-
1 ignis
ignis, is (abl. usu. igni; poet. and postAug. igne; so Plin. ap. Charis. p. 98 P.; Charis. p. 33 P.; Prisc. p. 766 P.; and always in Mart., e. g. 1, 21, 5; 4, 57, 6; cf. Neue, Formenl. 1, 223 sq.;I.scanned ignis,
Verg. E. 3, 66; id. G. 3, 566; Ov. H. 16, 230; Lucr. 1, 663; 853;but ignīs,
Hor. C. 1, 15, 36), m. [Sanscr. agnis, fire; Lith. ugn-is; Slav. ogný; Gr. aiglê, aglaos], fire (com mon in sing. and plur.; cf. flamma, incendium).Lit.:2.lapidum conflictu atque tritu elici ignem videmus,
Cic. N. D. 2, 9, 25:admoto igni ignem concipere,
id. de Or. 2, 45, 190:pati ab igne ignem capere, si qui velit,
id. Off. 1, 16, 52; cf.:datur ignis, tametsi ab inimico petas,
Plaut. Trin. 3, 2, 53:ignis periculum,
id. Leg. 2, 23, 58; plur. = sing.:subditis ignibus aquae fervescunt,
id. N. D. 2, 10, 27:cum omnes naturae numini divino, caelum, ignes, terrae, maria parerent,
id. ib. 1, 9, 22:hisce animus datus est ex illis sempiternis ignibus, quae sidera et stellas vocatis,
id. Rep. 6, 15:ut fumo atque ignibus significabatur,
Caes. B. G. 2, 7 fin.:quod pluribus simul locis ignes coörti essent,
Liv. 26, 27, 5:ignibus armata multitudo, facibusque ardentibus collucens,
id. 4, 33, 2:ignes fieri prohibuit,
Caes. B. C. 3, 30, 5:ignem accendere,
Verg. A. 5, 4:ignem circum subicere,
Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69:ignem operibus inferre,
Caes. B. C. 2, 14, 1:ignem comprehendere,
id. B. G. 5, 43, 2:igni cremari,
id. ib. 1, 4, 1:urbi ferro ignique minitari,
Cic. Phil. 11, 14 fin.:ignis in aquam conjectus,
id. Rosc. Com. 6, 17 et saep.:quodsi incuria insulariorum ignis evaserit (opp. incendium inferre),
Paul. Sent. 5, 3, 6.— Poet.:fulsere ignes et conscius aether,
lightnings, Verg. A. 4, 167; cf.: Diespiter Igni corusco nubila [p. 881] dividens, Hor. C. 1, 34, 6:caelum abscondere tenebrae nube una subitusque antennas impulit ignis,
Juv. 12, 19; 13, 226:micat inter omnes Julium sidus, velut inter ignes luna minores,
i. e. stars, id. ib. 1, 12, 47:et jam per moenia clarior ignis Auditur,
the crackling of fire, Verg. A. 2, 705:Eumenidum ignis,
torches, Juv. 14, 285.—In partic.a.Sacer ignis, a disease, St. Anthony's fire, erysipelas, Cels. 5, 28, 4; Verg. G. 3, 566; Col. 7, 5, 16.—b.Aqua et ignis, to signify the most important necessaries of life; v. aqua.—B.Transf., brightness, splendor, brilliancy, lustre, glow, redness (mostly poet.):2. II.fronte curvatos imitatus ignes lunae,
Hor. C. 4, 2, 57; cf.:jam clarus occultum Andromedae pater Ostendit ignem,
id. ib. 3, 29, 17; so of the brightness of the stars, Ov. M. 4, 81; 11, 452; 15, 665;of the sun,
id. ib. 1, 778; 4, 194; 7, 193;of Aurora,
id. ib. 4, 629:arcano florentes igne smaragdi,
Stat. Th. 2, 276; cf. Mart. 14, 109; and:acies stupet igne metalli,
Claud. VI. Cons. Hon. 51:cum ignis oculorum cum eo igne qui est ob os offusus,
redness, blush, Cic. Univ. 14; Stat. Ach. 1, 516.—Trop.A.(Mostly poet.) The fire or glow of passion, in a good or bad sense; of anger, rage, fury:2.exarsere ignes animo,
Verg. A. 2, 575:saevos irarum concipit ignes,
Val. Fl. 1, 748; most freq. of the flame of love, love:cum odium non restingueritis, huic ordini ignem novum subici non sivistis,
Cic. Rab. Post. 6, 13:laurigerosque ignes, si quando avidissimus hauri,
raving, inspiration, Stat. Ach. 1, 509:quae simul aethereos animo conceperat ignes, ore dabat pleno carmina vera dei,
Ov. F. 1, 473:(Dido) caeco carpitur igni,
the secret fire of love, Verg. A. 4, 2; so in sing., Ov. M. 3, 490; 4, 64; 195; 675 et saep.; in plur., Hor. C. 1, 13, 8; 1, 27, 16; 3, 7, 11; Ov. M. 2, 410; 6, 492 et saep.; cf.:socii ignes,
i. e. nuptials, Ov. M. 9, 796.—Transf., like amores, a beloved object, a flame (only poet.):B.at mihi sese offert ultro meus ignis, Amyntas,
Verg. E. 3, 66; Hor. Epod. 14, 13.—Figuratively of that which brings destruction, fire, flame:quem ille obrutum ignem (i. e. bellum) reliquerit,
Liv. 10, 24, 13:ne parvus hic ignis (i. e. Hannibal) incendium ingens exsuscitet,
id. 21, 3, 6; cf.:et Syphacem et Carthaginienses, nisi orientem illum ignem oppressissent, ingenti mox incendio arsuros,
i. e. Masinissa, id. 29, 31, 3. -
2 compraehendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1. -
3 compraendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1. -
4 comprehendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1. -
5 conprehendo
com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?
Cic. N. D. 1, 33, 92:(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,
Cels. 4, 1 fin.:cum (forfex) dentem comprehendere non possit,
id. 7, 12, 1:mordicus manum eorum (elephantorum),
Plin. 9, 15, 17, § 46:morsu guttura,
Luc. 4, 727:nuces modio,
Varr. R. R. 1, 7, 3:naves,
to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:oras vulneris suturae comprehendunt,
Cels. 7, 4, 3:comprehendunt utrumque et orant,
Caes. B. G. 5, 31:ter frustra comprensa manus effugit imago,
Verg. A. 2, 794; cf.aures,
Tib. 2, 5, 92:nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,
let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:naves in flumine Vulturno comprehensae,
assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:ignem,
to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,
Verg. G. 2, 305; cf.:opera flammā comprehensa,
Hirt. B. G. 8, 43; and:avidis comprenditur ignibus agger,
Ov. M. 9, 234:loca vallo,
Front. 2, 11, 7; and absol.:comprehensa aedificia,
Liv. 26, 27, 3.—In partic.1.To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:* b.aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,
Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:tam capitalem hostem,
Cic. Cat. 2, 2, 3:hominem,
id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:nefarios duces,
id. Cat. 3, 7, 16:Virginium,
Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:praesidium Punicum,
id. 26, 14, 7:hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,
Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:in fugā,
id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:comprehensus morbo,
Just. 23, 2, 4; cf.:comprehensi pestiferā lue,
id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,
Caes. B. C. 3, 46 fin. —Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—2.To seize upon one, to apprehend him in any crime:b.fures,
Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,Transf. to the crime:3.nefandum adulterium,
to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:res ejus indicio,
id. Clu. 16, 47.—Of plants, to take root; of a graft:4.cum comprehendit (surculus),
Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,in gen.,
Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:5.si mulier non comprehendit, etc.,
Cels. 5, 21 fin. —Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:6.ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,
Curt. 6, 6, 24. —In late medic. lang., of medicines, to combine:7.aliquid melle,
Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—Of the range of a missile:8.quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,
Sil. 4, 102.—Of the reach of a surgical instrument:II.si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,
Cels. 8, 3 init. —Trop.A.To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):B.aliquid visu,
Sil. 3, 408;and without visu: comprehendere vix litterarum apices,
Gell. 13, 30, 10.—To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:C.omnes animo virtutes,
id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,
id. Ac. 2, 7, 21 sq.:omnia animis et cogitatione,
id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:aliquid mente,
id. N. D. 3, 8, 21:aliquid memoriā,
id. Tusc. 5, 41, 121:qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,
id. ib. 1, 22, 50:aliquid certis signis,
Col. 6, 24, 3:aliquid experimentis assiduis,
Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,
Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,
id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:2.breviter paucis comprendere multa,
Lucr. 6, 1082; cf.:breviter comprehensa sententia,
Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:comprehendam brevi,
Cic. de Or. 1, 8, 34:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,
id. Rosc. Com. 5, 15:(Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,
id. Att. 12, 21, 1:ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,
id. Brut. 8, 34:in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,
Varr. R. R. 1, 9, 1:emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,
Cels. 5, 27, 3; so absol.:ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,
Cic. Brut. 5, 19:aliquid dictis,
Ov. M. 13, 160:quae si comprendere coner,
id. Tr. 5, 2, 27. —Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:D.neque enim numero comprendere refert,
Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:numerum quorum comprendere non est,
id. Tr. 5, 11, 19.—To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;E.mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,
to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:adulescentem humanitate tuā,
id. Fam. 13, 15, 3:quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,
id. Planc. 19. 47.—To shut in, include (late Lat.):spiritum in effigiem,
Lact. 4, 8, 9:elementorum figurae humanā specie comprehensae,
id. 2, 6, 1.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский