Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

multos

  • 121 disseco

    dis-sĕco ( dissĭc-), ŭi, ctum, 1, v. a., to cut asunder, cut in pieces, cut up, dissect (post-Aug.;

    esp. freq. in Pliny the elder— cf.: seco, meto, findo, scindo): unionem,

    Plin. 9, 35, 58, § 121:

    pectus,

    id. 11, 37, 70, § 185:

    caput viperae,

    id. 29, 4, 21, § 69:

    mures,

    id. 30, 9, 23, § 76:

    ranas,

    id. 32, 9, 36, § 111:

    multos medios serra,

    Suet. Calig. 27; App. M. 8, p. 214.—
    II.
    Trop.:

    dissecari cordibus suis,

    to be cut to the heart, Vulg. Act. 7, 54 al.

    Lewis & Short latin dictionary > disseco

  • 122 dissico

    dis-sĕco ( dissĭc-), ŭi, ctum, 1, v. a., to cut asunder, cut in pieces, cut up, dissect (post-Aug.;

    esp. freq. in Pliny the elder— cf.: seco, meto, findo, scindo): unionem,

    Plin. 9, 35, 58, § 121:

    pectus,

    id. 11, 37, 70, § 185:

    caput viperae,

    id. 29, 4, 21, § 69:

    mures,

    id. 30, 9, 23, § 76:

    ranas,

    id. 32, 9, 36, § 111:

    multos medios serra,

    Suet. Calig. 27; App. M. 8, p. 214.—
    II.
    Trop.:

    dissecari cordibus suis,

    to be cut to the heart, Vulg. Act. 7, 54 al.

    Lewis & Short latin dictionary > dissico

  • 123 donec

    dōnĕc, conj. [shortened from ante- and post-class. form dōnĭcum, from old dative doni (dioni; for root, etc., v. dies) and conj. cum; prop. at the time of day when; form donicum, Liv. And., Cato and Plaut. ap. Charis. p. 178 P.; Cato, R. R. 146, 2; 149, 2; 161, 3; Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Capt. 2, 2, 89; id. Most. 1. 2, 34; id. Ps. 4, 7, 72; id. Truc. 1, 1, 18; Fragm. ap. Prisc. p. 692 P.; Nep. Ham. 1, 4.—In the Inscr. of Orell. 4370 DONIQVIES is i. q. DONIQUE IS, and donique = donicum; so,

    donique,

    Lucr. 2, 1116; 5, 708 Lachm.].—Donec denotes the relation of two actions in time,
    I.
    As contemporaneous, as long as, while, during the time in which; or,
    II.
    As in immediate succession, until, up to the time at which (synonymous with dum, I. B. and II.—in the ante-class. and postAug. periods freq.; four times in Cic. only in signif. II. with indic.; not in Caes.).
    I.
    As long as, while (so perh. not till the Aug. period).
    (α).
    With indic.:

    neque dulces amores Sperne, puer, Donec virenti canities abest,

    Hor. C. 1, 9, 17:

    donec gratus eram tibi, etc.... Persarum vigui rege beatior... Donec non alia magis Arsisti, etc.... Romanà vigui clarior Iliā,

    id. ib. 3, 9, 1, and 5; Ov. Tr. 1, 1, 53; Liv. 2, 49; 6, 13; Tac. A. 14, 50; id. H. 4, 12; id. Or. 8; 40 al.:

    donec eris felix, multos numerabis amicos,

    Ov. Tr. 1, 9, 5.—
    (β).
    With subj.:

    (elephanti) nihil sane trepidabant, donec continenti velut ponte agerentur,

    Liv. 21, 28 fin.; Tac. A. 1, 51:

    edixit ne quis militis, donec in castris esset, bona possideret, etc.,

    Liv. 2, 24; 4, 2; 60; 21, 10; 25, 11; Tac. H. 4, 35; id. A. 15, 64 al.
    II.
    Until, till at length (so in all periods).
    (α).
    With indic. (cf. Zumpt, Gr. §

    575): ne quoquam exurgatis, donec a me erit signum datum,

    Plaut. Bacch, 4, 4, 106:

    haud desinam, donec perfecero hoc,

    Ter. Ph. 2, 3, 73; cf. ib. 4, 1, 24:

    neque tamen finis... fiebat, donec populus senatum coëgit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 40, § 87; id. Tull. 6, 14:

    hic regnabitur... donec regina sacerdos geminam partu dabit Ilia prolem,

    Verg. A. 1, 273; id. G. 4, 413 et saep.:

    neque credebam Donec Sosia fecit sibi uti crederem,

    Plaut. Am. 2, 1, 51.—So with perf., Lucr. 2, 1130; Liv. praef. 3, 48; 23, 31; Prop. 1, 9, 29; Verg. E. 6, 85; id. A. 2, 630; Hor. S. 1, 3, 103; id. Ep. 1, 10, 35 et saep.:

    me attrectare nefas, donec me flumine vivo abluero,

    Verg. A. 2, 720:

    socii consurgere tonsis... Donec rostra tenent siccum, etc.,

    id. ib. 10, 301; cf. id. ib. 268; Val. Fl. 8, 290; Liv. 1, 54 fin.
    (β).
    With subj.:

    Actia pugna refertur, donec alterutrum velox Victoria fronde coronet,

    Hor. Ep. 1, 18, 63.—So in the praes., Quint. 1, 1, 33; Tac. A. 2, 6; id. H. 5, 6; id. G. 1; 20 al.—In the imperf., Verg. A. 11, 860; Sen. Ep. 70; Quint. 11, 3, 6; Tac. H. 1, 13; Plin. Ep. 9, 33, 6:

    trepidationis aliquantum edebant, donec quietem ipse timor fecisset,

    Liv. 21, 28 fin. —So with pluperf., Liv. 45, 7 fin.
    (γ).
    Ellipt. without a verb:

    neque quisquam hominem conspicatu'st donec in navi super,

    Plaut. Merc. 1, 2, 82; cf. in foll. b.
    (γ).
    .—
    b.
    With usque, usque adeo, usque eo, eo usque, in tantum.
    (α).
    With indic.:

    ibo odorans usque donec persecutus volpem ero vestigiis,

    Plaut. Mil. 2, 2, 114; id. Rud. 3, 4, 11; Ter. Ad. 4, 6, 6:

    id. aliquoties in die facito usque adeo donec sal desiverit tabescere biduum,

    Cato R. R. 88, 1; so id. ib. § 2; Plaut. Cist. 2, 3, 40; Ter. And. 4, 1, 38:

    usque eo timui, ne, etc.... donec ad reiciendos judices venimus,

    Cic. Verr. 2, 1, 6 fin.:

    eo usque me vivere vultis, donec haud ambiguum regem mea morte faciam,

    Liv. 40, 8 fin.:

    (humum) in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit,

    Col. 3, 13, 9.—
    (β).
    With subj.:

    usque Sessuri, donec cantor "Vos plaudite" dicat,

    Hor. A. P. 155:

    ni istunc invitassitis Usque adeo, donec, qua domum abeat nesciat, Peristis ambo,

    Plaut. Rud. 3, 5, 32:

    nec eo usque trahatur spiritus donec deficiat,

    Quint. 11, 3, 53.—
    (γ).
    Ellipt. without a verb usque illud visumst Pamphilo ne utiquam grave, Donec jam in ipsis nuptiis, Ter. Hec. 1, 2, 51; cf. above, a.
    (γ).
    .—
    B.
    With negatives, donec often limits the time within which something is done or to be done, without implying that it is done or to be done after the limit; Engl., till, before, within a certain time:

    moveri vetuisse puerum, donec experrectus sit,

    Liv. 1, 39, 2; Hor. C. 3, 5, 45:

    si respexis, donicum ego te jussero, te dedam, etc.,

    Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 1, 2, 35; Tac. A. 2, 82. Cf. Hand, Turs. II. 291-299.

    Lewis & Short latin dictionary > donec

  • 124 edo

    1.
    ĕdo, ēdi, ēsum, 3 ( sup.:

    esum,

    Plaut. Curc. 2, 1, 13; id. Men. 3, 1, 11; id. Stich. 1, 3, 28:

    esu,

    id. Ps. 3, 2, 35.—The contr. forms es, est, estis, etc., are very freq. in prose and poetry:

    est,

    Verg. A. 4, 66; 5, 683; Hor. S. 2, 2, 57:

    esset,

    id. ib. 2, 6, 89; Verg. G. 1, 151:

    esse,

    Quint. 11, 3, 136; Juv. 15, 102:

    esto,

    Cato R. R. 156, 1.—Hence, also in the pass.:

    estur,

    Plaut. Most. 1, 3, 78; id. Poen. 4, 2, 13; Cels. 27, 3; Ov. Pont. 1, 1, 69; and:

    essetur,

    Varr. L. L. 5, § 106 Müll.—Archaic forms of the subj. praes.:

    edim,

    Plaut. Aul. 3, 2, 16; id. Trin. 2, 4, 73; 74; Caecil. and Pompon. ap. Non. 507, 7:

    edis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 45; id. Trin. 2, 4, 72:

    edit,

    Cato R. R. 1, 56, 6; 1, 57, 9 sq.; Plaut. Capt. 3, 1, 1; 3; id. Aul. 4, 6, 6; id. Poen. prol. 9; Hor. Epod. 3, 3; id. S. 2, 8, 90:

    edimus,

    Plaut. Poen. 3, 1, 34:

    editis, Nov. ap. Non. l. l.: edint,

    Cic. Fin. 2, 7, 22), v. a. [Sanscr. ad-mi, eat; Gr. ed-ô, esthiô; Lat. edax, esca, esurio, etc.; cf. also Gr. odous, odont- Aeol. plur. edontes, dens], to eat (for syn. cf.: comedo, vescor, pascor, devoro, haurio, mando, ceno, epulor).
    I.
    Lit.: ille ipse astat, quando edit, Naev. ap. Prisc. p. 893; cf.

    so uncontr.,

    Cic. Att. 13, 52:

    miserrimus est, qui cum esse cupit, quod edit non habet,

    Plaut. Capt. 3, 1, 3:

    ut de symbolis essemus,

    Ter. Eun. 3, 4, 2:

    mergi eos (sc. pullos) in aquam jussit, ut biberent, quoniam esse nollent,

    Cic. N. D. 2, 3, 7 et saep.—
    2.
    Prov.
    a.
    Multos modios salis simul edisse, to have eaten bushels of salt with another, i. e. to be old friends, Cic. Lael. 19.—
    b.
    De patella, i. e. to show contempt for religion (v. patella), Cic. Fin. 2, 7 fin.
    c.
    Pugnos, to taste one's fists, i. e. to get a good drubbing, Plaut. Am. 1, 1, 153.—
    B.
    Transf.
    1.
    Bona, to squander, dissipate, Plaut. Truc. 4, 2, 29.—
    2.
    Of inanimate subjects, qs. to eat up, i. e. to consume, destroy ( poet.):

    ut mala culmos Esset robigo,

    Verg. G. 1, 151:

    carinas lentus vapor (i. e. flamma),

    id. A. 5, 683:

    corpora virus,

    Ov. Ib. 608 al. —
    II.
    Trop., to corrode, consume, devour (almost exclusively poet.):

    si quid est animum,

    Hor. Ep. 1, 2, 39; cf.:

    nimium libenter edi sermonem tuum,

    have devoured, Plaut. Aul. 3, 6, 1:

    nec te tantus edat tacitam dolor,

    Verg. A. 12, 801:

    nec edunt oblivia laudem,

    Sil. 13, 665 et saep.
    2.
    ē-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a., to give out, put forth, bring forth (freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    foras per os est editus aër,

    Lucr. 3, 122; cf.:

    sputa per fauces tussi,

    id. 6, 1189:

    urinam,

    Plin. 28, 4, 7, § 38; cf.

    stercus,

    Col. 2, 14: animam, to breathe out, i. e. to die, expire, Cic. Sest. 38, 83; Ov. H. 9, 62; cf.:

    extremum vitae spiritum,

    Cic. Phil. 12, 9:

    vitam,

    id. Fin. 5, 2, 4; id. Planc. 37, 90:

    clamorem,

    to send forth, utter, id. Div. 2, 23; cf.:

    miros risus,

    id. Q. Fr. 2, 10, 2:

    fremitum patulis sub naribus (equus),

    Lucr. 5, 1076:

    voces,

    Cic. Tusc. 2, 8:

    dulces modos,

    Ov. F. 1, 444:

    questus,

    id. M. 4, 588:

    hinnitus,

    id. ib. 2, 669:

    latratus,

    id. ib. 4, 451 et saep.:

    Maeander in sinum maris editur,

    discharges itself, Liv. 38, 13; 39, 53 fin.:

    clanculum ex aedibus me edidi foras,

    have slipped out, Plaut. Most. 3, 2, 9.
    II.
    In partic., to bring forth any thing new, to produce, beget, form, etc.
    A.
    Of what is born, begotten (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    progeniem in oras luminis,

    Lucr. 2, 617:

    crocodilos dicunt, cum in terra partum ediderint, obruere ova, deinde discedere,

    Cic. N. D. 2, 52; so,

    partum,

    Liv. 1, 39; cf.:

    aliquem partu,

    Verg. A. 7, 660; Ov. M. 4, 210; 13, 487:

    aliquem maturis nisibus,

    id. F. 5, 172:

    geminos Latona,

    id. M. 6, 336:

    nepotem Atlantis (Pleïas),

    id. F. 5, 664 al.: (draconem) Qui luci ediderat genitor Saturnius, idem Abdidit, Cic. Poëta Div. 2, 30, 64; cf.:

    Electram maximus Atlas Edidit,

    Verg. A. 8, 137.—In the pass.:

    hebetes eduntur,

    Quint. 1, 1, 2. —More freq. in the part.: in lucem editus, Poëta ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (a transl. of the Euripid. ton phunta); cf. Ov. M. 15, 221:

    editus partu,

    id. ib. 5, 517; 9, 678; id. F. 5, 26:

    Venus aquis,

    id. H. 7, 60; cf.:

    Limnate flumine Gange,

    id. M. 5, 48;

    for which: de flumine,

    id. H. 5, 10 (cf. Zumpt, Gramm. §

    451): ille hac,

    Ov. M. 10, 298; cf.:

    Maecenas atavis regibus,

    Hor. C. 1, 1, 1:

    infans ex nepte Julia,

    Suet. Aug. 65 et saep.—
    2.
    Transf.:

    (tellus) Edidit innumeras species,

    Ov. M. 1, 436; cf. Liv. 21, 41:

    frondem ulmus,

    puts forth, Col. 5, 6, 2:

    ea (sc. academia) praestantissimos in eloquentia viros edidit,

    Quint. 12, 2, 25.—
    B.
    Of literary productions, to put forth, to publish (class.):

    de republica libros,

    Cic. Brut. 5, 19; so,

    librum contra suum doctorem,

    id. Ac. 2, 4, 12:

    annales suos,

    id. Att. 2, 16, 4:

    orationem scriptam,

    Sall. C. 31, 6:

    aliquid,

    Cic. Leg. 1, 2, 7; Quint. 5, 10, 120; 3, 1, 18; 2, 1, 11; Hor. A. P. 390 et saep.—
    C.
    Transf., to set forth, publish, relate, tell, utter, announce, declare = exponere;

    esp. of the responses of priests and oracles, the decrees of authorities, etc.: apud eosdem (sc. censores) qui magistratu abierint edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

    Cic. Leg. 3, 20, 47; cf. Hor. S. 2, 5, 61:

    ede illa, quae coeperas, et Bruto et mihi,

    Cic. Brut. 5, 20:

    nomen parentum,

    Ov. M. 3, 580; 9, 531; Hor. S. 2, 4, 10:

    veros ortus,

    Ov. M. 2, 43; cf.:

    auctor necis editus,

    id. ib. 8, 449:

    mea fata tibi,

    id. 11, 668 et saep. —With acc. and inf.:

    Apollo Pythius oraculum edidit, Spartam nulla re alia esse perituram, etc.,

    Cic. Off. 2, 22, 77; cf. Liv. 40, 45; 22, 10; 42, 2.—With dupl. acc.:

    auctorem doctrinae ejus falso Pythagoran edunt,

    id. 1, 18; cf. id. 1, 46; 27, 27 fin.:

    haec mihi, quae canerem Titio, deus edidit ore,

    Tib. 1, 4, 73:

    iis editis imperiis,

    id. 29, 25; cf.:

    edito alio tempore ac loco (with constitutum tempus et locus),

    Quint. 4, 2, 98:

    opinio in vulgus edita,

    spread abroad, Caes. B. C. 3, 29, 3; cf. Nep. Dat. 6, 4:

    consilia hostium,

    i. e. to divulge, betray, Liv. 10, 27 et saep.— Poet.:

    arma violentaque bella,

    i. e. to sing, celebrate in song, Ov. Am. 1, 1, 1.—Hence,
    2.
    Jurid. and polit. t. t., to give out, promulgate, proclaim, ordain:

    qua quisque actione agere volet, eam prius edere debet. Nam aequissimum videtur, eum, qui acturus est, edere actionem, etc.,

    Dig. 2, 13 (tit. De edendo), 1 sq.:

    verba,

    Cic. Quint. 20, 63; cf.

    judicium,

    id. ib. 21: tribus, said of the plaintiff in a causa sodaliciorum, to name the tribus (since he had the right, in order to choose the judges, to propose to the defendant four tribus, from which the latter could reject only one, and then to choose the judges according to his own pleasure out of the remaining three, Cic. Planc. 15, 36 sqq.:

    judices editi (= editicii),

    id. ib. 17, 41; cf.

    Wund. Cic. Planc. p. LXXVI. sq., and see editicius: socium tibi in hujus bonis edidisti Quintium,

    hast mentioned, Cic. Quint. 24 fin.:

    quantum Apronius edidisset deberi, tantum ex edicto dandum erat,

    id. Verr. 2, 3, 29; 2, 2, 42: mandata edita, Liv. 31, 19; cf. id. 34, 35:

    ederet (consul) quid fieri velit,

    to command, id. 40, 40; cf. id. 45, 34.—
    (β).
    Transf. beyond the jurid. sphere:

    postquam hanc rationem cordi ventrique edidi, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 8, 12.—
    D.
    Of other objects, to produce, perform, bring about, cause (freq. and class.):

    oves nullum fructum edere ex se sine cultu hominum et curatione possent,

    Cic. N. D. 2, 63, 158:

    vitales motus,

    Lucr. 3, 560:

    proelia pugnasque,

    id. 2, 119; 4, 1010; Liv. 8, 9; 21, 43 al.; cf.

    caedem,

    id. 5, 13; 10, 45 al.:

    strages,

    Verg. A. 9, 785 and 527:

    aliquantum trepidationis,

    Liv. 21, 28; cf.

    tumultum,

    id. 36, 19:

    ruinas,

    Cic. Leg. 1, 13 fin.:

    scelus, facinus,

    to perpetrate, id. Phil. 13, 9 fin.:

    annuam operam,

    i. e. to perform, Liv. 5, 4; cf. id. 3, 63; Suet. Tib. 35:

    munus gladiatorium (with parare),

    to exhibit, Liv. 28, 21; Suet. Calig. 18; cf.

    ludos,

    Tac. A. 1, 15; 3, 64; Suet. Caes. 10 al.:

    spectaculum,

    Tac. A. 14, 17; id. H. 2, 67; Suet. Caes. 44 et saep.:

    gladiatores,

    Suet. Aug. 45 et saep.:

    exemplum severitatis,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 5;

    so more freq.: exempla in aliquem,

    Ter. Eun. 5, 6, 21; Caes. B. G. 1, 31, 12; Liv. 29, 9 fin. and 27; cf.:

    scelus in aliquem,

    Cic. Sest. 27.
    III.
    To raise up, lift, elevate:

    corpus celerem super equum,

    Tib. 4, 1, 114.—Hence,
    1.
    ēdĭtus, a, um, P. a. (set forth, heightened; hence, like excelsus).
    A.
    Prop., of places, elevated, high, lofty (cf.:

    altus, celsus, excelsus, sublimis, procerus, arduus, praeceps, profundus), opp. to flat, level (cf.: collis paululum ex planitie editus,

    Caes. B. G. 2, 8, 3; id. B. C. 1, 43, 2; Sall. J. 92, 5; Tac. A. 15, 27—very freq. and class.):

    Henna est loco perexcelso atque edito,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; Caes. B. G. 3, 19, 1 (with acclivis); 7, 18, 3; id. B. C. 3, 37, 4; Sall. J. 92, 5; 98, 3; Liv. 2, 50 et saep.— Comp., Caes. B. C. 1, 7, 5; 1, 43, 2; Sen. N. Q. 7, 5. — Sup., Auct. B. Alex. 28; 31; 72; Just. 2, 1, 17 al.—
    * B.
    Trop.:

    viribus editior,

    stronger, Hor. S. 1, 3, 110.— Adv. does not occur.—
    2.
    ēdĭtum, i, n.
    A.
    A height:

    in edito,

    Suet. Aug. 72:

    ex edito,

    Plin. 31, 3, 27.— Plur.:

    edita montium,

    Tac. A. 4, 46; 12, 56: in editis, Treb. Trig. Tyr. 26.—
    B.
    Transf., a command, order, Ov. M. 11, 647; cf. Liv. 25, 12, 4.
    3.
    ĕdo, ōnis, m. [1. edo], a glutton, Varr. ap. Non. 48, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > edo

  • 125 eloquor

    ē-lŏquor, ēlŏcūtus (or ēloquūtus), 3, v. dep. a., to speak out, speak plainly, to utter; to pronounce, declare, state, express:

    eloqui hoc est, omnia quae mente conceperis promere atque ad audientes perferre,

    Quint. 8 prooem. § 15 (class.).
    I.
    In gen. (so most freq. in Plautus).
    (α).
    With acc.:

    id quod sentit eloqui non posse,

    Cic. Tusc. 1, 3, 6; so,

    praeclare cogitata mentis,

    id. Brut. 72 fin.:

    audita,

    Plaut. Am. 1, 1, 45:

    nomen meum,

    id. ib. prol. 18:

    argumentum hujus tragoediae,

    id. ib. 51;

    96: rem, ut facta est,

    id. ib. 4, 5, 8 et saep.: ille unum elocutus, ut memoria tenerent milites, etc., * Caes. B. C. 2, 34, 5:

    Gratum elocuta consiliantibus Junone divis "Ilion, Ilion," etc.,

    Hor. C. 3, 3, 17 et saep.—
    (β).
    Absol., Plaut. Aul. 2, 1, 48; id. Curc. 2, 3, 29:

    perge eloqui,

    Ter. Ph. 4, 3, 36:

    eloquar an sileam?

    Verg. A. 3, 39 et saep.—
    II.
    In partic., to speak in an oratorical or eloquent manner (only absol.): et Graece ab eloquendo rhêtôr et Latine eloquens dictus est, etc., Cic. Or. 19; cf. Quint. 10, 1, 3:

    eloqui copiose melius est, quam vel acutissime sine eloquentia cogitare,

    Cic. Off. 1, 44, 156; cf.:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. de Or. 1, 11, 48:

    eloquendi facultas,

    Quint. 10, 1, 69 et saep.—Hence, ēlŏquens, entis, P. a.
    I.
    Speaking, endowed with the faculty of speech:

    cum res muta fit eloquens,

    Auct. Her. 4, 53.—
    II.
    Eloquent (for syn. cf.:

    facundus, disertus, etc.): Is est eloquens, qui et humilia subtiliter et magna graviter et mediocria temperate potest dicere, etc.,

    Cic. Or. 29, 100 sq.; cf. id. ib. 36, 19:

    M. Antonius disertos ait se vidisse multos, eloquentem omnino neminem,

    id. ib. 5, 18 sq.; id. de Or. 1, 21; Quint. 8 prooem. § 13; 12, 1, 21; cf. Plin. Ep. 5, 20, 5:

    rhetor,

    Cic. N. D. 2, 1:

    senator (Cato),

    Quint. 11, 1, 36:

    vir,

    Vulg. Act. 18, 24 et saep.— Comp., Quint. 12, 6, 6; App. Mag. p. 8 Bip.— Sup., Quint. 1, 1, 21; 4, 2, 58; 5, 13, 3; 8 prooem. § 13; Cic. Brut. 39, 145; Tac. Agr. 10 al.— Adv.: ēlŏquen-ter, eloquently: eloquenter, logiôs, Gloss. — Comp.:

    eloquentius quam prius scribitur,

    Plin. Ep. 3, 18, 6.— Sup.:

    eloquentissime respondere,

    Plin. Ep. 2, 11, 17; 6, 21, 4.
    ēlŏcūtus, a, um, in pass. signif.:

    an quaedam extrinsecus sint elocuta,

    Dig. 3, 2, 13, § 6.

    Lewis & Short latin dictionary > eloquor

  • 126 emergo

    ē-mergo, si, sum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to bring forth, bring to light, raise up (very rare; mostly with se, or pass. in mid. sense), to come forth, come out, to rise up, emerge (not in Plaut., Caes., Verg., or Hor.).
    A.
    Lit.:

    emersere e gurgite vultus Nereides,

    Cat. 64, 14:

    ex undis Cancri pars sese emergit in astra,

    Manil. 5, 198;

    se torrens imo hiatu,

    Auct. Aetn. 118:

    se lux pelago,

    Avien. Perieg. 126:

    tibi (somnianti) subito sum visus emersus e flumine,

    Cic. Div. 2, 68; so,

    emersus e palude,

    Liv. 1, 13:

    emersus paludibus,

    Tac. A. 1, 65.— Poet.:

    cernis et emersas in lucem tendere noctes,

    Ov. M. 15, 186;

    nox emersa,

    id. F. 3, 399.—
    B.
    Trop., to extricate or free one's self, to raise one's self up, to rise:

    sese ex malis,

    Ter. And. 3, 3, 30 Ruhnk.; so Nep. Att. 11, 1:

    homo emersus subito ex diuturnis tenebris lustrorum ac stuprorum,

    Cic. Sest. 9; cf.:

    tu emersus e caeno,

    id. Vatin. 7, 17:

    velut emerso ab admiratione animo,

    Liv. 8, 7 fin. —Once perh. act.:

    ut possim rerum tantas emergere moles,

    Manil. 1, 116.—Far more freq. and class.,
    II.
    Neutr. (i. q. the preceding emergere se), to come forth, come up, arise, emerge.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    equus emersit e flumine,

    Cic. Div. 2, 31 fin.:

    e vadis,

    id. Cael. 21:

    ex alto,

    id. Fin. 4, 23, 64:

    de paludibus,

    Liv. 22, 3:

    ab infima ara (anguis),

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    sub exsistentibus glebis (pisces),

    Liv. 42, 2: extra aquam Plin. 13, 18, 32, § 109; 2, 88, 89, § 203:

    foras (with exsilire),

    Lucr. 2, 200:

    ad ortus,

    id. 5, 697:

    in suam lucem (luna),

    Liv. 44, 37 et saep.:

    ex Antiati in Appiam ad Tres Tabernas,

    to get away, escape, Cic. Att. 2, 12, 2; cf.:

    e patrio regno (with Cappadociae latebris se occultare),

    id. de Imp. Pomp. 3:

    aegre in apertos campos (Manlius),

    Liv. 21, 25 al. — Absol.:

    aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent, etc.,

    Cic. N. D. 2, 49; cf. id. Fin. 3, 14 fin.: sol. id. Arat. 76 (also, id. N. D. 2, 44, 113); Tac. G. 45; cf.

    stellae,

    Plin. 2, 14, 11, § 58 al. — Impers. tot res repente circumvallant, unde emergi non potest, Ter. Ad. 3, 2, 4.—
    2.
    In partic., to come forth, come up, break forth, as a plant or animal, when it springs up or is born:

    viriditas e vaginis emergit, etc.,

    Cic. de Sen. 15, 51; cf.:

    flos ex caule,

    Plin. 21, 17, 66, § 106:

    totus infans utero,

    id. 11, 51, 112, § 270:

    ova,

    id. 10, 52, 74, § 145:

    ventus,

    id. 2, 82, 84, § 198.—
    B.
    Trop., to extricate one's self from, to raise one's self up, to emerge, get clear:

    ex sermone emersit,

    Cic. Cael. 31, 75:

    ex miserrimis naturae tuae sordibus,

    id. Pis. 12, 27:

    ex peculatus judicio,

    id. Verr. 2, 1, 5:

    ex paternis probris ac vitiis,

    id. ib. 2, 3, 69:

    ex mendicitate,

    id. Vatin. 9 fin.:

    vixdum e naufragiis prioris culpae cladisque,

    Liv. 5, 52, 1:

    ex obnoxia pace,

    id. 9, 10:

    ex omni saevitia fortunae (virtus),

    id. 25, 38; Dig. 47, 10, 5 fin.: cum tam multa ex illo mari (sc. Ponto) bella emerserint, have arisen, [p. 642] broken out, Cic. Verr. 2, 4, 58:

    equidem multos vidi emersisse aliquando, et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse,

    have raised themselves up, have risen, Cic. Cael. 12:

    hac autem re incredibile est quantum civitates emerserint,

    have raised themselves up, elevated themselves, id. Att. 6, 2, 4; cf.:

    ad summas opes,

    Lucr. 2, 13; 3, 63:

    in quod fastigium,

    Vell. 2, 65; Juv. 3, 164:

    quamvis enim demersae sint leges, emergunt tamen haec aliquando,

    Cic. Off. 2, 7, 24; cf. id. Clu. 65, 183:

    nunc emergit amor,

    id. Att. 9, 10, 2; cf.

    dolor,

    id. ib. 9, 6, 5:

    ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, etc.,

    appears, is evident, id. Off. 1, 31; cf.:

    tanti sceleris indicium per Fulviam emersit,

    Flor. 4, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > emergo

  • 127 erigo

    ē-rĭgo, rexi, rectum, 3, v. a. [rego], to raise or set up, to erect (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rubrum jubar,

    Lucr. 4, 404:

    caput,

    id. 5, 1208:

    ar borem (with extollere),

    Cic. Fin. 5, 14, 39:

    hominem,

    to form erect, id. Leg. 1, 9, 26:

    os,

    id. ib. 3, 85;

    jacentem,

    Curt. 7, 3, 17:

    hastas,

    Liv. 1, 27, 8; 33, 10:

    digitum,

    Quint. 11, 3, 120:

    manus ad tectum,

    id. 11, 3, 118; cf.:

    scalas ad moenia,

    Liv. 32, 14:

    agmen in adversum clivum,

    to lead up, id. 9, 31 fin.: cf. id. 3, 18; 9, 43; 10, 26; Tac. Agr. 36:

    aciem in collem,

    id. H. 4, 71:

    oculos,

    i. e. to raise. Cic. Sest. 31, 68.—
    b.
    With se, [p. 656] or (more freq., esp. since the Aug. per.) mid., to set one's self up, to rise:

    connituntur (pueri), ut sese erigant,

    Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

    sese aut sublevare (Alces),

    Caes. B. G. 6, 27, 2:

    statura breves in digitos eriguntur,

    i. e. raise themselves on tiptoe, Quint. 2, 3, 8; cf.:

    in ungues,

    id. 11, 3, 120:

    in armos (equus),

    Stat. Th. 6, 502:

    in auras,

    Ov. M. 3, 43; 15, 512:

    sub auras,

    Verg. A. 8, 25:

    ad sidera (fumus),

    id. ib. 9, 214 et saep.— Said of rising ground, Verg. A. 8, 417; Tac. G. 46; cf. under P. a.—
    B.
    In partic.
    1.
    To build, construct, erect (rarely):

    turres,

    Caes. B. C. 1, 26, 1:

    saxeas turres,

    Flor. 3, 2 fin.:

    quis totidem erexit villas,

    Juv. 1, 94. —
    2.
    Milit. t. t., to cause to halt, stop, because of the erect posture assumed:

    Albanus erigit totam aciem,

    Liv. 1, 27, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to arouse, excite:

    erigite mentes auresque vestras et me attendite,

    Cic. Sull. 11, 33; cf.

    aures (with animum attendere),

    id. Verr. 2, 1, 10:

    animos ad audiendum,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    cum res relata exspectatione certaminis senatum erexisset,

    had aroused, excited, Liv. 37, 1; cf. under P.a. B. 2.:

    aculeos severitatis in rem, etc.,

    Cic. Cael. 12, 29:

    libertas malis oppressa civilibus extollere jam caput et aliquando se erigere debebat,

    id. Planc. 13 fin.:

    paululum se erexit et addidit historiae majorem sonum vocis,

    id. de Or. 2, 12 fin.
    B.
    In partic., to raise up, cheer up, encourage:

    erigebat animum jam demissum et oppressum Oppianicus,

    Cic. Clu. 21, 58; cf. id. ib. 70, 200; id. Att. 1, 16, 9:

    spem,

    Tac. H. 4, 71:

    illam tu provinciam afflictam et perditam erexisti atque recreasti,

    id. Verr. 2, 3, 91; cf.: rempublicam, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, C fin.:

    rempublicam ex tam gravi casu,

    Liv. 6, 2, 1:

    multos populos ad cupidinem novae fortunae,

    id. 21, 19:

    Germanos ad spem belli, Caesarem ad coercendum,

    Tac. A. 2, 25; cf. id. ib. 2, 71; Flor. 3, 18, 3:

    Lusitanos,

    id. 2, 17, 15:

    fiduciam Pori,

    Curt. 8, 13, 16:

    animos ad spem,

    id. 4, 7, 1 et saep.:

    non dubito quin tuis litteris se magis etiam erexerit ab omnique sollicitudine abstraxerit,

    Cic. Deiot. 14; so,

    se,

    id. Brut. 3, 12; id. Agr. 2, 32, 87; id. Q. Fr. 1, 1, 1; 1, 3, 5; cf.:

    se in spem,

    Liv. 3, 1, 2:

    se ad spem libertatis,

    Just. 11, 1, 2:

    se ad imitationem,

    Quint. 2, 3, 10.—Mid., Just. 6, 4, 4; 23, 1, 14; Tac. H. 2, 74 fin.; id. A. 2, 71.—Hence, ērectus, a, um, P. a., set up; upright; elevated, lofty.
    A.
    Prop.:

    primum eos (homines) humo excitatos celsos et erectos constituit,

    Cic. N. D. 2, 56; cf.:

    erectus et celsus status,

    ib. Or. 18, 59:

    incessus,

    Tac. H. 1, 53:

    vultus,

    Ov. M. 1, 86; and in the comp.:

    coxae,

    Cels. 7, 16:

    viriditas culmo geniculato,

    Cic. de Sen. 15:

    prorae,

    Caes. B. G. 3, 13, 2; cf.:

    petra in metae modum,

    Curt. 8, 11; and in the comp., Claud. Idyll. 6, 11.— Sup., Jul. Valer. Res Gest. Alex. M. 1, 31.—
    B.
    Trop.
    1.
    Elevated, lofty, noble:

    celsus et erectus et ea quae homini accidere possunt omnia parva ducens,

    Cic. Tusc. 5, 14, 42; cf.

    animus (with magnus),

    id. Deiot. 13, 36; in the comp.:

    erectior homo,

    id. Off. 1, 30:

    habet mens nostra natura sublime quiddam et erectum et impatiens superioris,

    Quint. 11, 1, 16; cf. Tac. Agr. 4.—
    b.
    In a bad sense, haughty, lofty, Cic. de Or. 1, 40 fin.; cf. id. Font. 11.—
    2.
    Intent, attentive, on the stretch:

    judices,

    Cic. Brut. 54, 200; cf.:

    suspensique (Horatii),

    Liv. 1, 25:

    plebs, civitas exspectatione,

    id. 2, 54; 3, 47:

    vos ad libertatem recuperandam (with ardentes),

    Cic. Phil. 4, 5:

    mens circa studia,

    Quint. 1, 3, 10:

    studium in legendo,

    Cic. Fam. 5, 12, 5:

    multitudo,

    Tac. H. 4, 81; cf.:

    erecta in Othonem studia,

    lively sympathies, id. ib. 2, 11.— Comp.:

    ad agendum erectiores,

    Quint. 9, 4, 12.—
    3.
    Animated, encouraged, resolute:

    legiones nostrae in eum saepe locum profectae alacri animo et erecto, unde, etc.,

    Cic. de Sen. 20, 75:

    nunc vero multo sum erectior,

    id. Phil. 4, 1, 2:

    erectis animis,

    Tac. A. 3, 7.— Adv.: ērectē (acc. to B. 3.), boldly, courageously (late Lat.); in the comp.:

    judicare,

    Gell. 7, 3 fin.:

    loqui,

    Amm. 15, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > erigo

  • 128 evado

    ē-vādo, si, sum, 3 ( perf. sync. evasti, Hor. S. 2, 7, 68; Sil. 15, 796; perf. evadi. Treb. Poll. Trig. Tyr. 5, 6), v. n. and a.
    I.
    Neutr., to go or come out, go forth (freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    si (apes) ex alvo minus frequentes evadunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 36:

    ex aqua,

    Plaut. Rud. 1, 2, 86:

    ex balineis,

    Cic. Cael. 27, 65:

    oppido,

    Sall. J. 56, 5:

    undis,

    Verg. A. 9, 99:

    puteo,

    Phaedr. 4, 9, 11:

    abiit, excessit, evasit, erupit,

    Cic. Cat. 2, 1:

    per praeruptum saxum in Capitolium,

    Liv. 5, 46:

    in terram,

    to disembark, to land, id. 29, 27 fin.
    b.
    In an upward direction:

    ex abditis sedibus evadere atque exire,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    evado ad summi fastigia culminis,

    mount up, ascend, Verg. A. 2, 458:

    ad parietem,

    Suet. Ner. 48:

    in murum, muros, moenia,

    Liv. 2, 17; 4, 34; 10, 17:

    in jugum,

    id. 33, 8:

    in cacumen,

    Curt. 7, 11:

    super capita hostium,

    id. 5, 3 et saep.—
    2.
    In partic., to get away, escape:

    aut e morbo evasurum aegrotum, aut e periculo navem, aut ex insidiis exercitum,

    Cic. Div. 2, 5, 13: ex fuga, * Caes. B. G. 3, 19, 4:

    e manibus hostium,

    Liv. 22, 49:

    ex judicio,

    Cic. Verr. 2, 1, 5:

    e tanto periculo,

    Liv. 42, 18:

    periculo,

    id. 21, 33:

    adverso colle, sicuti praeceptum fuerat, evadunt,

    Sall. J. 52, 3; cf. id. ib. 50 fin.; Liv. 1, 12 fin.; 10, 1 et saep.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to go or come out, pass out, escape:

    accedit, ut eo facilius animus evadat ex hoc aëre eumque perrumpat, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 19; cf.:

    ex corpore (animus),

    id. de Sen. 22, 80; and:

    cum ab iis... evaseris, id Tusc. 1, 41, 98: ad conjecturam,

    to arrive at, Plaut. Rud. 3, 1, 20:

    ne in infinitum quaestio evadat,

    Quint. 2, 17, 16. —
    b.
    In an upward direction:

    nitamur semper ad optima: quod facientes aut evademus in summum, aut certe multos infra nos videbimus,

    Quint. 12, 11, 30.—
    2.
    In partic., to turn out, fall out, end in some manner, to have an issue of some kind, to result, to turn to or become something:

    ex communibus proprii, ex fucosis firmi suffragatores evadunt,

    Q. Cic. Pet. Cons. 9, 35; cf. Cic. Or. 27, 95; id. Fin. 4, 25, 69:

    quos judicabat non posse oratores evadere,

    id. de Or. 1, 28, 126:

    fuit autem Athenis adulescens, perfectus Epicureus evaserat,

    id. Brut. 35, 131; 87, 299; id. Fin. 4, 28, 78:

    ita molles mentes evadunt civium,

    id. Rep. 1, 43, 67; cf.:

    juvenis evasit vere indolis regiae,

    Liv. 1, 39:

    quod tu ejusmodi evasisti,

    Cic. Verr. 2, 3, 69:

    nimis saepe secus videmus evadere,

    id. Leg. 2, 17, 43.—Of abstract subjects:

    ut ita fastidiosae mollesque mentes evadant civium, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 43 fin.:

    si quando aliquod somnium verum evaserit,

    id. Div. 2, 53:

    vereor ne haec quoque laetitia vana evadat,

    Liv. 23, 12:

    quoniam primum vanum inceptum evasisset,

    id. 35, 47 et saep.:

    intellego hercle: sed quo evadas nescio,

    what you are driving at, Plaut. Poen. 1, 1, 44: quam timeo, quorsum evadas, where you are coming out in your story, Ter. And. 1, 1, 100; 1, 2, 5:

    nimia illaec licentia Profecto evadet in aliquod magnum malum,

    id. Ad. 3, 4, 64:

    demiror quid sit, et quo evadat, sum in metu,

    Plaut. As. 1, 1, 68; cf. Cic. Att. 14, 19 fin.:

    videamus, hoc quorsum evadat,

    id. ib. 9, 18, 4; Nep. Dion. 8, 1:

    huccine (beneficia),

    to end in this, Sall. J. 14, 9:

    in morbos longos,

    Liv. 27, 33, 6.—
    b.
    Pregn., to come to pass, be fulfilled:

    aliquando id, quod somniarimus, evadere,

    Cic. Div. 2, 59;

    for which: si somnium verum evasit aliquod,

    id. ib. 2, 71, 146.
    II.
    Act. (mostly poet. and post-Aug.; not in Cic.), to pass over or pass a thing, to get over, pass beyond, leave behind.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    omnem videbar evasisse viam,

    Verg. A. 2, 730:

    tot urbes,

    id. ib. 3, 282:

    vada, arva,

    Ov. M. 3, 19:

    amnem,

    Tac. A. 12, 35:

    limen harae,

    Col. 7, 9, 13:

    vestibulum (apes),

    id. 9, 12, 1 et saep.—
    b.
    In an upward direction:

    sic fata gradus evaserat altos,

    had mounted the steps, Verg. A. 4, 685:

    ardua,

    to climb, ascend, Liv. 2, 65. —
    2.
    In partic., to get away, flee, escape from, = effugere:

    alicujus manus,

    Verg. A. 9, 560:

    loca mortis,

    Ov. M. 14, 126:

    flammam,

    Verg. A. 5, 689:

    angustias,

    Liv. 21, 32; 38, 2:

    nocturnas insidias,

    Suet. Caes. 74: aliquem, Tiber. ap. Suet. Tib. 61.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: vitam, to depart from, i. e. to die, App. M. 4, p. 140.—
    b.
    In an upward direction:

    si haec quoque jam lenius supina perseverantibus studiis evaseris,

    hast climbed, ascended, Quint. 12, 10, 79.—
    2.
    In partic., to escape, get rid of: aegritudinem, Lucil. ap. Non. 294, 7:

    necem,

    Phaedr. 4, 6, 4:

    gravem casum,

    Tac. A. 14, 6:

    sermones malignorum,

    Plin. Ep. 7, 24, 3 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > evado

См. также в других словарях:

  • MULTOS — is a multi application smart card operating system, that enables a smart card to carry a variety of applications, from chip pin application for payment to on card biometric matching for secure ID and ePassport. MULTOS is an open standard whose… …   Wikipedia

  • MULTOS — (англ. MULTi application Operating System for smart cards)  специализированная операционная система для смарт карт. Создана в 1996 году под патронажем MasterCard как ответ на потребность рынка в стандартизации инфраструктуры смарткарт.… …   Википедия

  • MULTOS —   Multimedia Filing System, an ESPRIT project …   Glossary of the European Union and European Communities

  • MULTOS — abbr. MULtimedia Office Server (OA, BIS, ESPRIT) …   United dictionary of abbreviations and acronyms

  • Ad multos annos — (aus dem Lateinischen: auf viele Jahre) Ursprünglich eine normale Abschlussfloskel bei Korrespondenzen. Heute noch bei Studentenverbindungen anzutreffende Ausrufsformel, meist als Trinkspruch. In seltenen Fällen ist es noch bei Glückwunschen, die …   Deutsch Wikipedia

  • Non refert quam multos, sed quam bonos habeas. — (libros). См. Не многое, но много …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Donec eris felix, multos numerabis amicos. — См. Кому счастье дружит, тому и люди …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Successus multos ad perniciem devorat. — См. Повадился кувшин по воду ходить там ему и голову сломить …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • ad multos annos — ad mụltos ạnnos   [lateinisch], auf viele Jahre (Formel bei Glückwünschen) …   Universal-Lexikon

  • ad multos annos — ad mul|tos an|nos [ ...to:s ...no:s] <lat. > auf viele Jahre (als Glückwunsch) …   Das große Fremdwörterbuch

  • ad multos annos — Latino: per molti anni. Formula pronunciata dal vescovo consacrato e rivolta al consacrante. Nell uso comune, è un augurio generico che equivale a: cento di questi giorni; o al napoletano: possa campa cient anni …   Dizionario dei Modi di Dire per ogni occasione

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»