Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

diurnus

  • 1 diurnus

        diurnus adj.    [DIV-], of the day, by day: fur: labores: itinera, Cs.: merum, i. e. drinking, H.: currus, i. e. the chariot of the sun, O.— Daily, of one day, of each day: aetatis fata, i. e. of only one day, O.: cibus, rations, L.: mercede diurnā conductus, H. — As subst n., an account - book, day - book: longum, Iu. — Plur, diaries, records, minutes, Ta.
    * * *
    diurna, diurnum ADJ
    by day, of the day; daily

    Latin-English dictionary > diurnus

  • 2 diurnus

    dĭurnus, a, um, adj. [for dius-nus, from dies; cf.: interdius, quotidianus, etc.], of or belonging to the day.
    I.
    In a wider sense, daily (perh. not ante-Aug.):

    aetatis fata diurna,

    i. e. of only one day, Ov. H. 6, 37:

    instituit, ut tam Senatus quam populi diurna acta confierent et publicarentur,

    daily transactions, records, journal, Suet. Caes. 20; Tac. A. 13, 31; Suet. Claud. 41 Oud. N. cr.; in the same signif.:

    commentarii,

    id. Aug. 64; cf.

    also: diurna actorum scriptura,

    Tac. A. 3, 3. (Concerning these acta diurna, v. Lips. Exc. ad Tac. A. 5, 4; Ernest. Exc. ad Suet. Caes. 20; Rupert. ad Juv. 2, 136; Walch ad Tac. Agr. p. 114, and the art. acta):

    cibus,

    daily allowance, rations, Liv. 4, 12 fin.:

    victus,

    Suet. Ner. 36 fin.:

    mercede diurna conductus,

    Hor. S. 2, 7, 17.—Hence, subst.
    A.
    diurnum, i, n., an account-book, day-book:

    longum,

    Juv. 6, 482; plur. (sc. acta), diaries, records, minutes:

    diurna populi Romani, per provincias curatius leguntur,

    Tac. A. 16, 22.—Also subst.
    B.
    diurnum, i, n. (sc. frumentum), a daily portion, allowance, rations (cf. diarium), Sen. Ep. 80, 8; id. Contr. 5, 33 fin.; cf. Suet. Ner. 30.—
    II.
    In a stricter sense (acc. to dies, I. B. 2.), opp. nocturnus, by day, of the day (very freq. and class.):

    diurnum nocturnumve spatium,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    labores diurni nocturnique,

    id. de Sen. 23, 82; cf.

    so opp. nocturnus,

    Lucr. 6, 849; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Tusc. 1, 21, 48; Caes. B. G. 1, 38 fin.; id. B. C. 3, 13, 1; Quint. 7, 2, 44; Hor. Ep. 1, 19, 11; Ov. F. 3, 878 et saep.:

    lumen,

    Lucr. 4, 458; so Ov. F. 4, 449; cf.

    stella,

    i. e. the morning-star, Plaut. Men. 1, 2, 62:

    currus,

    i. e. the chariot of the sun, Ov. M. 4, 629:

    ignes,

    id. ib. 7, 192:

    nitor,

    id. H. 18, 78 al.:

    actus,

    the day's business, Suet. Aug. 78.— Adv.: dĭurne, daily, Dracont. Hex. 1, 68; 3, 602.

    Lewis & Short latin dictionary > diurnus

  • 3 diurnum

    dĭurnus, a, um, adj. [for dius-nus, from dies; cf.: interdius, quotidianus, etc.], of or belonging to the day.
    I.
    In a wider sense, daily (perh. not ante-Aug.):

    aetatis fata diurna,

    i. e. of only one day, Ov. H. 6, 37:

    instituit, ut tam Senatus quam populi diurna acta confierent et publicarentur,

    daily transactions, records, journal, Suet. Caes. 20; Tac. A. 13, 31; Suet. Claud. 41 Oud. N. cr.; in the same signif.:

    commentarii,

    id. Aug. 64; cf.

    also: diurna actorum scriptura,

    Tac. A. 3, 3. (Concerning these acta diurna, v. Lips. Exc. ad Tac. A. 5, 4; Ernest. Exc. ad Suet. Caes. 20; Rupert. ad Juv. 2, 136; Walch ad Tac. Agr. p. 114, and the art. acta):

    cibus,

    daily allowance, rations, Liv. 4, 12 fin.:

    victus,

    Suet. Ner. 36 fin.:

    mercede diurna conductus,

    Hor. S. 2, 7, 17.—Hence, subst.
    A.
    diurnum, i, n., an account-book, day-book:

    longum,

    Juv. 6, 482; plur. (sc. acta), diaries, records, minutes:

    diurna populi Romani, per provincias curatius leguntur,

    Tac. A. 16, 22.—Also subst.
    B.
    diurnum, i, n. (sc. frumentum), a daily portion, allowance, rations (cf. diarium), Sen. Ep. 80, 8; id. Contr. 5, 33 fin.; cf. Suet. Ner. 30.—
    II.
    In a stricter sense (acc. to dies, I. B. 2.), opp. nocturnus, by day, of the day (very freq. and class.):

    diurnum nocturnumve spatium,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    labores diurni nocturnique,

    id. de Sen. 23, 82; cf.

    so opp. nocturnus,

    Lucr. 6, 849; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Tusc. 1, 21, 48; Caes. B. G. 1, 38 fin.; id. B. C. 3, 13, 1; Quint. 7, 2, 44; Hor. Ep. 1, 19, 11; Ov. F. 3, 878 et saep.:

    lumen,

    Lucr. 4, 458; so Ov. F. 4, 449; cf.

    stella,

    i. e. the morning-star, Plaut. Men. 1, 2, 62:

    currus,

    i. e. the chariot of the sun, Ov. M. 4, 629:

    ignes,

    id. ib. 7, 192:

    nitor,

    id. H. 18, 78 al.:

    actus,

    the day's business, Suet. Aug. 78.— Adv.: dĭurne, daily, Dracont. Hex. 1, 68; 3, 602.

    Lewis & Short latin dictionary > diurnum

  • 4 Nocturnus

    nocturnus, a, um, adj. [from the adv. noctu, analog. to diurnus from diu], of or belonging to the night, nocturnal (class.):

    labores diurnos nocturnosque suscipere,

    Cic. Sen. 23, 82;

    opp. diurnus,

    id. Mil. 3, 9:

    nocturnum praesidium Palatii,

    id. Cat. 1, 1, 1:

    sacra,

    id. Leg. 2, 15, 37:

    horae,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nocturno certare mero, putere diurno,

    Hor. Ep. 1, 19, 11:

    bella,

    Verg. A. 11, 736:

    ora,

    i. e. dark, black faces, Plaut. Poen. 1, 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose, of living beings that do any thing at night:

    fur nocturnus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 7, 2, 1: adulter,

    Juv. 8, 144:

    lupus gregibus nocturnus obambulat,

    by night, Verg. G. 3, 538:

    qui nocturnus sacra divūm legerit,

    Hor. S. 1, 3, 117; 2, 6, 100: advocati jam paene nocturni, summoned almost in the night-time, i. e. very early, Petr. 15.—
    II.
    Subst.: Nocturnus, i, m., the god of Night, Plaut. Am. 1, 1, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > Nocturnus

  • 5 nocturnus

    nocturnus, a, um, adj. [from the adv. noctu, analog. to diurnus from diu], of or belonging to the night, nocturnal (class.):

    labores diurnos nocturnosque suscipere,

    Cic. Sen. 23, 82;

    opp. diurnus,

    id. Mil. 3, 9:

    nocturnum praesidium Palatii,

    id. Cat. 1, 1, 1:

    sacra,

    id. Leg. 2, 15, 37:

    horae,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nocturno certare mero, putere diurno,

    Hor. Ep. 1, 19, 11:

    bella,

    Verg. A. 11, 736:

    ora,

    i. e. dark, black faces, Plaut. Poen. 1, 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose, of living beings that do any thing at night:

    fur nocturnus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 7, 2, 1: adulter,

    Juv. 8, 144:

    lupus gregibus nocturnus obambulat,

    by night, Verg. G. 3, 538:

    qui nocturnus sacra divūm legerit,

    Hor. S. 1, 3, 117; 2, 6, 100: advocati jam paene nocturni, summoned almost in the night-time, i. e. very early, Petr. 15.—
    II.
    Subst.: Nocturnus, i, m., the god of Night, Plaut. Am. 1, 1, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > nocturnus

  • 6 nitor

        nitor ōris, m    [cf. niteo], brightness, splendor, lustre, sheen: diurnus, the daylight, O.: argenti et auri, O.— Sleekness, plumpness, good looks, beauty, neatness, elegance: corporis, T.: Glycerae, H.: nullus in cute, Iu.: corporum, L.: habitus, Iu.—Fig., of style, elegance, grace: orationis: domesticus eloquii, O.—Of character, dignity, excellence: generis, O.
    * * *
    I
    niti, nisus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    II
    niti, nixus sum V DEP
    press/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, labor
    III
    brightness, splendor; brilliance; gloss, sheen; elegance, style, polish; flash

    Latin-English dictionary > nitor

  • 7 diurna

    diurna, orum, v. diurnus.

    Lewis & Short latin dictionary > diurna

  • 8 diurne

    dĭurne, adv., v. diurnus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > diurne

  • 9 diurno

    dĭurno, āre, v. n. [diurnus], to last long, exist long, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 16; and ap. Non. 100, 20 (inusitate dixit pro diu vivere, Gell. l. l.).

    Lewis & Short latin dictionary > diurno

  • 10 nitor

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > nitor

  • 11 Nixi

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Nixi

  • 12 Nixus

    1.
    nītor, nīsus and nixus ( inf. nitier, Lucr. 1, 1059; old form of the part. perf.: gnitus et gnixus a genibus prisci dixerunt, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.), 3, v. dep. n. [from gnitor; root gnic- or gnig-; cf.: nico, conivere], to bear or rest upon something.
    I.
    Lit.
    (α).
    With abl.: ambae te obsecramus genibus nixae, we implore thee upon our knees, i. e. kneeling, Plaut. Rud. 3, 3, 33:

    stirpibus suis niti,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    herbescens viriditas, quae nixa fibris stirpium sensim adulescit,

    id. Sen. 15, 51:

    hastili nixus,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    mulierculā nixus,

    id. Verr. 2, 5, 33, § 86:

    juvenis, qui nititur hastā,

    Verg. A. 6, 760:

    paribus nitens Cyllenius alis Constitit,

    id. ib. 4, 252:

    nixus baculo,

    Ov. P. 1, 8, 52.—
    (β).
    With in and acc.:

    nixus in hastam,

    Verg. A. 12, 398.—
    (γ).
    With de:

    de quā pariens arbore nixa dea est,

    Ov. H. 21, 100.—
    (δ).
    With gen. of place:

    humi nitens,

    Verg. A. 2, 380.—
    (ε).
    Absol.: Sisiphu' versat Saxum sudans nitendo, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    niti modo ac statim concidere,

    to strive to rise, Sall. J. 101, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make one's way with an effort, to press forward, advance; and, with respect to the goal, to mount, climb, fly, etc. (mostly poet.):

    quaedam serpentes ortae extra aquam simul ac primum niti possunt, aquam persequuntur,

    Cic. N. D. 2, 48, 124:

    nituntur gradibus,

    Verg. A. 2, 442:

    in altas rupes,

    Luc. 4, 37:

    ad sidera,

    Verg. G. 2, 427:

    in aëra,

    Ov. P. 2, 7, 27:

    in adversum,

    id. M. 2, 72:

    sursum nitier,

    Lucr. 1, 1059.—Of violent bodily motion:

    niti corporibus et ea huc illuc, quasi vitabundi aut jacientes tela agitare,

    to struggle, Sall. J. 60, 4.—
    2.
    To strain in giving birth, to bring forth, Plin. 9, 35, 54, § 107 (al. eniti):

    nitor,

    I am in labor, Ov. M. 9, 302; Pseud.-Ov. Her. 21, 100.—
    3.
    To strain for a stool, Suet. Vesp. 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strive, to exert one's self, make an effort, labor, endeavor:

    moderatio modo virium adsit et tantum, quantum potest, quisque nitatur,

    Cic. Sen. 10, 33; Nep. Att. 15, 2:

    nisurus contra regem,

    Caes. B. C. 2, 37; Sall. C. 38, 2:

    pro aliquo,

    Liv. 35, 10; cf.:

    pro libertate summā ope niti,

    Sall. J. 31, 17:

    nitebantur, ne gravius in eum consuleretur,

    Sall. J. 13, 8; cf.:

    unus Miltiades maxime nitebatur, ut, etc.,

    Nep. Milt. 4, 2. — Inf.:

    summā vi Cirtam irrumpere nititur,

    Sall. J. 25, 9:

    patriam recuperare niti,

    Nep. Pelop. 2:

    ingenio nitor non periisse meo,

    Ov. P. 3, 5, 34; id. M. 8, 694.— Absol., of soldiers hard pressed in battle:

    tamen virtute et patientia nitebantur atque omnia vulnera sustinebant,

    Caes. B. C. 1, 45.—
    2.
    To strive after a thing:

    ad immortalitatem gloriae niti,

    Cic. Sen. 23, 82:

    ad summa, Quint. prooem. § 20: in vetitum,

    Ov. Am. 3, 4, 17.—
    3.
    To try to prove, contend in argument, argue, with acc. and inf.:

    nitamur igitur nihil posse percipi,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—
    B.
    To rest, rely, depend upon a thing.
    (α).
    With in and abl.:

    nixus in nomine inani,

    Lucr. 5, 909:

    conjectura in quā nititur divinatio,

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    ea, in quibus causa nititur,

    id. Cael. 10, 25:

    cujus in vitā nitebatur salus civitatis,

    id. Mil. 7, 19.—
    (β).
    With abl.:

    spe niti,

    Cic. Att. 3, 9, 2:

    consilio atque auctoritate alicujus,

    id. Off. 1, 34, 122; id. Fam. 1, 5, a, 2:

    si quis hoc uno nititur quod sit ignobilis,

    id. Clu. 40, 112.—
    (γ).
    With ubi:

    quo confugies? ubi nitere?

    Cic. Verr. 2, 2, 64, § 155.—Hence, P. a., as subst., Nixus, i, m., only plur., Nixi, ōrum, m., three guardian deities of women in labor, the statues of whom, representing them in a kneeling posture, stood on the Capitol before the chapel of Minerva, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.:

    magno Lucinam Nixosque patres clamore vocabam,

    Ov. M. 9, 294.
    2.
    nĭtor, ōris, m. [niteo], brightness, splendor, lustre, sheen.
    I.
    Lit.:

    nitor exoriens aurorae,

    Lucr. 4, 538:

    diurnus,

    the daylight, Ov. H. 18, 78:

    herbarum viridis,

    Lucr. 5, 783:

    argenti et auri,

    Ov. P. 3, 4, 23:

    eboris,

    Plin. 7, 15, 13, § 64:

    materiae,

    of the wood, id. 16, 40, 79, § 215:

    speculi,

    id. 11, 37, 64, § 170:

    gladii,

    id. 2, 25, 22, § 89:

    nigerrimus gemmae,

    id. 37, 10, 69, § 184:

    nitorem cutis facit sal,

    id. 31, 7, 41, § 84.— Plur.:

    nitores splendoresque auri,

    Gell. 2, 6, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Sleekness, plumpness, good looks, beauty:

    nitor corporis,

    Ter. Eun. 2, 2, 10:

    urit me Glycerae nitor,

    Hor. C. 1, 19, 5:

    Liparei nitor Hebri,

    id. ib. 3, 12, 6:

    nullus totā nitor in cute,

    Juv. 9, 13.—
    2.
    Neatness, elegance, brilliancy of external appearance:

    si quem... aliquid offendit, si purpurae genus, si amicorum catervae, si splendor, si nitor,

    Cic. Cael. 31, 77:

    habitus,

    Juv. 3, 180:

    oppidum praecipui nitoris,

    Plin. 4, 12, 26, § 85.—
    3.
    In gen., color, Lucr. 2, 819:

    ludis et externo tincta nitore caput,

    Prop. 2, 14, 26 (3, 11, 2).—
    II.
    Trop., of speech, splendor, elegance, grace of style. —With gen.:

    adhibendus erit in eis explicandis quidam orationis nitor,

    Cic. Or. 32, 115:

    domesticus eloquii,

    Ov. P. 2, 2, 51:

    nitor et cultus descriptionum,

    Tac. Or. 20:

    translationum,

    Quint. 12, 10, 36.— Absol.:

    sublimitas et magnificentia et nitor,

    Quint. 8, 3, 3:

    eruditione ac nitore praestare,

    id. 10, 1, 98:

    scripsit non sine cultu ac nitore,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    Of character, dignity, excellence:

    generis,

    Ov. P. 2, 9, 17; splendid liberality, Stat. S. 3, 3, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Nixus

  • 13 somnurnus

    somnurnus, a, um, adj. [id.; in analogy with nocturnus, diurnus], of or belonging to sleep: imagines, seen in sleep, Varr. ap. Non. 172, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > somnurnus

См. также в других словарях:

  • diurnus — am Tage vorkommend * * * diụrnus   [lateinisch], Medizin: am Tage auftretend, z. B. Krankheitsbeschwerden; Gegensatz: nocturnus …   Universal-Lexikon

  • diurnus — di|ụrnus, ...na, ...num: täglich; am Tage …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • diurnus — di|ur|nus <lat. > täglich, am Tage [auftretend] (von Schmerzen u. Krankheitserscheinungen; Med.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • Liber Diurnus Romanorum Pontificum — • A miscellaneous collection of ecclesiastical formularies used in the papal chancery until the eleventh century Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Liber Diurnus Romanorum Pontificum     Liber Diurnus Roma …   Catholic encyclopedia

  • Taudactylus diurnus — Taudactylus diurnus …   Wikipédia en Français

  • Liber Diurnus Romanorum Pontificum — Liber Diurnus Romanorum Pontificum, Latin for Journal of the Roman Pontiffs , is the name given to a miscellaneous collection of ecclesiastical formulae used in the Papal chancery until about the 11th century. It fell into disuse through the… …   Wikipedia

  • Liber Diurnus Romanorum Pontificum — Seiten aus dem Liber Diurnus Romanorum Pontificum (MS Vaticanus) Liber Diurnus Romanorum Pontificum ist die Bezeichnung für eine Sammlung von Schriften der päpstlichen Verwaltung in Rom. Die Sammlung umfasst Dokumente aus der Zeit vom Ende des 5 …   Deutsch Wikipedia

  • Taudactylus diurnus — Taudactylus diurnus …   Wikipédia en Français

  • Liber Diurnus — Seiten aus dem Liber Diurnus Romanorum Pontificum (MS Vaticanus) Liber Diurnus Romanorum Pontificum ist die Bezeichnung für eine Sammlung von Schriften der päpstlichen Verwaltung in Rom. Die Sammlung umfasst Dokumente aus der Zeit vom Ende des 5 …   Deutsch Wikipedia

  • Papal Oath (Liber Diurnus) — The Liber Diurnus Romanorum Pontificum includes a formula of profession of faith that a newly elected Pope sent to the representative at Ravenna of the Emperor of Constantinople soon after the Third Council of Constantinople (680 681), which is… …   Wikipedia

  • Taudactylus diurnus —   Taudactylus diurnus Estado de conservación …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»