Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

cherish

  • 1 Diligite justitiam, o judices terrae

    Cherish justice, o judges of the earth

    Latin Quotes (Latin to English) > Diligite justitiam, o judices terrae

  • 2 colō

        colō coluī, cultus, ere    [COL-], to till, tend, care for, cultivate: agrum, T.: agros, Cs.: colendi causā in agro esse: agri qui coluntur: hortos, V.: arbores, H.: fructūs, V.: fruges, O.: Pater ipse colendi, V.—To frequent, dwell in, stay in, inhabit, abide, live, dwell: colitur ea pars (urbis): urbem, V.: regnum, O.: arva gelidumque Anienem, and the banks of, V.: Rheni ripam, Ta.: anguis Stagna colit, haunts, V.: proximi Cattis Usipii colunt, Ta.: circa ripam Rhodani, L.—Fig., of the gods, to frequent, cherish, care for, protect, guard, watch over: quas condidit arces, Ipsa colat, V.: nymphis colentibus undas, O.: Iuno, quae Veios colis, L.: urbem, L.: terras hominumque genus, H. — To honor, revere, reverence, worship: Mercurium, Cs.: deos patrios: Musarum delubra: sacra: o colendi Semper et culti, H.: colebantur religiones pie, L.: numina, V.: caerimonias sepulcrorum: sacrarium summā caerimoniā, N. — To honor, esteem, love, adhere to, cherish: nos coluit maxime, T.: a quibus diligenter videmur coli: hunc virum, S.: poëtarum nomen: in amicis colendis: plebem Romanam, L.: alqm litteris, N.: nec illos arte, nec opulenter, S.—To attend to, dress, clothe, adorn, etc.: formamque augere colendo, by attire, O.—To cultivate, cherish, seek, practise, devote oneself to, follow, observe: studia: fidem rectumque, O.: ius et fas, L.: memoriam alicuius: bonos mores, S.: pietatem, T.: ius bonumque, S.: orationis genus: patrias artes, O.—To experience, live through, pass, spend: vitam illam: vitam inopem, T.
    * * *
    I
    colare, colavi, colatus V TRANS
    strain/filter (liquid), clarify; purify; remove solids by filter; wash (gold)
    II
    colere, colui, cultus V
    live in (place), inhabit; till, cultivate, promote growth; foster, maintain; honor, cherish, worship; tend, take care of; adorn, dress, decorate, embellish

    Latin-English dictionary > colō

  • 3 alō

        alō aluī, altus or alitus, ere    [1 AL-], to feed, nourish, support, sustain, maintain: altus inter arma, L.: canes ad venandum, T.: exercitum: magnum numerum equitatūs, Cs.: quos lingua periurio alebat, S.: publice ali, at the public cost, N.: amnis imbres Quem super notas aluere ripas, have filled, H.: infelix minuendo corpus alebat, i. e. nourished himself by his own flesh, O.: panico vetere ali, Cs.: ignem, Cu.: flammas, O.: staturam, Cs. — Fig., to nourish, cherish, promote, increase, strengthen: honos alit artes: in quā alta sit eloquentia: civitatem, i. e. cause to prosper, Cs.: nolo meis impensis illorum ali luxuriam, N.: Volnus venis, V.: si diutius alatur controversia, Cs.: poëtam, H.: spem sententiis: ingenium: bellum.
    * * *
    I
    alere, alui, alitus V TRANS
    feed, nourish, rear, nurse, suckle; cherish; support, maintain, develop
    II
    alere, alui, altus V TRANS
    feed, nourish, rear, nurse, suckle; cherish; support, maintain, develop

    Latin-English dictionary > alō

  • 4 foveō

        foveō fōvī, fōtus, ēre    [FAV-], to warm, keep warm: pennis (pullos): pulli a matribus foti: ignes manu, i. e. keep up, O.: nomen in marmore aperto pectore, warmed with her naked breast, O. — To cherish, foster, fondle, foment: corpus, O.: volnus lymphā, bathe, V.: gremio (puerum), V.: anhelans Colla fovet, i. e. leans against the tree, V.: castra fovere, cling to, V.: hiemem luxu, sit the winter through, V.—Fig., to cherish, caress, love, favor, support, assist, encourage: hunc: (duces) pugnantīs spe, encourage, L.: utram partem, L.: fovendis hominum sensibus, by pampering: vota animo, O.: perditam spem, L.: Cupidine bella, prolonged by Cupid's agency, V.: dolores, palliate: famam inanem, i. e. an unfounded reputation, V.: hoc regnum dea gentibus esse tenditque fovetque, fondly strives, V.
    * * *
    fovere, fovi, fotus V
    keep warm; favor, cherish, maintain, foster

    Latin-English dictionary > foveō

  • 5 pasco

    pasco, pāvi, pastum, 3, v. a. and n. [root pa-; Sanscr. gō-pas, herdsman; Gr. pateomai; cf. pabulum, pastor, Pales, panis; perh. also, Penates, penum], to cause to eat, to feed, pasture.
    I.
    Lit.
    A.
    Of animals, to pasture, drive to pasture, to feed, attend to the feeding of, etc. (cf. pabulor):

    cum sues puer pasceret,

    Cic. Div. 1, 17, 31:

    greges armentaque pavit,

    Ov. M. 6, 395:

    non, me pascente, capellae, cytisum carpetis,

    Verg. E. 1, 78:

    turpes sub gurgite phocas,

    id. G. 4, 395:

    ut pasceret porcos,

    Vulg. Luc. 15, 15. —
    2.
    = depasco, of land, to pasture, give as a pasture:

    et vomere duros Exercent collis atque horum asperrima pascunt,

    Verg. A. 11. 319.—
    B.
    In gen., to feed, supply with food:

    quot greges et quantos sit pasturus,

    Varr. R. R. 2, 1, 24:

    bestias pascere,

    Cic. Off. 2, 4, 14:

    a quo (Catone) cum quaereretur, quid maxime in re familiari expediret? respondit: Bene pascere. Quid secundum? Satis bene pascere. Quid tertium? Male pascere,

    id. ib. 2, 25, 89:

    quid refert, quantum pascat aut feneret?

    Sen. Ep. 2, 5:

    plures calones atque caballi Pascendi,

    Hor. S. 1, 6, 103.—
    2.
    To feed, nourish, maintain, support (syn.:

    alo, nutrio): olusculis nos soles pascere,

    used to feed us with vegetables, Cic. Att. 6, 1, 13:

    quos, dives Anagnia, pascis, quos, Amasene pater,

    Verg. A. 7, 684:

    servi, ad quos pascendos transmarinarum regionum est optanda fertilitas,

    Sen. Ep. 17, 3; so,

    servos,

    Juv. 3, 141:

    viginti ventres pasco et canem,

    Petr. 57:

    nullā provinciarum pascente Italiam,

    Plin. 18, 3, 4, § 15: Juv. 7, 93.—Of one who gives frequent entertainments, to feast, entertain:

    cum plurimos suis sumptibus pasceret,

    Spart. Hadr. 17; Lampr. Alex. Sev. 41: se sutoris arte pascere, earn a living, Aug. Civ. Dei, 22, 8.—Rarely of things:

    et volsis pascunt radicibus herbae (sc. me),

    Verg. A. 3, 650.—
    3.
    To cherish, cultivate, let grow, feed, etc.— Poet.: barbam, i.e. to cherish, to let grow, pôgônotrophein, Hor. S. 2, 3, 35:

    sacrum (Baccho) crinem,

    Verg. A. 7, 391:

    genas Phoebo, crinem Iaccho,

    Stat. Th. 8, 493:

    Danaas paverunt Pergama flammas,

    fed, Ov. M. 14, 467:

    ubi Taurica dira Caede pharetratae pascitur ara deae,

    id. Tr. 4, 4, 63:

    polus dum sidera pascet,

    Verg. A. 1, 608; Luc. 10, 258:

    umbra pascens sata,

    Plin. 17, 12, 18, § 90:

    brevitate crassitudinem pascens,

    Plin. 14, 1, 3, § 13:

    agros,

    to till, cultivate, Mart. 10, 58, 9:

    nummos alienos,

    to keep adding to, heap debt on debt, Hor. Ep. 1, 18, 35.—
    4.
    Of animals, to graze, browse ( poet.):

    pascentes capellae,

    Verg. E. 3, 96:

    columbae,

    id. A. 6, 199:

    saltibus in vacuis pascunt,

    id. G 3, 143:

    sed tunc pascebant herbosa Palatia vaccae,

    Tib. 2, 5, 25:

    ire vis, mula, pastum foras,

    Plaut. Most. 4, 1, 22.—Esp.
    b.
    In pass. reflex., with dep. force:

    cetera pascuntur viridis armenta per herbas,

    Verg. G. 3, 162:

    pascitur in magnā Silā formosa juvenca,

    id. ib. 3, 219:

    frondibus et victu pascuntur simplicis herbae,

    id. ib. 3, 528:

    carice pastus acutā,

    id. ib. 3, 231; 341:

    si pulli non pascentur,

    Liv. 6, 41, 8:

    iterum pasto pascitur ante cibo,

    chews the cud, Ov. Am. 3, 5, 17 sq. —
    (β).
    Like depascere, with acc.:

    silvas,

    Verg. G. 3, 314:

    mala gramina,

    id. A. 2, 471:

    apes arbuta,

    id. G. 4, 181:

    beluae pastae radices fruticum,

    Plin. 9, 3, 2, § 7.—
    II.
    Trop.
    1.
    To feast, to gratify:

    quos P. Clodii furor rapinis et incendiis et omnibus exitiis pavit,

    Cic. Mil. 2, 3:

    alicujus cruciatu atque supplicio pascere oculos animumque exsaturare,

    to feast, id. Verr. 2, 5, 26, § 65; cf.:

    in ejus corpore lacerando... oculos paverit suos,

    id. Phil. 11, 3, 8; Sen. Ep. 6, 6, 25:

    animum picturā pascit inani,

    Verg. A. 1, 464:

    spes inanes,

    to cherish, id. ib. 10, 627.—Of style:

    omnia quasi eodem cibo pasta,

    Petr. S. 2.—
    b.
    Pass. reflex.:

    his ego rebus pascor, his delector,

    feast myself, Cic. Pis. 20, 45:

    pasci discordiis civium et seditione,

    id. Sest. 46, 99:

    ego hic pascor bibliothecā Fausti,

    id. Att. 4, 10, 1:

    qui maleficio et scelere pascuntur,

    live by, id. Off. 2, 11, 40:

    otia corpus alunt: animus quoque pascitur illis,

    Ov. P. 1, 4, 21:

    pasci dolore alicujus,

    id. M. 6, 280.—
    2.
    To lay waste, ravage, desolate:

    vestros campos,

    Liv. 25, 12:

    et pascent terram Assur in gladio,

    Vulg. Mic. 5, 6; cf.:

    pasce populum tuum in virgā tuā,

    id. ib. 7, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > pasco

  • 6 pāscō

        pāscō pāvī, pāstus, ere    [PA-], to cause to eat, feed, supply with food: bestias: plures calones atque caballi Pascendi, H.— To feed, nourish, maintain, support: holusculis nos, feed with vegetables: quos dives Anagnia pascit, V.: servos, Iu.: volsis pascunt radicibus herbae (me), V.— To pasture, drive to pasture, attend: sues: greges armentaque, O.: non, me pascente, capellae, cytisum carpetis, V.— Pass, to be fed, feed, graze, pasture: si pulli non pascentur, L.: pascitur in magnā Silā iuvenca, V.: carice pastus acutā, V.: iterum pasto pascitur ante cibo, chews the cud, O. — To feed, supply, cherish, cultivate, let grow: barbam, H.: paverunt Pergama flammas, fed, O.: polus dum sidera pascet, feeds (with vapors), V.: nummos alienos, pile up debts, H.— To pasture, give as pasture: asperrima (collium), V.— To graze, browse: pascentes capellae, V.: saltibus in vacuis, V.: mala gramina, V.: apes arbuta, V.— To consume, lay waste, ravage, desolate: vestros campos, L.—Fig., to feast, delight, satisfy, feed, gratify: oculos, T.: quos Clodi furor incendiis pavit: supplicio oculos: animum picturā, V.: spes inanīs, cherish, V.: his ego rebus pascor, his delector, feast myself: maleficio et scelere pascuntur, live by: Pascere nostro dolore, O.
    * * *
    pascere, pavi, pastus V
    feed, feed on; graze

    Latin-English dictionary > pāscō

  • 7 adjuvo

    I
    adjuvare, adjuvavi, adjuvatus V TRANS
    help, aid, abet, encourage, favor; cherish, sustain; be of use, be profitable
    II
    adjuvare, adjuvi, adjutus V TRANS
    help, aid, abet, encourage, favor; cherish, sustain; be of use, be profitable

    Latin-English dictionary > adjuvo

  • 8 colens

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colens

  • 9 colo

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colo

  • 10 culta

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > culta

  • 11 focillo

    fŏcillo ( fŏcĭlo), āvi, ātum, 1, v. a., and fŏcillor, ātus, 1, v. dep. [focus], to revive or refresh by warmth, to resuscitate one who is faint or nearly dead:

    ipse paucis diebus aegre focilatus decessit,

    Plin. Ep. 3, 14, 4; 3, 16, 12.—
    II.
    Trop., to cherish (very rare):

    pudet me sic tecum loqui et tam levibus remediis te focillare,

    Sen. Ep. 13 fin.:

    societatem,

    Suet. Aug. 17.—In the deponent form: suum quisque diversi commodum focillantur, foster, cherish, Varr. ap. Non. 481, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > focillo

  • 12 focillor

    fŏcillo ( fŏcĭlo), āvi, ātum, 1, v. a., and fŏcillor, ātus, 1, v. dep. [focus], to revive or refresh by warmth, to resuscitate one who is faint or nearly dead:

    ipse paucis diebus aegre focilatus decessit,

    Plin. Ep. 3, 14, 4; 3, 16, 12.—
    II.
    Trop., to cherish (very rare):

    pudet me sic tecum loqui et tam levibus remediis te focillare,

    Sen. Ep. 13 fin.:

    societatem,

    Suet. Aug. 17.—In the deponent form: suum quisque diversi commodum focillantur, foster, cherish, Varr. ap. Non. 481, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > focillor

  • 13 focilo

    fŏcillo ( fŏcĭlo), āvi, ātum, 1, v. a., and fŏcillor, ātus, 1, v. dep. [focus], to revive or refresh by warmth, to resuscitate one who is faint or nearly dead:

    ipse paucis diebus aegre focilatus decessit,

    Plin. Ep. 3, 14, 4; 3, 16, 12.—
    II.
    Trop., to cherish (very rare):

    pudet me sic tecum loqui et tam levibus remediis te focillare,

    Sen. Ep. 13 fin.:

    societatem,

    Suet. Aug. 17.—In the deponent form: suum quisque diversi commodum focillantur, foster, cherish, Varr. ap. Non. 481, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > focilo

  • 14 foveo

    fŏvĕo, fōvi, fōtum, 2, v. a. [Corss. assumes a root bhag-, to be hot; Gr. phôgein, to roast; O. H. Germ. bachan; Germ. backen; Engl. bake; hence, fovere for fog-vēre; favilla for fag-villa; and to this refers: favere, faustus, etc., Ausspr. 1, 142; 2, 1004; but cf. Curt. Gr. Etym. p. 188, and v. faveo], to warm, keep warm (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.; syn.: calefacio: faveo, studeo, adjuvo, etc.).
    I.
    Lit.:

    nisi sol sua pro parte fovet tribuitque calorem,

    Lucr. 1, 807; cf. id. 1, 1033:

    ut et pennis (pullos) foveant, ne frigore laedantur,

    Cic. N. D. 2, 52, 129; cf.:

    pulli a matribus exclusi fotique,

    id. ib. 2, 48, 124:

    fetus rigentes apprimendo pectori,

    Plin. 8, 36, 54, § 127:

    laridum atque epulas foveri foculis ferventibus,

    Plaut. Capt. 4, 2, 67:

    quos sancta fovet ille manu, bene vivitis ignes,

    i. e. keeps up, Ov. F. 3, 427;

    for which, in a different construction: fovet ignibus aras,

    id. M. 7, 427:

    nomen in marmore lectum Perfudit lacrimis et aperto pectore fovit,

    warmed the name with her naked breast, id. ib. 2, 339.—
    II.
    Transf., to cherish, foster any thing.
    A.
    Physically. So of diseased parts of the body, to foment (whether with warm or cold remedies):

    dumque manet corpus, corpus refoventque foventque,

    Ov. M. 8, 536:

    nares exulceratas fovere oportet vapore aquae calidae,

    Cels. 6, 8:

    multa aqua prius calida, post egelida fovendum os caputque,

    id. 4, 2, 4:

    genua calido aceto,

    Col. 6, 12, 4:

    nervos cortice et foliis in vino decoctis,

    Plin. 24, 9, 37, § 58; 32, 9, 34, § 106:

    cutem lacte asinino,

    id. 28, 12, 50, § 183:

    os quoque multa frigida aqua fovendum est,

    Cels. 1, 5; 1, 3 init.:

    cutem frigida et ante et postea,

    Plin. 28, 12, 50, § 184:

    vulnus lymphă,

    Verg. A. 12, 420.— Poet., in gen. (a favorite word with Vergil): interdum gremio fovet inscia Dido (puerum), cherishes, holds in her lap, Verg. A. 1, 718:

    germanam sinu,

    id. ib. 4, 686:

    cunctantem lacertis amplexu molli,

    i. e. to embrace, enfold, id. ib. 8, 388:

    animas et olentia Medi ora fovent,

    id. G. 2, 135:

    ipse aeger, anhelans Colla fovet,

    i. e. leans against the tree, id. A. 10, 838: castra fovere, to remain in the camp (the figure being that of a bird brooding over its nest), id. ib. 9, 57:

    (coluber) fovit humum,

    id. G. 3, 420;

    and transf. to a period of time: nunc hiemem inter se luxu, quam longa, fovere, Regnorum immemores,

    sit the winter through, pass the winter, id. A. 4, 193.—
    B.
    Mentally, to cherish, caress, love, favor, support, assist, encourage:

    scribis de Caesaris summo in nos amore. Hunc et tu fovebis et nos quibuscumque poterimus rebus augebimus,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; cf.:

    inimicum meum sic fovebant, etc.,

    id. Fam. 1, 9, 10:

    Vettienum, ut scribis, et Faberium foveo,

    id. Att. 15, 13, 3:

    et eo puto per Pomponium fovendum tibi esse Hortensium,

    id. Q. Fr. 1, 3, 8; cf. also Quint. 1, 2, 16:

    (duo duces) pugnantes hortabantur et prope certa fovebant spe,

    encouraged, animated, Liv. 38, 6, 5:

    tribuni plebis in cooptandis collegis patrum voluntatem foverunt,

    id. 3, 65, 1; cf.:

    res alicujus,

    id. 24, 36, 9; 26, 36, 6:

    spem potentioris,

    id. 40, 5, 5:

    rex statuerat utram foveret partem,

    id. 42, 29, 11; cf. id. 5, 3, 9:

    consilia alicujus,

    Tac. H. 1, 46:

    spectator populus hos, rursus illos clamore et plausu fovebat,

    id. ib. 3, 83:

    tu mihi gubernacula rei publicae petas fovendis hominum sensibus et deleniendis animis et adhibendis voluptatibus?

    by pampering, Cic. Mur. 35, 74:

    partes alicujus,

    Tac. H. 1, 8; 1, 14:

    adolescentiam alicujus exhortationibus,

    Plin. Ep. 1, 14, 1; cf.:

    ut propria naturae bona doctrina foverent,

    Quint. 2, 8, 3:

    ingenia et artes,

    Suet. Vesp. 18:

    quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet,

    i. e. dwell upon, think over, Plaut. Bacch. 4, 10, 1:

    vota animo,

    Ov. M. 7, 633:

    spem,

    Mart. 9, 49, 4:

    nequiquam eos perditam spem fovere,

    Liv. 22, 53, 4; cf. Tac. H. 1, 62; Val. Max. 6 praef. § 9; cf. conversely: ut spes vos foveat, may sustain you, Just. Inst. prooem. 7:

    hoc regnum dea gentibus esse, jam tum tenditque fovetque,

    cherishes, Verg. A. 1, 18: dum illud tractabam, de quo antea scripsi ad te, quasi fovebam dolores meos (the fig. being taken from the fomenting of diseased parts of the body;

    v. above, II. A.),

    Cic. Att. 12, 18, 1:

    pantomimos fovebat effusius,

    Plin. Ep. 7, 27, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > foveo

  • 15 adfectō (aff-)

        adfectō (aff-) āvī, ātus, āre, freq.    [adficio], to strive after, strive to obtain, aspire to, pursue, aim at: imperium in Latinos, L.: honorem, S.: Gallias, Ta.: immortalitatem, lay claim to, Cu.—Esp., to cling to, cherish: spes easdem, O.: ad dominas viam, win a way into favor with, T.: hi gladiatoris animo ad me adfectant viam, set upon me, T.—To enter upon, pursue: dominatio quod iter adfectet videre, what career it is entering on: viam Olympo, V.—To lay hold of, grasp: (navem) dextrā, V. —Fig.: morbus adfectat exercitum, attacks, L.— To influence, win over: civitatīs formidine, S.

    Latin-English dictionary > adfectō (aff-)

  • 16 amplector

        amplector exus, ī, dep.    [am- + plecto], to twine around, encircle, encompass, embrace: manibus saxa, to grasp, L.: ansas acantho, V.: urbes muro, H.: illam in somnis, T.: me: Nox tellurem amplectitur alis, overshadows, V.—Fig., of the mind, to embrace, understand, comprehend, see through: omnia consilio.—In speech, to comprehend in discussion, discuss particularly, handle, treat: quod (argumentum) verbis: res per scripturam: cuncta meis versibus, V.—To sum up, treat summarily: omnis oratores: omnia communiter, L.— To comprehend under a name: alqd virtutis nomine.—To embrace with love, esteem, value, honor, cling to: quem (filium) mihi videtur amplecti res p.: amore possessiones: hoc se amplectitur uno, piques himself on, H.: rem p. nimium (of one who robs the treasury).—Of military operations, to cover, occupy: quindecim milia passuum circuitu, Cs.: Brigantium partem victoriā, Ta.
    * * *
    amplecti, amplexus sum V DEP
    surround, encircle, embrace, clasp; esteem; cherish; surround, include, grasp

    Latin-English dictionary > amplector

  • 17 capiō

        capiō cēpī (capsis, old for cēperis, C.), captus, ere    [CAP-], to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp: flabellum, T.: sacra manu, V.: pocula, H.: baculum, O.: pignera, L.: manibus tympanum, Ct.: lora, Pr.: arma capere alii, seized their arms, S.: ensem, O.: tela, O.: omnia arma contra illam pestem, i. e. contend in every way: Manlium arma cepisse, had begun hostilities, S.: capere arma parabat, was on the point of attacking, O.—Of food, to take, partake of: Cibum cum eā, T.: lauti cibum capiunt, Ta. — To take captive, seize, make prisoner: belli duces captos tenetis: unus e filiis captus est, Cs.: capta tria milia peditum, L.: alquos Byzantii, N.: captos ostendere civibus hostes, H.: Num capti (Phryges) potuere capi? could they not, when taken, be taken (once for all)? V.: casus est enim in capiendo (sc. praedones).—To catch, hunt down, take: pro se quisque quod ceperat adferebat: cervum, Ph.: illa pro lepusculis capiebantur, patellae, etc.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate: ut te redimas captum (i. e. amore), T.: quibus (rebus) illa aetas capi ac deleniri potest: te pecuniā captum: quem suā cepit humanitate, N.: hunc capit argenti splendor, H.: dulcedine vocis, O.: (bos) herbā captus viridi, V.: oculis captis.— To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch: Aut quā viā te captent eādem ipsos capi? T.: eodem captus errore, involved in: suis miserum me cepit ocellis, Pr.: carmine formosae capiuntur, Tb.: me dolis, S.: capi alcuius dolo, N.: alqm amicitiae mendacis imagine, O.—To defeat, convict, cast, overcome (in a suit or dispute): ne tui consultores capiantur: in capiendo adversario versutus (orator).—To harm, lame, mutilate, maim, disable, impair, weaken: oculis et auribus captus, blind and deaf: membris omnibus captus: altero oculo capitur, loses an eye, L.: capti auribus metu, L.: lumine, O.: numquam erit tam captus equester ordo: captā re p. — P. pass., of the mind, deprived of sense, silly, insane, crazed, lunatic, mad: mente esse captum: virgines captae furore, L.: capti et stupentes animi, L. — To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept: iudicem populum R., L.: Me arbitrum, T.: inimicos homines, make enemies, T.: sacerdotem sortito: Flaccus flamen captus a Licinio erat, L. — Of places, to occupy, choose, select, take possession of, enter into: loca capere, to take up a position, Cs.: castris locum capere: locum extra urbem editum capere, N.: locum editiorem, S.: capto monte, Cs.: Aventinum ad inaugurandum templa, L.: montes fugā, for refuge, L.: tumulum, V.: terras captas despectare videntur (cycni), to be settling down on places selected, V. — To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize: pauca (oppida), S.: Troiā captā, L.: quod (agri) de Campanis ceperant: castra hostium, N.: oppida manu, V.; cf. oppressā captāque re p.: patriam suam, L.—To reach, attain, arrive at, betake oneself to: insulam, Cs.: oti illum portum.—Of property or money, to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get: agros de hostibus: ager ex hostibus captus, L.: praedas, N.: ex hostibus pecuniam, L.: cape cedo, give and take, T.: de re p. nihil praeter gloriam, N.: ex calamitate populi R. nomen capere, Cs.: regnum Tiberinus ab illis Cepit, succeeded to, O.— With pecuniam, to take illegally, exact, extort, accept a bribe, take blackmail: contra leges pecuniam cepisse?: pecuniae per vim atque iniuriam captae: aperte pecunias ob rem iudicandam: alqm pecuniae captae arcessere, S.—To take, inherit, obtain, acquire, get, accept: morte testamentove alcuius alqd capere: a civibus Romanis hereditates: si capiendi Ius nullum uxori, Iu.—To collect, receive, obtain: ex eis praediis talenta argenti, T.: stipendium iure belli, Cs.: ex quo (castro) talenta, N.— Fig., to take, seize, obtain, get, enjoy, reap: Fructum, T.: fructūs auctoritatis: fructum vestri in me amoris: alquid ex eā re commodi? T.: utilitates ex amicitiā.—To take, assume, acquire, put on: gestūs voltūsque novos, T.: figuras, O.—To take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess: petitoris personam: patris vim: patrium animum.— To undertake, assume, enter upon, accept, take up: provinciam duram, T.: consulatum: honores, N.: rerum moderamen, O.: rem p., S.: magistratum, L.—With dat. of person, to obtain for, secure for: patres praeturam Camillo ceperunt, L.—To begin, enter upon, undertake: bellum: labores, T.: augurium ex arce, L.: aliud initium belli, i. e. war on a new plan, Cs.: conatūs ad erumpendum, L.: nec vestra capit discordia finem, V.: ad impetum capiundum spatium, to take a start, L.: somnum, fall asleep.—Poet.: Unde nova ingressūs experientia cepit? i. e. was devised, V.—To seize, embrace, take (an opportunity): si quam causam ceperit, T.: tempus ad te adeundi.—To form, conceive, entertain, come to, reach: sensum verae gloriae: ex lucri magnitudine coniecturam furti: consilium unā tecum, T.: consilium hominis fortunas evertere: consilium equitatum demittere, Cs.: consilium ut exirem: legionis opprimendae consilium, Cs.—To take, derive, draw, obtain: de te exemplum, T.: exemplum ex aliquā re. — To take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience: miseriam omnem, T.: angorem pro amico: ex huius incommodis molestiam: infamiam sine voluptate: invidiam apud patres ex largitione, L.: timorem, V.: voluptatem animi.— With a feeling as subj, to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui, etc.: ut caperet odium illam mei, T.: nos oblivio ceperat: Romulum cupido cepit urbis condendae, L.: animum cura cepit, L.: meae si te ceperunt taeda laudis, V.: dementia cepit amantem, V.—Of injury or loss, to suffer, take, be subjected to: calamitatem: incommodi nihil.—Esp., in the formula by which the senate, in great emergencies, gave absolute power to magistrates: videant ne quid res p. detrimenti capiat: senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc., S.—To take in, receive, hold, contain, be large enough for: capit alveus amnes O.: terra feras cepit, O.: quid turbae est! Aedes nostrae vix capient, scio, T.: unā domo iam capi non possunt: Nec iam se capit unda, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.: tot domūs locupletissimas istius domus una capiet? will swallow up.—To contain, hold, suffice for, be strong enough for, bear: eam amentiam: nec capiunt inclusas pectora flammas, O.: iram Non capit ipsa suam, O.: Nec te Troia capit, is too small for your glory, V.—To take, receive, hold, comprehend, grasp, embrace: gratia, quantam maximam animi nostri capere possunt: ille unus veram speciem senatūs cepit, L.
    * * *
    I
    capere, additional forms V TRANS
    take hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivate
    II
    capere, cepi, captus V TRANS
    take hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivate
    III
    taking/seizing

    Latin-English dictionary > capiō

  • 18 gerō

        gerō gessī, gestus, ere    [GES-], to bear about, bear, carry, wear, have, hold, sustain: vestem, N.: ferarum pelles, Ta.: anguīs inmixtos crinibus, O.: in capite galeam, N.: spolia ducis, L.: dextrā sceptrum, V.: Virginis os habitumque, V.: cornua matres Gesserunt, i. e. became cows, O.: tempora tecta pelle, O.: squalentem barbam gerens, with, V.: distentius uber, H.: Seu tu querelas sive geris iocos (of a jar), contain, H.— To bear, carry, bring: saxa in muros, L.: cum pro se quisque (terram) gereret, L.— To bear, bring forth, produce: arbores, O.: mālos, V.: quos gerit India lucos, V.: Terra viros gerit, O.—Fig., to bear, have, keep, entertain, cherish, experience: pro noxiis iras, T.: fortem animum, S.: mixtum gaudio animum, L.: Ante annos animum, V.: personam, support a character: Mores, O.: aliquod nomenque decusque, V.: veteres inimicitias cum Caesare, Cs.: de amicitiā gerendā libri: in Romanos odium, L.: aliter atque animo gerebat, respondit, i. e. with dissimulation, S.— To exhibit, display, assume: in adversis voltum secundae fortunae, L.: prae se quandam utilitatem.— To carry out, administer, manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on, wage, transact, accomplish, do, perform: rem p.: res p. egregie gesta est, L.: magistratum: terrā rem, i. e. to be in command, L.: se et exercitum more maiorum, S.: male rem, manage business: dum ea geruntur, meanwhile, Cs.: dum haec Romae geruntur, happen, S.: etsi res bene gesta est, the war, Enn. ap. C.: in conspectu Caesaris res gerebatur, the action, Cs.: occasio rei bene gerendae, for a successful blow, Cs.: gladio comminus rem gerit, fights, Cs.: gestis aequanda pericula rebus, exploits, Iu.: a rebus gerendis senectus abstrahit, public affairs: quid negoti geritur?: bello gesto, L.: auctores in gerendo probabiles: a spe gerendi abesse: intus Digna geri, off the stage, H.: geram tibi morem, gratify: gerere mihi morem, please myself, T.: ut homost, ita morem geras, every man to his humor, T.: ut utrique a me mos gestus esse videatur.—With se, to bear, act, behave, deport oneself: nos summissius: truculentius se quam ceteri: se turpissime: me in hoc magistratu: ita nos, ut, etc.: se medium gerere, remain neutral, L.: pro colonis se gerere, claim to be, L.: se pro cive: Dis te minorem, i. e. revere, H.: meque vosque in omnibus rebus iuxta, treat you as myself, S.: nec tecum talia gessi, treat you thus, V.
    * * *
    gerere, gessi, gestus V
    bear, carry, wear; carry on; manage, govern; (se gerere = to conduct oneself)

    Latin-English dictionary > gerō

  • 19 gestō

        gestō āvī, ātus, āre, freq.    [gero], to bear, carry, have, wear, wield: alqm puerum in manibus, T.: spicula manu, V.: laevā taurorum tergora (i. e. scutum), O.: electra nuribus gestanda Latinis, O.: Non obtunsa pectora, V.: mercem sine fucis, H.: caput adfixum gestari iussit in pilo: porticus in quā gestetur dominus, to air himself, Iu.—Fig.: gestandus in sinu, i. e. to be dearly loved, T.: te in oculis, to cherish, T.— To carry, furnish, present: cibos pugnantibus, Ta.
    * * *
    gestare, gestavi, gestatus V
    bear, carry; wear

    Latin-English dictionary > gestō

  • 20 habeō

        habeō uī (old perf subj. habessit for habuerit, C.), itus, ēre    [HAB-], to have, hold, support, carry, wear: arma: anulum: arma hic paries habebit, H.: coronam in capite: soccos et pallium: catenas: Faenum in cornu, H.: aquilam in exercitu, S.— To have, hold, contain: quod (fanum) habebat auri: non me Tartara habent, V.: quem quae sint habitura deorum Concilia, etc., V.: Quae regio Anchisen habet? V.: quod habet lex in se: suam (nutricem) cinis ater habebat, V.— To have, hold, occupy, inhabit: urbem, S.: arcem: quā Poeni haberent (sc. castra), L.: Hostis habet muros, V. —Of relation or association, to have: in matrimonio Caesenniam: eos in loco patrui: uxores: patrem: (legionem) secum, Cs.: apīs in iubā: mecum scribas: quibus vendant, habere, Cs.: conlegam in praeturā Sophoclem: civitates stipendiarias, Cs.: cognitum Scaevolam: inimicos civīs: duos amicissimos: eum nuptiis adligatum: quem pro quaestore habuit.— To have, be furnished with: voltum bonum, S.: pedes quinque: Angustos aditūs, V.: manicas, V.— To have, hold, keep, retain, detain: haec cum illis sunt habenda (opp. mittenda), T.: si quod accepit habet: Bibulum in obsidione, Cs.: in liberis custodiis haberi, S.: in vinculis habendi, S.: mare in potestate, Cs.: in custodiam habitus, lodged, L.: ordines, preserve, S.: alios in eā fortunā, ut, etc., L.: exercitus sine inperio habitus, S.: Marium post principia, station, S.: Loricam Donat habere viro, gives to keep, V.: inclusum senatum.—Of ownership or enjoyment, to have, own, possess, be master of: agros: Epicratis bona omnia: in Italiā fundum: quod non desit, H.: (divitias) honeste, enjoy, S.: (leges) in monumentis habemus, i. e. are extant: sibi hereditatem: illam suas res sibi habere iussit (the formula of divorcing a wife): in vestrā amicitiā divitias, S.: nos Amaryllis habet, has my love, V.: habeo, non habeor a Laide: habet in nummis, in praediis, is rich: ad habendum nihil satis esse: amor habendi, V.: Unde habeas, quaerit nemo, sed oportet habere, Iu.— To have, get, receive, obtain: a me vitam, fortunas: imperium a populo R.: habeat hoc praemi tua indignitas: granum ex provinciā: plus dapis, H.: Partem opere in tanto, a place, V.: graviter ferit atque ita fatur, Hoc habet, it reaches him, V.: certe captus est, habet! (i. e. volneratus est) T.— To find oneself, be, feel, be situated, be off, come off: se non graviter: bene habemus nos: praeclare se res habebat: quo pacto se habeat provincia: bene habent tibi principia, T.: bene habet, it is well: atqui Sic habet, H.: credin te inpune habiturum? escape punishment, T.: virtus aeterna habetur, abides, S.— To make, render: uti eos manifestos habeant, S.: pascua publica infesta, L.—With P. perf. pass., periphrast. for perf act.: vectigalia redempta, has brought in and holds, Cs.: domitas libidines: quae conlecta habent Stoici: de Caesare satis dictum: pericula consueta, S.: neque ea res falsum me habuit, S.: edita facinora, L.— To treat, use, handle: duriter se, T.: equitatu agmen adversariorum male, Cs.: exercitum luxuriose, S.: eos non pro vanis hostibus, sed liberaliter, S.: saucii maiore curā habiti, L.— To hold, direct, turn, keep: iter hac, T.: iter ad legiones, Cs.— To hold, pronounce, deliver, utter, make: orationem de ratione censoriā: contionem ad urbem: post habitam contionem: gratulationibus habendis celebramur: quae (querelae) apud me de illo habebantur: verba.— To hold, convene, conduct, cause to take place: comitia haberi siturus: senatum, Cs.: censum: Consilium summis de rebus, V.— To hold, govern, administer, manage, wield: rem p., S.: qui cultus habendo Sit pecori, V.: animus habet cuncta, neque ipse habetur, S.: aptat habendo Ensem, V.—Of rank or position, to hold, take, occupy: priores partīs Apud me, T.: Statum de tribus secundarium.—Fig., to have, have in mind, entertain, cherish, experience, exhibit, be actuated by: si quid consili Habet, T.: alienum animum a causā: tantum animi ad audaciam: plus animi quam consili: amorem in rem p.: in consilio fidem: gratiam, gratias habere; see gratia.— To have, have in mind, mean, wish, be able: haec habebam fere, quae te scire vellem, this was in substance what, etc.: haec habui de amicitiā quae dicerem: quod huic responderet, non habebat: haec fere dicere habui de, etc.: illud adfirmare pro certo habeo, L.—Prov.: quā digitum proferat non habet.—With P. fut. pass., to have, be bound: utrumne de furto dicendum habeas, Ta.: si nunc primum statuendum haberemus, Ta. — To have, have in mind, know, be acquainted with, be informed of: regis matrem habemus, ignoramus patrem: habes consilia nostra, such are: In memoriā habeo, I remember, T.: age, si quid habes, V.—With in animo, to have in mind, purpose, intend, be inclined: rogavi, ut diceret quid haberet in animo: istum exheredare in animo habebat: hoc (flumen) transire, Cs.: bello eum adiuvare, L. — To have in mind, hold, think, believe, esteem, regard, look upon: neque vos neque deos in animo, S.: haec habitast soror, T.: alquos magno in honore, Cs.: Iunium (mensem) in metu, be afraid of: omnīs uno ordine Achivos, all alike, V.: hi numero inpiorum habentur, Cs.: quem nefas habent nominare: deos aeternos: habitus non futtilis auctor, V.: cum esset habendus rex: non nauci augurem: cuius auctoritas magni haberetur, Cs.: id pro non dicto habendum, L.: sic habeto, non esse, etc.: non necesse habeo dicere: eam rem habuit religioni, a matter of conscience: ludibrio haberi, T.: duritiam voluptati, regard as pleasure, S.— To have, have received, have acquired, have made, have incurred: a me beneficia, Cs.: tantos progressūs in Stoicis.—With satis, to have enough, be content, be satisfied: sat habeo, T.: a me satis habent, tamen plus habebunt: non satis habitum est, quaeri, etc.— To have, be characterized by, exercise, practise: salem, T.: habet hoc virtus, ut, etc., this is characteristic of merit: locus nihil habet religionis: celerem motum, Cs.: neque modum neque modestiam, S.: silentium haberi iussit, observed, S.: habebat hoc Caesar, quem cognorat, etc., this was Caesar's way: ornamenta dicendi.— To have, involve, bring, render, occasion, produce, excite: primus adventus equitatūs habuit interitum: habet amoenitas ipsa inlecebras: latrocinia nullam habent infamiam, Cs.— To hold, keep, occupy, engage, busy, exercise, inspire: hoc male habet virum, vexes, T.: animalia somnus habebat, V.: sollicitum te habebat cogitatio periculi: Qui (metus) maior absentīs habet, H.— To take, accept, bear, endure: eas (iniurias) gravius aequo, S.: aegre filium id ausum, L.— To keep, reserve, conceal: Non clam me haberet quod, etc., T.: secreto hoc audi, tecum habeto.— To keep, spend, pass: adulescentiam, S.: aetatem procul a re p., S.—With rem, to have to do, be intimate: quocum uno rem habebam, T.
    * * *
    habere, habui, habitus V
    have, hold, consider, think, reason; manage, keep; spend/pass (time)

    Latin-English dictionary > habeō

См. также в других словарях:

  • Cherish — «Cherish» Sencillo de Madonna del álbum Like a Prayer Formato CD casete 7 Single Grabación 1988 Género(s) Pop, Dance …   Wikipedia Español

  • Cherish — may refer to: Contents 1 Music 2 Film and television 3 See also …   Wikipedia

  • Cherish — ist eine US amerikanische R B und Soul Band, die aus den Schwestern Farrah King, 23, Neosha King, 21, und den Zwillingen Felisha King, 19, und Fallon King, 19, besteht. Die vier Schwestern sind aus Atlanta, Georgia. Die Band steht bei den Labels… …   Deutsch Wikipedia

  • Cherish — Cherish: Cherish (группа)  американский R B и хип хоп квартет сестёр Кинг, выступает с 2003 года. Cherish (песня The Association)  песня американской группы The Association. Cherish (песня Kool the Gang)  песня американской соул… …   Википедия

  • cherish — [cher′ish] vt. [ME cherischen < extended stem of OFr cherir < cher, dear < L carus: see CHARITY] 1. to hold dear; feel or show love for [to cherish one s family] 2. to take good care of; protect; foster [to cherish one s rights] 3. to… …   English World dictionary

  • Cherish — Cher ish (ch[e^]r [i^]sh), v. t. [imp. & p. p. {Cherished} (ch[e^]r [i^]sht); p. pr. & vb. n. {Cherising}.] [F. ch[ e]rir, fr. cher dear, fr. L. carus. See {Caress}, {Finish}.] 1. To treat with tenderness and affection; to nurture with care; to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Cherish — f English: modern coinage, apparently an alteration of CHERYTH (SEE Cheryth) to match the vocabulary element cherish to treasure, care for (borrowed in the Middle Ages from Old French cherir, a derivative of cher dear) …   First names dictionary

  • cherish — index foster, keep (shelter), nurture, preserve, protect, regard (hold in esteem) Burton s Legal Thes …   Law dictionary

  • cherish — early 14c., cherischen, from O.Fr. cheriss , extended stem of chierir (12c., Mod.Fr. chérir) to hold dear, from chier dear, from L. carus dear, costly, beloved (see WHORE (Cf. whore)). Cf. It., Sp., Port. caro; O.Prov., Catalan car. Related …   Etymology dictionary

  • cherish — 1 prize, treasure, value, *appreciate Analogous words: love, enjoy, *like: esteem, respect, regard (see under REGARD n): *revere, venerate, reverence: protect, *defend, shield, safeguard, guard Antonyms: neglect Contrasted words: ignore, overlook …   New Dictionary of Synonyms

  • cherish — [v] care about deeply admire, adore, appreciate, apprize, care for, clasp, cleave to, cling to, coddle, comfort, cosset, cultivate, defend, dote on, embrace, encourage, enshrine, entertain, fancy, fondle, foster, guard, harbor, hold dear, hold in …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»