-
1 oppidum
oppĭdum, i ( gen. plur oppidūm, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4; old abl plur. oppedeis, Lex. Servil.), n. [ob and pedum; Gr. pedon; Sanscr pada-m, on or over the plain].I.A town (of towns other than Rome, which was called Urbs;B.though occasionally the term oppidum was applied to Rome) (class.): oppidum ab opi dictum, quod munitur opis causā, ubi sit: et quod opus est ad vitam gerundam,
Varr. L. L. 5, § 141 Müll.; cf. Fest. p. 202:hi coetus (hominum) sedem primum certo loco domiciliorum causā constituerunt, quam cum locis manuque saepsissent, ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt,
Cic. Rep. 1, 26, 41: Athenas anticum opulentum oppidum Contempla, Enn. ap. Non. 470, 5 (Trag. v. 324 Vahl.):fortunatum oppidum,
Plaut. Cist. 1, 1, 81:Segesta est oppidum pervetus in Siciliā,
Cic. Verr. 2, 4, 33, § 72:praesidia in oppidis,
id. Att. 8, 11, B, §1: Romana per oppida,
Verg. G. 2, 176:urbe (i.e. Romā) oppidove ullo,
Suet. Oth. 1.—Constr. with gen., of name of a town:Antiochiae,
Cic. Att. 5, 18, 1.—Of Rome: per totum oppidum, all through the town, i.e. Rome, Varr. L. L. 6 §14 Müll.: eos (legatos) in oppidum intromitti non placuit,
Liv. 42, 36:oppidum Martis,
Mart. 10, 30, 2.—In like manner oppidum denotes Athens, Nep. Milt. 4, 2; and Thebes, id. Pel. 1, 2.—In a fig. of an old man:ad hoc ego oppidum vetus continuo legiones meas Protinus adducam: hoc si expugno, etc.,
Plaut. Ps. 2, 1, 12.—Transf., the inhabitants of a town:II.illic oppida tota canem venerantur, nemo Dianam,
Juv. 15, 8.—A fortified wood or forest, among the Britons, Caes. B. G. 5, 21. —III.The barriers of the circus (anteclass.):in Circo primo unde mittuntur equi, nunc dicuntur carceres, Naevius oppidum appellat,
Varr. L. L. 5, § 153 Müll.; cf. Fest. p. 184 ib. -
2 oppidum
oppidum, i, n. [st2]1 [-] ville entourée de murailles, ville fortifiée, place forte, forteresse; lieu fortifié. [st2]2 [-] ville (en général [] Urbs = Rome). [st2]3 [-] ville (qqf. Rome, la ville par excellence). [st2]4 [-] Nep. ville (= Athènes, Thèbes). [st2]5 [-] Varr. barrières du cirque. - oppido (abl. sing.) [] oppido, adv. - Oppidum Novum, Plin.: Villeneuve (en Mauritanie).* * *oppidum, i, n. [st2]1 [-] ville entourée de murailles, ville fortifiée, place forte, forteresse; lieu fortifié. [st2]2 [-] ville (en général [] Urbs = Rome). [st2]3 [-] ville (qqf. Rome, la ville par excellence). [st2]4 [-] Nep. ville (= Athènes, Thèbes). [st2]5 [-] Varr. barrières du cirque. - oppido (abl. sing.) [] oppido, adv. - Oppidum Novum, Plin.: Villeneuve (en Mauritanie).* * *Oppidum, huius oppidi, pen. corr. Cic. Une ville.\Condere oppida. Horat. Construire et bastir. -
3 oppidum
oppidum, ī, n. ( aus *op-pedum; vgl. griech. πέδον, Grund, Boden), jeder umfriedigte Raum; dah. I) (altlat.) die Schranken des Zirkus, Naev. b. Varro LL. 5, 153. – II) als fester Sitz, fester Punkt, fester Platz = a) die Stadt als Aufenthaltsort, Wohnplatz, opp. Genabum, Caes.: opp. Mitylene, Vitr.: antiquum opulentum opp., Enn. fr.: opp. maritimum, Liv.: novum Gallorum opp., Liv.: opp. parvulum, Curt.: opp. pervetus in Sicilia, Cic.: libera ac foederata oppida, Suet:: oppidum aedificare, Liv.: post me erat Aegina, ante me Megara, dextrā Piraeus, sinistrā Corinthus; quae oppida quodam tempore florentissima fuerunt, nunc prostrata ac diruta ante oculos iacent, Sulp. in Cic. ep.: cum uno loco tot oppidûm cadavera proiecta iacent, Sulp. in Cic. ep.: sanguine per triduum in oppido (in der St. = in Rom) pluisse, Liv.: urbe oppidove (aus Rom od. einer Landstadt) egressus, Suet. – mit Genet. des Städtenamens (wie ἄστυ), in oppido Antiochiae, Cic. ad Att. 5, 18, 1. – Plur. oppida, dichterisch = die Prachtgebäude der Stadt, die Staatsgebäude, Hor. carm. 2, 15, 18. – b) ein verschanzter Wald bei den Britanniern, Caes. b. G. 5, 21, 3. – / Genet. Plur. oppidûm, Sulp. in Cic. ep. 4, 5, 4.
-
4 oppidum
oppidum, ī, n. ( aus *op-pedum; vgl. griech. πέδον, Grund, Boden), jeder umfriedigte Raum; dah. I) (altlat.) die Schranken des Zirkus, Naev. b. Varro LL. 5, 153. – II) als fester Sitz, fester Punkt, fester Platz = a) die Stadt als Aufenthaltsort, Wohnplatz, opp. Genabum, Caes.: opp. Mitylene, Vitr.: antiquum opulentum opp., Enn. fr.: opp. maritimum, Liv.: novum Gallorum opp., Liv.: opp. parvulum, Curt.: opp. pervetus in Sicilia, Cic.: libera ac foederata oppida, Suet:: oppidum aedificare, Liv.: post me erat Aegina, ante me Megara, dextrā Piraeus, sinistrā Corinthus; quae oppida quodam tempore florentissima fuerunt, nunc prostrata ac diruta ante oculos iacent, Sulp. in Cic. ep.: cum uno loco tot oppidûm cadavera proiecta iacent, Sulp. in Cic. ep.: sanguine per triduum in oppido (in der St. = in Rom) pluisse, Liv.: urbe oppidove (aus Rom od. einer Landstadt) egressus, Suet. – mit Genet. des Städtenamens (wie ἄστυ), in oppido Antiochiae, Cic. ad Att. 5, 18, 1. – Plur. oppida, dichterisch = die Prachtgebäude der Stadt, die Staatsgebäude, Hor. carm. 2, 15, 18. – b) ein verschanzter Wald bei den Britanniern, Caes. b. G. 5, 21, 3. – ⇒ Genet. Plur. oppidûm, Sulp. in Cic. ep. 4, 5, 4. -
5 oppidum
oppidum ī, n [ob+PED-], a town, city, collection of dwellings: toto me oppido quaerere, T.: arx oppidi, S.: oppida publico Sumptu decorare, H.: in oppidum intromitti, i. e. Rome, L.: is (campus) est ab oppido circiter, etc., i. e. Athens, N.: oppidum vocant, cum silvas munierunt, etc., Cs.— A provincial town: pervetus in Siciliā: Romana per oppida, V.: Antiochiae.— The inhabitants of a town: Oppida tota canem venerantur, Iu.* * * -
6 oppidum
oppidum oppidum, i n укрепление -
7 oppidum
oppidum oppidum, i n город -
8 oppidum
oppidum oppidum, i n крепость -
9 oppidum
ī (gen. pl. иногда um) n.1) воен. укрепление, укреплённое место«oppidum» Britanni vocant, quum silvas impeditas vallo atque fossā munierunt Cs — британцы называют «oppidum» укреплённые валом и рвом малодоступные лесаurbe oppidove ullo Su — из Рима или из какого-л. провинциального города -
10 oppidum
-i s n 2ville -
11 oppidum
город (1. 239 § 7 D. 50, 16. § 2 eod.).Латинско-русский словарь к источникам римского права > oppidum
-
12 oppidum, i n
1) воен. улреплённое место, укрепление;2) небольшой город -
13 Alăbastrŏn oppidum
Alăbastrŏn oppidum, i, n. Plin. la ville des Alabastres (en Egypte). -
14 Acholla (Achollitanum oppidum)
c. Achilla.Dictionarium latinogallicum > Acholla (Achollitanum oppidum)
-
15 prope
[st1]1 [-] prŏpĕ, adv.: - [abcl][b]a - près, dans le voisinage; près (temps). - [abcl]b - presque, à peu près, un peu plus.[/b] - compar. propius, sup. proxime. - prope est spelunca quaedam, Cic.: dans le voisinage, il y a une caverne. - prope alicubi esse, Cic. Fam. 9, 7, 1: être quelque part à proximité. - prope a Sicilia, Cic. Verr. 5, 6: près de la Sicile. --- cf. Cic. Verr.2, 6 ; Pis. 26. - propius a terra, Cic. Nat. 2, 52: plus près de la terre. - prope intueri: regarder de près. - [temps]: Ter. Ad. 307. - prope est quando, Plaut. Men. 985; prope adest quom Ter. And. 152: le moment est proche où. - prope adest ut... Plaut. Aul. 276: le moment est proche où. - prope cecidi: j’ai failli tomber, un peu plus je serais tombé. - prope mortuus est: il faillit mourir, un peu plus il serait mort. - prope factum est ut: il s’en fallut de peu que. - prope fuit ut dictator crearetur: peu s’en fallut qu’il ne fût nommé dictateur. [st1]2 [-] prŏpĕ, prép. + acc.: près de; vers, à l'approche de. - prope oppidum: près de la ville. - prope oppidum, Caes. BG. 7, 36: près de la ville. - prope me, Cic. Fam. 7, 23, 4: près de moi. - prope metum res fuerat, Liv. 1, 25, 13: on avait été tout près de la crainte. - prope seditionem ventum est, Tac. H. 3, 21: on fut à deux doigts d'une révolte. - prope lucem: à l'approche du jour. - prope Idus: vers les Ides.* * *[st1]1 [-] prŏpĕ, adv.: - [abcl][b]a - près, dans le voisinage; près (temps). - [abcl]b - presque, à peu près, un peu plus.[/b] - compar. propius, sup. proxime. - prope est spelunca quaedam, Cic.: dans le voisinage, il y a une caverne. - prope alicubi esse, Cic. Fam. 9, 7, 1: être quelque part à proximité. - prope a Sicilia, Cic. Verr. 5, 6: près de la Sicile. --- cf. Cic. Verr.2, 6 ; Pis. 26. - propius a terra, Cic. Nat. 2, 52: plus près de la terre. - prope intueri: regarder de près. - [temps]: Ter. Ad. 307. - prope est quando, Plaut. Men. 985; prope adest quom Ter. And. 152: le moment est proche où. - prope adest ut... Plaut. Aul. 276: le moment est proche où. - prope cecidi: j’ai failli tomber, un peu plus je serais tombé. - prope mortuus est: il faillit mourir, un peu plus il serait mort. - prope factum est ut: il s’en fallut de peu que. - prope fuit ut dictator crearetur: peu s’en fallut qu’il ne fût nommé dictateur. [st1]2 [-] prŏpĕ, prép. + acc.: près de; vers, à l'approche de. - prope oppidum: près de la ville. - prope oppidum, Caes. BG. 7, 36: près de la ville. - prope me, Cic. Fam. 7, 23, 4: près de moi. - prope metum res fuerat, Liv. 1, 25, 13: on avait été tout près de la crainte. - prope seditionem ventum est, Tac. H. 3, 21: on fut à deux doigts d'une révolte. - prope lucem: à l'approche du jour. - prope Idus: vers les Ides.* * *Prope, Praepositio, accusatiuo casui seruiens. Curtius. Pres, Aupres.\Prope metum res fuerat. Liu. Peu s'en fallut qu'on n'eust grand peur.\Prope seditionem ventum. Tacit. Il ne s'en fallut gueres, qu'il ne s'esmeust une sedition, On veint quasi jusques à, etc.\Bellum tam prope a Sicilia, tamen in Sicilia non fuit. Ci. Si pres de, etc.\Prope ab domo. Cic. Pres de la maison.\Prope, sine casu, Est aduerbium. Plautus, Nemo audet prope accedere. Approcher pres.\Probrum atque partitudo prope adest vt fiat palam. Plautus. Le temps s'approche que, etc.\Decimus mensis aduentat prope. Plaut. Le dixieme mois s'approche fort.\Prope intueri, et Procul spectare, contraria. Cic. De pres.\Prope est quando herus qui quod faciam, pretium exoluet mihi. Plautus. De brief le temps s'approche que, etc.\Prope. Plaut. Presque, Quasi.\Quorum honoribus agri, prope dicam ipsi montes fauerunt. Cic. Peu s'en fault que je ne die.\Prope est factum, vt iniussu Praetoris signis conuulsis in aciem exirent. Liu. Il ne s'en est guere fallu que, etc. -
16 capio
1.căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:I.capsimus,
Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].Lit.A.In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:B.sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,
Plaut. Aul. 1, 1, 9:cape hoc flabellum,
Ter. Eun. 3, 5, 47:cepit manibus tympanum,
Cat. 6, 3, 8:tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,
Verg. A. 2, 717:cape saxa manu, cape robora, pastor,
id. G. 3, 420:flammeum,
Cat. 61, 8:acria pocula,
Hor. S. 2, 6, 69:lora,
Prop. 3 (4), 9, 57:baculum,
Ov. M. 2, 789:colum cum calathis,
id. ib. 12, 475:florem ternis digitis,
Plin. 24, 10, 48, § 81:pignera,
Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:ut is in cavea pignus capiatur togae,
Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:rem pignori,
Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:scutum laeva,
Plin. 33, 1, 4, § 13:capias tu illius vestem,
Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;and of particular weapons: ensem,
Ov. M. 13, 435:tela,
id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:quicum una cibum Capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:lauti cibum capiunt,
Tac. G. 22.—In partic.1.Of living objects.a. (α).Of persons:(β).oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,
Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,
Cic. Cat. 3, 7, 16:ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,
Caes. B. G. 1, 26:reges capiuntur,
Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,
Liv. 22, 49, 18:quos Byzantii ceperat,
Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:captos ostendere civibus hostes,
Hor. Ep. 1, 17, 33:captus Tarento Livius,
Cic. Brut. 18, 72:servus ex hoste captus,
Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:in captos clementia uti,
Nep. Alcib. 5, 7:inludere capto,
Verg. A. 2, 64:quae sit fiducia capto,
id. ib. 2, 75:ex captorum numero,
Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,
Ter. Heaut. 3, 3, 47.—Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:b.si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,
id. L. L. 8, § 61 Mull.:hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,
Ov. A. A. 1, 763:neque quicquam captum'st piscium,
Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:nisi quid concharum capsimus,
id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:cervum,
Phaedr. 1, 5, 5; cf.:hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,
Verg. G. 4, 396.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:c.quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,
Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:quamvis voluptate capiatur,
id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:quem quidem adeo sua cepit humanitate,
Nep. Alcib. 9, 3:secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,
id. Att. 4, 1:nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,
Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,
Hor. A. P. 362:hunc capit argenti splendor,
id. S. 1, 4, 28:te conjux aliena capit,
id. ib. 2, 7, 46:Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,
Prop. 1, 1, 1:carmine formosae, pretio capiuntur avarae,
Tib. 3, 1, 7:munditiis capimur,
Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;14, 373: amore captivae victor captus,
Liv. 30, 12, 18:dulcedine vocis,
Ov. M. 1, 709; 11, 170:voce nova,
id. ib. 1, 678:temperie aquarum,
id. ib. 4, 344:(bos) herba captus viridi,
Verg. E. 6, 59:amoenitate loci,
Tac. A. 18, 52:auro,
Hor. C. 2, 18, 36:neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,
Cic. Fam. 11, 28, 2:splendore hominis,
id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;nam id concupisti quod numquam videras,
id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:d.sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,
Cic. Ac. 2, 20, 66:injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?
Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:eodem captus errore quo nos,
involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:ne quo errore milites caperentur,
Liv. 8, 6, 16:capere ante dolis Reginam,
Verg. A. 1, 673:captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),
id. ib. 2, 196:ubi me eisdem dolis non quit capere,
Sall. J. 14, 11:adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
id. C. 14, 5:capi alicujus dolo,
Nep. Dat. 10, 1:dolum ad capiendos eos conparant,
Liv. 23, 35, 2:quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,
Ov. M. 7, 301.—To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):e. (α).tu si me impudicitiae captas, non potes capere,
Plaut. Am. 2, 2, 189:tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),
Cic. Mur. 9, 22:callidus et in capiendo adversario versutus (orator),
id. Brut. 48, 178.—Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):(β).mancus et membris omnibus captus ac debilis,
Cic. Rab. Perd. 7, 21:ipse Hannibal... altero oculo capitur,
loses an eye, Liv. 22, 2, 11:captus omnibus membris,
id. 2, 36, 8:capti auribus et oculis metu omnes torpere,
id. 21, 58, 5:oculis membrisque captus,
Plin. 33, 4, 24, § 83:congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,
Cic. Tusc. 5, 40, 117:si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,
id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:habuit filium captum altero oculo,
Suet. Vit. 6:censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,
Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:lumine,
Ov. F. 6, 204:princeps pedibus captus,
Liv. 43, 7, 5; cf.:captum leto posuit caput,
Verg. A. 11, 830;and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,
id. G. 1, 183.—Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:f.labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,
Cic. Off. 1, 27, 94:vino aut somno oppressi aut mente capti,
id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;rarely mentibu' capti,
Lucr. 4, 1022; so,animo,
Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:captus animi,
Tac. H. 3, 73.— Absol.:virgines captae furore,
Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,
Liv. 39, 13, 12:captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,
id. 8, 18, 11; cf.:capti et stupentes animi,
id. 6, 36, 8.—To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:2.de istac sum judex captus,
Plaut. Merc. 4, 3, 33:Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,
Liv. 3, 71, 2:me cepere arbitrum,
Ter. Heaut. 3, 1, 91:te mihi patronam capio, Thais,
id. Eun. 5, 2, 48:quom illum generum cepimus,
id. Hec. 4, 1, 22; cf.:non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,
make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,
id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,
Gell. 1, 12, 15:jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,
Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,
Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,
Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—Of places.a.To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:b.loca capere, castra munire,
Caes. B. G. 3, 23:castris locum capere,
Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:locum capere castris,
Quint. 12, 2, 5:ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,
Cic. de Or. 2, 72, 294:ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,
Nep. Ages. 6, 2:nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,
Liv. 34, 14, 1:neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,
id. 35, 14, 9:erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,
id. 35, 28, 1:locum cepere paulo quam alii editiorem,
Sall. J. 58, 3:duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,
Dict. Cret. 2, 46; so,of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,
Caes. B. G. 1, 25:tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,
Liv. 7, 26, 5:quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,
Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:tumulum suis cepit,
Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,
Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,
Liv. 1, 6, 4;for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,
id. 9, 43, 20:Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,
Verg. A. 6, 753; 12, 562:ante locum capies oculis ( = eliges),
Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:c.invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:MACELLAM OPPVGNANDO,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:CORSICAM,
Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,
Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:Troja capta,
Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:urbem opulentissimam,
id. 5, 20, 1:ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,
Cic. Div. 1, 33, 72:castra hostium,
Nep. Dat. 6, 7:concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,
Liv. 42, 63, 6:plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,
id. 28, 39, 10:sedem belli,
Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:oppressa captaque re publica,
Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):3.insulam capere non potuerant,
Caes. B. G. 4, 26 fin.:onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,
id. ib. 4, 36:accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,
id. ib. 5, 23:nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,
id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,
Cic. Sest. 46, 99.—Of things of value, property, money, etc.a.In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:b.AVRVM, ARGENTVM,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:de praedonibus praedam capere,
Plaut. Truc. 1, 2, 14:agros de hostibus,
Cic. Dom. 49, 128:ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,
Liv. 4, 48, 2:quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,
Nep. Con. 4, 4:classem,
id. Cim. 2, 2:magnas praedas,
id. Dat. 10, 2:ex hostibus pecuniam,
Liv. 5, 20, 5; cf.:e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,
id. Verr. 2, 4, 58, § 149:signum pulcherrimum Carthagine captum,
id. ib. 2, 4, 38, §82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,
Ter. Eun. 1, 1, 35:cape cedo,
id. Phorm. 5, 8, 57:ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,
Cic. Fin. 5, 25, 74:majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,
id. Agr. 2, 29, 81:te duce ut insigni capiam cum laude coronam,
Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,
Nep. Epam. 3, 4:ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,
id. Att. 7, 2:quoniam formam hujus cepi in me et statum,
assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,
Caes. B. G. 1, 13:regnum Tiberinus ab illis Cepit,
succeeded to, Ov. M. 14, 615.—In particular connections.(α).With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:(β).his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,
id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:quicquid ab horum quopiam captum est,
id. ib. §27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,
id. ib. 2, 3, 40, §91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?
id. ib. 2, 3, 94, §218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?
id. ib. 2, 3, 30, §71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,
id. Leg. 3, 20, 46:ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,
id. Fin. 2, 16, 54:quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,
id. Clu. 42, 120:nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,
id. Pis. 16, 38:si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,
id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:ab regibus Illyriorum,
Liv. 42, 45, 8:saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,
Tac. A. 3, 67; 4, 31.—Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:(γ).si ex hereditate nihil ceperit,
Cic. Off, 3, 24, 93:qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,
id. Leg. 2, 19, 48:abdicatus ne quid de bonis patris capiat,
Quint. 3, 6, 96:aut non justum testamentum est, aut capere non potes,
id. 5, 14, 16:si capiendi Jus nullum uxori,
Juv. 1, 55:qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,
Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,
ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:C.capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,
Cic. Par. 6, 3, 49:stipendium jure belli,
Caes. B. G. 1, 28:quinquagena talenta vectigalis ex castro,
Nep. Alcib. 9, 4:vectigal ex agro eorum capimus,
Liv. 28, 39, 13:quadragena annua ex schola,
Suet. Gram. 23:si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,
Cato, R. R. 4, 2.—Trop.1.Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):2.metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,
Ter. Eun. 3, 1, 59:honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,
Cic. Sen. 18, 62:ex iis etiam fructum capio laboris mei,
id. Div. 2, 5:ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,
id. Fam. 10, 5, 1:multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,
id. Att. 1, 4, 2:fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,
id. Pis. 14, 31:aliquem fructum dulcedinis almae,
Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:quid ex ea re tandem ut caperes commodi?
Ter. Eun. 3, 5, 25:utilitates ex amicitia maximas,
Cic. Lael. 9, 32:usuram alicujus corporis,
Plaut. Am. prol. 108.—Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:3.gestum atque voltum novom,
Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:figuras Datque capitque novas,
id. ib. 15, 309:formam capit quam lilia,
id. ib. 10, 212; cf.:duritiam ab aere,
id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:radicem capere,
to take root, Cato, R. R. 51:cum pali defixi radices cepissent,
Plin. 17, 17, 27, § 123:siliculam capere,
Varr. R. R. 1, 23, 3:maturitatem capere,
Col. 4, 23, 1:radix libere capit viris,
Plin. 17, 21, 35, § 161:vires cepisse nocendi,
Ov. M. 7, 417:(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,
Plin. 13, 1, 2, § 13.—Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:4.cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,
Plaut. Trin. 3, 2, 24:qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,
Cic. Verr. 1, 17, 52:aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,
id. Phil. 3, 11, 29:consuetudinem exercitationemque,
id. Off. 1, 18, 59:misericordiam,
id. Quint. 31, 97:quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,
Ov. A. A. 2, 346:disciplinam principum,
Plin. Pan. 46. —With dat.:quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,
Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:5.nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,
Plaut. Bacch. 3, 3, 34:o Geta, provinciam Cepisti duram,
Ter. Phorm. 1, 2, 23:in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,
took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:consulatum,
id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:honores,
Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:imperium,
id. Claud. 10:magistratum,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:magistratus,
Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:capiatque aliquis moderamina (navis),
Ov. M. 3, 644:rerum moderamen,
id. ib. 6, 677:pontificatum maximum,
Suet. Vit. 11:rem publicam,
Sall. C. 5, 6:neve cui patrum capere eum magistratum liceret,
Liv. 2, 33, 1:ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,
id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,
Liv. 7, 1, 2.—In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:6.augurium ex arce,
Liv. 10, 7, 10:augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,
Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:omen,
Cic. Div. 1, 46, 104:in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,
Liv. 9, 4, 1:rursus impetu capto enituntur,
id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,
Cic. Leg. 1, 3, 8:experimentum eorum inversa manu capitur,
Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):nec vestra capit discordia finem,
Verg. A. 10, 106:fugam,
to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:ad impetum capiundum modicum erat spatium,
Liv. 10, 5, 6; cf.:expeditionis Germanicae impetum cepit,
suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:ea pars artis, ex qua capere initium solent,
Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,
Caes. B. G. 1, 1:a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,
Cic. Leg. 2, 3, 7.—Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:7.si occassionem capsit,
Plaut. Ps. 4, 3, 6:si lubitum fuerit, causam ceperit,
Ter. And. 1, 3, 8:quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,
Ter. Phorm. 5, 4, 9:si satis commode tempus ad te cepit adeundi,
Cic. Fam. 11, 16, 1.—Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:8.quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,
Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,
Caes. B. G. 7, 35:hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,
Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:conjecturam capere,
Cic. Div. 1, 57, 130:nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,
Plaut. Merc. 2, 3, 12:capti consili memorem mones,
id. Stich 4, 1, 72:quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,
Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:temerarium consilium,
Liv. 25, 34, 7:tale capit consilium,
Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,
Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:subito consilium cepi, ut exirem,
Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):legionis opprimendae consilium capere,
Caes. B. G. 3, 2:obprimundae reipublicae consilium cepit,
Sall. C. 16, 4.—With sibi:si id non fecisset, sibi consilium facturos,
Caes. B. C. 2, 20:ut ego rationem oculis capio,
Plaut. Ps. 2, 2, 2:cepi rationem ut, etc.,
Ter. Heaut. 5, 2, 11.—Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:9.ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,
Cic. Phil. 11, 2, 5:quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,
Cic. Lael. 10, 33:praesagia a sole,
Plin. 18, 35, 78, § 341:illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?
Cic. Tusc. 1, 14, 32.—Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:10.tantum laborem capere ob talem filium?
Ter. And. 5, 2, 29:omnes mihi labores fuere quos cepi leves,
id. Heaut. 2, 4, 19:laborem inanem ipsus capit,
id. Hec. 3, 2, 9:ex eo nunc misera quem capit Laborem!
id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;hic potitur gaudia,
id. Ad. 5, 4, 22:satietatem dum capiet pater Illius quam amat,
Plaut. Am. 1, 2, 10:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
id. ib. 2, 2, 9:cum illa quacum volt voluptatem capit,
id. ib. prol. 114:angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,
Cic. Lael. 13, 48:quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,
id. Off. 2, 9, 32:laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,
id. Fin. 2, 30, 96:lenire desiderium quod capiebat e filio,
id. Sen. 15, 54:opinione omnium majorem animo cepi dolorem,
id. Brut. 1, 1:itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,
id. ib. 40, 147:ex civibus victis gaudium meritum capiam,
Liv. 27, 40, 9:ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,
id. 5, 20, 2:ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,
id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,
id. ib. 14, 14, 4:ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,
lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:et in futurum etiam metum ceperunt,
Liv. 33, 27, 10:voluptatem animi,
Cic. Planc. 1, 1:malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),
id. Tusc. 4, 31, 66:quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,
Ov. P. 4, 9, 37.—Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):11.edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,
Ter. Hec. 1, 2, 14:numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,
id. ib. 4, 2, 4:sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,
id. Eun. 3, 1, 14:nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,
Cic. Phil. 3, 4, 9:te cepisse odium regni videbatur,
id. ib. 2, 36, 91:Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2:etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,
id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?
Liv. 27, 13, 2:oblivio deorum capiat pectora vestra,
id. 38, 46, 12:tantane te cepere oblivia nostri?
Ov. Tr. 1, 8, 11:ut animum ejus cura sacrorum cepit,
Liv. 27, 8, 6:hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,
id. 44, 12, 1:tanta meae si te ceperunt taedia laudis,
Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,
Verg. A. 2, 384:infelix, quae tanta animum dementia cepit!
id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:cum subita incautum dementia cepit amantem,
id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,
Liv. 1, 57, 10:ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,
id. 25, 22, 1:tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,
id. 23, 20, 7:senatum metus cepit,
id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):quantus timor socios populi Romani cepisset,
Liv. 43, 11, 9.—Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:II. A.calamitatem,
Cic. Div. 1, 16, 29:detrimenti aliquid in aliqua re,
Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Cat. 1, 2, 4:Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,
Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,
Sall. C. 29, 2 sq.Lit.1.In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:2.parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),
Lucr. 6, 1030:jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,
Ov. M. 1, 344; cf.:terra feras cepit, volucres agitabilis aer,
id. ib. 1, 75:dum tenues capiat suus alveus undas,
id. ib. 8, 558:cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,
id. ib. 5, 324.—Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:B.di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,
Ter. Heaut. 2, 3, 13:qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,
Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;volat vapor ater ad auras,
Verg. A. 7, 466:non tuus hoc capiet venter plus ac meus,
Hor. S. 1, 1, 46:non capit se mare,
Sen. Agam. 487:neque enim capiebant funera portae,
Ov. M. 7, 607:officium populi vix capiente domo,
id. P. 4, 4, 42:si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,
Curt. 7, 8, 12:ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,
Just. 2, 10, 19.—Trop.1.To swallow up, ingulf, take in (rare):2. a.tot domus locupletissimas istius domus una capiet?
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—Affirmatively (rare):b.quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,
Curt. 9, 3, 7:si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,
Quint. 2, 4, 17:dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,
Dig. 40, 12, 15.—With negatives:3.non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),
Cic. Pis. 11, 24:leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,
Lucr. 3, 298:nec capiunt inclusas pectora flammas,
Ov. M. 6, 466:vix spes ipse suas animo capit,
id. ib. 11, 118:ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,
id. ib. 6, 610; cf.:sic quoque concupiscis quae non capis,
Curt. 7, 8, 13:majora quam capit spirat,
id. 6, 9, 11:ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,
id. 3, 12, 20:infirma aetas majora non capiet,
Quint. 1, 11, 13.—Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):4.rimam fissuramque non capit sponte cedrus,
Plin. 16, 40, 78, § 212:molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,
id. 16, 16, 27, § 68:res non capit restitutionem, cum statum mutat,
Dig. 4, 4, 19.—With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):5.nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),
Prud. Apoth. 154:crimina, quae non capiunt indulgeri,
Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):2.sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,
Quint. 11, 1, 45:nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,
id. 2, 6, 2:quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,
Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,
Liv. 9, 17, 14:somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,
id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,I.A taking:II.dominii,
Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio. -
17 Capta
1.căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:I.capsimus,
Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].Lit.A.In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:B.sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,
Plaut. Aul. 1, 1, 9:cape hoc flabellum,
Ter. Eun. 3, 5, 47:cepit manibus tympanum,
Cat. 6, 3, 8:tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,
Verg. A. 2, 717:cape saxa manu, cape robora, pastor,
id. G. 3, 420:flammeum,
Cat. 61, 8:acria pocula,
Hor. S. 2, 6, 69:lora,
Prop. 3 (4), 9, 57:baculum,
Ov. M. 2, 789:colum cum calathis,
id. ib. 12, 475:florem ternis digitis,
Plin. 24, 10, 48, § 81:pignera,
Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:ut is in cavea pignus capiatur togae,
Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:rem pignori,
Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:scutum laeva,
Plin. 33, 1, 4, § 13:capias tu illius vestem,
Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;and of particular weapons: ensem,
Ov. M. 13, 435:tela,
id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:quicum una cibum Capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:lauti cibum capiunt,
Tac. G. 22.—In partic.1.Of living objects.a. (α).Of persons:(β).oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,
Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,
Cic. Cat. 3, 7, 16:ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,
Caes. B. G. 1, 26:reges capiuntur,
Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,
Liv. 22, 49, 18:quos Byzantii ceperat,
Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:captos ostendere civibus hostes,
Hor. Ep. 1, 17, 33:captus Tarento Livius,
Cic. Brut. 18, 72:servus ex hoste captus,
Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:in captos clementia uti,
Nep. Alcib. 5, 7:inludere capto,
Verg. A. 2, 64:quae sit fiducia capto,
id. ib. 2, 75:ex captorum numero,
Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,
Ter. Heaut. 3, 3, 47.—Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:b.si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,
id. L. L. 8, § 61 Mull.:hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,
Ov. A. A. 1, 763:neque quicquam captum'st piscium,
Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:nisi quid concharum capsimus,
id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:cervum,
Phaedr. 1, 5, 5; cf.:hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,
Verg. G. 4, 396.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:c.quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,
Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:quamvis voluptate capiatur,
id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:quem quidem adeo sua cepit humanitate,
Nep. Alcib. 9, 3:secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,
id. Att. 4, 1:nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,
Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,
Hor. A. P. 362:hunc capit argenti splendor,
id. S. 1, 4, 28:te conjux aliena capit,
id. ib. 2, 7, 46:Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,
Prop. 1, 1, 1:carmine formosae, pretio capiuntur avarae,
Tib. 3, 1, 7:munditiis capimur,
Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;14, 373: amore captivae victor captus,
Liv. 30, 12, 18:dulcedine vocis,
Ov. M. 1, 709; 11, 170:voce nova,
id. ib. 1, 678:temperie aquarum,
id. ib. 4, 344:(bos) herba captus viridi,
Verg. E. 6, 59:amoenitate loci,
Tac. A. 18, 52:auro,
Hor. C. 2, 18, 36:neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,
Cic. Fam. 11, 28, 2:splendore hominis,
id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;nam id concupisti quod numquam videras,
id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:d.sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,
Cic. Ac. 2, 20, 66:injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?
Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:eodem captus errore quo nos,
involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:ne quo errore milites caperentur,
Liv. 8, 6, 16:capere ante dolis Reginam,
Verg. A. 1, 673:captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),
id. ib. 2, 196:ubi me eisdem dolis non quit capere,
Sall. J. 14, 11:adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
id. C. 14, 5:capi alicujus dolo,
Nep. Dat. 10, 1:dolum ad capiendos eos conparant,
Liv. 23, 35, 2:quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,
Ov. M. 7, 301.—To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):e. (α).tu si me impudicitiae captas, non potes capere,
Plaut. Am. 2, 2, 189:tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),
Cic. Mur. 9, 22:callidus et in capiendo adversario versutus (orator),
id. Brut. 48, 178.—Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):(β).mancus et membris omnibus captus ac debilis,
Cic. Rab. Perd. 7, 21:ipse Hannibal... altero oculo capitur,
loses an eye, Liv. 22, 2, 11:captus omnibus membris,
id. 2, 36, 8:capti auribus et oculis metu omnes torpere,
id. 21, 58, 5:oculis membrisque captus,
Plin. 33, 4, 24, § 83:congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,
Cic. Tusc. 5, 40, 117:si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,
id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:habuit filium captum altero oculo,
Suet. Vit. 6:censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,
Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:lumine,
Ov. F. 6, 204:princeps pedibus captus,
Liv. 43, 7, 5; cf.:captum leto posuit caput,
Verg. A. 11, 830;and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,
id. G. 1, 183.—Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:f.labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,
Cic. Off. 1, 27, 94:vino aut somno oppressi aut mente capti,
id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;rarely mentibu' capti,
Lucr. 4, 1022; so,animo,
Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:captus animi,
Tac. H. 3, 73.— Absol.:virgines captae furore,
Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,
Liv. 39, 13, 12:captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,
id. 8, 18, 11; cf.:capti et stupentes animi,
id. 6, 36, 8.—To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:2.de istac sum judex captus,
Plaut. Merc. 4, 3, 33:Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,
Liv. 3, 71, 2:me cepere arbitrum,
Ter. Heaut. 3, 1, 91:te mihi patronam capio, Thais,
id. Eun. 5, 2, 48:quom illum generum cepimus,
id. Hec. 4, 1, 22; cf.:non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,
make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,
id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,
Gell. 1, 12, 15:jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,
Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,
Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,
Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—Of places.a.To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:b.loca capere, castra munire,
Caes. B. G. 3, 23:castris locum capere,
Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:locum capere castris,
Quint. 12, 2, 5:ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,
Cic. de Or. 2, 72, 294:ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,
Nep. Ages. 6, 2:nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,
Liv. 34, 14, 1:neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,
id. 35, 14, 9:erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,
id. 35, 28, 1:locum cepere paulo quam alii editiorem,
Sall. J. 58, 3:duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,
Dict. Cret. 2, 46; so,of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,
Caes. B. G. 1, 25:tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,
Liv. 7, 26, 5:quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,
Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:tumulum suis cepit,
Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,
Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,
Liv. 1, 6, 4;for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,
id. 9, 43, 20:Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,
Verg. A. 6, 753; 12, 562:ante locum capies oculis ( = eliges),
Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:c.invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:MACELLAM OPPVGNANDO,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:CORSICAM,
Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,
Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:Troja capta,
Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:urbem opulentissimam,
id. 5, 20, 1:ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,
Cic. Div. 1, 33, 72:castra hostium,
Nep. Dat. 6, 7:concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,
Liv. 42, 63, 6:plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,
id. 28, 39, 10:sedem belli,
Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:oppressa captaque re publica,
Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):3.insulam capere non potuerant,
Caes. B. G. 4, 26 fin.:onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,
id. ib. 4, 36:accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,
id. ib. 5, 23:nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,
id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,
Cic. Sest. 46, 99.—Of things of value, property, money, etc.a.In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:b.AVRVM, ARGENTVM,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:de praedonibus praedam capere,
Plaut. Truc. 1, 2, 14:agros de hostibus,
Cic. Dom. 49, 128:ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,
Liv. 4, 48, 2:quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,
Nep. Con. 4, 4:classem,
id. Cim. 2, 2:magnas praedas,
id. Dat. 10, 2:ex hostibus pecuniam,
Liv. 5, 20, 5; cf.:e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,
id. Verr. 2, 4, 58, § 149:signum pulcherrimum Carthagine captum,
id. ib. 2, 4, 38, §82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,
Ter. Eun. 1, 1, 35:cape cedo,
id. Phorm. 5, 8, 57:ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,
Cic. Fin. 5, 25, 74:majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,
id. Agr. 2, 29, 81:te duce ut insigni capiam cum laude coronam,
Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,
Nep. Epam. 3, 4:ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,
id. Att. 7, 2:quoniam formam hujus cepi in me et statum,
assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,
Caes. B. G. 1, 13:regnum Tiberinus ab illis Cepit,
succeeded to, Ov. M. 14, 615.—In particular connections.(α).With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:(β).his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,
id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:quicquid ab horum quopiam captum est,
id. ib. §27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,
id. ib. 2, 3, 40, §91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?
id. ib. 2, 3, 94, §218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?
id. ib. 2, 3, 30, §71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,
id. Leg. 3, 20, 46:ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,
id. Fin. 2, 16, 54:quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,
id. Clu. 42, 120:nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,
id. Pis. 16, 38:si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,
id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:ab regibus Illyriorum,
Liv. 42, 45, 8:saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,
Tac. A. 3, 67; 4, 31.—Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:(γ).si ex hereditate nihil ceperit,
Cic. Off, 3, 24, 93:qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,
id. Leg. 2, 19, 48:abdicatus ne quid de bonis patris capiat,
Quint. 3, 6, 96:aut non justum testamentum est, aut capere non potes,
id. 5, 14, 16:si capiendi Jus nullum uxori,
Juv. 1, 55:qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,
Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,
ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:C.capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,
Cic. Par. 6, 3, 49:stipendium jure belli,
Caes. B. G. 1, 28:quinquagena talenta vectigalis ex castro,
Nep. Alcib. 9, 4:vectigal ex agro eorum capimus,
Liv. 28, 39, 13:quadragena annua ex schola,
Suet. Gram. 23:si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,
Cato, R. R. 4, 2.—Trop.1.Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):2.metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,
Ter. Eun. 3, 1, 59:honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,
Cic. Sen. 18, 62:ex iis etiam fructum capio laboris mei,
id. Div. 2, 5:ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,
id. Fam. 10, 5, 1:multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,
id. Att. 1, 4, 2:fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,
id. Pis. 14, 31:aliquem fructum dulcedinis almae,
Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:quid ex ea re tandem ut caperes commodi?
Ter. Eun. 3, 5, 25:utilitates ex amicitia maximas,
Cic. Lael. 9, 32:usuram alicujus corporis,
Plaut. Am. prol. 108.—Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:3.gestum atque voltum novom,
Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:figuras Datque capitque novas,
id. ib. 15, 309:formam capit quam lilia,
id. ib. 10, 212; cf.:duritiam ab aere,
id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:radicem capere,
to take root, Cato, R. R. 51:cum pali defixi radices cepissent,
Plin. 17, 17, 27, § 123:siliculam capere,
Varr. R. R. 1, 23, 3:maturitatem capere,
Col. 4, 23, 1:radix libere capit viris,
Plin. 17, 21, 35, § 161:vires cepisse nocendi,
Ov. M. 7, 417:(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,
Plin. 13, 1, 2, § 13.—Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:4.cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,
Plaut. Trin. 3, 2, 24:qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,
Cic. Verr. 1, 17, 52:aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,
id. Phil. 3, 11, 29:consuetudinem exercitationemque,
id. Off. 1, 18, 59:misericordiam,
id. Quint. 31, 97:quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,
Ov. A. A. 2, 346:disciplinam principum,
Plin. Pan. 46. —With dat.:quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,
Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:5.nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,
Plaut. Bacch. 3, 3, 34:o Geta, provinciam Cepisti duram,
Ter. Phorm. 1, 2, 23:in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,
took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:consulatum,
id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:honores,
Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:imperium,
id. Claud. 10:magistratum,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:magistratus,
Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:capiatque aliquis moderamina (navis),
Ov. M. 3, 644:rerum moderamen,
id. ib. 6, 677:pontificatum maximum,
Suet. Vit. 11:rem publicam,
Sall. C. 5, 6:neve cui patrum capere eum magistratum liceret,
Liv. 2, 33, 1:ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,
id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,
Liv. 7, 1, 2.—In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:6.augurium ex arce,
Liv. 10, 7, 10:augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,
Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:omen,
Cic. Div. 1, 46, 104:in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,
Liv. 9, 4, 1:rursus impetu capto enituntur,
id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,
Cic. Leg. 1, 3, 8:experimentum eorum inversa manu capitur,
Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):nec vestra capit discordia finem,
Verg. A. 10, 106:fugam,
to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:ad impetum capiundum modicum erat spatium,
Liv. 10, 5, 6; cf.:expeditionis Germanicae impetum cepit,
suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:ea pars artis, ex qua capere initium solent,
Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,
Caes. B. G. 1, 1:a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,
Cic. Leg. 2, 3, 7.—Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:7.si occassionem capsit,
Plaut. Ps. 4, 3, 6:si lubitum fuerit, causam ceperit,
Ter. And. 1, 3, 8:quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,
Ter. Phorm. 5, 4, 9:si satis commode tempus ad te cepit adeundi,
Cic. Fam. 11, 16, 1.—Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:8.quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,
Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,
Caes. B. G. 7, 35:hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,
Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:conjecturam capere,
Cic. Div. 1, 57, 130:nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,
Plaut. Merc. 2, 3, 12:capti consili memorem mones,
id. Stich 4, 1, 72:quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,
Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:temerarium consilium,
Liv. 25, 34, 7:tale capit consilium,
Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,
Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:subito consilium cepi, ut exirem,
Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):legionis opprimendae consilium capere,
Caes. B. G. 3, 2:obprimundae reipublicae consilium cepit,
Sall. C. 16, 4.—With sibi:si id non fecisset, sibi consilium facturos,
Caes. B. C. 2, 20:ut ego rationem oculis capio,
Plaut. Ps. 2, 2, 2:cepi rationem ut, etc.,
Ter. Heaut. 5, 2, 11.—Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:9.ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,
Cic. Phil. 11, 2, 5:quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,
Cic. Lael. 10, 33:praesagia a sole,
Plin. 18, 35, 78, § 341:illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?
Cic. Tusc. 1, 14, 32.—Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:10.tantum laborem capere ob talem filium?
Ter. And. 5, 2, 29:omnes mihi labores fuere quos cepi leves,
id. Heaut. 2, 4, 19:laborem inanem ipsus capit,
id. Hec. 3, 2, 9:ex eo nunc misera quem capit Laborem!
id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;hic potitur gaudia,
id. Ad. 5, 4, 22:satietatem dum capiet pater Illius quam amat,
Plaut. Am. 1, 2, 10:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
id. ib. 2, 2, 9:cum illa quacum volt voluptatem capit,
id. ib. prol. 114:angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,
Cic. Lael. 13, 48:quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,
id. Off. 2, 9, 32:laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,
id. Fin. 2, 30, 96:lenire desiderium quod capiebat e filio,
id. Sen. 15, 54:opinione omnium majorem animo cepi dolorem,
id. Brut. 1, 1:itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,
id. ib. 40, 147:ex civibus victis gaudium meritum capiam,
Liv. 27, 40, 9:ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,
id. 5, 20, 2:ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,
id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,
id. ib. 14, 14, 4:ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,
lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:et in futurum etiam metum ceperunt,
Liv. 33, 27, 10:voluptatem animi,
Cic. Planc. 1, 1:malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),
id. Tusc. 4, 31, 66:quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,
Ov. P. 4, 9, 37.—Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):11.edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,
Ter. Hec. 1, 2, 14:numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,
id. ib. 4, 2, 4:sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,
id. Eun. 3, 1, 14:nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,
Cic. Phil. 3, 4, 9:te cepisse odium regni videbatur,
id. ib. 2, 36, 91:Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2:etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,
id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?
Liv. 27, 13, 2:oblivio deorum capiat pectora vestra,
id. 38, 46, 12:tantane te cepere oblivia nostri?
Ov. Tr. 1, 8, 11:ut animum ejus cura sacrorum cepit,
Liv. 27, 8, 6:hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,
id. 44, 12, 1:tanta meae si te ceperunt taedia laudis,
Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,
Verg. A. 2, 384:infelix, quae tanta animum dementia cepit!
id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:cum subita incautum dementia cepit amantem,
id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,
Liv. 1, 57, 10:ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,
id. 25, 22, 1:tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,
id. 23, 20, 7:senatum metus cepit,
id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):quantus timor socios populi Romani cepisset,
Liv. 43, 11, 9.—Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:II. A.calamitatem,
Cic. Div. 1, 16, 29:detrimenti aliquid in aliqua re,
Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Cat. 1, 2, 4:Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,
Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,
Sall. C. 29, 2 sq.Lit.1.In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:2.parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),
Lucr. 6, 1030:jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,
Ov. M. 1, 344; cf.:terra feras cepit, volucres agitabilis aer,
id. ib. 1, 75:dum tenues capiat suus alveus undas,
id. ib. 8, 558:cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,
id. ib. 5, 324.—Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:B.di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,
Ter. Heaut. 2, 3, 13:qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,
Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;volat vapor ater ad auras,
Verg. A. 7, 466:non tuus hoc capiet venter plus ac meus,
Hor. S. 1, 1, 46:non capit se mare,
Sen. Agam. 487:neque enim capiebant funera portae,
Ov. M. 7, 607:officium populi vix capiente domo,
id. P. 4, 4, 42:si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,
Curt. 7, 8, 12:ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,
Just. 2, 10, 19.—Trop.1.To swallow up, ingulf, take in (rare):2. a.tot domus locupletissimas istius domus una capiet?
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—Affirmatively (rare):b.quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,
Curt. 9, 3, 7:si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,
Quint. 2, 4, 17:dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,
Dig. 40, 12, 15.—With negatives:3.non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),
Cic. Pis. 11, 24:leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,
Lucr. 3, 298:nec capiunt inclusas pectora flammas,
Ov. M. 6, 466:vix spes ipse suas animo capit,
id. ib. 11, 118:ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,
id. ib. 6, 610; cf.:sic quoque concupiscis quae non capis,
Curt. 7, 8, 13:majora quam capit spirat,
id. 6, 9, 11:ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,
id. 3, 12, 20:infirma aetas majora non capiet,
Quint. 1, 11, 13.—Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):4.rimam fissuramque non capit sponte cedrus,
Plin. 16, 40, 78, § 212:molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,
id. 16, 16, 27, § 68:res non capit restitutionem, cum statum mutat,
Dig. 4, 4, 19.—With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):5.nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),
Prud. Apoth. 154:crimina, quae non capiunt indulgeri,
Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):2.sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,
Quint. 11, 1, 45:nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,
id. 2, 6, 2:quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,
Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,
Liv. 9, 17, 14:somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,
id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,I.A taking:II.dominii,
Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio. -
18 aedifico
aedifico, āvī, ātum, āre (aedes u. facio), bauen, a) absol. = ein Gebäude od. (mehrere) Gebäude aufführen, -errichten (Ggstz. diruere, einreißen), emam, aedificabo, credam, exigam, Sen.: aed. semper, Mart.: latericio, caementicio saxo quadrato, Vitr.: aed. tribus locis, Cic.: aed. cupide, Cato fr.: aed. eleganter, Col.: in alieno, Sen.: in alieno solo suā materiā, ICt.: in suo solo ex aliena materia, ICt.: aedificandi descriptio, Cic.: aedificandi consilium abicere, Cic.: civitas aedificando occupata, Liv. – Partiz. subst., aedificantēs, ium, m., die Bauer, Erbauer, Eccl. – b) m. Acc.: α) = etw. bauen, erbauen, aufbauen, errichten, anlegen (Ggstz. destruere, diruere), villas atque aedes, Cato fr.: domum, villam, urbem, porticum, hortos, Cic.: casas, Hor.: novum oppidum, Liv.: nova horrea, Liv.: regiam cedro (aus Z.), Curt.: oppidum in agro alieno, Liv.: in insula Lesbo oppidum magnificenter et eleganter, Vitr.: in portis murisque sibimet ipsos tecta militariter, Liv.: insulam in mari, ICt.: piscinas magnā pecuniā, Varr.: navem de sua pecunia, Cic.: diffusiora consaepta pluris (teuerer), Col.: patrem familiae villam rusticam bene aedificatam habere expedit, Cato. – bildl., mundum, Cic.: rem publicam (ut architectus, ut faber), Cic. – allg., quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent, alles Pflügen, Schiffen, Bauen der Menschen hängt von ihrer Tüchtigkeit ab, Sall. Cat. 2, 7. – β) (= coaedificare) einen Ort bebauen = an einem Orte Gebäude errichten, vacuas areas occupare et aedificare, Suet. Vesp. 8, 5 (wenn nicht hier aedif. absol. steht): ut (ager) bene aedificatus et cultus (sit), daß Baulichkeiten und Einrichtungen im guten Stande sind, Plin. 18, 28: tot adhuc compagibus altum aedificat caput, türmt ein Haargebäude auf, Iuven. 6, 502 sq. / arch. Abl. Plur. aedificieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 72; 1, 204. col. 1, 20 u. 24. col. 23 u. 28.
-
19 capio [1]
1. capio, cēpī, captum, ere (vgl. κάπτω, ich schnappe, κώπη, der Griff), nehmen, I) zugreifend nehmen, fassen, ergreifen, A) im allg.: 1) eig.: a) mit der Hand usw., calculum (Stein in der Urinblase), Cels.: flabellum, Ter.: alcis vestem, Ter.: baculum, Ov.: hanc cotem, Liv.: arma, zu den Waffen greifen, Cic. u.a. (s. Wunder Cic. Planc. 36, 88. Fabri Liv. 22, 5, 3). – saxa manu, Verg.: florem ternis digitis, Plin.: scutum laevā, Plin. – sibi coronam in caput, Plaut. Amph. 999. – b) durch Besitzergreifen übh.: terras, Land gewinnen, sich zur Erde herablassen (von Vögeln), Verg. Aen. 1, 396. – So nun bes. α) (als milit. t. t.) irgendwo Posto fassen, einen Ort besetzen, einnehmen, locum, Posto fassen, sich afstellen, Caes., Cic. u. Verg.: loca, Caes.: locum editum, Nep.: locum paulo editiorem, Sall.: montem, Caes.: arcem, Caes. – β) einen Ort erreichen, an od. in einen Ort gelangen, an einem Orte anlangen, bes. zu Schiffe, insulam. Caes.: portum, Caes.: u. (im Bilde) portum otii, Cic.: cum ignorarent, quem locum reliquae (naves) cepissent, Caes. – u. einen Ort zu erreichen suchen, proximos colles capere universos, Caes. b. c. 2, 42, 1: montes proximos fugā capiunt, Liv. 9, 43, 20. – γ) einen Ort zu einem bestimmten Zwecke in Beschlag nehmen, ausersehen, auswählen, locum oculis, Verg. – u. als milit. t. t., locum castris, Liv.: u. so bl. loca, Caes. – u. als t. t. der Auguralspr., prospectum ad urbem agrumque, Liv.: tabernaculum recte, parum recte, vitio, Cic.: templa ad inaugurandum, Liv. – δ) als jurist. u. publiz. t. t.: pignus (pignera) capere, s. pīgnus.
2) übtr.: a) eine Tätigkeit, ein Beginnen usw. gleichs. in od. vor die Hand nehmen, α) übh., ein Beginnen usw. nehmen, ergreifen, in Angriff nehmen = vornehmen, anstellen u. dgl., impetum, s. impetus no. II, A, 1 u. B, 2: fugam, die Flucht ergreifen, Caes.: conatus ad erumpendum, Liv.: initium ex alqa re, Quint.: primordia agendi ab alqo, Cic.: finem, Verg. – augurium, Liv.: orgia cum alqo, Verg. – consilium (Entschluß), coniecturam, s. cōnsilium, coniectūra. – β) eine leitende, bes. öffentliche Tätigkeit in die Hand nehmen, antreten, übernehmen, provinciam duram, Ter.: moderamina (navis), Ov. – magistratum, consulatum, Cic.: pontificatum maximum, Suet. – b) eine Gelegenheit usw. gleichs. in Beschlag nehmen, abpassen, ablauern, ersehen, causam, Ter.: occasionem mittendae ad Syphacem legationis, Frontin.: u. bes. tempus (den günstigen Zeitpunkt, den günstigen Augenblick), Liv.: satis scite et commode tempus ad alqm abeundi, Cic. – c) einen Beweis, ein Beispiel woher entnehmen, documentum ex alqo, Cic.: specimen alcis rei ex alqa re, Cic.: exemplum de alqo u. ex alqa re, Ter. u. Cic. – d) eine Eigenschaft, Gesinnung, Gewohnheit usw. sich aneignen, virtutem animo, Plaut.: modum, Plaut.: avi prudentiam, Cic.: patrium animum virtutemque, Cic.: consuetudinem exercitationemque, Cic. – e) eine Pers. nehmen, d.i. α) zu einem Zwecke zuziehen, magistrum ad eam rem improbum, Ter. Andr. 192. – m. Ang. als wen? durch Prädikats-Acc., alqm fatorum comitem, Verg.: alqm consiliis socium, Verg. – β) aus einer Menge nehmen, ausersehen, wählen, virginem Vestalem, Suet.: in locum demortuae (virginis Vestalis) aliam, Suet. – in singulos annos sacerdotem Iovis sortito (durchs Los), Cic. – u. m. Ang. als wen? durch Prädikats-Acc., alqm iudicem, Plaut. u. Liv.: alqm arbitrum, Ter.: alqm flaminem, Liv.: alqam sibi patronam, Ter.
B) als Feind nehmen, wegnehmen, sich eines Ggstds. bemeistern, etw. in seinen Besitz-, in seine Gewalt bringen, 1) eig.: a) übh.: fures earum rerum, quas ceperunt, signa commutant, Cic.: lubido rei publicae capiundae, Sall.: oppressā captāque re publicā, Cic. – b) im Kriege, im Kampfe nehmen, α) bewegl. Ggstde. u. Ländereien = erbeuten, erobern, magnas praedas, Nep.: iuncta vehicula mille, Liv.: naves, Nep. – pecuniam ex hostibus, Liv.: agros de hostibus, Cic.: signum ex Macedonia, Cic. – signum Carthagine (zu K.), Cic. – β) eine Örtl. u. dgl. nehmen, einnehmen, erobern, oppidum, Sall.: urbem, castra hostium, Cic.: calles, Cic. – moenia scalis, Liv.: oppidum vi, Cato fr.: oppidum vi oppugnando, Vatin. in Cic.
ep.: Sassula urbs ex Tiburtibus capta, Liv.: post captam Troiam atque deletam, Augustin.: ager Etruscus de Tarquiniensibus quondam captus, Liv. – u. als Zeitbestimmung, post Troiam captam, Vell.: post urbem captam, Eutr.: ab condita urbe Roma ad captam candem urbem, Liv. – γ) Menschen gefangen nehmen, fangen, belli nefarios duces, Cic.: quattuor milia hostium cum multis militaribus signis, Liv.: vivum (lebendig) Thuyn cum uxore et liberis, Nep.: u. (im Bilde) numquam erit... tam captus equester ordo, so unterjocht, so unfrei, Cic. Sest. 52. – servus ex hoste captus, Quint.: capta ex Caria, Ter. – Livium captum Tarenti, Cic. – Partiz. subst., captus, ī, m. = captivus, ī, m., der Gefangene, in Prosa gew. nur im Plur., zB. in captos clementiā uti, Nep.; u. capta, ae, f., die Gefangene, Sen. rhet. – c) Tiere (bes. auf der Jagd, beim Vogelstellen, beim Fischen) erlegen, fangen, einfangen, prolapsorum equitum vacuos equos, Liv.: cervum, Phaedr.: aves, Varr. LL.: murem, Val. Max.: pisces, Cic.: ista fera periculose capta, Sen.: illa quidem pro lepusculis capiebantur, patellae, paterae, Cic.
2) übtr.: a) übh. jmd. ergreifen, sich jmds. bemächtigen, v. äußern Zuständen, ubi periculum quemque ceperat, ibi resistere, Sall. Iug. 51, 1. – v. innern = befallen, anwandeln, admiratio, metus capit alqm, Liv.: capit alcis animum cura sacrorum, Liv.: nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat, Cic.: non prius sum conatus misericordiam commovere quam misericordiā sum ipse captus, Cic. – b) jmd. gleichs. einnehmen, α) übh. physisch od. geistig, Passiv capi, physisch od. geistig eingenommen, gelähmt werden, m. Ang. wodurch? (deutsch woran?) im Abl. (vgl. Fabri Liv. 21, 58, 5), altero oculo capi, auf einem Auge blind werden, Liv.: luminibus capi, erblinden, Liv.: oculis et auribus captus, blind u. taub, Cic.: captus pedibus, Sall. fr. u. pedibus captus, Liv.: membris omnibus captus ac debilis, an a. Gl. gänzlich gelähmt, Cic.: caput captum leto, das vom Tode befallene, todumnachtete Haupt, Verg. – captus mente, geistig umnachtet, verrückt, Cic.: velut captus animi, Tac., od. velut mente captā, Liv., als hätte er den Kopf verloren, wie verrückt: capti et stupentes animi, befangene, Liv. – β) jmds. Willenskraft, jmd. bestricken, überlisten, betrügen, adversarium, Cic.: aures, Cic. – adulescentium animos dolis, Sall.: capi dolo alcis, Nep.: capi errore, Liv. – γ) jmds. Neigung u. Gemüt, jmd. fangen, fesseln, für sich einnehmen, gewinnen, bestechen, verlocken, betören, berücken, ut etiam adversantem ac repugnantem uti imperator fortis ac bonus capere possit, Cic.: quod insit in his aliquid probi, quod capit ignaros, Cic.: capior et scire cupio quomodo etc., lasse mich verlocken, Cic.: captus est, er hat sich fangen lassen (v. einem Verliebten), Ter. – capere alqm suā humanitate, Nep.: u. capi voluptate, Cic.: amore captivae captus, Liv.: captus adulescentis et humanitate et doctrinā, Nep. – δ) vor Gericht u. übh. jmd. überführen (wie αἱρειν τινά τινος), alqm impudicitiai, Plaut. Amph. 821.
II) empfangend nehmen, fassen, A) im allg.: 1) eig.: a) mit der Hand usw. nehmen, sich geben lassen, empfangen (Ggstz. dare), praemia, Verg.: tantum praemium, Plin. pan.: nitidam praemia (als Belohnung) vaccam, Ov.: essedum aliquod capias suadeo et ad nos quam primum recurras, Cic. – per alqm aut honores aut divitias, Cic. – ex calamitate alcis nomen, Caes.: de re publica nihil praeter gloriam, Cic.: u. poenam de alqo, Liv. – regnum ab alqo, Ov. – So nun bes.: α) als publiz. t. t., pecuniam (pecunias) capere, Geld nehmen, sich geben lassen, sich aneignen, sowohl auf dem Wege der Erpressung als auf dem Wege der Bestechung (v. Magistraten in den Provinzen, die dann de pecuniis repetundis belangt wurden; vgl. Madvig Cic. de fin. 1, 24. p. 532. Dietsch Sall. Iug. 32, 1), Cic. u.a.: contra leges, Cic.: per vim atque iniuriam, Cic.: ob rem iudicandam od. iudicatam, Cic.: captarum pecuniarum ab regibus Illyriorum suspicione infamis, sich habe bestechen lassen von usw., Liv. – β) als jurist. t. t., rechtlich erwerben, an etw. Eigentumsrecht erlangen, oft bei ICt. – bes. als Erbe erwerben, bekommen, erben, ex hereditate nihil, Cic.: qui morte testamentoque capiat quantum omnes heredes, Cic.: abdicatus, ne quid de bonis patris capiat, Quint.: si capiendi ius nullum uxori, Iuven. – absol., capere = erbfähig sein, perzipieren, Valens dig. 49, 14, 42 in. – γ) als t. t. der Geschäftsspr., eine Abgabe, einen Ertrag usw. einnehmen, beziehen, lösen, stipendium iure belli, Caes.: plus fructi (alt = fructus) capies, si etc., Cato: vix auctione totā quinquagensiens, Plaut.: vectigal ex agro, Liv.: quinquagena talenta vectigalis ex castro, Nep.: ex eis praediis talenta argenti bina, Ter.: ex praediis sescenta sestertia, Cic.: u. bes. (im Bilde) fructum u. fructum duplicem ex alqa re, Phaedr. u. Cic.: (im Bilde) utilitates ex amicitia maximas, ernten, Cic. – δ) eine andere Beschaffenheit, Gestalt usw. bekommen, annehmen, duritiem tacto ab aëre, Ov.: faciem aliquam morando, Ov.: vultus priores, Ov. – b) in od. an seinen Körper aufnehmen, α) lebl. Objj., in sich aufnehmen, zu sich nehmen, eindringen lassen, durchlassen, plenos capit alveus amnes, Ov.: fauces cibum et potum capiunt, Cels.: u. v. Pers., cibum, Komik., Sall. u.a.: potionis quantum volet capiat, Cels.: quae gloria est capere multum? Sen. – β) (poet.) leb. Objj.: alter ab undecimo tum me iam ceperat annus, ich war schon ins zwölfte J. getreten, Verg. – u. bes. v. Örtl., jmd. gastlich aufnehmen, donec fessos Aegyptia tellus ceperit, Ov.
2) übtr.: a) einen äußern od. innern Zustand, eine äußere od. innere Empfindung u. dgl. bekommen, gewinnen, erwerben, schöpfen, ernten, tragen od. ertragen müssen, empfinden, erleiden, erdulden (vgl. Burmann Ov. art. am. 2, 346), somnum capere non posse, Cic.: non partem ullam quietis, Cic.: ex suo propinquo rure hoc commodi, Ter.: aliquid commodi ex ea re, Ter.: aliquid detrimenti (bes. in der publiz. Formel dent operam od. curent od. videant consules, ne quid res publica detrimenti capiat), Cic.: maximam calamitatem, Cic.: inimicitias, Ter.: miseriam omnem (Ggstz. potiri gaudia), Ter.: laborem inanem, Ter.: laborem ex alqo u. ob alqm, Ter.: desiderium ex filio, Cic.: magnum dolorem animo, Cic.: dolorem od. dolorem magnum ex alqa re, Cic.: gaudium ex civibus victis, Liv.: animi laetitiam memoriā alcis rei, Cic.: summam laetitiam ex reditu alcis, Cic.: veram laudem, Ter.: u. maximam laudem ex alqa re, Cic.: gloriam egregiam ex hoste, Liv. – maximam gloriam ob alqd, Cic.: voluptatem non mediocrem animo, quod etc., Cic. – voluptatem malis alienis, Cic.: voluptatem ex alqa re, Plaut. – b) jmd. bekommen zu usw., m. dopp. Acc., inimicos omnes homines, Ter. Andr. 695.
B) prägn., räumlich etwas fassen, d.i. für etwas Raum haben od. bieten, etw. in sich fassen od. begreifen, enthalten, 1) eig., v. räuml. Ggstdn., tot domus locupletissimas istius domus una capiet? Cic.: armarium, quod non legendos, sed lectitandos libros capit, Plin. ep.: lapis excisus sic, ut pedes capiat, Cels.: portus ingentem vim navium capit, Liv.: populi, quos dives Achaia cepit, Ov.: aptius hae capiant vadimonia garrula cerae, Ov. – mit einer Negation, non (vix u. dgl.) capere, nicht (kaum) fassen (können), nicht Raum genug haben für usw. = zu klein sein für usw., aedes nostrae vix capient, Ter.: pons fugientes non capiebat, Curt.: unā domo capi non possunt, Cic.: nec iam se capit unda, faßt (hält) sich nicht mehr in sich, Verg.: u. im Bilde, capere eius amentiam civitas, Italia, provinciae, regna non poterant, hatten nicht Raum genug für seinen Wahnsinn, d.i. konnten ihn nicht befriedigen, Cic.: nec te Troia capit, ist für dich zu klein, Verg.: ebenso orbis te non caperet, Curt.; vgl. Mützell Curt. 3, 4 (11), 12. p. 62.
2) übtr.: a) übh., etw. zu tun od. zu ertragen nicht zu groß finden, d.i. zu etwas (körperlich od. geistig) tüchtig-, fähig-, reif sein, etw. zulassen, vertragen, gestatten, nicht ausschließen, quicquid mortalitas capere poterat (was der Menschheit möglich war), explevimus, Curt.: summo, quantum capit aetas illa, labore, Quint.: capere id rerum naturam, Quint.: contio capit omnem vim orationis, Cic. de or. 2, 334: si aliquam superlationem res capit, Arnob. 1, 51. – u. mit der Negation, concupiscis quae non capis, was für dich zu groß ist, Curt.: iram non capit ipsa suam Procne, ist ihres Zorns nicht mächtig, Ov.: aetates nondum rhetorem capientes, noch nicht reif für usw., Quint.: rimam fissuramque non capit cedrus, Plin. – dah. (= ενδέχεται) es ist zulässig, es geht an, es ist möglich, m. folg. Infin., Eccl. (s. Rönsch Itala p. 351). – b) geistig in sich aufnehmen, α) mit dem Gefühl = die Größe od. hohe Bedeutung von etw. fühlen, gew. mit einer Negation, non capiunt angustiae pectoris tui, non recipit levitas ista... tantam personam, Cic.: nullam esse gratiam tantam, quam non capere animus meus posset, Cic.: v. Pers., vix spes ipse suas animo capit, fühlt kaum im Herzen die Größe dessen, was er hofft, Ov. – β) mit dem Verstande = etw. in seiner Totalität fassen od. auffafsen, in seinem ganzen Umfange verstehen, sich eine richtige Vorstellung von etw. machen (während intellegere = geistig durchdringen, s. Spalding Quint. 11, 1, 45), mens nostra intelligentiaque capit, quae sit et beata natura et aeterna, Cic.: quod mentes eorum capere possent, Liv. – v. Pers., ne iudex eam orationem vel intellegere vel capere possit, Quint.: u. quem (senatum) qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit, Liv.: quantum capio, soviel ich verstehe, Augustin. serm. 311, 2. – / Archaist. Form capso = cepero, Plaut. Bacch. 712: capsis = ceperis, Cic. or. 154 (wo falsch erklärt): capsit = ceperit, Plaut. Pseud. 1022. Acc. tr. 454 (vgl. Paul. ex Fest. 57, 15): capsimus = ceperimus, Plaut. rud. 304: cepet = cepit, Column. rostr. Duil. a. 167 a. Chr. im Corp. inscr. Lat. 3, 1420322: Imperf. capebat, Commodian. apol. 120.
-
20 circumdo
circum-do, dedī, datum, are, umgeben, I) etw. einem Ggstde. umgeben, umlegen, d.i. etw. um etw. herumlegen, -stellen, -setzen, -wickeln u. dgl. (s. Drak. Liv. 30, 19, 8. Mützell Curt. 3, 2 [4], 2), a) übh.: α) eig.: sarmenta, ligna et sarmenta, Cic.: ignes, Cic.: mit zwei Akk., partes terrae circumdato radices vitis, Cato r. r. 114, 1: tectis ac moenibus subiectos prope iam ignes circumdatosque restinximus, Cic.: umbras, rings umher bieten (v. einem Baume), Prop. – lectis aulaea, Curt.: capiti diadema, Curt.: laevo brachio togae laciniam, Vell.: loricam umeris, Verg.: fasciam iugulo, Cels.: fasciam circa alvum, Cels.: cataplasma ventri, Cels.: u. Pass. poet. mit Acc. was? virgineos circumdata comptus, Lucr. 1, 87. – u. arma umeris, Verg.: vincula collo, Ov.: (im Bilde) muros velut compedes, Liv.: nescio an maiora vincula maioresque necessitates quam captivis vestris fortuna circumdederit, Liv. – brachia collo, Ov.: in der Tmesis, collo dare brachia circum, Verg. – leb. Wesen, c. ministeria principi, Tac.: u. im Pass. medial, hinc patre, hinc Catulo lateri circumdatis, indem der V. zur einen, Katulus zur andern Seite ging, Liv. – β) übtr. (s. Dräger Tac. ann. 16, 25, 5 u. Agr. 20 in.), c. paci egregiam famam, verschaffen, verleihen, Tac.: supremis suis secretum, Tac.: moribus corruptis libidines, zugesellen, Tac.: planctum et lamenta sibi circumdata, habe man um ihn herum entstehen lassen, Tac. – b) insbes., umfriedigend, umstellend, feindl. umzingelnd (bes. als milit. t. t.), rings erbauen, -aufführen, -errichten, -anlegen, -aufstellen (s. Drak. Liv. 30, 19, 8. Mützell Curt. 3, 2 [4], 2), murum, Caes. u. Col.: munitionem, Auct. b. Afr.: munitiones toto oppido (rings um die St.), Hirt. b. G.: turres toto opere (auf der ganzen Linie), Caes.: murum silvae od. nemori, Sen. u. Curt.: fossam cubiculari lecto, Cic.: urbi murum latere cocto, Iustin.: u. (im Bilde) sibi cancellos, Cic. – leb. Wesen, exercitum, Sall.: stationes, Tac.: equites cornibus, Liv.: satellites armatos contioni, Liv.: exercitum hostium castris, Liv.
II) etw. mit etw. umgeben, umringen, umstellen, gew. m. Ang. womit? durch Abl., a) übh.: α) eig.: animum corpore, Liv.: totam arborem flammis, Phaedr. – caput lacernā, Vell.: fauces lanā, Cels.: alqd fasciā, Cels.: se zonā, Suet.: tempora vittis, Ov.: corpus amictu, Ov. – Pass., v. leb. Wesen, ipse agresti duplici amiculo circumdatus, Nep.: senex circumdatus (umkränzt) sertis et delibutus unguento, Sen. rhet.: u. Pass. poet. m. Acc. woran? Sidoniam picto chlamydem circumdata limbo, Verg. Aen. 4, 137. – von Örtl., tertius (sinus) Cauloniam Locrosque circumdat, Mela: regio insulis circumdata, Cic.: ignotis circumdata litora silvis, Prop. – β) übtr.: totam figuram mundi c. omni levitate (mit einer ganz glatten Außenseite), Cic.: alcis pueritiam robore, Tac. – b) insbes., umfriedigend, umstellend oder feindl. umzingelnd (bes. als milit. t. t.), α) eig.: collem multo opere, Sall. fr.: portum moenibus, Nep.: nemus triplici muro, Curt.: omnem aciem suam raedis et carris, Caes.: Othonem vexillis, Tac.: accepti in medium Vitelliani, et circumductos Primus Antonius clementer alloquitur, Tac. hist. 3, 63. – feindl., oppidum (urbem, moenia) vallo od. vallo et (atque) fossā od. vallo fossaque, Sall. u. Liv. (s. Korte Sall. Iug. 23, 1. Drak. Liv. 6, 8, 9. Mützell Curt. 3, 2 [4], 2): oppidum coronā, Liv.: oppidum quinis castris, Caes.: multitudine domum alcis, Nep.: villam statione, Tac.: saltus canibus, Verg. – β) übtr.: exiguis quibusdam finibus totum oratoris munus, Cic.: eminentia cuiusque operis artissimis temporum claustris circumdata, Vell.: minus octoginta annis circumdatum aevum, eingeschlossen, begrenzt, Vell.
См. также в других словарях:
Oppidum — (plural oppida) is a Latin word meaning the main settlement in any administrative area of ancient Rome. The word is derived from the earlier Latin ob pedum, enclosed space, possibly from the Proto Indo European *pedóm , occupied space or… … Wikipedia
oppidum — [ ɔpidɔm ] n. m. • 1765; mot lat. ♦ Archéol., hist. Ville fortifiée, fortification romaine. ⇒ citadelle. Des oppidums. L oppidum de Bibracte, dans le Morvan. ● oppidum, oppidums ou oppida nom masculin (latin oppidum) Fortification de type… … Encyclopédie Universelle
OPPIDUM — idem cum Urbe, tametsi quidam Urbem maius aliquid Oppidô esse arbitrantur. Iulius Caesar l. 7. Bell. Gall. c. 13. nunc Avaritum Oppidum maximum, in finibus Biturigum, nunc c. 20. pulcherrimam prope totius Galliae Urbem appellat: Item c. 12. et 55 … Hofmann J. Lexicon universale
oppidum — ÓPPIDUM s.n. v. opidum. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN ÓPPIDUM s. n. aşezare romană fortificată, centru economic, politic, religios şi militar, un început de oraş. (< lat. oppidum) Trimis de raduborza, 15.09.2007. Sursa: MDN … Dicționar Român
Oppĭdum — (lat.), 1) Stadt, bes. der Urbs (Rom) entgegengesetzt; daher 2) Landstadt; 3) so v.w. Carceres 4) … Pierer's Universal-Lexikon
Oppidum — Un oppidum (du latin n. oppidum, pl. oppida : lieu élevé, fortification ; le pluriel francisé aussi utilisé : oppidums[1]) est un lieu de refuge public, caractéristique de la civilisation celtique, dont les défenses naturelles ont… … Wikipédia en Français
Oppidum — Un oppidum (en plural oppida) es un término genérico en latín que designa un lugar elevado, una colina o meseta, cuyas defensas naturales se han visto reforzadas por la intervención del hombre. Los oppida se establecían, generalmente, para el… … Wikipedia Español
Oppidum — Als oppidum (lat. für „kleinere Stadt, (befestigte) Landstadt“) bezeichneten die Römer bedeutende befestigte Siedlungen. Inhaltsverzeichnis 1 Römische Zeit 2 Mittelalter 3 Wissenschaftlicher Fachterminus … Deutsch Wikipedia
Oppidum — Schanzanlage; Befestigungsanlage * * * Ọppidum [lateinisch] das, s/...da, 1) ursprünglich ein durch Mauer und Graben befestigter, zur Verteidigung günstig gelegener Ort der Italiker; er konnte ständig bewohnt sein und war dann oft… … Universal-Lexikon
Oppidum de Saint-Blaise — Localisation Pays France Région … Wikipédia en Français
Oppidum de manching — 48° 43′ N 11° 31′ E / 48.72, 11.52 Projet:Traduction/Oppidum de Manching … Wikipédia en Français
