Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

druso

  • 1 druso

    druso s.m. Druze m./f.

    Dizionario Italiano-Francese > druso

  • 2 druso

    druso s.m. (relig.) druse.

    Dizionario Italiano-Inglese > druso

  • 3 druso

    drus

    Vocabulario Castellano-Catalán > druso

  • 4 drus

    druso

    Vocabulari Català-Castellà > drus

  • 5 adiungo

    ad-iungo, iūnxi, iūnctum, ere, anknüpfen, anbinden, I) eig.: a) das Vieh = anspannen an usw., plostello mures, Hor.: equos, Ov. – b) Reben anbinden an usw. (Synon. alligare), ulmis vites, Verg. II) übtr., übh. anfügen, anreihen, anschließen, A) räumlich u. zeitlich: a) räuml.: α) lebl. Objj.: parietem ad parietem communem, Cic.: accessionem aedibus, Cic.: litteras, Cic. – bes. im Passiv, adiunctum esse, an einen Ort sich anschließen, angrenzen, linguae radicibus, Cic.: fundo uxoris, Cic.: lateri castrorum, Verg.: adiunctus fundus, Cic. – β) leb. Wesen: Triton natantibus invehens beluis adiunctis humano corpori, die seinem menschl. Körper angefügt sind (weil Triton mit zwei Fischleibern statt der Füße dargestellt wird), Cic.: leo hominis se adiungit corpori, schmiegt sich an usw., Gell. – besond. als Begleiter usw. beigeben, beigesellen, vereinigen, fidelem libertum lateri filii sui, Quint.: Samnitium exercitum, Liv.: u. im Gleichnis, iuris scientiam eloquentiae tamquam ancillulam pedisequamque, Cic. – b) zeitlich: alterum (anni tempus) hiemi senescenti adiunctum est, Cic.: horum aetatibus adiuncti duo C. Fannii, C. et M. filii, fuerunt, deren Zeitgenossen waren usw., Cic.: ei (M. Druso) proxime adiunctus C. Drusus frater fuit, Cic.: hoc factis adiunge prioribus unum, Ov.: proximam necem Laterani, Tac.

    B) übh. äußerlich oder innerlich in eine Verbindung, einen Zusammenhang, in ein Verhältnis bringen, a) lebl. Objj.: α) in der Rede an etw. anknüpfen, anfügen, verba ad nomen adiuncta, Epitheta, Cic. – u. an das Gesagte anknüpfen, zu etw. hinzufügen (Synon. annectere, adicere, addere), postea ad id, quod definieris, factum eius, qui accusabitur, adiungere oportebit, Cic.: similitudines (Beispiele) adiungens, Cic. – u. in der Erzählung hinzufügen, noch erzählen, quod cum dicerem, illud adiunxi m. folg. Akk. u. Infin., Cic.: si hoc unum adiunxero m. folg. Akk. u. Infin., Nep. – β) in der Deduktion an etw. anknüpfen, anreihen, von etw. abhängig machen (Synon. annectere), rebus praesentibus adiungere atque annectere futuras, Cic.: sequentia (die Folgesätze), Cic. – γ) politisch zu etw. hinzufügen, schlagen, Ciliciam ad imperium populi Rom., Cic.: societati Achaeorum Lacedaemonios, Liv.: agros populo Rom., Cic.: vectigalia (sc. ad imp. populi Rom.), Cic. – δ) irgend ein Verhältnis an etw. od. jmd. knüpfen = beilegen, zulegen, beimessen, verleihen, verschaffen, fidem visis, Cic.: honorem populi Rom. rebus, Cic.: alci tantum decoris, tantum dignitatis, ut etc., Cic.: imperium, quod amicitiā adiungitur (sc. nobis), die mit Fr. gegen uns geübt wird, Ter. – u. sibi alqd, sich etw. zulegen, erwerben, gewinnen, verschaffen, sibi auxilium, Cic.: sibi alcis diligentiam (sorgfältige Aufmerksamkeit), Cic.: u. so benevolentiam (sc. sibi) lenitate audiendi, Cic. – ε.) irgend ein Verhältnis als Folge, Begleitung, Zugabe an ein anderes anknüpfen = ihm folgen lassen, beifügen, beigesellen, mit etw. vereinigen, verbinden, paaren u. dgl., ad honestatem voluptatem, Cic.: ad illam vim (mit jener G.) dominationis adiuncta est auctoritas, Cic.: gravem poenam municipiis, außerdem auferlegen, Cic.: insolentiam honestati, Cic.: verbis solutis numeros, Cic.: summae gravitati tantum comitatis, Plin. ep.: u. im Abl. absol., adiuncto vero, ut iidem etiam prudentes haberentur, vereinigte sich aber damit, daß usw., Cic. de off. 2, 42. – ζ) die geistige Tätigkeit gleichs. an etw. anknüpfen, fesseln = ausschließlich od. ernstlich nach ihm hinrichten, ihm zuwenden (Synon. applicare), huc animum adiungas tuum, Ter.: animum ad aliquod studium, Ter.: crimen et suspicionem potius ad praedam, quam ad egestatem, Cic. – b) Pers.: α) jmd. in einer Schrift als Teilnehmer eines Gesprächs anbringen, jmdm. eine Rolle zuteilen, alqm ad suos sermones (polit. Gespräche = polit. Schriften im Gesprächstone), Cic.: ei dialogo adiunctum esse tertium, die dritte Rolle haben, Cic. – β) jmd. (sich) in politischer, moral. od. geselliger Hinsicht an jmd. (sich) od. etw. knüpfen, fesseln, sich anschließen lassen, mit jmd. verbinden, vereinigen, urbem ad amicitiam, Liv., in societatem, Nep.: bellicosas nationes (alci), Nep.: alqm sibi socium, u. bl. alqm socium, Cic.: exercitum (sc. sibi), sich zulegen, Cic. – u. se ad alqm od. ad alqd, sich anschließen an usw., se ad probos, Plaut.: se ad causam alcis, Cic.: sese ad alterutram partem, Gell.: sese alterutrā parte, Gell. 2, 12, 1. – m. dopp. Acc., se comitem (als B.) fugae alcis, Cic. ad Att. 9, 10, 2: eum amicum (als Fr.) sibi cupiebat adiungi, Nep. Alc. 9, 2. – / Parag. Infin. adiungier, Val. Flacc. 2, 421.

    lateinisch-deutsches > adiungo

  • 6 cura

    cūra, ae, f. (arch. coira aus *coisa; vgl. pälign. coisatens »curaverunt«), das Sichangelegenseinlassen = die Sorge, I) = επιμέλεια, die Sorge, Fürsorge, 1) im allg., die angelegentliche Bemühung, das angelegentliche Bestreben, die Sorgfalt, das Interesse, die Teilnahme, die Beachtung, Rücksichtnahme, die Aufmerksamkeit, das Augenmerk, die Achtsamkeit (Ggstz. neglegentia; oft verb. cura et diligentia, cura ac diligentia, cura diligentiaque, tutela atque cura, opera curaque, cura atque opera, studium curaque, cura et cogitatio, cogitatio curaque, cura et od. ac labor), cura acris, Quint., acris cura diligentiaque, Cic.: intenta (intentior, intentissima), Liv.: magna (maior, maxima), Quint.: non mediocris, Planc. in Cic. ep.: minor, Quint.: nimia, Quint.: c. publica (die S. für das allgemeine Wohl), Ggstz. c. privata, Liv. – cum cura, zB. saucios reficere, Liv.: omnes milites sepelire, Curt.: omnia speculari, Liv.: so auch cum magna cura, zB. parare omnia, Sall.: magna cum cura atque diligentia, zB. scribere alqd, Cic.: cum maxima cura, zB. ultum ire iniurias, Sall.: summa cum cura, zB. exsequi alqd, Liv.: non sine cura, zB. rem administrant, Sall.: finis vitae extraneis non sine cura fuit, fand Teilnahme bei den Ausw., Tac. – u. sine cura deûm evenire (sich ereignen), Tac. (vgl. Heraei stud. crit. p. 73). – u. bl. magnā curā, zB. alere equum, Suet.: ea non maiore curā praecepta ab ducibus sunt quam ab militibus observata, Liv. - m. obj. Genet., agrorum nimia c. (allzu großes Interesse am Landbau) et sollicitior rei familiaris diligentia, Quint.: c. sui, für sich, für die Selbsterhaltung, Sen.: cura rei publicae, Interesse am St., Cic. u. Sall.: legum, Beachtung, Beobachtung der G., Quint.: c. rerum, verborum, sorgfältige Wahl, Quint.: c. bonarum rerum, c. humanarum rerum, Interesse, Teilnahme an usw., Sall.: rerum alienarum cura (zB. difficilis est), Cic.: assidua et perpetua c. salutis tuae, Cic. – cura habendi, Habsucht (πλεονεξία), Phaedr.: cura diversa sciscitandi, Tac.: cura colendi, S. in der Pflege, sorgfältige Pflege (des Gartens), Verg.: singularis cura (Schonung) frugum, agrorum, hominum, urbium, Vell. – m. de (in betreff) u. Abl., studium tuum curaque de salute mea nullā me novā voluptate affecit, Brut. in Cic. ep.: gratissima est mihi tua cura de illo meo primo et maximo mandato, Cic. – m. pro u. Abl., divina pro nobis cura, Augustin. conf. 7, 19 in. (vgl. unten curam agere pro etc. u. est cura pro etc.). – m. Verben, abicere curam (Interesse an) rei publicae, Cic., od. omnem suam curam de re publica, Cic. – adhibere curam in capris et ovibus parandis (Ggstz. neglegentem esse in amicis eligendis), Cic.: adhibere magnam curam diligentiamque in valetudine sua tuenda, Nep.: de sacerdotio tuo quantum curam ad-hibuerim, cognosce ex iis litteris, quas etc., Cic.: non mediocris adhibenda mihi est cura, ut etc., Planc. in Cic. ep. – agere curam alcis rei od. alcis u. de alqa re od. de alqo od. pro alqo, für etw. od. jmd. Sorge od. Fürsorge tragen, an etw, od. jmd. Interesse nehmen, sich um etw. od. jmd. bekümmern, sich etw. angelegen sein lassen (s. Burm. u. Ruhnk. Ov. her. 12, 302), zB. curam corporis diligentissime, Sen.: curam libertatis, Sall.: curam humanarum rerum (v. den Göttern), Plin. u. Quint.: curam sui, Sen.: curam civium, Liv.: curam pro nobis hospitis, uxor, agas, Ov.: curam de Samnitibus, non de se, Liv. – avocare curam alcis, die Aufm. jmds. abziehen, jmd. zerstreuen, Col. – capit alcis animum cura sacrorum et caerimoniarum, Liv. – conferre magnam curam in alcis salutem diligentiamque, Cic.: conferre omnem suam curam atque operam ad philosophiam, Cic. – cosumere in alcis salute omnem suum laborem, omnem operam, curam, studium, Cic.: istorum in dialecticis omnis cura consumitur, Cic. – defungi (loswerden) eā curā, Liv. – desiderare (erfordern) acrem curam diligentiamque, Cic. – curam hanc dimittere, Ov.: non dimittere istam curam, Cic.: dimittere omnem curam suorum, sich um die Seinigen gar nicht weiter bekümmern, Suet. – distendere alcis curam, jmds. Sorgfalt nach allen Seiten in Anspruch nehmen, jmd. gehörig beschäftigen, Col. 8, 2, 7 u. 12, 46, 1 (versch. von curas distendere, s. no. II, 1). – est cura alcis, m. pro u. Abl., publica cura est pro moenibus istis, Ov.: m. ut u. Konj., medici cura esse debet, ut etc., Cels.: m. ne u. Konj., haec mea cura est, ne quid tu perdas, Hor.: una erat cura, ne inultus occĭderet, nur darauf war sein Augenmerk gerichtet, daß er nicht usw., Curt. – est alqs cura alci od. alcis, cura pii dis sunt (Riese cura deûm di sunt) et qui coluere, coluntur, Ov. met. 8, 724 (715). – est alci cura alcis rei od. alcis, es trägt jmd. Sorge für etw. od. einen, nimmt Interesse an etw., richtet sein Augenmerk auf etw., bekümmert sich um etw. od. jmb., zB. Romanis interim arcis Tarentinae praesidiique, quod ibi obsideretur, cura est, Liv.: quodsi hominibus bonarun rerum tanta cura esset, quanto studio aliena petunt, Sall.: artium ingenuarum tibi maxima cura est, Ov.: cura tibi non est hospitis ulla tui, Ov. – cura est od. alci cura est m. folg. Infin., cura comere capillum fuit, Sen.: cura finitimos vincere maior erat, Ov.: praeverti ad Armenios instantior cura fuit, Tac.: ingens cura est mis cordibus aequiperare, Enn. fr.: nulli cura fuit externos quaerere divos, Prop.: nec sit mihi cura mederi, Verg. – alci cura est m. folg. ne u. Konj., haec mea cura est, ne quid tu perdas neu sis iocus, Hor.: inter quae maxima erat cura duci (war das Hauptaugenmerk des F. darauf gerichtet), ne qua exprobratio cuiquam veteris fortunae discordiam inter ordines sereret, Liv.: u. cura est alcis m. folg. indir. Fragesatz, neque senatus in eo cura, an imperii extrema dehonestarentur,Tac. ann. 4, 74. – est alqd intentioris curae, zB. custodiae vigiliaeque et ordo stationum intentioris curae erant, Liv. – est alci alqd od. alqs curae od. est alci curae de alqa re, es ist jmdm. eine Sache od. Pers. zur Sorge, d.i. ein Gegenstand der Sorge, Fürsorge, es läßt sich jmd. eine Sache od. Pers. zur Sorge sein, angelegen sein, zB. tibi erit eidem, cui salus mea fuit, etiam dignitas curae, Cic.: Caesar pollicitus est sibi eam rem curae futuram, Caes.: propinqui, quibus est puella curae, Catull.: rati sese dis immortalibus curae esse, Sall.: ergo illi curae contigit esse tuae, Ov.: de ceteris senatui curae fore, Sall.: de Tirone mihi curae est, Cic. ep.: mihi magnae curae tua vita et dignitas est, Anton. in Cic. ep.: salutem eius regis senatui populoque Romano magnae curae esse, Cic.: ei permagnum et perhonorificum videbatur senatui populoque Romano tantae curae esse salutem suam, Cic.: non enim tibi ea res maiori curae aut est aut erit quam mihi, Cic.: ceterum magis vis morbi ingravescens curae erat terroresque ac prodigia, Liv. 4, 21, 5: ceterum eo tempore minus ea bella quae gerebantur curae patribus erant, quam exspectatio nondum coepti cum Antiocho belli, Liv. 35, 23, 1: in eorum periculis non secus absentes quam praesentes amicos Attico esse curae, Nep. Att. 12, 5: so auch alci curae est m. folg. ut od. ne u. Konj., zB. velim tibi curae sit, ut aliquid istinc bestiarum habeamus, Cael. in Cic. ep.: magis curae est magisque adformido, ne is pereat aut corrumpatur, Plaut.: in primis tibi curae sit, ne mihi tempus prorogetur, Cic.: patribus aeque curae fuisse, ne qua iniuria in eos oreretur, Liv.: alci curae est m. folg. indir. Fragesatz, zB. quo magis quae agas curae sunt mihi, Ter.: omnibus civitatibus Graeciae et Asiae curae erat, quid Eumenes in senatu egisset, Liv.: mihi maiori curae est, quemadmodum vobis gratiam referam, quam etc., Cic.: mihi non minori curae est, qualis res publica post mortem meam futura sit, quam qualis hodie sit, Cic.: quin id erat curae, quo pacto cuncta tenerem, Hor.: nisi sane curae sit (von Interesse für mich ist), quorsum eventurum hoc siet, Ter. – alci curae est m. Infin., zB. erit mihi curae explorare provinciae voluntatem, Traian. in Plin. ep.: magnae veteribus curae fuit gratiam dicendi et paribus et contrariis acquirere, Quint.: eligere modo curae sit (nur sei man in der Auswahl vorsichtig), Quint. – u. alci curae est m. Acc. u. Infin., tibi curae est sentire cives tuos, quanto per te onere leventur, Liv. 30, 31, 3. – plus exigere (erfordern) laboris et curae, Quint. – habere curam alcis rei od. alcis, für etw. Sorge tragen, auf etw. Sorgfalt verwenden, an etw. od. jmd. Interesse nehmen, sich um jmd. od. etw. bekümmern, sich etw. angelegen sein lassen, zB. libertatis, Sall.: rerum divinarum. Liv.: in primis pacis tuendae, Suet.: serendi (arborem turis), Plin.: Ausoniae gentis, v. den Göttern, Ov.: delectus multo intentiorem quam alias curam habebat, Liv. – so auch habere curam de od. in alqa re, zB. de vita communi omnium curam publicaeque rei constitutione habere, Vitr. 1. praef. § 2: in ea (re publicā) cognoscenda multam magnamque curam habui, Ps. Sall. de rep. 2, 1, 3. – u. habere alqm od. alqd curae od. sibi curae, zB. petitionem alcis c. h., Sall.: nec aliter universos quam membra partesque imperii c. h., Suet.: me ut id mihi habeam curae rogas, Varro: eos tibi et rem, de qua misi, velim curae habeas, Cael. in Cic. ep.: u. so curae sibi habere m. Infin., zB. ut ille ex ultimis terris, quid ageret, curae sibi haberet certiorem facere Atticum, Nep. Att. 20, 4: curae habere m. folg. ut u. Konj., habebo itaque curae, ut te meliorem tibi reddam quam accepi, Sen. de ben. 1, 8, 2: curae habere m. folg. Relativsatz, sapienter habeatis curae, quae imperavi atque impero, Plaut. Men. 991: u. absol. curas habere, alle mögliche Sorgfalt anwenden, nichts vernachlässigen, Iustin. 43, 4, 11. – impendere curam alci rei, zB. rei domesticae, Phaedr.: u. so acrem quam maxime curam spei futuri oratoris, Quint. – incumbere onmi cogitatione curāque in rem publicam, Cic.: dagegen incumbe in eam curam od. totā mente incumbe in hanc curam, laß das deine angelegentliche Sorge sein, Cic. – at mihi cura non mediocris inest, fontes ut adire remotos queam, Hor. sat. 2, 4, 93 sq. – intendere curam alcis, jmds. Aufmerksamkeit spannen, zB. gens bellicosa... curam regis intenderat, ließ den K. auf seiner Hut sein, Curt.; dagegen curam intendere in alqd, die Aufmerksamkeit, sein Augenmerk auf etw. richten, zB. in quem omnes intenderat curas, Curt.: dum omnium cura in Veiens bellum intenta est, Liv.: u. m. folg. indir. Fragesatz, non intenta cuiusquam cura, quae firmitudo (coriorum), quae mensura, ohne daß jemand genau darauf geachtet hätte, Tac. – ne Syphacis quidem reconciliandi curam ex animo mittere, den Gedanken nicht aufgeben, Liv. – ponere curam et aegritudinem, Cic.: ponere curam alcis rei, die S. für etw. beiseite lassen, sich nicht weiter um etw. bekümmern, zB. positis omnium aliarum rerum curis, mit Hintansetzung aller andern Geschäfte, Liv. – aber ponere curam in alqa re, Sorgfalt, Aufmerksamkeit richten, verwenden, zB. omnem curam in siderum cognitione, Cic.: omnis mihi cura et opera posita est in hominum periculis defendendis, Cic. – postulare (erfordern) minorem curam, Quint. – remittere curam diligentiamque, nachlassen in usw., Caes.: omnem curam belli remittere, Liv.: omnes curas referre ad alqm et in eo consumere, Cic. – stimulare curam, zB. ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam stimulare posset, Liv. – suscipere curam, es sich eine Sorge sein lassen, darauf sein Augenmerk richten, m. folg. ut od. ne u. Konj. od. folg. indir. Fragesatz, zB. suscipe curam et cogitationem dignissimam tuae virtutis, ut Caesarem et Pompeium perfidiā hominum distractos in pristinam concordiam reducas, Balb. in Cic. ep.: quod magnam curam suscipiebat (weil er sich wohl hütete), ne quo temere progrederetur, Auct. b. Alex.: hanc quoque suscipe curam, quemadmodum experiamur, Cic. – sustinere maximam curam belli, die schweren u. sorgenvollen Kriegslasten zu tragen haben, Cic. – omni mente in ea cogitatione curaque versari, ut etc., Cic.: omnis cura mea solet in hoc versari semper, si possim, ut boni efficiam aliquid dicendo, Cic.: vincere omnes curā, vigilantiā, patientiā, Nep. – So nun insbes.: α) das Interesse für etw. Neues, die Neugierde, cura ingenii humani, die dem Menschen angeborene Neugierde, Liv. 21, 22, 7 (u. dazu Fabri): inerat cura insita mortalibus videndi congredientes nobilem regem et... legatos, Liv. 42, 39, 3. – β) das wissenschaftliche Streben, das Studium, die Forschung, cura et meditatio (Nachdenken), Tac. dial. 16; vgl. Tac. Agr. 10. – Plur., sapientis animus cum his habitans pernoctansque curis, Cic. Tusc. 5, 69. – dah. meton. = die ausstudierte Schrift, die Ausarbeitung, Arbeit, c. recens, Ov., nova et recens, Tac.: ii, quorum in manus cura nostra venerit, Tac.: essent et iuvenes, quorum inedita cura est, Ov.; dimissā priore curā novae cogitationi toto pectore incumbam, Tac.: Plur.: condere victuras temptem per saecula curas, Mart. 1, 107, 5.

    2) die Fürsorge = die Besorgung, Behandlung, Abwartung, Wartung, Pflege, Aufsicht, a) die landwirtsch. Pflege, Zucht, Pelusiacae lentis, Verg. georg. 1, 228: quae cura boum, qui cultus habendo sit pecori, Verg. georg. 1, 3. – b) die physiche Pflege des Körpers, bes. auch die verschönernde, das Ordnen, Schmücken, der Putz, wie θεραπεία (s. Broukh. Prop. 2, 12 [14], 28. Gronov Obss. 1, 23 p. 98 Fr.), m. subj. Genet., cura mulierum, Phaedr. – m. obj. Genet., c. corporis, Quint.: formae, Sen.: comae, Prop.: capillorum, Suet.: cura cultusque feminarum, Liv. – c) die Krankenpflege, α) des Wärters usw., die Pflege, saucios sustentare curā, Tac. ann. 4, 63. – β) des Arztes, die Behandlung, Heilung, Kur (griech. θεραπεία) c. morbi, Iustin.: c. aquae, quae inter cutem est, Cels.: si quid cura levarit, Cels.: cum omnem curam fata vincerent, Vell.: Plur., curae aegrescentium, Macr. sat. 7, 4, 6. – übtr., relinquebatur simplex illa iam cura doloris tui, Cic. ep. 5, 16, 5: illa fuit lacrimis ultima cura meis (v. Schlafe), Prop. 1, 3, 46. – d) die Besorgung einer Leiche (griech. κήδευσις), quibus ea (mater) funeris sui curam demandarat, Suet. Tib. 51, 2; vgl. Tac. hist. 5, 5. – e) die Besorgung der Götter, cura deorum, der Gottesdienst (griech. θεραπεία θεῶν), Liv. 6, 41, 9. Iustin. 41, 3, 6. – f) die Fürsorge für jmd. od. etw. = die Aufsicht über jmd. od. etw., die Hut, Obhut, α) über jmd.: c. dominae, Ov.; vgl. vollst. dominam servandi cura, Ov.: filium regis non sub hospitum modo privatorum custodia, sed publicae etiam curae ac velut tutelae esse velle, Liv. – bes. des Erziehers, der Erzieherin, c. susceptorum semel adulescentium, Quint.: suum sororisque filios in eadem cura habere, Liv.: alci sororis suae nepotum curam delegare, Quint. – β) über etw.: omnes, quibus vivaria, armenta, alvearia, piscinae, aviaria in cura erant, alle Tierwärter, Hirten, Bienen-, Fisch-, Vogelwärter, Plin. 8, 44. – g) meton.: α) der Pfleger, Wärter, Aufseher, immundae cura fidelis harae (v. Schweinehirten Eumäus), Ov. her. 1, 104 (vgl. no. 3, a, β, ββ). – β) der Gegenstand der Fürsorge, der Schützling, Pflegling, Liebling, c. deûm (v. Anchises), Verg.: ipse Veneris iustissima cura, Dardanius puer, Verg.: tua cura, palumbes, Verg.: absunt, mea cura, sodales, Ov.: Roscia te salutat, cura communis, Sidon.: Lydia (ein Gedicht des P. Val. Kato) doctorum maxima cura liber, Ticida poët. bei Suet.

    3) die Fürsorge = die verwaltende, leitende Besorgung, Pflege, die Verwaltung, Leitung (das Kommando), die Aufsicht, a) übh.: α) eig.: c. rerum domesticarum, die Verwaltung des Hauswesens, die Hauswirtschaft (οίκονομία), Quint. 3, 3, 9: patrimonii sui curam mandare alci, Sen. de ben. 4, 27, 5. – bes. als Staatsamt, magistratus et imperia et omnis cura rerum publicarum, Sall.: u. so cura rei publicae, Liv., u. cura rerum, Tac.: u. speziell c. urbis, Liv.: aerarii, annonae, Suet.: tabularum publicarum, die V. des öffentl. Schuldbuchs, V. des Staatsärars, Tac.: operum publicorum, Suet.: c. viarum, aquarum, alvei Tiberis, frumenti populo dividendi, Suet.: c. navium, Flottenverwaltung, Tac.: c. legionis armandae, Tac. – alqm ad curam rei publicae admovere, Suet., Ggstz. alqm curā rerum demovere, Tac.: provincias ad suam curam transferre, Suet.: aspenari curam urbis (Stadtpflege, Leitung der städtischen Angelegenheiten) ut ingratam ignobilemque, Liv.: curam ordinandarum bibliothecarum in porticu Octaviae suscipere, Suet.: alci delegare curam providendae tempestatis, die Gewitterwache übertragen, Sen.: curam atque onus Germanici belli Druso delegare, Vell.: obsidionem demandare in curam collegae, Liv.: alci arcis curam mandare, Curt.: curam peditum Paulinus, equitum Celsus sumpsere, Tac.: Equitius, cui tunc erat cura palatii credita, der damalige Hausmarschall, Amm. – β) meton., αα) die Besorgung = die Mühwaltung, Obliegenheit, das Geschäft, hi (delecti) vel aetate vel similitudine curae patres appellabantur, Sall.: hanc curam tibi iniungo, Plin. ep.: in bello in aliqua maiuscula cura negotiove versari, Cic.: est minutioris curae m. folg. Infin., es ist ein allzu kleinliches Geschäft, Quint. 8, 6, 28. – bes. im Plur. (Ggstz. remissiones u. dgl.), nondum ad curas intentus, Tac.: cum sumus necessariis negotiis curisque vacui, Cic.: iam vero tempora curarum remissionumque divisa, Tac.: divisae inter Tutorem et Classicum curae, Tac.: tam humiles et sordidas curas alii mandare, Plin. ep. – ββ) der Aufseher, cura praetorii unus, Haushofmeister, Treb. Poll. Claud. 14, 11: Saturninus ex cura palatii, gewesener Hausmarschall, Amm. 22, 3, 7. – b) die Vormundschaft, Kuratel, curam gerere, administrare, ICt.

    II) wie φροντίς, die Sorge = die Besorgnis, besorgte Teilnahme (Ggstz. gaudium, laetitia; Synon. u. stärkerer Begriff sollicitudo, Kummer, Bekümmernis, s. Plin. ep. 2, 11, 15: dah. oft verb. cura et sollicitudo, sollicitudo et cura, cura et angor, cura et angor animi mei), 1) im allg.: domitor curarum (v. Schlaf), Sen. poët.: curarum milia, Prop. – expers curae od. omnis curae, Liv.: erant illa castra plena curae, Cic. – liber curā et angore animus, Cic.: animus liber sensibus et curis od. omni impeditione curarum (zB. per somnum od. in somnis), Cic.: vacuus hāc curā, Cic.: vacua metu, curā, sollicitudine, periculo vita bonorum virorum est, Cic. – sine cura, ohne S., sorglos, Sall.: u. so auch sine cura esse, Cic. – m. obj. Genet., curā impensarum populi Romani, aus Bes. für usw., Liv. – m. de u. Abl., cura de minore filio, Liv. 44, 44, 1. – m. pro u. Abl., cura pro alqo, Liv. 27, 30, 5. Verg. Aen. 12, 48. – m. in u. Akk., nullā in posterum curā, Tac. hist. 3, 55. – m. attrib. Adjj., curae amarae, Ov.: curae anxiae (bange), Liv.: curae atrae, Hor.: curae edaces, Hor.: c. gravis, gravior, Liv., gravissima, Cic.: c. ingens, Sall.: curae inanes, Lucr.: c. magna, maior, maxima, Cic.: c. materna, Plin.: c. minor, Cic.: curae mordaces, Lucan.: curae novae, Cic. (vgl. haec nova c., Hernici, diese neue Bes. [= Gegenstand der Bes.], Liv. 6, 6, 13): c. parva, Cic.: c. multiplex, Curt.: curae perpetuae, Ov.: c. cotidiana, Ter.: c. summa (zB. summā curā alcis adventum exspectare), Cic.: curae tristes, Verg.: curae vigilantes, Sorgen bei wachendem Auge (S. amTage), Cic.: so auch curae vigiles, Val. Max. – m. Verben, abigere curas, die S. verscheuchen (v. Lebl.), Hor.: abstinere curis, sich der S. entschlagen, Cels.: accumulat curas filia parva meas, Ov. – adimere alci curam, Ter. (u. so auch quot curas ademi! Ter.). – afferre (alci) curam, curas, S. verursachen, zB. nonnullas curas et molestias (v. Umständen), Cic.: u. m. folg. Acc. u. Infin., Piliam in idem genus morbi delapsam curam tibi afferre maiorem sentio, Cic.: u. m. folg. quod, zB. quod negavit te potuisse ad me scribere, curam mihi attulit, Cic. – afficere alqm aliquā curā, Cic., magnā curā et sollicitudine, Ter. (sowohl v. Pers. als v. Umständen): u. so auch afficior curā, Plin. ep. – curam de coniuge agere, Sorge tragen um d. G. (Ggstz. intrepidum esse pro se), Ov. met. 9, 107. – agitare alqm dies noctesque curis insomniisque, Liv. – cotidiana cura angit animum, Ter.: angi tot curis vigiliisque, Cic. – quod ipsum curam augebat, Liv. – aegritudines, molestiae, maerores, qui exedunt animos hominum conficiuntque curis, Cic.: u. bes. confici curis, Cic., confectus curis, Iustin.: animus curā confectus, Ter. – ut eorum aspectu omnis quae me angebat de re publica cura consederit, Cic. – cur eam rem tam studiose curas, quae tibi multas dabit curas, Cornif. rhet. 4, 21: at tibi curarum milia quanta dabit, Prop. 1, 5, 10. – decedit alci cura u. alci cura de alqa re (s. Drak. Liv. 4, 52, 8. Burm. Suet. Caes. 24), zB. priusquam ea cura decederet patribus Romanis, Liv.: de domesticarum rerum eventu nec patribus nec plebi cura decesserat, Liv.: donec cura de Antiocho decessisset, Liv. – demere animis curas, Varro. – deducere animo curas, Hor. – curas depellere vino, Tibull. – deponere curam pro alqo, Verg.: deponere tristes animo curas, Verg.: in alcis sermone et suavitate omnes curas doloresque deponere, Cic. – dimittere curam hanc, Ov. met. 1, 209. – velut in duo pariter bella distenderant curas hominum, hatten die Besorgnisse gleichs. zwischen zwei Kriegen in gleicher Weise geteilt, Liv. 27,40, 1 (versch. v. curam alcis distendere oben no. I, 1). – omnium tamen non tanta pro Aetolis cura erat, quam ne Philippus regnumque eius grave libertati futurum rebus Graeciae immisceretur, Liv. 27, 30, 5. – mihi maximae curae est non de mea quidem vita, sed me patria sollicitat, Cic.: Pompeius de Clodio iubet nos esse sine cura, Cic. – fuit intactis quoque cura condicione super communi, Hor. ep. 2, 1, 152. – parte curae exonerarunt senatum consulis litterae, Liv. – me his exsolvite curis, Verg.: extenuat corpus cura, Cels. – alqd curam facit m. folg. ne u. Konj., läßt besorgen, daß usw., Tac. ann. 3, 52. – fugere curam, Cic. – quam pro me curam geris, hanc precor, optime, pro me deponas, Verg. Aen. 12, 48 sq. – pectus alcis anxiis implere curis (v. einem Ereignis), Liv.: imponere finem curis, Verg.: primo gravis cura patres incessit, Liv.: affirmatio Pori multiplicem animo regis iniecerat curam, Curt.: u. inicere (alci) curam m. folg. ne u. Konj., Ter. adelph. 708. Curt. 3, 1 (2), 17: inicere alci curam metumque, ne etc., Liv. 5, 7, 4. – cum curis laxati sumus, Cic.: saepissime curam et angorem animi mei sermone et consilio levasti tuo, Cic.: levare (abnehmen) alqm curā od. magnā curā, Cic.: liberare alqm curā, istā curā, magnā curā et sollicitudine, Cic.: ut quoquo modo aut liberarem te istā curā aut certe levarem, Cic. – non tamen invictum animum curae obruunt (erdrücken), Curt.: illum ingens cura atque laetitia simul occupavere, Sall. – partiri curas cum alqo, Verg.: pellere curas vino, Hor., curas e pectore, Sil. – illa restabat cura, ne etc., Liv. – ea me cura vehementissime sollicitat, Cic.: me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod (daß) etc., Cic. – solvere alqm curis ceteris, Ter.: curas et corpora somnus solverat, Ov. – videris gravem curam suscepisse vehementerque esse de nobis sollicitus, Cass. in Cic. ep.: maximam hic sollicitudinem curamque sustineo, ne m. folg. Konj., Cic. – traducere animos a minore cura ad summum timorem (v. einem Vorfalle), Cic. – et curā vacare et negotio, Cic.: maternā vacare curā, Plin.: vitare curam domesticorum, sich der S. um den Haushalt entschlagen, Cels.: multiplices animo volvere curas, Catull.

    2) die Liebessorge, Liebesqual, die Liebe (vgl. Lachmann Prop. 1, 11 [10], 17), c. mea, tua, die Liebe zu mir, zu dir, Ov. u. Prop.: iuvenum curae, Hor.: possum alterius curas sanare recentes, Prop. – meton. (wie μέλημα) = die Geliebte, die Flamme, tua cura, Lycoris, Verg.: Lynceu, tune meam potuisti tangere curam? Prop. – / Arch. Dat. curai, Elog. clar. vir. 24 im Corp. inscr. Lat. 12. p. 285.

    lateinisch-deutsches > cura

  • 7 sino

    sino, sīvī, situm, ere, eig. niederlassen, niederlegen, hinlegen, so nur noch im Partiz. situs u. in dem Kompositum pōno (= posino); im verb. fin. nur übtr.; etw. geschehen lassen, dulden, gestatten, I) im allg.: a) mit einem Objektsatz: α) mit folg. Acc. u. Infin.: nos transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic.: vinum ad se omnino importari non sinunt, Caes.: huic ordini ignem novum subici non sivistis, Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., hic accusare eum moderate, a quo ipse nefarie accusatur, per senatus auctoritatem non est situs, Cic.: ficus ibi (= in dolio) sinitur fermentari, Colum. – β) m. ut u. Konj.: sivi, ut expleret animum, Ter.: sinite exorator ut sim, Ter. – γ) m. bl. Coniunctiv: iam sine sic iratus sit, Plaut.: sine me expurgem, Ter.: sine veniat, laß ihn nur kommen (drohend), Ter.: sine pascat aretque, Hor. – b) m. Acc.: sinite arma viris, Verg.: sine hanc animam, laß (mir) das Leben, Verg.: non s. transitum, Plin.: pugnam per sagittas s., Tac.: non sinat hoc Aiax, Ov. – Zuw. ist der Acc. elliptisch zu fassen, mit einem zu ergänzenden Infinitiv (sein, bleiben, tun, gehen u. dgl.), binis mensibus porcos sinunt eum matribus, lassen sie bei den M. (sem, bleiben), Varro: neu propius tectis taxum sine, Verg.: sinerem illum, tun lassen, Ter.: istuc sino, lasse ich sein, Plaut.: sine me, laß mich (gehen), Ter. – c) absol.: sine foris sic (so = so offen), Plaut.: auctor sum, sino, Plaut.: age dicat, sine, Ter.: non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden (leiden), Cic.: sinentibus nobis, mit unserer Erlaubnis, Plin. ep. – II) insbes.: A) in der Umgangssprache, a) sine, laß = mag, möge, feriant sine litora fluctus, Verg. – auch bl. sine! mag sein! laß gut sein! mag's doch! schon gut! pulchre ludificor: sine! Plaut.: non est profecto: sine! Ter.: sic sine, Plaut. – b) sine modo, laß nur erst, d.i., wenn nur erst, sine modo adveniat, Plaut. most. 11. – B) ne di sinant (sirint), ne Iuppiter sirit u. dgl., das wolle Gott nicht! behüte Gott! nec di sinant illud, Plin. ep.: ne istuc Iuppiter O.M. sirit, Liv.: ne di sirint, Plaut. – / Perf. siit, Varro fr. bei Diom. 374, 16. Ter. adelph. 104: sieris, Pacuv. tr. 200: sierit, Plaut. Curc. 27 Fl. (Goetz sirit). – Perf. gew. synkop. sisti, sistis, siris, sirit, siritis, Plus qu. sisset u. sissent, s. Wunder Cic. Planc. 87. p. 218 sq. Halm Cic. Sest. 44. p. 158 sq. Georges Lexik. der lat. Wortformen S. 642. – Vulg. Perfektform sinueris, Lact. epit. 53, 8. – Dav.

    Partic. situs, a, um, I) als reines Partic. = hingestellt, hingelegt, 1) im allg.: in suo quidque loco nisi erit mihi situm supellectilis, Plaut.: nec plus aqua sita siet unam horam, Cato: ea (mater mortua) exadversum sita erat, Ter. – 2) insbes.: a) erbaut, Philippopolis a Philippo sita, Tac.: ara Druso sita, Tac. – b) be graben, bestattet, hic est ille situs, Enn.: Aeneas situs est super Numicium flumen, Liv.: C. Marii sitae reliquiae apud Anienem, Cic.: arca, in qua Numa situs fuisset, Plin.: dah. als Grabschrift, hic situs est Phaëthon, Ov.: Lygdamus hic situs est, Tibull.: Antronia... hic sita est, Corp. inscr. Lat. 6, 5084a. – c) beim Wechsler usw. angelegt, immo apud trapezitam situm est (argentum), Plaut. Curc. 345 G.: übtr., quod apud nos fallaciarum sex situm est, *Plaut. mil. 1156 Brix ( andere structum est). – II) als PAdi. = gelegen, liegend, befindlich. A) eig.: 1) im allg.: lingua in ore sita est, Cic.: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, Plin.: inter duo genua naribus sitis, Plin. – 2) insbes.: a) von Örtl. = gelegen, locus s. in media insula, Cic.: Carthago s. est in sinu, Liv.: s. urbsex adverso Carthaginis, Karthago gegenüber, Plin.: s. insulae ante promunturium, Plin.: s. regiocontra Parthiae tractum, Plin. – b) v. Pers., befindlich, wohnend, hausend, gens s. in convallibus, Plin.: cis Rhenum sitae gentes, Vell.: post Euphratem et Tigrim amnes siti, Curt.: Scytharum gens haud procul Thraciā sita, Curt.: Indi procul a nobis ad orientem siti, Apul.: ultra siti sunt Modubae, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: hoc erit tibi argamentum semper in promptu situm, Enn. fr.: in melle sunt sitae linguae vostrae, v. süßklingender Sprache, Plaut.: voluptates in medio sitas esse dicunt, können allen zuteil wer den, Cic.: terrena quaedam inter homines sita, einige irdische, dem Menschen nahe liegende Dinge, Gell. – 2) insbes.: a) dem Verhältnis nach zu jmd. so und so stehend, socii amici, procul iuxta siti, fern und nahe Stehende, Sall. hist. fr. 4, 61, 17 (4, 61, 19): frater, propinqui, longius siti, ferner Stehende, Tac. ann. 12, 10. – b) situm esse in alqa re od. in alqo, auf etw. od. jmd. beruhen, quae (adsensio) est in nostra potestate sita, Cic.: in eius pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: cui spes omnis in fuga sita erat, Sall.: quorum res fidesque in manibus sitae erant, Sall.: in te spes nobis omnis sita est, Ter.: quantum est situm in nobis, soviel an uns liegt (parenthet.), Cic.: in vestra manu situm est mit folg. Infin., Apul. de deo Socr. prol. p. 104 H. (p. 2, 6 G.) – / vulg. setu est = situs est, Corp. inscr. Lat. 8, 9639.

    lateinisch-deutsches > sino

  • 8 suggero

    suggero, gessī, gestum, ere (sub u. gero), unterhinbringen, I) im engeren Sinne, von unten hinanbringen, A) = unterlegen, unten an etwas bringen, -fügen, 1) eig.: flammam virgeam costis undantis aëni, Verg. Aen. 7, 463: ignem fornace succensā, Pallad. 1, 20, 2. – 2) bildl.: a) hinzufügen, anfügen, beifügen, α) übh.: huic incredibili sententiae ratiunculas, Cic.: verba, quae desunt, Cic.: suggerebantur etiam saepe damna aleatoria, es kamen auch noch oft Spielverluste dazu, Cic. – β) in der Reihenfolge der Aufzählung anfügen, folgen lassen, Bruto statim Horatium, Liv.: hos consules Q. Fabio et P. Decio biennio exempto, Liv. – b) unter der Hand beibringen, Druso ludus est suggerendus, wir müssen dem Drusus unter der Hand einen neckischen Streich spielen, eine Nase drehen, Cic. ad Att. 12, 44, 2. – B) von unten nach oben bringen, a) übh., auftragen, auffahren, humus suggesta, Erderhöhung (Erdwall), Prop. 4, 4, 8. – b) prägn., hoch aufführen, celsis suggesta theatra columnis, Sil. 14, 644. – II) im weiteren Sinne, unterbringen = zuführen, zutragen, darreichen, herbeischaffen, liefern, an die Hand geben, 1) eig.: alci tela, Verg.: alci cibum, Tac. u. Stat.: his rebus sumptum, Ter.: omnium rerum apparatus, Auct. b. Alex.: u. im Bilde, invidiae (Volkshaß) flammam ac materiam criminibus suis, Liv.: ea res suggeret materiam interrogationi et veluti tela ad manum sumministrabit, Quint. – mit folg. indir. Fragesatz, ego subinde suggeram quae vendatis, Liv. 10, 17, 6. – absol., aliae (apes) struunt, aliae poliunt, aliae suggerunt, Plin. 11, 22. – 2) übtr.: a) liefern = gewähren, Gelegenheit geben zu usw., suggerunt affatim ligna proximae silvae, Plin. ep.: prodiga divitias alimentaque mitia tellus suggerit, Ov.: lacus piscem, feras silvae, quibus lacus cingitur, studia altissimus iste secessus affatim suggerunt, der See liefert den Fisch = Gelegenheit zum Fischen gibt der See usw., Plin. ep. – quae mi adposita inmensam miluinam suggerant (beibringe), Plaut. Men. 212. – b) an die Hand geben, eingeben, zur Sprache bringen, anraten, quaedam de re publica, Aur. Vict. de vir. ill. 66, 2: restitutionem, Ulp. dig. 4, 6, 26. § 9: nullis questibus omissis, quos in tali casu dolor suggerit, Curt. 10, 5 (15), 8: m. folg. ut u. Konj., Ulp. dig. 28, 5, 35. § 3. – absol., suggerente coniuge, auf die Einflüsterungen seiner Gattin hin, Aur. Vict. epit. 41, 11: suggerente irā, auf Eingebung seines Unwillens, im Unwillen, ibid. 12, 10. – Partiz. subst., suggerentes, die Einflüsterer, pro invidia suggerentum (= suggerentium), Veget. mil. 3, 4. p. 72, 10 L 2.

    lateinisch-deutsches > suggero

  • 9 ludus

    lūdus, i, m.    - arch. loedus, Cic. Leg. 2, 22. [st1]1 [-] jeu, amusement.    - ludus campestris, Cic. Cael. 11: jeux au champ de Mars.    - ludus militaris, Liv. 7, 33, 1: jeux militaires.    - ludi, ōrum, m.: les jeux publics.    - ludos apparare: organiser des jeux.    - ludos edere: donner des jeux.    - ludos committere: ouvrir les jeux.    - ludos facere Apollini, Cic. Br. 81: célébrer des jeux en l'honneur d'Apollon.    - trinos ludos facere, Cic. Mur. 40: donner trois fois des jeux.    - ludi + neutre plur. en apposition: les jeux de + nom d'une divinité.    - ludi Consualia, Liv. 1, 9: les Consualia, les fêtes en l'honneur de Consus (Consus, une ancienne divinité italique).    - ludi Cerealia, Liv. 30, 39, 8: les jeux de Cérès.    - ludi Floralia, Quint.: jeux en l'honneur de Flore.    - festi dies ludorum, Cic. Arch. 13: les jours de fête marqués par des jeux.    - ludis circensibus, Cic. Verr. 4, 33: à l'époque des jeux du cirque.    - ludis Olympiae, Cic. Nat. 2, 6: à l'époque des jeux à Olympie.    - quo die ludi committebantur, Cic. Q. 3, 4, 6: le jour où l'on commençait les jeux. [st1]2 [-] jeu, bagatelle, enfantillage.    - ludus est perdiscere... Cic. Fin. 1, 27: c'est un jeu d'apprendre parfaitement...    - oratio ludus est homini non hebeti, Cic. de Or. 2, 72: un discours est un jeu pour un homme qui n'a pas l'esprit émoussé.    - per ludum, Cic. Verr. 2, 181: en se jouant, sans peine. [st1]3 [-] badinage, amusement, plaisanterie.    - amoto ludo, Hor. S. 1, 1, 27: en écartant la plaisanterie.    - per ludum et jocum, Cic. Verr. 1, 155: par jeu et par plaisanterie.    - aliquem, aliquid ludos facere, Plaut. Aul. 253; Rud. 900: se jouer de qqn, de qqch.    - alicui ludos facere (reddere): jouer des tours à qqn, se jouer de qqn, se moquer de qqn.    - alicui ludum suggerere, Cic. Att. 12, 44, 2: jouer un bon tour à qqn.    - ludos praebere, Ter. Eun. 1010: apprêter à rire, donner la comédie.    - aliquem pessumos ludos dimittere, Plaut. Rud. 791: jouer un mauvais tour à qqn.    - ludum dare alicui, alicui rei, Plaut. Cas. 25 ; Bac. 1083: permettre à qqn, à qqch de s'ébattre, donner les coudées franches.    - ludus aetatis, Liv. 26, 50, 5: les plaisirs de la jeunesse. [st1]4 [-] école.    - ludum aperire, Cic. Fam. 9, 18, 1: ouvrir une école.    - ludi magister, Cic. Nat. 1, 72: maître d'école.    - litterarius ludus, litterarum ludus, Plaut. Merc. 303; Liv. 3, 44, 6: école élémentaire.    - ludus discendi, non lusionis, Cic. Q. 3, 4, 6: école pour apprendre, non pour jouer.    - in ludum alicujus mittere aliquem, Hor. S. 1, 6, 72: envoyer un enfant à l'école chez un maître.    - in ludum ire, Plaut. Pers.: aller à l'école.    - fidicinus ludus: école de musique.    - ludus gladiatorius: école de gladiateurs.    - gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat, Caes. BC. 1, 14: les gladiateurs que César avait là dans un centre d'exercices.    - litterarius (litterarum) ludus: école élémentaire.    - ludi magister (ludimagister): maître d'école.    - cum eo, quem puerum in ludo cognorat, conjuncte vixit, Nep.: il a vécu étroitement avec un homme qu'il avait connu enfant à l'école.
    * * *
    lūdus, i, m.    - arch. loedus, Cic. Leg. 2, 22. [st1]1 [-] jeu, amusement.    - ludus campestris, Cic. Cael. 11: jeux au champ de Mars.    - ludus militaris, Liv. 7, 33, 1: jeux militaires.    - ludi, ōrum, m.: les jeux publics.    - ludos apparare: organiser des jeux.    - ludos edere: donner des jeux.    - ludos committere: ouvrir les jeux.    - ludos facere Apollini, Cic. Br. 81: célébrer des jeux en l'honneur d'Apollon.    - trinos ludos facere, Cic. Mur. 40: donner trois fois des jeux.    - ludi + neutre plur. en apposition: les jeux de + nom d'une divinité.    - ludi Consualia, Liv. 1, 9: les Consualia, les fêtes en l'honneur de Consus (Consus, une ancienne divinité italique).    - ludi Cerealia, Liv. 30, 39, 8: les jeux de Cérès.    - ludi Floralia, Quint.: jeux en l'honneur de Flore.    - festi dies ludorum, Cic. Arch. 13: les jours de fête marqués par des jeux.    - ludis circensibus, Cic. Verr. 4, 33: à l'époque des jeux du cirque.    - ludis Olympiae, Cic. Nat. 2, 6: à l'époque des jeux à Olympie.    - quo die ludi committebantur, Cic. Q. 3, 4, 6: le jour où l'on commençait les jeux. [st1]2 [-] jeu, bagatelle, enfantillage.    - ludus est perdiscere... Cic. Fin. 1, 27: c'est un jeu d'apprendre parfaitement...    - oratio ludus est homini non hebeti, Cic. de Or. 2, 72: un discours est un jeu pour un homme qui n'a pas l'esprit émoussé.    - per ludum, Cic. Verr. 2, 181: en se jouant, sans peine. [st1]3 [-] badinage, amusement, plaisanterie.    - amoto ludo, Hor. S. 1, 1, 27: en écartant la plaisanterie.    - per ludum et jocum, Cic. Verr. 1, 155: par jeu et par plaisanterie.    - aliquem, aliquid ludos facere, Plaut. Aul. 253; Rud. 900: se jouer de qqn, de qqch.    - alicui ludos facere (reddere): jouer des tours à qqn, se jouer de qqn, se moquer de qqn.    - alicui ludum suggerere, Cic. Att. 12, 44, 2: jouer un bon tour à qqn.    - ludos praebere, Ter. Eun. 1010: apprêter à rire, donner la comédie.    - aliquem pessumos ludos dimittere, Plaut. Rud. 791: jouer un mauvais tour à qqn.    - ludum dare alicui, alicui rei, Plaut. Cas. 25 ; Bac. 1083: permettre à qqn, à qqch de s'ébattre, donner les coudées franches.    - ludus aetatis, Liv. 26, 50, 5: les plaisirs de la jeunesse. [st1]4 [-] école.    - ludum aperire, Cic. Fam. 9, 18, 1: ouvrir une école.    - ludi magister, Cic. Nat. 1, 72: maître d'école.    - litterarius ludus, litterarum ludus, Plaut. Merc. 303; Liv. 3, 44, 6: école élémentaire.    - ludus discendi, non lusionis, Cic. Q. 3, 4, 6: école pour apprendre, non pour jouer.    - in ludum alicujus mittere aliquem, Hor. S. 1, 6, 72: envoyer un enfant à l'école chez un maître.    - in ludum ire, Plaut. Pers.: aller à l'école.    - fidicinus ludus: école de musique.    - ludus gladiatorius: école de gladiateurs.    - gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat, Caes. BC. 1, 14: les gladiateurs que César avait là dans un centre d'exercices.    - litterarius (litterarum) ludus: école élémentaire.    - ludi magister (ludimagister): maître d'école.    - cum eo, quem puerum in ludo cognorat, conjuncte vixit, Nep.: il a vécu étroitement avec un homme qu'il avait connu enfant à l'école.
    * * *
        Ludus, ludi, masc. gen. Cic. Jeu.
    \
        Dare alicui operam ludo. Plaut. S'esbatre avec luy.
    \
        Ducere noctem ludo. Virgil. Passer la nuict à jouer, Jouer toute la nuict.
    \
        Incidere ludum. Horat. Couper le jeu, Cesser de jouer.
    \
        Ludus in singulari. Asconius. Toute sorte d'eschole où on apprend quelque chose, et où lon s'exerce par maniere de jeu.
    \
        Ludus gladiatorius. Sueton. Le lieu où les escrimeurs et joueurs d'espee s'exercoyent.
    \
        Ludus literarum. Plinius. L'eschole où lon apprend les lettres.
    \
        Ludum aperire. Cic. Commencer à tenir eschole.
    \
        Ludus est, illa perdiscere. Cic. Ce n'est que jeu et esbat.
    \
        Ludus pro ioco accipitur quandoque. Terent. Raillerie, et sornette.
    \
        - ludum, iocumque Dices fuisse illum alterum, praeut huius rabies quae dabit. Terent. Ce n'estoit que jeu au pris de cestuy.
    \
        - si imparatum in veris nuptiis Adortus esset, quos mihi ludos redderet! Terent. Comment il me galleroit, ou festoiroit!
    \
        Vt ludos facit! Terent. Voila comment il se bave, ou se mocque et gaudist.
    \
        Ludos aliquem facere. Plaut. Se mocquer d'aucun.
    \
        Operam ludos facere. Plaut. Perdre sa peine.
    \
        Dare ludum amori. Horat. Passer le temps en amours, S'esbatre à aimer.
    \
        Druso ludus est suggerendus. Cic. Il fault jouer quelque finesse à Drusus.
    \
        Ludo, Ablatiuus. Virgil. Par jeu et esbat.
    \
        Ludi, in plurali. Cic. Jeux publiques qui se faisoyent pour l'esbatement et recreation du peuple.
    \
        Committere ludos. Cic. Commencer les jeux.
    \
        Edere ludos. Tacit. Faire des jeux.

    Dictionarium latinogallicum > ludus

  • 10 per

    [ABCU]A - pĕr, prép. + acc.: [st1]1 [-] à travers, par, tout le long de, devant, par-dessus.    - per membranas oculorum cernere, Cic. Nat. 2, 57, 142: voir à travers les membranes qui entourent les yeux.    - per forum, Cic. Att. 14, 16, 2: à travers le forum.    - per ora vestra, Sall.: devant vos yeux.    - per corpora transire, Caes. BG. 2, 10, 2: passer par-dessus les cadavres.    - per terga caedi: être frappé sur le dos.    - per manus tradere: faire passer de main en main.    - per domos invitati, Liv. 1, 9: invités les uns dans une maison les autres dans une autre, invités dans les différentes maisons.    - per omnes ire, Liv. 25: passer par tous, se transmettre à tous. [st1]2 [-] durant, pendant, au cours de.    - per triennium: pendant trois ans.    - per decem dies: pendant dix jours.    - per singulos dies, Suet.: tous les jours, chaque jour.    - per hospitium, Cic. Verr. 5, 109: au cours d'une hospitalité. [st1]3 [-] par le moyen de, par l'entremise de, par.    - per noctem: à la faveur de la nuit.    - sacra per mulieres confici solent, Cic. Verr. 4, 1, 99: les sacrifices se font d'ordinaire par l'entremise des femmes.    - per litteras petere, Cic. Fam. 2, 6, 2: demander par lettre.    - per iram facere aliquid, Cic. Tusc. 4, 37, 79: faire qqch sous le coup de la colère.    - per leges licet, Cic.: les lois permettent.    - cum per valetudinem posses, tamen... Cic. Fam. 7: bien que ta santé te le permît, cependant...    - per senatum agere aliquid non posse, Cic. Verr. 4, 61: ne pouvoir obtenir du sénat l'autorisation de faire quelque chose.    - per aetatem non potuisti, Cic. Fam. 12: l'âge ne t'a pas permis de.    - trahantur per me pedibus omnes rei, Cic.: que tous les accusés soient traînés par les pieds avec ma permission.    - per me, per te factum est: il est arrivé par moi, par toi.    - per te factum est quominus pax fieret, Cic.: c'est vous qui avez empêché que la paix ne se fît.    - quominus discessio fieret, per adversarios tuos factum est, Cic. Fam. 1, 4: ce sont vos adversaires qui ont empêché que le vote par séparation n'eût lieu.    - per me stat quominus, Ter. And. 699: j'empêche que.    - non stat per Afranium quominus, Caes.: il ne dépend pas d'Afranius que... (ce n'est pas la faute d'Afranius si...). [st1]4 [-] [idée de manière].    - per summum dedecus vitam amittere, Cic. Amer. 30: mourir dans (avec) le plus grand déshonneur.    - vitam extrema per omnia duco, Virg. En. 3: je traîne ma vie dans les pires épreuves.    - per ludum et neglegentiam, Cic. Verr. 5, 181: en se jouant et insouciamment.    - per ridiculum, Cic. Off. 1, 134: en plaisantant.    - per causam, Caes. BC. 3, 24: sous le prétexte de, ou per speciem, Liv. 1, 41, 6.    - per mollitiam agere = molliter, Sall. J. 85, 35: vivre dans la mollesse.    - per omnia: en tout, entièrement. --- Quint. 5, 2, 3.    - vir per omnia laudabilis, Vell. 2, 33: homme digne de tous les éloges.    - per omnia expertus, Liv. 1, 34: qui a fait pleinement ses preuves. [st1]5 [-] [idée d'occasionner] par suite de, par.    - per imprudentiam vestram, Cic. Agr. 2, 25: par votre imprudence.    - per fidem deceptus sum, Plaut. Most. 500: j'ai été trompé par suite de confiance.    - cf. Caes. BG. 1, 46, 3; Cic. Inv. 1, 71.    - depulsus per invidiam tribunatu, Cic. de Or. 3, 11: chassé du tribunat par suite des cabales envieuses.    - plus per seditionem militum quam bello amissum, Liv. 29, 19, 4: il y a eu plus de pertes par suite de la révolte des soldats que par la guerre. [st1]6 [-] [dans les supplications et serments] au nom de.    - per deos! Cic. Off. 2, 5: au nom des dieux!    - per fortunas vestras, per liberos vestros, Cic. Planc. 103: au nom de vos biens, de vos enfants.    - [séparé de son régime]: per ego te deos oro, Ter. And. 834: au nom des dieux je te prie. --- cf. Liv. 23, 9, 1. [st1]7 [-] remarque.    - per omnia saecula saeculorum, Eccl.: pour les siècles des siècles. [ABCU]B - per-, préfixe: 1 - à travers    - per-currere: parcourir. [st1]2 [-] de bout en bout    - per-fodere: percer d'outre en outre. [st1]3 [-] achèvement de l'action    - per-ficere: faire complètement, achever. [st1]4 [-] valeur superlative    - per-magnus: très grand. [st1]5 [-] intensité de l'action    - per-odisse: haïr violemment. [st1]6 [-] déviation, destruction    - per-ire: périr.    - per-vertere: retourner sens dessus dessous.
    * * *
    [ABCU]A - pĕr, prép. + acc.: [st1]1 [-] à travers, par, tout le long de, devant, par-dessus.    - per membranas oculorum cernere, Cic. Nat. 2, 57, 142: voir à travers les membranes qui entourent les yeux.    - per forum, Cic. Att. 14, 16, 2: à travers le forum.    - per ora vestra, Sall.: devant vos yeux.    - per corpora transire, Caes. BG. 2, 10, 2: passer par-dessus les cadavres.    - per terga caedi: être frappé sur le dos.    - per manus tradere: faire passer de main en main.    - per domos invitati, Liv. 1, 9: invités les uns dans une maison les autres dans une autre, invités dans les différentes maisons.    - per omnes ire, Liv. 25: passer par tous, se transmettre à tous. [st1]2 [-] durant, pendant, au cours de.    - per triennium: pendant trois ans.    - per decem dies: pendant dix jours.    - per singulos dies, Suet.: tous les jours, chaque jour.    - per hospitium, Cic. Verr. 5, 109: au cours d'une hospitalité. [st1]3 [-] par le moyen de, par l'entremise de, par.    - per noctem: à la faveur de la nuit.    - sacra per mulieres confici solent, Cic. Verr. 4, 1, 99: les sacrifices se font d'ordinaire par l'entremise des femmes.    - per litteras petere, Cic. Fam. 2, 6, 2: demander par lettre.    - per iram facere aliquid, Cic. Tusc. 4, 37, 79: faire qqch sous le coup de la colère.    - per leges licet, Cic.: les lois permettent.    - cum per valetudinem posses, tamen... Cic. Fam. 7: bien que ta santé te le permît, cependant...    - per senatum agere aliquid non posse, Cic. Verr. 4, 61: ne pouvoir obtenir du sénat l'autorisation de faire quelque chose.    - per aetatem non potuisti, Cic. Fam. 12: l'âge ne t'a pas permis de.    - trahantur per me pedibus omnes rei, Cic.: que tous les accusés soient traînés par les pieds avec ma permission.    - per me, per te factum est: il est arrivé par moi, par toi.    - per te factum est quominus pax fieret, Cic.: c'est vous qui avez empêché que la paix ne se fît.    - quominus discessio fieret, per adversarios tuos factum est, Cic. Fam. 1, 4: ce sont vos adversaires qui ont empêché que le vote par séparation n'eût lieu.    - per me stat quominus, Ter. And. 699: j'empêche que.    - non stat per Afranium quominus, Caes.: il ne dépend pas d'Afranius que... (ce n'est pas la faute d'Afranius si...). [st1]4 [-] [idée de manière].    - per summum dedecus vitam amittere, Cic. Amer. 30: mourir dans (avec) le plus grand déshonneur.    - vitam extrema per omnia duco, Virg. En. 3: je traîne ma vie dans les pires épreuves.    - per ludum et neglegentiam, Cic. Verr. 5, 181: en se jouant et insouciamment.    - per ridiculum, Cic. Off. 1, 134: en plaisantant.    - per causam, Caes. BC. 3, 24: sous le prétexte de, ou per speciem, Liv. 1, 41, 6.    - per mollitiam agere = molliter, Sall. J. 85, 35: vivre dans la mollesse.    - per omnia: en tout, entièrement. --- Quint. 5, 2, 3.    - vir per omnia laudabilis, Vell. 2, 33: homme digne de tous les éloges.    - per omnia expertus, Liv. 1, 34: qui a fait pleinement ses preuves. [st1]5 [-] [idée d'occasionner] par suite de, par.    - per imprudentiam vestram, Cic. Agr. 2, 25: par votre imprudence.    - per fidem deceptus sum, Plaut. Most. 500: j'ai été trompé par suite de confiance.    - cf. Caes. BG. 1, 46, 3; Cic. Inv. 1, 71.    - depulsus per invidiam tribunatu, Cic. de Or. 3, 11: chassé du tribunat par suite des cabales envieuses.    - plus per seditionem militum quam bello amissum, Liv. 29, 19, 4: il y a eu plus de pertes par suite de la révolte des soldats que par la guerre. [st1]6 [-] [dans les supplications et serments] au nom de.    - per deos! Cic. Off. 2, 5: au nom des dieux!    - per fortunas vestras, per liberos vestros, Cic. Planc. 103: au nom de vos biens, de vos enfants.    - [séparé de son régime]: per ego te deos oro, Ter. And. 834: au nom des dieux je te prie. --- cf. Liv. 23, 9, 1. [st1]7 [-] remarque.    - per omnia saecula saeculorum, Eccl.: pour les siècles des siècles. [ABCU]B - per-, préfixe: 1 - à travers    - per-currere: parcourir. [st1]2 [-] de bout en bout    - per-fodere: percer d'outre en outre. [st1]3 [-] achèvement de l'action    - per-ficere: faire complètement, achever. [st1]4 [-] valeur superlative    - per-magnus: très grand. [st1]5 [-] intensité de l'action    - per-odisse: haïr violemment. [st1]6 [-] déviation, destruction    - per-ire: périr.    - per-vertere: retourner sens dessus dessous.
    * * *
        Per, Praepositio accusatiuo iungitur. Terentius, Falli per seruum senem. Par.
    \
        Per cornu aliquid infundere. Colum. Par dedens une corne.
    \
        Per adoptionem pater. Plin. iunior. Qui m'a adopté en filz.
    \
        Per aetatem posse. Terent. Estre en aage de povoir faire quelque chose.
    \
        Per aetatem non posse. Cic. Estre trop jeune pour povoir faire quelque chose.
    \
        Per multas aetates fuerunt antistites sacri eius ab Euandro edocti. Liu. Long temps durant.
    \
        Per annonam iam caram natus. Plaut. Du temps de la cherté.
    \
        Per eos dies. Cic. Durant ces jours là.
    \
        Aliquot iam per annos concepta turpitudo. Cicero. Il y a aucuns ans.
    \
        Per causam. Liu. Soubz couleur de faire quelque chose, Faisant semblant, etc.
    \
        Per cinerem alicuius mortui aliquem obsecrare. Cic. Pour l'amour d'un trespassé.
    \
        Per comitatem omnia disperdidit. Plautus. Par estre trop doulx et gratieulx.
    \
        Per compita supplicatum. Liu. Par les carrefours.
    \
        Quos seruare per compositionem volebat. Cic. Par composition.
    \
        Per summum dedecus vitam amittere. Cic. Avec grand deshonneur.
    \
        Per deos, per dextram, per fortunas, per fidem, per homines, Modus deprecandi elegantissimus. Terent. Je te prie pour l'amour de Dieu, Pour l'honneur de Dieu.
    \
        Per deridiculum verba dare alicui. Plaut. En ce mocquant de luy.
    \
        Per dilationes. Liu. Par delais, En delayant.
    \
        Per directum. Plin. A droict fil.
    \
        Per dolum. Hirtius. Par tromperie.
    \
        Per fas, et fidem deceptus. Liu. Trompé à la bonne foy, et soubz couleur de religion et preud'hommie.
    \
        Per gratiam abire. Plaut. Avec la bonne grace d'aucun, sans qu'il en soit mal content.
    \
        Per gratiam absoluere. Cic. Par faveur.
    \
        Per ignauiam in praelio sonum tubae ferre non potes. Author ad Herennium. Par ta couardise et lascheté, Tant tu es couard.
    \
        Per me licet. Plaut. J'en suis content, Je n'empesche point.
    \
        Per illos licet. Plaut. Ils en sont contents.
    \
        Per infrequentiam. Liu. Pource qu'ils estoyent trop petit nombre, ou trop petite compagnie.
    \
        Per iniuriam. Cic. A tort et par force, Contre droict et raison.
    \
        Per summam iniuriam, Per summum dedecus. Cic. Avec grand deshonneur.
    \
        Per insidias. Cic. Par trahison.
    \
        Per interualla. Plin. Par intervalles.
    \
        Per iram et leuitatem. Liu. Par courroux.
    \
        Per leges id fieri non potuit. Quintil. Les loix ne permettoyent point de faire cela.
    \
        Caesar mihi ignoscit per literas. Cic. Cesar m'escript qu'il me pardonne.
    \
        Per ludum et iocum. Cic. En jouant, Par esbat, Par jeu.
    \
        Per ludum et negligentiam peruenire ad honores. Cic. Parvenir à degrez d'honneur sans peine et en se jouant.
    \
        Per manus prouinciam alteri tradere. Cic. De main en main.
    \
        Per maturitatem dehiscens. Plin. De force d'estre meur.
    \
        Per me nulla est mora. Terent. Il ne tient pas à moy.
    \
        Per me percontatus sum, sineque indice aliquo. Plautus. De moymesme.
    \
        Per medios ruit. Virgil. Il se jecte tout au milieu d'eulx.
    \
        Per membranas oculorum vt cerni posset, fecit eas perlucidas natura. Cic. Au travers des, etc.
    \
        Dirae noctes per metum vigilabantur. Plinius iunior. De paour qu'ils avoyent.
    \
        Per momenta. Plin. iunior. Par fois.
    \
        Per naturam fas est, aut per leges licet. Cicero. Nature le permet.
    \
        Per nebulam aliquid scire. Plaut. Scavoir quelque chose à demi, non point certainement et clairement.
    \
        Rem nisi per necessitatem aperiri noluerat. Liu. S'il n'estoit necessité, Si necessité ne contraignoit.
    \
        Per vltimam necessitatem. Liu. Par le moyen de l'extreme necessité.
    \
        Per noctem cernuntur sidera. Plin. De nuict, ou Par nuict.
    \
        Per nos. Plin. iunior. De par nous.
    \
        Per nos quidem hercle egebit, qui suum prodegerit. Plaut. Quant est de nous, il aura de la necessité: car nous ne luy baillerons rien.
    \
        Per occasionem. Liu. L'occasion s'y offrant.
    \
        Subuertere aliquem per occultum. Tacit. Occultement.
    \
        Druso propinquanti, quasi per officium obuiae fuere legiones. Tacit. Soubz couleur et semblant de faire leur debvoir.
    \
        Per omnia. Columel. En tout et par tout.
    \
        Per omnes dies. Plin. De jour en jour, Touts les jours.
    \
        Per ordinem fungi honoribus. Plin. iunior. Par ordre.
    \
        Per otium. Liu. Tout à loisir.
    \
        Obsecro vt per pacem liceat te alloqui. Plautus. En paix, Sans courroux.
    \
        Per partes emendare. Plin. iunior. Par parties.
    \
        Per potestatem auferre aliquid alicui. Cic. Soubz ombre de l'authorité de son office.
    \
        Per quod effectum est vt te consulerem. Plin. iunior. Dont est advenu.
    \
        Ita illud sacerdotium per hanc rationem Theomnasto datur. Cic. Par ce moyen, En ceste maniere.
    \
        Per ridiculum. Plaut. En se mocquant.
    \
        Per se. Cic. Par son moyen.
    \
        Amicitia per se et propter se expetita. Cic. Pour l'amour d'elle mesme.
    \
        Furnium per se vidi libentissime. Cic. Pour l'amour de luymesme.
    \
        Per se aliquid posse. Caesar. De soymesme.
    \
        Per se sibi quisque charus est. Cic. De sa nature.
    \
        Per se solus exercebat. Liu. Luy tout seul, Sans aide.
    \
        Per silentium adesse aequo animo. Terent. Escouter sans dire mot.
    \
        Per silentium eo deducti. Liu. Coyement, Sans faire bruit.
    \
        Per speciem venandi, vrbe egressi. Liu. Faisants semblant d'aller à la chasse, Soubz ombre d'aller chasser.
    \
        Per stadia duo. Plin. Le long de deux stades.
    \
        Per te stetit quominus hae fierent nuptiae. Terent. Il a tenu à toy.
    \
        Per tempus. Plaut. Tout à poinct, Tout à temps.
    \
        Per tempus salices legere. Cato. En temps et saison.
    \
        Per omne tempus quo fuimus vna. Plin. iunior. Tout le temps qu'avons esté ensemble.
    \
        Per id tempus. Liu. Ce temps pendant.
    \
        Per ista tempora. Cic. Durant ce temps.
    \
        Per triennium. Cic. Trois ans durants, Par l'espace de trois ans.
    \
        Per triumphum. Cic. Parmi l'appareil de triumphe.
    \
        Per Ver. Plin. Par le printemps, Au printemps.
    \
        Per viam. Plaut. En chemin.
    \
        Per vices. Plin. iunior. Chascun sa fois, Par tournees.
    \
        Per vices annorum. Plin. Chascun son annee.
    \
        Per vim. Cic. Par force et violence.
    \
        Per vinum, exortum dissidium. Plaut. Par trop boire.
    \
        Per visum. Cic. En vision d'esprit.
    \
        Si per vos vitam et famam potest obtinere. Cic. De par vous, De vostre grace, Par vostre moyen.
    \
        Per. Entredeux. Virgil. Via secta per ambas.
    \
        Fructus per folia solibus coctus praedulci sapore. Plin. Au travers des fueilles.
    \
        Per enim magni aestimo tibi factum nostrum probari. Cic. J'estime beaucoup, et prise fort, etc.
    \
        Per mihi mirum visum est Scaeuola, te hoc illi concedere, etc. Cic. Je me suis fort esmerveillé, etc.

    Dictionarium latinogallicum > per

  • 11 situs

    [st1]1 [-] situs, a, um: part. passé de sino. - [abcl][b]a - situé, placé, mis, posé. - [abcl]b - Tac. bâti, construit, élevé. - [abcl]c - placé dans, qui repose sur, qui dépend de. - [abcl]c - enseveli, enterré.[/b]    - lingua in ore sita est, Cic.: la langue se trouve dans la bouche.    - spes in fuga sita, Sall.: espoir placé dans la fuite.    - voluptates in medio sitae, Cic.: plaisirs à la portée de tout le monde.    - in te spes nobis omnis sita est, Ter.: tu es notre unique espoir.    - fratres, propinqui, longius siti, Tac. An. 12: frères, parents, proches, étrangers.    - urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt, Tac. A. 3: ils assiègent la ville de Philippopolis, bâtie par Philippe de Macédoine.    - situs in aliquo: qui dépend de qqn.    - situs in aliqua re: qui relève de qqch.    - situm est in nobis, Cic.: il dépend de nous, il est en notre pouvoir.    - quantum est situm in nobis: autant qu'il est en nous.    - in vestra manu situm est + inf.: il dépend de vous de...    - in vestra manu situm est ut + subj.: il dépend de vous de...    - in ejus pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: ils pensaient que de sa mort dépendait le salut de la patrie.    - in officio colendo sita vitae est honestas, Cic. Off. 1: la vertu consiste à accomplir le devoir.    - situs hic est, Cic.: ci-gît. [st1]2 [-] sitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - situation, position, emplacement. - [abcl]b - position (du corps), posture. - [abcl]c - position, disposition, ordre, arrangement. - [abcl]d - construction, structure. - [abcl]e - place, lieu, pays, région, contrée. - [abcl]f - saleté, crasse, ordure, moisissure, moisi, rouille, pourriture, détérioration, corruption, putréfaction. - [abcl]g - état d'une terre inculte, (terre...) en friche, abandon. - [abcl]h - vieillesse, grand âge, décrépitude. - [abcl]i - vétusté. - [abcl]j - inaction, oisiveté, repos. - [abcl]k - oubli (où l'on est), abandon, désuétude; solitude.[/b]    - situs castrorum: position d'un camp.    - situ corporum differunt ab... Plin.: c'est par leur posture qu'ils diffèrent de...    - inexpugnabilis terrestri ac maritimo situ urbs, Liv.: ville imprenable à cause de sa situation terrestre et maritime.    - a meridiano situ ad septentrionem, Plin.: du midi au nord.    - (pantherae) repleturae illos situs, Plin. 27: (les panthères) abonderaient dans ce pays.    - militis occupat arma situs, Tib.: la rouille recouvre les armes du soldat.    - situs araneosus, Cat.: une sale toile d'araignée.    - redolere situm, Plin.: sentir le moisi.    - situ carpi, Sen.: se rouiller.    - corrumpor situ, Plaut.: je me rouille ici (je me morfonds).    - mens quemdam velut situm ducit, Quint.: l'esprit se rouille en quelque sorte.    - victa situ senectus, Virg. En. 7: vieillesse vaincue par la décrépitude.    - longo aevi situ, Col.: par l'action lente du temps.    - marcescere situ, Liv.: languir dans l'oisiveté.    - in aeterno jacere situ, Prop.: être enseveli dans un éterrnel oubli.    - passus est leges istas situ atque senio emori, Gell. 20: il a laissé mourir ces lois de vieillesse et désuétude.
    * * *
    [st1]1 [-] situs, a, um: part. passé de sino. - [abcl][b]a - situé, placé, mis, posé. - [abcl]b - Tac. bâti, construit, élevé. - [abcl]c - placé dans, qui repose sur, qui dépend de. - [abcl]c - enseveli, enterré.[/b]    - lingua in ore sita est, Cic.: la langue se trouve dans la bouche.    - spes in fuga sita, Sall.: espoir placé dans la fuite.    - voluptates in medio sitae, Cic.: plaisirs à la portée de tout le monde.    - in te spes nobis omnis sita est, Ter.: tu es notre unique espoir.    - fratres, propinqui, longius siti, Tac. An. 12: frères, parents, proches, étrangers.    - urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt, Tac. A. 3: ils assiègent la ville de Philippopolis, bâtie par Philippe de Macédoine.    - situs in aliquo: qui dépend de qqn.    - situs in aliqua re: qui relève de qqch.    - situm est in nobis, Cic.: il dépend de nous, il est en notre pouvoir.    - quantum est situm in nobis: autant qu'il est en nous.    - in vestra manu situm est + inf.: il dépend de vous de...    - in vestra manu situm est ut + subj.: il dépend de vous de...    - in ejus pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: ils pensaient que de sa mort dépendait le salut de la patrie.    - in officio colendo sita vitae est honestas, Cic. Off. 1: la vertu consiste à accomplir le devoir.    - situs hic est, Cic.: ci-gît. [st1]2 [-] sitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - situation, position, emplacement. - [abcl]b - position (du corps), posture. - [abcl]c - position, disposition, ordre, arrangement. - [abcl]d - construction, structure. - [abcl]e - place, lieu, pays, région, contrée. - [abcl]f - saleté, crasse, ordure, moisissure, moisi, rouille, pourriture, détérioration, corruption, putréfaction. - [abcl]g - état d'une terre inculte, (terre...) en friche, abandon. - [abcl]h - vieillesse, grand âge, décrépitude. - [abcl]i - vétusté. - [abcl]j - inaction, oisiveté, repos. - [abcl]k - oubli (où l'on est), abandon, désuétude; solitude.[/b]    - situs castrorum: position d'un camp.    - situ corporum differunt ab... Plin.: c'est par leur posture qu'ils diffèrent de...    - inexpugnabilis terrestri ac maritimo situ urbs, Liv.: ville imprenable à cause de sa situation terrestre et maritime.    - a meridiano situ ad septentrionem, Plin.: du midi au nord.    - (pantherae) repleturae illos situs, Plin. 27: (les panthères) abonderaient dans ce pays.    - militis occupat arma situs, Tib.: la rouille recouvre les armes du soldat.    - situs araneosus, Cat.: une sale toile d'araignée.    - redolere situm, Plin.: sentir le moisi.    - situ carpi, Sen.: se rouiller.    - corrumpor situ, Plaut.: je me rouille ici (je me morfonds).    - mens quemdam velut situm ducit, Quint.: l'esprit se rouille en quelque sorte.    - victa situ senectus, Virg. En. 7: vieillesse vaincue par la décrépitude.    - longo aevi situ, Col.: par l'action lente du temps.    - marcescere situ, Liv.: languir dans l'oisiveté.    - in aeterno jacere situ, Prop.: être enseveli dans un éterrnel oubli.    - passus est leges istas situ atque senio emori, Gell. 20: il a laissé mourir ces lois de vieillesse et désuétude.
    * * *
    I.
        Situs, Participium. Cic. Permis.
    II.
        Situs, sita, situm. Plaut. Situé, Mis et posé.
    \
        Est situm in nobis, vt et aduersa quasi perpetua obliuione obruamus. Cic. Il est en nous et en nostre puissance, etc.
    \
        Vrbem Philippopolim a Macedone Philippo sitam. Tacitus. Bastie, Edifiee.
    \
        Ara sita Druso. Tacit. Construicte à l'honneur de Drusus.
    \
        Hic siti sunt Acarnanes, qui pro patria pugnantes, mortem occubuerunt. Liu. Ci sont mis les, etc. Ci gisent les, etc. Ci sont enterrez et inhumez.
    \
        Situs, huius situs, masc. gen. Virgil. La situation de quelque chose que ce soit.
    \
        Situs. Plin. Moisissure, Relent, Chansissure, Remugle.
    \
        Situs. Virg. Crasse et ordure.
    \
        Situs, etiam in vitibus est. Colum. Mousse.
    \
        Loca senta situ. Virg. Ords et sales et hideux.
    \
        Araneosus situs. Catul. Toile d'araigne.
    \
        Iners. Ouid. Paresse et faitardise, Nonchalance et oisiveté.
    \
        Detergere situm ferro. Sil. Nettoyer et oster l'enrouillure, La rouille.
    \
        Ducere situm. Quintil. Se moisir et chansir, Devenir ord et crasseux, Devenir remugle.
    \
        Exesi situ ligones. Claud. Mangez de rouille.
    \
        Horrent situ campi. Claud. Sont pleins d'herbes et de buissons par faulte d'estre labourez.
    \
        Pati situm indignum. Stat. Estre mis en oubli et nonchaloir.
    \
        Redolere situm. Plin. Sentir le remugle, ou le relent.
    \
        Rigido situ relicta cessat terra. Ouidius. N'est point hantee ne labouree, Demeure inculte.

    Dictionarium latinogallicum > situs

  • 12 Druse

    Druse1
    [dru:z] n Rel druso: membro de crença religiosa secreta na Síria e no Líbano.

    English-Portuguese dictionary > Druse

  • 13 adiungo

    ad-iungo, iūnxi, iūnctum, ere, anknüpfen, anbinden, I) eig.: a) das Vieh = anspannen an usw., plostello mures, Hor.: equos, Ov. – b) Reben anbinden an usw. (Synon. alligare), ulmis vites, Verg. II) übtr., übh. anfügen, anreihen, anschließen, A) räumlich u. zeitlich: a) räuml.: α) lebl. Objj.: parietem ad parietem communem, Cic.: accessionem aedibus, Cic.: litteras, Cic. – bes. im Passiv, adiunctum esse, an einen Ort sich anschließen, angrenzen, linguae radicibus, Cic.: fundo uxoris, Cic.: lateri castrorum, Verg.: adiunctus fundus, Cic. – β) leb. Wesen: Triton natantibus invehens beluis adiunctis humano corpori, die seinem menschl. Körper angefügt sind (weil Triton mit zwei Fischleibern statt der Füße dargestellt wird), Cic.: leo hominis se adiungit corpori, schmiegt sich an usw., Gell. – besond. als Begleiter usw. beigeben, beigesellen, vereinigen, fidelem libertum lateri filii sui, Quint.: Samnitium exercitum, Liv.: u. im Gleichnis, iuris scientiam eloquentiae tamquam ancillulam pedisequamque, Cic. – b) zeitlich: alterum (anni tempus) hiemi senescenti adiunctum est, Cic.: horum aetatibus adiuncti duo C. Fannii, C. et M. filii, fuerunt, deren Zeitgenossen waren usw., Cic.: ei (M. Druso) proxime adiunctus C. Drusus frater fuit, Cic.: hoc factis adiunge prioribus unum, Ov.: proximam necem Laterani, Tac.
    ————
    B) übh. äußerlich oder innerlich in eine Verbindung, einen Zusammenhang, in ein Verhältnis bringen, a) lebl. Objj.: α) in der Rede an etw. anknüpfen, anfügen, verba ad nomen adiuncta, Epitheta, Cic. – u. an das Gesagte anknüpfen, zu etw. hinzufügen (Synon. annectere, adicere, addere), postea ad id, quod definieris, factum eius, qui accusabitur, adiungere oportebit, Cic.: similitudines (Beispiele) adiungens, Cic. – u. in der Erzählung hinzufügen, noch erzählen, quod cum dicerem, illud adiunxi m. folg. Akk. u. Infin., Cic.: si hoc unum adiunxero m. folg. Akk. u. Infin., Nep. – β) in der Deduktion an etw. anknüpfen, anreihen, von etw. abhängig machen (Synon. annectere), rebus praesentibus adiungere atque annectere futuras, Cic.: sequentia (die Folgesätze), Cic. – γ) politisch zu etw. hinzufügen, schlagen, Ciliciam ad imperium populi Rom., Cic.: societati Achaeorum Lacedaemonios, Liv.: agros populo Rom., Cic.: vectigalia (sc. ad imp. populi Rom.), Cic. – δ) irgend ein Verhältnis an etw. od. jmd. knüpfen = beilegen, zulegen, beimessen, verleihen, verschaffen, fidem visis, Cic.: honorem populi Rom. rebus, Cic.: alci tantum decoris, tantum dignitatis, ut etc., Cic.: imperium, quod amicitiā adiungitur (sc. nobis), die mit Fr. gegen uns geübt wird, Ter. – u. sibi alqd, sich etw. zulegen, erwerben, gewinnen, verschaffen, sibi auxilium, Cic.: sibi alcis diligen-
    ————
    tiam (sorgfältige Aufmerksamkeit), Cic.: u. so benevolentiam (sc. sibi) lenitate audiendi, Cic. – ε.) irgend ein Verhältnis als Folge, Begleitung, Zugabe an ein anderes anknüpfen = ihm folgen lassen, beifügen, beigesellen, mit etw. vereinigen, verbinden, paaren u. dgl., ad honestatem voluptatem, Cic.: ad illam vim (mit jener G.) dominationis adiuncta est auctoritas, Cic.: gravem poenam municipiis, außerdem auferlegen, Cic.: insolentiam honestati, Cic.: verbis solutis numeros, Cic.: summae gravitati tantum comitatis, Plin. ep.: u. im Abl. absol., adiuncto vero, ut iidem etiam prudentes haberentur, vereinigte sich aber damit, daß usw., Cic. de off. 2, 42. – ζ) die geistige Tätigkeit gleichs. an etw. anknüpfen, fesseln = ausschließlich od. ernstlich nach ihm hinrichten, ihm zuwenden (Synon. applicare), huc animum adiungas tuum, Ter.: animum ad aliquod studium, Ter.: crimen et suspicionem potius ad praedam, quam ad egestatem, Cic. – b) Pers.: α) jmd. in einer Schrift als Teilnehmer eines Gesprächs anbringen, jmdm. eine Rolle zuteilen, alqm ad suos sermones (polit. Gespräche = polit. Schriften im Gesprächstone), Cic.: ei dialogo adiunctum esse tertium, die dritte Rolle haben, Cic. – β) jmd. (sich) in politischer, moral. od. geselliger Hinsicht an jmd. (sich) od. etw. knüpfen, fesseln, sich anschließen lassen, mit jmd. verbinden, vereinigen, urbem ad amicitiam, Liv., in
    ————
    societatem, Nep.: bellicosas nationes (alci), Nep.: alqm sibi socium, u. bl. alqm socium, Cic.: exercitum (sc. sibi), sich zulegen, Cic. – u. se ad alqm od. ad alqd, sich anschließen an usw., se ad probos, Plaut.: se ad causam alcis, Cic.: sese ad alterutram partem, Gell.: sese alterutrā parte, Gell. 2, 12, 1. – m. dopp. Acc., se comitem (als B.) fugae alcis, Cic. ad Att. 9, 10, 2: eum amicum (als Fr.) sibi cupiebat adiungi, Nep. Alc. 9, 2. – Parag. Infin. adiungier, Val. Flacc. 2, 421.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > adiungo

  • 14 cura

    cūra, ae, f. (arch. coira aus *coisa; vgl. pälign. coisatens »curaverunt«), das Sichangelegenseinlassen = die Sorge, I) = επιμέλεια, die Sorge, Fürsorge, 1) im allg., die angelegentliche Bemühung, das angelegentliche Bestreben, die Sorgfalt, das Interesse, die Teilnahme, die Beachtung, Rücksichtnahme, die Aufmerksamkeit, das Augenmerk, die Achtsamkeit (Ggstz. neglegentia; oft verb. cura et diligentia, cura ac diligentia, cura diligentiaque, tutela atque cura, opera curaque, cura atque opera, studium curaque, cura et cogitatio, cogitatio curaque, cura et od. ac labor), cura acris, Quint., acris cura diligentiaque, Cic.: intenta (intentior, intentissima), Liv.: magna (maior, maxima), Quint.: non mediocris, Planc. in Cic. ep.: minor, Quint.: nimia, Quint.: c. publica (die S. für das allgemeine Wohl), Ggstz. c. privata, Liv. – cum cura, zB. saucios reficere, Liv.: omnes milites sepelire, Curt.: omnia speculari, Liv.: so auch cum magna cura, zB. parare omnia, Sall.: magna cum cura atque diligentia, zB. scribere alqd, Cic.: cum maxima cura, zB. ultum ire iniurias, Sall.: summa cum cura, zB. exsequi alqd, Liv.: non sine cura, zB. rem administrant, Sall.: finis vitae extraneis non sine cura fuit, fand Teilnahme bei den Ausw., Tac. – u. sine cura deûm evenire (sich ereignen), Tac. (vgl. Heraei stud. crit. p. 73). – u. bl. magnā curā, zB.
    ————
    alere equum, Suet.: ea non maiore curā praecepta ab ducibus sunt quam ab militibus observata, Liv. - m. obj. Genet., agrorum nimia c. (allzu großes Interesse am Landbau) et sollicitior rei familiaris diligentia, Quint.: c. sui, für sich, für die Selbsterhaltung, Sen.: cura rei publicae, Interesse am St., Cic. u. Sall.: legum, Beachtung, Beobachtung der G., Quint.: c. rerum, verborum, sorgfältige Wahl, Quint.: c. bonarum rerum, c. humanarum rerum, Interesse, Teilnahme an usw., Sall.: rerum alienarum cura (zB. difficilis est), Cic.: assidua et perpetua c. salutis tuae, Cic. – cura habendi, Habsucht (πλεονεξία), Phaedr.: cura diversa sciscitandi, Tac.: cura colendi, S. in der Pflege, sorgfältige Pflege (des Gartens), Verg.: singularis cura (Schonung) frugum, agrorum, hominum, urbium, Vell. – m. de (in betreff) u. Abl., studium tuum curaque de salute mea nullā me novā voluptate affecit, Brut. in Cic. ep.: gratissima est mihi tua cura de illo meo primo et maximo mandato, Cic. – m. pro u. Abl., divina pro nobis cura, Augustin. conf. 7, 19 in. (vgl. unten curam agere pro etc. u. est cura pro etc.). – m. Verben, abicere curam (Interesse an) rei publicae, Cic., od. omnem suam curam de re publica, Cic. – adhibere curam in capris et ovibus parandis (Ggstz. neglegentem esse in amicis eligendis), Cic.: adhibere magnam curam diligentiamque in valetudine sua tuenda, Nep.: de sacerdotio tuo quantum curam
    ————
    ad-hibuerim, cognosce ex iis litteris, quas etc., Cic.: non mediocris adhibenda mihi est cura, ut etc., Planc. in Cic. ep. – agere curam alcis rei od. alcis u. de alqa re od. de alqo od. pro alqo, für etw. od. jmd. Sorge od. Fürsorge tragen, an etw, od. jmd. Interesse nehmen, sich um etw. od. jmd. bekümmern, sich etw. angelegen sein lassen (s. Burm. u. Ruhnk. Ov. her. 12, 302), zB. curam corporis diligentissime, Sen.: curam libertatis, Sall.: curam humanarum rerum (v. den Göttern), Plin. u. Quint.: curam sui, Sen.: curam civium, Liv.: curam pro nobis hospitis, uxor, agas, Ov.: curam de Samnitibus, non de se, Liv. – avocare curam alcis, die Aufm. jmds. abziehen, jmd. zerstreuen, Col. – capit alcis animum cura sacrorum et caerimoniarum, Liv. – conferre magnam curam in alcis salutem diligentiamque, Cic.: conferre omnem suam curam atque operam ad philosophiam, Cic. – cosumere in alcis salute omnem suum laborem, omnem operam, curam, studium, Cic.: istorum in dialecticis omnis cura consumitur, Cic. – defungi (loswerden) eā curā, Liv. – desiderare (erfordern) acrem curam diligentiamque, Cic. – curam hanc dimittere, Ov.: non dimittere istam curam, Cic.: dimittere omnem curam suorum, sich um die Seinigen gar nicht weiter bekümmern, Suet. – distendere alcis curam, jmds. Sorgfalt nach allen Seiten in Anspruch nehmen, jmd. gehörig beschäftigen, Col. 8, 2, 7 u. 12, 46, 1 (versch. von
    ————
    curas distendere, s. no. II, 1). – est cura alcis, m. pro u. Abl., publica cura est pro moenibus istis, Ov.: m. ut u. Konj., medici cura esse debet, ut etc., Cels.: m. ne u. Konj., haec mea cura est, ne quid tu perdas, Hor.: una erat cura, ne inultus occĭderet, nur darauf war sein Augenmerk gerichtet, daß er nicht usw., Curt. – est alqs cura alci od. alcis, cura pii dis sunt (Riese cura deûm di sunt) et qui coluere, coluntur, Ov. met. 8, 724 (715). – est alci cura alcis rei od. alcis, es trägt jmd. Sorge für etw. od. einen, nimmt Interesse an etw., richtet sein Augenmerk auf etw., bekümmert sich um etw. od. jmb., zB. Romanis interim arcis Tarentinae praesidiique, quod ibi obsideretur, cura est, Liv.: quodsi hominibus bonarun rerum tanta cura esset, quanto studio aliena petunt, Sall.: artium ingenuarum tibi maxima cura est, Ov.: cura tibi non est hospitis ulla tui, Ov. – cura est od. alci cura est m. folg. Infin., cura comere capillum fuit, Sen.: cura finitimos vincere maior erat, Ov.: praeverti ad Armenios instantior cura fuit, Tac.: ingens cura est mis cordibus aequiperare, Enn. fr.: nulli cura fuit externos quaerere divos, Prop.: nec sit mihi cura mederi, Verg. – alci cura est m. folg. ne u. Konj., haec mea cura est, ne quid tu perdas neu sis iocus, Hor.: inter quae maxima erat cura duci (war das Hauptaugenmerk des F. darauf gerichtet), ne qua exprobratio cuiquam veteris fortunae discordiam inter ordines se-
    ————
    reret, Liv.: u. cura est alcis m. folg. indir. Fragesatz, neque senatus in eo cura, an imperii extrema dehonestarentur,Tac. ann. 4, 74. – est alqd intentioris curae, zB. custodiae vigiliaeque et ordo stationum intentioris curae erant, Liv. – est alci alqd od. alqs curae od. est alci curae de alqa re, es ist jmdm. eine Sache od. Pers. zur Sorge, d.i. ein Gegenstand der Sorge, Fürsorge, es läßt sich jmd. eine Sache od. Pers. zur Sorge sein, angelegen sein, zB. tibi erit eidem, cui salus mea fuit, etiam dignitas curae, Cic.: Caesar pollicitus est sibi eam rem curae futuram, Caes.: propinqui, quibus est puella curae, Catull.: rati sese dis immortalibus curae esse, Sall.: ergo illi curae contigit esse tuae, Ov.: de ceteris senatui curae fore, Sall.: de Tirone mihi curae est, Cic. ep.: mihi magnae curae tua vita et dignitas est, Anton. in Cic. ep.: salutem eius regis senatui populoque Romano magnae curae esse, Cic.: ei permagnum et perhonorificum videbatur senatui populoque Romano tantae curae esse salutem suam, Cic.: non enim tibi ea res maiori curae aut est aut erit quam mihi, Cic.: ceterum magis vis morbi ingravescens curae erat terroresque ac prodigia, Liv. 4, 21, 5: ceterum eo tempore minus ea bella quae gerebantur curae patribus erant, quam exspectatio nondum coepti cum Antiocho belli, Liv. 35, 23, 1: in eorum periculis non secus absentes quam praesentes amicos Attico esse curae, Nep. Att. 12, 5: so auch alci curae
    ————
    est m. folg. ut od. ne u. Konj., zB. velim tibi curae sit, ut aliquid istinc bestiarum habeamus, Cael. in Cic. ep.: magis curae est magisque adformido, ne is pereat aut corrumpatur, Plaut.: in primis tibi curae sit, ne mihi tempus prorogetur, Cic.: patribus aeque curae fuisse, ne qua iniuria in eos oreretur, Liv.: alci curae est m. folg. indir. Fragesatz, zB. quo magis quae agas curae sunt mihi, Ter.: omnibus civitatibus Graeciae et Asiae curae erat, quid Eumenes in senatu egisset, Liv.: mihi maiori curae est, quemadmodum vobis gratiam referam, quam etc., Cic.: mihi non minori curae est, qualis res publica post mortem meam futura sit, quam qualis hodie sit, Cic.: quin id erat curae, quo pacto cuncta tenerem, Hor.: nisi sane curae sit (von Interesse für mich ist), quorsum eventurum hoc siet, Ter. – alci curae est m. Infin., zB. erit mihi curae explorare provinciae voluntatem, Traian. in Plin. ep.: magnae veteribus curae fuit gratiam dicendi et paribus et contrariis acquirere, Quint.: eligere modo curae sit (nur sei man in der Auswahl vorsichtig), Quint. – u. alci curae est m. Acc. u. Infin., tibi curae est sentire cives tuos, quanto per te onere leventur, Liv. 30, 31, 3. – plus exigere (erfordern) laboris et curae, Quint. – habere curam alcis rei od. alcis, für etw. Sorge tragen, auf etw. Sorgfalt verwenden, an etw. od. jmd. Interesse nehmen, sich um jmd. od. etw. bekümmern, sich etw. angelegen sein lassen, zB. liber-
    ————
    tatis, Sall.: rerum divinarum. Liv.: in primis pacis tuendae, Suet.: serendi (arborem turis), Plin.: Ausoniae gentis, v. den Göttern, Ov.: delectus multo intentiorem quam alias curam habebat, Liv. – so auch habere curam de od. in alqa re, zB. de vita communi omnium curam publicaeque rei constitutione habere, Vitr. 1. praef. § 2: in ea (re publicā) cognoscenda multam magnamque curam habui, Ps. Sall. de rep. 2, 1, 3. – u. habere alqm od. alqd curae od. sibi curae, zB. petitionem alcis c. h., Sall.: nec aliter universos quam membra partesque imperii c. h., Suet.: me ut id mihi habeam curae rogas, Varro: eos tibi et rem, de qua misi, velim curae habeas, Cael. in Cic. ep.: u. so curae sibi habere m. Infin., zB. ut ille ex ultimis terris, quid ageret, curae sibi haberet certiorem facere Atticum, Nep. Att. 20, 4: curae habere m. folg. ut u. Konj., habebo itaque curae, ut te meliorem tibi reddam quam accepi, Sen. de ben. 1, 8, 2: curae habere m. folg. Relativsatz, sapienter habeatis curae, quae imperavi atque impero, Plaut. Men. 991: u. absol. curas habere, alle mögliche Sorgfalt anwenden, nichts vernachlässigen, Iustin. 43, 4, 11. – impendere curam alci rei, zB. rei domesticae, Phaedr.: u. so acrem quam maxime curam spei futuri oratoris, Quint. – incumbere onmi cogitatione curāque in rem publicam, Cic.: dagegen incumbe in eam curam od. totā mente incumbe in hanc curam, laß das deine an-
    ————
    gelegentliche Sorge sein, Cic. – at mihi cura non mediocris inest, fontes ut adire remotos queam, Hor. sat. 2, 4, 93 sq. – intendere curam alcis, jmds. Aufmerksamkeit spannen, zB. gens bellicosa... curam regis intenderat, ließ den K. auf seiner Hut sein, Curt.; dagegen curam intendere in alqd, die Aufmerksamkeit, sein Augenmerk auf etw. richten, zB. in quem omnes intenderat curas, Curt.: dum omnium cura in Veiens bellum intenta est, Liv.: u. m. folg. indir. Fragesatz, non intenta cuiusquam cura, quae firmitudo (coriorum), quae mensura, ohne daß jemand genau darauf geachtet hätte, Tac. – ne Syphacis quidem reconciliandi curam ex animo mittere, den Gedanken nicht aufgeben, Liv. – ponere curam et aegritudinem, Cic.: ponere curam alcis rei, die S. für etw. beiseite lassen, sich nicht weiter um etw. bekümmern, zB. positis omnium aliarum rerum curis, mit Hintansetzung aller andern Geschäfte, Liv. – aber ponere curam in alqa re, Sorgfalt, Aufmerksamkeit richten, verwenden, zB. omnem curam in siderum cognitione, Cic.: omnis mihi cura et opera posita est in hominum periculis defendendis, Cic. – postulare (erfordern) minorem curam, Quint. – remittere curam diligentiamque, nachlassen in usw., Caes.: omnem curam belli remittere, Liv.: omnes curas referre ad alqm et in eo consumere, Cic. – stimulare curam, zB. ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam stimulare pos-
    ————
    set, Liv. – suscipere curam, es sich eine Sorge sein lassen, darauf sein Augenmerk richten, m. folg. ut od. ne u. Konj. od. folg. indir. Fragesatz, zB. suscipe curam et cogitationem dignissimam tuae virtutis, ut Caesarem et Pompeium perfidiā hominum distractos in pristinam concordiam reducas, Balb. in Cic. ep.: quod magnam curam suscipiebat (weil er sich wohl hütete), ne quo temere progrederetur, Auct. b. Alex.: hanc quoque suscipe curam, quemadmodum experiamur, Cic. – sustinere maximam curam belli, die schweren u. sorgenvollen Kriegslasten zu tragen haben, Cic. – omni mente in ea cogitatione curaque versari, ut etc., Cic.: omnis cura mea solet in hoc versari semper, si possim, ut boni efficiam aliquid dicendo, Cic.: vincere omnes curā, vigilantiā, patientiā, Nep. – So nun insbes.: α) das Interesse für etw. Neues, die Neugierde, cura ingenii humani, die dem Menschen angeborene Neugierde, Liv. 21, 22, 7 (u. dazu Fabri): inerat cura insita mortalibus videndi congredientes nobilem regem et... legatos, Liv. 42, 39, 3. – β) das wissenschaftliche Streben, das Studium, die Forschung, cura et meditatio (Nachdenken), Tac. dial. 16; vgl. Tac. Agr. 10. – Plur., sapientis animus cum his habitans pernoctansque curis, Cic. Tusc. 5, 69. – dah. meton. = die ausstudierte Schrift, die Ausarbeitung, Arbeit, c. recens, Ov., nova et recens, Tac.: ii, quorum in manus cura nostra venerit, Tac.:
    ————
    essent et iuvenes, quorum inedita cura est, Ov.; dimissā priore curā novae cogitationi toto pectore incumbam, Tac.: Plur.: condere victuras temptem per saecula curas, Mart. 1, 107, 5.
    2) die Fürsorge = die Besorgung, Behandlung, Abwartung, Wartung, Pflege, Aufsicht, a) die landwirtsch. Pflege, Zucht, Pelusiacae lentis, Verg. georg. 1, 228: quae cura boum, qui cultus habendo sit pecori, Verg. georg. 1, 3. – b) die physiche Pflege des Körpers, bes. auch die verschönernde, das Ordnen, Schmücken, der Putz, wie θεραπεία (s. Broukh. Prop. 2, 12 [14], 28. Gronov Obss. 1, 23 p. 98 Fr.), m. subj. Genet., cura mulierum, Phaedr. – m. obj. Genet., c. corporis, Quint.: formae, Sen.: comae, Prop.: capillorum, Suet.: cura cultusque feminarum, Liv. – c) die Krankenpflege, α) des Wärters usw., die Pflege, saucios sustentare curā, Tac. ann. 4, 63. – β) des Arztes, die Behandlung, Heilung, Kur (griech. θεραπεία) c. morbi, Iustin.: c. aquae, quae inter cutem est, Cels.: si quid cura levarit, Cels.: cum omnem curam fata vincerent, Vell.: Plur., curae aegrescentium, Macr. sat. 7, 4, 6. – übtr., relinquebatur simplex illa iam cura doloris tui, Cic. ep. 5, 16, 5: illa fuit lacrimis ultima cura meis (v. Schlafe), Prop. 1, 3, 46. – d) die Besorgung einer Leiche (griech. κήδευσις), quibus ea (mater) funeris sui curam demandarat, Suet. Tib. 51, 2; vgl. Tac. hist. 5, 5. – e)
    ————
    die Besorgung der Götter, cura deorum, der Gottesdienst (griech. θεραπεία θεῶν), Liv. 6, 41, 9. Iustin. 41, 3, 6. – f) die Fürsorge für jmd. od. etw. = die Aufsicht über jmd. od. etw., die Hut, Obhut, α) über jmd.: c. dominae, Ov.; vgl. vollst. dominam servandi cura, Ov.: filium regis non sub hospitum modo privatorum custodia, sed publicae etiam curae ac velut tutelae esse velle, Liv. – bes. des Erziehers, der Erzieherin, c. susceptorum semel adulescentium, Quint.: suum sororisque filios in eadem cura habere, Liv.: alci sororis suae nepotum curam delegare, Quint. – β) über etw.: omnes, quibus vivaria, armenta, alvearia, piscinae, aviaria in cura erant, alle Tierwärter, Hirten, Bienen-, Fisch-, Vogelwärter, Plin. 8, 44. – g) meton.: α) der Pfleger, Wärter, Aufseher, immundae cura fidelis harae (v. Schweinehirten Eumäus), Ov. her. 1, 104 (vgl. no. 3, a, β, ββ). – β) der Gegenstand der Fürsorge, der Schützling, Pflegling, Liebling, c. deûm (v. Anchises), Verg.: ipse Veneris iustissima cura, Dardanius puer, Verg.: tua cura, palumbes, Verg.: absunt, mea cura, sodales, Ov.: Roscia te salutat, cura communis, Sidon.: Lydia (ein Gedicht des P. Val. Kato) doctorum maxima cura liber, Ticida poët. bei Suet.
    3) die Fürsorge = die verwaltende, leitende Besorgung, Pflege, die Verwaltung, Leitung ( das Kommando), die Aufsicht, a) übh.: α) eig.: c. rerum
    ————
    domesticarum, die Verwaltung des Hauswesens, die Hauswirtschaft (οίκονομία), Quint. 3, 3, 9: patrimonii sui curam mandare alci, Sen. de ben. 4, 27, 5. – bes. als Staatsamt, magistratus et imperia et omnis cura rerum publicarum, Sall.: u. so cura rei publicae, Liv., u. cura rerum, Tac.: u. speziell c. urbis, Liv.: aerarii, annonae, Suet.: tabularum publicarum, die V. des öffentl. Schuldbuchs, V. des Staatsärars, Tac.: operum publicorum, Suet.: c. viarum, aquarum, alvei Tiberis, frumenti populo dividendi, Suet.: c. navium, Flottenverwaltung, Tac.: c. legionis armandae, Tac. – alqm ad curam rei publicae admovere, Suet., Ggstz. alqm curā rerum demovere, Tac.: provincias ad suam curam transferre, Suet.: aspenari curam urbis (Stadtpflege, Leitung der städtischen Angelegenheiten) ut ingratam ignobilemque, Liv.: curam ordinandarum bibliothecarum in porticu Octaviae suscipere, Suet.: alci delegare curam providendae tempestatis, die Gewitterwache übertragen, Sen.: curam atque onus Germanici belli Druso delegare, Vell.: obsidionem demandare in curam collegae, Liv.: alci arcis curam mandare, Curt.: curam peditum Paulinus, equitum Celsus sumpsere, Tac.: Equitius, cui tunc erat cura palatii credita, der damalige Hausmarschall, Amm. – β) meton., αα) die Besorgung = die Mühwaltung, Obliegenheit, das Geschäft, hi (delecti) vel aetate vel similitudine curae patres appellabantur, Sall.: hanc
    ————
    curam tibi iniungo, Plin. ep.: in bello in aliqua maiuscula cura negotiove versari, Cic.: est minutioris curae m. folg. Infin., es ist ein allzu kleinliches Geschäft, Quint. 8, 6, 28. – bes. im Plur. (Ggstz. remissiones u. dgl.), nondum ad curas intentus, Tac.: cum sumus necessariis negotiis curisque vacui, Cic.: iam vero tempora curarum remissionumque divisa, Tac.: divisae inter Tutorem et Classicum curae, Tac.: tam humiles et sordidas curas alii mandare, Plin. ep. – ββ) der Aufseher, cura praetorii unus, Haushofmeister, Treb. Poll. Claud. 14, 11: Saturninus ex cura palatii, gewesener Hausmarschall, Amm. 22, 3, 7. – b) die Vormundschaft, Kuratel, curam gerere, administrare, ICt.
    II) wie φροντίς, die Sorge = die Besorgnis, besorgte Teilnahme (Ggstz. gaudium, laetitia; Synon. u. stärkerer Begriff sollicitudo, Kummer, Bekümmernis, s. Plin. ep. 2, 11, 15: dah. oft verb. cura et sollicitudo, sollicitudo et cura, cura et angor, cura et angor animi mei), 1) im allg.: domitor curarum (v. Schlaf), Sen. poët.: curarum milia, Prop. – expers curae od. omnis curae, Liv.: erant illa castra plena curae, Cic. – liber curā et angore animus, Cic.: animus liber sensibus et curis od. omni impeditione curarum (zB. per somnum od. in somnis), Cic.: vacuus hāc curā, Cic.: vacua metu, curā, sollicitudine, periculo vita bonorum virorum est, Cic. – sine cura, ohne
    ————
    S., sorglos, Sall.: u. so auch sine cura esse, Cic. – m. obj. Genet., curā impensarum populi Romani, aus Bes. für usw., Liv. – m. de u. Abl., cura de minore filio, Liv. 44, 44, 1. – m. pro u. Abl., cura pro alqo, Liv. 27, 30, 5. Verg. Aen. 12, 48. – m. in u. Akk., nullā in posterum curā, Tac. hist. 3, 55. – m. attrib. Adjj., curae amarae, Ov.: curae anxiae (bange), Liv.: curae atrae, Hor.: curae edaces, Hor.: c. gravis, gravior, Liv., gravissima, Cic.: c. ingens, Sall.: curae inanes, Lucr.: c. magna, maior, maxima, Cic.: c. materna, Plin.: c. minor, Cic.: curae mordaces, Lucan.: curae novae, Cic. (vgl. haec nova c., Hernici, diese neue Bes. [= Gegenstand der Bes.], Liv. 6, 6, 13): c. parva, Cic.: c. multiplex, Curt.: curae perpetuae, Ov.: c. cotidiana, Ter.: c. summa (zB. summā curā alcis adventum exspectare), Cic.: curae tristes, Verg.: curae vigilantes, Sorgen bei wachendem Auge (S. am Tage), Cic.: so auch curae vigiles, Val. Max. – m. Verben, abigere curas, die S. verscheuchen (v. Lebl.), Hor.: abstinere curis, sich der S. entschlagen, Cels.: accumulat curas filia parva meas, Ov. – adimere alci curam, Ter. (u. so auch quot curas ademi! Ter.). – afferre (alci) curam, curas, S. verursachen, zB. nonnullas curas et molestias (v. Umständen), Cic.: u. m. folg. Acc. u. Infin., Piliam in idem genus morbi delapsam curam tibi afferre maiorem sentio, Cic.: u. m. folg. quod, zB. quod negavit te potuisse ad me scribere,
    ————
    curam mihi attulit, Cic. – afficere alqm aliquā curā, Cic., magnā curā et sollicitudine, Ter. (sowohl v. Pers. als v. Umständen): u. so auch afficior curā, Plin. ep. – curam de coniuge agere, Sorge tragen um d. G. (Ggstz. intrepidum esse pro se), Ov. met. 9, 107. – agitare alqm dies noctesque curis insomniisque, Liv. – cotidiana cura angit animum, Ter.: angi tot curis vigiliisque, Cic. – quod ipsum curam augebat, Liv. – aegritudines, molestiae, maerores, qui exedunt animos hominum conficiuntque curis, Cic.: u. bes. confici curis, Cic., confectus curis, Iustin.: animus curā confectus, Ter. – ut eorum aspectu omnis quae me angebat de re publica cura consederit, Cic. – cur eam rem tam studiose curas, quae tibi multas dabit curas, Cornif. rhet. 4, 21: at tibi curarum milia quanta dabit, Prop. 1, 5, 10. – decedit alci cura u. alci cura de alqa re (s. Drak. Liv. 4, 52, 8. Burm. Suet. Caes. 24), zB. priusquam ea cura decederet patribus Romanis, Liv.: de domesticarum rerum eventu nec patribus nec plebi cura decesserat, Liv.: donec cura de Antiocho decessisset, Liv. – demere animis curas, Varro. – deducere animo curas, Hor. – curas depellere vino, Tibull. – deponere curam pro alqo, Verg.: deponere tristes animo curas, Verg.: in alcis sermone et suavitate omnes curas doloresque deponere, Cic. – dimittere curam hanc, Ov. met. 1, 209. – velut in duo pariter bella distenderant curas hominum, hatten die
    ————
    Besorgnisse gleichs. zwischen zwei Kriegen in gleicher Weise geteilt, Liv. 27,40, 1 (versch. v. curam alcis distendere oben no. I, 1). – omnium tamen non tanta pro Aetolis cura erat, quam ne Philippus regnumque eius grave libertati futurum rebus Graeciae immisceretur, Liv. 27, 30, 5. – mihi maximae curae est non de mea quidem vita, sed me patria sollicitat, Cic.: Pompeius de Clodio iubet nos esse sine cura, Cic. – fuit intactis quoque cura condicione super communi, Hor. ep. 2, 1, 152. – parte curae exonerarunt senatum consulis litterae, Liv. – me his exsolvite curis, Verg.: extenuat corpus cura, Cels. – alqd curam facit m. folg. ne u. Konj., läßt besorgen, daß usw., Tac. ann. 3, 52. – fugere curam, Cic. – quam pro me curam geris, hanc precor, optime, pro me deponas, Verg. Aen. 12, 48 sq. – pectus alcis anxiis implere curis (v. einem Ereignis), Liv.: imponere finem curis, Verg.: primo gravis cura patres incessit, Liv.: affirmatio Pori multiplicem animo regis iniecerat curam, Curt.: u. inicere (alci) curam m. folg. ne u. Konj., Ter. adelph. 708. Curt. 3, 1 (2), 17: inicere alci curam metumque, ne etc., Liv. 5, 7, 4. – cum curis laxati sumus, Cic.: saepissime curam et angorem animi mei sermone et consilio levasti tuo, Cic.: levare (abnehmen) alqm curā od. magnā curā, Cic.: liberare alqm curā, istā curā, magnā curā et sollicitudine, Cic.: ut quoquo modo aut liberarem te istā curā aut certe leva-
    ————
    rem, Cic. – non tamen invictum animum curae obruunt (erdrücken), Curt.: illum ingens cura atque laetitia simul occupavere, Sall. – partiri curas cum alqo, Verg.: pellere curas vino, Hor., curas e pectore, Sil. – illa restabat cura, ne etc., Liv. – ea me cura vehementissime sollicitat, Cic.: me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod (daß) etc., Cic. – solvere alqm curis ceteris, Ter.: curas et corpora somnus solverat, Ov. – videris gravem curam suscepisse vehementerque esse de nobis sollicitus, Cass. in Cic. ep.: maximam hic sollicitudinem curamque sustineo, ne m. folg. Konj., Cic. – traducere animos a minore cura ad summum timorem (v. einem Vorfalle), Cic. – et curā vacare et negotio, Cic.: maternā vacare curā, Plin.: vitare curam domesticorum, sich der S. um den Haushalt entschlagen, Cels.: multiplices animo volvere curas, Catull.
    2) die Liebessorge, Liebesqual, die Liebe (vgl. Lachmann Prop. 1, 11 [10], 17), c. mea, tua, die Liebe zu mir, zu dir, Ov. u. Prop.: iuvenum curae, Hor.: possum alterius curas sanare recentes, Prop. – meton. (wie μέλημα) = die Geliebte, die Flamme, tua cura, Lycoris, Verg.: Lynceu, tune meam potuisti tangere curam? Prop. – Arch. Dat. curai, Elog. clar. vir. 24 im Corp. inscr. Lat. 12. p. 285.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cura

  • 15 sino

    sino, sīvī, situm, ere, eig. niederlassen, niederlegen, hinlegen, so nur noch im Partiz. situs u. in dem Kompositum pōno (= posino); im verb. fin. nur übtr.; etw. geschehen lassen, dulden, gestatten, I) im allg.: a) mit einem Objektsatz: α) mit folg. Acc. u. Infin.: nos transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic.: vinum ad se omnino importari non sinunt, Caes.: huic ordini ignem novum subici non sivistis, Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., hic accusare eum moderate, a quo ipse nefarie accusatur, per senatus auctoritatem non est situs, Cic.: ficus ibi (= in dolio) sinitur fermentari, Colum. – β) m. ut u. Konj.: sivi, ut expleret animum, Ter.: sinite exorator ut sim, Ter. – γ) m. bl. Coniunctiv: iam sine sic iratus sit, Plaut.: sine me expurgem, Ter.: sine veniat, laß ihn nur kommen (drohend), Ter.: sine pascat aretque, Hor. – b) m. Acc.: sinite arma viris, Verg.: sine hanc animam, laß (mir) das Leben, Verg.: non s. transitum, Plin.: pugnam per sagittas s., Tac.: non sinat hoc Aiax, Ov. – Zuw. ist der Acc. elliptisch zu fassen, mit einem zu ergänzenden Infinitiv (sein, bleiben, tun, gehen u. dgl.), binis mensibus porcos sinunt eum matribus, lassen sie bei den M. (sem, bleiben), Varro: neu propius tectis taxum sine, Verg.: sinerem illum, tun lassen, Ter.: istuc sino, lasse ich sein, Plaut.: sine me, laß mich (gehen), Ter. – c) absol.:
    ————
    sine foris sic (so = so offen), Plaut.: auctor sum, sino, Plaut.: age dicat, sine, Ter.: non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden (leiden), Cic.: sinentibus nobis, mit unserer Erlaubnis, Plin. ep. – II) insbes.: A) in der Umgangssprache, a) sine, laß = mag, möge, feriant sine litora fluctus, Verg. – auch bl. sine! mag sein! laß gut sein! mag's doch! schon gut! pulchre ludificor: sine! Plaut.: non est profecto: sine! Ter.: sic sine, Plaut. – b) sine modo, laß nur erst, d.i., wenn nur erst, sine modo adveniat, Plaut. most. 11. – B) ne di sinant (sirint), ne Iuppiter sirit u. dgl., das wolle Gott nicht! behüte Gott! nec di sinant illud, Plin. ep.: ne istuc Iuppiter O.M. sirit, Liv.: ne di sirint, Plaut. – Perf. siit, Varro fr. bei Diom. 374, 16. Ter. adelph. 104: sieris, Pacuv. tr. 200: sierit, Plaut. Curc. 27 Fl. (Goetz sirit). – Perf. gew. synkop. sisti, sistis, siris, sirit, siritis, Plus qu. sisset u. sissent, s. Wunder Cic. Planc. 87. p. 218 sq. Halm Cic. Sest. 44. p. 158 sq. Georges Lexik. der lat. Wortformen S. 642. – Vulg. Perfektform sinueris, Lact. epit. 53, 8. – Dav.
    Partic. situs, a, um, I) als reines Partic. = hingestellt, hingelegt, 1) im allg.: in suo quidque loco nisi erit mihi situm supellectilis, Plaut.: nec plus aqua sita siet unam horam, Cato: ea (mater mortua) exadversum sita erat, Ter. – 2) insbes.: a) erbaut, Philippopolis a Philippo sita, Tac.: ara Druso sita, Tac. – b) be-
    ————
    graben, bestattet, hic est ille situs, Enn.: Aeneas situs est super Numicium flumen, Liv.: C. Marii sitae reliquiae apud Anienem, Cic.: arca, in qua Numa situs fuisset, Plin.: dah. als Grabschrift, hic situs est Phaëthon, Ov.: Lygdamus hic situs est, Tibull.: Antronia... hic sita est, Corp. inscr. Lat. 6, 5084a. – c) beim Wechsler usw. angelegt, immo apud trapezitam situm est (argentum), Plaut. Curc. 345 G.: übtr., quod apud nos fallaciarum sex situm est, *Plaut. mil. 1156 Brix ( andere structum est). – II) als PAdi. = gelegen, liegend, befindlich. A) eig.: 1) im allg.: lingua in ore sita est, Cic.: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, Plin.: inter duo genua naribus sitis, Plin. – 2) insbes.: a) von Örtl. = gelegen, locus s. in media insula, Cic.: Carthago s. est in sinu, Liv.: s. urbs ex adverso Carthaginis, Karthago gegenüber, Plin.: s. insulae ante promunturium, Plin.: s. regio contra Parthiae tractum, Plin. – b) v. Pers., befindlich, wohnend, hausend, gens s. in convallibus, Plin.: cis Rhenum sitae gentes, Vell.: post Euphratem et Tigrim amnes siti, Curt.: Scytharum gens haud procul Thraciā sita, Curt.: Indi procul a nobis ad orientem siti, Apul.: ultra siti sunt Modubae, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: hoc erit tibi argamentum semper in promptu situm, Enn. fr.: in melle sunt sitae linguae vostrae, v. süßklingender Sprache, Plaut.: voluptates in medio sitas esse dicunt, können allen zuteil wer-
    ————
    den, Cic.: terrena quaedam inter homines sita, einige irdische, dem Menschen nahe liegende Dinge, Gell. – 2) insbes.: a) dem Verhältnis nach zu jmd. so und so stehend, socii amici, procul iuxta siti, fern und nahe Stehende, Sall. hist. fr. 4, 61, 17 (4, 61, 19): frater, propinqui, longius siti, ferner Stehende, Tac. ann. 12, 10. – b) situm esse in alqa re od. in alqo, auf etw. od. jmd. beruhen, quae (adsensio) est in nostra potestate sita, Cic.: in eius pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: cui spes omnis in fuga sita erat, Sall.: quorum res fidesque in manibus sitae erant, Sall.: in te spes nobis omnis sita est, Ter.: quantum est situm in nobis, soviel an uns liegt (parenthet.), Cic.: in vestra manu situm est mit folg. Infin., Apul. de deo Socr. prol. p. 104 H. (p. 2, 6 G.) – vulg. setu est = situs est, Corp. inscr. Lat. 8, 9639.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sino

  • 16 suggero

    suggero, gessī, gestum, ere (sub u. gero), unterhinbringen, I) im engeren Sinne, von unten hinanbringen, A) = unterlegen, unten an etwas bringen, - fügen, 1) eig.: flammam virgeam costis undantis aëni, Verg. Aen. 7, 463: ignem fornace succensā, Pallad. 1, 20, 2. – 2) bildl.: a) hinzufügen, anfügen, beifügen, α) übh.: huic incredibili sententiae ratiunculas, Cic.: verba, quae desunt, Cic.: suggerebantur etiam saepe damna aleatoria, es kamen auch noch oft Spielverluste dazu, Cic. – β) in der Reihenfolge der Aufzählung anfügen, folgen lassen, Bruto statim Horatium, Liv.: hos consules Q. Fabio et P. Decio biennio exempto, Liv. – b) unter der Hand beibringen, Druso ludus est suggerendus, wir müssen dem Drusus unter der Hand einen neckischen Streich spielen, eine Nase drehen, Cic. ad Att. 12, 44, 2. – B) von unten nach oben bringen, a) übh., auftragen, auffahren, humus suggesta, Erderhöhung (Erdwall), Prop. 4, 4, 8. – b) prägn., hoch aufführen, celsis suggesta theatra columnis, Sil. 14, 644. – II) im weiteren Sinne, unterbringen = zuführen, zutragen, darreichen, herbeischaffen, liefern, an die Hand geben, 1) eig.: alci tela, Verg.: alci cibum, Tac. u. Stat.: his rebus sumptum, Ter.: omnium rerum apparatus, Auct. b. Alex.: u. im Bilde, invidiae (Volkshaß) flammam ac materiam criminibus suis, Liv.: ea res
    ————
    suggeret materiam interrogationi et veluti tela ad manum sumministrabit, Quint. – mit folg. indir. Fragesatz, ego subinde suggeram quae vendatis, Liv. 10, 17, 6. – absol., aliae (apes) struunt, aliae poliunt, aliae suggerunt, Plin. 11, 22. – 2) übtr.: a) liefern = gewähren, Gelegenheit geben zu usw., suggerunt affatim ligna proximae silvae, Plin. ep.: prodiga divitias alimentaque mitia tellus suggerit, Ov.: lacus piscem, feras silvae, quibus lacus cingitur, studia altissimus iste secessus affatim suggerunt, der See liefert den Fisch = Gelegenheit zum Fischen gibt der See usw., Plin. ep. – quae mi adposita inmensam miluinam suggerant (beibringe), Plaut. Men. 212. – b) an die Hand geben, eingeben, zur Sprache bringen, anraten, quaedam de re publica, Aur. Vict. de vir. ill. 66, 2: restitutionem, Ulp. dig. 4, 6, 26. § 9: nullis questibus omissis, quos in tali casu dolor suggerit, Curt. 10, 5 (15), 8: m. folg. ut u. Konj., Ulp. dig. 28, 5, 35. § 3. – absol., suggerente coniuge, auf die Einflüsterungen seiner Gattin hin, Aur. Vict. epit. 41, 11: suggerente irā, auf Eingebung seines Unwillens, im Unwillen, ibid. 12, 10. – Partiz. subst., suggerentes, die Einflüsterer, pro invidia suggerentum (= suggerentium), Veget. mil. 3, 4. p. 72, 10 L 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > suggero

  • 17 dē-sum

        dē-sum fuī, esse    (in poetry dee- is one syll.; perf. dēfuērunt, trisyl., O.; fut. inf. dēfutūrum esse or dēfore), to be away, be absent, fail, be wanting, be missing: quasi desit locus, T.: Non ratio, verum argentum deerat, T.: si forte desit pecunia: conlectis omnibus una Defuit, V.: Qui lacriment desunt, O.: omnia deerant, quae usui erant, Cs.: cui omnia ad usum defuissent, Cs.: nihil tibi a me defuit, was withheld: in quā (causā) oratio deesse nemini possit: Verba animo desunt, O.: quantum sententiae deesset animi, Cs.: Neu desint epulis rosae, H.: hoc ad fortunam Caesari defuit, Cs.: id rebus defuit unum, i. e. to complete our misery, V.: nec defuit audentia Druso, Ta.: Deest iam terra fugae, to fly to, V.: ut neque in Antonio deesset hic ornatus orationis: quas sibi res, quo minus in foro diceret, defuisse: ne tibi desit? lest you come to want? H.; cf. quod non desit habere, i. e. enough, H.—To fail, be wanting, abandon, desert, neglect: nec rei p. nec amicis: ne tibi desis, betray yourself: dignitati suae: senatu reique p., Cs.: Timotheo de famā dimicanti, N.: huic rei, Cs.: operae, H.: ne tempori deesset, lose the opportunity, L.: occasioni temporis, Cs.: nos consules desumus, are in fault.

    Latin-English dictionary > dē-sum

  • 18 suggerō

        suggerō gessī, gestus, ere    [sub+gero], to bring under, lay beneath, apply below: flamma suggeritur costis aëni, V.— To throw up: suggestā humo, i. e. with an earthen wall, Pr.— To furnish, afford, supply: his rebus sumptum, T.: tela mihi, V.: divitias tellus Suggerit, O.: quae vendatis, L.— Fig., to assign, add, subjoin, supply: huic incredibili sententiae ratiunculas: Bruto Horatium, place next in order, L.: suggerebantur saepe damna aleatoria, were added.—To put on, impose upon: aut Druso ludus est suggerendus aut, etc., is to be imposed upon.—To suggest, prompt: nullis questibus omissis, quos dolor suggerit, Cu.
    * * *
    suggerere, suggessi, suggestus V
    suggest, furnish

    Latin-English dictionary > suggerō

  • 19 Druse

    English-Italian dictionary > Druse

  • 20 Nero

    s.
    Nerón, Nerón Claudio César Druso Germánico.

    Nuevo Diccionario Inglés-Español > Nero

См. также в других словарях:

  • Druso — Saltar a navegación, búsqueda Druso puede referirse a: Miembro de la comunidad religiosa de los drusos, una confesión surgida del Islam y extendida por varios lugares de Oriente Medio. Tiberio Druso Claudio Julio César, llamado Druso el Joven,… …   Wikipedia Español

  • Druso — (titre original (de) : Druso oder : die gestohlene Menschheit) est un roman de science fiction de l écrivain allemand Friedrich Freksa paru en 1931 et traduit en français en 1960. Édition française Friedrich Freksa, Druso, adapté de l… …   Wikipédia en Français

  • druso — druso, sa adjetivo 1. De los drusos: religión drusa, pueblo druso. adjetivo,sustantivo masculino y femenino 1. [Persona] que vive en Siria o Líbano y tiene una religión en la que mezcla distintos elementos de las religiones musulmana, cristiana y …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • druso — druso, sa (Del it. druso, este del ár. durūz, pl. de durzī, y este der. del n. p. Muḥammad b. Ismā‘īl Addarazī, uno de los fundadores de esta denominación). 1. adj. Habitante del Líbano y Siria que profesa una religión derivada de la mahometana.… …   Diccionario de la lengua española

  • DRUSO — imperitus Historicus; sub Augusto, debitores suos historias a se scirptas audire coegit, spretas reliquis. Horat. l. 1. Serm. Sat. 3. v. 86. Odisti et fugis, ut Drusonem debitor aeris, etc …   Hofmann J. Lexicon universale

  • druso — s. m. Membro de uma seita religiosa originária do Líbano, segundo a qual os ignorantes estão destinados aos mesmos castigos que os criminosos …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Druso — ► adjetivo/ sustantivo RELIGIÓN De una secta islámica, que habita en Líbano y Siria, con elementos cristianos y de otras religiones. * * * druso1 m. Bot. *Concreción de cristales de oxalato cálcico que se forma a veces en las células vegetales,… …   Enciclopedia Universal

  • druso — {{#}}{{LM D14038}}{{〓}} {{[}}druso{{]}}, {{[}}drusa{{]}} ‹dru·so, sa› {{《}}▍ adj.{{》}} {{<}}1{{>}} De los drusos o relacionado con estos habitantes libaneses o sirios: • La religión drusa combina elementos del islamismo, del cristianismo y de… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • Druso César — Saltar a navegación, búsqueda Druso Julio César (7 33), fue miembro de la familia imperial de la Antigua Roma. Fue hijo de Germánico y Agripina la mayor. Druso se casó con Emilia Lépida, hija de Marco Emilio Lépido, su primo segundo. Según Tácito …   Wikipedia Español

  • Druso el Joven — Busto de mármol de Druso el joven¨(Museo del Prado). Druso el joven, (14 a. C. 14 de septiembre de 23 d. C.) hijo de Tiberio y de su primera esposa Vipsania. Después de la muerte de su primo Germánico en el año 19 de nuestra… …   Wikipedia Español

  • Druso el Mayor — Busto de Nero Claudius Drusus, en el Musée du Cinquantenaire, Bruselas. Nerón Claudio Druso o Druso el Mayor (Roma 14 de enero de 38 a. C. 14 de septiembre de 9 a. C.), hijo de Livia y de su primer esposo, Tiberio Claudio… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»