Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

orandi

  • 1 orans

    ōro, āvi, ātum, 1 (orassis for oraveris, Plaut. Ep. 5, 2, 63), v. a. and n. [1. os, to speak]:

    oro ab ore,

    Varr. L. L. 6, § 76 Müll.
    I.
    In gen. (so obsol.):

    orare antiquos dixisse pro agere testimonio est, quod oratores dicti et causarum actores et qui rei publicae mandatas causas agebant,

    Fest. p. 198 Müll.:

    bonum aequumque oras,

    Plaut. Most. 3, 1, 151:

    talibus orabat Juno,

    Verg. A. 10, 96.—
    II.
    In partic.
    A.
    To treat, argue, plead (as an ambassador, advocate, etc.; class., but very rare; cf.

    ago): REM VBI PAGVNT ORATO, Fragm. XII. Tab.: matronis ipsis, quae raptae erant, orantibus,

    i. e. at their mediation, Cic. Rep. 2, 7, 13:

    causam capitis,

    to argue, plead, id. Brut. 12, 47:

    orandae litis tempus accommodare,

    id. Off. 3, 10, 43:

    si causa oranda esset,

    Liv. 39, 40, 6:

    causas melius,

    Verg. A. 6, 849:

    cum eo de salute suā agit, orat atque obsecrat,

    treats, speaks, Caes. B. C. 1, 22:

    causam dixit et ipse pro se oravit,

    plead his own cause, Liv. 39, 40, 12.—
    2.
    Of oratorical speaking, eloquence (freq. in Quint.): ars orandi, the oratorical art, art of oratory, Quint. prooem. § 4; id. 2, 15, 20; 9, 4, 3:

    orandi scientia,

    id. 1, 10, 2:

    orandi studium,

    id. 9, 4, 110; 8, 6, 20.—
    B.
    To pray, beg, beseech, entreat one (the predom. signif. in all periods and styles; syn.: rogo, obsecro, obtestor, supplico, precor); constr. usually with acc. of the pers. and of the thing, and with ut, ne (the less freq. constructions, v. infra).
    (α).
    With acc. of the pers. and of the thing:

    illud te ad extremum et oro et hortor, ut, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    multa deos orans,

    Verg. A. 9, 24:

    aliquem libertatem,

    Suet. Vesp. 16.—
    (β).
    With acc. of the pers. only: virginem orare, Liv. Andron. ap. Diom. p. 379 P: cum desubito me orat mulier, Enn. ap. Non. 517, 15 (Cax. v. 9 Vahl.); cf.:

    socer Non orandus erat, sed vi faciendus Erechtheus,

    not to be entreated, but compelled, Ov. M. 6, 701:

    Lydia, dic, per omnes Te deos oro, Sy barin cur properes amando perdere,

    Hor. C. 1, 8, 2.—
    (γ).
    With acc. of the thing for which one asks:

    gnato uxorem,

    to request a wife for one's son, Ter. And. 3, 2, 48:

    legati Romam missi, auxilium ad bellum orantes,

    to ask assistance, Liv. 21, 6:

    opem rebus affectis orantes,

    id. 6, 9:

    auxilia,

    Tac. A. 2, 46.—
    (δ).
    With ut: rogat oratque te Chrysogone, ut, etc., Cic. Rosc. Am. 49, 144:

    te, C. Flave, oro et obtestor, ut, etc.,

    id. Planc. 42, 104:

    te etiam atque etiam oro, ut, etc.,

    id. Att. 11, 1, 2:

    hoc me a vobis orare Juppiter jussit, ut, etc.,

    Plaut. Am. prol. 64.—
    (ε).
    With subj.:

    orant, ignoscamus peccatum suum,

    Plaut. Am. 1, 1, 101:

    et vocet oro,

    Verg. A. 11, 442:

    idque sinas, oro,

    Ov. P. 4, 1, 19.—
    (ζ).
    With ne:

    rogat eos atque orat, ne, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 96:

    quod te, Aesculapi, et te, Salus, ne quid sit hujus, oro,

    Ter. Hec. 3, 2, 3.—
    (η).
    With the imper.:

    absiste inceptis, oro,

    Sil. 11, 336.— With imper. and acc. of person, Verg. A. 2, 143; 4, 319; 10, 61 and 905.—
    (θ).
    With inf. or an object-clause:

    jampridem a me illos abducere Thestylis orat,

    Verg. E. 2, 43; id. A. 6, 313; 9, 231; Tac. A. 6, 2; 12, 9:

    vel Aegypti praefecturam concedi sibi oraret,

    Suet. Ner. 47.—
    (ι).
    With ab and abl. of a person, followed by ut or ne:

    primum hoc abs te oro, ni me inexorabilem faxis,

    Pac. Tr. 122:

    oravitque a suis, ut, etc.,

    Gell. 17, 10, 7:

    oratus ab Artorio, ne in castris remaneret,

    Vell. 2, 70, 1.—
    (κ).
    With cum aliquo: quod tecum pater orat, Enn. ap. Fest. p. 198 Müll. (Ann. v. 20 Vahl.):

    si is mecum oraret,

    Plaut. Cas. 2, 5, 15:

    tecum oro et quaeso, ut,

    id. Curc. 3, 1, 62:

    egi, atque oravi tecum, uxorem ut duceres,

    Ter. Hec. 4, 4, 64; cf. Caes. B. C. 1, 22; cited above, II. A.—
    (λ).
    With pro and the abl.:

    nec pro civibus se orare, sed pro, etc.,

    Just. 11, 4, 4:

    ut Octavius orandus sit pro salute cujusquam civis,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 2; cf.:

    ut pro illā ores, ut sit propitius (deus),

    Plaut. As. 4, 1, 38.—
    b.
    Oro te, I pray thee, prithee, parenthetically, a formula of politeness (cf. quaeso):

    dic. oro te, clarius,

    Cic. Att. 4, 8, 1; Sen. Vit. Beat. 7, 1; Liv. 5, 5, 1; cf. Cic. Att. 7, 16, 3.—
    C.
    To pray, to supplicate God (eccl. Lat.); act.:

    oravit Dominum,

    Vulg. Judic. 13, 8:

    orationem quam orat,

    id. 3 Reg. 8, 29; id. 2 Par. 6, 21:

    filios, id. Job, 19, 17: Deum,

    id. Ecclus. 50, 24:

    orationes longas,

    id. Matt. 23, 14.—More often neutr.:

    pro te,

    Vulg. Gen. 20, 7:

    ut audias,

    id. ib. 43, 20:

    in loco isto,

    id. 3 Reg. 8, 30:

    contra viam civitatis,

    id. ib. 8, 44:

    ad Dominum,

    id. 4 Reg. 4, 33:

    cum lacrimis,

    id. Tob. 3, 1:

    unus orans et unus maledicens,

    id. Ecclus. 34, 29:

    spiritu et mente,

    id. 1 Cor. 14, 15:

    mulierem decalvatam orare non decet,

    Ambros. in Luc. 6, § 19:

    orandi gratia,

    Lact. 4, 15, 20.—Hence, P. a. as subst.: ōrans, antis, m., an orator:

    orantes,

    Tac. Dial. 6, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > orans

  • 2 oro

    ōro, āvi, ātum, 1 (orassis for oraveris, Plaut. Ep. 5, 2, 63), v. a. and n. [1. os, to speak]:

    oro ab ore,

    Varr. L. L. 6, § 76 Müll.
    I.
    In gen. (so obsol.):

    orare antiquos dixisse pro agere testimonio est, quod oratores dicti et causarum actores et qui rei publicae mandatas causas agebant,

    Fest. p. 198 Müll.:

    bonum aequumque oras,

    Plaut. Most. 3, 1, 151:

    talibus orabat Juno,

    Verg. A. 10, 96.—
    II.
    In partic.
    A.
    To treat, argue, plead (as an ambassador, advocate, etc.; class., but very rare; cf.

    ago): REM VBI PAGVNT ORATO, Fragm. XII. Tab.: matronis ipsis, quae raptae erant, orantibus,

    i. e. at their mediation, Cic. Rep. 2, 7, 13:

    causam capitis,

    to argue, plead, id. Brut. 12, 47:

    orandae litis tempus accommodare,

    id. Off. 3, 10, 43:

    si causa oranda esset,

    Liv. 39, 40, 6:

    causas melius,

    Verg. A. 6, 849:

    cum eo de salute suā agit, orat atque obsecrat,

    treats, speaks, Caes. B. C. 1, 22:

    causam dixit et ipse pro se oravit,

    plead his own cause, Liv. 39, 40, 12.—
    2.
    Of oratorical speaking, eloquence (freq. in Quint.): ars orandi, the oratorical art, art of oratory, Quint. prooem. § 4; id. 2, 15, 20; 9, 4, 3:

    orandi scientia,

    id. 1, 10, 2:

    orandi studium,

    id. 9, 4, 110; 8, 6, 20.—
    B.
    To pray, beg, beseech, entreat one (the predom. signif. in all periods and styles; syn.: rogo, obsecro, obtestor, supplico, precor); constr. usually with acc. of the pers. and of the thing, and with ut, ne (the less freq. constructions, v. infra).
    (α).
    With acc. of the pers. and of the thing:

    illud te ad extremum et oro et hortor, ut, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    multa deos orans,

    Verg. A. 9, 24:

    aliquem libertatem,

    Suet. Vesp. 16.—
    (β).
    With acc. of the pers. only: virginem orare, Liv. Andron. ap. Diom. p. 379 P: cum desubito me orat mulier, Enn. ap. Non. 517, 15 (Cax. v. 9 Vahl.); cf.:

    socer Non orandus erat, sed vi faciendus Erechtheus,

    not to be entreated, but compelled, Ov. M. 6, 701:

    Lydia, dic, per omnes Te deos oro, Sy barin cur properes amando perdere,

    Hor. C. 1, 8, 2.—
    (γ).
    With acc. of the thing for which one asks:

    gnato uxorem,

    to request a wife for one's son, Ter. And. 3, 2, 48:

    legati Romam missi, auxilium ad bellum orantes,

    to ask assistance, Liv. 21, 6:

    opem rebus affectis orantes,

    id. 6, 9:

    auxilia,

    Tac. A. 2, 46.—
    (δ).
    With ut: rogat oratque te Chrysogone, ut, etc., Cic. Rosc. Am. 49, 144:

    te, C. Flave, oro et obtestor, ut, etc.,

    id. Planc. 42, 104:

    te etiam atque etiam oro, ut, etc.,

    id. Att. 11, 1, 2:

    hoc me a vobis orare Juppiter jussit, ut, etc.,

    Plaut. Am. prol. 64.—
    (ε).
    With subj.:

    orant, ignoscamus peccatum suum,

    Plaut. Am. 1, 1, 101:

    et vocet oro,

    Verg. A. 11, 442:

    idque sinas, oro,

    Ov. P. 4, 1, 19.—
    (ζ).
    With ne:

    rogat eos atque orat, ne, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 96:

    quod te, Aesculapi, et te, Salus, ne quid sit hujus, oro,

    Ter. Hec. 3, 2, 3.—
    (η).
    With the imper.:

    absiste inceptis, oro,

    Sil. 11, 336.— With imper. and acc. of person, Verg. A. 2, 143; 4, 319; 10, 61 and 905.—
    (θ).
    With inf. or an object-clause:

    jampridem a me illos abducere Thestylis orat,

    Verg. E. 2, 43; id. A. 6, 313; 9, 231; Tac. A. 6, 2; 12, 9:

    vel Aegypti praefecturam concedi sibi oraret,

    Suet. Ner. 47.—
    (ι).
    With ab and abl. of a person, followed by ut or ne:

    primum hoc abs te oro, ni me inexorabilem faxis,

    Pac. Tr. 122:

    oravitque a suis, ut, etc.,

    Gell. 17, 10, 7:

    oratus ab Artorio, ne in castris remaneret,

    Vell. 2, 70, 1.—
    (κ).
    With cum aliquo: quod tecum pater orat, Enn. ap. Fest. p. 198 Müll. (Ann. v. 20 Vahl.):

    si is mecum oraret,

    Plaut. Cas. 2, 5, 15:

    tecum oro et quaeso, ut,

    id. Curc. 3, 1, 62:

    egi, atque oravi tecum, uxorem ut duceres,

    Ter. Hec. 4, 4, 64; cf. Caes. B. C. 1, 22; cited above, II. A.—
    (λ).
    With pro and the abl.:

    nec pro civibus se orare, sed pro, etc.,

    Just. 11, 4, 4:

    ut Octavius orandus sit pro salute cujusquam civis,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 2; cf.:

    ut pro illā ores, ut sit propitius (deus),

    Plaut. As. 4, 1, 38.—
    b.
    Oro te, I pray thee, prithee, parenthetically, a formula of politeness (cf. quaeso):

    dic. oro te, clarius,

    Cic. Att. 4, 8, 1; Sen. Vit. Beat. 7, 1; Liv. 5, 5, 1; cf. Cic. Att. 7, 16, 3.—
    C.
    To pray, to supplicate God (eccl. Lat.); act.:

    oravit Dominum,

    Vulg. Judic. 13, 8:

    orationem quam orat,

    id. 3 Reg. 8, 29; id. 2 Par. 6, 21:

    filios, id. Job, 19, 17: Deum,

    id. Ecclus. 50, 24:

    orationes longas,

    id. Matt. 23, 14.—More often neutr.:

    pro te,

    Vulg. Gen. 20, 7:

    ut audias,

    id. ib. 43, 20:

    in loco isto,

    id. 3 Reg. 8, 30:

    contra viam civitatis,

    id. ib. 8, 44:

    ad Dominum,

    id. 4 Reg. 4, 33:

    cum lacrimis,

    id. Tob. 3, 1:

    unus orans et unus maledicens,

    id. Ecclus. 34, 29:

    spiritu et mente,

    id. 1 Cor. 14, 15:

    mulierem decalvatam orare non decet,

    Ambros. in Luc. 6, § 19:

    orandi gratia,

    Lact. 4, 15, 20.—Hence, P. a. as subst.: ōrans, antis, m., an orator:

    orantes,

    Tac. Dial. 6, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > oro

  • 3 fīnis

        fīnis is, m (often f in sing., C., V., H., O.)    [2 FID-], that which divides, a boundary, limit, border: loci: imperi, S.: haud procul Argivorum fine positis castris, L.: arbiter Nolanis de finibus: inter eos finīs, quos feci, L.— A mark, starting-point, goal: finibus omnes Prosiluere suis, V.: trans finem iaculo expedito, H.: Solus superest in fine, at the goal, V.— Borders, territory, land, country: iter in Santonum finīs facere, Cs.: his finibus eiectus sum, S.: alienos populari finīs, L.: Atlanteus, the remote land of Atlas, H.—Abl. with gen, up to, as far as: matres pectoris fine prominentes, Cs.: Fine genūs succincta, O.—Fig., a limit, bound: ingeni sui fines: finem aequitatis transire: finem potentia caeli Non habet, O.: sunt certi denique fines, H.: intra Naturae finīs vivere, H.— An end, termination, close, conclusion, period, stop: finem iniuriis facturus, Cs.: orandi finem face, T.: scribendi: vitae: orationi finem facere: operum, H.: Imperium sine fine, everlasting, V.: Poscens sine fine Oscula, O.: usque ad eum finem, dum, etc., until the time when: quem ad finem sese iactabit audacia? till when?: quem ad finem? how long? —An end, death: invidiam supremo fine domari, H.: quem tibi Finem di dederint, H.— An end, extremity, highest point, greatest degree, summit: omnia: fines bonorum et malorum, i. e. supreme good and evil: honorum: aequi iuris, Ta.— An end, purpose, aim, object: domūs finis est usus: Quae finis standi? V.
    * * *
    boundary, end, limit, goal; (pl.) country, territory, land

    Latin-English dictionary > fīnis

  • 4 rogō

        rogō āvī    (rogāssint, for rogāverint, C.), ātus, āre, to ask, question, interrogate: My. quid vis? Da. At etiam rogas? can you ask? T.: de istac rogas Virgine, T.: de te ipso: Dictura es quod rogo? T.: omnia rogabat: quem igitur rogem? T.: cum eos nemo rogaret: quae te de te ipso rogaro: Hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Ph.: ad ea, quae rogati erunt, respondere: Quodsi me populus R. roget, cur Non, etc., H.: quae sit, rogo, T.: rogavi pervenissentne Agrigentum?: Quid verum atque decens, curo et rogo, H.—In public life, to ask an opinion, call upon to vote: de re p. sententiam rogo: qui ordo in sententiis rogandis servari solet, in calling the roll (of senators): quos priores sententiam rogabat: omnes ante me rogati: primus sententiam rogatus, S.—Of a bill or resolution, to question concerning, bring forward for approval, propose, move, introduce: consules populum iure rogaverunt: ego hanc legem, uti rogas, iubendam censeo, L.: nunc rogari, ut populus consules creet, L.—To propose for election, offer as a candidate, nominate: populus regem, interrege rogante, creavit, on the nomination of: ut consules roget praetor: praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.: comitia rogando conlegae, L.: ad magistratūs rogandos proficiscitur, S.: ut duo viros aedilīs ex patribus dictator populum rogaret, L. —Of soldiers, with sacramento, to require answer under oath, bind by oath: (milites) consulis sacramento, Cs.: sacramento rogatos arma capere cogebat, swore them into the service and forced them, etc., L.—To ask, beg, request, solicit, implore: neque enim ego sic rogabam, ut, etc., did not solicit in such a way.—Prov.: malo emere quam rogare, i. e. it is absurdly cheap.—With acc: hoc te vehementer: res turpīs: Otium divos rogat, H.: ab Metello missionem, S.: ambiuntur, rogantur, are asked for their votes: etiamsi precario essent rogandi: non suā sponte sed rogatus a Gallis, Cs.: cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc., was not begged for: legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium, Cs.: etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum iuves: ut temptes dissimulare rogat, O.: Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat, Cs.: rogat frater, ne abeas longius, T.: ne quid invitus meā causā facias: euntem (eum) morari, Ct.—To invite, ask a visit from: Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit: Pomponiam.
    * * *
    rogare, rogavi, rogatus V
    ask, ask for; invite; introduce

    Latin-English dictionary > rogō

  • 5 ceterus

    cētĕrus ( caet-), a, um (the nom. sing. masc. not in use; the sing., in gen., rare; in Cic. perh. only three times), adj. [pronom. stem ki, and compar. ending; cf. heteros], the other, that which exists besides, can be added to what is already named of a like kind with it; the other part (while reliquus is that which yet remains of an object, the rest;

    e. g. stipendium pendere et cetera indigna pati,

    and endured other indignities of the kind, Liv. 21, 20, 6. On the other hand:

    jam vero reliqua—not cetera —quarta pars mundi ea et ipsa totā naturā fervida est, et ceteris naturis omnibus salutarem impertit et vitalem calorem,

    Cic. N. D. 2, 10, 27; cf. Hand, Turs. II. p. 33; Doed. Syn. 1, p. 83. Still these ideas, esp. after the Aug. per., are often confounded, and the Engl., the remainder, the rest, and the adverb. phrase for the rest, etc., can be used interchangeably for both words).
    1.
    Sing.
    a.
    Masc.:

    si vestem et ceterum ornatum muliebrem pretii majoris habeat,

    Cic. Inv. 1, 31, 51 (also in Quint. 5, 11, 28); Nep. Dat. 3, 1:

    laeta et imperatori ceteroque exercitui,

    Liv. 28, 4, 1:

    vestitu calciatuque et cetero habitu,

    Suet. Calig. 52: illos milites subduxit, exercitum ceterum servavit, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    cohortes veteranas in fronte, post eas ceterum exercitum in subsidiis locat,

    Sall. C. 59, 5:

    a cetero exercitu,

    Curt. 5, 9, 11; Tac. Agr. 17; Suet. Galb. 20 fin.:

    de cetero numero candidatorum,

    id. Caes. 41.—
    b.
    Fem.:

    cetera jurisdictio,

    Cic. Att. 6, 2, 5:

    vita,

    Sall. C. 52, 31:

    aetas,

    Verg. G. 3, 62:

    nox,

    Ov. M. 12, 579:

    silva,

    id. ib. 8, 750:

    turba,

    id. ib. 3, 236; 12, 286; Hor. S. 2, 8, 26:

    classis,

    Liv. 35, 26, 9:

    deprecatio,

    id. 42, 48, 3; 21, 7, 7:

    inter ceteram planitiem mons,

    Sall. J. 92, 5:

    Graeciam,

    Nep. Paus. 2, 4:

    aciem,

    Liv. 6, 8, 6:

    multitudinem,

    id. 35, 30, 8:

    (super) turbam,

    Suet. Calig. 26:

    manum procerum,

    Tac. Or. 37:

    pro ceterā ejus audaciā atque amentiā,

    Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6:

    pluviā (aquā) utebantur,

    Sall. J. 89, 6:

    ceterā (ex) copiā militum,

    Liv. 35, 30, 9; Plin. Ep. 2, 16, 1:

    ceterā (pro) reverentiā,

    id. ib. 3, 8, 1:

    ceterā (cum) turbā,

    Suet. Claud. 12 al. —
    c.
    Neutr.:

    cum a pecu cetero absunt,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 20:

    non abhorret a cetero scelere,

    Liv. 1, 48, 5; Suet. Aug. 24:

    cetero (e) genere hominum,

    id. ib. 57:

    quanto violentior cetero mari Oceanus,

    Tac. A. 2, 24 al. — Subst.: cētĕ-rum, i, n., the rest:

    elocuta sum convivas, ceterum cura tu,

    Plaut. Men. 1, 4, 6:

    ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6; so,

    de cetero,

    as for the rest, Cic. Fin. 1, 7, 26; Curt. 4, 1, 14 al.;

    and in ceterum,

    for the rest, for the future, Sen. Ep. 78, 15.—
    2.
    Plur., the rest, the others (freq. in all periods and species of composition):

    de reliquis nihil melius ipso est: ceteri et cetera ejus modi, ut, etc.,

    Cic. Fam. 4, 4, 5:

    multae sunt insidiae bonis nosti cetera,

    id. Planc. 24, 59; id. Fat. 13, 29:

    cetera de genere hoc, adeo sunt multa, etc.,

    Hor. S. 1, 1, 13; Lucr. 5, 38:

    ut omittam cetera,

    Cic. Cat. 3, 8, 18:

    ibi Amineum... Lucanum serito, ceterae vites in quemvis agrum conveniunt,

    Cato, R. R. 6, 4:

    quam fortunatus ceteris sim rebus, absque una hac foret,

    Ter. Hec. 4, 2, 25: nam ceteri fere, qui artem orandi litteris tradiderunt, ita sunt exorsi, quasi, etc., Quint. prooem. § 4; id. 10, 1, 80:

    ceterae partes loquentem adjuvant, hae ipsae loquuntur,

    id. 11, 3, 85:

    sane ceterarum rerum pater familias et prudens et attentus, unā in re paulo minus consideratus,

    Cic. Quint. 3, 11:

    hanc inter ceteras vocem,

    Quint. 9, 4, 55: de justitiā, fortitudine, temperantiā ceterisque similibus, id. prooem. § 12; 3, 5, 5;

    2, 4, 38: ego ceteris laetus, hoc uno torqueor,

    Curt. 6, 5, 3.—
    b.
    Et cetera ceteraque or cetera, and so forth, kai ta hexês, when one refers to a well-known object with only a few words, or mentions only a few from a great number of objects, Cic. de Or. 2, 32, 141:

    ut illud Scipionis, Agas asellum et cetera,

    id. ib. 2, 64, 258; id. Top. 6, 30; 11, 48; id. Tusc. 2, 17, 39; id. Att. 2, 19, 3:

    et similiter cetera,

    Quint. 4, 1, 14:

    vina ceteraque,

    Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91; Curt. 3, 4, 10:

    solem, lunam, mare, cetera,

    Lucr. 2, 1085:

    fundum, aedes, parietem, supellectilem, penus, cetera,

    Cic. Top. 5. 27.—
    II.
    Hence, the advv.,
    A.
    cē-tĕrum (orig. acc. respectiv.), lit. that which relates to the other, the rest (besides what has been mentioned).
    1.
    For the rest, in other respects, otherwise (in good prose):

    nihil, nisi ut ametis impero: Ceterum quantum lubet me poscitote aurum, ego dabo,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 52: tu aurum rogato: ceterum ( for the rest, in respect to the rest) verbum sat est, id. ib. 4, 8, 37: precator, qui mihi sic oret: nunc amitte quaeso hunc;

    ceterum Posthac si quicquam, nil precor,

    Ter. Phorm. 1, 2, 91:

    ego me in Cumano et Pompeiano, praeterquam quod sine te, ceterum satis commode oblectabam,

    Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 1:

    foedera alia aliis legibus, ceterum eodem modo omnia fiunt,

    Liv. 1, 24, 3; cf. Sall. J. 2, 4; 75, 3; Nep. Eum. 8, 5; Curt. 4, 1, 18.—Rarely after the verb: argentum accepi;

    nil curavi ceterum,

    Plaut. Capt. 5, 3, 12: numquid me vis ceterum? id. Ep. 4, 2, 76.—
    2.
    = alioquin, introducing a conclusion contrary to fact (mostly post-class.), otherwise, else, in the opposite event, = Gr. allôs: non enim cogitaras;

    ceterum Idem hoc melius invenisses,

    Ter. Eun. 3, 1, 62:

    ita et anima... solam vim ejus exprimere non valuit,... ceterum non esset anima, sed spiritus,

    Tert. adv. Marc. 2, 9; App. M. 7, p. 200, 33; Dig. 4, 4, 7, § 2 al.—
    3.
    In passing to another thought, besides, for the rest; very freq. (esp. in the histt.; usu. placed at the beginning of a new clause;

    only in the comic poets in the middle): Filium tuom te meliust repetere, Ceterum uxorem abduce ex aedibus,

    Plaut. Truc. 4, 3, 73; Ter. Hec. 3, 3, 31; Sall. J. 4, 1; 20, 8; 29, 2; Quint. 6, 1, 8; 8, 6, 51; 9, 2, 14 al.; Suet. Caes. 4; 16; id. Tib. 42; id. Claud. 1; Curt. 3, 1, 4; 3, 3, 7; 3, 6, 13; Col. 8, 8, 5:

    dehinc ceterum valete,

    Plaut. Poen. prol. 125; cf. id. ib. 91. —
    4.
    With a restricting force, commonly contrasted with quidem or a neg. phrase; often to be translated by but, yet, notwithstanding, still, on the other hand (esp. freq. since the Aug. per.):

    cum haud cuiquam in dubio esset, bellum ab Tarquiniis imminere, id quidem spe omnium serius fuit: ceterum, id quod non timebant, per dolum ac proditionem prope libertas amissa est,

    Liv. 2, 3, 1; Plin. Pan. 5, 4; Flor. 3, 1, 11; Suet. Aug. 8; 66; id. Tib. 61 fin.; id. Gram. 4 al.:

    eos multum laboris suscipere, ceterum ex omnibus maxume tutos esse,

    Sall. J. 14, 12:

    avidus potentiae, honoris, divitiarum, ceterum vitia sua callide occultans,

    id. ib. 15, 3; 52, 1; 83, 1; id. C. 51, 26:

    eo rem se vetustate oblitteratam, ceterum suae memoriae infixam adferre,

    Liv. 3, 71, 6:

    id quamquam, nihil portendentibus diis, ceterum neglegentia humana acciderat, tamen, etc.,

    id. 28, 11, 7; 9, 21, 1; 21, 6, 1 Weissenb. ad loc.:

    ut quisquis factus est princeps, extemplo fama ejus, incertum bona an mala, ceterum aeterna est,

    Plin. Pan. 55, 9:

    pauca repetundarum crimina, ceterum magicas superstitiones objectabat,

    Tac. A. 12, 59; cf. Liv. 3, 40, 11.—
    B.
    cē-tĕra (properly acc. plur.), = talla, ta loipa, as for the rest, otherwise; with adjj., and (in poets) with verbs (not found in Cic. or Quint.).
    (α).
    With adj.:

    Bocchus praeter nomen cetera ignarus populi Romani,

    Sall. J. 19, 7:

    hastile cetera teres praeterquam ad extremum,

    Liv. 21, 8, 10:

    excepto quod non simul esses, cetera laetus,

    Hor. Ep. 1, 10, 50 (cf. the passage cited under ceterum, II. A. 1. fin., Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 1):

    cetera Graius,

    Verg. A. 3, 594 (so prob. also Hor. Ep. 1, 10, 3, where others read ad cetera):

    virum cetera egregium secuta,

    Liv. 1, 35, 6:

    vir cetera sanctissimus,

    Vell. 2, 46, 2 Ruhnk.; Plin. 8, 15, 16, § 40; 12, 6, 13, § 25; 22, 25, 64, § 133; Tac. G. 29.—
    (β).
    With verbs: cetera, quos peperisti, ne cures, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 656:

    quiescas cetera,

    Plaut. Mil. 3, 3, 53:

    cetera parce, puer, bello,

    Verg. A. 9, 656; cf. Sil. 17, 286:

    cetera non latet hostis,

    id. 2, 332; Mart. 13, 84.—
    C.
    cētĕrō, peculiar to the Nat. Hist. of Pliny, for the rest, in other respects, otherwise:

    cetero viri quam feminae majus,

    Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 3, 11, 16, § 105; 6, 26, 30, § 122; 8, 3, 4, § 7;

    10, 1, 1, § 1 al.: est et alia iritis cetero similis, at praedura,

    id. 37, 9, 52, § 138.—

    Of time: palumbes incubat femina post meridiana in matutinum, cetero mas,

    id. 10, 58, 79, § 159.

    Lewis & Short latin dictionary > ceterus

  • 6 consequor

    con-sĕquor, sĕcūtus (or sĕquūtus; v. sequor), 3, v. dep. a.
    I.
    To follow, follow up, press upon, go after, attend, accompany, pursue any person or thing (class. in prose and poetry); constr. with acc. or absol.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (rare).
    (α).
    With acc.:

    consecutus est me usque ad fores,

    Plaut. Cist. 1, 1, 93:

    me continuo,

    id. Am. 3, 1, 20:

    te tam strenue,

    id. Rud. 2, 6, 9:

    prope nos,

    id. ib. 4, 3, 11; cf.:

    litteras suas prope,

    Liv. 41, 10, 12:

    vocem gradu,

    Plaut. Rud. 1, 4, 21.—
    (β).
    Absol.: ita vos decet;

    Consequimini,

    Plaut. Mil. 3, 3, 22:

    hic se conjecit intro: ego consequor,

    Ter. Heaut. 2, 3, 36:

    ego rectā consequor,

    id. Hec. 3, 3, 12; Nep. Them. 7, 2:

    comitibus non consecutis,

    without attendants, Cic. Tusc. 5, 34, 97.—
    2.
    In partic.
    a.
    To follow after or pursue in a hostile manner:

    reliquas copias Helvetiorum,

    Caes. B. G. 1, 13:

    reliquos,

    id. ib. 1, 53:

    consequuntur equites nostri, ut erat praeceptum, Auct. B. G. 8, 27: consecutis strenue hostibus,

    Curt. 5, 4, 34:

    fugientem (Servium),

    Liv. 1, 48, 4.— Absol.:

    ita mihi videntur omnia, mare, terra, caelum consequi, ut, etc.,

    Plaut. Am. 5, 1, 3 Fleck. Codd. (Ussing, concoqui).—
    b.
    To follow, come after, in time: hunc Cethegum consecutus est aetate Cato, Cic. Brut. 15, 61:

    Sallustium (Livius, etc.),

    Vell. 2, 36, 3:

    has tam prosperas res consecuta est subita mutatio,

    Nep. Dion, 6, 1; cf. id. Cim. 3, 2:

    si haec in eum annum qui consequitur redundarint,

    Cic. Mur. 39, 85; cf.:

    omnes anni consequentes,

    id. Sen. 6, 19:

    tempus,

    id. Fin. 1, 20, 67:

    reliquis consecutis diebus,

    id. Phil. 1, 13, 32:

    ejusmodi tempora post tuam profectionem consecuta esse,

    id. Fam. 1, 5, a, 1; Auct. Her. 2, 5, 8: haec cum Crassus dixisset, silentium est consecutum. Cic. de Or. 1, 35, 160; cf. id. ib. 3, 2, 6; id. Tusc. 4, 8, 19:

    hominem consequitur aliquando, numquam comitatur divinitas,

    i. e. after death, Curt. 8, 5, 16.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (rare):

    minas jam decem habet a me filia... Hasce ornamentis consequentur alterae,

    Ter. Heaut. 4, 7, 9:

    his diebus, quae praeterita erunt superiore mense, opera consequi oportet,

    to make up, Col. 11, 2, 90.—Far more freq.,
    2.
    In partic.
    a.
    To follow a model, copy, an authority, example, opinion, etc.; to imitate, adopt, obey, etc.:

    Chrysippum Diogenes consequens partum Jovis dejungit a fabulā,

    Cic. N. D. 1, 15, 41:

    eum morem,

    id. Leg. 2, 7, 18:

    alicujus sententiam,

    Plaut. As. 2, 1, 13:

    necesse'st consilia consequi consimilia,

    Ter. Heaut. 1, 2, 35; so,

    sententias (principum),

    Cic. Cat. 3, 6, 13:

    suum quoddam institutum,

    id. Off. 1, 32, 116:

    exilitatem,

    id. Brut. 82, 284:

    mediam consilii viam,

    Liv. 24, 45, 7.—
    b.
    To follow a preceding cause as an effect, to ensue, result, to be the consequence, to arise or proceed from:

    rebus ab ipsis Consequitur sensus,

    Lucr. 1, 461; 3, 929; 4, 867; cf. id. 3, 477: ex quo fit ut pudorem rubor, terrorem pallor et tremor consequatur, Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    quam eorum opinionem magni errores consecuti sunt,

    id. ib. 1, 16, 36:

    quod dictum magna invidia consecuta est,

    Nep. Dion, 6, 4:

    ex quo illud naturā consequi, ut communem utilitatem nostrae anteponamus,

    Cic. Fin. 3, 19, 64; Quint. 6, 3, 44; 2, 3, 2:

    quia libertatem pax consequebatur,

    Cic. Phil. 1, 13, 32.—
    (β).
    Of a logical sequence, to follow:

    si quod primum in conexo est, necessarium est, fit etiam quod consequitur necessarium,

    Cic. Fat. 7, 14; 5, 9; cf. under P. a.—
    II.
    Meton. (causa pro effectu), by following after any person or thing, to reach, overtake, come up with, attain to, arrive at.
    A.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    si statim navigas, nos Leucade consequere,

    Cic. Fam. 16, 1, 2:

    aliquem in itinere,

    id. Inv. 2, 4, 15; Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, A, §

    3: fugientem,

    Liv. 1, 48, 4; Curt. 4, 9, 25; Dig. 42, 8, 10, § 16; cf. Verg. A. 11, 722:

    cohortes,

    Suet. Caes. 31:

    virum,

    Ov. M. 10, 672:

    rates,

    id. ib. 8, 143 et saep.—
    (β).
    Absol.:

    si adcelerare volent, ad vesperam consequentur,

    Cic. Cat. 2, 4, 6:

    prius quam alter, qui nec procul aberat, consequi posset,

    Liv. 1, 25, 10: Fabius equites praemittit, ut... agmen morarentur dum consequeretur ipse, Auct. B. G. 8, 28 init.:

    interim reliqui legati sunt consecuti,

    came up, Nep. Them. 7, 2.—
    B.
    Trop., to reach, overtake, obtain (cf. assequor).
    1.
    Ingen.
    a.
    With things as objects (so most freq.), to obtain, acquire, get, attain, reach:

    ut opes quam maximas consequantur,

    Cic. Off. 1, 19, 64; cf.

    quaestum,

    id. Imp. Pomp. 12, 34:

    amplissimos honores,

    id. Planc. 5, 13:

    magistratum,

    id. ib. 25, 60:

    eam rem (i. e. regna),

    Caes. B. G. 2, 1:

    dum sua quisque spolia consequi studet,

    Curt. 4, 9, 19.—With ab:

    nec dubitat quin ego a te nutu hoc consequi possem,

    Cic. Fam. 13, 1, 5: ab aliquo suum consequi, Gai Inst. 2, 55; Dig. 15, 1, 9, § 1; Cic. Planc. 23, 55.—With ex:

    fructum amplissimum ex vestro judicio,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    gloriosam victoriam ex rei publicae causā,

    id. Cael. 7, 18:

    aliquid commodi ex laboriosā exercitatione corporis,

    id. Fin. 1, 10, 35; Quint. 7, 2, 42.—With per:

    omnia per senatum (corresp. with adsequi per populum),

    Cic. Fam. 1, 7, 10; Quint. 3, 8, 34. —With abl.:

    ut omnem gloriam... omni curā atque industriā consequare,

    Cic. Fam. 1, 7, 9; 1, 5, b, 2 fin.:

    suis erga aliquem meritis inpunitatem,

    id. Planc. 1, 3:

    tantam gloriam duabus victoriis,

    Nep. Them. 6, 3; id. Dat. 5, 2; id. Att. 19, 2; 21, 1; Quint. 10, 1, 8; 10, 1, 102; Ov. Tr. 5, 7, 68.—With in and abl.:

    si quid in dicendo consequi possum,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    in hac pernicie rei publicae... gratiam,

    id. Off. 2, 22, 79:

    Achillis gloriam in rebus bellicis,

    Quint. 12, 11, 27; cf. Nep. Ages. 2, 5.—With ut or ne:

    hoc consequi, ut ne, etc.,

    Cic. Fam. 1, 2, 4:

    nec legum repertores sine summā vi orandi consecutos, ut. etc.,

    Quint. 2, 16, 9; 5, 10, 125; 8, 3, 70; Vell. 2, 124, 4; Cels. 7, 26, 3; vix per matrem consecutus, ut, etc., Suet Tib. 12:

    per quae si consequi potuimus, ut, etc.,

    Cels. 3, 19:

    sicut hic Cicero consequitur, ne, etc.,

    Quint. 9, 2, 62.— Absol.: quibus ex rebus largiter erat consecutus, made great profit, Auct. B. Afr. 62; cf.:

    non quod minore numero militum consequi difficile factu putaret, sed ut, etc., Auct. B. Alex. 30, 3: non est turpe non consequi, dummodo sequaris,

    Sen. Ben. 5, 5, 4.—With inf. as object:

    vere enim illud dicitur, perverse dicere homines perverse dicendo facillime consequi,

    Cic. de Or. 1, 33, 150.—
    b.
    Sometimes with a personal object, and with a thing as subject (cf. capio, II.), to reach, come to, overtake:

    matrem ipsam ex aegritudine hac miseram mors consecuta'st,

    Ter. Phorm. 5, 1, 23:

    tanta prosperitas Caesarem est consecuta. ut, etc.,

    Nep. Att. 19, 3; Quint. 7, 4, 19:

    si aliqua nos incommoda ex iis materiis consequentur,

    id. 2, 10, 14; cf. I. B. 2, b. supra.—
    2.
    In partic.
    a.
    To become like or equal to a person or thing in any property or quality, to attain, come up to, to equal (cf. adsequor):

    aliquem majorem,

    Cic. Brut. 64, 228:

    nullam partem tuorum meritorum,

    id. Fam. 1, 8, 6; cf.:

    ad consequendos, quos priores ducimus, accendimur,

    Vell. 1, 17, 7:

    verborum prope numerum sententiarum numero,

    Cic. de Or. 2, 13, 56; Col. 11, 2, 90.—
    b.
    To reach with the sight, to distinguish (rare): animalia [p. 430] minuta, quae non possunt oculi consequi, Varr. R. R. 1, 12, 2.—
    c.
    To attain to something intellectually or by speech, to understand, perceive, learn, know:

    similitudinem veri,

    Cic. Univ. 3 init.:

    plura,

    Nep. Alcib. 2, 1: quantum conjecturā, Caes. ap. Cic. Q. Fr. 2, 10 (12), 4:

    omnis illorum conatus investigare et consequi,

    Cic. Verr. 1, 16, 48; id. Fam. 1, 8, 6: omnia alicujus facta aut memoriā consequi aut oratione complecti. id. Verr. 2, 4, 26, § 57:

    tantam causam diligentiā consequi et memoriā complecti,

    id. Div. in Caecil. 12, 39.—
    d.
    Of speech or lang., to attain, be equal to, impress fully, do justice to, etc.:

    vestram magnitudinem multitudinemque beneficiorum,

    Cic. Red. Quir. 2, 5:

    laudes ejus verbis,

    id. Phil. 5, 13, 35, cf. id. Fragm. ap. Non. p. 270, 21: omnia verbis, Ov M. 15 419; cf. Cic. Dom. 50, 129.—Hence, consĕquens, entis, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    According to reason, correspondent, suitable, fit:

    in conjunctis verbis quod non est consequens vituperandum est,

    Cic. Part. Or. 6, 18; cf. Quint. 4, 3, 5; 5, 10, 75.—Hence,
    2.
    Consequens est = consentaneum est, it is in accordance with reason, fit, suitable, etc.; with ut or acc. and inf.:

    consequens esse videtur, ut scribas, etc.,

    Cic. Leg. 1, 5, 15:

    consequens est, eos invitos non potuisse retineri,

    Quint. 5, 10, 77; so,

    dicere,

    Gell. 1, 4, 7; Dig. 43, 23, 15 fin.
    B.
    That follows logically, consequent; with dat.:

    assentior, eorum quae posuisti alterum alteri consequens esse,

    Cic. Tusc. 5, 8, 21; cf. id. ib. 5, 7, 18.— Comp.:

    quid consequentius, quam ut, etc.,

    Aug. Trin. 15, 19 fin.Sup. apparently not in use.—Hence, subst.: consĕ-quens, entis, n., a consequence:

    teneamus illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cujus id consequens sit, non posse esse verum,

    Cic. Fin. 4, 24, 68:

    consequentibus vestris sublatis, prima tolluntur,

    id. ib. 4, 19, 55; id. de Or. 2, 53, 215; id. Top. 12, 53; Quint. 5, 10, 2; 6, 3, 66.— Hence, consĕquenter, adv. (post-class.).
    1.
    In an accordant, suitable manner, suitably, conformably; with dat.:

    prioribus dicere,

    Dig. 35, 2, 11; so ib. 10, 2, 18; App. M. 11, p. 257.— Absol., Hier. Ep. 22, n. 13.—
    2.
    In consequence, consequently, App. M. 10 init.Comp. and sup. not in use.
    Pass.: quae vix ab hominibus consequi possunt anuesthai, Orbilius ap. Prisc. p. 791 P.

    Lewis & Short latin dictionary > consequor

  • 7 consummo

    con-summo, āvi, ātum, 1, v. a. [summa] (not in use before the Aug. per.; most freq. in Quint.).
    I.
    To cast or sum up.
    A.
    Prop.:

    sumptus aedificiorum per arithmeticen,

    Vitr. 1, 1:

    numerum,

    Col. 5, 3, 4:

    pretium in assem,

    id. 3, 3, 8; 5, 2, 10.—
    2.
    Transf., of number, to make up, amount to:

    is numerus consummat... milia tria et ducenta,

    Col. 3, 5, 4; 3, 3, 10.—
    B.
    Trop., to bring together, unite:

    consummatam ejus (sc. Scipionis) belli gloriam, spectare,

    the gathered glory, Liv. 28, 17, 3 Weissenb. ad loc.—
    II.
    To bring about, accomplish, complete, finish, perfect, consummate.
    A.
    Prop.
    1.
    In gen.:

    quae consummatur partibus una dies,

    i. e. an intercalary day, Ov. F. 3, 166:

    rem,

    Liv. 29, 23, 4; cf. id. 28, 17, 3 supra:

    opera,

    Col. 9, 13, 11:

    operam,

    Quint. 2, 6, 6:

    omnia (ars),

    id. 2, 17, 9:

    facultatem orandi,

    id. 3, 5, 1:

    partum,

    Col. 8, 5, 5:

    sacrum,

    Sen. Herc. Fur. 1039:

    parricidium,

    Curt. 6, 10, 14:

    annum,

    Dig. 2, 15, 8 al.:

    nihil felicitate consummari (potest), quod non Augustus repraesentaverit,

    Vell. 2, 89, 2. —
    2.
    Absol., to complete a time of service (sc. stipendia), Suet. Calig. 44.—
    III.
    Trop., to make perfect, to complete, perfect, bring to the highest perfection.
    A.
    Of inanimate things:

    nec denique ars ulla consummatur ibi, unde oriendum est,

    Quint. 3, 9, 9:

    vitam ante mortem,

    Sen. Ep. 32, 3; Quint. 12, 1, 31 (v. the passage in connection):

    ruris exercendi scientiam,

    Col. 8, 1, 1.—
    B.
    Transf., of persons:

    Severum consummari mors immatura non passa est,

    to attain to the highest grade, Quint. 10, 1, 89; 10, 2, 28:

    cum est consummatus,

    when his education is complete, id. 10, 5, 14; cf.:

    unā re consummatur animus, scientiā bonorum ac malorum inmutabili,

    Sen. Ep. 88, 28.— Hence, consummātus, a, um, P. a., brought to the highest degree, perfect, complete, consummate.
    A.
    Of inanimate things:

    eloquentia,

    Quint. 1, prooem. §

    20: scientia,

    id. 2, 21, 24:

    ars,

    Plin. 14, 4, 5, § 48:

    robur virium,

    id. 10, 63, 83, § 177:

    sapientia,

    Col. 11, 1, 11; cf. Sen. Ep. 72, 6.—
    B.
    Of persons:

    ne se perfectos protinus atque consummatos putent,

    Quint. 5, 10, 119; 10, 5, 14:

    orator,

    id. 2, 19, 1 sq.; 10, 1, 122:

    professores,

    id. 1, 9, 3.— Sup., Plin. Ep. 2, 7, 6.— Comp. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > consummo

  • 8 latus

    1.
    lātus, a, um, adj. [old Lat. stlātus, Paul. ex Fest. p. 313; Sanscr. root star-, strnāmi = sterno; Gr. stor- in stornumi, stratos; Lat. sterno, stratus, torus; cf. strāges, struo; not connected with platus, nor with 3. lātus = tlêtos], broad, wide.
    I.
    Lit.:

    fossa,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    mare,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    via,

    id. ib. 2, 4, 53, §

    119: agri,

    id. Rep. 5, 2, 3:

    clavus,

    Quint. 11, 3, 138 (v. clavus):

    umeri,

    Verg. A. 9, 725; cf.:

    artus barbarorum,

    Tac. A. 2, 21:

    lati et lacertosi viri,

    broad-shouldered, Col. 1, 9, 4; Cic. Rep. 6, 20, 21:

    rana bove latior,

    Phaedr. 1, 24, 5:

    palus non latior pedibus quinquaginta,

    Caes. B. G. 7, 19:

    latissimum flumen,

    id. ib. 2, 27:

    latissimae solitudines,

    id. ib. 6, 22:

    comesse panem tris pedes latum,

    Plaut. Bacch. 4, 1, 8:

    fossae quindecim pedes latae,

    Caes. B. G. 7, 72:

    areas latas pedum denum facito,

    Col. 2, 10, 26:

    populi,

    Verg. A. 1, 225:

    moenia lata videt,

    id. ib. 6, 549:

    latis otia fundis,

    id. G. 2, 468: ne latos fines parare studeant. Caes. B. G. 6, 21:

    ager,

    Liv. 23, 46:

    orbis,

    Hor. C. 1, 12, 57:

    terrae,

    Ov. M. 2, 307:

    lata Polyphemi acies,

    wide eye, Juv. 9, 64.— Neutr. absol.:

    crescere in latum,

    to increase in width, widen, Ov. M. 1, 336.— Absol.:

    per latum,

    Vulg. Ezech. 46, 22:

    in lato pedum centum,

    Lampr. Alex. Sev. 26, 7.—
    B.
    Transf., poet., for proud, swelling (cf. Eng. vulg. spreading):

    latus ut in circo spatiere,

    that you may stalk along largely, proudly, Hor. S. 2, 3, 183:

    lati incesserunt et cothurnati (histriones),

    Sen. Ep. 76, 31. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., broad, wide, wide-spread, extended (mostly post-Aug.):

    vox,

    Quint. 11, 3, 82; cf.:

    verba,

    pronounced broadly, Cic. de Or. 3, 12, 46:

    gloria,

    widespread, Plin. Ep. 4, 12, 7:

    lato Murrus caligat in hoste,

    Sil. 1, 499:

    interpretatio,

    broad, not strict, lenient, Dig. 22, 1, 1:

    culpa,

    great, ib. 50, 16, 213; 11, 6, 1 fin.:

    fuga,

    a kind of banishment, whereby all places are forbidden to the exile but one, ib. 48, 22, 5.—
    B.
    In partic., of style, diffuse, detailed, copious, prolix:

    oratio Academicorum liberior et latior (opp. Stoicorum oratio astrictior et contractior),

    Cic. Brut. 31, 120:

    latum atque fusum,

    Quint. 11, 3, 50:

    latiore varioque tractatu,

    id. 7, 3, 16:

    latiore quadam comprehensione,

    id. 2, 5, 14:

    genus orandi latum et sonans,

    Tac. H. 1, 90:

    Aeschines his latior et audentior,

    Quint. 12, 10, 23.— Hence, adv.: lātē, broadly, widely, extensively; with longe, on all sides, far and wide, everywhere.
    1.
    Lit.:

    late longeque diffusus,

    Cic. Leg. 1, 12, 34:

    omnibus longe lateque aedificiis incensis,

    Caes. B. G. 4, 35:

    minus late vagari,

    id. ib. 1, 2:

    regnare,

    Just. 13, 7:

    populus late rex,

    Verg. A. 1, 21; cf.:

    diu Lateque victrix,

    Hor. C. 4, 4, 23:

    cladem inferre,

    Tac. H. 3, 23.— Comp.:

    latius demum operaest pretium ivisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 156:

    itaque latius quam caedebatur ruebat (murus),

    Liv. 21, 11:

    possidere (agros),

    Ov. M. 5, 131:

    metui,

    Tac. A. 12, 43. — Sup.:

    ager latissime continuatus,

    Cic. Agr. 2, 26, 70:

    quam latissime possint, ignes faciant,

    Nep. Eum. 9, 3.—
    2.
    Trop.: ars late patet, widely. Cic. de Or. 1, 55, 235:

    Phrygiae late refer primordia gentis,

    Ov. H. 17, 57.— Comp.:

    latius loquuntur rhetores, dialectici compressius,

    Cic. Fin. 2, 6, 17: quod [p. 1042] pateat latius, of rather extensive application, Cic. Off. 3, 4, 19:

    latius perscribere,

    Caes. B. C. 2, 17:

    uti opibus,

    more lavishly, Hor. S. 2, 2, 113.— Sup.:

    fidei bonae nomen latissime manat,

    Cic. Off. 3, 17, 70:

    latissime patere,

    id. ib. 3, 17, 69.
    2.
    lătus, ĕris, n. [cf. Gr. platus; Lat. lăter, Latium, plautus or plotus], the side, flank of men or animals.
    I.
    Lit.:

    ego vostra faciam latera lorea,

    Plaut. Mil. 2, 1, 2: quid conminatu's mihi? Con. Istud male factum arbitror, quia non latus fodi, id. Aul. 3, 2, 4:

    occidisse ex equo dicitur, et latus offendisse vehementer,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cujus latus ille mucro petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    laterique accommodat ensem,

    Verg. A. 2, 393; Quint. 2, 13, 12; 11, 3, 69; 118:

    laterum inclinatione forti ac virili,

    id. 1, 11, 18: vellere latus digitis, to twitch one by the side (in order to attract attention), Ov. A. A. 1, 606; cf.:

    si tetigit latus acrior,

    Juv. 7, 109:

    tum latus ei dicenti condoluisse... dieque septimo est lateris dolore consumptus,

    pleurisy, Cic. de Or. 3, 2, 6; so,

    lateris dolor,

    Cato, R. R. 125; Cels. 2, 7; 8; Plin. 21, 21, 89, § 155:

    lateris vigili cum febre dolor,

    Juv. 13, 229; cf.:

    laterum dolor aut tussis,

    Hor. S. 1, 9, 32: artifices lateris, i. e. those who make skilful side movements or evolutions, ballet-dancers, Ov. A. A. 3, 351:

    latus tegere alicui,

    to walk by the side of one, Hor. S. 2, 5, 18:

    claudere alicui,

    Juv. 3, 131; and:

    mares inter se uxoresque contendunt, uter det latus illis (sc. pantomimis),

    Sen. Q. N. 7, 32, 3.—Of animals:

    equorum,

    Lucr. 5, 1324:

    cujus (equi aënei) in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38.—
    2.
    Of orators, the lungs:

    lateribus aut clamore contendere,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    quae vox, quae latera, quae vires, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 30, § 67:

    ut lateris conatus sit ille, non capitis,

    Quint. 1, 11, 8; cf.:

    lateris pectorisve firmitas an capitis etiam plus adjuvet,

    id. 11, 3, 16; so id. 11, 3, 40:

    dum vox ac latus praeparetur,

    id. 10, 7, 2; 11, 3, 13:

    voce, latere, firmitate (constat orator),

    id. 12, 11, 2:

    neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis,

    Cic. de Sen. 9, 27:

    cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem,

    id. ib. 5, 14:

    illa adhuc audaciora et majorum, ut Cicero existimat, laterum,

    Quint. 9, 1, 29.—
    3.
    Poet., in mal. part., Lucil. ap. Non. 260, 30; Ov. H. 2, 58; 19, 138; Prop. 2, 2, 12:

    lateri parcere,

    Juv. 6, 37.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    The side, flank, lateral surface of a thing (opp. frons and tergum;

    v. h. vv.): collis ex utraque parte lateris dejectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planiciem redibat,

    on each side, Caes. B. G. 2, 8; cf. Plin. 17, 23, 35, § 202:

    terra angusta verticibus, lateribus latior,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    latus unum castrorum,

    Caes. B. G. 2, 5:

    insula, cujus unum latus est contra Galliam,

    id. ib. 5, 13:

    et (Fibrenus) divisus aequaliter in duas partis latera haec (insulae) adluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6.—Of a maritime country, the coast, seaboard:

    Illyricum,

    Juv. 8, 117:

    castelli,

    Sall. J. 93:

    tum prora avertit et undis Dat latus,

    the ship's side, Verg. A. 1, 105:

    ubi pulsarunt acres latera ardua fluctus,

    Ov. M. 11, 529:

    nudum remigio,

    Hor. C. 1, 14, 4; id. Epod. 10, 3:

    dextrum (domus),

    id. Ep. 1, 16, 6:

    mundi,

    id. C. 1, 22, 19:

    crystallus sexangulis nascitur lateribus,

    surfaces, Plin. 37, 2, 9, § 26.—Of an army, the flank, Tac. Agr. 35:

    reliquos equites ad latera disponit,

    Caes. B. G. 6, 7:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi,

    id. ib. 1, 25; cf. id. ib. 2, 23 fin.:

    ad latus apertum hostium constitui,

    id. ib. 4, 25:

    ne simul in frontem, simul in latera, pugnaretur,

    Tac. Agr. 35.—So in fighting: latus dare, to expose one's side or flank to the adversary, Val. Fl. 4, 304 (v. II. A. infra).—
    b.
    Esp. freq.: a (ab) latere, on or at the side or flank; a or ab lateribus, on or at the sides or flanks (opp. a fronte, in front, before, and a tergo, at the back, behind):

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    Cic. Phil. 3, 13, 32:

    a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat,

    Caes. B. C. 1, 25 fin.; id. B. G. 2, 25:

    ab omni latere securus,

    Amm. 16, 9, 3:

    ab latere aggredi,

    Liv. 27, 48:

    disjectos ab tergo aut lateribus circumveniebant,

    Sall. J. 50 fin.:

    ne quis inermibus militibus ab latere impetus fieri posset,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Sulla profligatis iis, quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit,

    Sall. J. 101, 8: si ex hac causa unda prorumperet, a lateribus undae circumfunderentur, Sen. Q. N. 6, 6, 4:

    a lateribus, a fronte, quasi tria maria prospectat,

    Plin. Ep. 2, 17, 5.—
    c.
    Less freq. with ex:

    latere ex utroque,

    Lucr. 2, 1049:

    ex lateribus aggredi aliquem,

    Sall. C. 60:

    tribus ex lateribus (locus) tegebatur,

    Hirt. B. Alex. 28, 4:

    ex alio latere cubiculum est politissimum,

    Plin. Ep. 2, 17, 10:

    omni ex latere armorum molibus urgeri,

    Amm. 19, 7, 7.—
    d.
    With de:

    de latere ire,

    Lucr. 6, 117.—Without prep.:

    alio latere,

    Tac. A. 3, 74.—
    2.
    Poet. (pars pro toto), the body:

    penna latus vestit, tenet,

    Ov. M. 2, 376:

    nunc latus in fulvis niveum deponit harenis,

    id. ib. 2, 865; cf. id. ib. 3, 23;

    14, 710: forte,

    Hor. Ep. 1, 7, 26:

    fessum longā militiā,

    id. C. 2, 7, 18:

    credidit tauro latus,

    id. ib. 3, 27, 26:

    liminis aut aquae Caelestis patiens latus,

    id. ib. 3, 10, 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: in latera atque in terga incurrere, to attack the sides, i. e. the unguarded points, Quint. 9, 1, 20:

    aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus,

    encompass on every side, Hor. S. 2, 6, 34:

    ut a sems latere numquam discederem,

    never left his side, Cic. Lael. 1, 1; cf.: aliquem lateri alicujus adjungere, to attach to his side, i. e. to give him for a companion, Quint. 1, 2, 5; so,

    alicui latus dare, of a client,

    Sen. Q. N. 7, 32, 3 (cf. B. 1. infra):

    lateri adhaerere gravem dominum,

    hung about them, threatened them, Liv. 39, 25:

    Illyriorum rex, lateri ejus haerens, assiduis precibus promissa exigebat,

    Just. 29, 4, 8; cf.:

    Agathocles regis lateri junctus, civitatem regebat,

    id. 30, 2, 5:

    circumfusa turba lateri meo,

    Liv. 6, 15.—Esp.:

    sacpe dabis nudum latus,

    expose, Tib. 1, 4, 52:

    la. tus imperii nudum,

    Flor. 3, 5, 4:

    nec adulatoribus latus praebeas,

    expose yourself, lay yourself open to, Sen. Q. N. 4 praef.: latere tecto abscedere, i. e safe, unharmed, Ter. Heaut. 4, 2, 5:

    hic fugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum,

    Hor. S. 1, 3, 59:

    ex uno latere constat contractus,

    on one side, Dig. 19, 1, 13 fin.; so ib. 3, 5, 5:

    nulla ex utroque latere nascitur actio,

    ib. 3, 5, 6, § 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To express intimacy, attachment:

    latus alicui cingere,

    to cling to, Liv. 32, 39, 8; esp. in the phrase: ab latere, at the side of, i. e. in intimate association with (rare, and perh. not ante-Aug.):

    ab latere tyranni: addit eos ab latere tyranni,

    Liv. 24, 5, 13; Curt. 3, 5, 15; cf.:

    ille tuum, Castrice, dulce latus,

    your constant associate, Mart. 6, 68, 4.—
    2.
    Relationship, kindred, esp. collateral relationship (post-Aug.):

    quibus (liberis) videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter relicturus,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    sunt et ex lateribus cognati ut fratres sororesque,

    Dig. 38, 10, 10, § 8:

    ex latere uxorem ducere,

    ib. 23, 2, 68:

    latus omne divinae domus,

    Stat. S. 5 praef.: omnes personae cognatorum aut supra numerantur, aut infra, aut ex transverso, sive a latere... a latere, fratres et sorores, liberique eorum; item parentium fratres et sorores liberique eorum, (Ulp.) de Grad. Cogn. 2 ap. Huschke, Jurisp. Antejust. p. 530.
    3.
    lātus, a, um, Part., v. fero.

    Lewis & Short latin dictionary > latus

  • 9 rogo

    rŏgo, āvi, ātum, 1 ( inf. paragog. rogarier, Cic. Caecin. 33, 95:

    rogassint, for rogaverint,

    id. Leg. 3, 3, 9), v. a. [etym. dub.; perh. for progo; kindr. with Sanscr. prac, to ask, whence also precor and procus, but referred by Corss. to the same root with Sanscr. rgus, straight; Gr. oregô; Lat. rego, rex, rogus, Krit. Beit. p. 93], to ask, question, interrogate one about a thing.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (so generally throughout ante-class. Lat.; less. freq. in Cic.; syn.: percontor, sciscitor, quaero), constr. aliquem aliquid, or simply aliquem, aliquid, with de, a rel.-clause, or absol. (cf. Zumpt, Gram. § 393). ( a) Aliquem aliquid (class. only with acc. of neutr. pron. or adj., or with sententiam; v. infra, B. 1.):

    aliud te rogo,

    Plaut. Most. 5, 1, 70:

    haud istuc te rogo,

    id. Ep. 1, 1, 49:

    quin tu id me rogas,

    id. Bacch. 2, 3, 24:

    hoc te rogo, quos locos adisti?

    id. Trin. 4, 2, 85; cf.:

    rogare hoc unum te volo,

    id. Merc. 3, 1, 17:

    dic mihi hoc, quod te rogo,

    id. Men. 5, 5, 16; id. Most. 3, 1, 130; id. Ps. 1, 3, 106; 1, 5, 64 et saep.; Ter. And. 4, 4, 12 sq.:

    ego patriam te rogo, quae sit tua,

    Plaut. Pers. 4, 4, 83; cf.:

    hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Respondit, etc.,

    Phaedr. 4, 17, 5. —
    (β).
    Aliquem or aliquid:

    quos rogo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 6:

    quem ego igitur rogem?

    Ter. And. 4, 4, 10:

    ecquem hominem tu novisti? te rogo,

    Plaut. Ps. 4, 2, 15; men' or me rogas? also, rogas me? in colloq. lang., do you ask that of me? how can you ask? what do you mean by asking that? Eu. Quid ego facerem? Ch. Quid tu faceres? men' rogas? requireres, Rogitares, etc., id. Merc. 3, 4, 48; Ter. Eun. 4, 3, 11; id. Heaut. 2, 3, 5; 4, 5, 32; id. Ad. 1, 2, 2; 4, 5, 31 al.; cf.:

    quid me istud rogas? inquam: Stoicos roga,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hoc quod rogo responde,

    Plaut. As. 3, 2, 32; id. Curc. 2, 1, 30; 5, 3, 30; id. Ps. 4, 2, 12 al.; Ter. And. 4, 4, 23; Suet. Caes. 82.—
    (γ).
    With de:

    jam de istoc rogare omitte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 90; so,

    de istac virgine,

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    de te ipso,

    Cic. Vatin. 4, 10.—
    (δ).
    With interrog.-clause:

    rogant me servi, quo eam?

    Plaut. Curc. 2, 3, 83: roga ipsum, quemadmodum ego eum Arimini acceperim, Cic. Fragm. ap. Non. 383, 8:

    quodsi me populus Romanus forte roget, cur Non, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 70:

    quae sit, rogo,

    Ter. And. 1, 1, 97:

    rogo, num quid velit,

    id. Eun. 2, 3, 50:

    rogavi pervenissetne Agrigentum?

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    unde venis? et Quo tendis? rogat et respondet,

    Hor. S. 1, 9, 63:

    quid verum atque decens curo et rogo,

    id. Ep. 1, 1, 11. —
    (ε).
    Absol.:

    prius respondes quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    roganti respondebo,

    id. ib. 3, 1, 17:

    non edepol nunc, ubi terrarum, sim, scio, si quis roget,

    id. Am. 1, 1, 180:

    quin tu ergo rogas?

    id. As. 1, 1, 15: Ty. Quid ego deliqui? He. Rogas? id. Capt. 3, 5, 2; so id. Rud. 3, 6, 22; id. Cas. 2, 3, 35; id. Bacch. 2, 2, 28; 38 al.; Ter. And. 1, 1, 136; 1, 2, 13; 1, 5, 32 al.; cf. Cic. Mil. 22, 59: etiam rogas? [p. 1599] do you dare to ask? Plaut. Am. 2, 1, 21; id. Bacch. 2, 3, 97; id. Merc. 1, 2, 92; Ter. And. 4, 4, 23 (v. etiam). — Particularly as subst.:

    numquam nobis ad rogatum respondent,

    Cic. Fl. 4, 10. —
    B.
    In partic. (class. in all per.).
    1.
    Publicists' t. t.
    a.
    Rogare aliquem (sententiam), to ask one for his opinion or vote:

    Racilius Marcellinum primum rogavit. Is sententiam dixit, ut, etc.... Postea Racilius de privatis me primum sententiam rogavit,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2:

    quos priores sententiam rogabat,

    id. Rep. 2, 20, 35. — Pass.:

    cum omnes ante me rogati gratias Caesari egissent, ego rogatus mutavi meum consilium,

    Cic. Fam. 4, 4, 4:

    scito primum me non esse rogatum sententiam,

    id. Att. 1, 13, 2:

    primus rogatus sententiam,

    Sall. C. 50, 4:

    is enim primus rogatus sententiam,

    Liv. 37, 14; Quint. 6, 3, 97 al.:

    propter ipsam rem, de quā sententiae rogantur, consultabitur,

    id. 3, 8, 18. —
    b.
    Rogare populum or legem, or absol., prop., to ask the people about a law; hence, in gen., to bring the plan of a law before the people for their approval; to propose a law, introduce a bill:

    in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    Cic. Phil. 1, 10, 26; cf.: T. Quinctius Crispinus consul populum jure rogavit populusque jure scivit in foro pro rostris... quicumque post hanc legem rogatam rivos, specus, etc., an old legal formula ap. Front. Aquaed. 129:

    plebem,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    legem,

    id. Rep. 3, 10, 17; id. Phil. 2, 29, 72; cf.:

    quae (leges) non in perpetuum rogentur,

    Quint. 2, 4, 40. — Absol.:

    ego hanc legem, uti rogas, jubendam censeo,

    Liv. 10, 8 fin.; Quint. 2, 4, 35. — Impers. pass.:

    nunc rogari, ut populus consules creet,

    Liv. 4, 2.—
    c.
    Rogare populum magistratum, and simply magistratum, to propose a magistrate to the people for their choice, to offer him for election:

    factum senatus consultum, ut duo viros aediles ex patribus dictator populum rogaret,

    Liv. 6, 42 fin.; cf.:

    L. Trebonius tribunus plebis rogationem tulit, ut qui plebem Romanam tribunos plebi rogaret, is usque eo rogaret dum, etc.,

    id. 3, 65, 4:

    (Caesar) volet, ut consules roget praetor vel dictatorem dicat: quorum neutrum jus est,

    Cic. Att. 9, 15, 2; cf.:

    praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.,

    id. ib. 9, 9, 3:

    hodieque in legibus magistratibusque rogandis usurpatur idem jus,

    Liv. 1, 17:

    comitia consulibus rogandis habuit,

    Cic. Div. 1, 17, 33; Liv. 26, 22; 38, 42; cf. id. 23, 31; 22, 35:

    Calpurnius Romam ad magistratus rogandos proficiscitur,

    Sall. J. 29, 6.— Absol.:

    mortuo rege Pompilio Tullum Hostilium populus regem, interrege rogante, comitiis curiatis creavit,

    Cic. Rep. 2, 17, 31.—
    2.
    Milit. t. t.: rogare milites sacramento, qs. to ask the soldiers if they will take and keep an oath, i. e. to bind them by an oath, administer an oath to them, Caes. B. G. 6, 1; Liv. 32, 26; 35, 2 fin.; 40, 26; cf. Quint. 12, 2, 26. —
    3.
    Jurid. t. t., to ask a person if he will promise something in making an agreement; to propose a stipulation:

    quod fere novissimā parte pactorum ita solet inseri: rogavit Titius, spopondit Maevius, haec verba non tantum pactionis loco accipiuntur sed etiam stipulationis,

    Dig. 1, 14, 7, § 12; Plaut. Ps. 1, 1, 114; 4, 6, 8; id. Bacch. 4, 8, 37.
    II.
    Transf., to ask, beg, request, solicit one for a thing (so predominantly in the class. per.; syn.: posco, oro, obsecro, ambio, capto); constr. aliquem (rarely ab aliquo) aliquid, aliquem, aliquid, with ut, ne, or absol.
    (α).
    With acc.:

    quā confidentiā rogare argentum me tantum audes, Impudens? Quin si egomet totus veneam, vix recipi potis est, Quod tu me rogas,

    Plaut. Pers. 1, 1, 40:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 43 fin.:

    nefas sit tale aliquid et facere rogatum et rogare... Haec igitur lex in amicitiā sanciatur, ut neque rogemus res turpes nec faciamus rogati,

    id. Lael. 11, 39 sq.: otium divos rogat, Hor. c. 2, 16, 1; cf.:

    divitias deos,

    Mart. 4, 77, 1:

    a Metello missionem,

    Sall. J. 64, 1:

    ut ab avunculo rogetur Aethiops,

    Auct. Her. 4, 50, 63:

    rogo te, vos, etc., parenthet.: rogo te, videte, quibus hominibus negotium detis, etc.,

    Cic. Fam. 10, 26:

    rogo vos, quis potest sine offulā vivere?

    Suet. Claud. 40:

    illae Priami rogantis Achillem preces,

    Quint. 10, 1, 50: taurum de aquā per fundum ejus ducenda rogabo, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4:

    ambiuntur, rogantur,

    are asked for their votes, id. Rep. 1, 31, 47:

    etiamsi precario essent rogandi,

    id. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    transisse Rhenum sese non suā sponte sed rogatum et arcessitum a Gallis,

    Caes. B. G. 1, 44; cf.:

    ille ab Sardis rogatus ad causam accesserat,

    Cic. Div. in Caecil. 19, 63:

    in proximum annum consulatum peteres, vel potius rogares... a quā (Galliā) nos tum, cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc.,

    was not begged for, id. Phil. 2, 30, 76:

    abii ad praetorem, rogo syngraphum: Datur mihi,

    Plaut. Capt. 3, 2, 6:

    aquam,

    id. Rud. 2, 3, 2:

    legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium,

    Caes. B. G. 1, 11; cf. id. ib. 7, 5:

    aliquid ab aliquo (rare),

    Auct. Her. 4, 50; Sall. J. 64, 1:

    cultrum, securim, etc.... Quae utenda vasa semper vicini rogant,

    ask for, borrow, Plaut. Aul. 1, 2, 18; id. Mil. 2, 3, 76; Dig. 18, 6, 16.—
    (β).
    With ut or ne (so most freq.):

    scitin' quid ego vos rogo? mihi ut praeconium detis,

    Plaut. Men. 5, 9, 92; id. Stich. 1, 3, 93:

    id ut facias, vehementer te rogo,

    Cic. Fam. 13, 44:

    etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum juves,

    id. ib. 13, 66, 2:

    rogat et orat Dolabellam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 1, 29, § 72:

    cum rogat et prece cogit Scilicet ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 9, 2; Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; id. B. G. 1, 7:

    videbatur rogare, scalas ut darem utendas sibi,

    that I would lend, Plaut. Rud. 3, 1, 10; Plin. Ep. 3, 10, 5; 4, 13, 11; 4, 28, 3.— With a simple final clause without ut:

    Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat,

    Caes. B. G. 1, 20; Quint. 6, 3, 88; 9, 3, 68; Ov. Ib. 643; and very freq. ap. Plin. Ep.; e. g. 1, 2, 1; 1, 5, 8; 1, 20, 24; 2, 5, 2; 3, 2, 6; 5, 19, 8; 7, 6, 11; 8, 17, 6.—With ne:

    rogat frater, ne abeas longius,

    Ter. Ad. 5, 5, 1:

    ac te illud primum rogabo, ne quid invitus meā causā facias,

    Cic. Fam. 13, 1, 2. —
    (γ).
    Absol.: neque enim ego sic rogabam, ut petere viderer, quia familiaris esset meus (Plancus), etc., did not solicit in such a way as to, etc., Cic. Planc. 10, 25 (differing from a):

    in blandiendo, rogando lenis et summissa (vox),

    Quint. 11, 3, 63:

    patrem et filium pro vitā rogantes,

    Suet. Aug. 13; cf.:

    pro aliquo,

    id. ib. 40; id. Vit. 12.—
    b.
    Esp., to invite, ask a visit from any one:

    Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit,

    Cic. Fam. 16, 22, 1 fin.:

    Pomponiam Terentia rogat,

    id. Att. 2, 3, 3 fin.With ad or in and acc.:

    ad Palatium,

    Lampr. Alex. Sev. 48, 1:

    in senatum,

    id. Heliog. 4, 1:

    ad convivium,

    Just. 43, 3, 10:

    ad nuptias,

    Amm. 14, 6, 24:

    in consilium,

    Gell. 14, 2, 9.—
    c.
    Prov.:

    malo emere quam rogare, of a thing that does not cost much,

    I had rather buy than borrow it, Cic. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. supra, a and b. —
    2.
    In gen., to seek, bring, take:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    Plaut. Rud. 2, 4, 75:

    hujus (purpurae) exemplum aliunde rogabo, tibi quod ostendam (cf.: exemplum quaeritent, etc., in context),

    Auct. Her. 4, 6, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > rogo

  • 10 subverto

    sub-verto ( - vorto), ti, sum, 3, v. a., to turn upside down; to upset, overturn, overthrow (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    lupinum aratro,

    Col. 11, 2, 44:

    mensam,

    Suet. Ner. 47:

    statuas,

    id. Calig. 34:

    tantas operum moles,

    Ov. F. 6, 645:

    silvam,

    Luc. 3, 436:

    subversi montes,

    Sall. C. 13, 1:

    Arisbe terrarum motu subversa,

    Plin. 5, 31, 39, § 139:

    Silvani simulacrum,

    id. 15, 18, 20, § 77:

    obices portarum,

    Tac. A. 13, 39. — Absol., Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17:

    calceus olim Si pede major erit, subvertet,

    Hor. Ep. 1, 10, 43. —
    II.
    Trop., to overthrow, ruin, destroy, subvert:

    subversa jacebat Pristina majestas soliorum,

    overthrown, subverted, Lucr. 5, 1136:

    subversa Crassorum et Orphiti domus,

    Tac. H. 4, 42:

    florentes privignos per occultum,

    Tac. A. 4, 71 fin.:

    aliquem,

    to ruin, undo, Ter. Ad. 5, 3, 51:

    avaritia fidem, probitatem ceterasque artes bonas subvertit,

    Sall. C. 10, 4:

    leges ac libertatem,

    id. H. 1, 48, 10 Dietsch:

    imperium,

    id. ib. 1, 48, 8:

    ad ea quae majores pepererunt, subvortunda,

    id. ib. 1, 41, 3:

    decretum consulis,

    id. J. 30, 1:

    leges,

    Tac. A. 2, 36:

    jura,

    id. ib. 4, 30:

    scriptam legem,

    Quint. 7, 7, 6:

    omnia praejudicia,

    id. 5, 11, 13:

    interpretationem adversarii (opp. confirmare),

    id. 7, 6, 2:

    artem orandi,

    id. 9, 4, 3:

    testamentum,

    Val. Max. 7, 8, 1:

    antiquiora beneficia,

    Plin. Ep. 3, 4, 6:

    omnis domus delatorum interpretationibus,

    Tac. A. 3, 25:

    opes,

    Luc. 8, 273:

    quaesitum imperium brevis momenti culpā,

    Just. 6, 3, 8:

    patriae mores,

    id. 12, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subverto

  • 11 subvorto

    sub-verto ( - vorto), ti, sum, 3, v. a., to turn upside down; to upset, overturn, overthrow (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    lupinum aratro,

    Col. 11, 2, 44:

    mensam,

    Suet. Ner. 47:

    statuas,

    id. Calig. 34:

    tantas operum moles,

    Ov. F. 6, 645:

    silvam,

    Luc. 3, 436:

    subversi montes,

    Sall. C. 13, 1:

    Arisbe terrarum motu subversa,

    Plin. 5, 31, 39, § 139:

    Silvani simulacrum,

    id. 15, 18, 20, § 77:

    obices portarum,

    Tac. A. 13, 39. — Absol., Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17:

    calceus olim Si pede major erit, subvertet,

    Hor. Ep. 1, 10, 43. —
    II.
    Trop., to overthrow, ruin, destroy, subvert:

    subversa jacebat Pristina majestas soliorum,

    overthrown, subverted, Lucr. 5, 1136:

    subversa Crassorum et Orphiti domus,

    Tac. H. 4, 42:

    florentes privignos per occultum,

    Tac. A. 4, 71 fin.:

    aliquem,

    to ruin, undo, Ter. Ad. 5, 3, 51:

    avaritia fidem, probitatem ceterasque artes bonas subvertit,

    Sall. C. 10, 4:

    leges ac libertatem,

    id. H. 1, 48, 10 Dietsch:

    imperium,

    id. ib. 1, 48, 8:

    ad ea quae majores pepererunt, subvortunda,

    id. ib. 1, 41, 3:

    decretum consulis,

    id. J. 30, 1:

    leges,

    Tac. A. 2, 36:

    jura,

    id. ib. 4, 30:

    scriptam legem,

    Quint. 7, 7, 6:

    omnia praejudicia,

    id. 5, 11, 13:

    interpretationem adversarii (opp. confirmare),

    id. 7, 6, 2:

    artem orandi,

    id. 9, 4, 3:

    testamentum,

    Val. Max. 7, 8, 1:

    antiquiora beneficia,

    Plin. Ep. 3, 4, 6:

    omnis domus delatorum interpretationibus,

    Tac. A. 3, 25:

    opes,

    Luc. 8, 273:

    quaesitum imperium brevis momenti culpā,

    Just. 6, 3, 8:

    patriae mores,

    id. 12, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subvorto

  • 12 unde

    undĕ, adv., from which place, whence.
    I.
    Lit., of place.
    A.
    Correlatively:

    petere inde coronam Unde prius nulli velarint tempora musae,

    Lucr. 4, 5:

    nec enim inde venit, unde mallem,

    Cic. Att. 13, 39, 2:

    ibi, unde huc translata essent,

    id. Rep. 2, 16, 30:

    ut eo restituerentur (Galli), unde dejecti essent,

    id. Caecin. 30, 88; cf.:

    te redigam eodem, unde orta es,

    Plaut. As. 1, 2, 13:

    eodem, unde erant profectae (naves),

    Caes. B. G. 4, 28; 5, 5;

    so too, eodem, unde,

    id. ib. 5, 11:

    ad idem, unde profecta sunt, redire,

    Cic. Rep. 6, 22, 24:

    fontes, unde hauriretis,

    id. de Or. 1, 46, 203:

    Latobrigos in fines suos, unde erant profecti, reverti jussit,

    Caes. B. G. 1, 28:

    loca superiora, unde erat propinquus despectus in mare,

    id. ib. 3, 14:

    ad summi fastigia culminis unde Tela jactabant Teucri,

    Verg. A. 2, 458:

    regna, Unde genus ducis,

    id. ib. 5, 801:

    arbor, unde auri aura refulsit,

    id. ib. 6, 204:

    montis sublime cacumen Occupat, unde sedens partes speculetur in omnes,

    Ov. M. 1, 667. —
    2.
    Pregn.: e majoribus castris, unde antea cessatum fuerat, brevi spatio circumductae copiae, i. e. from the place at which, etc., Liv. 5, 13, 10:

    in arcem perfugere, unde biduo post deditio facta,

    id. 31, 46, 16. —
    B.
    Absol.
    1.
    In a direct interrog.:

    hoc verbum unde utrumque declarat, et ex quo loco et a quo loco. Unde dejectus est Cinna? Ex urbe... Unde dejecti Galli? A Capitolio. Unde qui cum Graccho fuerunt? Ex Capitolio, etc.,

    Cic. Caecin. 30, 87: Pa. Unde is? Chae. Egone? nescio hercle, neque unde eam, neque quorsum eam, Ter. Eun. 2, 3, 14: Mn. Unde eam (mulierem) esse aiunt? Ly. Ex Samo, Plaut. Bacch. 3, 3, 68:

    qui genus? unde domo?

    from what country? Verg. A. 8, 114.—With gentium:

    unde haec igitur gentium est?

    Plaut. Ep. 3, 4, 47.—
    2.
    In an indirect interrog.:

    ego instare, ut mihi responderet, quis esset, ubi esset, unde esset,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188: quaere unde domo (sit), what his home is, or where he lives, Hor. Ep. 1, 7, 53:

    qualis et unde genus.. Quaeris,

    from what stock, of what family, Prop. 1, 22, 1:

    non recordor, unde ceciderim, sed unde surrexerim,

    Cic. Att. 4, 16, 10:

    unde initium belli fieret, explorabant,

    Caes. B. G. 5, 53:

    unde domo quisque sit quaere,

    Sen. Cons. Helv. 6, 3:

    sciscitari unde natalium provenerit,

    App. M. 5, p. 165, 32.—
    II.
    Transf.
    A.
    Apart from relations of place, and referring to persons or things, from which as an origin, source, cause, means, reason, etc., something proceeds, from whom, from which.
    1.
    Correlatively:

    (narratio) brevis erit, si, unde necesse est, inde initium sumetur,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; cf. Auct. Her. 1, 9, 14:

    unde jumenta nomen traxere,

    Col. 6, praef. 3:

    praedonibus, Unde emerat,

    Ter. Eun. 1, 2, 35:

    qui eum necasset, unde ipse natus esset,

    Cic. Rosc. Am. 26, 71:

    potest fieri, ut is, unde te audisse dicis, iratus dixerit,

    id. de Or. 2, 70, 285; cf.:

    de eā (re) multo dicat ornatius, quam ille ipse, unde cognorit,

    id. ib. 1, 15, 67:

    illo exstincto Jove, unde discerem,

    id. Sen. 4, 12:

    hem, mea lux, unde omnes opem petere solebant,

    id. Fam. 14, 2, 2:

    hi, unde ne hostium quidem legati arcentur, pulsi,

    Liv. 21, 10, 6:

    non ut ingenium et eloquentiam meam perspicias, unde longe absum,

    Cic. Brut. 92, 318: est unde haec fiant, Ter. Ad. 1, 2, 42:

    tenuit permagnam Sextilius hereditatem, unde nummum nullum attigisset,

    Cic. Fin. 2, 17, 55:

    si habuerit, unde tibi solvat,

    id. Har. Resp. 13, 29:

    quod, unde agger omnino comportari posset, nihil erat reliquum,

    Caes. B. C. 2, 15:

    tardior stilus cogitationem moratur, rudis et confusus intellectu caret: unde sequitur alter dictandi labor,

    Quint. 1, 1, 28; 12, 3, 4:

    sciat (orator) quam plurima: unde etiam senibus auctoritas major est, quod, etc.,

    id. 12, 4, 2:

    unde jus stabat, ei victoriam dedit (= a quā parte stabat),

    Liv. 21, 10, 9; cf.:

    turbam, nec satis fido animo, unde pugnabat, stantem, in fugam averterunt,

    id. 25, 15, 13:

    ut unde stetisset, eo se victoria transferret,

    on whose side, Just. 5, 4, 12.—
    b.
    In partic., jurid. t. t.: unde petitur, of whom demand is made, i. e. the defendant: si ambo pares essent, illi, unde petitur, potius credendum esse, Cato ap. Gell. 14, 2, 26; cf.:

    causam dicere Prius unde petitur, aurum quare sit suom, Quam ille qui petit, unde is sit thesaurus sibi,

    Ter. Eun. prol. 11 sq.:

    ego omnibus, unde petitur, hoc consilium dederim,

    Cic. Fam. 7, 11, 1:

    postulabat ut illi, unde peteretur, vetus exceptio daretur,

    id. de Or. 1, 37, 168. —
    2.
    Absol.
    a.
    In a direct interrog.:

    unde haec (patera) igitur est?

    Plaut. Am. 2, 2, 158; cf. id. Bacch. 3, 6, 10: redde, ut huic reddatur. Strob. Unde? id. Aul. 5, 20: Pi. Bonum habe animum. Mn. Unde habeam? id. ib. 4, 3, 17; id. Cas. 2, 2, 25:

    unde iste amor tam improvisus,

    Cic. Agr. 2, 22, 60; Quint. 11, 1, 54:

    unde sed hos novi?

    Ov. M. 9, 508.—With gentium: De. Face id ut paratum jam sit. Li. Unde gentium? De. Me defraudato, Plaut. As. 1, 1, 77; Tert. Pall. 4.—
    b.
    In an indirect interrog.:

    ut ex ipsā quaeras, unde hunc (anulum) habuerit,

    Ter. Heaut. 4, 1, 45:

    quaerere, unde se ac suos tueri possit,

    Liv. 5, 4, 5:

    unde concilietur risus... difficillimum dicere,

    Quint. 6, 3, 35:

    si cogitaverimus, unde et quousque jam provecta sit orandi facultas,

    id. 2, 16, 18:

    unde sit infamis... Discite,

    Ov. M. 4, 285; cf. flor. 3, 12, 8 sqq.—
    B.
    Indef.: unde unde for undecumque, from wherever, whencesoever, from whatever quarter (only poet. and in post-class. prose):

    et quaerendum unde unde foret nervosius illud,

    Cat. 67, 27:

    qui nisi... Mercedem aut numos unde unde extricat, etc.,

    Hor. S. 1, 3, 88:

    nec tamen vindictae solacium unde unde spernendum est,

    App. M. 5, p. 165:

    qui malum etsi ipse non fecit, tamen a quocumque et unde unde passus est fieri,

    Tert. adv. Herm. 10.—
    2.
    So, unde alone (late Lat.;

    perh. only in Tert.): certe unde sunt ista, signis potius et ostentis deputanda,

    Tert. Anim. 51 fin.:

    quamquam possimus unde illas prolatas aestimare, dum ne ex nihilo,

    id. adv. Herm. 22 med.

    Lewis & Short latin dictionary > unde

  • 13 validus

    vălĭdus, a, um, adj. [valeo], strong, stout, able, powerful, robust, vigorous (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cæs.; very rare in Cic.; cf. valens).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    quasi incudem me homines octo validi caedant,

    Plaut. Am. 1, 1, 7:

    quantus et quam validus est,

    id. ib. 1, 1, 143:

    lictores,

    id. As. 3, 2, 29:

    videmus ea, quae terra gignit, corticibus et radicibus valida servari,

    Cic. Fin. 5, 11, 33:

    legiones,

    Lucr. 5, 1228:

    leo,

    id. 5, 985; 5, 1310:

    tauri,

    Ov. M. 7, 538; 9, 186:

    lacerti,

    Lucr. 4, 829; Ov. M. 9, 223:

    vires,

    Verg. A. 2, 50:

    robur pectoris,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    validissima forma,

    Quint. 12, 10, 5:

    ventus,

    Lucr. 6, 137; 3, 509:

    aestus,

    id. 1, 300:

    fulmen,

    id. 6, 228:

    flumen,

    id. 1, 291:

    pontes,

    id. 1, 285:

    turres,

    id. 5, 1440:

    tormenta,

    id. 6, 329:

    bipennis,

    Verg. G. 4, 331:

    urbs valida muris,

    Liv. 1, 15, 4:

    validiores munitiones,

    id. 36, 17, 4; 24, 37:

    praesidia,

    id. 44, 35:

    robustis apta materia validissima est,

    the strongest, most nourishing food, Cels. 2, 18 fin. (cf. valens, A.):

    ptisanae usus validissimus saluberrimusque,

    Plin. 18, 7, 15, § 74.—With inf.:

    pondus sustinere valida abies,

    Plin. 16, 42, 81, § 222:

    (canis) validus servare gregem,

    Claud. in Eutrop. 1, 34.—
    B.
    In partic.
    1.
    Well in body, in good health, sound, healthy:

    salvus atque validus,

    Ter. Hec. 3, 5, 7:

    jamne isti abierunt, Qui me vi cogunt, ut validus insaniam?

    of sound body, Plaut. Men. 5, 3, 2:

    si, ut spero, te validum videro,

    Cic. Fam. 16, 4, 3:

    validus male filius,

    i. e. sickly, Hor. S. 2, 5, 45:

    necdum ex morbo satis validus,

    Liv. 3, 13, 2:

    color validus,

    healthy complexion, Plin. 20, 5, 20, § 42.—
    2.
    Of medicines, strong, powerful, active, efficacious:

    medicamen,

    Ov. M. 15, 533; 7, 262:

    sucus,

    id. ib. 7, 316:

    venenum,

    id. ib. 7, 123; Tac. A. 13, 15 fin.:

    validissima faex aceti contra cerastas,

    Plin. 23, 2, 32, § 67.—
    II.
    Trop., strong, mighty, powerful, effective:

    Jovi opulento, incluto... valido viripotenti,

    Plaut. Pers. 2, 3, 1:

    aevi leges,

    Lucr. 5, 58:

    valida urbs et potens,

    Cic. Rep. 2, 2, 4:

    fama validissima,

    Tac. A. 13, 8:

    ducibus validiorem quam exercitu rem Romanam esse,

    Liv. 2, 39, 2:

    delecti, quibus corpus annis infirmum, ingenium sapientiā validum erat,

    Sall. C. 6, 6:

    mente minus validus quam corpore toto,

    Hor. Ep. 1, 8, 7:

    quam sit ingenio validus,

    Quint. 10, 1, 62:

    opibus, ingenio validus,

    Tac. H. 1, 57:

    vir gratiā et facundiā validus,

    Plin. Ep. 3, 9, 12:

    Tiberius spernendis rumoribus validus,

    Tac. A. 3, 10; 4, 37:

    auctor validissimus mittendi secretos nuntios,

    id. ib. 6, 31:

    ad Caesaris amicitiam validus,

    id. ib. 6, 8:

    adversus consentientis nec regem quemquam satis validum nec tyrannum fore,

    Liv. 34, 49, 9:

    cum validae tum breves vibrantesque sententiae,

    Quint. 10, 1, 60:

    validissimum genus (dicendi),

    id. 12, 10, 63. —With gen.:

    orandi validus,

    Tac. A. 4, 21:

    colonia virium et opum,

    id. H. 2, 19:

    aevi,

    Aur. Vict. Caes. 16 fin. —Hence, advv.
    A.
    vălĭdē, strongly, stoutly, vehemently, mightily, powerfully, exceedingly, very, etc. (not in Cic. or Cæs.):

    ut valide tonuit!

    Plaut. Am. 5, 1, 10:

    quam valide tonuit,

    id. ib. 5, 1, 78:

    fluctuat valide mare,

    id. Rud. 2, 1, 14:

    ne tua vox valide valet!

    id. Pers. 3, 3, 22:

    vostra latera loris faciam valide varia uti sint,

    id. Ps. 1, 2, 12:

    amare valide coepi hinc meretricem,

    id. Merc. prol. 42; [p. 1956] 48.— Comp.:

    validius clamare,

    Phaedr. 3, 16, 6:

    quo me validius cruciaret,

    Quint. 6, praef. §

    8: quanto validius bonos inhibet pudor quam metus,

    id. 9, 2, 76:

    utros peccare validius putem,

    id. 10, 3, 12:

    abrogant fidem validius,

    Plin. 28, 2, 4, § 20:

    poëtae sunt molesti validius,

    Phaedr. 4, epil. 9.— Sup.: validissime alicui favere, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1:

    cupere,

    Plin. Ep. 9, 35, 1; 3, 15, 2.—
    * 2.
    As a reply in the affirmative, certainly, by all means, to be sure: Ca. Legirupa. Ba. Valide. Ps. Pernicies adulescentum. Ba. Acerrime, etc., Plaut. Ps. 1, 3, 130; cf. v. 110.—
    B.
    In a contr. form, valdē, an intens. adv., strongly, vehemently, energetically, vigorously, intensely, very, very much, exceedingly (freq. and class.; cf.: graviter, multo, bene, magnopere, etc.).
    (α).
    With verbs: quidquid volt, valde volt, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    nunc inhibere illud tuum, quod valde mihi arriserat, vehementer displicet,

    Cic. Att. 13, 21, 3:

    epistula tua, quae me valde levavit,

    id. ib. 4, 7, 1:

    de Vergilii parte valde probo,

    id. ib. 13, 26, 1:

    alicui valde interdicere, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 39, 61:

    non valde moveri,

    id. ib.:

    hos sermones... lacessivi numquam, sed non valde repressi,

    id. Fam. 3, 8, 7:

    litteras tuas valde exspecto,

    id. ib. 16, 19:

    ille se profecisse sciat, cui Cicero valde placebit,

    Quint. 10, 1, 112.—Strengthened by nimis:

    tu vero eum nec nimis valde umquam nec nimis saepe laudaveris,

    Cic. Leg. 3, 1, 1.—By tam:

    hoc est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    Cic. Fin. 5, 11, 31:

    nil mihi tam valde placeat, quod, etc.,

    Cat. 68, 77:

    quem tam diu tamque valde timuissent,

    Nep. Eum. 11, 2:

    de remedio non tam valde laboro,

    Petr. 17.—By quam:

    vosmet videte, quam mihi valde placuerit,

    Plaut. Merc. prol. 103:

    quam valde universi admurmuraverint,

    Cic. Verr. 2, 5, 16, § 41: significare quam valde probetis ea, quae, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1.—
    (β).
    With adjectives:

    magistratus valde lenes et remissi,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    aetas valde longa,

    id. ib. 1, 37, 58:

    exspectatio valde magna,

    id. Fam. 15, 17, 3:

    cui me praeripere desponsam laudem, valde est iniquum,

    id. Har. Resp. 3, 6:

    homo et acutus, ut Poenus, et valde studiosus ac diligens,

    id. Ac. 2, 31, 98:

    mala valde est Bestia,

    Cat. 69, 7:

    quoties verbum verbo aut non dissimile valde quaeritur,

    Quint. 9, 3, 75.—With tam:

    quasi vero quicquam sit tam valde, quam nihil sapere, vulgare,

    Cic. Div. 2, 39, 81.—With quam: nam suos valde quam paucos habet, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3.—
    (γ).
    With adverbs: insanum valde uterque deamat, Plaut. Fragm. ap. Non. 127, 26:

    valde vehementer et libere dicere,

    Cic. Att. 14, 1, 2:

    illud valde graviter tulerunt,

    id. ib. 1, 17, 8:

    rem valde bene gerere,

    id. Fam. 1, 8, 7:

    valde multum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 9.—
    b.
    Comp. (rare; cf.

    valide, supra): novit me valdius ipso,

    Hor. Ep. 1, 9, 6:

    valdius oblectat populum,

    id. A. P. 321.—
    c.
    Sup.:

    quos valdissime diligunt,

    Sen. Brev. Vit. 8, 4.—
    * 2.
    As a strongly confirmative reply, yes, certainly: Ca. Meam tu amicam vendidisti? Ba. Valde, viginti minis, Plaut. Ps. 1, 3, 110.

    Lewis & Short latin dictionary > validus

См. также в других словарях:

  • ORANDI Ritus — apud Ethnicos quoque olim frequens fuit: Namque Initiis eos omnibus Deos precari consuevisse, ex Pausania atque Aelio Dionysio Cael. Rhodig. refert Lect. Antiq. l. 1. c. 2. sub princ. Cui communi Religioni veluti testimonium perhibens Cicero,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ORANDI pro Rep — Principeque ritus, apud Romanos olim, religiose obervatus: Unde pro valetudine Augustae, pro incolumitate Principis, vota suscepta esse, apud Tacitum reperire est, Annal. l. 3. c. 71. l. 4. c. 17. l. 12. c. 68. Qui et Histor. l. I. c. 50.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ORANDI ad Mensam ritus — apud Christianos usitatus, Patribus arcessitur ex CHRISTI facto, oculis in caelos sublatis, benedicentis panibus, Matth. c. 14. v. 19. Vide Basilium Seleuc. Homil. millud mirac. Sed et Iudaei, ut est in Iuchasin, p. 9. inter tria praeclara Mosis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Lex orandi, lex credendi — ( Latin loosely translatable as the law of prayer is the law of belief) refers to the relationship between worship and belief, and is an ancient Christian principle which provided a measure for developing the ancient Christian creeds, the canon… …   Wikipedia

  • QUOTANNIS orandi pro Principis salute — ritus, Iulii Caesaris principatu institutus, in sollennem postea morem abiit, ut supra vidimus, ubi de Orandi ritibus. Gap desc: illustration …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AD MENSAM orandi ritus — apud Iudaeos occurrit in Iuchasin: ubi inter tria praeclara Mosisinventa, vel, ut ipsi appellant; Gap desc: Hebrew, recensetur Benedictio cibi, e Deuteron. c. 8. v. 10. quo ex loco Rabbini multa commenti sunt de ritibus in cibo sumendo servandis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Lex orandi, lex credendi — Liturgie catholique Le mot liturgie vient du grec λειτουργία / leitourgía, de λεώς / leốs, « le peuple » et de la racine ἐργο / ergo, « faire, accomplir ». Il désigne donc, littéralement, le service du peuple. Dans le… …   Wikipédia en Français

  • Lex orandi – lex credendi —    die Kurzfassung eines Satzes aus der Schrift ”Indiculus“ (Cap. 9), der wörtlich lautet: ”Die Norm des Fürbittgebets bestimme die Norm des Glaubens“. Der ”Indiculus de gratia“ wird dem Laientheologen Prosper von Aquitanien († nach 455)… …   Neues Theologisches Wörterbuch

  • Lex orandi lex credenti —    фраза, обычно приписываемая папе Целестину I (422 432) и означающая: Закон молитвы есть закон веры . Из нее выводится положение о том, что церковная литургия является нормой веры …   Вестминстерский словарь теологических терминов

  • lex orandi lex credendi —    This Latin phrase (meaning the law of prayer [is] the law of belief ) underscores the important connection between liturgy and worship with theology and doctrine …   Glossary of theological terms

  • Anglican doctrine — (also called Episcopalian doctrine in some countries) is the body of Christian teachings used to guide the religious and moral practices of Anglicans.Approach to doctrineAnglicanism does not possess an agreed upon confession of faith like the… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»