-
1 intemperanter
intemperanter adv. with comp. [intemperans], immoderately, extravagantly, intemperately: abuti otio: intemperantius opibus suis uti: aviditate caedis intemperantius secuti, too rashly, Cs.* * *intemperantius, intemperantissime ADVwithout self-control/restraint; immoderately, excessively, violently -
2 intemperanter
I.Lit.:II.intemperans atque immoderata permixtio,
App. Dogm. Plat. 1, p. 11.— Comp., Sen. Cons. ad Helv. 6, 3.—Trop.A.That cannot govern himself, without moderation, extravagant, immoderate, intemperate:B.intemperantis esse arbitror scribere, quod occultari velit,
Cic. Ac. 1, 1:fui paulo intemperantior fortasse, quam debui,
i. e. I ought to have exhibited more moderation, id. Vatin. 1:intemperans sum in ejus rei cupiditate,
id. Att. 13, 26:intemperans militaris in forti viro gloria,
id. Tusc. 2, 17:in augendo eo non alius intemperantior est,
Liv. 36, 38:avidi atque intemperantes animi,
id. 24, 25:in voluptates,
Sen. Ira, 1, 3:ad vescendum,
Aur. Vict. Epit. 6.—Incontinent, profligate, debauched:inter impudicas mulieres, et intemperantes viros versari,
Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:libidinosa et intemperans adulescentia,
id. de Sen. 9, 29:impurissima atque intemperantissima pecus,
id. Pis. 29.— Adv.: intempĕranter, immoderately, extravagantly, intemperately:nimis iracunde hoc quidem, et valde intemperanter,
Cic. Phil. 1, 5: intemperanter abuti et otio et litteris, [p. 975] id. Tusc. 1, 3:lacerare aliquem,
Plin. Ep. 1, 5.— Comp.:ne intemperantius opibus suis utatur,
Cic. Phil. 5, 18:insequi,
Liv. 31, 37:amare,
Plin. Pan. 68: adesse adversus aliquem. Suet. Claud. 38.— Sup.:intemperantissime gloriari,
App. Mag. p. 321, 33. -
3 intemperans
I.Lit.:II.intemperans atque immoderata permixtio,
App. Dogm. Plat. 1, p. 11.— Comp., Sen. Cons. ad Helv. 6, 3.—Trop.A.That cannot govern himself, without moderation, extravagant, immoderate, intemperate:B.intemperantis esse arbitror scribere, quod occultari velit,
Cic. Ac. 1, 1:fui paulo intemperantior fortasse, quam debui,
i. e. I ought to have exhibited more moderation, id. Vatin. 1:intemperans sum in ejus rei cupiditate,
id. Att. 13, 26:intemperans militaris in forti viro gloria,
id. Tusc. 2, 17:in augendo eo non alius intemperantior est,
Liv. 36, 38:avidi atque intemperantes animi,
id. 24, 25:in voluptates,
Sen. Ira, 1, 3:ad vescendum,
Aur. Vict. Epit. 6.—Incontinent, profligate, debauched:inter impudicas mulieres, et intemperantes viros versari,
Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:libidinosa et intemperans adulescentia,
id. de Sen. 9, 29:impurissima atque intemperantissima pecus,
id. Pis. 29.— Adv.: intempĕranter, immoderately, extravagantly, intemperately:nimis iracunde hoc quidem, et valde intemperanter,
Cic. Phil. 1, 5: intemperanter abuti et otio et litteris, [p. 975] id. Tusc. 1, 3:lacerare aliquem,
Plin. Ep. 1, 5.— Comp.:ne intemperantius opibus suis utatur,
Cic. Phil. 5, 18:insequi,
Liv. 31, 37:amare,
Plin. Pan. 68: adesse adversus aliquem. Suet. Claud. 38.— Sup.:intemperantissime gloriari,
App. Mag. p. 321, 33. -
4 abutor
ăb-ūtor, ūsus, 3, v. dep., to use up any thing, to use to the end, to consume entirely (utendo vel in usum consumere, Non. p. 76, 29); constr. in ante-class. period with acc., in class. per. with abl.I.Lit.(α).With acc.:(β).nos aurum abusos,
Plaut. Bacch. 2, 3, 126; so,argentum,
id. Pers. 2, 3, 10:qui abusus sum tantam rem patriam,
id. Trin. 3, 2, 56:operam,
Ter. And. prol. 5 Ruhnk.:meretricem,
id. Phorm. 2, 3, 66:suam vim,
Lucr. 5, 1032.—With abl.:II.sumus parati abuti tecum hoc otio,
to spend this leisure time with you, Cic. Rep. 1, 9 Creuz; so,otio liberaliter,
Vell. 2, 105, 1:omni tempore,
Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25:sole,
id. Att. 12, 6, 2:studiis,
id. Fam. 9, 6, 5:me abusum isto prooemio,
id. Att. 16, 6, 4 al.: abuti aliquā re ad aliquid, to make use of for any purpose, to take advantage of:abuti sagacitate canum ad utilitatem nostram,
id. N. D. 2, 60, 151; cf. id. Lig. 1, 1; id. Mil. 2, 6.—Hence,In a bad sense, to misuse, to abuse:B.sapientiam tuam abusa est haec,
Plaut. Poen. 5, 4, 29; so in the exordium of the first oration against Cat.: Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? will you abuse our patience? libertate, Cic. Verr. 2, 5, 43, § 113:intemperanter otio et litteris,
id. Tusc. 1, 3, 6:iis festivitatibus insolentius,
id. Or. 52, 176 al.:legibus ac majestate ad quaestum,
id. Rosc. Am. 19, 54; cf. id. Verr. 2, 2, 25, § 61; id. N. D. 1, 23, 64 al.—Esp., in rhet. (of words), to use improperly, Cic. Or. 27, 94; id. de Or. 3, 43, 169; Quint. 5, 10, 6 al.► Pass.:abusa,
consumed, Plaut. As. 1, 3, 44; so also Varr.: utile utamur potius quam ab rege abutamur, ap. Prisc. p. 792 P., and Q. Hortensius, ib., abusis locis:abutendus,
Suet. Galb. 14. -
5 concupisco
con-cŭpisco, cŭpīvi or cŭpii, ītum, 3, v. inch. a. [cupio], to long much for a thing, to be very desirous of, to covet, to aspire to, strive after (class. in prose and poetry).(α).With acc.: quid concupiscas tu videris: quod concupiveris certe habebis, Ant. ap. Cic. Phil. 5, 12, 33:(β).credo enim vos... non pecuniam... non opes violentas... sed caritatem civium et gloriam concupivisse,
Cic. Phil. 1, 12, 29:signa, tabulas, etc.,
id. Par. 6, 3, 49:domum aut villam,
Sall. C. 51, 33:tribunos plebis,
Liv. 3, 67, 7:eandem mortem gloriosam,
Cic. Div. 1, 24, 51; Quint. 5, 13, 6:loquendi facundiam,
id. 12, 10, 16:eloquentiam,
Tac. Agr. 21:dominationem,
Suet. Caes. 30:triumphum,
id. Vesp. 12:majora,
Nep. Paus. 1, 3:nihil desiderabile,
Cic. Fin. 1, 16, 53: nihil mihi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3:perniciosum quicquam,
id. ib. 10, 8, 2; Cic. Quint. 21, 69; * Hor. Epod. 3, 19; Quint. 1, 2, 6; 12, 11, 23:cum est concupita pecunia,
Cic. Tusc. 4, 11, 24; 4, 6, 12:concupiscendus honos,
id. Fam. 15, 6, 2:aliquid alicui concupiscendum relinquere,
Liv. 1, 56, 7; Curt. 7, 8, 13; Plin. 11, 6, 5, § 15:aliquid intemperanter,
Nep. Att. 13, 4.—With inf.:(γ).quid erat, quod concupisceret deus mundum signis et luminibus tamquam aedilis ornare?
Cic. N. D. 1, 9, 22:obmutescere,
id. Fin. 4, 3, 7:ducere Sassiam in matrimonium,
id. Clu. 9, 26; Nep. Lys. 2, 2; Petr. 111:Nero virtutem ipsam exscindere concupivit,
Tac. A. 16, 21:esse similes,
Quint. 2, 9, 2:videri Atticorum imitatores,
id. 12, 10, 14:prodire in scaenam,
Suet. Ner. 20; id. Claud. 34; id. Calig. 37.—With acc. and inf.:(δ).discerpi senatorem,
Suet. Calig. 28.—Absol. (rare):II.fingebat et metum, quo magis concupisceret,
Tac. H. 1, 21; 1, 52:abiit jam tempus, quo posses videri concupisse,
id. ib. 2, 76:his domos villas patefecimus non concupiscentibus,
id. G. 41:quamvis ista non adpetat, tam grate tamen excipit quam si concupiscat,
Plin. Ep. 3, 2, 6.—Transf., of things (very rare): (faba) aquas in flore maxime concupiscit;cum vero defloruit, exiguas desiderat,
Plin. 18, 12, 30, § 120. -
6 immodestus
immŏdestus ( inm-), a, um, adj. [inmodestus], unrestrained, excessive, extravagant, immoderate (rare but class.; syn. immoderatus): in vino. Ter. Heaut. 3, 3, 7:A.mores,
Plaut. Curc. 1, 3, 44:largitione effundere,
Sen. Contr. 1, 1:fautores histrionum,
Tac. A. 13, 28: genus jocandi non profusum nec immodestum, * Cic. Off. 1, 29, 103.— Advv.: immŏdestē.Immoderately, extravagantly, impudently:B.amare,
Plaut. Poen. 1, 1, 25:gloriari (with immodice),
Liv. 22, 27, 2:immodeste atque intemperanter facere multa,
Quint. 5, 7, 32:postulare missionem,
Suet. Aug. 24.— Comp.:procedere,
Sen. Q. N. 1, 17.—Unjustly:tum me hoc indecore, inmodeste datis di,
Plaut. Rud. 1, 3, 9. -
7 impurus
impūrus ( inp-), a, um, adj. [2. inpurus], unclean, filthy, foul (cf.: obscenus, spurcus, immundus).I.Lit. (very rare):II. A.impurae matris prolapsus ab alvo,
Ov. Ib. 223.—Of living beings:B.impudens, impurus, inverecundissimus,
Plaut. Rud. 3, 2, 38:in his gregibus omnes aleatores, omnes adulteri, omnes impuri impudicique versantur,
Cic. Cat. 2, 10, 23:persona illa lutulenta, impura, invisa,
id. Rosc. Com. 7, 20:o hominem impurum!
Ter. Ad. 2, 1, 29: impuri cujusdam et ambitiosi sententia, Cic. Lael. 16, 59:cum impuris atque immanibus adversariis decertare,
id. Rep. 1, 5:(dux) audax, impurus,
id. ib. 1, 44:impurus et sceleratus,
id. Att. 9, 15 fin.:erat hic Corinthia anus haud impura,
tolerably decent, Ter. Heaut. 4, 1, 16:homo haud impurus,
id. Eun. 2, 2, 4:libidine omni,
Petr. 81.— Comp.:quis illo qui maledicit impurior?
Cic. Phil. 3, 6, 15.— Sup.: omnium non bipedum solum, sed etiam quadrupedum impurissimus, Auct. Or. pro Dom. 18, 48.—Of inanim. and abstr. things:lingua,
Sen. Ep. 87 med.:animus,
Sall. C. 15, 4:mores,
Cat. 108, 2:adulterium,
id. 66, 84:historia,
Ov. Tr. 2, 416:medicamina, i. e. venena,
Flor. 2, 20:quid impurius, quam retinuisse talem (adulteram),
Quint. 9, 2, 80. —Hence, adv.: impūrē (acc. to II.), impurely, basely, shamefully, vilely:impure atque flagitiose vivere,
Cic. Fin. 3, 11, 38:multa facere impure atque taetre,
id. Div. 1, 29, 6:atque intemperanter facere,
id. Phil. 2, 21, 50:a quo impurissime haec nostra fortuna despecta est,
id. Att. 9, 12, 2. -
8 inmodestus
immŏdestus ( inm-), a, um, adj. [inmodestus], unrestrained, excessive, extravagant, immoderate (rare but class.; syn. immoderatus): in vino. Ter. Heaut. 3, 3, 7:A.mores,
Plaut. Curc. 1, 3, 44:largitione effundere,
Sen. Contr. 1, 1:fautores histrionum,
Tac. A. 13, 28: genus jocandi non profusum nec immodestum, * Cic. Off. 1, 29, 103.— Advv.: immŏdestē.Immoderately, extravagantly, impudently:B.amare,
Plaut. Poen. 1, 1, 25:gloriari (with immodice),
Liv. 22, 27, 2:immodeste atque intemperanter facere multa,
Quint. 5, 7, 32:postulare missionem,
Suet. Aug. 24.— Comp.:procedere,
Sen. Q. N. 1, 17.—Unjustly:tum me hoc indecore, inmodeste datis di,
Plaut. Rud. 1, 3, 9. -
9 inpurus
impūrus ( inp-), a, um, adj. [2. inpurus], unclean, filthy, foul (cf.: obscenus, spurcus, immundus).I.Lit. (very rare):II. A.impurae matris prolapsus ab alvo,
Ov. Ib. 223.—Of living beings:B.impudens, impurus, inverecundissimus,
Plaut. Rud. 3, 2, 38:in his gregibus omnes aleatores, omnes adulteri, omnes impuri impudicique versantur,
Cic. Cat. 2, 10, 23:persona illa lutulenta, impura, invisa,
id. Rosc. Com. 7, 20:o hominem impurum!
Ter. Ad. 2, 1, 29: impuri cujusdam et ambitiosi sententia, Cic. Lael. 16, 59:cum impuris atque immanibus adversariis decertare,
id. Rep. 1, 5:(dux) audax, impurus,
id. ib. 1, 44:impurus et sceleratus,
id. Att. 9, 15 fin.:erat hic Corinthia anus haud impura,
tolerably decent, Ter. Heaut. 4, 1, 16:homo haud impurus,
id. Eun. 2, 2, 4:libidine omni,
Petr. 81.— Comp.:quis illo qui maledicit impurior?
Cic. Phil. 3, 6, 15.— Sup.: omnium non bipedum solum, sed etiam quadrupedum impurissimus, Auct. Or. pro Dom. 18, 48.—Of inanim. and abstr. things:lingua,
Sen. Ep. 87 med.:animus,
Sall. C. 15, 4:mores,
Cat. 108, 2:adulterium,
id. 66, 84:historia,
Ov. Tr. 2, 416:medicamina, i. e. venena,
Flor. 2, 20:quid impurius, quam retinuisse talem (adulteram),
Quint. 9, 2, 80. —Hence, adv.: impūrē (acc. to II.), impurely, basely, shamefully, vilely:impure atque flagitiose vivere,
Cic. Fin. 3, 11, 38:multa facere impure atque taetre,
id. Div. 1, 29, 6:atque intemperanter facere,
id. Phil. 2, 21, 50:a quo impurissime haec nostra fortuna despecta est,
id. Att. 9, 12, 2. -
10 intemeratus
in-tĕmĕrātus, a, um, adj., undefiled, unviolated, inviolate, chaste, virgin, pure:(Camilla) virginitatis amorem Intemerata colit,
Verg. A. 11, 584:fides,
id. ib. 2, 143:munera,
pure gifts, id. ib. 3, 177:Penelope, inter tot juvenes procos,
Ov. Am. 3, 4, 23:quid enim per hos dies inausum intemeratumve vobis,
Tac. A. 1, 42:castra incorrupta et intemerata servare,
id. H. 4, 58; id. A. 1, 49:ratis,
Val. Fl. 4, 270:integrum et intemeratum beneficium,
App. Flor. 16:corpora,
unviolated. Tac. A. 12, 34:intemeratior cunctis virginibus,
Mart. Cap. 1, § 6:equae,
Stat. Th. 2, 724.— Adv.: intĕmĕ-rātē, incorruptly: popularibus plausibus servire (al. intemperanter), Cod. Th. 15, 5, 3.
См. также в других словарях:
ALBERTUS cogn. Alcibiades Germanicus — ALBERTUS cognomine Alcibiades Germanicus fil. Casimiri, Culmbacensis lineae auctoris, Fridericô praefatô geniti, coniunctis studiis fere semper cum Mauritio Saxone, aequali suo, Caesari militavit: foederis dein contra Ioh. Fridericum Electorem… … Hofmann J. Lexicon universale
ՎԱՒԱՇՈՏԱԲԱՐ — ( ) NBH 2 0799 Chronological Sequence: 8c մ. ἁκολάστως intemperanter. Իբրեւ զվաւաշոտ. անարգել. անխուզ. անսանձ օրինակաւ. անզուսպ կերպով. զապտսըզ. *Է գործ իշխանի առ չափ պիտոյից հպիլ յորս ընդ իշխանութեամբն. եւ մի՛ առ հեշտութիւն վավաշոտաբար թշնամանել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
attrempance — Attrempance, Modestia, Temperantia. Attrempance de moeurs, Temperies morum. L attrempance de l esté, quand il n est point bruslant, Clementia aestatis. Sans attrempance, Intemperanter … Thresor de la langue françoyse
immoderément — Immoderément, Immoderate, Intemperanter … Thresor de la langue françoyse
intemperéement — Intemperéement, Intemperanter, Intemperate, Immoderate … Thresor de la langue françoyse
mesure — Mesure, f. penac. Signifie ores la quotité d une quantité, comme de terres, prez, vignes, bois, draps, toiles. Selon laquelle signification l on dit l arpent estre la mesure d un terroir, et la perche estre la mesure de l arpent, et le pied celle … Thresor de la langue françoyse
moderation — Moderation, Moderatio, Temperantia. Sans moderation ne attrempance, Intemperanter. Faire moderation, Demere de capite, B. ex Cic … Thresor de la langue françoyse