Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

mătĭus

  • 41 obscenum

    obscēnus ( obscaen-, and less properly obscoen-), a, um, adj. [perh. ob and caenum, filth], of adverse, unfavorable, evil omen; ill-boding, inauspicious, ominous, portentous (cf.: sinister, funestus): apud antiquos omnes fere obscena dicta sunt, quae mali ominis habebantur, Paul. ex Fest. p. 201 Müll.: obsceni interpres funestique ominis auctor, Matius ap. Varr. L. L. 7, § 96 Müll.; Att. ap. Non. 357, 16:

    deūm rixa vertat verba obscena,

    Lucil. ib. 357, 17; Enn. ap. Serv. Verg. A. 8, 361 (Ann. v. 182 Vahl.): montem istum (Aventinum) excluserunt, quasi avibus obscenis ominosum (viz., by reason of the birds, which gave unfavorable omens to Remus), Mess. ap. Gell. 13, 14, 6; so, volucres, birds of illomen, i. e. owls, Verg. A. 12, 876:

    canes,

    id. G. 1, 470:

    obscenum ostentum,

    Suet. Galb. 4:

    omen,

    Cic. Dom. 55, 140: puppis, the fatal ship, that bore Helen when she eloped with Paris to Troy, Ov. H. 5, 119; cf.:

    Troja,

    Cat. 68, 99:

    anus,

    old witches, hags, Hor. Epod. 5, 98.— Sup.: Alliesis dies dicebatur apud Romanos obscenissimi ominis, Paul. ex Fest. s. v. Alliesis, p. 7 Müll.—
    II.
    Transf., repulsive, offensive, abominable, hateful, disgusting, filthy.
    A.
    In gen. ( poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: immundus, turpis): (Allecto) frontem obscenam rugis arat,

    Verg. A. 7, 417:

    volucres pelagi,

    i. e. the harpies, id. ib. 3, 241;

    262: upupa, obscena alias pastu avis,

    Plin. 10, 29, 44, § 86; cf. fames, Verg. A. 3, 367:

    haustus,

    of filthy water, Luc. 4, 312:

    cruor,

    Verg. A. 4, 455.— As subst.: obscēna, ōrum, n., the excrements, Sen. Ep. 8, 1, 20; also, the urine:

    qui clam latuit reddente obscena puellā,

    Ov. R. Am. 437; cf. Mel. 1, 9.—
    B.
    In partic., offensive to modesty, i. e. immodest, impure, indecent, lewd, obscene (class.;

    syn.: spurcus, impurus): delicatae et obscenae voluptates,

    Cic. N. D. 1, 40, 111:

    adulterium,

    Ov. Tr. 2, 212:

    obscenas tabellas pingere,

    Prop. 2, 5, 19 (6, 27):

    carmina,

    id. 1, 16, 10:

    gestus motusque,

    Tac. A. 15, 37:

    obscenum in modum formata commotaque manus,

    i. e. so as to suggest impure thoughts, Suet. Calig. 56:

    jocandi genus flagitiosum, obscenum,

    Cic. Off. 1, 29, 104:

    si obscena nudis nominibus enuntientur,

    Quint. 8, 3, 38:

    quodque facere turpe non est, modo occulte, id dicere obscenum est,

    Cic. Off. 1, 35, 127; cf. id. ib. § 128; Quint. 11, 3, 125. — Comp.:

    illud Antipatri paulo obscenius,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    abjectior et obscenior vita,

    Val. Max. 3, 5 fin.—Sup.:

    obscenissimi versus,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2; Vell. 2, 83, 2.—
    2.
    Subst.
    (α).
    obscēnus, i, m., a lewd person:

    quis enim non vicus abundat Tristibus obscenis,

    Juv. 2, 9.—
    (β).
    obscēna, ōrum, less freq. in the sing., obscēnum, i. n., the private parts, ta aidoia.— Plur.:

    Nymphe fugiens obscena Priapi,

    Ov. M. 9, 347; cf.:

    pars nudi agunt, pars tantum obscena velati,

    Mel. 3, 7:

    obscena,

    Suet. Calig. 58; id. Dom. 10:

    obscena corporis,

    Just. 1, 6.— Sing.:

    virile,

    Ov. F. 6, 631; Lact. 1, 21, 28; id. Epit. 23, 8; Jul. Obsequ. 84.—Hence, also, adv.: obscēnē (acc. to II. B), impurely, indecently, lewdly, obscenely (class.):

    latrocinari, fraudare, adulterare, re turpe est, sed dicitur non obscene,

    Cic. Off. 1, 35, 128.— Comp.:

    cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,

    Cic. N. D. 3, 22, 56:

    obscenius concurrerent litterae,

    id. de Or. 45, 154.— Sup.:

    impudicissime et obscenissime vixit,

    Eutr. 8, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > obscenum

  • 42 obscenus

    obscēnus ( obscaen-, and less properly obscoen-), a, um, adj. [perh. ob and caenum, filth], of adverse, unfavorable, evil omen; ill-boding, inauspicious, ominous, portentous (cf.: sinister, funestus): apud antiquos omnes fere obscena dicta sunt, quae mali ominis habebantur, Paul. ex Fest. p. 201 Müll.: obsceni interpres funestique ominis auctor, Matius ap. Varr. L. L. 7, § 96 Müll.; Att. ap. Non. 357, 16:

    deūm rixa vertat verba obscena,

    Lucil. ib. 357, 17; Enn. ap. Serv. Verg. A. 8, 361 (Ann. v. 182 Vahl.): montem istum (Aventinum) excluserunt, quasi avibus obscenis ominosum (viz., by reason of the birds, which gave unfavorable omens to Remus), Mess. ap. Gell. 13, 14, 6; so, volucres, birds of illomen, i. e. owls, Verg. A. 12, 876:

    canes,

    id. G. 1, 470:

    obscenum ostentum,

    Suet. Galb. 4:

    omen,

    Cic. Dom. 55, 140: puppis, the fatal ship, that bore Helen when she eloped with Paris to Troy, Ov. H. 5, 119; cf.:

    Troja,

    Cat. 68, 99:

    anus,

    old witches, hags, Hor. Epod. 5, 98.— Sup.: Alliesis dies dicebatur apud Romanos obscenissimi ominis, Paul. ex Fest. s. v. Alliesis, p. 7 Müll.—
    II.
    Transf., repulsive, offensive, abominable, hateful, disgusting, filthy.
    A.
    In gen. ( poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: immundus, turpis): (Allecto) frontem obscenam rugis arat,

    Verg. A. 7, 417:

    volucres pelagi,

    i. e. the harpies, id. ib. 3, 241;

    262: upupa, obscena alias pastu avis,

    Plin. 10, 29, 44, § 86; cf. fames, Verg. A. 3, 367:

    haustus,

    of filthy water, Luc. 4, 312:

    cruor,

    Verg. A. 4, 455.— As subst.: obscēna, ōrum, n., the excrements, Sen. Ep. 8, 1, 20; also, the urine:

    qui clam latuit reddente obscena puellā,

    Ov. R. Am. 437; cf. Mel. 1, 9.—
    B.
    In partic., offensive to modesty, i. e. immodest, impure, indecent, lewd, obscene (class.;

    syn.: spurcus, impurus): delicatae et obscenae voluptates,

    Cic. N. D. 1, 40, 111:

    adulterium,

    Ov. Tr. 2, 212:

    obscenas tabellas pingere,

    Prop. 2, 5, 19 (6, 27):

    carmina,

    id. 1, 16, 10:

    gestus motusque,

    Tac. A. 15, 37:

    obscenum in modum formata commotaque manus,

    i. e. so as to suggest impure thoughts, Suet. Calig. 56:

    jocandi genus flagitiosum, obscenum,

    Cic. Off. 1, 29, 104:

    si obscena nudis nominibus enuntientur,

    Quint. 8, 3, 38:

    quodque facere turpe non est, modo occulte, id dicere obscenum est,

    Cic. Off. 1, 35, 127; cf. id. ib. § 128; Quint. 11, 3, 125. — Comp.:

    illud Antipatri paulo obscenius,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    abjectior et obscenior vita,

    Val. Max. 3, 5 fin.—Sup.:

    obscenissimi versus,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2; Vell. 2, 83, 2.—
    2.
    Subst.
    (α).
    obscēnus, i, m., a lewd person:

    quis enim non vicus abundat Tristibus obscenis,

    Juv. 2, 9.—
    (β).
    obscēna, ōrum, less freq. in the sing., obscēnum, i. n., the private parts, ta aidoia.— Plur.:

    Nymphe fugiens obscena Priapi,

    Ov. M. 9, 347; cf.:

    pars nudi agunt, pars tantum obscena velati,

    Mel. 3, 7:

    obscena,

    Suet. Calig. 58; id. Dom. 10:

    obscena corporis,

    Just. 1, 6.— Sing.:

    virile,

    Ov. F. 6, 631; Lact. 1, 21, 28; id. Epit. 23, 8; Jul. Obsequ. 84.—Hence, also, adv.: obscēnē (acc. to II. B), impurely, indecently, lewdly, obscenely (class.):

    latrocinari, fraudare, adulterare, re turpe est, sed dicitur non obscene,

    Cic. Off. 1, 35, 128.— Comp.:

    cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,

    Cic. N. D. 3, 22, 56:

    obscenius concurrerent litterae,

    id. de Or. 45, 154.— Sup.:

    impudicissime et obscenissime vixit,

    Eutr. 8, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > obscenus

  • 43 obscoenus

    obscēnus ( obscaen-, and less properly obscoen-), a, um, adj. [perh. ob and caenum, filth], of adverse, unfavorable, evil omen; ill-boding, inauspicious, ominous, portentous (cf.: sinister, funestus): apud antiquos omnes fere obscena dicta sunt, quae mali ominis habebantur, Paul. ex Fest. p. 201 Müll.: obsceni interpres funestique ominis auctor, Matius ap. Varr. L. L. 7, § 96 Müll.; Att. ap. Non. 357, 16:

    deūm rixa vertat verba obscena,

    Lucil. ib. 357, 17; Enn. ap. Serv. Verg. A. 8, 361 (Ann. v. 182 Vahl.): montem istum (Aventinum) excluserunt, quasi avibus obscenis ominosum (viz., by reason of the birds, which gave unfavorable omens to Remus), Mess. ap. Gell. 13, 14, 6; so, volucres, birds of illomen, i. e. owls, Verg. A. 12, 876:

    canes,

    id. G. 1, 470:

    obscenum ostentum,

    Suet. Galb. 4:

    omen,

    Cic. Dom. 55, 140: puppis, the fatal ship, that bore Helen when she eloped with Paris to Troy, Ov. H. 5, 119; cf.:

    Troja,

    Cat. 68, 99:

    anus,

    old witches, hags, Hor. Epod. 5, 98.— Sup.: Alliesis dies dicebatur apud Romanos obscenissimi ominis, Paul. ex Fest. s. v. Alliesis, p. 7 Müll.—
    II.
    Transf., repulsive, offensive, abominable, hateful, disgusting, filthy.
    A.
    In gen. ( poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: immundus, turpis): (Allecto) frontem obscenam rugis arat,

    Verg. A. 7, 417:

    volucres pelagi,

    i. e. the harpies, id. ib. 3, 241;

    262: upupa, obscena alias pastu avis,

    Plin. 10, 29, 44, § 86; cf. fames, Verg. A. 3, 367:

    haustus,

    of filthy water, Luc. 4, 312:

    cruor,

    Verg. A. 4, 455.— As subst.: obscēna, ōrum, n., the excrements, Sen. Ep. 8, 1, 20; also, the urine:

    qui clam latuit reddente obscena puellā,

    Ov. R. Am. 437; cf. Mel. 1, 9.—
    B.
    In partic., offensive to modesty, i. e. immodest, impure, indecent, lewd, obscene (class.;

    syn.: spurcus, impurus): delicatae et obscenae voluptates,

    Cic. N. D. 1, 40, 111:

    adulterium,

    Ov. Tr. 2, 212:

    obscenas tabellas pingere,

    Prop. 2, 5, 19 (6, 27):

    carmina,

    id. 1, 16, 10:

    gestus motusque,

    Tac. A. 15, 37:

    obscenum in modum formata commotaque manus,

    i. e. so as to suggest impure thoughts, Suet. Calig. 56:

    jocandi genus flagitiosum, obscenum,

    Cic. Off. 1, 29, 104:

    si obscena nudis nominibus enuntientur,

    Quint. 8, 3, 38:

    quodque facere turpe non est, modo occulte, id dicere obscenum est,

    Cic. Off. 1, 35, 127; cf. id. ib. § 128; Quint. 11, 3, 125. — Comp.:

    illud Antipatri paulo obscenius,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    abjectior et obscenior vita,

    Val. Max. 3, 5 fin.—Sup.:

    obscenissimi versus,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2; Vell. 2, 83, 2.—
    2.
    Subst.
    (α).
    obscēnus, i, m., a lewd person:

    quis enim non vicus abundat Tristibus obscenis,

    Juv. 2, 9.—
    (β).
    obscēna, ōrum, less freq. in the sing., obscēnum, i. n., the private parts, ta aidoia.— Plur.:

    Nymphe fugiens obscena Priapi,

    Ov. M. 9, 347; cf.:

    pars nudi agunt, pars tantum obscena velati,

    Mel. 3, 7:

    obscena,

    Suet. Calig. 58; id. Dom. 10:

    obscena corporis,

    Just. 1, 6.— Sing.:

    virile,

    Ov. F. 6, 631; Lact. 1, 21, 28; id. Epit. 23, 8; Jul. Obsequ. 84.—Hence, also, adv.: obscēnē (acc. to II. B), impurely, indecently, lewdly, obscenely (class.):

    latrocinari, fraudare, adulterare, re turpe est, sed dicitur non obscene,

    Cic. Off. 1, 35, 128.— Comp.:

    cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,

    Cic. N. D. 3, 22, 56:

    obscenius concurrerent litterae,

    id. de Or. 45, 154.— Sup.:

    impudicissime et obscenissime vixit,

    Eutr. 8, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > obscoenus

  • 44 pipulum

    pīpŭlum, i, n., and pīpŭlus, i, m. [pipo], a peeping, piping, chirping; hence,
    I.
    A whimpering, crying:

    filioli,

    Front. Ep. ad Anton. 1, 3 Mai.—
    II.
    An outcry, upbraiding:

    te pipulo hic differam ante aedes,

    Plaut. Aul. 3, 2, 32; cf.:

    pipulo te differam id est convicio, declinatum a pipatu pullorum,

    Varr. L. L. 7, § 103 Müll.: pipulo poscere, Cn. Matius ap. Gell. 20, 9, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pipulum

  • 45 pipulus

    pīpŭlum, i, n., and pīpŭlus, i, m. [pipo], a peeping, piping, chirping; hence,
    I.
    A whimpering, crying:

    filioli,

    Front. Ep. ad Anton. 1, 3 Mai.—
    II.
    An outcry, upbraiding:

    te pipulo hic differam ante aedes,

    Plaut. Aul. 3, 2, 32; cf.:

    pipulo te differam id est convicio, declinatum a pipatu pullorum,

    Varr. L. L. 7, § 103 Müll.: pipulo poscere, Cn. Matius ap. Gell. 20, 9, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pipulus

  • 46 praepes

    praepĕs, ĕtis, adj. [prae-peto].
    I.
    Lit.
    A.
    Flying swiftly, swift of flight, nimble, fleet, quick, rapid, etc. ( poet.; syn.: velox, pernix, levis): praepes Laeva volavit avis, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 108 (Ann. v. 94 Vahl.):

    praepetibus pinnis ausus se credere caelo,

    Verg. A. 6, 15:

    Boreas,

    Val. Fl. 1, 578:

    volatus,

    Plin. 7, prooem. 1, § 4: ferrum, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. 437 Vahl.): Victoria, Cn. Matius ap. Gell. 6, 6:

    praepeti evolare cursu,

    Sen. Hippol. 1061:

    dextra,

    Aus. Ep. 146, 20:

    notarum praepetum,

    id. ib. 146, 1:

    praepetes aves quidam dici aiunt, quia secundum auspicium faciant praetervolantes, alii quod aut ea, quae praepetamus, indicent, aut quod praetervolant: alii ex Graeco tractum putant, quod ante conspectum volent nostrum. Ceterum poëtae promiscue omnes aves ita appellant,

    Fest. p. 205 Müll. —
    2.
    In gen., winged:

    quem praepes ab Ida Sublimem pedibus rapuit Jovis armiger uncis,

    Verg. A. 5, 254:

    tela praepetis dei, i. e. Cupidinis,

    Ov. H. 8, 38.—
    B.
    Subst.: praepĕs, ĕtis.
    1.
    Fem., a bird, Ov. M. 13, 617:

    Jovis, i. e. aquila,

    id. ib. 4, 713;

    14, 576: quae (columba), super ingenti circumdata praepetis umbrā, i. e. accipitris,

    Val. Fl. 8, 32.—
    b.
    In partic., a prophetic bird, from whose flight something favorable was predicted (cf.:

    oscines, alites): praepetis omina pinnae,

    Verg. A. 3, 361; cf. Liv. 7, 26: hanc ubi praepetibus pinnis lapsuque volantem Conspexit Marius augur, Poët. ap. Cic. Div. 1, 47, 106: (praepetes sunt, quae secundo auspicio ante eum volant, qui auspicatur. Praepetes aut superiora tenent, et praepetes vocantur; aut inferiora, et dicuntur inferae. Praepetes autem ideo, quia omnes aves priora petunt volantes: vel a Graeco petomai, id est volo, Serv.; cf. supra the passage from Fest.). —
    2.
    Masc.:

    Medusaeus,

    Pegasus, Ov. M. 5, 257.—
    3.
    Masc., of Perseus himself, Luc. 9, 662 and 688.—
    II.
    Transf., lucky, propitious, fortunate (ante-class.): pulchrique loci, Enn. ap. Gell. 6, 6, 9 (Ann. v. 97 Vahl.):

    portus,

    id. 6, 6, 9, § 6 (Ann. v. 478 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > praepes

  • 47 puto

    pŭto, āvi, ātum, 1, v. a. [root pu, to cleanse; whence putus, puteus, purus, etc.], to clean, cleanse (in the lit. sense very rare; in the trop. very freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    vellus lavare ac putare,

    Varr. R. R. 2, 2, 18: pensa lana putata, Titin. ap. Non. 369, 22:

    dolia,

    Cato, R. R. 39, 1 dub. (al. picare): aurum quoque putatum dici solet, id est expurgatum, Paul. ex Fest. s. v. putus, p. 216 Müll.—
    B.
    In partic., to trim, prune, or lop trees or vines:

    vineas arboresque falce putare,

    Cato, R. R. 32 init.; 33, 1:

    vitem,

    Verg. G. 2, 407; Just. 43, 4, 2:

    parcendum vitibus et ideo anguste putandum,

    Col. 4, 24, 21; id. Arb. 10, 1; Pall. 3, 12, 1; cf.: putatae vites et arbores, quod decisis impedimentis remanerent purae, Paul. ex Fest. p. 216 Müll.; so, too, in the foll., the passage from Gell. 6, 5, 6:

    olivetum,

    Cato, R. R. 44:

    arborem latius, strictius,

    Pall. 1, 6:

    vineam,

    Vulg. Lev. 25, 3; id. Isa. 5, 6.—
    II.
    Trop., to clear up, set in order; to arrange, settle, adjust.
    A.
    In gen.: rationem or rationes, to hold a reckoning, reckon together, settle accounts:

    putare veteres dixerunt vacantia ex quāque re ac non necessaria aut etiam obstantia et aliena auferre et excidere, et, quod esset utile ac sine vitio videretur, relinquere. Sic namque arbores et vites et sic etiam rationes putari dictum,

    Gell. 6, 5, 6 sq.:

    vilicus rationem cum domino crebro putet,

    Cato, R. R. 5, 3:

    rationes,

    id. ib. 2, 5:

    putatur ratio cum argentario,

    Plaut. Aul. 3, 5, 52:

    rationes cum publicanis putare,

    Cic. Att. 4, 11, 1:

    ideo ratio putari dicitur in quā summa fit pura,

    Varr. L. L. 5, 9.—
    2.
    Transf.:

    quom eam mecum rationem puto,

    think over, consider, Plaut. Cas. 3, 2, 25.—
    B.
    In partic.
    1.
    To reckon, count, compute a thing:

    colliciares (tegulae) pro binis putabuntur,

    will be counted, Cato, R. R. 14, 4; cf.:

    si numerus militum potius quam legionum putatur,

    Tac. H. 3, 2.—
    2.
    Transf.
    a.
    To believe in, regard:

    id ipsum est deos non putare, quae ab iis significantur contemnere,

    Cic. Div. 1, 46, 104.—
    b.
    To reckon, value, estimate, esteem a thing as any thing (= aestimare):

    aliquid denariis quadringentis,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 13:

    magni putare honores,

    id. Planc. 4, 11:

    cum unum te pluris quam omnes illos putem,

    id. Att. 12, 21, 5:

    parvi,

    Cat. 23, 25:

    tantique putat conubia nostra,

    Ov. M. 10, 618.—
    c.
    To reckon, deem, hold, consider, count, esteem, etc.:

    aliquem nihilo,

    Cic. Div. in Caecil. 7, 24: aliquid pro certo, Matius et Trebat. ap. Cic. Att. 9, 15, A fin.:

    pro nihilo,

    Cic. Mil. 24, 64:

    imperatorem aliquo in numero putare,

    id. Imp. Pomp. 13, 37.—With two acc.:

    turpem putat lituram,

    Hor. Ep. 2, 1, 167:

    id nil puto,

    Ter. Heaut. 5, 1, 27; id. Ad. 1, 2, 19; 5, 4, 4; Hor. Ep. 2, 1, 84; 2, 2, 54; id. C. 4, 11, 30:

    hominem prae se neminem,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135.—
    d.
    To ponder, consider, reflect upon a thing:

    dum haec puto,

    Ter. Eun. 4, 2, 4:

    in quo primum illud debes putare,

    Cic. Planc. 4, 10:

    multa putans,

    Verg. A. 6, 332: cum aliquo argumentis, to consider or investigate maturely, to argue, Plaut. Am. 2, 1, 45.—
    e.
    Transf. (as the result of consideration), to judge, suppose, account, suspect, believe, think, imagine, etc. (cf.:

    arbitror, opinor, censeo): verbum quoque ipsum puto, quod declarandae sententiae nostrae causā dicimus, non signat profecto aliud, quam id agere nos in re dubiā obscurāque, ut decisis amputatisque falsis opinionibus, quod videatur esse verum et integrum et incorruptum, retineamus,

    Gell. 6, 5, 8:

    aliquis forsan me Putet non putare hoc verum,

    Ter. And. 5, 5, 1:

    recte putas,

    id. ib. 1, 1, 114:

    rem ipsam putasti,

    you have hit the precise point, id. Phorm. 4, 5, 6:

    nec committere, ut aliquando dicendum sit, Non putaram,

    I should not have imagined that, Cic. Off. 1, 23, 81; id. Ac. 2, 18, 56:

    Cyprus insula et Cappadociae regnum tecum de me loquentur, puto etiam regem Deiotarum,

    id. Fam. 15, 4, 15:

    noli putare, me maluisse, etc.,

    id. Att. 6, 1, 3; cf. id. ib. 3, 15, 7; id. Fam. 9, 16, 2; id. Att. 12, 18, 1; Caes. B. C. 2, 31:

    Numidae remorati dum in elephantis auxilium putant,

    Sall. J. 53, 3: stare putes;

    adeo procedunt tempora tarde,

    one would suppose, Ov. Tr. 5, 10, 5; id. H. 11, 85:

    acies mea videt aut videre putat,

    id. ib. 18, 32:

    hanc virtutem vestram ultra periculis obicere nimis grande vitae meae pretium puto,

    Tac. A. 2, 47; Nep. Paus. 3, 7.—Parenthetically, Cic. Att. 12, 49, 1; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 3, 3; Cic. Att. 8, 9, 4; 7, 8, 5; 9, 9, 3;

    10, 16, 3: atque intra, puto, septimas Calendas,

    Mart. 1, 100, 6.—Ironically, Ov. Am. 3, 7, 2:

    ut puto, deus fio,

    as I think, in my opinion, Suet. Vesp. 23 fin.; Ov. A. A. 1, 370: non, puto, repudiabis, etc., [p. 1496] I think, I suppose, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1. —With gen.:

    quaecumque sunt in omni mundo, deorum atque hominum putanda sunt,

    Cic. N. D. 2, 62, 154.—Elliptically, Cic. Fam. 15, 20, 1; cf. id. ib. 15, 4, 15; id. Fin. 5, 24, 76; Sen. Ep. 76, 11; Tac. Or. 33. —Hence, pŭtă, imper., suppose, for instance, for example, namely ( poet. and postAug.):

    Quinte, puta, aut Publi,

    Hor. S. 2, 5, 32:

    puta, tibi contigisse, ut oculos omnium effugias,

    Lact. 6, 24, 17:

    puta te servum esse communem,

    Sen. Contr. 3, 19, 4; 4, 25, 13; id. Clem. 1, 26, 2; id. Ben. 3, 41, 1; 5, 8, 6:

    si ille, puta, consul factus fuerit,

    Dig. 28, 5, 23:

    hoc, puta, non justum est,

    Pers. 4, 9; cf. Prisc. p. 1007 P.:

    ut puta (sometimes also written as one word, utputa),

    as for instance, as for example, Sen. Q. N. 2, 2, 3:

    ut puta novum crimen,

    Quint. 11, 3, 110; 7, 1, 14; Cels. 5, 26, 51 fin.; Sen. Ep. 47, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > puto

  • 48 quarta

    quartus, a, um, num. adj. [for quatertus from quattuor, kindr. with Gr. tetWartos and Sanscr. caturtha, the fourth], the fourth:

    perfidia, et peculatus ex urbe et avaritiā si exsulant, quarta invidia, quinta ambitio,

    Plaut. Pers. 4, 4, 7:

    pars copiarum,

    Caes. B. G. 1, 12:

    quartus ab Arcesilā,

    the fourth from Arcesilas, Cic. Ac. 2, 6:

    pater, i. e. abavus,

    Verg. A. 10, 619:

    quartus decimus,

    the fourteenth, Tac. A. 13, 15: die quarto, on the fourth day, four days ago: nuper die quarto, ut recordor, Cn. Matius ap. Gell. 10, 24, 10.—In the future, four days hence, in the ante-class. form, die quarte (al. quarti): die quarte moriar fame, Pompon. ap. Gell. 10, 24, 5.—
    B.
    Subst.
    1.
    quarta, ae, f. (sc. pars), a fourth part, a quarter, esp. of an estate, Quint. 8, 5, 19; so Dig. 5, 2, 8; 5, 4, 3.—
    2.
    quartum, i, n., in econom. lang., the fourth grain:

    nam frumenta majore parte Italiae quando cum quarto responderint vix meminisse possumus,

    i. e. yielded a harvest of four for one, Col. 3, 3, 4.—
    C.
    Advv.
    1.
    quartum, for the fourth time (class.): Quintus pater quartum fit consul, Enn. ap. Gell. 10, 1, 6 (Ann. v. 293 Vahl.):

    eo quartum consule,

    Cic. Sen. 4, 10; v. infra:

    T. Quinctio quartum consule,

    Liv. 3, 67.—
    2.
    quartō, for the fourth time, the fourth time:

    ter conata loqui, ter destitit, ausaque quarto,

    Ov. F. 2, 823:

    quarto Excudit amplexus,

    id. M. 9, 51: Caesar dictator tertio, designatus quarto, Auct. B. Hisp. 2 init.; cf.: quarto vel quinto, four or five times, Eutr. 7, 18: aliud est quarto praetorem fieri, et quartum, quod quarto locum assignificat ac tres ante factos, quartum tempus assignificat et ter ante factum. Igitur Ennius recte, qui scripsit: Quintus pater quartum fit consul, Varr. ap. Gell. 10, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > quarta

  • 49 quartus

    quartus, a, um, num. adj. [for quatertus from quattuor, kindr. with Gr. tetWartos and Sanscr. caturtha, the fourth], the fourth:

    perfidia, et peculatus ex urbe et avaritiā si exsulant, quarta invidia, quinta ambitio,

    Plaut. Pers. 4, 4, 7:

    pars copiarum,

    Caes. B. G. 1, 12:

    quartus ab Arcesilā,

    the fourth from Arcesilas, Cic. Ac. 2, 6:

    pater, i. e. abavus,

    Verg. A. 10, 619:

    quartus decimus,

    the fourteenth, Tac. A. 13, 15: die quarto, on the fourth day, four days ago: nuper die quarto, ut recordor, Cn. Matius ap. Gell. 10, 24, 10.—In the future, four days hence, in the ante-class. form, die quarte (al. quarti): die quarte moriar fame, Pompon. ap. Gell. 10, 24, 5.—
    B.
    Subst.
    1.
    quarta, ae, f. (sc. pars), a fourth part, a quarter, esp. of an estate, Quint. 8, 5, 19; so Dig. 5, 2, 8; 5, 4, 3.—
    2.
    quartum, i, n., in econom. lang., the fourth grain:

    nam frumenta majore parte Italiae quando cum quarto responderint vix meminisse possumus,

    i. e. yielded a harvest of four for one, Col. 3, 3, 4.—
    C.
    Advv.
    1.
    quartum, for the fourth time (class.): Quintus pater quartum fit consul, Enn. ap. Gell. 10, 1, 6 (Ann. v. 293 Vahl.):

    eo quartum consule,

    Cic. Sen. 4, 10; v. infra:

    T. Quinctio quartum consule,

    Liv. 3, 67.—
    2.
    quartō, for the fourth time, the fourth time:

    ter conata loqui, ter destitit, ausaque quarto,

    Ov. F. 2, 823:

    quarto Excudit amplexus,

    id. M. 9, 51: Caesar dictator tertio, designatus quarto, Auct. B. Hisp. 2 init.; cf.: quarto vel quinto, four or five times, Eutr. 7, 18: aliud est quarto praetorem fieri, et quartum, quod quarto locum assignificat ac tres ante factos, quartum tempus assignificat et ter ante factum. Igitur Ennius recte, qui scripsit: Quintus pater quartum fit consul, Varr. ap. Gell. 10, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > quartus

  • 50 recentor

    rĕcentor, āri, v. dep. [recens], to renew itself, a word formed by Cn. Matius: recentatur Commune lumen hominibus, ap. Gell. 15, 25, 1, and ap. Non. 167, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > recentor

  • 51 res

    rēs, rei (rēi with e long; gen., Lucr. 2, 112; 548; 6, 918; dat., id. 1, 688; 2, 236; rei, gen., monosyl. at the end of the verse, Lucr. 3, 918;

    and in the middle of the verse,

    id. 4, 885, and Poët. ap. Lact. 6, 6), f. [ etym. dub.; perh. root ra- of reor, ratus; cf. Germ. Ding; Engl. thing, from denken, to think; prop., that which is thought of; cf. also logos, Lid. and Scott, 9], a thing, object, being; a matter, affair, event, fact, circumstance, occurrence, deed, condition, case, etc.; and sometimes merely = something (cf.: causa, ratio, negotium).
    I.
    In gen.:

    unde initum primum capiat res quaeque movendi,

    Lucr. 1, 383; cf. id. 1, 536:

    in partes res quaeque minutas Distrahitur,

    id. 2, 826: summe Sol, qui omnes res inspicis, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Trag. v. 321 Vahl.):

    versus, quos ego de Rerum Naturā pangere conor,

    Lucr. 1, 25; cf. id. 1, 126; 5, 54:

    rerum natura creatrix,

    id. 2, 1117:

    divinarum humanarumque rerum, tum initiorum causarumque cujusque rei cognitio,

    Cic. Tusc. 5, 3, 7 (v. divinus):

    haeret haec res,

    Plaut. Am. 2, 2, 182:

    profecto, ut loquor, ita res est,

    id. ib. 2, 1, 19:

    haud mentior, resque uti facta dico,

    id. ib. 2, 1, 23:

    de Alcumenā ut rem teneatis rectius,

    id. ib. prol. 110:

    in tantis rebus (sc. in re publicā defendendā),

    Cic. Rep. 1, 3, 4 et saep.:

    quo Averna vocantur nomine, id ab re Impositum est, quia sunt avibus contraria cunctis,

    from the nature of the thing, Lucr. 6, 740; cf. id. 6, 424; Liv. 1, 17:

    si res postulabit,

    the condition of the case, Cic. Lael. 13, 44: scaena rei totius haec, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 3:

    fugam in se nemo convertitur Nec recedit loco, quin statim rem gerat,

    does his duty, stands his ground, Plaut. Am. 1, 1, 84; so, res gerere, v. gero; hence, too, rerum scriptor, for a historian, v. scriptor, and cf. II. H. infra.—
    B.
    With adj. of quality, to express condition, etc.:

    illic homo a me sibi malam rem arcessit,

    is bringing a bad business on himself, Plaut. Am. 1, 1, 171; so,

    res mala,

    a wretched condition, Sall. C. 20, 13; and more freq. in plur.:

    bonis tuis rebus meas res irrides malas,

    circumstances, condition, Plaut. Trin. 2, 4, 45; id. Rud. 3, 3, 12:

    res secundae,

    good fortune, Hor. Ep. 1, 10, 30; cf. Liv. 3, 9:

    res prosperae,

    Nep. Dion, 6, 1; id. Eum. 5, 1:

    in secundissimis rebus,

    Cic. Off. 1, 26, 91:

    adversae res,

    id. ib. 1, 26, 90; Hor. S. 2, 2, 136; 2, 8, 73:

    res belli adversae,

    Liv. 10, 6:

    res dubiae,

    Sall. C. 10, 2; 39, 3; Liv. 2, 50; 7, 30;

    v. bonus, florens, salvus, adversus, dubius, novus, arduus, etc.— Freq. in curses, etc.: in malam rem,

    go to the bad, Ter. Phorm. 5, 7, 37; id. And. 2, 1, 17:

    malam rem hinc ibis?

    id. Eun. 3, 3, 30.—
    C.
    With an adj. in a periphrasis:

    abhorrens ab re uxoriā,

    matrimony, Ter. And. 5, 1, 10:

    in arbitrio rei uxoriae,

    dowry, Cic. Off. 1, 15, 61:

    rem divinam nisi compitalibus... ne faciat,

    a religious act, act of worship, a sacrifice, Cato, R. R. 5, 4:

    bellicam rem administrari majores nostri nisi auspicato noluerunt,

    Cic. Div. 2, 36, 76; Hor. C. 4, 3, 6:

    erat ei pecuaria res ampla et rustica,

    Cic. Quint. 3, 12: res rustica, agriculture:

    rei rusticae libro primo,

    Col. 11, 1, 2; id. 1, praef. §

    19: liber, quem de rebus rusticis scripsi,

    Cic. Sen. 15, 54:

    navalis rei certamina,

    naval battles, Amm. 26, 3, 5:

    res militaris,

    Cic. Rab. Post. 1, 2:

    rei militaris gloria,

    id. Mur. 9, 22; Nep. Milt. 8, 4:

    res frumentaria,

    forage, Caes. B. C. 3, 16; id. B. G. 1, 23; 4, 7:

    armatae rei scientissimus,

    Amm. 25, 4, 7:

    peritus aquariae rei,

    id. 28, 2, 2:

    res judicaria,

    Cic. Verr. 2, 2, 12, § 31:

    res ludicra,

    play, Hor. Ep. 2, 1, 180:

    uti rebus veneriis,

    Cic. Sen. 14, 47; Nep. Alc. 11, 4:

    res Veneris,

    Lucr. 2, 173; Ov. R. Am. 431; v. also familiaris, judiciaria, militaris, navalis, etc., and cf. II. G. infra. —
    D.
    With pronouns or adjectives, as an emphatic periphrase for the neutr.:

    ibi me inclamat Alcumena: jam ea res me horrore afficit,

    this now, Plaut. Am. 5, 1, 16; cf.: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam:

    Ea res est,

    it is even so, id. As. 1, 1, 40:

    de fratre confido ita esse ut semper volui. Multa signa sunt ejus rei,

    of it, Cic. Att. 1, 10, 5: quos (melittônas) alii melittotropheia appellant, eandem rem quidam mellaria. Varr. R. R. 3, 16, 12:

    sunt ex te quae scitari volo, Quarum rerum, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 2, 13; cf. Caes. B. G. 3, 4:

    quibus de rebus quoniam nobis contigit ut aliquid essemus consecuti,

    Cic. Rep. 1, 8, 13:

    quā super re interfectum esse Hippotem dixisti? Pac. ap. Fest. s. v. superescit, p. 244: resciscet Amphitruo rem omnem,

    every thing, all, Plaut. Am. 1, 2, 30:

    nulla res tam delirantes homines concinat cito,

    nothing, id. Am. 2, 2, 96; cf.:

    neque est ulla res, in quā, etc.,

    Cic. Rep. 1, 7, 12; 1, 5, 9; cf.

    also: sumptu ne parcas ullā in re, quod ad valetudinem opus sit,

    id. Fam. 16, 4, 2:

    magna res principio statim bello,

    a great thing, a great advantage, Liv. 31, 23 fin.:

    nil admirari prope res est una Solaque, quae, etc.,

    the only thing, only means, Hor. Ep. 1, 6, 1 et saep. — Emphatically with sup.:

    scilicet rerum facta est pulcherrima Roma,

    the most beautiful thing in the world, Verg. G. 2, 534; Quint. 1, 12, 16 Spald. p. 81. —

    Of persons, etc.: est genus hominum, qui esse primos se omnium rerum volunt,

    Ter. Eun. 2, 2, 17:

    maxime rerum,

    Ov. H. 9, 107; cf.:

    maxima rerum Roma,

    Verg. A. 7, 602; Ov. M. 13, 508:

    fortissima rerum animalia,

    id. ib. 12, 502:

    pulcherrime rerum,

    id. H. 4, 125; id. A. A. 1, 213; id. M. 8, 49:

    dulcissime rerum,

    Hor. S. 1, 9, 4.—
    E.
    In adverb. phrases:

    e re natā melius fieri haud potuit,

    after what has happened, Ter. Ad. 3, 1, 8:

    pro re natā,

    according to circumstances, Cic. Att. 7, 8, 2; 14, 6, 1:

    pro tempore et pro re,

    Caes. B. G. 5, 8:

    factis benignus pro re,

    according to circumstances, Liv. 7, 33, 3; Sall. J. 50, 2:

    pro re pauca loquar,

    Verg. A. 4, 337; Lucr. 6, 1280:

    ex re et ex tempore,

    Cic. Fam. 12, 19, 3:

    e re respondi,

    Cat. 10, 8.
    II.
    In partic.
    A.
    Pregn., an actual thing, the thing itself, reality, truth, fact; opposed to appearance, mere talk, the mere name of a thing:

    ecastor, re experior, quanti facias uxorem tuam,

    Plaut. Am. 1, 3, 10:

    desiste dictis nunc jam miseram me consolari: Nisi quid re praesidium apparas, etc.,

    id. Rud. 3, 3, 21: rem ipsam loqui. Ter. And. 1, 2, 31:

    rem fabulari,

    Plaut. Trin 2, 4, 87:

    nihil est aliud in re,

    in fact, Liv. 10, 8, 11 Weissenb. ad loc.:

    se ipsa res aperit,

    Nep. Paus. 3, 7:

    ex re decerpere fructus,

    Hor. S. 1, 2, 79;

    opp. verbum, vox, opinio, spes, nomen, etc.: rem opinor spectari oportere, non verba,

    Cic. Tusc. 5, 11, 32; cf.: te rogo, ut rem potiorem oratione ducas, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 5:

    non modo res omnes, sed etiam rumores cognoscamus,

    Cic. Att. 5, 5, 1:

    qui hos deos non re, sed opinione esse dicunt,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    Peripateticos et Academicos nominibus differentes, re congruentes,

    id. Ac. 2, 5, 15:

    quod nos honestum, illi vanum... verbis quam re probabilius vocant,

    Quint. 3, 8, 22; Sen. Ep. 120, 9:

    eum, tametsi verbo non audeat, tamen re ipsā de maleficio suo confiteri,

    id. Rosc. Am. 42, 123; cf. Ter. Ad. 4, 7, 15:

    vides quantum distet argumentatio tua ab re ipsā atque a veritate,

    Cic. Rosc. Am. 15, 44. — Hence, abl. sing., often strengthened by verā (sometimes as one word, reverā), in fact, really, in truth, indeed, in reality:

    haec ille, si verbis non audet, re quidem verā palam loquitur,

    Cic. Quint. 17, 56; so,

    re quidem verā,

    id. Clu. 19, 54; id. Sest. 7, 15:

    re autem verā,

    id. Fam. 1, 4, 2;

    and simply re verā,

    id. Quint. 2, 7; id. Div. 2, 54, 110; id. Balb. 3, 7:

    re verāque,

    Lucr. 2, 48; cf.:

    et re verā,

    indeed, in fact, Cic. Fam. 3, 5, 1; Liv. 33, 11, 3; 35, 31, 12; 36, 6, 1; Nep. Ages. 2, 3; id. Phoc. 3, 3; Curt. 3, 13, 5; 4, 16, 19; Val. Max. 9, 13, ext. 1; Just. 5, 1, 8; 12, 13, 10; Plin. Ep. 6, 33, 1.—
    B.
    Effects, substance, property, possessions:

    mihi Chrysalus Perdidit filium, me atque rem omnem Meam,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 26; cf.: Ph. Habuitne rem? Ly. Habuit. Ph. Qui eam perdidit... Mercaturamne an venales habuit, ubi rem perdidit? id. Trin. 2, 2, 49 sq.:

    quibus et re salvā et perditā profueram,

    Ter. Eun. 2, 2, 27:

    rem talentum decem,

    id. Phorm. 2, 3, 46; Juv. 3, 16:

    avidior ad rem,

    Ter. Eun. 1, 2, 51:

    rem facere,

    to make money, Cic. Att. 2, 2, 12:

    res eos jampridem, fides deficere nuper coepit,

    id. Cat. 2, 5, [p. 1576] 10:

    qui duo patrimonia accepisset remque praeterea bonis et honestis rationibus auxisset,

    id. Rab. Post. 14, 38:

    libertino natum patre et in tenui re,

    in narrow circumstances, Hor. Ep. 1, 20, 20 et saep.; v. also familiaris.— In plur.: quantis opibus, quibus de rebus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.):

    privatae res,

    Cic. Att. 9, 7, 5.—
    2.
    Hence, law t. t., whatever may be the subject of a right, whether corporeal or incorporeal (v. Sandars, Introd. to Just. Inst. p. 42 sqq.):

    res corporales,

    Just. Inst. 2, 2, 1 sq.; Gai. Inst. 2, 12; Dig. 1, 8, 1:

    res in patrimonio, res extra patrimonium,

    Just. Inst. 2, 1 pr.; Gai. Inst. 2, 1:

    res sanctae,

    Just. Inst. 2, 1, 10; v. also mancipium, privatus, etc.—
    C.
    Benefit, profit, advantage, interest, weal:

    res magis quaeritur, quam, etc.,

    Plaut. Men. 4, 2, 6:

    melius illi consulas quam rei tuae,

    id. Cist. 1, 1, 98:

    haec tuā re feceris,

    to your advantage, id. Capt. 2, 2, 46.— Most freq. with the prepositions in, ex, ob, ab, etc.:

    quasi istic minor mea res agatur quam tua,

    is interested, affected, Ter. Heaut. 2, 3, 113 (v. ago):

    si in rem tuam esse videatur,

    Plaut. Trin. 3, 2, 2:

    vide si hoc in rem deputas,

    id. ib. 3, 3, 19:

    quod in rem recte conducat tuam,

    id. Capt. 2, 3, 26:

    si in remst utrique,

    Ter. And. 3, 3, 14:

    quid mihi melius est, quid magis in rem est, quam? etc.,

    useful, Plaut. Rud. 1, 4, 1:

    tamen in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1:

    omnia quae in rem videbantur esse,

    Curt. 6, 2, 21:

    ad conparanda ea quae in rem erant,

    Liv. 30, 4, 6:

    imperat quae in rem sunt,

    id. 26, 44, 7; 22, 3, 2:

    ex tuā re non est, ut ego emoriar,

    for your advantage, Plaut. Ps. 1, 3, 102: An. Non pudet Vanitatis? Do. Minime, dum ob rem, to the purpose, with advantage, Ter. Phorm. 3, 2, 41: ob rem facere, usefully, with advantage or profit, Sall. J. 31, 5: subdole blanditur, ab re Consulit blandiloquentulus, contrary to his interest, i. e. to his injury, Plaut. Trin. 2, 1, 12 Brix ad loc.:

    haud id est ab re aucupis,

    id. As. 1, 3, 71:

    haec haud ab re duxi referre,

    Liv. 8, 11, 1:

    non ab re esse Quinctio visum est interesse, etc.,

    id. 35, 32, 6; Plin. 27, 8, 35, § 57; Suet. Aug. 94; Gell. 18, 4, 6; 1, 26, 4; Macr. S. 1, 4, 19.—
    D.
    Cause, reason, ground, account; only in the connection eā (hac) re, and eam ob rem, adverb., therefore, on that account:

    eā re tot res sunt, ubi bene deicias,

    Cato, R. R. 158, 2:

    hac re nequeunt ex omnibus omnia gigni, Quod, etc.,

    Lucr. 1, 172; cf.:

    illud eā re a se esse concessum, quod, etc.,

    Cic. Ac. 2, 34, 111:

    patrem exoravi, tibi ne noceat, neu quid ob eam rem succenseat,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 39; cf.:

    quoi rei?

    for what purpose? id. As. 3, 2, 43; id. Poen. 2, 3, 3.—Hence (by uniting into one word) the causal adverbs quare and quamobrem, v. h. vv.—
    E.
    An affair, matter of business, business:

    cum et de societate inter se multa communicarent et de totā illā ratione atque re Gallicanā,

    Cic. Quint. 4, 15:

    rem cum aliquo transigere,

    id. Clu. 13, 39. —

    Hence, transf., in gen.: res alicui est cum aliquo,

    to have to do with any one, Cic. Rosc. Am. 30, 84; id. Sest. 16, 37; id. Fam. 9, 20, 2; Caes. B. G. 7, 77; cf.:

    famigeratori res sit cum damno et malo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 182 Brix ad loc.— Also without a dat.:

    quoniam cum senatore res est,

    Cic. Fam. 13, 26, 3;

    esp., in mal. part.: rem habere cum aliquo or aliquā,

    to have to do with any one, Plaut. Bacch. 3, 6, 35; id. Merc. 3, 1, 37; Ter. Eun. 1, 2, 39; 58. —Ellipt.:

    jam biennium est, quom mecum rem coepit,

    Plaut. Merc. 3, 1, 15. —
    F.
    A case in law, a lawsuit, cause, suit (more gen. than causa):

    ubi res prolatae sunt,

    Plaut. Capt. 1, 1, 10:

    res agi,

    id. Men. 4, 2, 19; id. Aul. 3, 4, 13:

    quibus res erat in controversiā, ea vocabatur lis,

    Varr. L. L. 7, § 93; cf.

    (prob. in allusion to this legal form): tot homines... statuere non potuisse, utrum diem tertium an perendinum... rem an litem dici oporteret,

    Cic. Mur. 12, 27; cf.

    also: quarum rerum litium causarum condixit pater patratus, etc., an ancient formula,

    Liv. 1, 32:

    de rebus ab aliquo cognitis judicatisque dicere,

    Cic. Verr. 2, 2, 48, § 118:

    pecunias capere ob rem judicandam,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    si res certabitur olim,

    Hor. S. 2, 5, 27; 1, 10, 15; 1, 9, 41; id. Ep. 1, 16, 43:

    tractu temporis futurum, ut res pereat,

    Dig. 3, 3, 12:

    rem differre,

    ib. 43, 30, 3: res judicata dicitur, quae finem controversiarum pronuntiatione judicis accipit, ib. 42, 1, 1 et saep.—
    G.
    An affair, esp. a battle, campaign, military operations; in phrase rem (or res) gerere:

    res gesta virtute,

    Cic. Fin. 5, 23, 66:

    ut res gesta est ordine narrare,

    Ter. Ad. 3, 5, 3:

    his rebus gestis,

    Caes. B. G. 5, 8:

    res gerere,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    rem bene gerere,

    id. ib. 1, 8, 1; Ter. Ad. 5, 1, 13:

    comminus rem gerunt,

    Caes. B. G. 5, 44:

    res gestae,

    Hor. Ep. 1, 3, 7; 2, 1, 251:

    adversus duos simul rem gerere,

    Liv. 21, 60:

    rem male gerere,

    Nep. Them. 3, 3; Hor. S. 2, 3, 74:

    in relatione rerum ab Scythis gestarum,

    Just. 2, 1, 1; cf.:

    rem agere,

    Hor. S. 1, 9, 4; id. A. P. 82:

    ante rem,

    before the battle, Liv. 4, 40:

    cum Thebanis sibi rem esse existimant,

    Nep. Pel. 1, 3; Cic. Sest. 16, 37.—
    H.
    Acts, events, as the subject of narration, a story, history:

    res in unam sententiam scripta,

    Auct. Her. 1, 12, 20:

    cui lecta potenter erit res,

    Hor. A. P. 40; id. S. 1, 10, 57; id. Ep. 1, 19, 29:

    in medias res auditorem rapere,

    id. A. P. 148; 310:

    agitur res in scaenis,

    id. ib. 179; cf.:

    numeros animosque secutus, non res,

    id. Ep. 1, 19, 25; Phaedr. 5, 1, 12:

    sicut in rebus ejus (Neronis) exposuimus,

    Plin. 2, 83, 85, § 199:

    litterae, quibus non modo res omnis, sed etiam rumores cognoscamus,

    Cic. Att. 5, 5, 1:

    res populi Romani perscribere, Liv. praef. § 1: res Persicae,

    history, Nep. Con. 5, 4; id. Cat. 3, 2.—
    K.
    Res publica, also as one word, respublica, the common weal, a commonwealth, state, republic (cf. civitas); also, civil affairs, administration, or power, etc.: qui pro republicā, non pro suā obsonat, Cato ap. Ruf. 18, p. 210; cf.:

    erat tuae virtutis, in minimis tuas res ponere, de re publicā vehementius laborare,

    Cic. Fam. 4, 9, 3:

    dummodo ista privata sit calamitas et a rei publicae periculis sejungatur,

    id. Cat. 1, 9; cf.:

    si re publicā non possis frui, stultum est nolle privatā,

    id. Fam. 4, 9, 4:

    egestates tot egentissimorum hominum nec privatas posse res nec rem publicam sustinere,

    id. Att. 9, 7, 5 (v. publicus); Cato ap. Gell. 10, 14, 3: auguratum est, rem Romanam publicam summam fore, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    quo utiliores rebus suis publicis essent,

    Cic. Off. 1, 44, 155:

    commutata ratio est rei totius publicae,

    id. Att. 1, 8, 4: pro republicā niti, Cato ap. Charis. p. 196 fin.:

    merere de republicā,

    Plaut. Am. prol. 40:

    de re publicā disputatio... dubitationem ad rem publicam adeundi tollere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    oppugnare rem publicam,

    id. Cael. 1, 1; id. Har. Resp. 8, 15; id. Sest. 23, 52:

    paene victā re publicā,

    id. Fam. 12, 13, 1:

    delere rem publicam,

    id. Sest. 15, 33; Lact. 6, 18, 28.—Esp. in the phrase e re publicā, for the good of the State, for the public benefit:

    senatūs consultis bene et e re publicā factis,

    Cic. Phil. 3, 12, 30:

    ea si dicam non esse e re publicā dividi,

    id. Fam. 13, 8, 2; id. Mil. 5, 14; Liv. 8, 4, 12; 25, 7, 4; 34, 34, 9; Suet. Rhet. 1 init. —Post-class. and rare, also ex republicā, Gell. 6, 3, 47; 11, 9, 1;

    but exque is used for euphony (class.): id eum recte atque ordine exque re publicā fecisse,

    Cic. Phil. 3, 15, 38; 5, 13, 36; 10, 11, 26.— In plur.:

    eae nationes respublicas suas amiserunt, C. Gracch. ap. Fest. s. h. v. p. 286 Müll.: hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum,

    Cic. Rep. 1, 28, 44:

    circuitus in rebus publicis commutationum,

    id. ib. 1, 29, 45 et saep.—
    2.
    Sometimes simply res, the State (in the poets, and since the Aug. per. in prose): unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84 (Ann. v. 313 Vahl.):

    hic (Marcellus) rem Romanam sistet,

    Verg. A. 6, 858; cf.:

    nec rem Romanam tam desidem umquam fuisse,

    Liv. 21, 16; 1, 28:

    parva ista non contemnendo majores nostri maximam hanc rem fecerunt,

    id. 6, 41 fin.:

    Romana,

    Hor. C. S. 66; id. Ep. 1, 12, 25; Ov. M. 14, 809; Sall. C. 6, 3; cf.:

    ut paulo ante animum inter Fidenatem Romanamque rem ancipitem gessisti,

    Liv. 1, 28 fin.:

    Albana,

    id. 1, 6.— In plur.:

    res Asiae evertere,

    Verg. A. 3, 1:

    custode rerum Caesare,

    Hor. C. 4, 15, 17; cf.:

    res sine discordiā translatae,

    Tac. H. 1, 29; so (also in Cic.), rerum potiri, v. potior. —
    L.
    Res novae, political changes, a revolution, etc.; v. novus.

    Lewis & Short latin dictionary > res

  • 52 salgamarius

    salgămārĭus, ii, m. [salgama], one who makes or sells pickles, halmeutês, Col. 12, 56, 1.—Hence, Salgamarius, the title of a treatise by C. Matius on pickling fruits, Col. 12, 46, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > salgamarius

  • 53 scitamenta

    scītāmenta, ōrum, n. [1. scitus, A. 2.].
    I.
    Delicate food, dainties (ante- and postclass.), Plaut. Men. 1, 3, 26: Matius ap. Gell. 20, 9, 3; Macr. S. 7, 14; App. M. 10, p. 245. —
    * II.
    Trop., of figures of speech, niceties, prettinesses: 'Omoioteleuta... kai homoioptôta ceteraque hujusmodi scitamenta, Gell. 18, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > scitamenta

  • 54 simplex

    simplex, ĭcis (abl., regul. simplici;

    simplice,

    Lucr. 1, 1013), adj. [sim-; cf. Sanscr. sam, Gr. hama, with Lat. sin-guli, semel, sem-per; and plico].
    I.
    In gen., simple, plain, uncompounded, unmixed, = haplous (cf.:

    sincerus, purus): aut simplex est natura animantis, ut vel terrena sit, vel ignea, etc.... aut concreta est ex pluribus naturis,

    Cic. N. D. 3, 14, 34:

    natura (opp. mixta, conexa, etc.),

    Lucr. 3, 231; Cic. N. D. 2, 11, 29; id. Sen. 21, 78:

    si unum ac simplex (genus inperii) probandum sit, regium probem,

    id. Rep. 1, 35, 54; cf. id. ib. 2, 23, 43:

    finis bonorum, qui simplex esse debet, ex dissimillimis rebus misceri et temperari potest,

    id. Off. 3, 33, 119:

    (comoedia) Duplex quae ex argumento facta'st simplici,

    Ter. Heaut. prol. 6:

    (auditus) iter simplex et directum (opp. flexuosum),

    Cic. N. D. 2, 57, 144:

    simplex est manere, illud (in Hispaniam ire) anceps,

    free from risk, id. Att. 12, 7, 1:

    unum est et simplex aurium judicium,

    free from complication, id. Font. 10, 22 (6, 12):

    necessitudines,

    unqualified, absolute, id. Inv. 2, 57, 171; cf.:

    simplex officium atque una est bonorum omnium causa,

    id. Sull. 3, 9:

    nihil simplici in genere omnibus ex partibus perfectum natura expolivit,

    id. Inv. 2, 1, 3:

    res aperta ac simplex,

    id. Caecin. 2, 5:

    ratio veritatis,

    id. de Or. 1, 53, 229; Quint. 8, 3, 87:

    decem regii lembi simplici ordine intrarunt urbem,

    i. e. one by one, Liv. 44, 12, 6; Tac. H. 5, 23; cf.: simplici directā acie, simplicibus ordinibus, single, Auct. B. Alex. 37, 3 sq.:

    acies,

    id. B. Afr. 13, 2:

    simplex acies media, cornibus duplex,

    id. ib. 59, 2:

    simplici caule,

    Plin. 25, 7, 36, § 74: cum in eo ne simplici quidem genere mortis contenti inimici fuissent, i. e. not with his simple death, but must have torture, Liv. 40, 24, 8:

    qui necem suam per venenum inimicis promiserat, non gravius quam simplici morte puniit,

    Suet. Caes. 74:

    qui proculcari nepotem, quam simplici morte interfici maluit,

    Just. 44, 4, 4 al.:

    nec via mortis erat simplex,

    they died in various ways, Verg. G. 3, 482; cf.:

    ne simplici quidem morte moriebantur, Sall. ap. Serv. ad Verg. l. l. (H. 3, 25 Dietsch ad loc.): nec modus inserere atque oculos inponere simplex,

    Verg. G. 2, 73:

    vulnus,

    Ov. M. 6, 254:

    (tibia) tenuis simplexque foramine pauco,

    Hor. A. P. 203:

    simplici myrto nihil allabores,

    id. C. 1, 38, 5:

    esca,

    id. S. 2, 2, 73:

    jus,

    id. ib. 2, 4, 64:

    cibus,

    Plin. 11, 53, 117, § 282:

    aqua,

    Ov. Am. 2, 6, 32; Tac. G. 23:

    arces dejecit plus vice simplici,

    more than once, Hor. C. 4, 14, 13:

    verba,

    uncompounded, Quint. 1, 5, 3:

    voces,

    id. 1, 5, 65; but: ornatus verborum duplex, unus simplicium, alius conlocatorum, single, Cic. Or. 24, 80; cf.:

    quaedam sunt in rebus simplicia, quaedam complicata,

    id. Fat. 13, 30.— Comp.:

    quantitas simplicior,

    Quint. 11, 3, 15.— Sup.:

    ex simplicissimā quāque materiā (opp. multiplex),

    Quint. 10, 5, 10:

    res,

    id. 10, 2, 10.—
    II.
    In partic., simple in a moral sense, without dissimulation, open, frank, straightforward, direct, guileless, artless, honest, sincere, ingenuous, etc. (cf. candidus).—Of persons:

    cum de viro bono quaeritur, quem apertum et simplicem volumus esse, non sunt in disputando vafri, non veteratores, non malitiosi,

    Cic. Rep. 3, 16, 26; id. Off. 1, 19, 63:

    simplicem et communem et consentientem... eligi par est (opp. multiplex ingenium et tortuosum),

    id. Lael. 18, 65; id. Ac. 2, 35, 112:

    tuum hominis simplicis pectus vidimus,

    id. Phil. 2, 43, 111; Liv. 24, 10; Hor. S. 1, 3, 52; 2, 2, 68; id. C. 2, 8, 14; Ov. H. 12, 90; 16, 285:

    credebant simplices ac religiosi homines,

    Liv. 24, 10, 6.—Of things:

    fidelis et simplex et fautrix suorum regio,

    Cic. Planc. 9, 22:

    animal sine fraude dolisque, Innocuum, simplex,

    Ov. M. 15, 121: animus, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8:

    nihil simplex, nihil sincerum,

    Cic. Att. 10, 6, 2:

    virtus,

    Vell. 2, 129, 1:

    verba,

    Suet. Tib. 61:

    cogitationes,

    Tac. G. 22.— Comp.:

    simplicior quis,

    too straightforward, too blunt, Hor. S. 1, 3, 63.— Sup.:

    simplicissimi omnium habentur iracundi,

    Sen. Ira, 2, 16, 3:

    dux,

    Vell. 2, 116, 4:

    mens,

    Petr. 101, 3.—Hence, adv.: simplĭcĭter (acc. to I.), simply, plainly, straightforwardly, naturally, directly, utterly, without reserve, = haplôs:

    quorum (verborum) primum nobis ratio simpliciter videnda est, deinde conjuncte,

    Cic. de Or. 3, 37, 149:

    quaedam genera causarum simpliciter ex suā vi considerantur,

    id. Inv. 2, 33, 102:

    ipsa inventa exponentur simpliciter sine ullā exornatione,

    id. ib. 2, 3, 11:

    locuti sunt simpliciter et splendide,

    id. de Or. 2, 16, 68:

    aut simpliciter quaeritur aut comparate,

    id. Top. 22, 84:

    si est simpliciter breviterque dicendum,

    id. Off. 2, 9, 31; so (with breviter) id. Arch. 12, 32:

    illud nomen simpliciter positum, hoc ad aliquid esse,

    Quint. 1, 6, 13:

    frondes Simpliciter positae, scaena sine arte fuit,

    Ov. A. A. 1, 106; Tac. G. 5; cf. comp.:

    brevius ac simplicius tradi,

    Quint. 8, prooem. §

    1: ignorare se dixit, quidnam perplexi sua legatio haberet, cum simpliciter ad amicitiam petendam venissent,

    simply, purely, only, Liv. 34, 57, 6:

    quidam ludere eum simpliciter, quidam haud dubie insanire, aiebant,

    merely, only, id. 41, 20, 4:

    Cyrenaica philosophia, quam ille et ejus posteri simpliciter defenderunt,

    Cic. de Or. 3, 17, 62:

    in sententiā simpliciter e re publicā ferendā,

    id. Red. ad Quir. 10, 24 B. and K.— Comp.:

    molluscum simplicius sparsum,

    Plin. 16, 16, 27, § 68.—
    2.
    (Acc. to II.) Plainly, openly, frankly, artlessly, ingenuously, uprightly, honestly, candidly: simpliciter et candide, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1:

    simpliciter scripserat quae sentiebat,

    Curt. 7, 2, 36:

    simpliciter et libere (opp. dissimulanter et furtim),

    Plin. Ep. 1, 13, 2:

    simpliciter et palam lusit,

    Suet. Aug. 71:

    me amice simpliciterque reprehenderent,

    Plin. Ep. 5, 3, 1:

    qui se simpliciter credunt amicis,

    id. ib. 6, 22, 1.— Comp.:

    simultates simplicius nutrire (opp. callide),

    Tac. H. 3, 53 fin.:

    quo simplicius tibi confitebor,

    Plin. Ep. 5, 19, 1; Quint. 1, 13, 2; Tac. H. 3, 53. — Sup.:

    simplicissime loqui,

    Tac. H. 1, 15 fin.
    3.
    In the singular number:

    dicere,

    Hier. in Matt. 1, 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > simplex

  • 55 species

    spĕcĭes, ēi ( gen. sing. specie or specii, Matius ap. Gell. 9, 14, 15; gen. and dat. plur. were not in use in Cicero's time, but formarum, formis were used instead; cf. Cic. Top. 7, 30.—At a later period were introduced:

    specierum,

    Pall. Oct. 14, 15; Cod. Just. 1, 2, 10; Cael. Aur. Tard. 1, 5, § 151; cf. Charis. p. 18 P.; and Diom. p. 281 P.:

    speciebus,

    App. ad Asclep. p. 92, 25; Cod. Just. 11, 9, 1 al.; Dig. 28, 2, 29, § 10), f. [specio].
    I.
    Act., a seeing, sight, look, view (rare; cf.

    aspectus): speciem quo vortimus,

    Lucr. 4, 242; so id. 4, 236 (for which, a little before, visus); 5, 707; 5, 724; Vitr. 3, 2 fin.; 5, 9:

    si tantis intervallis nostra species potest id animadvertere,

    id. 9, 4:

    qui sensus nostros specie primā acerrime commovent,

    Cic. de Or. 3, 25, 98:

    qui doloris speciem ferre non possunt,

    id. Tusc. 2, 23, 54.—
    II.
    Pass., prop. that which is seen in a thing, i. e. the outward appearance, outside, exterior; shape, form, figure, mien, etc. (freq. and class.; syn. forma).
    A.
    Lit.:

    praeter speciem stultus,

    Plaut. Most. 4, 2, 49:

    quod speciem ac formam similem gerit ejus imago,

    Lucr. 4, 52; cf.:

    quae species formaque pugnae, qui motus hominum non ita expictus est, ut, etc.,

    outlines, contours, Cic. Tusc. 5, 39, 114:

    esse aliquem humanā specie et figurā,

    id. Rosc. Am. 22, 63:

    hominis esse specie deos confitendum est,

    id. N. D. 1, 18, 48:

    edepol specie lepida mulier!

    Plaut. Rud. 2, 4, 2; cf.:

    bellan' videtur specie mulier?

    id. Bacch. 4, 7, 40; id. Most. 1, 3, 23; id. Mil. 4, 2, 10; 4, 6, 20:

    urbis speciem vidi,

    id. Pers. 4, 4, 2; so,

    species praeclara oppidi,

    Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Verr. 2, 4, 58, § 129:

    sphaerae (Archimedeae), etc.,

    id. Rep. 1, 14, 21:

    navium,

    Caes. B. G. 4, 25; cf.:

    nova atque inusitata,

    id. ib. 2, 31:

    horribilis,

    id. ib. 7, 36:

    agro bene culto nihil potest esse specie ornatius,

    Cic. Sen. 16, 57:

    horum hominum species est honestissima,

    id. Cat. 2, 8, 18:

    ad speciem magnifico ornatu,

    as to outward appearance, id. Verr. 2, 1, 22, § 58:

    populi,

    id. Rep. 3, 33, 45:

    nec ulla deformior species est civitatis, quam illa, in quā opulentissimi optimi putantur,

    id. Rep. 1, 34, 51: speciem honesti habere, the look or semblance of what is right, id. Off. 3, 2, 7:

    turba majorem quam pro numero speciem ferens,

    Curt. 3, 2, 3; cf.:

    fallaces sunt rerum species, quibus credimus,

    Sen. Ben. 4, 34, 1.—
    2.
    Something seen, a spectacle, sight, appearance:

    ponite itaque ante oculos miseram quidem illam ac flebilem speciem,

    Cic. Phil. 11, 3:

    non tulit hanc speciem furiatā mente Coroebus,

    Verg. A. 2, 407 (cf. I. supra).—
    3.
    Trop., that which is seen by the mind, an idea, notion: hanc illi idean appellabant:

    nos recte speciem possumus dicere,

    Cic. Ac. 1, 8, 30; cf. id. Top. 7, 30:

    insidebat in ejus mente species eloquentiae,

    id. Or. 5, 18:

    excellentis eloquentiae speciem et formam adumbrabimus,

    id. ib. 14, 43:

    species, forma et notio viri boni,

    id. Off. 3, 20, 81; cf.:

    prima sit haec forma et species et origo tyranni,

    id. Rep. 2, 29, 51:

    qui species alias veri scelerisque capiet,

    Hor. S. 2, 3, 208:

    utinam non inanes species anxio animo figuraret,

    Curt. 7, 1, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    A look, show, seeming, appearance, semblance, pretence, cloak, color, pretext, etc. (opp. that which is real, actual, etc.).
    a.
    In gen.:

    obiciuntur saepe formae, quae reapse nullae sunt, speciem autem offerunt,

    Cic. Div. 1, 37, 81:

    ista securitas specie quidem blanda sed reapse, etc.,

    id. Lael. 13, 47:

    cujus rei species erat acceptio frumenti,

    Sall. J. 29, 4:

    fraudi imponere aliquam speciem juris,

    Liv. 9, 11:

    specie liberā... re verā, etc.,

    id. 35, 31; cf.:

    litteras inanis vanā specie libertatis adumbratas esse,

    id. 33, 31, 2 Weissenb. ad loc.:

    plurimi ibi a fallaci equitum specie agasonibusque excepti sunt,

    id. 7, 15, 7:

    si dux primam speciem adpropinquantis terroris sustinuisset,

    id. 44, 6, 6 Weissenb. ad loc.:

    quae (nomina) primā specie admirationem, re explicatā risum movent,

    Cic. Fin. 4, 22, 61:

    quaedam humanitatis habent primam speciem ut misericordia,

    id. Tusc. 4, 14, 32:

    similitudinem quandam speciemque sapientium gerere,

    id. Off. 3, 4, 16:

    si speciem utilitatis voluptas habere dicetur,

    id. ib. 3, 33, 120.— Hence,
    b.
    Esp. with gen. of that which is assumed or pretended, under pretext of, under pretence of, etc.
    (α).
    With abl.:

    fortis viros specie quādam virtutis adsimulatae tenebat,

    Cic. Cael. 6, 14.—
    (β).
    With sub:

    sub specie tutelae liberūm ejus invasisse regnum,

    Curt. 9, 2, 7; 10, 6, 21; Liv. 44, 24, 4.—
    (γ).
    With per:

    per speciem celebrandarum cantu epularum,

    Liv. 9, 30, 8:

    per speciem auxilii Byzantiis ferendi, re ipsā, etc.,

    id. 39, 35, 4; 40, 13, 8; 42, 52, 8.—
    (δ).
    With in:

    si quis in speciem refectionis (viae) deteriorem viam facit,

    Dig. 43, 11, 1, § 2.—Adverb.: in speciem, for a show, as a pretence:

    haud dubio in speciem consensu fit ad Poenos deditio,

    Liv. 24, 1, 8:

    dilatā in speciem actione, re ipsā sublatā,

    id. 3, 9, 13; so,

    ad speciem tabernaculis relictis,

    Caes. B. C. 2, 35 fin.; id. B. G. 1, 51; Quint. Cic. Pet. Cons. 5, 18 al.—
    2.
    Also with gen.: in speciem, after the manner, in the fashion, like (cf. tamquam; poet.):

    inque chori ludunt speciem,

    Ov. M. 3, 685:

    in montis speciem curvari,

    id. ib. 15, 509; cf.:

    scorpiones vermiculos ovorum specie pariunt,

    Plin. 11, 25, 30, § 86.—
    3.
    Pregn., like the Engl. show, for ornament, display, splendor, beauty (cf.:

    dignitas, venustas): ut in usum boni sint et in speciem populo,

    Plaut. Most. 1, 2, 42:

    fuit pompa, fuit species, fuit incessus saltem Seplasiā dignus et Capuā,

    Cic. Pis. 11, 24:

    adhibere quandam in dicendo speciem atque pompam,

    id. de Or. 2, 72, 294:

    speciem candoremque caeli,

    id. Tusc. 1, 28, 68; cf. id. N. D. 2, 37; 2, 39:

    specie et motu capere homines,

    id. Brut. 62, 224:

    triumpho praebere speciem,

    Liv. 34, 52, 10:

    addere speciem,

    id. 37, 40; 9, 40:

    si fortunatum species et gratia praestat,

    Hor. Ep. 1, 6, 49; cf. id. ib. 2, 2, 203:

    ducit te species,

    id. S. 2, 2, 35:

    speciem Saturnia vaccae probat,

    Ov. M. 1, 612:

    juvenis,

    Juv. 10, 310:

    corporis,

    Curt. 7, 9, 19; Vitr. 3, 2.—
    C.
    Transf.
    1.
    Concr. (for simulacrum, i. q. eidôgon).
    a.
    An appearance in sleep, a vision, apparition (mostly poet.), Lucr. 1, 125:

    repetit quietis Ipsa suae speciem,

    Ov. M. 9, 473:

    voce suā specieque viri turbata soporem Excutit,

    id. ib. 11, 677:

    in quiete utrique consuli eadem dicitur visa species viri, etc.,

    Liv. 8, 6:

    per nocturnas species,

    id. 26, 19; cf.:

    mirabundi velut ad somni vanam speciem,

    id. 33, 32, 7; Sil. 13, 394; Curt. 3, 6, 7.—
    b.
    A likeness, image, statue: tum species ex aere vetus concidit... Et divum simulacra peremit fulminis ardor... Sancta Jovis species... Haec tardata diu species tandem celsā in sede locata, Cic. poët. Div. 1, [p. 1737] 12, 21.—
    2.
    Reputation, honor:

    o speciem dignitatemque populi Romani, quam reges pertimescant,

    Cic. Dom. 33, 89.—
    3.
    The particular thing among many to which the looks are turned; hence, a particular sort, kind, or quality, a species:

    species pars est generis,

    App. Asclep. p. 78, 26:

    harum singula genera minimum in binas species dividi possunt, etc.,

    Varr. R. R. 3, 3, 3; cf.:

    genus est id, quod sui similes communione quādam, specie autem differentes, duas aut plures complectitur partes,

    Cic. de Or. 1, 42, 189:

    primum illud genus quaerimus, ex quo ceterae species suspensae sunt... Homo species est, ut Aristoteles ait, canis species: commune his vinculum animal,

    Sen. Ep. 58, 7; Varr. R. R. 1, 9, 4; id. L. L. 10, § 18; Cic. Inv. 1, 27, 40; id. Or. 10, 33; id. Top. 18, 68; Quint. 3, 6, 26; 3, 10, 2; 5, 10, 90 al.: codicillis multas species vestis, argenti specialiter reliquit, many kinds or sorts, Dig. 34, 2, 19; cf. ib. 41, 1, 7.—
    b.
    In later jurid. lang., a special case:

    proponitur apud eum species talis: Sutor puero discenti cervicem percussit, etc.,

    Dig. 9, 2, 5 fin.; 31, 1, 85.—
    c.
    In late Lat., goods, wares (that are classed together; cf. assortment);

    publicae,

    Cod. Just. 1, 2, 10:

    annonariae,

    ib. 11, 73, 3:

    vendenda sit species,

    i. e. wine, Pall. Oct. 14, 3.—Esp., spices, drugs, etc., Macr. S. 7, 8 med.; Dig. 39, 4, 16, § 7; Pall. Oct. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > species

  • 56 tonsilis

    tonsĭlis, e, adj. [tondeo], that may be shorn, cut, or clipped.
    I.
    Lit.:

    villus,

    Plin. 8, 50, 76, § 203:

    facilitas piceae,

    id. 16, 10, 18, § 40. —
    II.
    Transf., for tonsus, shorn, clipped, cut, lopped: tapetes, Matius ap. Gell. 20, 9, 3:

    nemora,

    Plin. 12, 2, 6, § 13; cf.

    buxetum,

    Mart. 3, 58, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > tonsilis

  • 57 urceum

    urcĕus, i, m. ( neutr. collat. form ur-cĕum, Cato, R. R. 13, 1) [Gr. urcha, a jar; cf.

    orca],

    a pitcher, water-pot, ewer, Dig. 33, 7, 18, § 3; Hor. A. P. 22; Plaut. Mil. 3, 2, 18; Cn. Matius ap. Gell. 10, 24, 10; Plin. 19, 5, 24, § 71; Col. 12, 52, 8; Mart. 11, 56, 3; 12, 32, 16 al.

    Lewis & Short latin dictionary > urceum

  • 58 urceus

    urcĕus, i, m. ( neutr. collat. form ur-cĕum, Cato, R. R. 13, 1) [Gr. urcha, a jar; cf.

    orca],

    a pitcher, water-pot, ewer, Dig. 33, 7, 18, § 3; Hor. A. P. 22; Plaut. Mil. 3, 2, 18; Cn. Matius ap. Gell. 10, 24, 10; Plin. 19, 5, 24, § 71; Col. 12, 52, 8; Mart. 11, 56, 3; 12, 32, 16 al.

    Lewis & Short latin dictionary > urceus

  • 59 venenata

    vĕnēno, āvi, ātum, 1, v. a. [venenum].
    I.
    To poison.
    A.
    Lit.:

    ut spatium caeli quādam de parte venenet,

    Lucr. 6, 820:

    carnem,

    Cic. N. D. 2, 50, 126:

    telum,

    id. Quint. 2, 8:

    sagittas,

    Hor. C. 1, 22, 3.—
    B.
    Trop.:

    non odio obscuro morsuque venenat,

    harms, Hor. Ep. 1, 14, 38.—
    II.
    To color, dye: quos (tapetes) concha purpura imbuens venenavit, Cn. Matius poët. ap. Gell. 20, 9, 3: venenatus, Mass. Sabin. ib. 10, 15, 27; cf. Serv. ad Verg. A. 4, 137.—Hence, vĕnēnātus, a, um, P. a. (acc. to I.), filled with poison, envenomed; hence, poisonous, venomous.
    A.
    Lit.:

    colubrae,

    Lucr. 5, 27:

    dentes,

    Ov. H. 12, 95:

    anguis,

    id. Ib. 479:

    morsus,

    Plin. 8, 58, 83, § 227.— Comp.:

    nihil est usquam venenatius quam in mari pastinaca,

    Plin. 32, 2, 12, § 25.— Sup.:

    vipera,

    Tert. Bapt. 1. — Subst.: vĕnēnāta, ōrum, n. (sc. animalia), venomous animals, Plin. 29, 4, 23, § 74.—
    2.
    Transf., bewitched, enchanted; magic:

    virga,

    Ov. M. 14, 413.—
    B.
    Trop.:

    nulla venenato littera mixta joco,

    harming, biting, Ov. Tr. 2, 566: eos vos muneribus venenatis venistis depravatum, corrupting, dangerous, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 17, 35:

    punctu,

    App. M. 7, p. 196, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > venenata

  • 60 veneno

    vĕnēno, āvi, ātum, 1, v. a. [venenum].
    I.
    To poison.
    A.
    Lit.:

    ut spatium caeli quādam de parte venenet,

    Lucr. 6, 820:

    carnem,

    Cic. N. D. 2, 50, 126:

    telum,

    id. Quint. 2, 8:

    sagittas,

    Hor. C. 1, 22, 3.—
    B.
    Trop.:

    non odio obscuro morsuque venenat,

    harms, Hor. Ep. 1, 14, 38.—
    II.
    To color, dye: quos (tapetes) concha purpura imbuens venenavit, Cn. Matius poët. ap. Gell. 20, 9, 3: venenatus, Mass. Sabin. ib. 10, 15, 27; cf. Serv. ad Verg. A. 4, 137.—Hence, vĕnēnātus, a, um, P. a. (acc. to I.), filled with poison, envenomed; hence, poisonous, venomous.
    A.
    Lit.:

    colubrae,

    Lucr. 5, 27:

    dentes,

    Ov. H. 12, 95:

    anguis,

    id. Ib. 479:

    morsus,

    Plin. 8, 58, 83, § 227.— Comp.:

    nihil est usquam venenatius quam in mari pastinaca,

    Plin. 32, 2, 12, § 25.— Sup.:

    vipera,

    Tert. Bapt. 1. — Subst.: vĕnēnāta, ōrum, n. (sc. animalia), venomous animals, Plin. 29, 4, 23, § 74.—
    2.
    Transf., bewitched, enchanted; magic:

    virga,

    Ov. M. 14, 413.—
    B.
    Trop.:

    nulla venenato littera mixta joco,

    harming, biting, Ov. Tr. 2, 566: eos vos muneribus venenatis venistis depravatum, corrupting, dangerous, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 17, 35:

    punctu,

    App. M. 7, p. 196, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > veneno

См. также в других словарях:

  • Matĭus — Matĭus, Cajus, römischer Ritter, geb. 84 v. Chr., Zeitgenoß u. Freund Cäsars, ohne sich in die Politik zu mischen; nach Cäsars Tode stand er auf der Partei Octavians. Es ist ungewiß, ob er mit dem epischen Dichter M., von dessen Gedichten noch… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Matius — Gaius Matius († nach 44 v. Chr.) war ein römischer Bürger und Freund Gaius Iulius Caesars sowie Marcus Tullius Ciceros. Er gehörte der gens Matia an. Matius vermittelte zwischen Cicero, der ihn häufig in seine Briefen erwähnte (unter ihnen ist… …   Deutsch Wikipedia

  • Gaius Matius — († nach 44 v. Chr.) war ein römischer Bürger und Freund Gaius Iulius Caesars sowie Marcus Tullius Ciceros. Er gehörte der gens Matia an. Matius vermittelte zwischen Cicero, der ihn häufig in seine Briefen erwähnte (unter ihnen ist auch ein Brief… …   Deutsch Wikipedia

  • Gaius Matius — (fl. 1st century BC) (PW 1) was a citizen of ancient Rome notable as a friend of Cicero and Julius Caesar. A member of the gens Matia, he belonged to the party of Caesar, and helped Cicero in his relationship with Caesar in 49 and 48 BC. After… …   Wikipedia

  • Caïus Matius — Caius Matius Caïus Matius (1er siècle av. J. C.) fut un ami proche de Jules César et de Cicéron. Portail de la Rome antique Ce document provient de « Caius Matius ». Catégorie : Personnalité politique de la Rome antique …   Wikipédia en Français

  • Caius Matius — Caïus Matius (1er siècle av. J. C.) fut un ami proche de Jules César et de Cicéron. Portail de la Rome antique Catégorie : Personnalité politique de la Rome antique …   Wikipédia en Français

  • AQUILIUS Matius — vide Marins …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CAJUS Matius Nepos — Consul, Collega L. Cassii Longini, an. Urb. Cond. 647. Bocchum Maurorum Regem, et Iugurtham fudit …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MATI — Matius …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • МАЦИИ —    • Matius,        1. Gaius, из сословия всадников, родился в 84 г. до Р. X., получил свое образование в Греции, пользовался покровительством и дружбой Цезаря, ценившего его за любезность его характера и глубокую образованность. Cic. ad. fam. 7 …   Реальный словарь классических древностей

  • Bravil — Cyrodiil Cet article fait partie de la série Jeu de rôle Jeux : Liste par genre • Catégories par genre • Liste alphabétique • Autres : Éditeurs • Magazines …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»