-
101 Tartareus
1.Tartărus or - os, i, m., in plur. (on prosodial grounds): Tartăra, ōrum, n., = Tartaros, plur. Tartara, the infernal regions, Tartarus ( poet.; in prose, inferi); sing., Lucr. 3, 1012; Verg. A. 6, 577; Hor. C. 3, 7, 17; Stat. S. 2, 7, 116; plur., Lucr. 3, 42; 3, 966; 5, 1126; Verg. A. 4, 243; 6, 135; Hor. C. 1, 28, 10; Ov. M. 1, 113; 5, 371; 5, 423;A.10, 21 et saep. al.—Personified: Tartarus pater,
i. e. Pluto, Val. Fl. 4, 258.—Hence,Tartărĕus, a, um, adj., of or belonging to the infernal regions, Tartarean, infernal:B.tenebrica plaga, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: antrum,
i. e. the infernal regions, Luc. 6, 712:umbrae,
Ov. M. 6, 676; 12, 257:custos,
i. e. Cerberus, Verg. A. 6, 395:Acheron,
id. ib. 6, 295:Phlegethon,
id. ib. 6, 551:sorores,
i. e. the Furies, id. ib. 7, 328; Stat. Th. 5, 66;hence, vox Alectus,
Verg. A. 7, 514.—Tartărĭnus, a, um, adj., Tartarean, infernal; poet. for horrid, terrible:2.Tartarino cum dixit Ennius, horrendo et terribili Verrius vult accipi, a Tartaro, qui locus apud inferos,
Fest. p. 359 Müll.: corpore Tartarino prognata Paluda virago, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 37 ib.— Trop.:delator,
Amm. 15, 6, 1. -
102 Tartarinus
1.Tartărus or - os, i, m., in plur. (on prosodial grounds): Tartăra, ōrum, n., = Tartaros, plur. Tartara, the infernal regions, Tartarus ( poet.; in prose, inferi); sing., Lucr. 3, 1012; Verg. A. 6, 577; Hor. C. 3, 7, 17; Stat. S. 2, 7, 116; plur., Lucr. 3, 42; 3, 966; 5, 1126; Verg. A. 4, 243; 6, 135; Hor. C. 1, 28, 10; Ov. M. 1, 113; 5, 371; 5, 423;A.10, 21 et saep. al.—Personified: Tartarus pater,
i. e. Pluto, Val. Fl. 4, 258.—Hence,Tartărĕus, a, um, adj., of or belonging to the infernal regions, Tartarean, infernal:B.tenebrica plaga, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: antrum,
i. e. the infernal regions, Luc. 6, 712:umbrae,
Ov. M. 6, 676; 12, 257:custos,
i. e. Cerberus, Verg. A. 6, 395:Acheron,
id. ib. 6, 295:Phlegethon,
id. ib. 6, 551:sorores,
i. e. the Furies, id. ib. 7, 328; Stat. Th. 5, 66;hence, vox Alectus,
Verg. A. 7, 514.—Tartărĭnus, a, um, adj., Tartarean, infernal; poet. for horrid, terrible:2.Tartarino cum dixit Ennius, horrendo et terribili Verrius vult accipi, a Tartaro, qui locus apud inferos,
Fest. p. 359 Müll.: corpore Tartarino prognata Paluda virago, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 37 ib.— Trop.:delator,
Amm. 15, 6, 1. -
103 Tartaros
1.Tartărus or - os, i, m., in plur. (on prosodial grounds): Tartăra, ōrum, n., = Tartaros, plur. Tartara, the infernal regions, Tartarus ( poet.; in prose, inferi); sing., Lucr. 3, 1012; Verg. A. 6, 577; Hor. C. 3, 7, 17; Stat. S. 2, 7, 116; plur., Lucr. 3, 42; 3, 966; 5, 1126; Verg. A. 4, 243; 6, 135; Hor. C. 1, 28, 10; Ov. M. 1, 113; 5, 371; 5, 423;A.10, 21 et saep. al.—Personified: Tartarus pater,
i. e. Pluto, Val. Fl. 4, 258.—Hence,Tartărĕus, a, um, adj., of or belonging to the infernal regions, Tartarean, infernal:B.tenebrica plaga, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: antrum,
i. e. the infernal regions, Luc. 6, 712:umbrae,
Ov. M. 6, 676; 12, 257:custos,
i. e. Cerberus, Verg. A. 6, 395:Acheron,
id. ib. 6, 295:Phlegethon,
id. ib. 6, 551:sorores,
i. e. the Furies, id. ib. 7, 328; Stat. Th. 5, 66;hence, vox Alectus,
Verg. A. 7, 514.—Tartărĭnus, a, um, adj., Tartarean, infernal; poet. for horrid, terrible:2.Tartarino cum dixit Ennius, horrendo et terribili Verrius vult accipi, a Tartaro, qui locus apud inferos,
Fest. p. 359 Müll.: corpore Tartarino prognata Paluda virago, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 37 ib.— Trop.:delator,
Amm. 15, 6, 1. -
104 Tartarus
1.Tartărus or - os, i, m., in plur. (on prosodial grounds): Tartăra, ōrum, n., = Tartaros, plur. Tartara, the infernal regions, Tartarus ( poet.; in prose, inferi); sing., Lucr. 3, 1012; Verg. A. 6, 577; Hor. C. 3, 7, 17; Stat. S. 2, 7, 116; plur., Lucr. 3, 42; 3, 966; 5, 1126; Verg. A. 4, 243; 6, 135; Hor. C. 1, 28, 10; Ov. M. 1, 113; 5, 371; 5, 423;A.10, 21 et saep. al.—Personified: Tartarus pater,
i. e. Pluto, Val. Fl. 4, 258.—Hence,Tartărĕus, a, um, adj., of or belonging to the infernal regions, Tartarean, infernal:B.tenebrica plaga, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: antrum,
i. e. the infernal regions, Luc. 6, 712:umbrae,
Ov. M. 6, 676; 12, 257:custos,
i. e. Cerberus, Verg. A. 6, 395:Acheron,
id. ib. 6, 295:Phlegethon,
id. ib. 6, 551:sorores,
i. e. the Furies, id. ib. 7, 328; Stat. Th. 5, 66;hence, vox Alectus,
Verg. A. 7, 514.—Tartărĭnus, a, um, adj., Tartarean, infernal; poet. for horrid, terrible:2.Tartarino cum dixit Ennius, horrendo et terribili Verrius vult accipi, a Tartaro, qui locus apud inferos,
Fest. p. 359 Müll.: corpore Tartarino prognata Paluda virago, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 37 ib.— Trop.:delator,
Amm. 15, 6, 1. -
105 tendo
tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].I. A.Lit.1.In gen.:2.suntne igitur insidiae, tendere plagas?
Cic. Off. 3, 17, 68:plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,
Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:retia (alicui),
Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:casses alicui,
Tib. 1, 6, 5:intumescit collum, nervi tenduntur,
Col. 6, 14, 4:chordam,
Plaut. Most. 3, 2, 55:arcum,
to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:sagittas Arcu,
to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:spicula cornu,
Verg. A. 9, 606:pariterque oculos telumque,
id. ib. 5, 508:barbiton,
to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:tympana tenta tonant palmis,
Lucr. 2, 618:validā lora manu,
Ov. Am. 3, 2, 72:vela (Noti),
to swell, Verg. A. 3, 268:praecipiti carbasa tenta Noto,
Ov. H. 10, 30:praetorium,
to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:conopia,
Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:cubilia,
Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:bracchia ad caelum,
Ov. M. 6, 279; 9, 293;for which: bracchia caelo,
id. ib. 2, 580;9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,
Caes. B. C. 2, 12; so,manus ad aliquem,
id. B. G. 2, 13:ad sidera palmas,
Verg. A. 1, 93:super aequora palmas,
Ov. M. 8, 849:ad aliquem orantia bracchia,
id. P. 2, 9, 65:manus supplices dis immortalibus,
Cic. Font. 17, 48; cf.:vobis supplex manus tendit patria communis,
id. Cat. 4, 9, 18; so,manus alicui,
Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:manus supinas,
Liv. 3, 50, 5:manus ripae ulterioris amore,
Verg. A. 6, 314; cf.also: Graecia tendit dexteram Italiae,
stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:(conjux) parvum patri tendebat Iulum,
reaches out, Verg. A. 2, 674:tu munera supplex Tende, petens pacem,
id. G. 4, 535:quo tendant ferrum,
aim, direct, id. A. 5, 489:qua nunc se ponti plaga caerula tendit,
stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —In partic.:B.nervum tendere, in mal. part.,
Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:II.insidias alicui,
Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:omnes insidias animis,
Cic. Leg. 1, 17, 47:animum vigilem,
to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,
i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:aestivam sermone benigno noctem,
to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:(lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,
to direct, Lucr. 5, 631:cursum ex acie in Capitolia,
Sil. 9, 216:cursum ad agmina suorum,
id. 10, 73:iter ad naves,
Verg. A. 1, 656:iter pennis,
id. ib. 6, 240:ad dominum iter,
Ov. M. 2, 547:cursum unde et quo,
Liv. 23, 34, 5:iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,
tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—Neutr.A.To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).1.Lit.:b.dubito an Venusiam tendam,
Cic. Att. 16, 5, 3:Beneventum,
Hor. S. 1, 5, 71:cursuque amens ad limina tendit,
Verg. A. 2, 321:ad castra,
Liv. 9, 37:in castra,
id. 10, 36:ad aedes,
Hor. Ep. 1, 7, 89:ad domum Bruti et Cassii,
Suet. Caes. 85:ad portus,
Ov. M. 15, 690:Ciconum ad oras,
id. ib. 10, 3:ad metam,
id. ib. 15, 453; cf.:cum alter ad alterum tenderemus,
Plin. Ep. 1, 5, 9:unde venis? et Quo tendis?
Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:quo tendere pergunt,
Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,
Ov. M. 10, 34 et saep. —Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:2.in quem locum quaeque (imago) tendat,
Lucr. 4, 179:levibus in sublime tendentibus,
Plin. 2, 5, 4, § 11:sursum tendit palmes,
Col. 5, 6, 28:simulacra viis derectis omnia tendunt,
Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:tunc aethera tendit,
Luc. 7, 477:dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,
Verg. A. 6, 541:gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,
reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:Taurus mons ad occasum tendens,
id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,
id. 6, 13, 15, § 40:seu mollis quā tendit Ionia,
Prop. 1, 6, 31.—Trop.a.In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:(β).ad reliqua alacri tendebamus animo,
Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:ad altiora et non concessa tendere,
Liv. 4, 13, 4:ad majora,
Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:ad eloquium,
Ov. Tr. 4, 10, 17:ad suum,
Liv. 4, 9, 5; cf.:ad Carthaginienses,
id. 24, 5, 8:cum alii alio tenderent,
id. 24, 28, 1:in diversum sententiae tendebant,
id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:b.(Laocoon) manibus tendit divellere nodos,
Verg. A. 2, 220:pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,
Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:quod efficere tendimus,
Quint. 9, 1, 21:fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,
Hor. C. 3, 4, 51:tendit disertus haberi,
id. Ep. 1, 19, 16:aqua tendit rumpere plumbum,
id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:miles tendere, inde ad jurgium,
insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):B.nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,
Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;vasto certamine tendunt,
id. ib. 12, 553:Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,
Sall. C. 60, 5; cf.:summā vi,
Liv. 32, 32, 7 Drak.:adversus, etc.,
id. 34, 34, 1:contra,
id. 35, 51, 6:ultra,
id. 24, 31, 4:acrius,
Tac. A. 2, 74; cf.:acrius contra, ut, etc.,
Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,
what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:nihil illi tendere contra,
Verg. A. 9, 377. —For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:qui sub vallo tenderent mercatores,
Caes. B. G. 6, 37; cf.:omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,
Luc. 7, 328:hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,
Verg. A. 2, 29:legio latis tendebat in arvis,
id. ib. 8, 605:isdem castris,
Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:isdem hibernis tendentes,
Tac. H. 1, 55:Lugduni tendentes,
id. ib. 1, 59:cum multitudo laxius tenderet,
Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:tendere in campis,
id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):rectissima linea tensa,
Quint. 3, 6, 83:collum,
id. 11, 3, 82; cf.:remissis magis quam tensis (digitis),
id. 11, 3, 99:vox tensior (opp. remissior),
id. 11, 3, 42:lacerti,
Luc. 7, 469:rudentes,
id. 2, 683:frons,
Lucr. 6, 1195:tormento citharāque tensior,
Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur. -
106 tenebricus
-
107 tenno
tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].I. A.Lit.1.In gen.:2.suntne igitur insidiae, tendere plagas?
Cic. Off. 3, 17, 68:plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,
Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:retia (alicui),
Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:casses alicui,
Tib. 1, 6, 5:intumescit collum, nervi tenduntur,
Col. 6, 14, 4:chordam,
Plaut. Most. 3, 2, 55:arcum,
to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:sagittas Arcu,
to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:spicula cornu,
Verg. A. 9, 606:pariterque oculos telumque,
id. ib. 5, 508:barbiton,
to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:tympana tenta tonant palmis,
Lucr. 2, 618:validā lora manu,
Ov. Am. 3, 2, 72:vela (Noti),
to swell, Verg. A. 3, 268:praecipiti carbasa tenta Noto,
Ov. H. 10, 30:praetorium,
to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:conopia,
Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:cubilia,
Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:bracchia ad caelum,
Ov. M. 6, 279; 9, 293;for which: bracchia caelo,
id. ib. 2, 580;9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,
Caes. B. C. 2, 12; so,manus ad aliquem,
id. B. G. 2, 13:ad sidera palmas,
Verg. A. 1, 93:super aequora palmas,
Ov. M. 8, 849:ad aliquem orantia bracchia,
id. P. 2, 9, 65:manus supplices dis immortalibus,
Cic. Font. 17, 48; cf.:vobis supplex manus tendit patria communis,
id. Cat. 4, 9, 18; so,manus alicui,
Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:manus supinas,
Liv. 3, 50, 5:manus ripae ulterioris amore,
Verg. A. 6, 314; cf.also: Graecia tendit dexteram Italiae,
stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:(conjux) parvum patri tendebat Iulum,
reaches out, Verg. A. 2, 674:tu munera supplex Tende, petens pacem,
id. G. 4, 535:quo tendant ferrum,
aim, direct, id. A. 5, 489:qua nunc se ponti plaga caerula tendit,
stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —In partic.:B.nervum tendere, in mal. part.,
Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:II.insidias alicui,
Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:omnes insidias animis,
Cic. Leg. 1, 17, 47:animum vigilem,
to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,
i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:aestivam sermone benigno noctem,
to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:(lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,
to direct, Lucr. 5, 631:cursum ex acie in Capitolia,
Sil. 9, 216:cursum ad agmina suorum,
id. 10, 73:iter ad naves,
Verg. A. 1, 656:iter pennis,
id. ib. 6, 240:ad dominum iter,
Ov. M. 2, 547:cursum unde et quo,
Liv. 23, 34, 5:iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,
tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—Neutr.A.To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).1.Lit.:b.dubito an Venusiam tendam,
Cic. Att. 16, 5, 3:Beneventum,
Hor. S. 1, 5, 71:cursuque amens ad limina tendit,
Verg. A. 2, 321:ad castra,
Liv. 9, 37:in castra,
id. 10, 36:ad aedes,
Hor. Ep. 1, 7, 89:ad domum Bruti et Cassii,
Suet. Caes. 85:ad portus,
Ov. M. 15, 690:Ciconum ad oras,
id. ib. 10, 3:ad metam,
id. ib. 15, 453; cf.:cum alter ad alterum tenderemus,
Plin. Ep. 1, 5, 9:unde venis? et Quo tendis?
Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:quo tendere pergunt,
Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,
Ov. M. 10, 34 et saep. —Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:2.in quem locum quaeque (imago) tendat,
Lucr. 4, 179:levibus in sublime tendentibus,
Plin. 2, 5, 4, § 11:sursum tendit palmes,
Col. 5, 6, 28:simulacra viis derectis omnia tendunt,
Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:tunc aethera tendit,
Luc. 7, 477:dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,
Verg. A. 6, 541:gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,
reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:Taurus mons ad occasum tendens,
id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,
id. 6, 13, 15, § 40:seu mollis quā tendit Ionia,
Prop. 1, 6, 31.—Trop.a.In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:(β).ad reliqua alacri tendebamus animo,
Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:ad altiora et non concessa tendere,
Liv. 4, 13, 4:ad majora,
Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:ad eloquium,
Ov. Tr. 4, 10, 17:ad suum,
Liv. 4, 9, 5; cf.:ad Carthaginienses,
id. 24, 5, 8:cum alii alio tenderent,
id. 24, 28, 1:in diversum sententiae tendebant,
id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:b.(Laocoon) manibus tendit divellere nodos,
Verg. A. 2, 220:pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,
Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:quod efficere tendimus,
Quint. 9, 1, 21:fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,
Hor. C. 3, 4, 51:tendit disertus haberi,
id. Ep. 1, 19, 16:aqua tendit rumpere plumbum,
id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:miles tendere, inde ad jurgium,
insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):B.nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,
Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;vasto certamine tendunt,
id. ib. 12, 553:Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,
Sall. C. 60, 5; cf.:summā vi,
Liv. 32, 32, 7 Drak.:adversus, etc.,
id. 34, 34, 1:contra,
id. 35, 51, 6:ultra,
id. 24, 31, 4:acrius,
Tac. A. 2, 74; cf.:acrius contra, ut, etc.,
Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,
what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:nihil illi tendere contra,
Verg. A. 9, 377. —For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:qui sub vallo tenderent mercatores,
Caes. B. G. 6, 37; cf.:omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,
Luc. 7, 328:hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,
Verg. A. 2, 29:legio latis tendebat in arvis,
id. ib. 8, 605:isdem castris,
Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:isdem hibernis tendentes,
Tac. H. 1, 55:Lugduni tendentes,
id. ib. 1, 59:cum multitudo laxius tenderet,
Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:tendere in campis,
id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):rectissima linea tensa,
Quint. 3, 6, 83:collum,
id. 11, 3, 82; cf.:remissis magis quam tensis (digitis),
id. 11, 3, 99:vox tensior (opp. remissior),
id. 11, 3, 42:lacerti,
Luc. 7, 469:rudentes,
id. 2, 683:frons,
Lucr. 6, 1195:tormento citharāque tensior,
Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur. -
108 tenta
tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].I. A.Lit.1.In gen.:2.suntne igitur insidiae, tendere plagas?
Cic. Off. 3, 17, 68:plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,
Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:retia (alicui),
Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:casses alicui,
Tib. 1, 6, 5:intumescit collum, nervi tenduntur,
Col. 6, 14, 4:chordam,
Plaut. Most. 3, 2, 55:arcum,
to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:sagittas Arcu,
to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:spicula cornu,
Verg. A. 9, 606:pariterque oculos telumque,
id. ib. 5, 508:barbiton,
to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:tympana tenta tonant palmis,
Lucr. 2, 618:validā lora manu,
Ov. Am. 3, 2, 72:vela (Noti),
to swell, Verg. A. 3, 268:praecipiti carbasa tenta Noto,
Ov. H. 10, 30:praetorium,
to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:conopia,
Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:cubilia,
Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:bracchia ad caelum,
Ov. M. 6, 279; 9, 293;for which: bracchia caelo,
id. ib. 2, 580;9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,
Caes. B. C. 2, 12; so,manus ad aliquem,
id. B. G. 2, 13:ad sidera palmas,
Verg. A. 1, 93:super aequora palmas,
Ov. M. 8, 849:ad aliquem orantia bracchia,
id. P. 2, 9, 65:manus supplices dis immortalibus,
Cic. Font. 17, 48; cf.:vobis supplex manus tendit patria communis,
id. Cat. 4, 9, 18; so,manus alicui,
Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:manus supinas,
Liv. 3, 50, 5:manus ripae ulterioris amore,
Verg. A. 6, 314; cf.also: Graecia tendit dexteram Italiae,
stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:(conjux) parvum patri tendebat Iulum,
reaches out, Verg. A. 2, 674:tu munera supplex Tende, petens pacem,
id. G. 4, 535:quo tendant ferrum,
aim, direct, id. A. 5, 489:qua nunc se ponti plaga caerula tendit,
stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —In partic.:B.nervum tendere, in mal. part.,
Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:II.insidias alicui,
Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:omnes insidias animis,
Cic. Leg. 1, 17, 47:animum vigilem,
to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,
i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:aestivam sermone benigno noctem,
to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:(lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,
to direct, Lucr. 5, 631:cursum ex acie in Capitolia,
Sil. 9, 216:cursum ad agmina suorum,
id. 10, 73:iter ad naves,
Verg. A. 1, 656:iter pennis,
id. ib. 6, 240:ad dominum iter,
Ov. M. 2, 547:cursum unde et quo,
Liv. 23, 34, 5:iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,
tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—Neutr.A.To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).1.Lit.:b.dubito an Venusiam tendam,
Cic. Att. 16, 5, 3:Beneventum,
Hor. S. 1, 5, 71:cursuque amens ad limina tendit,
Verg. A. 2, 321:ad castra,
Liv. 9, 37:in castra,
id. 10, 36:ad aedes,
Hor. Ep. 1, 7, 89:ad domum Bruti et Cassii,
Suet. Caes. 85:ad portus,
Ov. M. 15, 690:Ciconum ad oras,
id. ib. 10, 3:ad metam,
id. ib. 15, 453; cf.:cum alter ad alterum tenderemus,
Plin. Ep. 1, 5, 9:unde venis? et Quo tendis?
Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:quo tendere pergunt,
Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,
Ov. M. 10, 34 et saep. —Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:2.in quem locum quaeque (imago) tendat,
Lucr. 4, 179:levibus in sublime tendentibus,
Plin. 2, 5, 4, § 11:sursum tendit palmes,
Col. 5, 6, 28:simulacra viis derectis omnia tendunt,
Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:tunc aethera tendit,
Luc. 7, 477:dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,
Verg. A. 6, 541:gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,
reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:Taurus mons ad occasum tendens,
id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,
id. 6, 13, 15, § 40:seu mollis quā tendit Ionia,
Prop. 1, 6, 31.—Trop.a.In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:(β).ad reliqua alacri tendebamus animo,
Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:ad altiora et non concessa tendere,
Liv. 4, 13, 4:ad majora,
Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:ad eloquium,
Ov. Tr. 4, 10, 17:ad suum,
Liv. 4, 9, 5; cf.:ad Carthaginienses,
id. 24, 5, 8:cum alii alio tenderent,
id. 24, 28, 1:in diversum sententiae tendebant,
id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:b.(Laocoon) manibus tendit divellere nodos,
Verg. A. 2, 220:pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,
Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:quod efficere tendimus,
Quint. 9, 1, 21:fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,
Hor. C. 3, 4, 51:tendit disertus haberi,
id. Ep. 1, 19, 16:aqua tendit rumpere plumbum,
id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:miles tendere, inde ad jurgium,
insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):B.nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,
Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;vasto certamine tendunt,
id. ib. 12, 553:Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,
Sall. C. 60, 5; cf.:summā vi,
Liv. 32, 32, 7 Drak.:adversus, etc.,
id. 34, 34, 1:contra,
id. 35, 51, 6:ultra,
id. 24, 31, 4:acrius,
Tac. A. 2, 74; cf.:acrius contra, ut, etc.,
Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,
what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:nihil illi tendere contra,
Verg. A. 9, 377. —For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:qui sub vallo tenderent mercatores,
Caes. B. G. 6, 37; cf.:omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,
Luc. 7, 328:hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,
Verg. A. 2, 29:legio latis tendebat in arvis,
id. ib. 8, 605:isdem castris,
Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:isdem hibernis tendentes,
Tac. H. 1, 55:Lugduni tendentes,
id. ib. 1, 59:cum multitudo laxius tenderet,
Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:tendere in campis,
id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):rectissima linea tensa,
Quint. 3, 6, 83:collum,
id. 11, 3, 82; cf.:remissis magis quam tensis (digitis),
id. 11, 3, 99:vox tensior (opp. remissior),
id. 11, 3, 42:lacerti,
Luc. 7, 469:rudentes,
id. 2, 683:frons,
Lucr. 6, 1195:tormento citharāque tensior,
Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur. -
109 tera
terra (archaic tera, Varr. L. L. 5, 4, 21), ae ( gen. terras, Naev. ap. Prisc. p. 679 P.: terraï, Enn. ap. Charis. p. 7 ib. (Ann. v. 479 Vahl.); Lucr. 1, 212; 1, 251; 2, 1063; 3, 989 et saep.), f. [perh. Sanscr. root tarsh-, to be dry, thirsty; Lat. torreo, torris; Germ Durst; Engl. thirst; prop. the dry land], the earth, opp. to the heavens, the sea, the air, etc.; land, ground, soil (cf.: tellus, solum).I.In gen.:B.principio terra universa cernatur, locata in mediā sede mundi, solida et globosa et undique ipsa in sese nutibus suis conglobata, etc.,
Cic. N. D. 2, 39, 98:terra in medio mundo sita,
id. Tusc. 1, 17, 40:hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, eaque suā vi nutuque teneatur,
id. de Or. 3, 45, 178:umbra terrae,
id. Rep. 1, 14, 22:terrae motus,
earthquakes, id. Div. 1, 18, 35; 1, 35, 78; cf. Sen. Q. N. 6, 1, 1 sqq.; Curt. 4, 4 fin.: Plin. 2, 79, 81, § 191 sq.:res invectae ex terrā,
Cic. Rep. 2, 5, 10:terra continens adventus hostium denuntiat,
id. ib. 2, 3, 6:Massilia fere ex tribus oppidi partibus mari alluitur: reliqua quarta est, quae aditum habeat a terrā,
Caes. B. C. 2, 1:cui parti (insulae) nulla est objecta terra,
id. B. G. 5, 13:iter terrā petere,
Cic. Planc. 40, 96; cf.:ipse terrā eodem pergit,
Liv. 31, 16, 3:esse in terrā atque in tuto loco,
on solid ground, Plaut. Merc. 1, 2, 87:ex magnā jactatione terram videns,
Cic. Mur. 2, 4: terrā marique, by land and by water (very freq.), id. Att. 9, 1, 3; id. Imp. Pomp. 19, 56; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 2; Sall. C. 13, 3; cf. Cic. Ac. 2, 38, 120:insidiae terrā marique factae,
id. Verr. 1, 2, 3;the form et terrā et mari is also class.,
id. ib. 2, 2, 39, § 96 (B. and K. bracket the first et); 2, 5, 50, § 131; id. Mur. 15, 33; Liv. 37, 29, 5; Nep. Hann. 10, 2; id. Ham. 1, 2; id. Alcib. 1, 2; Sen. Ep 60, 2; 101, 4;for which also: bellum terrā et mari comparat,
id. Att. 10, 4, 3:terrā ac mari,
id. Verr. 2, 2, 2, § 4:marique terrāque usque quāque quaeritat,
Plaut. Poen. prol. 105:aut terrā aut mari,
id. Ps. 1, 3, 83:mari atque terrā,
Sall. C. 53, 2:mari ac terrā,
Flor. 2, 8, 11:mari terrāque,
Liv. 37, 11, 9; 37, 52, 3:natura sic ab his investigata est, ut nulla pars caelo, mari, terrā (ut poëtice loquar) praetermissa sit,
Cic. Fin. 5, 4, 9:eorum, quae gignuntur e terrā, stirpes et stabilitatem dant iis, quae sustinent, et ex terrā sucum trahunt, etc.,
id. N. D. 2, 47, 120:num qui nummi exciderunt, ere, tibi, quod sic terram Obtuere?
Plaut. Bacch. 4, 4, 17:tollere saxa de terrā,
Cic. Caecin. 21, 60:tam crebri ad terram accidebant, quam pira,
Plaut. Poen. 2, 38; so,ad terram,
id. Capt. 4, 2, 17; id. Pers. 2, 4, 22; id. Rud. 4, 3, 71:aliquem in terram statuere,
Ter. Ad. 3, 2, 18:ne quid in terram defluat,
Cic. Lael. 16, 58:penitus terrae defigitur arbos,
Verg. G. 2, 290; so. terrae (dat.), id. ib. 2, 318; id. A. 11, 87; Ov. M. 2, 347; Liv. 5, 51, 3; Plin. 14, 21, 27, § 133 al.:sub terris si jura deum,
in the infernal regions, Prop. 3, 5 (4, 4), 39; cf.:mei sub terras ibit imago,
Verg. A. 4, 654:genera terrae,
kinds of earth, Plin. 35, 16, 53, § 191:Samia terra,
Samian pottery clay, id. 28, 12, 53, § 194: terrae filius, son of earth, i. e. human being, Cic. Att. 1, 13, 4:terrā orti,
natives of the soil, aborigines, autochthones, Quint. 3, 7, 26: cum aquam terramque ab Lacedaemoniis petierunt, water and earth (as a token of subjection), Liv. 35, 17, 7:terram edere,
Cels. 2, 7, 7. —Personified, Terra, the Earth, as a goddess;II.usu. called Tellus, Magna Mater, Ceres, Cybele, etc.: jam si est Ceres a gerendo, Terra ipsa dea est et ita habetur: quae est enim alia Tellus?
Cic. N. D. 3, 20, 52; cf. Varr. R. R. 1, 1, 5; Ov. F. 6, 299; 6. 460; Hyg. Fab. 55; 140; 152; Naev. 2, 16; Suet. Tib. 75. —In partic., a land, country, region, territory (cf.: regio, plaga, tractus): Laurentis terra, Enn. ap. Prisc. p. 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.):terra erilis patria,
Plaut. Stich. 5. 2, 2; cf.:in nostrā terrā in Apuliā,
id. Cas. prol. 72:tua,
id. Men. 2, 1, 4:mea,
Ov. Tr. 1, 1, 128:in hac terrā,
Cic. Lael. 4, 13:in eā terrā (sc. Sicilia),
id. Verr. 2, 4, 48, § 106:terra Gallia,
Caes. B. G. 1, 30:terra Italia,
Liv. 25 7, 4 Drak. N. cr.; 29, 10, 5; 30, 32, 6; 38, 47 6; 39, 17, 2;42, 29, 1: Africa,
id. 29, 23, 10 Hispania, id. 38, 58, 5:Pharsalia,
id. 33, 6, 11. —In plur.:in quascumque terras,
Cic. Rep. 2, 4, 9:eae terrae,
id. Verr. 2, 3, 18, § 47:qui terras incolunt eas, in quibus, etc.,
id. N. D. 2, 16, 42:abire in aliquas terras,
id. Cat. 1, 8, 20:(Cimbri) alias terras petierunt,
Caes. B. G. 7, 77 et saep. — Esp., terrae, the earth, the world:pecunia tanta, quanta est in terris,
in the whole earth, in the world, Cic. Agr. 2, 23, 62:quid erat in terris, ubi, etc.,
id. Phil. 2, 19, 48; 2, 20, 50; 2, 23, 57; id. Cael. 5, 12:ruberes Viveret in terris te si quis avarior,
Hor. Ep. 2, 2, 157; Sen. Prov. 2, 9; so,aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat,
Verg. G. 2, 538:terrarum cura,
id. ib. 1, 26. — Ante-class., also in terrā, in the world:quibus nunc in terrā melius est?
Plaut. Poen. 5, 4, 100:scelestiorem in terrā nullam esse alteram,
id. Cist. 4, 1, 8; id. Mil. 1, 1, 52; 2, 3, 42; id. Bacch. 5, 2, 51; id. Aul. 5, 9, 12; id. Curc. 1, 2, 51.—Hence also the phrase orbis terrarum, the world, the whole world, all nations:quae orbem terrarum implevere famā,
Plin. 36, 36, 13, § 76:Graecia in toto orbe terrarum potentissima,
id. 18, 7, 12, § 65:cujus tres testes essent totum orbem terrarum nostro imperio teneri,
Cic. Balb. 6, 16; but freq. also orbis terrarum, the world, i. e. the empire of Rome:orbis terrarum gentiumque omnium,
id. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Rosc. Am. 36, 103;while orbis terrae,
the globe, the earth, the world, id. Phil. 13, 15, 30; id. Fam. 5, 7, 3; id. Fl. 41, 103; id. Agr. 1, 1, 2;but also with ref. to the Roman dominion,
id. de Or. 3, 32, 131; id. Sull. 11, 33; id. Dom. 42, 110; id. Phil. 8, 3, 10; id. Off, 2, 8, 27; id. Cat. 1, 1, 3; cf.of the Senate: publicum orbis terrae consilium,
id. Fam. 3, 8, 4; id. Cat. 1, 4, 9; id. Phil. 3, 14, 34; 4, 6, 14; 7, 7, 19;v. orbis: quoquo hinc asportabitur terrarum, certum est persequi,
Ter. Phorm. 3, 3, 18: ubi terrarum esses, ne suspicabar quidem, in what country, or where in the world, Cic. Att. 5, 10, 4, so, ubi terrarum, id. Rab. Post. 13, 37:ubicumque terrarum,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143; id. Phil. 2, 44, 113. -
110 terra
terra (archaic tera, Varr. L. L. 5, 4, 21), ae ( gen. terras, Naev. ap. Prisc. p. 679 P.: terraï, Enn. ap. Charis. p. 7 ib. (Ann. v. 479 Vahl.); Lucr. 1, 212; 1, 251; 2, 1063; 3, 989 et saep.), f. [perh. Sanscr. root tarsh-, to be dry, thirsty; Lat. torreo, torris; Germ Durst; Engl. thirst; prop. the dry land], the earth, opp. to the heavens, the sea, the air, etc.; land, ground, soil (cf.: tellus, solum).I.In gen.:B.principio terra universa cernatur, locata in mediā sede mundi, solida et globosa et undique ipsa in sese nutibus suis conglobata, etc.,
Cic. N. D. 2, 39, 98:terra in medio mundo sita,
id. Tusc. 1, 17, 40:hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, eaque suā vi nutuque teneatur,
id. de Or. 3, 45, 178:umbra terrae,
id. Rep. 1, 14, 22:terrae motus,
earthquakes, id. Div. 1, 18, 35; 1, 35, 78; cf. Sen. Q. N. 6, 1, 1 sqq.; Curt. 4, 4 fin.: Plin. 2, 79, 81, § 191 sq.:res invectae ex terrā,
Cic. Rep. 2, 5, 10:terra continens adventus hostium denuntiat,
id. ib. 2, 3, 6:Massilia fere ex tribus oppidi partibus mari alluitur: reliqua quarta est, quae aditum habeat a terrā,
Caes. B. C. 2, 1:cui parti (insulae) nulla est objecta terra,
id. B. G. 5, 13:iter terrā petere,
Cic. Planc. 40, 96; cf.:ipse terrā eodem pergit,
Liv. 31, 16, 3:esse in terrā atque in tuto loco,
on solid ground, Plaut. Merc. 1, 2, 87:ex magnā jactatione terram videns,
Cic. Mur. 2, 4: terrā marique, by land and by water (very freq.), id. Att. 9, 1, 3; id. Imp. Pomp. 19, 56; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 2; Sall. C. 13, 3; cf. Cic. Ac. 2, 38, 120:insidiae terrā marique factae,
id. Verr. 1, 2, 3;the form et terrā et mari is also class.,
id. ib. 2, 2, 39, § 96 (B. and K. bracket the first et); 2, 5, 50, § 131; id. Mur. 15, 33; Liv. 37, 29, 5; Nep. Hann. 10, 2; id. Ham. 1, 2; id. Alcib. 1, 2; Sen. Ep 60, 2; 101, 4;for which also: bellum terrā et mari comparat,
id. Att. 10, 4, 3:terrā ac mari,
id. Verr. 2, 2, 2, § 4:marique terrāque usque quāque quaeritat,
Plaut. Poen. prol. 105:aut terrā aut mari,
id. Ps. 1, 3, 83:mari atque terrā,
Sall. C. 53, 2:mari ac terrā,
Flor. 2, 8, 11:mari terrāque,
Liv. 37, 11, 9; 37, 52, 3:natura sic ab his investigata est, ut nulla pars caelo, mari, terrā (ut poëtice loquar) praetermissa sit,
Cic. Fin. 5, 4, 9:eorum, quae gignuntur e terrā, stirpes et stabilitatem dant iis, quae sustinent, et ex terrā sucum trahunt, etc.,
id. N. D. 2, 47, 120:num qui nummi exciderunt, ere, tibi, quod sic terram Obtuere?
Plaut. Bacch. 4, 4, 17:tollere saxa de terrā,
Cic. Caecin. 21, 60:tam crebri ad terram accidebant, quam pira,
Plaut. Poen. 2, 38; so,ad terram,
id. Capt. 4, 2, 17; id. Pers. 2, 4, 22; id. Rud. 4, 3, 71:aliquem in terram statuere,
Ter. Ad. 3, 2, 18:ne quid in terram defluat,
Cic. Lael. 16, 58:penitus terrae defigitur arbos,
Verg. G. 2, 290; so. terrae (dat.), id. ib. 2, 318; id. A. 11, 87; Ov. M. 2, 347; Liv. 5, 51, 3; Plin. 14, 21, 27, § 133 al.:sub terris si jura deum,
in the infernal regions, Prop. 3, 5 (4, 4), 39; cf.:mei sub terras ibit imago,
Verg. A. 4, 654:genera terrae,
kinds of earth, Plin. 35, 16, 53, § 191:Samia terra,
Samian pottery clay, id. 28, 12, 53, § 194: terrae filius, son of earth, i. e. human being, Cic. Att. 1, 13, 4:terrā orti,
natives of the soil, aborigines, autochthones, Quint. 3, 7, 26: cum aquam terramque ab Lacedaemoniis petierunt, water and earth (as a token of subjection), Liv. 35, 17, 7:terram edere,
Cels. 2, 7, 7. —Personified, Terra, the Earth, as a goddess;II.usu. called Tellus, Magna Mater, Ceres, Cybele, etc.: jam si est Ceres a gerendo, Terra ipsa dea est et ita habetur: quae est enim alia Tellus?
Cic. N. D. 3, 20, 52; cf. Varr. R. R. 1, 1, 5; Ov. F. 6, 299; 6. 460; Hyg. Fab. 55; 140; 152; Naev. 2, 16; Suet. Tib. 75. —In partic., a land, country, region, territory (cf.: regio, plaga, tractus): Laurentis terra, Enn. ap. Prisc. p. 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.):terra erilis patria,
Plaut. Stich. 5. 2, 2; cf.:in nostrā terrā in Apuliā,
id. Cas. prol. 72:tua,
id. Men. 2, 1, 4:mea,
Ov. Tr. 1, 1, 128:in hac terrā,
Cic. Lael. 4, 13:in eā terrā (sc. Sicilia),
id. Verr. 2, 4, 48, § 106:terra Gallia,
Caes. B. G. 1, 30:terra Italia,
Liv. 25 7, 4 Drak. N. cr.; 29, 10, 5; 30, 32, 6; 38, 47 6; 39, 17, 2;42, 29, 1: Africa,
id. 29, 23, 10 Hispania, id. 38, 58, 5:Pharsalia,
id. 33, 6, 11. —In plur.:in quascumque terras,
Cic. Rep. 2, 4, 9:eae terrae,
id. Verr. 2, 3, 18, § 47:qui terras incolunt eas, in quibus, etc.,
id. N. D. 2, 16, 42:abire in aliquas terras,
id. Cat. 1, 8, 20:(Cimbri) alias terras petierunt,
Caes. B. G. 7, 77 et saep. — Esp., terrae, the earth, the world:pecunia tanta, quanta est in terris,
in the whole earth, in the world, Cic. Agr. 2, 23, 62:quid erat in terris, ubi, etc.,
id. Phil. 2, 19, 48; 2, 20, 50; 2, 23, 57; id. Cael. 5, 12:ruberes Viveret in terris te si quis avarior,
Hor. Ep. 2, 2, 157; Sen. Prov. 2, 9; so,aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat,
Verg. G. 2, 538:terrarum cura,
id. ib. 1, 26. — Ante-class., also in terrā, in the world:quibus nunc in terrā melius est?
Plaut. Poen. 5, 4, 100:scelestiorem in terrā nullam esse alteram,
id. Cist. 4, 1, 8; id. Mil. 1, 1, 52; 2, 3, 42; id. Bacch. 5, 2, 51; id. Aul. 5, 9, 12; id. Curc. 1, 2, 51.—Hence also the phrase orbis terrarum, the world, the whole world, all nations:quae orbem terrarum implevere famā,
Plin. 36, 36, 13, § 76:Graecia in toto orbe terrarum potentissima,
id. 18, 7, 12, § 65:cujus tres testes essent totum orbem terrarum nostro imperio teneri,
Cic. Balb. 6, 16; but freq. also orbis terrarum, the world, i. e. the empire of Rome:orbis terrarum gentiumque omnium,
id. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Rosc. Am. 36, 103;while orbis terrae,
the globe, the earth, the world, id. Phil. 13, 15, 30; id. Fam. 5, 7, 3; id. Fl. 41, 103; id. Agr. 1, 1, 2;but also with ref. to the Roman dominion,
id. de Or. 3, 32, 131; id. Sull. 11, 33; id. Dom. 42, 110; id. Phil. 8, 3, 10; id. Off, 2, 8, 27; id. Cat. 1, 1, 3; cf.of the Senate: publicum orbis terrae consilium,
id. Fam. 3, 8, 4; id. Cat. 1, 4, 9; id. Phil. 3, 14, 34; 4, 6, 14; 7, 7, 19;v. orbis: quoquo hinc asportabitur terrarum, certum est persequi,
Ter. Phorm. 3, 3, 18: ubi terrarum esses, ne suspicabar quidem, in what country, or where in the world, Cic. Att. 5, 10, 4, so, ubi terrarum, id. Rab. Post. 13, 37:ubicumque terrarum,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143; id. Phil. 2, 44, 113. -
111 tractus
1.tractus, a, um, Part. and P. a. of traho.2. I.Lit. (mostly poet.):2.tractu gementem Ferre rotam,
Verg. G. 3, 183:tractu taurea terga domant,
Val. Fl. 6, 359:modicus tractus (al. tractatus),
Plin. 9, 46, 70, § 153:aut si qua incerto fallet te littera tractu,
stroke, Prop. 4 (5), 3, 5:continuus subitarum tractus aquarum,
i. e. a drinking, Luc. 4, 368; cf.:aëra pestiferum tractu,
i.e. a drawing in, inhalation, id. 7, 412:repetitaque longo Vellera mollibat nebulis aequantia tractu,
Ov. M. 6, 21: harenam fluctus trahunt... Syrtes ab tractu nominatae, i. e. from Gr. surô, = traho;because of this drawing,
Sall. J. 78, 3:(risus) interdum quodam etiam corporis tractu lacessitur,
i. e. movement, Quint. 6, 3, 7.—Of a serpent, a drawing itself along, a creeping, crawling:squameus in spiram tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154; Ov. M. 15, 725; Claud. B. Get. 22; id. II. Cons. Stil. 172.—Concr., a train, track, course:B.nonne vides longos flammarum ducere tractus,
long trains, Lucr. 2, 207: flammarum, Verg. G. 1, 367; Luc. 2, 270: (Phaëthon) longo per aëra tractu Fertur, in a long train (of fire), Ov. M. 2, 320:longo per multa volumina tractu Aestuat unda minax,
Luc. 5, 565; so of the course of the moon, Cic. Div. 2, 46, 97;of the Nile,
Luc. 10, 257:(Cydnus) leni tractu e fontibus labens puro solo excipitur,
Curt. 3, 4, 8:aquarum,
id. 5, 3, 2:ut arborum tractu equitatus hostium impediretur,
Nep. Milt. 5, 3;of the wind,
Val. Fl. 1, 614; cf. Manil. 1, 532; 3, 366. —Transf., a space drawn out, i. e. a stretch, extent, tract of a thing (class.):2.castrorum,
Liv. 3, 28, 1:cujus (urbis) is est tractus ductusque muri, ut, etc.,
Cic. Rep. 2, 6, 11 Moser N. cr.:cum mediae jaceant immensis tractibus Alpes,
Luc. 2, 630; and Claud. Rapt. Pros. 3, 9. —Concr., of places, a territory, district, region, tract of land (class.;II.syn.: regio, plaga): oppidi,
Caes. B. C. 3, 112:corruptus caeli tractus,
Verg. A. 3, 138 Serv.:tractus ille celeberrimus Venafranus,
Cic. Planc. 9, 22:tractus uter plures lepores, uter educet apros,
Hor. Ep. 1, 15, 22:tractu surgens oleaster eodem,
Verg. G. 2, 182:genera (vitium) separari ac singulis conseri tractibus, utilissimum,
Plin. 17, 22, 35, § 187; Flor. 1, 15, 2.—Trop.A.In gen., course, progress, movement:2.tractus orationis lenis et aequabilis,
course, movement, current, Cic. de Or. 2, 13, 54; cf.:in omni corpore, totoque, ut ita dixerim, tractu (orationis),
Quint. 9, 4, 61:cetera continuo magis orationis tractu decurrunt,
id. 5, 8, 2.—Of time, space, lapse, period:B.quod neque clara suo percurrere fulmina cursu Perpetuo possint aevi labentia tractu,
Lucr. 1, 1004; 5, 1216:eodem tractu temporum nituerunt oratores, etc.,
Vell. 2, 9, 1:aetatis,
Val. Max. 8, 13, ext. 2:hoc legatum Cum voluerit, tractum habet, quamdiu vivat is, a quo, etc.,
duration, period, Dig. 32, 1, 11. —In partic., a drawing out, protracting, lengthening, protraction, extension, length:2.quanta haesitatio tractusque verborum!
drawling, Cic. de Or. 2, 50, 202:pares elocutionum,
Quint. 4, 2, 118:illa (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet,
extent, copiousness, Plin. Ep. 5, 8, 10.—Of time:3.durante tractu et lentitudine mortis,
Tac. A. 15, 64:belli,
id. ib. 15, 10.—In gram.:in tractu et declinatione talia sunt, qualia apud Ciceronem beatitas et beatitudo,
a lengthening in derivation, Quint. 8, 3, 32 Spald. -
112 verber
verber, ĕris (nom., dat., and acc. sing. do not occur, and the sing. in gen. very rarely; Neue, Formenl. 1, p. 476), n., a lash, whip, scourge, rod (syn.: scutica, flagrum),I.Lit. (rare; perh. not in Cic., but cf. in II. B.).(α).Plur.: Tr. Quid me fiet nunc jam? Th. Verberibus caedere, lutum, pendens, Plaut. Most. 5, 2, 45:(β).verberibus caedere,
id. Pers. 2, 3, 17; Ter. And. 1, 2, 28:adulescentem nudari jubet verberaque adferri,
Liv. 8, 28, 4:verbera saetosa movebat arator,
Prop. 4 (5), 1, 25; Verg. A. 5, 147; Quint. Decl. 19, 3.—Sing.:II.illi instant verbere torto,
Verg. G. 3, 106:Phoebus equos stimuloque domans et verbere Saevit,
Ov. M. 2, 399:conscendit equos Gradivus et ictu Verberis increpuit,
id. ib. 14, 821:pecora verbere domantur,
Sen. Const. 12, 3;of a top: volitans sub verbere turbo,
Verg. A. 7, 378.—Transf.A.Concr., a thong of a sling and other similar missile weapons ( poet.;B. 1.syn. lorum),
Verg. G. 1, 309; Sil. 1, 314; Luc. 3, 469.—Lit.(α).Plur.:(β).dignus es verberibus multis,
Plaut. Mil. 2, 3, 71:tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115:mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,
Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:aliquem vinculis ac verberibus atque omni supplicio excruciare,
id. Imp. Pomp. 5, 11; id. Phil. 11, 2, 5; id. Rep. 1, 38, 59; 2, 37, 62; id. Fin. 5, 20, 55; id. Tusc. 3, 27, 64; XII. Tab. ap. Cic. Leg. 3, 3, 6; Quint. 1, 3, 15; 4, 2, 113; 11, 1, 40; 11, 3, 90; 11, 3, 117; Hor. S. 1, 3, 121:cum positā stares ad verbera veste,
Ov. Am. 1, 6, 19:saeva,
id. ib. 1, 13, 18:tergum foedum vestigiis verberum,
Liv. 2, 23, 7:post verbere,
Stat. Th. 2, 143; 2, 172.—Sing.:b. (α).percutimur caput conversae verbere virgae,
Ov. M. 14, 300; Sen. Herc. Fur. 801.—Plur.:(β).turgentis caudae,
Hor. S. 2, 7, 49:ventorum,
Lucr. 5, 957; 6, 115:radiorum (solis),
id. 5, 485; 5, 1104:aquarum,
Claud. Laud. Stil. 1, 288.—Of the strokes of oars:puppis Verberibus senis agitur,
Luc. 3, 536; Sil. 11, 493; cf. Ov. H. 18, 23.—Sing.:2.remorum in verbere perstant,
Ov. M. 3, 662:trementes Verbere ripae,
Hor. C. 3, 27, 24:adverso siderum,
Plin. 2, 8, 6, § 33.—Trop., plur., lashes, strokes:contumeliarum verbera subire,
Cic. Rep. 1, 5, 9:verbera linguae,
i. e. chidings, Hor. C. 3, 12, 3 (cf.:verberari verbis, convicio, etc., under verbero): fortunae verbera,
the strokes of fate, Gell. 13, 27, 4. -
113 vesperalis
vespĕrālis, e, adj. [vespera], of or belonging to evening:plaga,
the west, Sol. 9.
См. также в других словарях:
Plaga — Saltar a navegación, búsqueda Plaga de langostas El concepto de plaga ha evolucionado con el tiempo desde el significado tradicional donde se consideraba plaga a cualquier animal que producía daños, típicamente a los cultivos. Actualmente debe… … Wikipedia Español
plagă — PLÁGĂ, plăgi, s.f. 1. Leziune a ţesuturilor corpului, provocată accidental (arsură, tăietură etc.) sau pe cale operatorie; rană. 2. Situaţie nenorocită, pacoste, calamitate, nenorocire, flagel. – Din lat. plaga. Trimis de oprocopiuc, 21.03.2004.… … Dicționar Român
PLAGA — apud Statium, Thebaid. l. 11. v. 5. Componit dextrâ victor concussa plagarum Iuppiter, et vultu caelumque diemque reducit: spatium est aetheris, Zona caelestis, Sic Varro lege Maeniâ, Nos mirantes, quod serenô lumine Tonuisset, oculis caeli… … Hofmann J. Lexicon universale
plaga — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ib, CMc. pladze {{/stl 8}}{{stl 7}} coś złego, wyrządzającego poważne szkody, coś uciążliwie dającego się we znaki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Plaga tyfusu, gradobicia. Plaga turystów. Komary są istną plagą latem. <łac.> … Langenscheidt Polski wyjaśnień
plaga — s. f. 1. [Linguagem poética] País; região. 2. [Antigo] Certo tom musical. ‣ Etimologia: latim plaga, ae, extensão, regiao, território, cantão … Dicionário da Língua Portuguesa
Plaga — Pla ga (pl[=a] g[.a]), n.; pl. {Plag[ae]} (pl[=a] j[ e]). [L. pl[=a]ga a blow, a welt, a stripe.] (Zo[ o]l.) A stripe of color. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Plaga — (polylactic co glycolic acid) is a commonly used biomedical material for drug release in vitro … Wikipedia
Plaga [1] — Plaga (lat.), 1) Geschwulst, Beule od. brauner Fleck, von einem Schlage, Stoß od. Fall; 2) Wunde … Pierer's Universal-Lexikon
Plaga [2] — Plaga (lat.), Himmelsgegend, Richtung … Pierer's Universal-Lexikon
Plaga — Plaga, lat., Schlag; Himmelsgegend, daher Plagoskop, Windfahne, Windzeiger … Herders Conversations-Lexikon
plaga — plagá, plaghéz, vb. I (înv.) a răni. Trimis de blaurb, 28.09.2006. Sursa: DAR … Dicționar Român