-
1 exceptio
exceptĭo, ōnis, f. [id.], an exception, restriction, limitation [good prose and very freq., esp. in Cic.).I.In gen.:II.consiliorum, voluntatum sine ulla exceptione communitas,
Cic. Lael. 17; so,sine (ulla) or cum exceptione,
id. Fam. 6, 5, 1; id. Caecin. 8 fin.; id. Verr. 2, 5, 31; id. Att. 8, 4, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 13; id. Inv. 2, 57, 172; Quint. 7, 1, 50; Plin. Ep. 1, 2, 5 et saep.; cf. in plur.:unus imperitat nullis jam exceptionibus,
Tac. G. 44:quod si exceptio facit, ne liceat, ibi necesse est licere, ubi non est exceptum, etc.,
Cic. Balb. 14:sunt in tota lege exceptiones duae,
id. Agr. 1, 4 et saep.—Esp., in jurid. Lat., the exception of the defendant to the plaintiff's statements, inserted in the praetor's edict, Gai. Inst. 4, 116 sq.; Just. Inst. 4, 13; Dig. 44, 1; Cod. Just. 8, 36; Cic. Inv. 2, 19; id. de Or. 1, 37; cf. Rein's Röm. Privatr. p. 448 sq. -
2 exceptiō
exceptiō ōnis, f [ex + CAP-], an exception, restriction, limitation: sine ullā exceptione: imperitare nullis exceptionibus, i. e. with absolute power, Ta.: in lege.—Esp., in law, a limitation (in a declaration or complaint), C.— A protest, objection, C., Ta.* * *exception, qualification -
3 Exceptio probat regulam de rebus non exceptis
Latin Quotes (Latin to English) > Exceptio probat regulam de rebus non exceptis
-
4 excipio
ex-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio].I. A.Lit. (rarely): aliquem e mari, to draw out, fish out, Cic. Fragm. ap. Non. 293, 26 (Rep. 4, 8, 8 Baiter):B.vidulum (e mari),
Plaut. Rud. 4, 4, 140 sq.:dens manu, forcipe,
Cels. 7, 12, 1:telum (e vulnere),
id. 7, 5, 1:clipeum cristasque rubentes Excipiam sorti,
to withdraw, exempt, Verg. A. 9, 271.—Trop.1.In gen.: servitute exceptus, withdrawn, i. e. rescued from slavery, Liv. 33, 23, 2:2.nihil jam cupiditati, nihil libidini exceptum,
exempt, Tac. Agr. 15.—In partic.a.To except, make an exception of (freq. and class.):(β).hosce ego homines excipio et secerno libenter,
Cic. Cat. 4, 7, 15:qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: Haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur,
id. Ac. 2, 23, 73; cf. id. ib. 2, 9, 28:Lacedaemonii ipsi, cum omnia concedunt in amore juvenum praeter stuprum, tenui sane muro dissaepiunt id, quod excipiunt,
id. Rep. 4, 4:senex talos elidi jussit conservis meis: sed me excepit,
Plaut. Mil. 2, 2, 13.—With ne:Licinia lex, quae non modo eum, qui, etc.... sed etiam collegas ejus, cognatos, affines excipit, ne eis ea potestas curatiove mandetur,
Cic. Agr. 2, 8, 21;so in legal limitations,
id. ib. 2, 9, 24; id. Balb. 14, 32; see also exceptio.—With ut, Cic. Q. Fr. 1, 1, 9, 26:excepi de antiquis praeter Xenophanem neminem,
id. Div. 1, 39, 87:ut in summis tuis laudibus excipiant unam iracundiam,
id. Q. Fr. 1, 1, 13, 37:dolia, in horreis defossa, si non sint nominatim in venditione excepta, etc.,
Dig. 18, 1, 76; so ib. 77.—In the abl. absol.:omnium mihi videor, exceptis, Crasse, vobis duobus, eloquentissimos audisse Ti. et C. Sempronios,
you two excepted, Cic. de Or. 1, 9, 38; cf.:vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitia praestabilius esse putetis,
id. Lael. 27 fin.:exceptā sapientiā,
id. ib. 6, 20. — Neutr. absol.:excepto, quod non simul esses, cetera laetus,
Hor. Ep. 1, 10, 50:excepto, si obscena nudis nominibus enuntientur,
Quint. 8, 3, 38; Pers. 5, 90; Aug. Serm. 17, 3; 46, 2.—Hence,Jurid. t. t., said of the defendant, to except, to make a legal exception to the plaintiff's statement:b.verum est, quod qui excipit, probare debeat, quod excipitur,
Dig. 22, 3, 9; so ib. 18:adversus aliquem,
ib. 16, 1, 17 et saep.; cf. exceptio and the authorities there cited.—In an oration, a law, etc., to express by name, to make particular mention of, to state expressly (rare, and perh. not anteAug.):II.cum Graecos Italia pellerent, excepisse medicos,
Plin. 29, 1, 8, § 16: vites in tantum sublimes, ut vindemitor auctoratus rogum ac tumulum excipiat, expressly stipulates for (in case he should fall and break his neck), id. 14, 1, 3, § 10.(With the notion of the verb predominating.) To take a thing to one's self (in a good or bad sense), to catch, capture, take, receive.A.Lit.1.In gen.:b.sanguinem paterā,
Cic. Brut. 11, 43; cf. Col. 9, 15, 9:e longinquo sucum,
Plin. 25, 7, 38, § 78:labentem excepit,
Cic. Rab. Post. 16, 43: se in pedes, to take to one's feet, i. e. spring to the ground, Liv. 4, 19, 4:filiorum extremum spiritum ore,
Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118; cf.:tunicis fluentibus auras,
Ov. A. A. 3, 301:omnium tela,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177; so,tela,
Caes. B. G. 3, 5, 3:vulnera,
Cic. Sest. 10, 23; cf.:vulnus ore,
Quint. 6, 3, 75; and:plagae genus in se,
Lucr. 2, 810:o terram illam beatam, quae hunc virum exceperit!
Cic. Mil. 38, 105; cf.: hunc (Mithridatem) in timore et fuga Tigranes excepit, id de. Imp. Pomp. 9, 23:aliquem benigno vultu,
Liv. 30, 14, 3; cf.also: hic te polenta excipiet,
Sen. Ep. 21 med.:aliquem epulis,
Tac. G. 21:multos ex fuga dispersos excipiunt,
Caes. B. G. 6, 35, 6. alios vagos per hiberna milites excipiebant, Liv. 33, 29, 2: speculator, exceptus a juvenibus mulcatur, id. 40, 7, 4: cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 5:servos in pabulatione,
Caes. B. G. 7, 20, 9:incautum,
Verg. A. 3, 332:(uri) mansuefieri ne parvuli quidem excepti possunt,
Caes. B. G. 6, 28, 4:aprum latitantem,
Hor. C. 3, 12, 10:caprum insidiis,
Verg. E. 3, 18:fugientes feras,
Phaedr. 1, 11, 6:aprum, feram venabulo,
Quint. 4, 2, 17; Sen. Prov. 2 et saep.—Of inanimate subjects:2.postero die patenti itinere Priaticus campus eos excepit,
received them, Liv. 38, 41, 8:silva tum excepit ferum,
Phaedr. 1, 12, 9; Quint. 2, 12, 2. —In partic.a.To come next to, to follow after, succeed a thing:b.linguam ad radices ejus haerens excipit stomachus,
Cic. N. D. 2, 54, 135: quinque milia passuum proxima intercedere itineris campestris;inde excipere loca aspera et montuosa,
Caes. B. C. 1, 66 fin.:alios alii deinceps,
id. B. G. 5, 16 fin. — Poet.:porticus excipiebat Arcton,
i. e. was turned to the north, looked towards the north, Hor. C. 2, 15, 16.—In medic. lang.: aliquid aliqua re, to take something in something, i. e. mixed with something:B.quae (medicamenta) excipiuntur cerato ex rosa facto,
Cels. 5, 18, 20; 5, 25, 5; 6; 12 et saep.—Trop.1.In gen., to take or catch up, to intercept:b.genus divinationis naturale, quod animus arripit aut excipit extrinsecus ex divinitate,
Cic. Div. 2, 11, 26; cf.:posteaquam vidit, illum excepisse laudem ex eo, quod,
i. e. obtained, id. Att. 1, 14, 3: subire coëgit et excipere pericula, to take upon one's self, to receive, support, sustain (the figure being taken from the reception of an enemy's blows or shots), Cic. Prov. Cons. 9, 23; cf.:Germani celeriter phalange facta impetus gladiorum exceperunt,
Caes. B. G. 1, 52, 4; so,impetus,
id. B. C. 1, 58, 1:vim frigorum hiememque,
Cic. Rab. Post. 15, 42:labores magnos,
id. Brut. 69, 243 et saep.:excipimus nova illa cum favore et sollicitudine,
receive, Quint. 10, 1, 15:verba risu,
id. 1, 2, 7:praecepta ad excipiendas hominum voluntates,
for taking captive, Cic. de Or. 2, 8, 32:invidiam,
to draw upon one's self, Nep. Dat. 5, 2.—Of inanim. or abstr. subjects:2.quae (sublicae) cum omni opere conjunctae vim fluminis exciperent,
Caes. B. G. 4, 17, 9; 3, 13, 1:quid reliquis accideret, qui quosque eventus exciperent,
i. e. would befall, overtake them, Caes. B. C. 1, 21 fin.; Verg. A. 3, 318; Liv. 1, 53, 4.—In partic.a.To catch with the ear, esp. eagerly or secretly, to catch up, listen to, overhear:b.maledicto nihil facilius emittitur, nihil citius excipitur,
Cic. Planc. 23, 57; id. Sest. 48, 102:assensu populi excepta vox consulis,
Liv. 8, 6, 7:ad has excipiendas voces speculator missus,
id. 40, 7, 4; 2, 4, 5; 4, 30, 3:laudem avidissimis auribus excipit,
Plin. Ep. 4, 19, 3:notis quoque excipere velocissime solitum,
i. e. to write down in shorthand, Suet. Tit. 3:rumores,
Cic. Deiot. 9, 25; cf.voces,
Liv. 40, 7, 4:sermonem eorum,
id. 2, 4, 5:furtivas notas,
Ov. Am. 1, 4, 18.—To follow after, to succeed a thing in time or the order of succession (cf. above, A. 2. a.):(β).tristem hiemem pestilens aestas excepit,
Liv. 5, 13, 4:Herculis vitam et virtutem immortalitas excepisse dicitur,
Cic. Sest. 68, 143:violis succedit rosa: rosam cyanus excipit, cyanum amarantus,
Plin. 21, 11, 39, § 68:excipit Pompilium Numam Tullus Hostilius,
Flor. 1, 3, 1:hunc (locutum) Labienus excepit,
Caes. B. C. 3, 87, 1.— Absol.:turbulentior inde annus excepit,
succeeded, followed, Liv. 2, 61, 1; Caes. B. G. 7, 88, 2:re cognita tantus luctus excepit, ut, etc.,
id. B. C. 2, 7, 3.—Hence,Transf.: aliquid, to continue, prolong a thing:memoriam illius viri excipient omnes anni consequentes,
Cic. de Sen. 6, 19; Liv. 38, 22, 3:vices alicujus,
Just. 11, 5.— Poet. with inf., Sil. 13, 687. -
5 obicio
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
6 objecta
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
7 objicio
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
8 utile
ūtĭlis, e, adj. [utor].I.In gen.A. 1.Absol.:2.hae hamae utiles sunt,
Cato, R. R. 135, 2:non faciat quod utile sit, quod expediat?
Cic. Off. 3, 19, 76:utiles et salutares res,
id. N. D. 1, 15, 38:quid Sophocles et Aeschylus utile ferrent,
Hor. Ep. 2, 1, 163:quernaque glans victa est utiliore cibo,
Ov. F. 1, 676.—With dat. pers.:3.tibi,
Plaut. Cist. 1, 1, 10:quam id mihi sit facile atque utile, Aliorum exempla commonent,
Ter. And. 4, 5, 16:nec clam te est, quam illi utraeque res nunc utiles Et ad pudicitiam et ad rem tutandam sient,
id. ib. 1, 5, 52; id. Hec. 1, 2, 76:si eam legem vobis adcommodatam atque utilem esse intellegerem,
Cic. Agr. 2, 6, 14: sic fuit utilius finiri ipsique tibique, id. Tusc. poët. 1, 48, 115; id. Inv. 1, 1, 1:non enim mihi est vita utilior quam animi talis affectio,
id. Off. 3, 6, 29 dub.; Nep. Milt. 3, 5; id. Them. 7, 6:alicui utiles esse amicos,
Caes. B. G. 4, 7: quod tibi utilissimum erit consilii capies, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2:loci muniti et sibi utiles,
Sall. J. 97, 1.—So with dat. of thing benefited:fons... Infirmo capiti fluit utilis, utilis alvo,
Hor. Ep. 1, 16, 14: vivit siliquis et pane secundo;Militiae quamquam piger et malus, utilis urbi,
id. ib. 2, 1, 124:glycyrrhizae sucus utilissimus voci,
Plin. 22, 9, 11, § 25:palmae non utiles stomacho,
id. 23, 4, 51, § 97:ver utile silvis,
Verg. G. 2, 323; Prop. 4 (5), 1, 138.—With ad and acc.:4.quem hominem inveniemus ad eam rem utilem,
Plaut. Ep. 2, 2, 108; cf. Ter. And. 1, 5, 52 (supra, A. 2.):nonne igitur sapiens, si fame ipse conficiatur, abstulerit cibum alteri, homini ad nullam rem utili?
Cic. Off. 3, 6, 29; cf.:quaecumque herba potens ad opem radixque medendi Utilis,
Ov. H. 5, 148.—With abl. instr.:5.ter et viciens volneratus est, ob id neutrā manu, neutro pede satis utilis,
Plin. 7, 28, 29, § 104:pedibus, naribus,
Ov. M. 3, 212:bis pomis utilis arbos,
Verg. G. 2, 150.—With inf. (poët.):B.adspirare et adesse choris erat utilis (tibia),
Hor. A. P. 204.—Neutr. absol.: ūtĭle, is, n., what is useful, the useful: omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci, Hor. A. P. 343:C.bonus atque fidus Judex honestum praetulit utili,
id. C. 4, 9, 41:utilium tardus provisor,
id. A. P. 164:sententiae de utilibus honestisque,
Quint. 3, 8, 13; cf. id. 1, 2, 29. —Utile est, with a subject-clause:II.amicum castigare ob meritam noxiam... est utile Et conducibile,
Plaut. Trin. 1, 1, 2:numquam est utile peccare,
Cic. Off. 3, 15, 64:nimirum sapere est abjectis utile nugis,
Hor. Ep. 2, 2, 141:id arbitror Apprime in vitā esse utile, ut ne quid nimis,
Ter. And. 1, 1, 34; cf.:ut tu, si arbitrarere utile exque re publicā esse, persequerere bello Dolabellam,
Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 1:utilissimum ratus inpendentem evitare tempestatem,
Nep. Alcib. 4, 4.—In partic.A.Fit, suitable, adapted, proper, etc.:B.utilissimus ad vitilia holoschoenos,
Plin. 21, 18, 69, § 113:hic castrensibus utilis armis,
Prop. 3, 9 (4, 8), 19:utilium bello studiosus equorum,
Ov. M. 14, 321:fraxinus hastis,
id. ib. 10, 93:lignum Navigiis,
Verg. G. 2, 442:passo psithia utilior,
id. ib. 2, 93:calamus fistulis,
Plin. 16, 36, 66, § 164:ventri lactuca movendo utilis,
Mart. 11, 52, 6:(lapathum) silvestre ad multa medicamina utile est,
Plin. 19, 12, 60, § 185.— Poet. with gen.:radix medendi Utilis,
Ov. H. 5, 147.—In jurid. lang.: utilis actio, exceptio, interdictum, judicium, etc., i. e. which was brought on general principles of justice, in cases for which there was no express legal provision, or, as we say, in equity:1.actio,
Dig. 13, 5, 5, § 9; 39, 3, 22 fin. al.:exceptio,
ib. 4, 4, 41:interdictum,
ib. 43, 20, 1, § 35 sq.:judicium,
ib. 10, 2, 2, § 11.— Hence, adv.: ūtĭlĭter, usefully, profitably, beneficially, advantageously.In gen.:2.utiliter a naturā permotiones istas animis nostris datas,
Cic. Ac. 2, 44, 135:modo ne laudarent iracundiam et dicerent utiliter a naturā datam,
id. Off. 1, 25, 89; 2, 5, 17:utiliter in certamen respondere,
Liv. 4, 6, 2 Weissenb. ad loc.; 28, 19, 3; Quint. 4, 1, 45; 6, 1, 8:serviet utiliter (captivus),
Hor. Ep. 1, 16, 70 al. — Comp.:utilius starent etiam nunc moenia Phoebi,
Ov. H. 1, 67.— Sup.:a Cicerone quidem utilissime praedicta sunt omnia,
Quint. 4, 2, 57; Plin. 17, 14, 24, § 110.— -
9 utilis
ūtĭlis, e, adj. [utor].I.In gen.A. 1.Absol.:2.hae hamae utiles sunt,
Cato, R. R. 135, 2:non faciat quod utile sit, quod expediat?
Cic. Off. 3, 19, 76:utiles et salutares res,
id. N. D. 1, 15, 38:quid Sophocles et Aeschylus utile ferrent,
Hor. Ep. 2, 1, 163:quernaque glans victa est utiliore cibo,
Ov. F. 1, 676.—With dat. pers.:3.tibi,
Plaut. Cist. 1, 1, 10:quam id mihi sit facile atque utile, Aliorum exempla commonent,
Ter. And. 4, 5, 16:nec clam te est, quam illi utraeque res nunc utiles Et ad pudicitiam et ad rem tutandam sient,
id. ib. 1, 5, 52; id. Hec. 1, 2, 76:si eam legem vobis adcommodatam atque utilem esse intellegerem,
Cic. Agr. 2, 6, 14: sic fuit utilius finiri ipsique tibique, id. Tusc. poët. 1, 48, 115; id. Inv. 1, 1, 1:non enim mihi est vita utilior quam animi talis affectio,
id. Off. 3, 6, 29 dub.; Nep. Milt. 3, 5; id. Them. 7, 6:alicui utiles esse amicos,
Caes. B. G. 4, 7: quod tibi utilissimum erit consilii capies, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2:loci muniti et sibi utiles,
Sall. J. 97, 1.—So with dat. of thing benefited:fons... Infirmo capiti fluit utilis, utilis alvo,
Hor. Ep. 1, 16, 14: vivit siliquis et pane secundo;Militiae quamquam piger et malus, utilis urbi,
id. ib. 2, 1, 124:glycyrrhizae sucus utilissimus voci,
Plin. 22, 9, 11, § 25:palmae non utiles stomacho,
id. 23, 4, 51, § 97:ver utile silvis,
Verg. G. 2, 323; Prop. 4 (5), 1, 138.—With ad and acc.:4.quem hominem inveniemus ad eam rem utilem,
Plaut. Ep. 2, 2, 108; cf. Ter. And. 1, 5, 52 (supra, A. 2.):nonne igitur sapiens, si fame ipse conficiatur, abstulerit cibum alteri, homini ad nullam rem utili?
Cic. Off. 3, 6, 29; cf.:quaecumque herba potens ad opem radixque medendi Utilis,
Ov. H. 5, 148.—With abl. instr.:5.ter et viciens volneratus est, ob id neutrā manu, neutro pede satis utilis,
Plin. 7, 28, 29, § 104:pedibus, naribus,
Ov. M. 3, 212:bis pomis utilis arbos,
Verg. G. 2, 150.—With inf. (poët.):B.adspirare et adesse choris erat utilis (tibia),
Hor. A. P. 204.—Neutr. absol.: ūtĭle, is, n., what is useful, the useful: omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci, Hor. A. P. 343:C.bonus atque fidus Judex honestum praetulit utili,
id. C. 4, 9, 41:utilium tardus provisor,
id. A. P. 164:sententiae de utilibus honestisque,
Quint. 3, 8, 13; cf. id. 1, 2, 29. —Utile est, with a subject-clause:II.amicum castigare ob meritam noxiam... est utile Et conducibile,
Plaut. Trin. 1, 1, 2:numquam est utile peccare,
Cic. Off. 3, 15, 64:nimirum sapere est abjectis utile nugis,
Hor. Ep. 2, 2, 141:id arbitror Apprime in vitā esse utile, ut ne quid nimis,
Ter. And. 1, 1, 34; cf.:ut tu, si arbitrarere utile exque re publicā esse, persequerere bello Dolabellam,
Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 1:utilissimum ratus inpendentem evitare tempestatem,
Nep. Alcib. 4, 4.—In partic.A.Fit, suitable, adapted, proper, etc.:B.utilissimus ad vitilia holoschoenos,
Plin. 21, 18, 69, § 113:hic castrensibus utilis armis,
Prop. 3, 9 (4, 8), 19:utilium bello studiosus equorum,
Ov. M. 14, 321:fraxinus hastis,
id. ib. 10, 93:lignum Navigiis,
Verg. G. 2, 442:passo psithia utilior,
id. ib. 2, 93:calamus fistulis,
Plin. 16, 36, 66, § 164:ventri lactuca movendo utilis,
Mart. 11, 52, 6:(lapathum) silvestre ad multa medicamina utile est,
Plin. 19, 12, 60, § 185.— Poet. with gen.:radix medendi Utilis,
Ov. H. 5, 147.—In jurid. lang.: utilis actio, exceptio, interdictum, judicium, etc., i. e. which was brought on general principles of justice, in cases for which there was no express legal provision, or, as we say, in equity:1.actio,
Dig. 13, 5, 5, § 9; 39, 3, 22 fin. al.:exceptio,
ib. 4, 4, 41:interdictum,
ib. 43, 20, 1, § 35 sq.:judicium,
ib. 10, 2, 2, § 11.— Hence, adv.: ūtĭlĭter, usefully, profitably, beneficially, advantageously.In gen.:2.utiliter a naturā permotiones istas animis nostris datas,
Cic. Ac. 2, 44, 135:modo ne laudarent iracundiam et dicerent utiliter a naturā datam,
id. Off. 1, 25, 89; 2, 5, 17:utiliter in certamen respondere,
Liv. 4, 6, 2 Weissenb. ad loc.; 28, 19, 3; Quint. 4, 1, 45; 6, 1, 8:serviet utiliter (captivus),
Hor. Ep. 1, 16, 70 al. — Comp.:utilius starent etiam nunc moenia Phoebi,
Ov. H. 1, 67.— Sup.:a Cicerone quidem utilissime praedicta sunt omnia,
Quint. 4, 2, 57; Plin. 17, 14, 24, § 110.— -
10 modo
modo (modō, C. poët.), adv. (sometimes passing into a conj.) [abl. of modus]. I. In gen., by a measure, with a limit ; hence, only, merely, solely, simply, but, no more than: unum modo: oppido modo potiti, the bare town, S.: parvam modo causam timoris adferre, Cs.: delectationem modo habere, nunc vero etiam salutem: circi modo spectaculum fuerat, L.: modo ut haec nobis loca tenere liceat; see also dum, solum, tantum.—In urgent commands or wishes, only: modo facito ut illam serves, only be sure to, T.: modo fac, ne quid aliud cures: tu modo... impende laborem, V.: vos modo animos mihi adhibete, Cu.—In the phrase, modo non, only not, almost: modo non montīs auri pollicens, T.—In the phrase, non modo, much less: quos clientīs nemo habere velit, non modo illorum cliens esse.—Usu. followed by sed or verum, not only... but: non modo ceteri, sed tu ipse: ne non modo intrare, verum aspicere possim: non modo non credibiliter, sed ne suspi<*> ciose quidem: non modo honeste, verum etiam communi luce.—But non modo usu. stands for non modo non, before ne... quidem, when both clauses have the same predicate: non modo proditori, sed ne perfugae quidem locus fuit: ut id non modo neglegentiae meae, sed ne occupation<*> quidem tribuas.— II. In conditions, with ut and subj, if but, provided only, on condition that: scies Modo ut tacere possis, T.: concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit.—As conj, if only, provided that, on condition that: manent ingenia senibus, modo permaneat industria: ea mihi probantur, modo ne illa exceptio incurrat, etc.—Elliptic, but, but yet, if only, however: decerne, modo recte: bonis viris faciendum est modo pro facultatibus: veniam quo vocas, modo adiutore te.—With relatives, in any degree, at all, only, merely, even: servus, qui modo tolerabili condicione sit servitutis: philosophus, in quo modo esset auctoritas: primi, quā modo praeirent duces, tamen signa sequebantur, wherever, L.—With si, if only, if but: tu si modo es Romae: scis, si modo meministi, etc.: Persequar inferius, modo si licet ordine ferre, O.— III. Of time, just now, just: La. advenis modo? Pa. admodum, T.: modo nunc, V.: modo iam, Tb.— Just now, but this moment, a little while ago, lately, recently: quid dico nuper?: immo vero modo ac plane paulo ante: quae modo consulem osculata filium suum, nunc cruciatur: si hodie bella sint, quale Gallicum modo, L.— Presently, immediately, directly, in a moment: domum modo ibo, T.: modo prohiberi etiam se senatūs consulto diceret, L.—In correlation, with modo repeated, or with another adv.: modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes: modo ait, modo negat, at times he says yes, at times no, T.: Cotta meus modo hoc, modo illud: citus modo, modo tardus incessus, S.: nunc... modo, L.: modo... Nunc, O.: nobilitas perculsa modo per socios, interdum per equites, S.: saepe cum anellis, modo laevā inani, H.: modo... modo... saepe, S.—With tum or deinde, at first... then, at one time... at another: sol modo accedens, tum autem recedens: dicere modo unum, tum autem plurīs deos: ilex, paulum modo prona, deinde flexa, S.* * *Ionly, merely; just now/recently, lately; presentlyIIbut, if only; but only -
11 adjunctio
adjunctĭo, ōnis, f. [adjungo], a joining or binding to, a union or conjunction (Cicero; esp. in his rhet. writings).I.In gen.: si haec (sc. phusikê hê pros ta tekna) non est, nulla potest homini esse ad hominem naturae adjunctio, Cic. Att. 7, 2, 4; so,II.animi,
Q. Cic. Pet. Cons. 6, 21.—Esp.A. B.In rhet.1.A limitation or restriction made by an addition, a limiting or restricting adjunct:2.esse quasdam cum adjunctione necessitudines... illic, in superiore, adjunctio (i. e. exceptio) est haec: nisi malint, etc.,
Cic. Inv. 2, 57, 171.—A figure of speech, acc. to Forcell. = sumplokê, repetition of the same word, Cic. de Or. 3, 54, 206 (as an example, v. Agr. 2, 9: Quis legem tulit? Rullus. Quis majorem partem populi suffragiis prohibuit? Rullus.); acc. to Auct. Her., we have an adjunctio when the verb stands either at the beginning or at the end of a clause, as opp. to conjunctio, i. e. when the verb is interposed amid the words, 4, 27, 38; cf. Quint. 9, 1, 33, and 9, 3, 62. -
12 exceptiuncula
exceptĭuncŭla, ae, f. dim. [exceptio], a small limitation or exception, Sen. Ep. 20, 5. -
13 exclusio
exclūsĭo, ōnis, f. [excludo], a shutting out, exclusion (very rare;not in Cic.): de exclusione verbum nullum,
Ter. Eun. 1, 2, 8:ventorum,
Vitr. 1, 6:exceptio est quasi quaedam exclusio, etc.,
Dig. 44, 1, 2. -
14 exclusorius
exclūsōrĭus, a, um, adj. [excludo], exclusory (post-class.):exceptio, replicatio,
Dig. 44, 1, 2, § 2. -
15 facies
făcĭes, ēi (old form facies, rarely facii, Gell. 8, 14, 1:I. A.facie,
Plaut. Mil. 4, 4, 36; dat. facie, facii, Gell. l. l.; plur. very rare; nom. and acc. facies, Vulg. Thren. 5, 12; id. Jer. 42, 12; dat. faciebus, Hier. Eph. 3, 5), f. [root fa- of fari, strengthened fac-; cf. fax, facetus].In gen. (= universa corporis forma; cf.: figura, species): Quidam faciem esse hominis putant os tantum et oculos et genas, quod Graeci prosôpon dicunt: quando facies sit forma omnis et modus et factura quaedam corporis totius, etc., Gell. 13, 29: Sardinia in Africo mari facie vestigii humani, Sall. H. ap. Gell. l. l.; Plaut. Poen. 5, 2, 151 sq.; cf. Non. 52, 27 sq.:2.non est formosa, cujus crus laudatur aut brachium, sed illa, cujus universa facies admirationem singulis partibus abstulit,
Sen. Ep. 33; cf. Lucr. 5, 1169 sq.; Hor. S. 1, 2, 87.—Of things: Dae. Dicito, quid insit, et qua facie, memorato onmia... Pa. Sunt crepundia. Dae. Qua facie sunt? Plaut. Rud. 4, 4, 105 and 111:3.curvata in montis faciem circumstetit unda,
Verg. G. 4, 361:haec facies Trojae, cum caperetur, erat,
Ov. Tr. 1, 3, 26; cf.urbium,
Plin. Ep. 2, 17 fin.:antequam Vesuvius faciem loci verteret,
Tac. A. 4, 67:arboris,
Plin. 12, 14, 31, § 55:vehiculi,
Gell. 15, 30, 3:alia illi caeli,
Plin. 6, 17, 21, § 58:ossa contusa in faciem pulveris,
Gell. 10, 18, 3:longa quibus facies ovis erit,
Hor. S. 2, 4, 12 et saep. —Prov.: verte omnes tete in facies, i. e. resort to every expedient (an expression borrowed from, and alluding to, the changes of Proteus), Verg. A. 12, 891.—B.In partic., face, visage, countenance (most freq. in class. Lat.;II.syn.: os, vultus, frons, lineamenta): facies homini tantum: ceteris os aut rostra,
Plin. 11, 37, 51, § 138:in facie vultuque nostro cum sint decem aut paulo plura membra, etc.,
id. 7, 1, 1, § 8:non quaeruntur ea, quae nobis non possumus fingere, facies, vultus, sonus,
Cic. de Or. 1, 28, 127:prorsus in facie vultuque vecordia inerat,
Sall. C. 15, 5:qua facie, qua statura,
Cic. Phil. 2, 16, 41: uretur facies;urentur sole capilli,
Tib. 1, 9, 15: cf. id. 1, 5, 43:sumit utrumque Inde habitum facies,
Juv. 9, 20:peregrina,
Plaut. Ps. 4, 2, 9; cf.:affers faciem novam,
Cic. Fl. 29, 70:liberali (homo),
Ter. Eun. 3, 2, 20:egregiā (virgo),
of rare beauty, id. Phorm. 1, 2, 50:hispida,
Hor. C. 4, 10, 5:cicatricosa,
Quint. 4, 1, 61:adversa,
id. 2, 13, 9:curvo nec faciem litore demovet,
Hor. C. 4, 5, 14:de facie quidem nosti,
Cic. Pis. 32, 81:recta facie loqui,
i. e. boldly, Juv. 6, 401 et saep.— Poet.:cura dabit faciem, facies neglecta peribit,
a beautiful face, beauty, Ov. A. A. 3, 105.— Prov.: perfricare faciem, to lay aside shame, Plin. H. N. praef. § 4; cf. Quint. 11, 3, 160.Trop., external form, look, condition, appearance (class.):2.set qua faciest tuus sodalis,
Plaut. Capt. 3, 4, 113; id. Rud. 2, 7, 7:fateantur, in Maeandrii persona esse expressam faciem civitatis,
Cic. Fl. 22, 13; cf.:(C. Popilius) senatus faciem secum attulerat auctoritatemque Populi Romani,
id. Phil. 8, 8, 23:una senum facies, cum voce trementia membra, etc.,
Juv. 10, 198:quibus rebus immutata facies urbis erat,
Sall. C. 31, 1:loci,
Tac. A. 4, 67:formam quidem ipsam et tamquam faciem honesti vides,
Cic. Off. 1, 5, 14; Quint. 3, 6, 88; 4, 1, 42 Spald.:quarum (causarum) varia ac nova semper est facies,
id. 2, 4, 28:plures eloquentiae facies,
id. 12, 10, 69:(inventiunculae) facie ingenii blandiuntur,
id. 8, 5, 22:nec ulla facies mali erat,
Curt. 3, 11, 22:ad istam faciem est morbus qui me macerat,
has that form, is of such a nature, Plaut. Cist. 1, 1, 73.—In partic., in Tac. for the class. species, external appearance, as opposed to reality, a pretence, pretext; publici consilii facie (= specie), Tac. H. 2, 54; id. A. 13, 28; Amm. 20, 5.—B.Transf., poet. and in post-Aug. prose, for the class. aspectus, look, sight, aspect: quae scelerum [p. 715] facies? Verg. A. 6, 560:subita,
Sil. 7, 367:decora,
Plin. Pan. 56, 5:memoranda,
id. ib. 35, 1:foeda,
id. ib. 82, 8:vineae unam faciem contexunt,
id. Ep. 5, 6, 9:exceptio, quae prima facie justa videatur,
at first sight, Gai. Inst. 4, 1:prima facie,
Dig. 16, 1, 13; Sen. Ep. 87, 1; id. Contr. 5, 10, 15. -
16 lucidus
lūcĭdus, a, um, adj. [lux], containing light, full of light, clear, bright, shining (syn.: luminosus, luculentus; as an adj. not in Cic.).I.Lit.:B.aër,
Lucr. 4, 315:sidera,
Hor. C. 1, 3, 2:gemma,
Ov. H. 15, 74:amnis,
Quint. 12, 10, 60:concha,
Tib. 2, 4, 30:lucidior domus,
Ov. F. 1, 94:lucidissima stella,
Vitr. 9, 6:saxa,
Stat. S. 3, 3, 200 (Queck, dulcia):quid lucidius sole?
Vulg. Sir. 17, 30.—Transf., brilliant, bright, beautiful, transparent, shining, white, etc.:II.Alcyone,
Ov. H. 19, 133:ovis,
Tib. 2, 1, 62:sedes deorum,
Hor. C. 3, 3, 33:vestis,
Plin. 35, 9, 35, § 59 (better tralucido).—Trop.A. B.Clear, perspicuous, luminous, lucid (of speech, or of orators; a favorite expression with Quintilian);A.neque refert, an pro lucida (narratione) perspicuam dicamus,
Quint. 4, 2, 31:propositio aperta et lucida,
id. 4, 5, 26:manifesta et lucida ratio,
id. 4, 5, 3:ordo,
Hor. A. P. 41.— Comp.:res lucidior,
Quint. 7, 3, 21:causa,
id. 4, 4, 4; 4, 2, 83; 4, 5, 1;2, 3, 8: lucidior via,
id. 3, 11, 23.— Transf., of orators, Quint. 12, 10, 21:lucidior auctor,
id. 10, 1, 74.—Hence, adv.: lūcĭdē.Clearly, plainly, distinctly (mostly of speech): lucide verbum definire, *Cic. de Or. 2, 25, 108:B.lucide dicentium,
Quint. 8, 3, 1.— Comp.:quo lucidius intellegi possit haec exceptio,
Dig. 44, 4, 1.— Sup.:sic ostendit lucidissime causam,
Quint. 4, 5, 12.—Gloriously (see lucidus, B.):lucidius tranquilliusque inter divina mansurus,
Sen. Ep. 71, 16. -
17 modo
mŏdŏ (scanned mŏdō, Plaut. Ps. 2, 3, 23; Lucr. 2, 11, 35; Cic. poët. N. D. 2, 42, 107; v. Corss. Ausspr. 2, p. 480; Lachm. ad Lucr. 2, p. 140), adv. [orig. abl. of modus, q. v.].I.Qs., by measure, expressing, like tantum, a restriction of the idea, only, merely, but.A.In gen.1.Affirmatively: ter sub armis malim vitam cernere, Quam semel modo parere, even once, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 298 Vahl.):2.semel modo,
only once, Plaut. Poen. 1, 3, 30:uni modo gessi morem,
id. Most. 1, 3, 43:hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videatur, etc.,
Cic. Ac. 2, 32, 101; cf.:quorum genera plura sunt: hi unum modo quale sit suspicantur,
id. Or. 9, 28:nec audiendi quidam, qui tres modo primas esse partes volunt,
Quint. 3, 3, 4:paulum modo,
Cic. Fam. 1, 5, b, 2; Varr. ap. Gell. 13, 15:perpauxillum modo,
Plaut. Capt. 1, 2, 74; cf.:manus erat nulla, quae parvam modo causam timoris afferret,
Caes. B. G. 6, 35, 3:quae pacisci modo scis, sed quod pacta es, non scis solvere,
Plaut. Ps. 1, 2, 88:ad ornandam modo, non augendam orationem assumuntur,
Quint. 8, 6, 39; cf. Cic. Inv. 2, 23, 69:solere modo non etiam oportere,
id. Off. 3, 4, 18:doctrina ac litterae secundis rebus delectationem modo habere videbantur, nunc vero etiam salutem,
id. Fam. 6, 12, 5:circi modo spectaculum fuerat,
Liv. 7, 2: modo facito ut illam serves, only see that, etc., Ter. Ad. 5, 3, 59:modo fac, ne quid aliud cures, etc.,
Cic. Fam. 16, 11, 1:aetatem velim servire, Libanum ut conveniam modo,
if I can only, Plaut. As. 2, 2, 8:modo ut tacere possis,
Ter. Phorm. 1, 2, 9; cf.:concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit,
if but. provided that, Cic. Verr. 2, 4, 5, § 10:modo ut haec nobis loca tenere liceat,
id. Fam. 14, 14, 1.— For the expressions dummodo, solummodo, and tantummodo, v. dum, solum, and tantum.—Negatively: non modo... sed (verum) etiam (et, or simply sed), not only... but also:B.ut non modo secunda sperare debeas, sed etiam adversa fortissimo animo ferre,
Cic. Fam. 6, 13, 5:non modo agendo, verum etiam cogitando,
id. Cael. 19, 45:illum non modo favisse, sed et, etc.,
id. Att. 11, 9, 2:non modo falsum id esse, sed hoc verissimum,
id. Rep. 2, 44, 71.— As to these expressions, and also respecting the omission of a second non in the latter clause, v. under sed and non.—In partic., in restrictive clauses, for ullo or aliquo modo, in any way or degree, at all, only, even:b.servus est nemo, qui modo tolerabili conditione sit servitutis, qui, etc.,
who is in any tolerable condition, Cic. Cat. 4, 8, 16; cf.:quamquam quis ignorat, qui modo umquam mediocriter res istas scire curavit, quin, etc.,
id. Fl. 27, 64; and:quis est omnium, qui modo cum Musis habeat aliquod commercium, qui? etc.,
id. Tusc. 5, 23, 66:nemo aliter philosophus sensit, in quo modo esset auctoritas,
id. Div. 1, 39, 86; cf.: servitus, honorifica modo, Brut. ap. Cic. ad Brut. 1, 17, 4:tum quam plurimis modo dignis, se utilem praebent,
be they but worthy, Cic. Off. 1, 26, 92:bonis viris... faciendum est, modo pro facultatibus,
id. ib. 2, 17, 58:decerne, modo recte,
id. Rosc. Am. 48, 138:itaque veniam, quo vocas, modo adjutore te,
id. Att. 16, 13, a, 1:atque utinam posset aliquā ratione hoc crimen quamvis falsa, modo humana atque usitata defendere,
if only, id. Verr. 2, 3, 97, § 224.—Si modo, if only (freq.):c.tu si modo es Romae: vix enim puto, sin es, hoc vehementer animadvertas velim,
Cic. Att. 5, 8, 2:tute scis (si modo meministi) me tibi tum dixisse, etc.,
id. ib. 12, 18, 2:fortasse vici, si modo permansero,
id. ib. 12, 44, 3.— Poet. with subj.:si modo sola queant saxa tenere fidem,
Prop. 1, 18, 4.—Poet. and in jurid. Latin, modo si, for dummodo, if only, provided that:d.persequar inferius, modo si licet ordine ferri,
Ov. Tr. 2, 263:modo si ejus nomine opus fiat,
Dig. 39, 1, 18; 26, 2, 28; 19, 2, 19, § 10.—As a conjunction with subj., for dummodo, if only, provided that (freq. and class.):2.quos valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,
Cic. Brut. 16, 64; id. Or. 9, 28:manent ingenia senibus, modo permaneat studium et industria,
id. Sen. 7, 22; Quint. 10, 1, 131:modo Juppiter adsit, Tertia lux classem Cretaeis sistet in oris,
Verg. A. 3, 116.—So, modo ne for dummodo ne, if only not, provided that not:quae de Sicinio audīsti, ea mihi probantur: modo ne illa exceptio in aliquem incurrat bene de nobis meritum,
Cic. Att. 5, 4, 3:si quis est paulo ad voluptates propensior, modo ne sit ex pecudum genere, etc.,
id. Off. 1, 30, 105; id. Ac. 2, 43, 132.—Modo non, like the Gr. monon ouchi, all but, almost, nearly, = propemodum (ante- and post-class.):3.modo non montes auri pollicens,
Ter. Phorm. 1, 2, 17 Don.:favet Fabi gloriae, quae modo non suā contumeliā splendeat,
Liv. 10, 24, 11:pictor equum venientem, modo non vivum, comprehenderat,
Val. Max. 8, 11, ext. 7:modo non reclamante publico vigore,
Amm. 14, 7, 1; 16, 12, 16; 21, 14, 1; 22, 6, 2 al.—In colloq. lang. with imperatives, just, now, only:II.sequere hac modo,
Plaut. Men. 4, 1, 4:sedete hic modo,
id. Rud. 3, 3, 29:propera modo,
id. Men. 1, 4, 32:vide modo,
Cic. Div. in Caecil. 14, 46:ignem scrutare modo, inquam,
Hor. S. 2, 3, 276.—Indignantly:quin tu i modo,
begone now, Plaut. Trin. 2, 4, 182; so,i modo,
id. Stich. 3, 2, 23:tace modo,
be still now, id. As. 5, 2, 19.—With tu or vos ( poet. and post-class.):tu modo, dum licet, hunc fructum ne desere vitae,
Prop. 2, 15, 49; Verg. G. 3, 73:tu modo posce deos veniam,
id. A. 4, 50:vos modo, inquit, parcite,
Phaedr. 2, 8, 8; Curt. 9, 6, 24; 9, 2, 25.With specifications of time, like Gr. arti (reaching to the full measure of the time, fully).A.In gen.1.Of the pressent time, just now, just (ante-class. and poet.):2.quid? ego modo huic frater factus, dum intro eo atque exeo?
just now? Plaut. Ep. 5, 1, 43:modo dolores, meatu, occipiunt,
Ter. Ad. 3, 1, 2 (evidenter hic modo temporis praesentis adverbium est, Don.):advenis modo,
id. Hec. 3, 5, 8 Don.:devoravi nomen imprudens modo,
Plaut. Trin. 4, 2, 63:jam modo nunc possum contentus vivere parvo,
Tib. 1, 1, 25; cf.:peccare fuisset Ante satis, penitus modo nunc genus omne perosos Femineum,
Verg. A. 9, 141.—Of time just passed, just now, but this moment, a little while ago, lately (class.):3.nuper homines nobiles hujusmodi, judices, et quid dico nuper? immo vero modo ac plane paulo ante vidimus, qui, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 3, § 7: Al. Ita uti dudum dixeras? Am. Dudum? quam dudum istuc factum est? Al. Temptas:jam dudum, pridem, modo,
Plaut. Am. 2, 2, 60: Ph. Quando? Do. Hodie. Ph. Quamdudum? Do. Modo, Ter. Eun. 4, 4, 30:sum illi villae amicior modo factus,
Cic. Leg. 2, 2, 4:quaeras putemne talem esse deorum naturam, qualis modo a te sit exposita,
id. N. D. 1, 21, 57:declaravit id modo temeritas C. Caesaris,
id. Off. 1, 8, 26:modo hoc malum in rem publicam invasit,
id. ib. 2, 21, 75:si hodie bella sint, quale Gallicum modo (i. e. twenty-two years earlier),
Liv. 6, 40, 17; cf. id. 22, 14, 13; Cic. Div. 1, 44, 99.—Opp. to nunc: qui nunc primum te advenisse dicas, [p. 1156] modo qui hinc abieris, Plaut. Am. 2, 2, 63:in quā urbe modo gratiā, auctoritate, gloriā floruimus, in eā nunc iis quidem omnibus caremus,
Cic. Fam. 4, 13, 2; id. Mur. 40, 86; 41, 88; Prop. 1, 18, 7.—With tunc, Tac. A. 2, 75.—Of time just to come, immediately, directly, in a moment (rare, and perh. not in Cic.):B.domum modo ibo,
Ter. And. 3, 4, 15; Liv. 26, 15:Artabanus tardari metu, modo cupidine vindictae inardescere,
Tac. A. 6, 32; 4, 50.—In partic.1.Modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes (class.):2.modo ait, modo negat,
sometimes he says Yes, and sometimes No, Ter. Eun. 4, 4, 46:Cotta meus modo hoc, modo illud,
Cic. N. D. 1, 18, 47; id. Div. 2, 44, 93:modo his, modo illis ex partibus,
id. N. D. 2, 19, 49:o Academiam volaticam et sui similem, modo huc, modo illuc!
id. Att. 13, 25, 3:citus modo, modo tardus incessus,
Sall. C. 15, 5:laetos modo, modo pavidos animadverteres,
id. J. 60, 4:nebulonem modo, modo nugatorem appellat,
Liv. 38, 56.—Instead of modo... modo, we sometimes find:nunc... modo: nunc quereretur eundem accusatorem ac judicem esse, modo vitam sibi eripi, etc.,
Liv. 8, 32, 9.—Again, instead of the second modo (esp. in poets and in post-Aug. prose writers), we find:nunc aliquando, interdum, nonnumquam, saepe, rursus.—So, modo... nunc,
Ov. M. 13, 922; id. F. 4, 643; id. Tr. 1, 2, 27:modo ut reciperet imperium, nunc ut legatione fungeretur,
Tac. H. 2, 51:modo... aliquando,
id. A. 1, 81; 6, 35; 11, 34; 16, 10; id. H. 2, 74:modo... interdum,
Sall. J. 42, 1; 55, 9; 62, 9 Kritz.; 74, 1; Hor. S. 1, 9, 9 et saep.:modo... nonnumquam,
Suet. Tib. 66; id. Claud. 15; id. Calig. 52:modo... saepe,
Hor. S. 1, 10, 11:modo... modo... saepe,
Sall. J. 45, 2; Tac. H. 4, 84:modo... rursus,
Prop. 1, 3, 41.—Modo... tum (deinde, postea, etc.), at first... then, at one time... at another:sol modo accedens, tum autem recedens,
Cic. N. D. 2, 40, 102:(Xenophon) facit Socratem disputantem... et modo unum, tum autem plures deos,
id. ib. 1, 12, 31:et modo mundum, tum mentem divinam esse putat,
id. ib. 1, 13, 34; cf.:modo (Theophrastus) menti divinum tribuit principatum, modo caelo, tum autem signis sideribusque caelestibus,
id. ib. 1, 13, 35:et forte in eo loco grandis ilex coaluerat inter saxa paulum modo prona, deinde flexa, etc.,
Sall. J. 93, 4:modo... paulo post,
Val. Max. 7, 4, 5:modo... modo... postremum,
Tac. H. 4, 46:quid agerent, modo timentes, vicissim contemnentes religiones,
Cic. Leg. 2, 17, 43. -
18 patrocinor
pā̆trōcĭnor, ātus, 1, v. dep. n. [patronus], to protect, defend, support, patronize, furnish a defence or protection to (mostly post-Aug.; not in Cic.).(α).With dat.:(β).indotatis patrocinari,
Ter. Phorm. 5, 7, 46: ut non homini patrocinemur sed crimin:. Quint. 2, 4, 23:patrocinari sibi,
Plin. 14, 22, 28, § 148: ne ad illud quidem confugere possis, quod plerisque patrocinatur. Tac. Or. 10:nonne indignus est, cui exceptio patrocinetur?
Dig. 2, 11, 2: loco, to defend the place, Auct. Bell. Hisp. 29 fin. —Absol.:(γ).patrocinari enim hoc esse aiunt, non judicare,
Gell. 14, 2, 16.— -
19 procuratorius
prōcūrātōrĭus, a, um, adj. [procurator], belonging to an agent or manager, procuratory (post-class.):nomen,
Dig. 3, 3, 31; 34:exceptio,
ib. 3, 3, 62. -
20 redhibitorius
rĕdhĭbĭtōrĭus, a, um, adj. [redhibeo], in jurid. Lat., of or relating to taking back a thing sold:actio,
Dig. 21, 1, 54:judicium,
ib. 21, 1, 18:exceptio,
ib. 21, 1, 48.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Exceptio — (lat. Einrede) ist im römischen Recht zunächst im Prozess die für den Beklagten günstige Ausnahme von den Bedingungen, unter denen er ohne diese Ausnahme zu verurteilen gewesen wäre. Später entwickelte sich hieraus die privatrechtliche Einrede,… … Deutsch Wikipedia
Exceptio — (lat., Exzeption), Ausnahme; juristisch: Einrede (s.d.). E. excipiendis (lat.), mit Ausnahme des Auszunehmenden. E. excussionis, s. Exkussion. E. litis pendentis (lat.), Einrede der Rechtshängigkeit (s.d.). E. rei judicatae (lat.), Einrede der… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Exceptio — • Exceptio, возражение, заявление обвиняемого против обвинителя, в котором обвиняемый, признавая по существу дела за обвинителем право на подачу в суд жалобы, не допускал пользования этим правом на основании aequitas (см. Акт) и… … Реальный словарь классических древностей
exceptio — index exception (exclusion), plea, qualification (condition), reservation (condition) Burton s Legal Thesaurus. Wi … Law dictionary
Exceptio — Ex|cep|tio [...ts...] die; , ...tiones [...ne:s] <aus gleichbed. lat. exceptio, eigtl. »Ausnahme«, zu excipere »eine gerichtliche Einwendung machen«, eigtl. »ausnehmen, (mit etwas) eine Ausnahme machen«> Einspruch, Einrede (aus dem antiken… … Das große Fremdwörterbuch
Exceptio — Ex|cẹp|tio 〈f.; , ti|o|nes; Rechtsw.〉 Einrede [lat., „Ausnahme“] * * * Excẹptio [lateinisch eigentlich »Ausnahme«] die, /...ti ones, die sich aus dem römischen Prozessrecht (der Beklagte war zu verurteilen, ausgenommen, es lagen bestimmte… … Universal-Lexikon
Exceptio inadimpleti contractus — Saltar a navegación, búsqueda La exceptio inadimpleti contractus o excepción de contrato no cumplido se opone contra el demandante que exige el cumplimiento de la obligación sin haber cumplido su propia prestación. Requisitos Que existan… … Wikipedia Español
Exceptio plurĭum — (zu ergänzen: concumbentium oder constupratorum), die Einrede mehrerer Beischläfer (s. Uneheliche Kinder), d. h. daß auch ein andrer der Mutter des unehelichen Kindes innerhalb der Empfängniszeit beigewohnt habe. Die E. p. steht demjenigen, der… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
exceptio veritatis — exceptio veritatis. (Loc. lat.; literalmente, excepción de verdad ). f. Der. Facultad que corresponde al acusado de un delito de calumnia de probar la realidad del hecho que ha imputado a otra persona, quedando exento de responsabilidad penal … Enciclopedia Universal
EXCEPTIO Principum — vide infra Ingredi Regnum … Hofmann J. Lexicon universale
exceptio veritatis — (Loc. lat.); literalmente, excepción de verdad ). f. Der. Facultad que corresponde al acusado de un delito de calumnia de probar la realidad del hecho que ha imputado a otra persona, quedando exento de responsabilidad penal … Diccionario de la lengua española