Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

familias+c

  • 101 vendax

    vēndāx, ācis (vendo), verkaufsüchtig (Ggstz. emax), pater familias, Cato r.r. 2. § 7. Turran. bei Diom. 368, 26.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vendax

  • 102 directus

    (adi.) directo (adv.) прямой, linea in directum traducta (1. 29. D. 41, 1); (1. 2 § 21 D. 43, 8); непосредственно, non directo, sed per successionem hereditas pervenit ad aliquem (1. 103 pr D. 32);

    verba directa, противоп. inflexa, precaria (1. 15 C. 6, 23);

    directis verbis stipulationem compositae (1. 10 C. 8, 38), cp. § 1 J. 3, 15;

    verbis dir. adimere hereditatem (1. 4 C 6, 35);

    verbis dir. S. iure directo dare libertatem (1. 9. 10. C. 7, 2);

    directo dare libertatem, противоп. per fideiconmissum;

    ex directo (противоп. ex fideicomm.) ad libertatem pervenire (1. 56 D. 40, 4. 1. 12 § 2. 1. 16. 55 § 1 D. 40, 5. § 2 J. 2, 24);

    libertas directa, противоп. fideicommissaria (1. 12 pr. 1. 28 D. 29, 4. 1. 11 § 2. 1. 16 § 13. 1. 22 § 1 D. 36, 1. 1. 14 C. 7, 2);

    institutio, substitutio directa противоп. precaria, fideicommiss. (l. 19 pr. D. 29, 1. 1. 26 C. 3, 28. 1. 5 C. 2, 26);

    directo substituere (1. 15 D. 28, 6);

    donatio directa противои. mortis causa instituta sive conditione suspensa (1. 25 C. 8, 54);

    actio directa, iudicinm directum: a) первоначальный иск противоп. а. utilis, аналогическому иску, который может быть предъявлен propter paritatem rationis и в других случаях, подобных тем, для которых он первоначально был предназначен (§ 16 J. 4, 3. 1. 27 § 1 D. 3, 3. 1. 47 § l D. 3, 5. 1. 13 pr. D. 9, 2. 1. 26 § 3 D. 23, 4. 1. 37 pr. D. 44, 7);

    actio directo competit (1. 45 D. 24, 3);

    directa in rem actio, первоначальный гражданский иск, вытекающий из права собственности, rei vndicatio, противоп. Publiciana, который претор предоставлял бонитарному собственнику (§ 4 J. 4, 6. 1. 6 C. 7, 35);

    directo vindicare противоп. utilis in rem actio (1. 55 D. 24, 1);

    electio erit actori utrum directo agere velit - an praetoria (1. 26 § 2 D. 9, 4);

    b) противоп. actio contraria (см. contrarius s. 1. a) - иск об исполнении главного обязательства (§ 2 J. 4, 16. 1. 20 D. 3, 5); с) противоп. приготовительному иску, actio ad exhibendum обозн. - главный иск, который может быть предъявлен после изъяснения известных второстепенных обстоятельствь (напр., rei vindicatio, actio in rem) (1. 3 § 13. 1. 17 D. 10, 4);

    d) противоп. a. restitutoria s. rescissoria обознач. - иск, вытекающий из гражданского права, а не в силу реституции in integrum (1. 8 § 12. 13 D. 16, 1. 1. 24 C. 3, 32);

    e) противон. а. noxalis - иск, который предъявляется прямо против виновника (§ 5 J. 4, 8. 1. 26 § 4 D. 9, 4);

    f) обознач. иск, который вчинается прямо (directo agere) против сына, как должника, в противоположность иску, который можеть быть предъявлен против отца, по поручению коего сын вступил в обязательное отношение, напр. act. quod iussu, de peculio (1. 3 § 4 D. 13, 6); выражения: directo agere s. condicere относятся также к искам, вытекающим из обязательств filii-familias, servi, institoris, magistri navis, - которые вчинались против отца, господина, собственника промышленных заведений, хозяина корабля, противопол. act. adiecticiae qualitatis (§ 8 J. 4, 7. 1. 84 D. 17, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > directus

  • 103 macedo

    имя молодого римлянина, который, обремененный долгами, совершил отцеубийство; вследствие чего вышло при Веспасиане сенатское постановление (SCtum Macedonianum) о безусловной недействительности займов, которые совершались лицами, состоящими под отеческой властью (filii familias) (tit. D. 14, 6. C. 4, 28. 1. 19 eod.).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > macedo

  • 104 parens

    1) отец, мать;

    parentes, poдители, особ. восходящие родственники (1. 4 § 1 et seq. 1. 10 § 5 D. 2, 4. 1. 15 pr. D. 5, 2. 1. 5 pr. D. 23, 3. 1. 5 § 2 D. 25, 3. 1. 3 § 1 D. 26, 7. 1. 10 § 7 D. 38, 10. 1. 9 § 1. 2 D. 48, 9. 1. 51 D. 50, 16. § 5 I. 1, 10. 1. 39 pr. D. 23, 2. 1. 16 D. 24, 3);

    cp. L. XII. tab. X. 7: ei - parentique eius -. 2) parens = pater familias (Gai. I. 117 и 144. 1. 3 § 1 D. 28, 3).

    3) предшественник императора (1. 1 C. 2, 14. 1. 3 C. 2, 37. 1. 4 C. 6, 49. 1. 2 C. 7, 12. 1. 2 C. 7, 66. 1. 4. C. 7, 71). 4) творец: summus rerum parens (l. 2 § 1 C. 1, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > parens

  • 105 bonus

        bonus adj.    [old duonus], good; as comp. in use melior, ōris cf. μᾶλλον, better; as sup. optimus 2 AP-, OP-, best: vir bonus, morally good, perfect; rarely bonus vir: in virorum bonorum numero haberi, honest: quem voles virum bonum nominato, producam, respectable: bone accusator, honorable: socer eius vir multum bonus est: vir optimus, most worthy: optimus olim Vergilius, H.: iudex, just: imperator, skilful, S.: consul, L.: opifex, H.: pater familias, thrifty, N.: servus, faithful: vir, a good husband, L.: custos, T.: civis, a good citizen.—Of the gods: fata bonique divi, H.: pater optime (Iuppiter), O.: in templo Iovis Optimi Maximi: O di boni, gracious gods: o mihi, Manes, este boni, propitious, V.— Of things, good, of good quality, well-made, useful: scyphi optimi, most artistic: agrum Meliorem nemo habet, more fertile, T.: nummi, current: voltūs, good looks, O.: navigatio, prosperous: tempestas, fine weather: ova suci melioris, fine flavor, H.: aetas, the prime of life: melior sensus, keener: mentem vobis meliorem dari, more sense, T.: bonam deperdere famam, good name, H.: otium, valuable, S.: optimae fabulae: esse meliore condicione, better off: esse spe bonā: meliora responsa, more favorable, L.: amnis Doctus iter melius, less injurious, H.: meliore Tempore dicam, more opportune, H.: librorum Copia, ample, H.: meliorem militem id certamen fecit, L.: vobis eadem quae mihi bona malaque esse, S.: bona bello Cornus, useful, V.: pecori bonus alendo (mons) erat, L.: eloqui copiose melius est quam, etc.: optimum visum est captivos deportare, L.: constituerunt optimum esse domum reverti, Cs.: optumum factu credens exercitum augere, S.: hoc vero optimum, ut is nesciat, etc. — In particular phrases, with venia: bonā veniā, with (your) kind permission, by (your) leave: abs te hoc bonā veniā expeto, T.: oravit bonā veniā Quirites, ne, etc., L.—With pax: cum bonā pace, or bonā pace, without dispute: alteri populo cum bonā pace imperitare, by common consent, L.: omnia bonā pace obtinere, L.— With res: bonae res, comforts, luxury, prosperity: bonis rebus morte privari: omnibus optimis rebus usus est, N.: bonis Rebus agit laetum convivum, in luxury, H.: de bonis rebus in vitā, de malis, of moral good and evil. — With ars: bonae artes, honorable conduct, S.: artis bonae famam quaerere, an honorable achievement, S.: bonarum artium studia, liberal studies: optimarum artium studia, the highest cnlture.—With fides: bona fides or fides bona, good faith, sincerity, fairness: polliceor hoc vobis bonā fide: ego defendi fide optimā, in perfect sincerity: ad fidem bonam pertinere, notum esse, etc., equity: quidquid dare facere oportet ex fide bonā (in a judicial decree).—With pars: melior pars, the better party, party in the right: maior pars (senatūs) meliorem vicit, L.: gratia melioris partis, the optimates, L.: (fuit) meliorum partium, of the aristocracy: bona pars, a large part, good share: bonam magnamque partem ad te attulit, T.: sermonis: hominum, H.: melior pars acta diei, most, V.: in optimam partem accipere, most kindly: in optimam partem cognosci, most favorably. — With mores: boni mores, morality, an upright life: propter eius suavissimos et optimos mores: ex optimo more.—With animus, good spirits: bono animo es, cheer up, T.: hoc animo meliore ferre, more cheerfully, O.: bonum animum habere, L.: bono animo dicere, kindly: bono animo in populum R. videri, friendly, Cs. — With ius: iure optimo, with entire justice, deservedly: quod ei optimo iure contigit. — As subst., of persons, a good man: nec cuique bono mali quidquam evenire potest: Qui meliorem vocet in ius, a better man, H.: da locum melioribus, your betters, T.: apud bonos beneficium conlocare: Fortes creantur fortibus et bonis, H.— Plur, the better classes, aristocracy, rich: meam causam omnes boni susceperant: bonis invidere, S.: comitantibus omnibus bonis, N.: bonorum consuetudo, of gentlemen: boni, my good friends, H.: me consulit, ‘O bone,’ good friend, H.: ‘O bone, ne te Frustreris,’ my good fellow, H.: optimus quisque, every good man, all the good: sua consilia optimo cuique probare: dolor quem optimus quisque suscipit: optimo cuique pereundum erat, all eminent citizens: optimo et nobilissimo cuique oratio gratissima, the patricians: imperium semper ad optumum quemque transfertur, the best man in each case, S.: qui (aditus laudis) semper optimo cuique maxime patuit.—Of things: bonum, a good thing: summum bonum, the chief good, end of being: nihil boni nosti, nothing useful: gaude isto tam excellenti bono: maximum bonum in celeritate ponere, advantage, S.: gratiam bono publico quaerere, by a public service, L. — Prov.: cui bono? for whose advantage?—Plur.: tria genera bonorum, maxima animi: bona tolerare, prosperity, T.: bona mea deripere, my property.—With aequum, fairness, equity: neque bonum atque aequom scire, T.: alqd aequi bonique impetrare: istuc Aequi bonique facio, regard as fair, T.
    * * *
    I
    bona -um, melior -or -us, optimus -a -um ADJ
    good, honest, brave, noble, kind, pleasant, right, useful; valid; healthy
    II
    good/moral/honest/brave man; man of honor, gentleman; better/rich people (pl.)

    Latin-English dictionary > bonus

  • 106 custōdia

        custōdia ae, f    [custos], a watching, watch, guard, care, protection: fida canum: dura matrum, oversight, H.: navium, Cs.: illa (sc. pontis), N.: aliquid privatā custodiā continere: suae custodiae causā habere, as a body-guard, Cs.: navis ad custodiam posita, Cs.: fida iustitiae: fidelis memoriae rerum gestarum, L.: magni censūs, Iu.—A guard, watch, sentinel (mostly plur.): colonia meis custodiis, vigiliis munita: (testīs) vi custodiisque retinere.— Sing collect.: custodiam eo suis VI milia hominum reliquerunt, Cs. — A guarded place, guard-house, watch-station: haec (urbs) mea est custodia: in hac custodiā et tamquam speculā; familias in custodiis habere.—A watching, guarding, custody, restraint, ward, confinement: eius, L.: in hostium custodias numerum civium includere: ipsos in custodiis habere, S.: in liberā custodiā, i. e. under arrest without imprisonment, surveillance, L.: in liberis custodiis, S. — Fig.: (eloquentia), saepta liberali custodiā.—A place of confinement, prison, hold, keep: in custodiā necatur, Cs.: te in custodiam dare.—Fig.: corporis custodiis se liberare.
    * * *
    protection, safe-keeping, defense, preservation; custody, charge; prisoner; watch/guard/picket; guard post/house; prison; confinement; protective space

    Latin-English dictionary > custōdia

  • 107 dis-tribuō

        dis-tribuō uī, ūtus, ere,    to divide, distribute, apportion, spread: id (dimidium minae), T.: partīs Italiae: copias in trīs partīs, Cs.: (milites) circum familias, quartered, Cs.: Numidis hiberna in proximis urbibus, L.: pecunias exercitui, Cs.: pecuniam in iudices: ex captivis toto exercitu capita singula praedae nomine, Cs.: leges in omnīs terras distributae.

    Latin-English dictionary > dis-tribuō

  • 108 fīlius

        fīlius ī, m    [FE-], a son: erilis, T.: maior, minor, L.: maximus natu, Ta.: Marci: terrae, i. e. an unknown man: fortunae, a child of fortune, H.; cf. gallinae albae, Iu.: filius familias, see familia.
    * * *

    Latin-English dictionary > fīlius

  • 109 in-dīligēns

        in-dīligēns tis, adj.    with comp, careless, heedless, negligent: nimium, T.: pater familias, N.: si indiligentiores fuerint, Cs.

    Latin-English dictionary > in-dīligēns

  • 110 māter

        māter tris, f    [2 MA-], a mother: pietas in matrem: quae matre Asteriā est, daughter of Asteria: lambere matrem, foster-mother, V.: Pilentis matres in mollibus, matrons, V.: Matres atque viri, ladies, V.: mater familias or familiae, lady of the house ; see familia.— A nurse, mother (as a title of honor): Vesta, V.: deūm, Cybele, O.: Matris Magnae sacerdos, i. e. mother of the gods, Cybele: terra, quam matrem appellamus, mother country, L.: Populonia, mother city, V.: petere antiquam matrem, O.: cupidinum, i. e. Venus, H. —Of animals, a mother, dam, parent: prohibent a matribus haedos, V.: ova adsunt ipsis cum matribus (i. e. gallinis), Iu.: simia, Iu.—Of plants, a parent, stock: plantas abscindens de corpore matrum, V.—Fig., a mother, parent, producer, nurse, cause, origin, source: philosophia mater omnium bene factorum: avaritiae mater, luxuries.
    * * *
    mother, foster mother; lady, matron; origin, source, motherland, mother city

    Latin-English dictionary > māter

  • 111 saltus

        saltus ūs, m    a forest, woodland, untilled mountain land, forest-pasture, woodland-pasture, thicket, jungle: de saltu detruditur: quas (familias) in saltibus habent: latebris aut saltibus se eripere, Cs.: fugā silvas saltūsque peragrat, V.: in silvestrem saltum, Cu.: coëmptis saltibus, H.: saltūs venatibus apti, O.—A narrow pass, ravine, mountain-valley, glen: saltūs duo montibus circa perpetuis inter se iuncti, L.: omnia vada ac saltūs eius paludis obtinebat, Cs.: angustiae saltibus crebris inclusae, L.: ante saltum Thermopylarum, L.: nemorum iam claudite saltūs, V.
    * * *
    I
    narrow passage (forest/mountain); defile, pass; woodland with glades (pl.)
    II
    leap, spring, jump; stage, step

    Latin-English dictionary > saltus

  • 112 scurra

        scurra ae, m    [SCRV-], an idler, loafer, man about town: scurrae locupletes.— A city buffoon, droll, jester, clown, pantaloon, parasite: neque parum facetus scurra: vagus, H.: Urbani scurra Catulli, i. e. a clown in a play of Catullus, Iu.— Prov.: de scurrā multo facilius divitem quam patrem familias fieri posse.
    * * *
    fashionable idler, man about town, rake; professional buffoon, comedian/clown

    Latin-English dictionary > scurra

  • 113 secus

        secus adv. with comp. sequius    [SEC-].— Posit, otherwise, differently, not so, the contrary: id secus est: magnum mehercule hominem, nemo dicet secus; sed, etc.: omnia longe secus: nobis aliter videtur; recte secusne, postea, whether correctly or not: pro bene aut secus consulto, for good or ill, L.: num secus hanc causam defendisse (videor), ac si? etc.: membra paulo secus a me atque ab illo partita: illam attingere secus quam dignumst liberam, T.: matrem familias secus quam matronarum sanctitas postulat nominare.— With a negative, not otherwise, even so, just so: horā fere undecimā aut non multo secus, not much earlier or later: veluti Haud secus Androgeos visu tremefactus, V.: Aequam memento rebus in arduis Servare mentem, non secus in bonis, H.: non secus ac si meus esset frater: in medias res Non secus ac notas, just as if they were familiar, H.: solet tempestas haud secus atque in mari retinere, S.: Haud secus ac iussi faciunt, V.: ea non secus dixi, quam si eius frater essem, in no other spirit: quo facto, haud secus quam dignum erat, L.— Otherwise than is right, not well, wrongly, unfortunately, unfavorably, ill, badly: secus iudicare de se: quod ubi secus procedit, S.: adfirmat nihil a se cuiquam de te secus esse dictum: ne quid de collegā secus scriberet, L.— Less: neque multo secus in iis virium, Ta.— Comp, worse, more unfavorably: quod sequius sit, de meis civibus loquor, L.; see also setius.
    * * *
    I
    otherwise; differently, in another way; contrary to what is right/expected
    II
    by, beside, alongside; in accordance with

    Latin-English dictionary > secus

  • 114 sub-legō

        sub-legō lēgī, lēctus, ere,    to gather from below, gather up: (puer) Sublegit quodcumque iaceret inutile, H.—To catch up secretly, gather by stealth: tibi carmina, V.—To choose as a substitute, elect instead: in demortuorum locum, L.: familias (in numerum patriciorum), Ta.

    Latin-English dictionary > sub-legō

  • 115 subolēs

        subolēs (not sobo-), is, f    [sub+1 OL-], a sprout, shoot ; hence, fig., offspring, progeny, posterity, issue, stock, race, lineage: censores populi suboles, familias censento: propaganda (est tibi) suboles: priori Dissimilis populo, O.: Cara deum, V.: patris matura, L.: stirpis, L.: Diva (Lucina), producas subolem, H.: Romae suboles, race, H.: gregis, H.: de te suscepta, V.
    * * *
    shoot, sucker; race; offspring; progeny

    Latin-English dictionary > subolēs

  • 116 violō

        violō āvī, ātus, āre    [cf. vis], to treat with violence, injure, dishonor, outrage, violate: hospitem, Cs.: matres familias: sacrum volnere corpus, V.: Getico peream violatus ab arcu, O.: oculos tua cum violarit epistula nostros, i. e. has shocked, O.: Indum sanguineo ostro ebur, i. e. to dye blood-red, V.—Of a place, to invade, violate, profane: finīs eorum se violaturum negavit, Cs.: loca religiosa ac lucos: Silva nullā violata securi, O.—Fig., to violate, outrage, dishonor, break, injure: officium: ius: inducias per scelus, Cs.: foedera, L.: nominis nostri famam tuis probris.—To perform an act of sacrilege, do outrageously, perpetrate, act unjustly: ceteris officiis id, quod violatum videbitur, compensandum: si quae inciderunt non tam re quam suspicione violata, i. e. injurious.
    * * *
    violare, violavi, violatus V
    violate, dishonor; outrage

    Latin-English dictionary > violō

  • 117 vīs

        vīs (gen. vīs, late), —, acc. vim, abl. vī, f plur. vīrēs, ium    [cf. ἴσ], strength, force, vigor, power, energy, virtue: celeritas et vis equorum: plus vis habeat quam sanguinis, Ta.: contra vim atque impetum fluminis, Cs.: veneni.—Plur. (usu. of bodily strength): non viribus corporum res magnae geruntur: me iam sanguis viresque deficiunt, Cs.: corporis viribus excellens, L.: validis viribus hastam Contorsit, V.: agere pro viribus, with all your might: supra vires, H.: seu virium vi seu exercitatione multā cibi vinique capacissimus, L.: Nec mihi sunt vires inimicos pellere tectis, O.— Hostile strength, force, violence, compulsion: vis est haec quidem, T.: cum vi vis inlata defenditur: celeri rumore dilato Dioni vim adlatam, N.: sine vi facere, T.: matribus familias vim adferre: iter per vim tentare, by force, Cs.: civem domum vi et armis compulit: de vi condemnati sunt: quaestiones vel de caede vel de vi.—Energy, virtue, potency: vires habet herba? O.: egregius fons Viribus occultis adiuvat, Iu.—A quantity, number, abundance: mellis maxima: magna auri argentique: pulveris, Cs.— Plur, military forces, troops: praeesse exercitui, ut vires ad coërcendum haberet, Cs.: robur omne virium eius regni, the flower, L.: Concitet et vires Graecia magna suas, O.—Fig., mental strength, power, force, energy, vigor, influence: oratoris: conscientiae: quod ostentum habuit hanc vim, ut, etc., effect: qui indignitate suā vim ac ius magistratui quem gerebat dempsisset, L.—Force, notion, meaning, sense, import, nature, essence: id, in quo est omnis vis amicitiae: verborum, i. e. the signification: quae vis insit in his paucis verbis, si attendes, intelleges.
    * * *
    I
    be willing; wish
    II
    strength (bodily) (pl.), force, power, might, violence; resources; large body
    III
    strength (sg. only, not ACC), force, power, might, violence

    Latin-English dictionary > vīs

  • 118 TROPUS (TROPE)

    поворот, поворот речи, иносказание, троп; употребляется в двух смыслах: 1) в поэтике двуосмысленное употребление слов: иносказательное и буквальное, которые связаны друг с другом по принципу смежности (метонимия, синекдоха), сходства (метафора), противоположности (ирония, оксюморон). Обучение тропам входило составной частью в грамматику, в компетенцию которой помимо тропов входило знание слов, букв и слогов, умение владеть правильной речью, определения, стопы, ударения, пунктуация, орфография, аналогии, этимологии, различения, варваризмы, басни, стихи, история; 2) смысл средневековой идеи тропов как особенности мышления: изменчивость тварного мира являлась онтологическим аргументом, по принципу Августина «Я ошибаюсь (изменяюсь), следовательно, существую». Тропы представляли собою способ мышления, который средневековые философы и богословы называли «тропическим разумом» (sensus tropicus). Средневековые мыслители полагали, что любое суждение, сколь бы точным оно ни было, перед лицом Бога всегда есть троп, поскольку любая познаваемая вещь неопределима. Тот, кто осмеливался говорить не только о плотской, но и о духовной сущности, прибегал к помощи аналогий или сравнений, которые являются способами организации тропов, способствующими пониманию сути дела и являющимися слабой попыткой уловить или постичь Бога через тварный мир. Иоанн Скот Эриугена в трактате «О разделении природы» писал, что слова, обозначающие сотворенные сущности любого подверженного изменению естественного и неестественного предмета, не могут сказываться о Природе созидающей (т. е. о Боге) в собственном смысле, но только в переносном. По Петру Абеляру, человеческий язык приспособлен к сказыванию о вещах этого мира, но «сами слова необходимо превосходят их собственное значение» и, «будучи посредниками Святого Духа», в переносном смысле свидетельствуют о Боге. В прологах и комментариях к Библии тропология, или лепория, определяется как венец мироздания, место соприкосновения горнего и дольнего миров. Именно в этом месте человеческое слово соотносится с Божественным, определяя и степень своей любви к Богу, и степень творческой свободы, что лежало в основании познания. Потому тропология обозначается через этическую категорию благого. Один из прологов к «Схоластической истории» Петра Коместора (XII в.), который представляет собой библейский комментарий, звучит так: «В доме Его императорского величества надлежит иметь три палаты: аудиторию, или консисторию, в которой Он определяет права; трапезную, в которой распределяет Он пищу; спальню, где Он отдыхает. Таким образом, Владыка наш, управляющий ветром и морем, владеет миром через аудиторию, где все упорядочивается по воле Его... Отсюда: Господни и земля и полнота ее. Душу праведного Он обнимает в спальне, так как радость Ему пребывать там и отдыхать с сынами человеков. И потому называется Он женихом, душа же праведника - невестою. В трапезной, где Он напояет своих, оставляя трезвыми, Он хранит Священное Писание. Отсюда: в дом Господа мы ходили согласно, т. е. будучи умудренными в Священном Писании. Потому Он называется pater familias. Три части в трапезной Его: фундамент, стены и крыша. История - это фундамент, коей три вида: анналы, календарная история и эфемерная. Стена, вздымающаяся ввысь, - это аллегория, которая выражает одну мысль посредством другой. Венец же крыши дома есть тропология, которая благодаря содеянному сообщает нам то, что нужно делать» (Петр Коместр. Схоластическая история // Неретина С. С. Верующий разум. Книга бытия и Салический закон. С. 283). Трапезная в прологе, будучи одной из палат, т. е. единичностью, вместе с тем (одновременно) есть целое, поскольку она - хранилище Божьего Слова, одухотворяющего универсум. Целое здесь выявляется через часть (синекдоха). Еще более тропический характер мышления очевиден при сопоставлении значений слов, в результате чего обнаруживается, что одни и те же тексты читаются в разных ключах и в зависимости от позиции читателя понимаются в буквальном или переносном смысле. Под «домом» можно подразумевать и храм, и дворец; под «императором» - и Небесного, и земного повелителя; «аудитория» знаменует как любые власти и силы, так и место Страшного суда; «спальня», где душа праведного пребывает в веселии с Сыном Человеческим, - свидетельство не только земного успокоения, но созерцания, духовной близости с Богом, «трапезная» - знак единства христианского мира и Тайной вечери. Выражение «распределять пищу» помимо прямого значения имеет и переносное - «даровать милости», значение глагола inebrire - не только «поить», но и «проникать», «подавать надежду». Каждое слово заключает в себе не только мирские и сакральные смыслы, но и «поворачивается» относительно внешне выраженного смысла, собеседуя и предполагая смыслы внутренние. С тропами была тесно связана идея переносов (см. translatio) и перестановки (см. transumptio), которая предполагала изменение смысла и субституцию (см. substitutio). Своеобразную трансумпцию, или металепсис, представляла знаменитая «бритва Оккама», для которой характерна «страсть к номенклатуре». Средневековье также обнаружило возможности «сворачивания» смыслов сказанного в фигурах речи, каковыми являются гендиадис, силлепс, эллипс, анафора, эпифора, антитеза и умолчание. Фигуры речи, способствующие усилению самовыразительности, обнаруживают способность Средневековья представить себя в «образах неподвижности», а тропы через образы движения демонстрируют именно средневековую онтологию речи.

    Латинский словарь средневековых философских терминов > TROPUS (TROPE)

  • 119 abigo

    ăb-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive away.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    abigam jam ego illum advenientem ab aedibus,

    I will drive him away as soon as he comes, Plaut. Am. prol. 150:

    jam hic me abegerit suo odio,

    he will soon drive me away, id. As. 2, 4, 40; so Ter. Ad. 3, 3, 47; Varr. R. R. 2, 1; Cic. de Or. 2, 60 al.:

    uxorem post divortium,

    to remove from the house, Suet. Tib. 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    To drive away cattle:

    familias abripuerunt, pecus abegerunt,

    Cic. Pis. 34; so id. Verr. 2, 1, 10; 3, 23; Liv. 1, 7, 4; 4, 21; Curt. 5, 13 al.—
    2.
    Medic. t. t.
    a.
    To remove a disease:

    febres,

    Plin. 25, 9, 59, § 106; 30, 11, 30 fin.:

    venenatorum morsus,

    id. 20, 5, 19.—
    b.
    To force birth, procure abortion:

    partum medicamentis,

    Cic. Clu. 11; so Plin. 14, 18, 22; Tac. A. 14, 63; Suet. Dom. 22 al. —
    II.
    Trop., to drive away an evil, get rid of a nuisance: pestem a me, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 50 Vahl.):

    lassitudinem abs te,

    Plaut. Merc. 1, 2, 3:

    curas,

    Hor. Ep. 1, 15, 19:

    pauperiem epulis regum,

    id. S. 2, 2, 44 al. —Hence, ăbactus, a, um, P. a.
    A.
    Of magistrates, driven away, forced to resign their office, Paul. ex Fest. p. 23 Müll.—
    B.
    Abacta nox, i. q. finita, finished, passed, Verg. A. 8, 407.—
    C.
    Abacti oculi, poet., deep, sunken, Stat. Th. 1, 104.

    Lewis & Short latin dictionary > abigo

  • 120 addecet

    ad-dĕcet, ēre, 2, v. impers. [ad, intens. ], it behooves, it becomes, it is fit or proper that (used only in Enn. and Plaut., in the latter very often), constr. with acc. or with acc. and inf.: sed virum virtute vera vivere animatum addecet, Enn. ap. Gell. 7, 17, 10 (Trag. v. 338, ed. Vahl.; Rib. p. 52):

    ut matrem addecet familias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 80:

    meo me aequum est morigerum patri, ejus studio servire addecet,

    id. Am. 3, 4, 21;

    nam peculi probam nihil habere addecet Clam virum,

    id. Cas. 2, 2, 26; so id. Bacch. 1, 2, 20; id. Most. 4, 2, 21; id. Ps. 1, 5, 156; id. Trin. 1, 2, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > addecet

См. также в других словарях:

  • Familias de religiones — Saltar a navegación, búsqueda En el estudio comparado de las religiones y en la sociología de la religión, una familia de religiones es un tronco espiritual y cultural común del cual derivan determinadas religiones. Distribución de los dos… …   Wikipedia Español

  • Familias de 7 países — Familias de 7 países, conocido también como las familias era un juego de cartas muy conocido en España durante los años posteriores a su aparición, en 1965; se considera un clásico de los juegos infantiles de Heraclio Fournier.[1] Los personajes… …   Wikipedia Español

  • Familias Regnant universe — The Familias Regnant is the name of the government of an area of the galaxy in the distant future from the Serrano series of books written by Elizabeth Moon. In the early books of the Serrano Legacy, the government is headed by a monarchy. As the …   Wikipedia

  • Familias en Summer Bay — Anexo:Familias en Summer Bay Saltar a navegación, búsqueda Familias ficticias de la serie Home and Away que viven en Summer Bay Contenido 1 Familias de Summer Bay 1.1 Los Holden.: 1.2 Los Stewart …   Wikipedia Español

  • Familias de lenguas — La mayoría de las lenguas conocidas pertenecen a las llamadas familias de lenguas (o para simplificar familias). En sentido estricto, una familia de lenguas es una unidad filogenética, es decir, todos sus miembros derivan de un ancestro común. El …   Enciclopedia Universal

  • Familias de peces de agua dulce — Anexo:Familias de peces de agua dulce Saltar a navegación, búsqueda Combattant …   Wikipedia Español

  • Familias en Kids Next Door — Anexo:Familias en Kids Next Door Saltar a navegación, búsqueda Contenido 1 Familia One 1.1 Miguel One 1.2 Monty One 1.3 Sra. One …   Wikipedia Español

  • Pater familias — for the episode of Ghost Whisperer, see Pater Familias. The pater familias (plural: patres familias ) was the highest ranking family status ( status familiae ) in an Ancient Roman household, always a male position. The term is Latin, literally,… …   Wikipedia

  • Federación Española de Familias Numerosas — Saltar a navegación, búsqueda La Federación Española de Familias Numerosas (FEFN) es una entidad independiente sin ánimo de lucro declarada de Utilidad Pública, que trabaja en la defensa de las familias numerosas. Agrupa a más de 50 Asociaciones… …   Wikipedia Español

  • Pater familias — Saltar a navegación, búsqueda La locución latina Pater familias, traducida literalmente, significa el padre de familia. El pater familias era el hombre de sexo masculino mayor en el hogar romano. Es un término latino para designar al padre de la… …   Wikipedia Español

  • Pater familias — Le pater familias (« père de la famille » en latin) était l homme de plus haut rang dans une maisonnée romaine, qui détenait la patria potestas (puissance paternelle) sur sa femme, ses enfants et ses esclaves. Cette potestas était… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»