Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

māgnificentia

  • 21 hoce

    hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
    (α).
    With subst.:

    hic homo sanus non est,

    Plaut. Am. 1, 1, 246:

    rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,

    id. Bacch. 1, 1, 53:

    quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,

    Cic. Rep. 1, 17:

    genus hoc,

    id. ib. 1, 25:

    hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,

    id. ib. 1, 19; cf.:

    quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,

    id. ib. 1, 1:

    his libris,

    id. ib. 1, 7:

    hae feriae,

    id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:

    hoc otio,

    id. ib. 9 fin.:

    haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,

    id. ib. 1, 10:

    ad haec cituma,

    id. ib. 1, 21:

    hic vir,

    Liv. 7, 39, 12.—
    (β).
    Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):

    hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,

    Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:

    feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,

    id. ib. 1, 21 fin.:

    hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 87:

    docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,

    Cic. Rep. 1, 15:

    dixerat hoc ille, cum, etc.,

    id. ib. 1, 12:

    haec Scipio cum dixisset,

    id. ib. 1, 11:

    haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,

    id. ib. 1, 7.—
    B.
    More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);

    and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,

    Ter. And. 2, 3, 17:

    eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,

    Plaut. Capt. prol. 10; so,

    hujusce,

    id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:

    atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    hisce homines ubi habitent,

    Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,

    hisce,

    id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:

    haec aedes,

    Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,

    haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,

    id. Aul. 3, 5, 58:

    haec (puellae),

    Ter. Eun. 3, 5, 34:

    haec sententiae,

    Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:

    aliut posticum harunce aedium,

    Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:

    harunc aedium,

    id. Most. 2, 1, 57:

    sine opera tua nihil di horunc facere possunt,

    id. Cist. 1, 1, 53:

    horunc,

    id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:

    cedo signum, si harunc Baccharum es,

    Plaut. Mil. 4, 2, 25:

    harunc aedium,

    id. Merc. 5, 1, 3:

    hisce ego Placidum ted hodie reddam,

    id. Curc. 5, 3, 48; cf.:

    quid dicam hisce, incertus sum,

    Ter. Hec. 3, 4, 36:

    tu ab hisce rebus animum avoca,

    Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,

    hisce,

    Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,

    hosce,

    id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:

    apud hasce aedes,

    Plaut. Am. 1, 1, 194; so,

    hasce,

    id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—

    With the interrog. particle: hicin' Achilles est?

    Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,

    hicinest?

    id. Pers. 5, 2, 49; cf.:

    hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?

    Cic. Mil. 38, 104 et saep.:

    haecine,

    Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:

    huncine hominem,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:

    huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

    hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?

    Plaut. Bacch. 3, 3, 43:

    o Juppiter, hoscine mores!

    Ter. Ad. 4, 7, 40:

    hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,

    Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;

    so in the shorter form, hicne,

    Cic. Rosc. Am. 48, 141:

    ex hocne equo,

    id. Fat. 3, 5:

    cum hocne,

    id. Att. 9, 7, 3:

    ex hacne natura,

    id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;

    in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,

    Inscr. Orell. 5; cf.:

    HVIVSQ. LOCI,

    id. ib. 1580; 2300;

    and HOIVSQVE AEDIS ERGO,

    id. ib. 2488.—
    C.
    With other pronouns:

    hos eosdem motus perturbationes dixerimus,

    Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:

    cum idem hoc visum diceretur,

    id. Rep. 1, 14:

    hoc idem fit in reliquis civitatibus,

    Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:

    haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,

    Caes. B. G. 7, 17 fin.:

    haec eadem genera,

    Quint. 6, 3, 54:

    hoc ipsum civile jus,

    Cic. Rep. 1, 2:

    sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,

    Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:

    ad hunc eum ipsum,

    Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:

    idem hoc ipsum,

    id. Tusc. 5, 9, 26:

    huic illi legato,

    id. Fl. 22, 52:

    hunc illum fatis Portendi generum,

    Verg. A. 7, 255; cf.:

    hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    hic est ille status quantitatis,

    Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:

    hujus istius facti stultitia,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ista haec epigrammata,

    Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

    callidum quendam hunc,

    Cic. de Or. 1, 50, 218.—
    D.
    Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):

    ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,

    Cic. Inv. 2, 16, 50:

    in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

    id. Rep. 1, 1:

    si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,

    Quint. 7, 2, 30:

    cum hic testamento, ille proximitate nitatur,

    id. 3, 6, 95:

    in his judicem sibi, in illis alii credere,

    id. 5, 7, 33:

    haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,

    id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:

    cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,

    Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:

    iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,

    id. Ac. 2, 33, 105:

    si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,

    id. Inv. 2, 41, 121:

    has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,

    id. Ac. 2, 42, 130:

    Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,

    this... that, id. Fam. 9, 16, 4:

    ego hoc dico. adversarius hoc,

    Quint. 4, 4, 8:

    vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,

    Verg. A. 6, 621 sq.:

    hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,

    Tac. A. 14, 8:

    quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,

    Quint. 6, 1, 3 sq.:

    interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?

    id. 7, 3, 9:

    alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,

    Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,

    Ov. M. 1, 293.—
    2.
    Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:

    hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,

    id. Fin. 4, 4, 10:

    hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,

    Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:

    melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,

    the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:

    quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,

    Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
    E.
    In the neutr. sing. subst., with gen.:

    quid hoc hominist?

    Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:

    quid hoc morbi est?

    id. ib. 2, 1, 19:

    quid hoc est negoti?

    id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:

    hoc fructi pro labore ab his fero,

    id. Ad. 5, 4, 16:

    edormiscam hoc villi,

    id. ib. 5, 2, 11:

    hoc commodi est, quod, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 32, 91:

    hoc copiarum in Hispanias portatum est,

    Liv. 42, 18, 7:

    hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,

    id. 5, 2, 8:

    hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,

    id. 3, 25, 4:

    hoc consilii,

    id. 5, 39, 6:

    hoc solacii,

    id. 30, 13, 13:

    hoc noctis,

    Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
    F.
    Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):

    eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,

    there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:

    lucet hoc,

    Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
    G.
    Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:

    hic homost omnium hominum praecipuos,

    Plaut. Trin. 5, 1, 1:

    hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,

    huic homini, i. q. mihi,

    Plaut. Ep. 1, 2, 38:

    hic homo, i. q. ego,

    id. Curc. 2, 1, 33:

    hunc hominem, i. q. me,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:

    vin' tu huic seni auscultare?

    Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:

    haec res,

    my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:

    hunc in collum,

    my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
    H.
    With reference to time, of this time, now present, actual, this:

    cena hac annona est sine sacris hereditas,

    in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:

    sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,

    Liv. 3, 20:

    his temporibus,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    M. Cato, hujus nostri Catonis pater,

    id. Off. 3, 16, 66; cf.:

    si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,

    Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:

    etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,

    the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:

    ne horum quidem magnificentia operum,

    Liv. 1, 55 fin.;

    very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,

    Plin. 14, 22, 28, § 143:

    ante hos sex menses,

    Phaedr. 1, 1, 10:

    ante hoc triduum,

    Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
    II.
    Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
    (α).
    With relat. clause:

    Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,

    Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:

    eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,

    Cic. Rep. 1, 2:

    neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,

    id. ib. 1, 22:

    non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

    quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?

    Plaut. Am. 1, 1, 136:

    unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:

    haec quae sunt in hoc genere,

    id. ib. 1, 11:

    mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,

    id. ib. 1, 13:

    hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,

    id. ib. 1, 14;

    1, 16: in his libris, quos legistis,

    id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:

    quam quisque norit artem, in hac se exerceat,

    id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:

    lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:

    servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,

    Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:

    de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,

    id. Att. 13, 36 fin.; cf.:

    is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,

    Quint. 1, 2, 30:

    hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,

    Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:

    mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,

    Quint. 9, 2, 41.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

    Cic. Rep. 1, 16:

    sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,

    id. ib. 2, 3:

    hoc tantum admiror, Flavum, etc.,

    Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:

    unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

    Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.

    with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 48:

    ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,

    Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
    (γ).
    With quod or quia:

    maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,

    Cic. Rep. 1, 6:

    quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,

    id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:

    propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,

    id. 12, 9, 6:

    nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,

    in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:

    hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,

    id. 9, 2, 53:

    hoc ipso, quod,

    id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:

    id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,

    Caes. B. G. 1, 2, 3:

    hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,

    id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:

    hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,

    id. 6, 2, 36:

    hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,

    Plaut. Rud. 2, 3, 57:

    quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,

    Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:

    hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,

    Quint. 10, 1, 15.—
    (δ).
    With ut or ne:

    nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,

    Plaut. Am. prol. 64; cf.:

    hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,

    id. ib. 81:

    atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,

    id. Ps. 2, 3, 19:

    nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24:

    neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,

    id. ib. 1, 4;

    for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,

    id. ib. 6, 15:

    quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,

    id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:

    plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,

    Quint. 8 praef. § 6; cf.:

    habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,

    id. 11, 2, 51; so,

    in hoc, ut,

    id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,

    in hoc scilicet, ne suspectus his foret,

    Vell. 2, 41 fin.
    B.
    Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:

    in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,

    Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

    quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,

    id. Caecin. 7, 19; 34, 100:

    cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,

    id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:

    primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,

    id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:

    ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,

    Cic. Mil. 9, 24:

    at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,

    id. Phil. 2, 28, 70.—
    C.
    Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:

    hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?

    Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
    III.
    Advv.
    1.
    hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:

    nunc hac An illac eam, incerta sum consili,

    id. Rud. 1, 3, 30:

    plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,

    Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:

    hac illac circumcursa,

    id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:

    sequere hac, reducam te ubi fuisti,

    this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:

    sequere hac me intus ad Glycerium nunc,

    Ter. And. 5, 6, 14:

    sequere me ergo hac intro,

    id. Ad. 4, 3, 18:

    i hac mecum intro,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:

    quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,

    Cic. Leg. 1, 4, 14:

    ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,

    Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):

    namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,

    Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:

    utrum hacin feriam an ab laeva latus?

    Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
    2.
    hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
    I.
    In space.
    A.
    Lit.:

    hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 1 sq.:

    ego jam dudum hic adsum,

    Ter. Eun. 4, 6, 5:

    quem praestolare hic ante ostium?

    id. ib. 5, 6, 5:

    hic propter hunc adsiste,

    id. Ad. 2, 1, 15:

    hic tui omnes valent,

    Cic. Fam. 6, 20, 3:

    non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,

    Ov. M. 1, 319:

    hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,

    Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:

    hicine,

    id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:

    facile hic plus mali est, quam illic boni,

    Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:

    hic segetes, illic veniunt felicius uvae,

    Verg. G. 1, 54:

    hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,

    Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:

    hic proxume viciniae,

    in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:

    modo vidi virginem hic viciniae miseram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
    B.
    Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:

    hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,

    Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:

    hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,

    id. Arch. 4, 8; cf.:

    hic vos dubitabitis, judices,

    id. Verr. 2, 2, 44, § 109:

    hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,

    id. de Imp. Pomp. 13, 39:

    hic jam plura non dicam,

    id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):

    hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,

    Ter. And. 4, 1, 14:

    ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,

    Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):

    alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,

    Vell. 2, 49, 3.—
    II.
    Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:

    hic reddes omnia,

    Ter. And. 2, 3, 15:

    hic ego quid praedicem?

    Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:

    hic cum uterque me intueretur,

    id. Fin. 2, 1, 1; so,

    hic cum,

    id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:

    hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,

    Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §

    66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,

    Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;

    hic Scipio, etc.,

    Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
    3.
    huc (access. form hoc), v. huc.

    Lewis & Short latin dictionary > hoce

  • 22 humilitas

    hŭmĭlĭtas, ātis, f. [humilis], lowness (acc. to humilis, I.).
    I.
    Lit.:

    naves omnes actuarias imperat fieri, quam ad rem humilitas multum adjuvat (shortly before: naves paulo facit humiliores),

    Caes. B. G. 5, 1, 3:

    arborum,

    Sall. J. 49, 5:

    aliorum animalium ea est humilitas, ut cibum terrestrem rostris facile contingant,

    low stature, Cic. N. D. 2 47, 122:

    sidera multum inter se aut altitudine aut humilitate distantia,

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    quanta humilitate luna feratur, terram paene contingens,

    id. Div. 2, 43, 91.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of rank, birth, or influence, lowness, meanness, insignificance: malorum turba quaedam, paupertas, ignobilitas, humilitas, solitudo, etc., Cic. Tusc. 5, 10, 29:

    propter humilitatem et obscuritatem,

    id. Off. 2, 13, 45:

    humilitatem cum dignitate contendere,

    id. Rosc. Am. 47, 136:

    alicujus despicere,

    id. Phil. 13, 10, 23:

    obicere humilitatem alicui,

    Liv. 26, 31, 4:

    ex humilitate sua,

    Caes. B. G. 5, 25:

    infima natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    generis,

    Sall. J. 73, 4:

    generis ac nominis,

    Suet. Vesp. 4:

    obliterata quoque scrutabimur, nec deterrebit quarundam rerum humilitas,

    Plin. 14, 1, 1, § 7.—
    B.
    Littleness of mind, meanness, baseness, abjectness:

    habet levitatem laetitia gestiens, humilitatem metus,

    Cic. Tusc. 3, 13, 27; id. de Or. 1, 53, 228:

    et dejecto (capite) humilitas et supino arrogantia ostenditur,

    Quint. 11, 3, 69; so,

    opp. arrogantia,

    Caes. B. C. 1, 85, 5:

    saepe virtus et magnificentia plus proficit ad misericordiam commovendam quam humilitas et obsecratio,

    Cic. Inv. 1, 56, 109:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    asinorum,

    Plin. 10, 63, 83, § 180.—
    2.
    In eccl. Lat., in a good sense, opp. to pride, lowness, humility, Lact. 5, 15; Sulp. Sever. Vit. S. Mart. 2 fin. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > humilitas

  • 23 insignis

    insignis, e, adj. [in-signum], distinguished by a mark; remarkable, noted, eminent, distinguished, prominent, extraordinary (class.): insignes appellantur boves, qui in femine et in pede album habent, quasi insigniti, Paul. ex Fest. p. 114 Müll.:

    maculis insignis et albo, i. e. maculis albis,

    Verg. G. 3, 56:

    insigni eum veste adornavit,

    Liv. 1, 20, 2:

    officinae,

    Plin. 35, 12, 46, § 161:

    virtus,

    Cic. Lael. 27, 102:

    vis,

    id. N. D. 2, 31, 80; id. de Or. 2, 22, 90:

    ad deformitatem puer,

    id. Leg. 3, 8, 19:

    homo omnibus insignis notis turpitudinis,

    id. Rab. Perd. 9, 24:

    vir,

    illustrious, Tac. A. 11, 19:

    totā cantabitur urbe,

    i. e. notorious, Hor. S. 2, 1, 46:

    debilitate aliqua corporis,

    remarkable, Suet. Calig. 26:

    indignus genere et praeclaro nomine tantum Insignis,

    Juv. 8, 32:

    cujus studium insigne fuit erga me,

    Cic. Fin. 2, 22, 72:

    odium in aliquem,

    id. Att. 14, 13, B, 3:

    improbitas,

    id. de Or. 2, 58, 237:

    temeritas,

    id. Ac. 1, 12, 45:

    impudentia,

    id. Verr. 2, 4, 29, § 66:

    honorum pagina,

    glorious. Juv. 10, 57:

    magnificentia,

    Tac. A. 11, 1: jamdiu causam quaerebat senex, quamobrem insigne aliquid faceret his, i. e. of punishing them severely, Ter. Eun. 5, 5, 31.—With gen.:

    libidinum,

    Tert. Pall. 4.—With inf.:

    insignis ventos anteire lacerto,

    Sil. 16, 561.— Sup.:

    spectaculum,

    Tert. Spect. 12:

    religio,

    id. Apol. 21.— Adv.: insignĭter, remarkably, extraordinarily, notably:

    amicos diligere,

    Cic. Part. 23, 80:

    pullus insigniter cristatus,

    Suet. Tib. 14:

    dimicare,

    Just. 33, 2:

    facere unum aliquid,

    Plin. Ep. 9, 29, 1:

    verba nove et insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2.— Comp.:

    ornari,

    Nep. Ages. 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > insignis

  • 24 lautitia

    lautĭtĭa, ae, f. [lautus], elegance, splendor, magnificence in one's style of living, in one's house, furniture, food, etc.
    I.
    In gen., Sen. Ep. 114, 9:

    fama ad te de mea nova lautitia veniet,

    Cic. Fam. 9, 16, 8:

    esse in lautitiis,

    Petr. 32:

    accuratissimae lautitiae,

    id. 34:

    summa cenarum lautitia,

    Plin. 35, 12, 46, § 162:

    lautitiae causa,

    id. 36, 6, 5, § 45:

    munditiarum lautitiarumque studiosissimus,

    Suet. Caes. 46: lautitia, epularum magnificentia, Paul. ex Fest. p. 117 Müll.—
    II.
    Lautitia farina appelabatur ex tritico aqua consperso, Paul. ex Fest. p. 118 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > lautitia

  • 25 liberalitas

    lībĕrālĭtas, ātis, f. [1. liber], a way of thinking befitting a freeman; a noble, kind, or friendly disposition, noble spirit, kindness, affability.
    I.
    In gen. (rare):

    liberalitate liberos retinere satius est, quam metu,

    Ter. Ad. 1, 1, 32:

    qui ita vivunt, ut eorum probetur fides, liberalitas,

    kindness, Cic. Lael. 5, 19:

    (L. Cassius) homo, non liberalitate, ut alii, sed ipsa tristitia et severitate popularis,

    id. Brut. 25, 97.—
    II.
    In partic., generosity, liberality (the usual signif. of the word;

    syn.: bonitas, beneficentia, benignitas): beneficentia, quam eandem vel benignitatem vel liberalitatem appellari licet,

    Cic. Off. 1, 7, 20:

    liberalitas ac benignitas,

    id. de Or. 2, 25, 105:

    magnificentia liberalitatis,

    id. Rosc. Com. 8, 24:

    ut ea liberalitate utamur, quae prosit amicis, noceat nemini,

    id. Off. 1, 14, 43:

    quid dicam de pietate in matrem, liberalitate in sorores?

    id. Lael. 3, 11:

    liberalitatis virtutes,

    Quint. 6 prooem. § 10: illa quidam catachresis volunt esse, cum... pro luxuria liberalitas dicitur;

    a quibus equidem dissentio,

    id. 8, 6, 36.—
    B.
    Transf. (abstr. pro concr.), a gift, present (post-Aug.):

    decima parte liberalitatis apud quemque eorum relicta,

    Tac. H. 1, 20; Suet. Tib. 46: unaque et altera liberalitate locupletavit, id. Vit. Hor.— Plur.:

    revocatae liberalitates ejus,

    gifts, grants, Suet. Claud. 29:

    liberalitates Neronis revocandas curavit,

    id. Galb. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > liberalitas

  • 26 nitor

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > nitor

  • 27 Nixi

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Nixi

  • 28 Nixus

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Nixus

  • 29 poplice

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > poplice

  • 30 publica

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publica

  • 31 publicum

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publicum

  • 32 publicus

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publicus

  • 33 scaena

    scaena, ae (falsely scēna, v. Prol. in Verg. p. 387 Rib.), f., = skênê.
    I.
    Lit., the stage, boards, scene of a theatre:

    dum histrio in scaenă siet,

    Plaut. Poen. prol. 20:

    in scaenă esse Roscium intellegat,

    Cic. Brut. 84, 290:

    foris hic extra scaenam fient proelia,

    Plaut. Capt. prol. 60:

    cum scaena croco Cilici perfusa recens est,

    Lucr. 2, 416:

    scaenaique simul varios splendere decores,

    id. 4, 983:

    scaenae magnificentia,

    Cic. Mur. 19, 38:

    nec vero scaena solum referta est his sceleribus,

    id. N. D. 3, 27, 69:

    vel scaena ut versis discedat frontibus,

    Verg. G. 3, 24; Hor. Ep. 2, 1, 205 et saep.— Plur.:

    columnas excidunt, scaenis decora alta futuris,

    a theatre, Verg. A. 1, 429: aut Agamemnonius scaenis agitatus Orestes, on the stage, i. e. in tragedies, Verg. A. 4, 471:

    aut agitur res in scaenis,

    Hor. A. P. 179.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of a place like a scene of a theatre, Verg. A. 1, 164.—
    2.
    (Post-Aug.) Of the schools of rhetoric, as scenes for the display of eloquence:

    at nunc adulescentuli deducuntur in scaenas scholasticorum, qui rhetores vocantur,

    Tac. Or. 35; cf. Plin Ep. 7, 17, 9.—
    II.
    Trop.
    1.
    The public stage, the public:

    quia maxima quasi oratori scaena videatur contionis,

    Cic. de Or. 2, 83, 338; id. Planc. 12, 29:

    ubi se a vulgo et scaena in secreta remorant Virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli,

    Hor. S. 2, 1, 71.—Prov.: scaenae servire, to show one ' s self, live in the public eye, Cic. Ep. ad Brut. 8, 2.—
    2.
    Outward show, parade, pretext: scaena rei totius haec: Pompeius, tamquam Caesarem non impugnet, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 3; cf.:

    ne quid scaenae deesset,

    Petr. 117, 10; Suet. Calig. 15:

    scaenam ultro criminis parat,

    Tac. A. 14, 7 fin.
    3.
    Appearance, character:

    scaenam quam sponte sumpserat cum animă retinens,

    App. M. 4, 20, p. 151, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > scaena

  • 34 splendor

    splendor, ōris, m. [splendeo], sheen, brightness, brilliance, lustre, splendor.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: fulgor, nitor): splendor acer adurit saepe oculos,

    Lucr. 4, 304:

    splendor clipeo clarior, Plaut Mil. 1, 1, 1: caelum splendore plenum,

    id. Merc. 5, 2, 39:

    flammae,

    Ov. F. 5, 366:

    auri (with nitor gemmae),

    Auct. Her. 4, 50, 63:

    argenti,

    Hor. S. 1, 4, 28:

    jussine in splendorem dare bullas has foribus nostris?

    to be polished, Plaut. As. 2, 4, 20; cf. id. Aul. 4, 1, 16:

    clarus vestis purpureaï,

    Lucr. 2, 52; cf.:

    magnificus Babylonicorum,

    id. 4, 1029:

    aquaï,

    clearness, id. 4, 211:

    aquarum,

    Front. Aquaed. 89:

    minii,

    Plin. 33, 7, 40, § 121:

    lapidis phengitae,

    Suet. Dom. 14 et saep.— Plur.:

    nitores et splendores auri,

    Gell. 2, 6, 4: tremuli splendores, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 123. —
    B.
    In partic., of style of living, etc., splendor, magnificence, sumptuousness (class.;

    syn. magnificentia): (majores nostri) in publicā dignitate omnia ad gloriam splendoremque revocarunt,

    Cic. Fl. 12, 28:

    si quem horum aliquid offendit, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    id. Cael. 31, 77:

    splendor domūs atque victūs,

    Gell. 1, 14, 1.—
    II.
    Trop., lustre, splendor, honor, dignity, excellence, etc. (so most freq. in Cic.):

    honesti homines et summo splendore praediti,

    Cic. Clu. 69, 198:

    summorum hominum splendor,

    id. de Or. 1, 45, 200: senator [p. 1745] populi Romani, splendor ordinis, id. Caecin. 10, 28:

    equester,

    id. Rosc. Am. 48, 140; cf. id. Fam. 1, 3, 1; 1, 12, 27:

    imperii,

    id. Imp. Pomp. 14, 41:

    animi et vitae,

    id. Rep. 2, 42, 69:

    vitae,

    Liv. 3, 35, 1:

    dignitatis,

    Cic. Sull. 1:

    M. Catonis splendorem maculare,

    id. Sest. 28, 60:

    harum rerum splendor omnis et amplitudo,

    id. Off. 1, 20, 67:

    splendore nominis capti,

    id. Fin. 1, 13, 42:

    verborum Graecorum,

    id. Or. 49, 164; cf. id. ib. 31, 110; Plin. Ep. 7, 9, 2; Hor. Ep. 2, 2, 111:

    actio ejus habebat in voce magnum splendorem,

    clearness, Cic. Brut. 68, 239; so,

    vocis,

    id. ib. 71, 250; Plin. 20, 6, 21, § 47.

    Lewis & Short latin dictionary > splendor

  • 35 sublimitas

    sublīmĭtas, ātis, f. [sublimis], height, loftiness (post-Aug.; cf. altitudo).
    I.
    Lit.:

    corporis,

    Quint. 12, 5, 5:

    cellarum,

    Col. 8, 3, 3:

    cucurbitarum,

    Plin. 19, 5, 24, § 69.—In plur.:

    lunae,

    Plin. 2, 16, 13, § 68.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    sublimitas incomparabilis invicti animi,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    in picturā,

    id. 35, 10, 36, § 67.—
    B.
    In partic., of language, loftiness, elevation, sublimity (while elevatio means disparagement):

    heroici carminis,

    Quint. 1, 8, 5; cf.:

    ab his (poëtis) in verbis sublimitas petitur,

    id. 10, 1, 27:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    id. 8, 3, 3:

    narrandi (with splendor),

    Plin. Ep. 1, 16, 4:

    Platonica illa sublimitas,

    id. ib. 1, 10, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > sublimitas

  • 36 sumptus

    1.
    sumptus, a, um, Part. of sumo.
    2.
    sumptus,, ūs ( gen. sumpti, Cato, R. R. 22, 3; Lucil., Turp., Caecil., and Varr. ap. Non. 484, 30 sq.; Turp. ib. 132, 16; Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. Cas. 2, 7, 2), m. [sumo, II. D.], expense, cost, charge (class.; used alike in sing. and plur.; cf.

    impendium): at tibi tanto sumptui esse mihi molestum'st,

    Plaut. Mil. 3, 1, 78:

    quor tu his rebus sumptum suggeris,

    Ter. Ad. 1, 1, 37; 3, 3, 16; 5, 3, 21:

    sine sumptu tuo,

    id. Eun. 5, 8, 46:

    perpetuos sumptus suppeditare, nec solum necessarios, sed etiam liberales,

    Cic. Off. 2, 12, 42:

    illud te rogo, sumptu ne parcas,

    id. Fam. 16, 4, 2:

    extra modum sumptu et magnificentiā prodire,

    id. Off. 1, 39, 140; cf.:

    sumptus epularum,

    id. Tusc. 5, 34, 97:

    quid sumptūs in eam rem aut laboris insumpserit,

    id. Inv. 2, 38, 113:

    ad incertum casum et eventum certus quotannis labor et certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    sumptum in rem militarem facere,

    id. Fam. 12, 30, 4:

    omnino nullus in imperio meo sumptus factus est,

    id. Att. 6, 2, 4:

    nulli sumptūs, nulla jactura,

    id. Cael. 16, 38; cf. id. Att. 5, 21, 5:

    adventus noster nemini ne minimo quidem fuit sumptui,

    id. ib. 5, 14, 2:

    sumptum nusquam melius posse poni,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:

    exiguus sumptus aedilitatis fuit,

    id. Off. 2, 17, 59:

    quaestores sumptum, quem oportebat dari, non dederunt,

    id. Inv. 2, 29, 87:

    si qui suo sumptu functus esset officio,

    id. Fam. 3, 8, 3:

    magnum numerum equitatūs suo sumptu alere,

    Caes. B. G. 1, 18:

    publico sumptu,

    Liv. 40, 38, 6:

    oppida publico Sumptu decorare,

    Hor. C. 2, 15, 19:

    quom tolerare hujus sumptus non queat,

    Ter. Heaut. 3, 2, 33:

    ubi videbit tantos sibi sumptus domi Cottidianos fieri,

    id. ib. 5, 4, 5;

    5, 1, 57: unde in eos sumptus pecunia erogaretur,

    Liv. 1, 20, 5:

    in his immanibus jacturis infinitisque sumptibus,

    Cic. Off. 2, 16, 56:

    minuendi sunt sumptus,

    id. Leg. 2, 23, 59:

    sumptus, quos in cultum praetorum socii facere soliti erant, circumcisi aut sublati,

    Liv. 32, 27, 4: servi qui opere rustico Faciundo facile sumptum exercerent suum, could pay their expenses, i. e. the cost of keeping them, Ter. Heaut. 1, 1, 91:

    non amplius in singulas cenas sumptus esse facturos,

    Gell. 2, 24, 2:

    cenarum,

    id. 2, 24, 12; 2, 24, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > sumptus

См. также в других словарях:

  • magnificence — [ maɲifisɑ̃s ] n. f. • 1265; lat. magnificentia 1 ♦ Littér. Qualité d une personne magnifique (1o); disposition à dépenser sans compter. ⇒ 1. faste, munificence. Recevoir ses hôtes avec magnificence. ⇒ royalement. « Les seigneurs faisaient assaut …   Encyclopédie Universelle

  • Magnifizenz — ◆ Ma|gni|fi|zẹnz 〈f. 20; Titel für〉 Hochschulrektor ● Euer, Eure Magnifizenz 〈Abk.: Ew. Magnifizenz〉 (Anrede); Seine Magnifizenz [<lat. magnificentia „Pracht, Großartigkeit, Herrlichkeit“; zu magnificus „großartig, prächtig“] ◆ Die… …   Universal-Lexikon

  • Magnificence (History of ideas) — Magnificence redirects here. For Magnificence in court festivals see Catherine de Medici s court festivals. For the play by Howard Brenton see Magnificence (play). The word magnificence comes from the Latin “magnum facere”, which means to do… …   Wikipedia

  • Giambattista Piranesi — Giovanni Battista Piranesi Giovanni Battista Piranesi, auch Giambattista Piranesi (* 4. Oktober 1720 in Mogliano Veneto bei Treviso; † 9. November 1778 in Rom), war ein italienischer Kupferstecher, Archäologe, Architekt und Architekturtheoretiker …   Deutsch Wikipedia

  • Giovanni Battista Piranesi — Giovanni Battista Piranesi, auch Giambattista Piranesi (* 4. Oktober 1720 in Mogliano Veneto bei Treviso; † 9. November 1778 in Rom), war ein italienischer Kupferstecher, Archäologe, Architekt und Architekturtheoretiker …   Deutsch Wikipedia

  • magnificencia — (Del lat. manificentia.) ► sustantivo femenino 1 Generosidad o desprendimiento para efectuar grandes gastos: ■ demostró su magnificencia con los donativos. SINÓNIMO esplendidez 2 Disposición para realizar grandes empresas. 3 Ostentación, muestra… …   Enciclopedia Universal

  • Magnificence — Mag*nif i*cence, n. [F. magnificence, L. magnificentia. See {Magnific}.] The act of doing what is magnificent; the state or quality of being magnificent. Acts xix. 27. Then cometh magnificence. Chaucer. [1913 Webster] And, for the heaven s wide… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • magnificence — noun Etymology: Middle English, from Anglo French, from Latin magnificentia, from magnificus noble in character, magnificent, from magnus great + ficus fic more at much Date: 14th century 1. the quality or state of being magnificent 2. splendor… …   New Collegiate Dictionary

  • Giovanni Battista Piranesi — Giovanni Battista (also Giambattista) Piranesi (4 October 1720 9 November 1778) was an Italian artist famous for his etchings of Rome and of fictitious and atmospheric prisons ( Carceri d Invenzione ).BiographyPiranesi was born in Mogliano Veneto …   Wikipedia

  • Henry Bradshaw (poet) — Henry Bradshaw (c. 1450 1513) was an English poet born in Chester. In his boyhood he was received into the Benedictine monastery of Saint Werburgh, and after studying with other novices of his order at Gloucester College, Oxford, he returned to… …   Wikipedia

  • Anrede — Die Anrede ist die Bezeichnung, mit der man eine Person oder Personengruppe anredet, das heißt über die Sprache sozialen Kontakt zu ihr herstellt und aufrechterhält. Für die Anrede werden verwendet: Name, also gegebener Name (Vorname, Rufname,… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»