-
1 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
-
2 rzecz
f 1. (przedmiot) thing- rzeczy osobiste personal belongings- biuro rzeczy znalezionych the lost property office- zabrał ze sobą tylko najpotrzebniejsze rzeczy he took only the most necessary things with him- zabrał wszystkie swoje rzeczy i poszedł he took all his stuff a. belongings and went- traktował ją jak swoją rzecz he treated her as his plaything2. (sprawa) matter, question- to nie twoja rzecz it’s none of your business- jej źródło utrzymania to drażliwa rzecz the source of her income is a touchy matter3. (nieokreślone zjawisko) thing- zajmować się różnymi/wieloma rzeczami to be engaged in various/many things- wykształcenie i wychowanie to dwie różne rzeczy education and upbringing are two different things a. matters- lubi malować, rysować i w ogóle takie rzeczy pot. he likes painting and drawing and stuff like that pot.- jest kilka rzeczy, które lubię, na przykład truskawki there are a number of things I like, for example strawberries- ludzie mówili różne rzeczy people were saying all sorts of things4. (treść myśli, wypowiedzi) thing- brać rzecz dosłownie to take it literally- ujmować rzecz jednostronnie to take a one-sided view of the matter- mówił o niej nieprzyjemne rzeczy he said unpleasant things about her- chciał wyrazić tę rzecz w słowach he tried to express the thing in words5. (zadanie, obowiązek) business- to nie twoja rzecz it’s none of your business, it’s of no concern to you- rzeczą pisarza jest przede wszystkim dostarczanie dzieł literackich it’s a writer’s job to produce literature6. (wydarzenie, fakt, okoliczność) thing- stała się nieprawdopodobna rzecz an unbelievable thing happened- to rzecz naturalna, że młody chłopak się zakochał it’s a natural thing for a young boy to fall in love7. Filoz. thing- rzecz sama w sobie the thing in itself8. (dzieło sztuki, utwór literacki, muzyczny) thing, piece- to dobrze napisana rzecz it’s a good piece of writing- czytałem ciekawą rzecz I read an interesting thing- komponował znakomite rzeczy he composed superb things; he composed great stuff pot.■ (cała) rzecz w tym, że… the thing is, …, the point is…- to moja/twoja/jego rzecz it’s my/your/his business- rzecz prosta of course, naturally- rzecz prosta, pomogę ci, ale… of course, I’ll help you, but…- brać się/wziąć się do rzeczy to get down to business; to get down to brass tacks pot.- nie od rzeczy będzie/byłoby… it wouldn't be a bad idea to…- nie od rzeczy byłoby przypomnieć jego osiągnięcia it would be worthwhile to recall his achievements- co to ma do rzeczy? what’s that got to do with it?- być do rzeczy to be all right pot.- to wypracowanie jest do rzeczy, całkiem niezłe the essay is sensibly written, not bad at all- ta dziewczyna jest całkiem do rzeczy the girl’s quite all right- nie twoją/jego/jej rzeczą jest…. it’s not your concern to …- błądzić jest rzeczą ludzką to err is human- istota a. sedno rzeczy the heart a. crux of the matter- ładne rzeczy! my word!- mówić do rzeczy to talk sense- mówić od rzeczy a. nie do rzeczy to talk nonsense- zbierali datki na rzecz bezdomnych they were collecting money for the homeless- nazwać rzecz po imieniu to call a spade a spade- nic z tych rzeczy pot. nothing of the kind a. of the sort- odbiegać od rzeczy to stray from the point, to digress- ogólnie/ściśle rzecz biorąc generally/strictly speaking- rzecz idzie o najwyższą stawkę it’s a matter of life and death- stan a. postać rzeczy state of affairs- to nie ma nic do rzeczy that’s beside the point- w samej rzeczy, nie o to mi chodzi in fact, this is not what I mean- wiadoma rzecza. jest rzeczą wiadomą, że… it’s a well-known fact that…- wiadoma rzecz jak jest w wojsku we all know what it’s like in the army- widzieć/wiedzieć, jak rzeczy stoją a. jak się rzeczy mają to know/to see how the land lies- lepiej żeby wiedział jak rzeczy stoją it would be better for him to know how matters stand- wielkie rzeczy! a. wielka (mi) rzecz! pot. big deal! iron.- wielka mi rzecz, każdy umie tak śpiewać! big deal, anyone can sing like that!- wracać/przystępować do rzeczy to return/come to the point- nie wtrącaj się w nie swoje rzeczy mind your own business- z natury rzeczy a. siłą rzeczy (quite) naturally- siłą rzeczy musiał tam pojechać events forced him to go there- znać się na rzeczy to know what’s what* * *-y; -y; gen pl; -y; f- rzeczy* * *f.1. (= przedmiot) thing, object.2. pl. (= własność, dobytek, strój, wyposażenie) things, belongings, property; to są moje rzeczy these are my things; rzeczy osobiste personal belongings l. possessions; biuro rzeczy znalezionych lost property office.3. (= sprawa, dziedzina) ( w wielu utartych wyrażeniach) ładne rzeczy! a pretty kettle of fish!; nic z tych rzeczy nothing of the kind l. sort; te rzeczy są mi obce these things aren't up my street; to moja rzecz it's my business; to nie moja rzecz it's none of my business; wielka mi rzecz! l. wielkie rzeczy! big deal!; wojsko to męska rzecz army life is for men; znać się na rzeczy know one's stuff; be knowledgeable.4. pl. (= naturalny bieg spraw) things, affairs; (zwykła) kolej rzeczy the (ordinary) course of things; stan rzeczy the state of affairs; siłą rzeczy of course, naturally; w gruncie rzeczy essentially.5. (= temat, treść, t. w licznych utartych zwrotach) issue, matter, topic, point; coś jest na rzeczy there's something in it; co to ma do rzeczy? what does that have to do with the matter at hand?; do rzeczy! back to the point; mówić do rzeczy/od rzeczy talk sense/nonsense; nazywać rzeczy po imieniu call a spade a spade; nie od rzeczy byłoby... it would not be amiss to...; ogólnie rzecz biorąc generally speaking; przystąpić do rzeczy get to the point; address the issue; rzecz w tym, że... the problem is that...; sedno/istota rzeczy the heart/crux of the matter; spis rzeczy (= spis treści) contents; to nie ma nic do rzeczy that's neither here nor there; to zmienia postać rzeczy that makes a difference; w rzeczy samej indeed; w tym (cała) rzecz that's the whole point.6. z przymiotnikami ( tworzy równoważniki zdań okolicznikowych) rzecz dziwna... strangely enough...; rzecz jasna... l. rzecz oczywista... of course..., needless to say..., it goes without saying that...; rzecz prosta... predictably (enough)...7. na rzecz kogoś/czegoś prawn. to l. for sb/sth; przekazać darowiznę na rzecz instytucji make a donation to l. for an institution; zasądzić coś na czyjąś rzecz adjudge sth to sb.8. fil. thing; rzecz sama w sobie thing-in-itself.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rzecz
-
3 licz|yć
impf Ⅰ vt 1. (rachować) to count- liczyć na kalkulatorze to add up with a. on a calculator- liczyła przychody na kalkulatorze she added up the takings on a calculator- liczyć (coś) na palcach to count (sth) on one’s fingers- liczyć w pamięci to count in one’s head, to do mental arithmetic ⇒ policzyć2. (dodawać) to count [pieniądze, uczniów, kalorie]- liczyć obecnych to count the people a. those present, to do a headcount- liczyć głosy/wpływy to count (up) the votes/the takings ⇒ policzyć3. (mierzyć) to calculate, to work out [czas, odległość] (w czymś in sth)- zużycie benzyny liczone w milach z galona/litrach na 100 km petrol consumption computed in miles per gallon/litres per 100 kilometres- już liczę godziny do jego przyjścia I’m already counting the hours until he comes, I’m already counting the hours till his arrival- liczył czas, jaki pozostał do wyborów he was counting down to the elections ⇒ obliczyć4. (wliczać) to count- licząc od jutra counting from tomorrow- nie licząc not counting, not including- było nas dwadzieścia osób, nie licząc dzieci there were twenty of us, not counting the children5. Sport to count out [boksera] ⇒ wyliczyć Ⅱ vi 1. (wymieniać liczby w kolejności) to count- liczyć od tyłu to count backwards, to count down in reverse order- liczyć od 1 do 10 to count from 1 to 10- mój syn umie liczyć do stu my son can count (up) to a hundred- on nie umie jeszcze liczyć he can’t a. hasn’t learnt to count yet- liczyć na głos to count out loud ⇒ policzyć2. (składać się) to have- dom liczy sześć pięter the house has six storeys a. is six storeys high- miasto liczy sześć tysięcy mieszkańców the city has six thousand inhabitants- budynek liczy sobie ponad sto lat the building is over a hundred years old- grupa liczyła 20 osób there were twenty people in the group- akta sprawy liczyły 240 tomów the case documentation amounted to 240 volumes3. (żądać zapłaty) to charge- liczył 30 złotych za godzinę/za kilogram he charged 30 zlotys an hour/for a a. per kilogram- liczą sobie dużo za usługi they charge high prices a. a lot for their services ⇒ policzyć4. (spodziewać się) to count- liczyć na kogoś/na coś to count a. rely a. depend on sb/sth- liczyć na szczęście to count on one’s luck- liczył, że wkrótce wróci do zdrowia he was hoping to get well soon- liczę, że nie będzie padać I’m counting on it not raining- nie liczyłem, że przyjdzie I wasn’t counting on him coming, I didn’t reckon he would come- liczyć na czyjeś wsparcie to count on sb’s support- czy mogę liczyć na twoją pomoc/dyskrecję? can I count on your help/discretion?, can I count on you to help me/to be discreet?- możesz liczyć na serdeczne przyjęcie you can be sure of a warm welcome- możesz na mnie liczyć you can rely a. count on me- nie można na niego liczyć he can’t be relied on, you can’t count on him- nie liczyłbym na to I wouldn’t count a. bank on it- mogę liczyć tylko na siebie I can only rely on myselfⅢ liczyć się 1. (być liczonym) to count, to be counted- liczyć się podwójnie to count double- urlop liczy mi się od środy my leave runs from Wednesday- okres bez pracy nie liczy ci się do emerytury periods of unemployment won’t count towards your pension2. (mieć znaczenie) to matter- liczące się firmy major companies- nasza drużyna liczyła się na mistrzostwach świata our team was a force to be reckoned with in the world championships- ten błąd się nie liczy this mistake doesn’t count a. matter- liczy się jakość quality is what counts- liczy się każda minuta every minute counts- liczy się to, że pamiętałeś o moich urodzinach what matters a. counts is that you’ve remembered my birthday- liczą się czyny, nie słowa it’s not words but deeds that count3. (brać pod uwagę) to take into account- musisz liczyć się z tym, że będzie padać you have to take into account that it may rain- nie liczyć się z czyimś zdaniem to ignore sb’s opinion- nie liczyć się z innymi to show no consideration for others, to be inconsiderate towards others■ lekko licząc at a conservative estimate- z grubsza licząc at a rough estimate, roughly speaking- liczyć (się) na setki, miliony to run into hundreds, millions- ofiary można liczyć na tysiące the casualties run into thousands- liczba palących w tym kraju liczy się już na miliony the number of smokers in this country already runs into millions- liczyć się z (każdym) groszem a. z pieniędzmi to count a. watch every penny- nigdy nie liczył się z pieniędzmi he’s never been one to worry about money, he’s always been careless with money- liczyć się z czasem to make every second count- liczyć się ze słowami to keep a civil tongue- licz się ze słowami! watch your tongue!, mind what you’re saying!- liczyć sobie dziesięć lat to be ten years of age a. old- liczyła sobie nie więcej niż dwadzieścia lat she was no more than twenty (years old)- liczyć sobie pół metra (wysokości/wzrostu/długości) to be half a metre high/tall/long- ryba liczyła sobie ze 20 centymetrów the fish was about 20 cm long a. in length- liczyć sobie 10 kg to weigh 10 kilogramsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > licz|yć
-
4 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
5 cierp|ieć
impf (cierpisz, cierpiał, cierpieli) Ⅰ vt książk. (znosić) to endure, to suffer [głód, nędzę]; to put up with, to suffer [niewygody]- jak ona może cierpieć w domu takiego człowieka? how can she live with someone like that?- nie cierpieć kogoś/czegoś to detest a. not be able to stand sb/sth- nie cierpię go, bo jest złośliwy I can’t stand him – he’s spiteful- nie cierpiał mleka, gdy był dzieckiem he couldn’t stand milk when he was a child- nie cierpię, gdy się obgaduje nieobecnych I can’t stand it when people talk about others behind their back- sprawy niecierpiące zwłoki issues a. matters requiring urgent attentionⅡ vi 1. (doznawać bólu) to suffer, to be in pain- cierpieć z powodu rany w nodze to be suffering with a leg wound- cierpieć za popełnione winy to suffer for one’s sins- on bardzo cierpi he’s in great pain- cierpi, bo rozstał się z ukochaną he can’t get over splitting up with his girlfriend2. (chorować) to suffer (na coś from sth)- cierpieć na schizofrenię/bezsenność/bóle głowy to suffer from schizophrenia/insomnia/headaches- na co pani cierpi? what’s troubling you?3. (odczuwać brak lub nadmiar) to suffer- cierpieć na chroniczny brak pieniędzy to suffer from an acute shortage of money- teatry/muzea cierpią na niedoinwestowanie theatres/museums suffer from underinvestment- wystawa cierpi na nadmiar eksponatów the exhibition contains too many exhibits4. (smucić się) to be mortified (nad czymś by sth)- cierpiała nad każdym siwym włosem/każdą zmarszczką she was mortified by every grey hair/every wrinkle5. (ponosić stratę) suffer (na czymś from sth)- przez te delegacje cierpi moje życie osobiste my private life is suffering through these business trips ⇒ ucierpiećⅢ cierpieć się (znosić) nie cierpieć się not to able to stand one another- oni się nie cierpią they can’t stand one another■ cierpieć coś do kogoś przest. to have a. bear a grudge against sb- nie wiem, co ona do mnie cierpi I don’t know what she’s got against meThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cierp|ieć
-
6 interes|ować
impf Ⅰ vt 1. (ciekawić) to interest (kogoś sb)- interesuje go to he’s interested in it- to interesuje tylko specialistów it’s of interest only to specialists- nie interesuje go, gdzie jesteśmy he’s not interested in a. he doesn’t care where we are- interesuje mnie twoje zdanie w tej sprawie a. na ten temat I’d like to know what you think about it ⇒ zainteresować2. (pociągać) takie kobiety go interesują that’s the kind of woman he’s interested in ⇒ zainteresować 3. (satysfakcjonować) pańska oferta/cena nas interesuje we’re interested in your offer- naszą drużynę interesuje tylko złoty medal our team isn’t interested in anything but the gold medal ⇒ zainteresować4. (mieć znaczenie) interesuje go dobra atmosfera w pracy a good atmosphere at work is important a. matters to him- zysk/sława jej nie interesuje she’s not interested in profits/fame- uroda mnie nie interesuje looks aren’t important to me5. (być tematem) w interesującym nas przypadku/okresie in the case/period in question a. under discussion Ⅱ interesować się to be interested (kimś/czymś in sb/sth)- bardzo się kimś/czymś interesować to be very interested in sb/sth- żywo interesować się polityką/modą to be keenly interested in politics/fashion- nasz syn nie interesuje się jeszcze dziewczynami our son isn’t interested in girls yet- interesuje się nim policja the police are interested in him- interesował się kupnem tego domu he showed an interest in buying this house ⇒ zainteresować sięThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > interes|ować
-
7 obręb
m (G obrębu) 1. (obszar) poza obrębem miasta outside the city limits- nie wolno palić w obrębie zakładu smoking is forbidden on the factory grounds- w obrębie jamy ustnej/miednicy within the mouth/pelvis- konflikty w obrębie naszej społeczności conflicts within our community2. (dziedzina) range, sphere- to się nie mieści w obrębie moich zainteresowań that’s not one of my fields of interest- być poza obrębem podejrzeń to be beyond suspicion- pisze o sprawach będących poza obrębem potocznego doświadczenia he writes about matters outside the range of common experience3. (zakładka) hem- obręb (u) płaszcza/spódnicy the hem of a coat/skirt* * *(obszar: miasta, fabryki) grounds (pl), limits (pl), (zakres: zainteresowań) range, sphere; (granica: społeczeństwa) limits; ( brzeg tkaniny) hem* * *mi1. (= teren) premises, area; w obrębie zakładu/szkoły on the company/school premises.2. (= granica) limit; w obrębie czegoś within the limits l. compass of sth; w obrębie miasta within the city limits.3. (= zakres, zasięg) extent, reach, compass; wyrzucić kogoś poza obręb l. nawias społeczeństwa ostracize sb, exclude sb.4. (= lamówka, obszycie) hem.5. przen. (= dziedzina, sfera) sphere, area; to jest w obrębie moich zainteresowań it is an area of interest to me.6. leśn. compartment; obręb leśny forest district.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obręb
-
8 sen
m (G snu) 1. sgt (spanie) sleep- głęboki/niespokojny/lekki a. płytki sen deep a. sound/fitful/light sleep- kołysać kogoś do snu to lull sb to sleep- obudzić kogoś ze snu to wake sb up- ułożyć dzieci do snu to put the children to bed- mówić/krzyczeć/uśmiechać się przez sen to talk/cry/smile in one’s sleep- zażywać tabletki na sen to take sleeping pills- zapadać w sen to go to sleep- morzy mnie sen I am a. feel drowsy- powoli pogrążał się we śnie he was slowly drifting into sleep- hałas/dzwonek telefonu wyrwał ją ze snu she was roused from her sleep by a noise/the telephone- sen letni Zool. aestivation, estivation US- niektóre płazy zapadają w krótki sen letni some amphibians aestivate for a short period- sen zimowy Zool. hibernation, winter sleep- niedźwiedź pogrążony w zimowym śnie a hibernating bear- czy lisy zapadają w sen zimowy? do foxes hibernate?- fazy snu Med. phases of sleep2. (marzenie senne) dream (o kimś/czymś about sb/sth)- zły/męczący/kolorowy/erotyczny sen a bad/a tormenting/a technicolour/an erotic dream- widzieć kogoś/coś we śnie to see sb/sth in a dream- tłumaczyć sny to interpret dreams- spał bez snów his sleep was dreamless, he had a dreamless sleep- prześladują go sny o tym, że tonie he has a recurring dream that he’s drowning- wszystko odbyło się jak we śnie it all happened like in a dream- to chyba sen! it must be a dream!- „dobranoc, kolorowych snów!” ‘good night, sweet dreams!’3. (marzenie) dream- sny mojego dzieciństwa my childhood dreams- w najśmielszych snach nie przypuszczałem, że wygram in my wildest dreams I never thought I’d win- ziścił a. spełnił się jego sen o zdobyciu szczytu K2 his dream of reaching the summit of K2 has come true- snuła sny o karierze w Paryżu she was daydreaming about making a career in Paris■ jak we śnie [poruszać się, mówić] (nieprzytomnie) in a dream, in a daze, as if half asleep; (w rozmarzeniu) dreamily- po jej śmierci żył jak we śnie after she died he lived in a daze- jak zły sen like a bad dream- sen na jawie a daydream- snujesz sny na jawie you are daydreaming- być pięknym jak sen to be a dream- dziewczyna/suknia piękna jak sen a dream of a girl/dress- poszedł we śnie do kuchni i odkręcił kran he sleepwalked into the kitchen and turned on the tap- mieć czujny sen a. spać czujnym snem to sleep with one eye open- pamiętać a. przypominać sobie kogoś/coś jak przez sen to have (only) a hazy memory of sb/sth- widzę/słyszę go jak przez sen I have a hazy memory of his appearance/voice- przemijać jak sen to pass too quickly; to fleet (away) książk.- spać snem sprawiedliwego to sleep the sleep of the just- takie drobiazgi nie spędzają mi snu z oczu I don’t lose any sleep over such trivial matters- sen mara, Bóg wiara przysł. you should not believe in bad dreams* * *sleep; ( marzenie senne) dreamsen zimowy — ZOOL hibernation
jak we śnie — as lub like in a dream
zapadać (zapaść perf) w sen — to fall asleep
* * *I.sen1mi1. (= spanie) sleep; sen zimowy zool. hibernation; spać snem zimowym zool. hibernate; głęboki sen deep l. sound sleep; zapaść w głęboki sen drop into a deep sleep; pijacki sen drunken stupor; zapaść w pijacki sen fall into a drunken stupor; przerywany sen broken sleep; chodzić jak we śnie moon about, be wandering with one's head in the clouds l. as if in a dream; mieć lekki/mocny sen be a light/heavy sleeper; mówić przez sen talk l. speak in one's sleep; pamiętać coś jak przez sen have a hazy recollection of sth; położyć kogoś do snu l. spać put sb to bed, tuck sb in; spać snem sprawiedliwego sleep the sleep of the just; spać snem wiecznym sleep the eternal sleep; spędzać komuś sen z oczu l. powiek (= nie pozwolić zasnąć) keep sb awake at night; (= nękać) loom large in sb's mind; stracić apetyt i sen loose one's appetite and one's night's rest; wybiło mnie to ze snu I coudn't get back to sleep after this; zapadać w sen lapse l. drift into sleep.2. (= marzenie senne) dream; sen na jawie daydream; kraina snu dreamland; koszmarny sen nightmare; zły sen bad dream; wracać jak zły sen (np. o nieprzyjemnym wspomnieniu) turn up like a bad penny, rear its ugly head.II.sen2mi-a (drobna moneta w Japonii, Kambodży) sen.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sen
См. также в других словарях:
not that — Though it is not the case that • • • Main Entry: ↑not * * * not that phrase used for adding a negative statement that reduces the effect or the importance of what you have just said We forgot to leave our number – not that it matters; they can… … Useful english dictionary
not that — used for adding a negative statement that reduces the effect or the importance of what you have just said We forgot to leave our number – not that it matters; they can always ask Julie … English dictionary
(Not That You Asked) Rants, Exploits and Obsessions — Infobox Book name = (Not That You Asked) Rants, Exploits and Obsessions image caption = Cover Art author = Steve Almond illustrator = cover artist = country = flagicon|USA USA language = English series = subject = genre = Essays publisher =… … Wikipedia
not — [ nat ] adverb *** 1. ) used for making negatives a ) used for making a sentence, expression, or word negative: He would not listen to anything she said. Barbara s not coming to the party. I don t feel sorry for her. Do not forget your promise.… … Usage of the words and phrases in modern English
THAT — pron., adj., adv., & conj. demons.pron. (pl. those) 1 the person or thing indicated, named, or understood, esp. when observed by the speaker or when familiar to the person addressed (I heard that; who is that in the garden?; I knew all that… … Useful english dictionary
Matters of Life and Death — Directed by Joseph Mazzello Produced by Erica Callas Michael Breines Joseph Mazzello Michael Edwards Catherine Migliano Joey Paul Gowdy Corey Wish Written by Jo … Wikipedia
That Mitchell and Webb Look — Format Comedy sketch show Starring David Mitchell Robert … Wikipedia
That's So Suite Life of Hannah Montana — That s So Raven The Suite Life of Zack Cody Hannah Montana episode DVD cover Episode no … Wikipedia
Not Quite Dead Enough — … Wikipedia
That Peter Kay Thing — Format Sitcom Created by Peter Kay Written by Neil Fitzmaurice Peter Kay Dave Spikey Gareth Hughes Directed by Andrew Gillman Starring … Wikipedia
Matters of the Heart (Restless Heart album) — Matters of the Heart Studio album by Restless Heart Released May 24, 1994 (1994 05 24) … Wikipedia