) als milit. t. t., heraus-, hervorbrechen, einen Ausfall machen. abs., Caes. u.a.: ex ca-
    ————
    stris, Caes.: portis, Sall.: patefactā portā, Liv.: inter tela hostium, Sall.: per hostes, sich durchschlagen, Liv.: ad Catilinam, Cic.: in palatos populatores, Liv.: ad erumpendum in stationes operaque hostium animus erat, Liv.: unpers.: duabus simul portis erumpitur, Liv. – c) v. phys. Übeln, hervorbrechen, per lumbos fistulae puris erumpunt, Nep. Att. 21, 3. – d) wachsend hervorbrechen, -keimen, durchbrechen, folium e latere erumpit, Plin.: dentes erumpunt, Plin. – e) als mediz. t. t., sich verrenken, ne (femur) rursus erumpat, Cels. 8, 20 extr. – f) in einen Ton ausbrechen = plötzlich übergehen, interim elisa (vox) in illum sonum erumpit, quem etc., Quint. 11, 3, 51. – 2) übtr.: a) im allg.: erumpat enim aliquando vera et me digna vox (Wort)! es mache sich einmal Luft, ich will nicht länger zurückhalten! Cic. Phil. 10, 19: erupit deinde seditio, Liv.: multa erumpentis seditionis indicia per conscios oppressa, Tac.: ex luxuria exsistat avaritia necesse est, ex avaritia erumpat audacia, die Habsucht artet in Frechheit aus, Cic. – b) plötzlich von etwas ablenken, abschweifen, Quint. 4, 3, 17. – c) in etwas ausbrechen, plötzlich in einen Zustand übergehen, bes. in heftige Gemütsbewegungen, mit in od. ad u. Akk., ad minas, Tac.: in omne genus crudelitatis, ausbrechen, verfallen, Suet.: in iurgia patris (in Schmähungen gegen den Vater), Iustin.: in verba, Symm.: u. so dum istaec igitur apud
    ————
    me tacitus evolvo, Caecilius erumpit (bricht C. in die Worte aus) m. folg. dir. Rede, Minuc. Fel. 40 in. – d) gegen od. über jmd. ausbrechen, losbrechen, sentire potuit sermones iniquorum in suum potissimum nomen erumpere, Cic.: erumpunt saepe vitia amicorum tum in ipsos amicos tum in alienos, brechen hervor an usw., Cic.: erupturas in rem publicam coniurationes inultas pati, Quint. – c) ausbrechen, zum Ausbruch kommen, ans Licht kommen, offenbar werden, cum illa coniuratio ex latebris atque ex tenebris erupisset, Cic.: quod (scelus) nuper eruperat, Liv.: ante triennium fere, quam Egnatianum scelus erumperet, Vell.: si illustrantur, si erumpunt omnia, Cic. – f) ausbrechen, einen Ausgang gewinnen, ausschlagen, ausarten, haec quo sint eruptura, timeo, Cic.: videntur haec aliquo eruptura, Cic.: ut quorsum (dominatio) eruptura sit timeamus, Cic.: er. in omnium perniciem, Liv.: in publicam perniciem, Tac.: ad perniciem civitatis, Cic.: ad ultimum seditionis, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > erumpo

  • 13 erumpo

    ē-rumpo, rūpi, ruptum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to cause to break or burst forth; to burst, sunder (rare; mostly ante-class.).
    A.
    Lit.:

    (brassica) tumida concoquit, eadem erumpit,

    Cato, R. R. 157, 3:

    ignes,

    Lucr. 1, 725; cf. id. 6, 583; Cic. Arat. 111:

    Achates et Aeneas erumpere nubem ardebant,

    Verg. A. 1, 580:

    cum sanguis eruptus est,

    Scrib. Comp. 84: se erumpere, in the neuter signif., to break or burst forth, Lucr. 4, 1111; cf.:

    portis se foras erumpunt,

    Caes. B. C. 2, 14, 1:

    et caput, unde altus primum se erumpit Enipeus,

    Verg. G. 4, 368.—
    B.
    Trop.:

    gaudium,

    Ter. Eun. 3, 5, 2:

    ne in me stomachum erumpant, cum sint tibi irati,

    Cic. Att. 16, 3, 1; Caes. B. C. 3, 8, 3; cf.:

    iram in hostes,

    Liv. 36, 7, 13: sic illi invidiosa conjunctio ad bellum se erupit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; Tib. 4, 1, 88.—Far more frequent and class.,
    II.
    Neutr., to break out, to burst or sally forth.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    ex castris,

    Caes. B. G. 3, 5 fin.; cf.:

    ignes ex Aetnae vertice,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; and:

    ex stagno amnes,

    Plin. 6, 22, 24, § 86:

    tempestates,

    Hirt. B. G. 8, 5, 2:

    ne quo loco erumperent Pompeiani,

    Caes. B. C. 3, 44, 4; cf.

    portis,

    Sall. J. 99, 1:

    a porta,

    Liv. 34, 26:

    sive noctu, sive interdiu erumperent,

    Caes. B. C. 1, 81, 2; so absol., Liv. 9, 37; 29, 33 al.; cf.:

    abiit, excessit, evasit, erupit,

    Cic. Cat. 2, 1:

    per hostes,

    to break through, Liv. 22, 50, 8; cf.:

    inter tela hostium,

    Sall. J. 101, 9:

    ad Catilinam,

    id. Cat. 43, 2; Curt. 6, 3, 5 et saep.—
    2.
    In partic., to burst forth in growing, to shoot up, sprout out:

    folium e latere,

    Plin. 15, 14, 15, § 52:

    lentor cortice,

    id. 13, 6, 12, § 54:

    hordeum,

    id. 18, 7, 10, § 51:

    dentes,

    id. 11, 37, 64, § 170.—
    B.
    Trop., to break out, to burst forth:

    cum illa conjuratio ex latebris atque ex tenebris erupisset,

    Cic. Sest. 4, 9:

    si illustrantur, si erumpunt omnia?

    are disclosed, Cic. Cat. 1, 3:

    qui ex media (oratione) erumpit,

    breaks away, digresses, Quint. 4, 3, 17:

    risus quo pacto ita repente erumpat,

    id. de Or. 2, 58, 235; cf.:

    aliquando vera vox,

    id. Phil. 10, 9, 19:

    affectus,

    Quint. 9, 3, 54; cf.

    lacrimae,

    id. 11, 3, 75:

    verba vi quadam veritatis,

    id. 9, 2, 76 et saep.:

    furor,

    Cic. Sull. 24; cf.:

    curae privatae in certaminibus publicis erumpebant,

    Liv. 7, 21:

    seditio,

    id. 28, 24, 12; Tac. H. 1, 26:

    lumen dicendi per obstantia,

    Quint. 12, 9, 5:

    ut odia occulta civium in fortunas optimi cujusque erumperent,

    Cic. Mur. 23, 47; cf. id. ib. 38, 81; id. Cat. 1, 13, 31; so, vitia in amicos, id. Lael [p. 659] 21:

    iracundia in naves,

    Caes. B. C. 3, 8, 3:

    conspirationes in rempublicam,

    Quint. 12, 7, 2 et saep.:

    vereor ne istaec fortitudo in nervum erumpat,

    i. e. may end in bringing you to the stocks, Ter. Phorm. 2, 2, 11 Ruhnk.; cf.:

    aliquid in omnium perniciem,

    Liv. 34, 61:

    omnia, quae per hoc triennium agitata sunt, in hos dies, in hos menses, in hoc tempus erumpunt,

    Cic. Mur. 38:

    elisa (vox) in illum sonum erumpit,

    Quint. 11, 3, 51:

    in aliquem voluptatis affectum,

    id. 8, 3, 4; 11, 3, 51; Tac. A. 11, 35; cf.:

    in omne genus crudelitatis,

    Suet. Tib. 61; id. Cal. 6:

    rem ad ultimum seditionis erupturam,

    Liv. 2, 45; cf.:

    ad majora vitia,

    Suet. Ner. 27:

    quorsus (dominatio) eruptura sit horremus,

    Cic. Att. 2, 21; cf.:

    huc ejus affectus, ut, etc.,

    Quint. 9, 2, 64.

    Lewis & Short latin dictionary > erumpo

  • 14 stomachus

    ī m. (греч.)
    1) пищевод, пищеварительный канал (s. ad ventriculum fertur CC)
    2) (= ventriculus) желудок ( aeger H)
    boni stomăchi esse Q — быть удобоваримым,
    3) настроение, расположение духа (bonus s. Q, M)
    4) вкус (ludi apparatissimi, sed non tui stomachi C)
    5)
    а) раздражительность, дурное настроение, досада ( epistula plena stomachi C)
    stomachum in aliquem erumpere C — отводить душу (срывать злость) на ком-л.
    б) неудовольствие (summo cum labore stomachoque facere aliquid C): гнев (gravis Pelidae s. H)

    Латинско-русский словарь > stomachus

  • 15 Ex ómnibus rébus ómne genús nascí possét

    Из всякой вещи мог бы произойти любой род.
    Лукреций, "О природе вещей", I, 159-66:
    Nám si dé niló fierént, ex ómnibus rébus
    Ómne genús nascí possét, nil sémin(e) egéret.
    É mare prím(um) hominés, e térra pósset oríri
    Squámigerúm genus ét volucrés, erúmpere cáelo
    Árment(a) átqu(e) aliáe pecudés, genus ómne ferárum
    Íncertó partú cult(a) ác desérta tenérent.
    Néc fructús id(em) árboribús constáre solérent,
    Séd mutárentúr: ferr(e) ómnes ómnia póssent.
    Если бы из ничего, в самом деле, являлися вещи,
    Всяких пород существа безо всяких семян бы рождались:
    Так, например, из морей возникали бы люди, из суши -
    Рыб чешуйчатых род и пернатые, с неба срывался б
    Крупный и мелкий скот, и породы бы диких животных
    Разных, неведомо как, появлялись бы в диких пустынях.
    И на деревьях плоды не имели бы стойкого вида,
    Но изменялись бы все произвольно на дереве каждом.
    (Перевод Ф. Петровского)
    Он [ Гельвеций ] признает, что "ничего не знает" о том, "лежит развитие существ исключительно в их (индивидуальном) развитии". Подобная гипотеза кажется ему чересчур смелой. И в самом деле, из нее следовало бы то, что Лукреций, который был хорошо известен "философам"-материалистам, считал величайшим абсурдом: ex omnibus rebus omne genus nasci posset. (Г. В. Плеханов, Очерки по истории материализма. Гельвеций.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ex ómnibus rébus ómne genús nascí possét

  • 16 conglobo

    con-globo, āvī, ātum, āre (con u. globus), zusammenballen, zusammenknäueln, kugelförmig abschließen od. abrunden, a) im engern Sinne: mare, cum supra terram sit, medium tamen terrae locum expetens conglobatur, Cic.: rursum in crassam nubium speciem conglobantur (spiritus), Apul. – meist im Partiz. Perf., corpuscula (vaporis) inter se conglobata, Lucr.: apes ut uvae conglobatae, Varr.: astra nixu suo conglobata, Cic.: terra solida et globosa et undique ipsa in sese nutibus suis conglobata, Cic.: conglobatus homo in semet, Plin.: u. figura conglobata, Cic. – b) im weitern Sinne: α) eine Masse leb. Wesen zusammenrotten, in eine Rotte-, in einen Trupp (Klumpen) –, in eine Masse zusammendrängen, zusammenscharen, zusammenhäufen, gew. refl. se conglobare u. Passiv conglobari medial, sich zusammenrotten, sich zusammendrängen, sich zusammenscharen (Ggstz. oft dissipari), u. Partiz. conglobatus, zusammengerottet, -gedrängt, -geschart (Ggstz. oft dissipatus), auch m. Ang. wohin? durch in u. Akk. od. durch bl. Acc. loc. (s. Korte Sall. Iug. 97, 4. Drak. Liv. 5, 41, 6), non acie neque ullo more proelii, sed catervatim, utique quosque fors conglobaverat, in nostros incurrunt, Sall.: fors conglobabat et animus suus cuique ante aut post pugnandi ordinem dabat, Liv. – multis itineribus dissipati cum se in unum conglobassent, Vescia urbs eis receptaculum fuit, Liv.: neque se conglobandi et coëundi in unum datur spatium, Liv.: conglobatur promiscua multitudo, Tac. – conglobata inter se pars contionis, Tac.: conglobatae beluae (Elefanten), Liv.: multitudo in unum metu conglobata, Liv.: pulsi et fugā conglobati, Liv.: ducentos equites circa se conglobatos divisosque turmatim in tres partes erumpere iubet, Liv. – u. in ultimam castrorum partem conglobantur, Liv.: in forum ac propinqua foro loca conglobati, Liv.: eos ex variis causis fortuna similis conglobaverat Agathyrnam, Liv. – selten m. Ang. wo? durch Adv. od. durch in u. Abl., ibi proditores conglobati, Liv. 25, 15. § 15: templum, in quo se miles conglobaverat, in dem die (schon darin befindlichen) S. sich usw., Tac. ann. 14, 32. – u. m. Ang. wozu? durch in u. Akk., in testudinem conglobati, Tac. ann. 13, 39. – β) übtr., etw. massenweise vorbringen, häufen, maxime definitiones valent conglobatae, Cic. part. or. 55.

    lateinisch-deutsches > conglobo

  • 17 culina

    culīna (archaist. colīna), ae, f. (aus *coxlina zu coquo), I) die Küche, a) eig.: c. magna et alta, Col.: senex in colina clamat, hortatur coquos, Plaut.: quibus modulus vitae est in colina, Varro fr.: tua (philosophia) in culina, mea in palaestra est, Cic.: hic (fumus), qui erumpere ex lautorum culinis solet, Sen.: non possunt bene olere qui in culina habitant, die immer in der K. stecken, Petron. – übtr., die tragbare Küche = der tragbare Herd, Sen. ep. 78, 23. Iuven. 3, 250. – b) meton., die Küche = Speise, Kost, Bewirtung, Hor. u. Iuven. – u. = Feinschmeckerei, Schwelgerei, Gastronomie, culinis infusae arcae, Val. Max.: sestertium millies in culinam coniecisse, Sen. – II) übtr.: a) der Ort, wo das Leichenmahl verbrannt wird, Paul. ex Fest. 65, 12, nach Skaliger gemeint Verg. catal. 5, 27 (= Anthol. Lat. 125, 27 M.). – b) die Grabstätte der Armen, Gromat. vet. 21, 15; 55, 9; 86, 9. – c) der Abort, Abtritt, Gloss. V, 594, 67 u. IV, 326, 34 (wo culna).

    lateinisch-deutsches > culina

  • 18 cuniculus

    cunīculus, ī, m. (iberisches Wort), I) das Kaninchen, Varro r. r. 3, 12, 6. Plin. 8, 217: mollior cuniculi capillo, Catull. 25, 1: gaudet in effossis habitare cuniculus antris, Mart. 13, 60. – II) der niedrige unterirdische Gang, omne genus cuniculorum apud eos notum atque usitatum est, Caes.: agere (führen, anlegen) cuniculos ad aerarium, Cic.: cuniculi latebris evadere conari, Val. Max.: cuniculos in altum defodere, Cod. Theod.: cuniculos sub terra facere (v. Kaninchen), Varro: perpetuus cuniculus iter praebet in campos (in eine Höhle), Curt. – So nun insbes.: α) im Wasserbau= der verdeckte Wassergraben, -Wassergang, -Kanal, aqua per secretos cuniculos reddita, Sen.: C et LXXX cuniculis divisus alveus (amnis), Sen.: si aqua cuniculo veniet, Plin.: rivos (aquae marinae) cuniculis perducere, Col. – β) im Bergbau = der Gang, die Grube, der Stollen, Schacht, cuniculi longissimi, Sen.: e cuniculis effossum sulphur, Plin.: propter hoc (aurum) cuniculos egit, Sen. – γ) in der Kriegsbaukunst = die Mine, solum infimum cuniculi, Liv.: c. occultus, Liv.: cuniculi tecti, Hirt. b. G.: cuniculi transversi, Liv.: c. delectis militibus eo tempore plenus, Liv.: – u. agere cuniculum (auch m. Ang. »von wo aus ?« durch ab u. Abl., u. »wohin?« durch ad od. in m. Akk.), Caes. u. Liv. (vgl. Drak. Liv. 5, 19, 10): aperire, adaperire cuniculum, Caes. u. Liv.: aperire rectam in cuniculum viam, Liv.: cuniculi moenibus appropinquant, Caes.: per cuniculum Gallorum ascendere in templum, Cic.: capere urbem cuniculo, Curt.: egredi per cuniculum, Veget. mil.: erumpere per cuniculos, Vell.: esse in cuniculo, Liv.: transversis cuniculis hostium cuniculos excipere, Liv.: fodere cuniculos, Ps. Quint. decl.: intersaepire cuniculum nunc ciliciis praetentis nunc foribus raptim obiectis, Liv.: cuniculis venas fontis intercīdere atque avertere, Hirt. b. G.: cuniculos maximi ponderis saxis morari, die Fortführung der M. aufhalten, Caes.: quae res aperte petebatur, ea nunc occulte cuniculis oppugnatur (bildl.), Cic.: cum e fossa in cuniculum pateret iter, Liv.: cum ad interiorem raptim oppositum murum cuniculis iam perventum esset, Liv.: subruere cuniculo murum od. muros, Liv. u. Curt.: suffodere cuniculo moenia, Liv. – δ) ein gemauerter Kanal, eine Röhre in Öfen, Wänden u. dgl., longinquae fornacis c., Plin. 9, 133: cuniculus, per quem vapor trahitur (in Bädern), Ulp. dig. 43, 3, 21. § 6. – / Synkop. Abl. Plur. cuniclis, Apic. 2, 49.

    lateinisch-deutsches > cuniculus

  • 19 foras

    forās, Adv. = θύραζε (eigentl. Akk. v. *forae), I) heraus, hinaus, nach außen, auswärts (Ggstz. intro), a) in bezug auf leb. Wesen: α) übh.: abire f., Plaut. u. Catull.: se ducere od. educere f., Ter.: egredi f., Plaut.: exire f., Komik.: alqm eicere, excludere, extrudere f., Ter.: ire f., Ov. u. (v. Bienen) Varro.: prodire f., Plaut. u. Phaedr.: progredi f., Plaut.: alqm pellere f., Ter.: alqm proicere f., Cic.: vadere f., Phaedr. – mit nähern Bestimmungen, ambulare hinc f., Plaut.: ire hinc f., Ter.: inde egredi f., Ter.: inde huc egredi f., Ter.: egredi domo f., Ter.: quisnam a nobis egreditur f.? Ter.: hinc ire f., Ter.: huc effugere f., huc f. puerum evocare, Ter.: portis se f. erumpere, Cic.: foribus procedere f., Plaut. – β) in der Scheidungsformel: ei f., mulier! geh' aus meinem Hause! Plaut. Cas. 212: u. so uxor, vade f.! Mart. 11, 104. 1. – b) in bezug auf Lebl.: ferre cineres f., Verg.: f. necessum est, quidquid habeo, vendere, Plaut.: f. (außer Haus) dare pallium, Plaut.: ea (scripta) f. dare, Cic.: dicta f. eliminare, Hor.: in qua (domo) nihil geratur, quod f. perferendum sit, Cic.: evasit vox f., Poët. inc. bei Cic.: quae (vestigia) ubi omnia f. versa vidit, Liv. – m. Genet., ea tabes si foras corporis prospiravit, Apul. apol. 50. – m. Acc., extra urbem et foras portam (draußen vor dem Th.) loca sunt, in quibus truncantur capita damnatorum, Hieron. in Matth. 27, 33. – absol., aquam foras, vinum intro! Petron. 52, 7. – neben Substst., foras eiectus largior eius (animae), Lucr. 4, 957: foras castra, Vulg. Levit. 16, 27. – II) (in der Vulgärspr.) = foris, draußen, auswärts, foras cenare, Petron. 30, 3: omnia foras parata sunt, Petron. 47, 5.

    lateinisch-deutsches > foras

  • 20 graviter

    graviter, Adv. (gravis), a) dem Tone nach tief, dumpf (Ggstz. acute), sonare, Cic u. Verg. – b) gewichtvoll, bedeutend, de alqo gravissime iudicare, eine hohe (bedeutende) Meinung von jmd. haben, Caes. b. c. 2, 32, 2. – c) mit Nachdruck, eindringlich, heftig, orationem gr. habere et sententiose, Cic.: gr. contionari, Suet. – d) mit Würde, würdevoll, utrumque agere, Cic.: tractare illum locum, Cic. – e) schwer, wuchtig, tüchtig, heftig, gewaltig, cadere od. concĭdere, Ov. u. Verg.: gravius accĭdere, Caes.: gr. ferire, Verg.: hasta gr. pressa, Verg.: gravius erumpere, Tac.: gr. se vulnerare, Curt.: gr. aegrotare coepisse, Cic.: gr. queri, conqueri, Cic.: gr. saucius, Cic. u. Suet.: gravius in alqm dicere, Ter.: gravius in alqm consulere, Sall.: u. gr. angi alqā re, Cic.: u. gravissime dolere, Caes. – f) ungesund, se non gr. habere, nicht bedeutend krank sein, Cic.: gr. iacēre, schwer daniederliegen, Plin. ep. – g) lästig, empfindlich, drückend, alqd gr. accipio, fero, es ist mir etw. lästig, empfindlich, drückend, Cic.: u. so gravius alqd tolero, ich empfinde etwas drückender, Tac.: gr. audire, Schlimmes hören, Ter. heaut. 614. – h) schwer = schwerfällig, auriculas graviter audientes emendat, Plin. Val. 1, 11: gravius audire coepisse, schwerhörig werden, Cels. 6, 7. no. 7.

    lateinisch-deutsches > graviter

См. также в других словарях:

  • erumpere — index issue (send forth) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • éruptif — éruptif, ive [ eryptif, iv ] adj. • 1793; du lat. eruptus, de erumpere « sortir impétueusement » 1 ♦ Méd. Qui est accompagné d éruption. Fièvre éruptive (rougeole, scarlatine...). 2 ♦ (1865) Géol. Relatif aux éruptions volcaniques. Roches… …   Encyclopédie Universelle

  • erupe — ERÚPE vb. 1. a irupe, a izbucni, a năvăli, a răbufni, a ţâşni, (reg.) a năsădi, (prin Olt. şi Ban.) a bui, (Transilv.) a bujdi, (prin Olt.) a buşni, (Transilv. şi Mold.) a buti. (Petrolul erupe din pământ.) 2. (med.) (înv.) a se prozări.… …   Dicționar Român

  • éruption — [ erypsjɔ̃ ] n. f. • 1355; lat. eruptio, de eruptus, supin de erumpere 1 ♦ Méd. Apparition de lésions cutanées, en général multiples; ces lésions. ⇒ efflorescence, énanthème, exanthème, poussée, rash. Éruption de furoncles, de boutons. Éruption… …   Encyclopédie Universelle

  • éruptive — ● éruptif, éruptive adjectif (latin eruptus, de erumpere, faire éruption) Qui est en rapport avec une éruption volcanique. S est dit initialement des roches formées à la suite d une éruption, avant d être étendu à l ensemble des roches… …   Encyclopédie Universelle

  • ruchar — (del sup. lat. «eruptiāre», de «erumpĕre», romper; León) intr. *Brotar las plantas. * * * ruchar. (Del lat. *eruptiāre, de erumpĕre, romper). intr. León. Dicho de una planta: brotar (ǁ nacer de la tierra) …   Enciclopedia Universal

  • eruptieren — Lava ausstoßen; Lava speien * * * erup|tie|ren 〈V. intr.; ist; Geol.〉 auswerfen, ausbrechen, z. B. von Vulkanmagma, Asche od. Gas * * * erup|tie|ren <sw. V.; ist [zu lat. eruptum, 2. Part. von: erumpere = hervorbrechen] (Geol.): (von Lava,… …   Universal-Lexikon

  • NILUS — I. NILUS Aegypti Episcopus exustus, sub Diocletiano. Vide Lactantium, l. 5. c. 11: II. NILUS Africae fluv. celeberrimus, ut Asiae Ganges, et Indus, atque Europae Danubius. Plurima eius ab antiquis perhibentur, et celebrantur nomina. Nam et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • sortir — Sortir, quasi Fortir, comme Super de {{t=g}}hupér,{{/t}} Foras ire, Procedere. Liu. lib. 23. Sortir, saillir hors, Exire, Procedere foras. In publicum procedere, Prodire. Et aussi Migrare ex quocunque loco. Comme à un qui est en un lieu ouvert,… …   Thresor de la langue françoyse

  • erumpent — e*rum pent, a. [L. erumpens, entis, p. pr. of erumpere.] (Bot.) Breaking out; said of certain fungi which burst through the texture of leaves. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • eruption — e*rup tion, n. [L. eruptio, fr. erumpere, eruptum, to break out; e out + rumpere, to break: cf. F. [ e]ruption. See {Rupture}.] 1. The act of breaking out or bursting forth; as: (a) A violent throwing out of flames, lava, etc., as from a volcano… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»