Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

leave+behind

  • 21 apscondo

    apscondere, apscondi, apsconditus V
    hide, conceal, secrete, "shelter"; leave behind; bury, engulf, swallow up; keep

    Latin-English dictionary > apscondo

  • 22 relinquo

    relinquere, reliqui, relictus V
    leave behind, abandon; (pass.) be left, remain; bequeath

    Latin-English dictionary > relinquo

  • 23 relinquo

    to leave behind, bequeath/ abandon, forsake.

    Latin-English dictionary of medieval > relinquo

  • 24 evado

    ē-vādo, si, sum, 3 ( perf. sync. evasti, Hor. S. 2, 7, 68; Sil. 15, 796; perf. evadi. Treb. Poll. Trig. Tyr. 5, 6), v. n. and a.
    I.
    Neutr., to go or come out, go forth (freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    si (apes) ex alvo minus frequentes evadunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 36:

    ex aqua,

    Plaut. Rud. 1, 2, 86:

    ex balineis,

    Cic. Cael. 27, 65:

    oppido,

    Sall. J. 56, 5:

    undis,

    Verg. A. 9, 99:

    puteo,

    Phaedr. 4, 9, 11:

    abiit, excessit, evasit, erupit,

    Cic. Cat. 2, 1:

    per praeruptum saxum in Capitolium,

    Liv. 5, 46:

    in terram,

    to disembark, to land, id. 29, 27 fin.
    b.
    In an upward direction:

    ex abditis sedibus evadere atque exire,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    evado ad summi fastigia culminis,

    mount up, ascend, Verg. A. 2, 458:

    ad parietem,

    Suet. Ner. 48:

    in murum, muros, moenia,

    Liv. 2, 17; 4, 34; 10, 17:

    in jugum,

    id. 33, 8:

    in cacumen,

    Curt. 7, 11:

    super capita hostium,

    id. 5, 3 et saep.—
    2.
    In partic., to get away, escape:

    aut e morbo evasurum aegrotum, aut e periculo navem, aut ex insidiis exercitum,

    Cic. Div. 2, 5, 13: ex fuga, * Caes. B. G. 3, 19, 4:

    e manibus hostium,

    Liv. 22, 49:

    ex judicio,

    Cic. Verr. 2, 1, 5:

    e tanto periculo,

    Liv. 42, 18:

    periculo,

    id. 21, 33:

    adverso colle, sicuti praeceptum fuerat, evadunt,

    Sall. J. 52, 3; cf. id. ib. 50 fin.; Liv. 1, 12 fin.; 10, 1 et saep.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to go or come out, pass out, escape:

    accedit, ut eo facilius animus evadat ex hoc aëre eumque perrumpat, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 19; cf.:

    ex corpore (animus),

    id. de Sen. 22, 80; and:

    cum ab iis... evaseris, id Tusc. 1, 41, 98: ad conjecturam,

    to arrive at, Plaut. Rud. 3, 1, 20:

    ne in infinitum quaestio evadat,

    Quint. 2, 17, 16. —
    b.
    In an upward direction:

    nitamur semper ad optima: quod facientes aut evademus in summum, aut certe multos infra nos videbimus,

    Quint. 12, 11, 30.—
    2.
    In partic., to turn out, fall out, end in some manner, to have an issue of some kind, to result, to turn to or become something:

    ex communibus proprii, ex fucosis firmi suffragatores evadunt,

    Q. Cic. Pet. Cons. 9, 35; cf. Cic. Or. 27, 95; id. Fin. 4, 25, 69:

    quos judicabat non posse oratores evadere,

    id. de Or. 1, 28, 126:

    fuit autem Athenis adulescens, perfectus Epicureus evaserat,

    id. Brut. 35, 131; 87, 299; id. Fin. 4, 28, 78:

    ita molles mentes evadunt civium,

    id. Rep. 1, 43, 67; cf.:

    juvenis evasit vere indolis regiae,

    Liv. 1, 39:

    quod tu ejusmodi evasisti,

    Cic. Verr. 2, 3, 69:

    nimis saepe secus videmus evadere,

    id. Leg. 2, 17, 43.—Of abstract subjects:

    ut ita fastidiosae mollesque mentes evadant civium, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 43 fin.:

    si quando aliquod somnium verum evaserit,

    id. Div. 2, 53:

    vereor ne haec quoque laetitia vana evadat,

    Liv. 23, 12:

    quoniam primum vanum inceptum evasisset,

    id. 35, 47 et saep.:

    intellego hercle: sed quo evadas nescio,

    what you are driving at, Plaut. Poen. 1, 1, 44: quam timeo, quorsum evadas, where you are coming out in your story, Ter. And. 1, 1, 100; 1, 2, 5:

    nimia illaec licentia Profecto evadet in aliquod magnum malum,

    id. Ad. 3, 4, 64:

    demiror quid sit, et quo evadat, sum in metu,

    Plaut. As. 1, 1, 68; cf. Cic. Att. 14, 19 fin.:

    videamus, hoc quorsum evadat,

    id. ib. 9, 18, 4; Nep. Dion. 8, 1:

    huccine (beneficia),

    to end in this, Sall. J. 14, 9:

    in morbos longos,

    Liv. 27, 33, 6.—
    b.
    Pregn., to come to pass, be fulfilled:

    aliquando id, quod somniarimus, evadere,

    Cic. Div. 2, 59;

    for which: si somnium verum evasit aliquod,

    id. ib. 2, 71, 146.
    II.
    Act. (mostly poet. and post-Aug.; not in Cic.), to pass over or pass a thing, to get over, pass beyond, leave behind.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    omnem videbar evasisse viam,

    Verg. A. 2, 730:

    tot urbes,

    id. ib. 3, 282:

    vada, arva,

    Ov. M. 3, 19:

    amnem,

    Tac. A. 12, 35:

    limen harae,

    Col. 7, 9, 13:

    vestibulum (apes),

    id. 9, 12, 1 et saep.—
    b.
    In an upward direction:

    sic fata gradus evaserat altos,

    had mounted the steps, Verg. A. 4, 685:

    ardua,

    to climb, ascend, Liv. 2, 65. —
    2.
    In partic., to get away, flee, escape from, = effugere:

    alicujus manus,

    Verg. A. 9, 560:

    loca mortis,

    Ov. M. 14, 126:

    flammam,

    Verg. A. 5, 689:

    angustias,

    Liv. 21, 32; 38, 2:

    nocturnas insidias,

    Suet. Caes. 74: aliquem, Tiber. ap. Suet. Tib. 61.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: vitam, to depart from, i. e. to die, App. M. 4, p. 140.—
    b.
    In an upward direction:

    si haec quoque jam lenius supina perseverantibus studiis evaseris,

    hast climbed, ascended, Quint. 12, 10, 79.—
    2.
    In partic., to escape, get rid of: aegritudinem, Lucil. ap. Non. 294, 7:

    necem,

    Phaedr. 4, 6, 4:

    gravem casum,

    Tac. A. 14, 6:

    sermones malignorum,

    Plin. Ep. 7, 24, 3 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > evado

  • 25 exigo

    ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    B.
    In partic.
    1.
    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—
    2.
    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.
    (β).
    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—
    3.
    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—
    4.
    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—
    5.
    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —
    6.
    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—
    2.
    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—
    3.
    To conduct, urge forward, superintend, drive:

    opus,

    Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.—
    4.
    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—
    5.
    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —
    6.
    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—
    7.
    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—
    8.
    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 26 trado

    trādo ( transdo, C. I. L. 1, 198, 54 and 58; Ter. Phorm. prol. 2, and most freq. in Cæs.; v. infra; cf. Neue, Formenl. 2, 734), dĭdi, dĭtum, 3 (in tmesi: transque dato endoque plorato, i. e. tradito et implorato, Vet. Lex ap. Fest. s. v. sub vos, p. 309 Müll.), v. a. [trans-do], to give up, hand over, deliver, transmit, surrender, consign (syn.: dedo, remitto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Form trado:

    ut amico traderem (thesaurum),

    Plaut. Trin. 1, 2, 143:

    mihi trade istuc (argentum),

    id. As. 3, 3, 99; id. Curc. 3, 15: aliquid [p. 1884] in manum, id. Merc. 2, 2, 7:

    poculum alicui,

    Cic. Tusc. 1, 40, 96:

    aedem Castoris sartam tectam,

    id. Verr. 2, 1, 50, § 131:

    magistris traditi,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    pecuniam regiam quaestoribus,

    Liv. 24, 23, 3:

    pueros magistris,

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    equos domitoribus,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    testamentum tibi legendum,

    Hor. S. 2, 5, 51:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    id. C. 2, 4, 11:

    miserat ad legatum Romanum, traditurum se urbem,

    Liv. 34, 29, 9:

    armis traditis,

    Caes. B. G. 1, 27; 2, 13:

    obsides, arma, perfugae traditi,

    id. ib. 1, 28: hunc ad carnificem. Plaut. Rud. 3, 6, 19:

    in pistrinum tradier,

    id. Most. 1, 1, 16:

    aliquem in custodiam vel in pistrinum,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    aliquem supplicio,

    Suet. Vit. 14:

    Augustus filiam suam equiti Romano tradere meditatus est,

    to give in marriage, Tac. A. 4, 40 med. —With acc. of place:

    ea quae in Insulā erat Achradinam tradita est,

    Liv. 24, 23, 4.—
    (β).
    Form transdo: tot tropaea transdes, Att. ap. Non. 517, 26 (Trag. Rel. v. 366 Rib.):

    navem in fugam transdunt,

    id. ib. 155, 8 (Trag. Rel. v. 630 ib.):

    ut arma per manus necessario transderentur,

    Caes. B. C. 1, 68:

    per manus sevi ac picis transditas glebas,

    id. B. G. 7, 25; Hirt. B. G. 8, 15:

    sibi captivos transdi,

    Caes. B. C. 3, 71:

    neque se hostibus transdiderunt,

    id. B. G. 7, 77:

    se (alicui),

    id. ib. 7, 47; Hirt. B. G. 8, 43:

    se adversariis ad supplicium,

    Caes. B. C. 1, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to deliver, commit, intrust, confide for shelter, protection, imprisonment, etc. (syn.: commendo, committo).
    (α).
    Form trado:

    sic ei te commendavi et tradidi,

    Cic. Fam. 7, 17, 2:

    totum denique hominem tibi ita trado de manu, ut aiunt, in manum tuam,

    id. ib. 7, 5, 3:

    alicui se laudare et tradere,

    Hor. Ep. 1, 9, 3:

    hunc hominem velles si tradere,

    id. S. 1, 9, 47; id. Ep. 1, 18, 78:

    hos (obsides) Aeduis custodiendos tradit,

    Caes. B. G. 6, 4; Liv. 22, 22, 4:

    catenis ligatus traditur,

    id. 24, 45, 9:

    in tuam custodiam meque et meas spes trado,

    Plaut. Most. 2, 1, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    ab illo transditum initio et commendatum,

    Caes. B. C. 3, 57:

    sibi a Divitiaco transditus,

    id. B. G. 7, 39. —
    2.
    To give up or surrender treacherously, to betray:

    causam tradere advorsariis,

    Ter. Phorm. 2, 1, 7:

    quos tradituros sperabas, vides judicare,

    Cic. Rosc. Am. 22, 61:

    tibi trado patriosque meosque Penates,

    Ov. M. 8, 91:

    ferisne paret populandas tradere terras?

    id. ib. 1, 249:

    tradimur, heu!

    Claud. in Rufin. 2, 261:

    Judas ausus magistrum tradere,

    Sedul. 2, 74.—
    II.
    Trop.
    A. (α).
    Form trado:

    et meam partem loquendi et tuam trado tibi,

    Plaut. As. 3, 1, 14:

    eo ego, quae mandata, amicus amicis tradam,

    id. Merc. 2, 3, 51:

    quae dicam trade memoriae,

    Cic. Rep. 6, 10, 10 (different from tradere memoriae, B. 2. b.):

    si liberam possessionem Galliae sibi tradidisset,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Cingetorigi principatus atque imperium est traditum,

    id. ib. 6, 8.— Poet., with inf.:

    tristitiam et metus Tradam protervis in mare Creticum Portare ventis,

    Hor. C. 1, 26, 2.—
    (β).
    Form transdo:

    summa imperii transditur Camulogeno Aulerco,

    Caes. B. G. 7, 57:

    Vergasillauno Arverno summa imperii transditur,

    id. ib. 7, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., with se, to give one ' s self up, to yield, surrender, or devote one ' s self to any thing:

    se totos voluptatibus,

    Cic. Lael. 23, 86:

    se quieti,

    id. Div. 1, 29, 61: se lacrimis ac tristitiae, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2:

    se studiis vel otio,

    Plin. Ep. 1, 9, 7:

    si se consiliis ejus (rex) tradidisset,

    Flor. 2, 8, 6:

    se in studium aliquod quietum,

    Cic. Inv. 1, 3, 4:

    se in disciplinam alicujus,

    id. Phil. 2, 2, 3; cf.:

    cogitationibus suis traditus,

    Sen. Ep. 9, 16.—
    2.
    To make over, transmit, as an inheritance; to leave behind, bequeath (syn. lēgo):

    qui in morte regnum Hieroni tradidit,

    Plaut. Men. 2, 3, 59: inimicitias posteris, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3:

    consuetudo a majoribus tradita,

    Cic. Div. 2, 72, 150:

    morbi per successiones traduntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 4: traduntque metus. Sil. 4, 32:

    traditumque inde fertur, ut in senatum vocarentur,

    it is said that this was the origin of the custom, Liv. 2, 1, 11.—
    b.
    To hand down or transmit to posterity by written communication; to relate, narrate, recount:

    quarum nomina multi poëtae memoriae tradiderunt,

    Cic. Inv. 2, 1, 3: pugnae memoriam posteris, Liv. 8, 10, 8:

    cujus (Socratis) ingenium variosque sermones immortalitati scriptis suis Plato tradidit,

    Cic. de Or. 3, 16, 60:

    qualia permulta historia tradidit,

    id. Div. 1, 53, 121:

    aliquid posteris,

    Plin. Ep. 6, 16, 1:

    tradit Fabius Pictor in Annalibus suis, hirundinem, etc.,

    Plin. 10, 24, 34, § 71:

    ipsum regem tradunt... operatum his sacris se abdidisse,

    Liv. 1, 31, 8.—Esp., pass. pers. or impers., it is said, is recorded, they say, etc.:

    qui (Aristides) unus omnium justissimus fuisse traditur,

    Cic. Sest. 67, 141: cujus (Lycurgi) temporibus Homerus etiam fuisse traditur. id. Tusc. 5, 3, 7:

    nec traditur certum, nec interpretatio est facilis,

    Liv. 2, 8, 8; cf. id. 9, 28, 5:

    sic enim est traditum,

    Cic. Leg. 1, 1, 3; cf.:

    hoc posteris memoriae traditum iri, Aequos et Volscos, etc.,

    Liv. 3, 67, 1:

    Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5:

    ut Isocratem dixisse traditum est,

    id. Brut. 56, 204:

    unguenta quis primus invenerit, non traditur,

    Plin. 13, 1, 1, § 2:

    de hoc constantius traditur,

    Front. Aquaed. 7; cf.: traditur memoriae, with subj.-clause, Liv. 5, 21, 16. —
    3.
    To deliver by teaching; to propose, propound, teach any thing (syn. praecipio).
    (α).
    Form trado:

    ea, quae dialectici nunc tradunt et docent,

    Cic. Fin. 4, 4, 9:

    elementa loquendi,

    id. Ac. 2, 28, 92:

    praecepta dicendi,

    id. de Or. 1, 18, 84:

    optimarum artium vias meis civibus,

    id. Div. 2, 1, 1:

    aliquid artificio et viă,

    id. Fin. 4, 4, 10:

    haec subtilius,

    id. ib. 1, 9, 31:

    aliquid,

    Caes. B. G. 7, 22:

    virtutem hominibus,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    eodem tempore tradi omnia et percipi possint,

    Quint. 1, 12, 1:

    nec tamquam tradita sed tamquam innata,

    id. 7, 10, 14:

    praecepta,

    Sen. Ep. 40, 3.— Absol.:

    si qua est in his culpa, tradentis (i.e. magistri) est,

    Quint. 3, 6, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    multa praeterea de sideribus atque eorum motu... disputant et juventuti transdunt,

    Caes. B. G. 6, 14:

    Minervam operum atque artificiorum initia transdere,

    id. ib. 6, 17.—
    4.
    Aliquid oblivioni, to forget utterly (late Lat.):

    omnes justitiae ejus oblivioni tradentur,

    Vulg. Ezech. 33, 13; Greg. Mag. in Job, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > trado

  • 27 absisto

    ab-sisto, stĭti, no sup., 3, v. n. (like all the compounds of the simple active verb, used only in a neutr. signif.), to withdraw or depart from, to go away; constr. absol., with ab, or the simple abl. (not in Cic.).
    I.
    Lit.:

    quae me hic reliquit atque abstitit,

    who has left me behind here, and gone off, Plaut. Truc. 2, 6, 32:

    ab signis,

    Caes. B. G. 5, 17; v. Gron. ad Liv. 27, 45.— absol.:

    miles abstitit,

    went away, Tac. 2, 31:

    ab ore scintillae absistunt,

    burst forth, Verg. A. 12, 101:

    limine,

    id. ib. 7, 610:

    luco,

    id. ib. 6, 259. —
    II.
    Trop. with abl. (of subst. or gerund.) or the inf., to desist from an act, purpose, etc., to cease, to leave off (so, perh., first in the Aug. period, for the more common desisto):

    obsidione,

    Liv. 9, 15 Drak.:

    bello,

    Hor. S. 1, 3, 104:

    continuando magistratu,

    Liv. 9, 34:

    sequendo,

    id. 29, 33:

    ingratis benefacere,

    id. 36, 35:

    moveri,

    Verg. A. 6, 399:

    absiste viribus indubitare tuis,

    cease to distrust thy strength, id. ib. 8, 403; cf.

    morari,

    id. ib. 12, 676.

    Lewis & Short latin dictionary > absisto

См. также в других словарях:

  • leave behind — index abandon (physically leave), surpass Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • leave behind — phrasal verb [transitive] Word forms leave behind : present tense I/you/we/they leave behind he/she/it leaves behind present participle leaving behind past tense left behind past participle left behind 1) leave someone/something behind to… …   English dictionary

  • leave behind — 1) PHRASAL VERB If you leave someone or something behind, you go away permanently from them. [V n P] Many of the women had left their husbands behind and they told of their fears that they may never see them again... [V P n (not pron)] We hear of …   English dictionary

  • leave behind — phr verb Leave behind is used with these nouns as the object: ↑clue, ↑legacy, ↑trouble …   Collocations dictionary

  • leave behind — leave something somewhere I left my coat behind in the restaurant …   Idioms and examples

  • leave behind sth; leave sth behind — UK US leave behind sth; leave sth behind Phrasal Verb with leave({{}}/liːv/ verb (past tense and past participle left /left/) ► to cause a situation to exist, especially a bad one, after you have gone: »The army left a trail of destruction behind …   Financial and business terms

  • leave behind — verb 1. depart and not take along (Freq. 5) He left behind all his possessions when he moved to Europe • Hyponyms: ↑outdistance, ↑outstrip, ↑distance • Verb Group: ↑leave …   Useful english dictionary

  • leave behind — {v. phr.} 1. Abandon. * /Refugees on the run must sometimes leave old and sick people behind./ 2. To forget; go away without. * /We had reached our car when we noticed that we had left our keys behind./ …   Dictionary of American idioms

  • leave behind — {v. phr.} 1. Abandon. * /Refugees on the run must sometimes leave old and sick people behind./ 2. To forget; go away without. * /We had reached our car when we noticed that we had left our keys behind./ …   Dictionary of American idioms

  • leave\ behind — v. phr. 1. Abandon. Refugees on the run must sometimes leave old and sick people behind. 2. To forget; go away without. We had reached our car when we noticed that we had left our keys behind …   Словарь американских идиом

  • leave behind — Synonyms and related words: abandon, back out, beg off, bereave, catch up with, come up to, come up with, cry off, depart from, discard, distance, drop out, evacuate, forsake, gain on, gain upon, get ahead of, go back on, hold the field, jettison …   Moby Thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»