Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

discharge

  • 1 missiō

        missiō ōnis, f    [mitto], a sending, despatching: litterarum: legatorum.— A release, setting at liberty, liberation: munus pro missione dare.— A discharge from service, dismissal: missionem petundi gratiā rogat, S.: praemium missionis ferre, Cs.: gratiosa ante emerita stipendia, a discharge obtained by favor, L.: nondum iusta, L.—Of gladiators, quarter: sine missione, to the death, L.— A cessation, end: ludorum.
    * * *
    mission, sending (away); dismissal, discharge (of soldiers); reprieve

    Latin-English dictionary > missiō

  • 2 exauctoro

    ex-auctōro, āvi, ātum, 1, v. a. Milit. t. t., to discharge from service (after sixteen years of service, before the end of the usual term of twenty years, i. e. before the regular missio; see missio. This discharge was either an honorable one or a punishment. The honorably discharged soldiers remained four years in the army as a separate corps under a vexillum, with peculiar privileges; cf. mitto, dimitto).
    I.
    Prop.
    A.
    Of an honorable discharge (not ante-Aug.):

    omnes milites exauctorati domum dimitterentur,

    Liv. 32, 1; 25, 20; 29, 1; 36, 40 fin.; 41, 5 fin.; Suet. Tib. 30; Tac. A. 1, 36 fin.:

    milites licentia sola se, ubi velint, exauctorent,

    Liv. 8, 34, 9.—
    B.
    In a bad sense, to dismiss, cashier on account of a crime = dimittere ignominiae causa, Dig. 3, 2, 2, § 2; Suet. Aug. 24; id. Vitell. 10; id. Vesp. 8; Tac. H. 1, 20; Plin. Ep. 6, 31, 5; cf. Dict. of Antiq. p. 638 a.—
    * II.
    Trop.:

    verba exauctorata a sequenti aetate repudiataque,

    discarded, obsolete, Macr. S. 1, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > exauctoro

  • 3 dīmissiō

        dīmissiō ōnis, f    [dimitto], a sending out, sending forth: libertorum ad provincias.— A dismissing, discharge: propugnatorum.
    * * *
    dismissal, discharge

    Latin-English dictionary > dīmissiō

  • 4 dī-mittō

        dī-mittō mīsī, missus, ere,    to send different ways, send out, send forth, send about, scatter, distribute: litteras circum municipia, Cs.: litteras per provincias, Cs.: certos per litora, V.: nuntios totā civitate Aeduorum, Cs.: legatos quoque versum, Cs.: dimissos equites pabulandi causā, Cs.: animum ignotas in artīs, directs, O.: aciem (i. e. oculos) partīs in omnīs, O.: per provincias, to send despatches, L.—To break up, dissolve, dismiss, discharge, disband: senatum: auxilia, S.: exercitum, Cs.: plurīs manūs, Cs.: nondum convivio dimisso, broken up, L. — To send away, let go, discharge, dismiss, release: hunc ab se: uxorem, divorce: Attium incolumem, Cs.: impunitum, S.: me incastigatum, H.: equos (to fight on foot), Ta.: beluam inclusam, let loose: hostem ex manibus, Cs.: eum e manibus (i. e. eius librum), lay down: nuntios ad Centrones, Cs.: Manlium Faesulas, S.: ab armis Ascanium.—To relinquish, leave, desert, give up, abandon, quit, let slip: locum, quem ceperant, Cs.: captam Troiam, O.: fortunas morte: patrimonium: speratam praedam ex manibus, Cs.: quantum dimissa petitis praestent, H.: his tributa, remit, Ta.—Fig., to renounce, give up, abandon, forego, forsake, let go, lose, leave: rem frustra tentatam, Cs.: occasionem rei bene gerendae, Cs.: tantam fortunam ex manibus, Cs.: nullum tempus, quin, etc.: condiciones pacis, Cs.: suum ius: in amicitiis dimittendis: quaestionem: fugam, means of flight, V.: coeptum iter, O.: iniuriam inultam: iracundiam rei p. dimittere, sacrifice, Cs.: oblito pectore cuncta, Ct.: dimissa in discrimen dignitas, exposed, L.

    Latin-English dictionary > dī-mittō

  • 5 ēluviēs

        ēluviēs —, em, ē, f    [ex + 3 LV-], an overflow, inundation: eluvie mons est deductus in aequor, O.: maris, Ta.: eluvies iter morabantur, Cu.— A washing away, discharge: conducere Siccandam eluviem, removal of sewage, Iu.—Fig., of a ruinous law: civitatis.
    * * *
    flowing out, discharge; a flowing over, flood

    Latin-English dictionary > ēluviēs

  • 6 ex-solvō or exolvō

        ex-solvō or exolvō solvī, solūtus, ere,    to loose, unloose, set loose, release, deliver, free: te, T.: venas, to open, Ta.: toto paulatim se corpore, V. —Fig., to solve, resolve: nodum erroris, L.: obsidum, raise, Ta.: famem, satisfy, O. — To release, free, set free, liberate: me vituperatione: animos religione, L.: te suspicione, T.: plebem aere alieno, L.: curis, V.: alqm poenā, Ta. — To discharge, pay: nomina mea: multiplici iam sorte exsolutá, L.: pars multae regi exsolvitur, Ta. — To discharge, pay, fulfil, keep: quod promiserat: vota, L.: ius iurandum, L.: praemia, poenas alicui, award, L.: gratiam recte factis, L.: culpam, atone for, Ta.: fidem, L.: promissum suum, Ta.

    Latin-English dictionary > ex-solvō or exolvō

  • 7 fungor

        fungor fūnctus, ī, dep.    [1 FVG-], to busy oneself, be engaged, perform, execute, administer, discharge, observe, do: muneribus corporis: virtutis munere: barbarorum more, observe, N.: officio, perform: verniliter officiis, H.: dapibus, have done with, O.: caede, murder, O.: morte, die, O.: simulacra functa sepulcris, i. e. who have had experience of burial, O.: vice cotis, serve as, H.: ter aevo functus senex (Nestor), survived, H.: Virtute functi duces, whose duty is done, H.: possunt oculi fungi suo munere: officium, T.: militare munus, N.: alqd muneris in rem p., render: muneris fungendi gratia: ad suum munus fungendum.
    * * *
    fungi, functus sum V DEP
    perform, execute, discharge (duty); be engaged in (w/ABL of function)

    Latin-English dictionary > fungor

  • 8 praestō

        praestō adv.    [for * praesito, P. abl. of * prae-sino], at hand, ready, present, here: Ipsum praesto video, T.: domi Praesto apud me esse, T.: togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt: praesto est enim acerba memoria, always with me, L.: ubi est frater? Chaer. Praesto adest, T.— At hand, serviceable, helpful: Macroni vix videor praesto.—Usu. in the phrase, praesto esse, to be at hand, attend, wait upon, serve, aid, be helpful: praesto esse clientem tuum?: ius civile didicit, praesto multis fuit: saluti tuae praesto esse: ut ad omnia, quae tui velint, ita sim praesto, ut, etc. —With esse, to be in the way, meet, resist, oppose: quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt.
    * * *
    I
    at hand, ready
    II
    praestare, praestavi, praestatus V
    excel, exhibit; keep; perform, discharge, fulfill
    III
    praestare, praestiti, praestitus V
    excel, exhibit; keep; perform, discharge, fulfill

    Latin-English dictionary > praestō

  • 9 saliō

        saliō uī, saltus, īre    [2 SAL-], to leap, spring, bound, jump, hop: calamo salientes ducere pisces, O.: de muro, L.: in aquas, O.: ultra Limites clientium, H.: per praecipitia, L.: multa in tectis crepitans salit horrida grando, V.: Farre pio et saliente micā, H.—Fig.: aliena negotia Per caput saliunt, H.
    * * *
    I
    salire, salivi, salitus V TRANS
    salt, salt down, preserve with salt; sprinkle before sacrifice
    II
    salire, salivi, saltus V
    leap, jump; move suddenly/spasmodically (part of body under stress), twitch; spurt, discharge, be ejected under force (water/fluid); mount/cover (by stud)
    III
    salire, salui, saltus V
    leap, jump; move suddenly/spasmodically (part of body under stress), twitch; spurt, discharge, be ejected under force (water/fluid); mount/cover (by stud)

    Latin-English dictionary > saliō

  • 10 vomō

        vomō uī, itus, ere    [VOM-], to puke, spew, throw up, vomit: post cenam: vomens frustis gremium suum implevit: ab horā tertiā bibebatur, vomebatur.—To vomit forth, throw out, emit, discharge: (Charybdis) vomit fluctūs, O.: fumum, V.: animam, to breathe out, V.
    * * *
    vomere, vomui, vomitus V
    be sick, vomit; discharge, spew out; belch out

    Latin-English dictionary > vomō

  • 11 defungor

    dē-fungor, functus ( infin. pass. parag. defungier, Ter. Phorm. 5, 9, 32), 3, v. dep., to have done with, to acquit one's self of, to discharge an affair or an obligation (esp. an unwelcome, unpleasant one), to perform, finish (class.).
    (α).
    With abl.:

    aliquo studio,

    Lucr. 4, 963: tam vili munere orationis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24:

    omni populari concitatione,

    Cic. Sest. 34, 74:

    periculis,

    id. Rosc. Am. 8; Verg. A. 6, 83:

    tribus decumis pro una,

    Cic. Verr. 2, 3, 16: hoc mendacio, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1 fin.:

    imperio regis,

    Liv. 1, 4:

    proelio,

    id. 1, 25; cf.

    bello,

    id. 25, 35:

    consulis fato,

    id. 10, 29; cf.:

    fatalibus malis,

    Suet. Ner. 40:

    plurimorum morbis, perpaucis funeribus,

    Liv. 4, 52:

    poena,

    id. 2, 35; 29, 21:

    laboribus,

    Hor. Od. 3, 24, 15; Ov. F. 6, 541 et saep.; esp. of the finishing of this (troublesome) life ( poet. and in post-Aug. prose):

    vitā,

    to die, Verg. G. 4, 475; id. A. 6, 306; Curt. 5, 5, 13:

    suis temporibus,

    Hor. Ep. 2, 1, 22;

    but, sua morte,

    Suet. Caes. 89:

    honesta morte,

    Curt. 5, 25, 11; 8, 7, 5:

    terrā,

    Ov. M. 9, 254; cf. the foll. — Poet., with inanimate subjects:

    defunctum bello barbiton,

    discharged from the warfare of love, Hor. Od. 3, 26, 3.—
    (β).
    Absol.:

    nec adversus illos mercede defungor,

    nor do I discharge my obligation by the payment, Sen. Ben. 6, 16, 1: defunctus jam sum, now I am quit, i. e. safe, out of danger, Ter. Eun. prol. 15 Ruhnk.; cf. id. Ad. 3, 4, 63; id. Phorm. 5, 8, 32; Ov. M. 2, 9, 24.— To depart, die (not ante Aug.; cf.

    supra): dicitur prius esse defunctus,

    Quint. 5, 5, 2; Tac. A. 15, 22 fin.; Suet. Aug. 99:

    honesta morte,

    Curt. 5, 8, 11;

    hence, defunctus, = mortuus,

    deceased, defunct, Ov. Am. 1, 8, 108; Tac. A. 1, 1; 1, 7; Quint. 4, 1, 28; 5, 14, 15; Suet. Caes. 6; id. Aug. 8; 61; Vulg. Matth. 9. 18.— Plur.: defuncti, m., the dead, Sen. ad. Marc. 13, 2; id. Polyb. 9, 2; id. Ep. 63, 5; Plin. 2, 7, 5, § 27; 2, 68, 68, § 175 al. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > defungor

  • 12 dimitto

    dī-mitto, mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    With particular reference to the prep., to send different ways, to send apart, i. e.,
    A.
    [p. 582] To send out or forth in different directions, to send about (class.).
    (α).
    With acc.:

    Naevius pueros circum amicos dimittit,

    Cic. Quint. 6, 2:

    consules designatos circum provincias,

    Suet. Aug. 64:

    litteras circum municipia,

    Caes. B. C. 3, 22, 1; cf.:

    litteras circa praefectos,

    Liv. 42, 51:

    litteras per omnes provincias,

    Caes. B. C. 3, 79, 4;

    with which cf.: nuntios per agros,

    id. B. G. 6, 31, 2:

    librum per totam Italiam,

    Plin. Ep. 4, 7, 2:

    edicta per provincias,

    Suet. Galb. 10:

    certos per litora,

    Verg. A. 1, 577 et saep.:

    nuntios tota civitate Aeduorum,

    Caes. B. G. 7, 38, 9:

    nuntios in omnes partes,

    id. ib. 4, 19, 2; 4, 34, 5; cf. ib. 5, 49, 8; and poet.:

    aciem (i. e. oculos) in omnes partes,

    Ov. M. 3, 381:

    praefectos in finitimas civitates,

    Caes. B. G. 3, 7, 3; cf.:

    Manlium Faesulas,

    Sall. C. 27 et saep.:

    nuntios ad Centrones, etc.,

    Caes. B. G. 5, 39, 1; so with ad, id. ib. 6, 34, 8; id. B. C. 1, 52 fin. al.:

    legatos quoquoversus,

    id. B. G. 3, 23, 2; 7, 4, 5; id. B. C. 1, 36, 2:

    dimissos equites pabulandi causa,

    id. ib. 1, 80, 3; cf.

    equitatum,

    id. B. G. 7, 71, 5:

    omnem ab se equitatum,

    id. ib. § 1.— Trop.:

    animum ignotas in artes,

    Ov. M. 8, 188, directs, applies (al. demittit).—
    (β).
    Without object acc.:

    dimisit circum omnes propinquas regiones,

    Caes. B. C. 3, 112, 6:

    per provincias,

    Liv. 29, 37: ad amicos, Cic. Tull. Fragm. § 22; cf.:

    in omnes partis,

    Caes. B. G. 6, 43, 1.—
    B.
    To separate a multitude, to break up, dissolve; and subjectively, to dismiss (from one's self), to discharge, disband:

    senatu dimisso,

    Cic. Lael. 3, 12:

    senatum,

    id. Verr. 2, 4, 65:

    concilium,

    id. Leg. 2, 12, 31; id. Vatin. 2, 5; Caes. B. G. 1, 18; 1, 31; id. B. C. 1, 32, 4 et saep.; cf.

    conventum,

    Sall. C. 21 fin.: exercitum (a standing military t. t.; cf. Vell. 2, 52, 4), Caes. B. C. 1, 2, 6; 1, 9, 5 et saep.:

    plures manus (with diducere, and opp. continere manipulos ad signa),

    Caes. B. G. 6, 34, 5:

    delectum,

    Plaut. Rud. 4, 8, 15:

    convivium,

    to break up, Liv. 36, 29; Tac. A. 15, 30 et saep.
    II.
    With particular reference to the verb, to send away either an individual or a body; to let go, discharge, dismiss, release.
    A.
    Lit.:

    aliquem ab se et amandare in ultimas terras,

    Cic. Sull. 20, 57; so,

    aliquem ab se,

    id. Fam. 13, 63; Nep. Att. 4, 2:

    discedentem aliquem non sine magno dolore,

    id. ib. 12, 18 fin.:

    aliquos aequos placatosque,

    id. Or. 10, 34; so,

    aliquem incolumem,

    Caes. B. C. 1, 18, 4; 1, 23, 3:

    ex custodia,

    Liv. 23, 2, 14:

    e carcere,

    Just. 21, 1, 5:

    impunitum,

    Sall. C. 51, 5:

    saucium ac fugatum,

    Nep. Hann. 4:

    neminem nisi victum,

    id. ib. 3 et saep.; cf.:

    aliquem ludos pessumos, i. e. pessime ludificatum,

    Plaut. Rud. 3, 5, 12:

    uxorem,

    i. e. to put her away, repudiate her, Suet. Aug. 63 al.:

    Cossutia dimissa, quae desponsata fuerat, etc.,

    id. Caes. 1:

    sponsam intactam,

    id. Aug. 62: cf.

    also: aliquam e matrimonio,

    Suet. Tib. 49; v. also under no. B.:

    creditorem,

    i. e. to pay him, Dig. 31, '72:

    debitorem,

    i. e. to forgive him the debt, ib. 50, 9, 4:

    equos, in order to fight on foot,

    Tac. Agr. 37 fin.; Verg. A. 10, 366;

    but also in order to flee,

    Caes. B. C. 3, 69 fin.:

    hostem ex manibus,

    id. ib. 1, 64, 2; 3, 49, 2; cf.

    also: Demosthenem (i. e. his orations) e manibus,

    to put out of one's hands, to lay down, Cic. Or. 30; cf.:

    istos sine ulla contumelia dimittamus,

    id. de Or. 3, 17, 64:

    milites, in oppidum,

    Caes. B. C. 1, 21, 2:

    a turpissima suspicione,

    to free, relieve, Petr. 13, 4.— Absol.:

    dimittam, ut te velle video,

    Plaut. Trin. 4, 2, 106; Cic. de Or. 1, 28; Quint. 11, 3, 86 al. —
    2.
    Transf., of inanimate objects:

    eum locum, quem ceperant,

    to abandon, desert, Caes. B. C. 1, 44, 4:

    Italiam,

    id. ib. 1, 25, 4:

    ripas,

    id. B. G. 5, 18 fin.:

    complura oppida,

    Hirt. B. G. 8, 5:

    provinciam,

    Liv. 40, 43:

    captam Trojam,

    Ov. M. 13, 226 et saep.:

    fortunas morte,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.

    patrimonium,

    id. Caecin. 26 fin.:

    speratam praedam ex manibus,

    Caes. B. G. 6, 8, 1:

    signa ex metu,

    id. B. C. 3, 69 fin.; cf.

    arma,

    Sen. Ep. 66 fin.; Luc. 3, 367 et saep.— Esp.: dimissis manibus, with hands relaxed, i. e. in all haste:

    ibi odos dimissis manibus in caelum volat,

    Plaut. Ps. 3, 2, 52; cf.:

    dimissis pedibus,

    id. ib. v. 54:

    dimissis manibus fugere domum,

    id. Ep. 3, 1, 16.—
    B.
    Trop., to renounce, give up, abandon, forego, forsake:

    ista philosophia, quae nunc prope dimissa revocatur,

    Cic. Ac. 2, 4, 11:

    rem saepius frustra tentatam,

    Caes. B. C. 1, 26 fin.:

    exploratam victoriam,

    id. B. G. 7, 52, 2:

    oppugnationem,

    id. ib. 7, 17, 4; id. B. C. 3, 73, 1:

    occasionem rei bene gerendae,

    id. B. G. 5, 57, 1; cf. id. B. C. 1, 72, 4; 3, 25, 4:

    rei gerendae facultatem,

    id. ib. 1, 28, 2;

    3, 97, 1: omnem rei frumentariae spem,

    id. ib. 1, 73, 1:

    condiciones pacis,

    id. ib. 1, 26, 2:

    principatum,

    id. B. G. 6, 12, 6:

    tempus,

    id. ib. 2, 21 fin.; Cic. de Or. 2, 21, 89:

    suum jus (opp. retinere),

    id. Balb. 13, 31:

    vim suam,

    id. Fam. 9, 12: libertatem; id. Planc. 34 fin.:

    amicitias,

    id. Lael. 21:

    commemorationem nominis nostri,

    id. Arch. 11 fin.:

    quaestionem,

    id. Verr. 2, 2, 30:

    curam,

    id. Att. 14, 11; Tac. Or. 3:

    praeterita, instantia, futura pari oblivione,

    id. H. 3, 36:

    matrimonia,

    Suet. Calig. 25:

    fugam,

    Verg. A. 11, 706:

    coeptum iter,

    Ov. M. 2, 598:

    cursus,

    id. ib. 11, 446 et saep.:

    tantam fortunam ex manibus,

    Caes. B. G. 6, 37 fin.:

    studium et iracundiam suam rei publicae dimittere, i. q. condonare,

    to sacrifice to the good of the state, id. B. C. 3, 69, 3; cf.:

    tributa alicui,

    i. e. to remit, Tac. H. 3, 55:

    laudibus nomen alicujus in longum aevum,

    to transmit, Luc. 1, 448:

    dimissum quod nescitur, non amittitur,

    is foregone, not lost, Pub. Syr. 138 (Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > dimitto

  • 13 egero

    ē-gĕro, gessi, gestum, 3, v. a., to carry, bear or bring out, to lead or draw out, to discharge (not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    praedam ex hostium tectis,

    Liv. 6, 3 Drak.; cf. id. 9, 31; 25, 25:

    pecuniam ex aerario,

    id. 30, 39 fin.:

    fluctus (e navi),

    Ov. M. 11, 488:

    stercus e columbariis,

    Col. 2, 14, 1:

    humanas opes a Veiis,

    Liv. 5, 22:

    humum scrobibus,

    Col. 2, 2, 19; Ov. M. 7, 243:

    tantum nivis,

    Liv. 21, 37:

    silices umeris,

    Plin. 33, 4, 21, §

    71: aquam vomitu,

    to discharge, void, vomit, Curt. 7, 5; cf.

    dapes,

    Ov. M. 6, 664:

    urinam,

    Plin. 29, 5, 32, § 102:

    sanguinem,

    id. 31, 6, 33, § 62; Ov. M. 10, 136:

    multum vitalis spiritus,

    Tac. A. 15, 64:

    viscera sua,

    Vulg. 2 Par. 21, 19.—Of inanimate subjects:

    gravitas caeli egerit populos,

    drives out, drives forth, Sen. Ep. 91.—
    B.
    Poet. for efferre (I. B. 1.), to carry to the grave: (Phoebus) egessit avidis Dorica castra (i. e. Graecos) rogis (dat.), sent the Greeks to the funeral piles; acc. to others, exhausted, made empty the Grecian camp, Prop. 4 (5), 6, 34; Stat. Th. 1, 37.—
    II.
    Trop.: tales pietas paritura querelas Egerit, pours forth, prodit, Luc. 2, 64; cf.:

    iras ululatibus,

    Sil. 4, 280:

    sermones, i. q. edere,

    Sen. Ep. 66, 4:

    expletur lacrimis egeriturque dolor,

    is expelled, Ov. Tr. 4, 3, 38:

    tota querelis Egeritur fletuque dies,

    i. e. is passed, spent, Val. Fl. 8, 455:

    noctem metu,

    id. 5, 299:

    animam,

    Luc. 3, 718.

    Lewis & Short latin dictionary > egero

  • 14 exsolvo

    ex-solvo, solvi, sŏlūtum, 3 ( per diaeresin exsolŭātur, Lucr. 1, 811:

    exsolŭïsse,

    Ov. F. 4, 534; cf. solvo, init.), v. a., to loose, unloose, to unbind, untie, undo (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    nexus,

    Lucr. 1, 220: Am. Agedum, eam solve cistulam. So. Quid ego istam exsolvam? undo, unseal, Plaut. Am. 2, 2, 152:

    properans exsolvi restim,

    id. Rud. 2, 3, 37:

    catenas Caecinae,

    Tac. H. 3, 31:

    vincula,

    id. A. 3, 33; id. H. 3, 12:

    pugionem a latere,

    to ungird, id. H. 3, 68:

    venas praebere exsolvendas,

    to be opened, id. A. 4, 22; 11, 3; 16, 17:

    brachia ferro eodem ictu,

    id. ib. 15, 63:

    amictus,

    to pull off, Stat. S. 1, 5, 53:

    venenum exsoluta alvo transmisit,

    i. e. in a flux, diarrhœa, Tac. A. 13, 15.—Of an inanimate subject:

    (ignis) exsolvit glaciem,

    dissolves, melts, Lucr. 6, 878.—
    B.
    In partic.
    1.
    To set loose, release, deliver, free (mostly poet.):

    aliquem vinclis,

    Plaut. Truc. 4, 3, 10; so,

    exsolutus vinculis,

    Suet. Ner. 49:

    jube sis me exsolvi cito,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 16 sq.:

    sese e nervis (animae),

    Lucr. 3, 696; cf. id. 1, 811:

    se paulatim corpore (said of one dying),

    Verg. A. 11, 829:

    quo (sanguine),

    Tac. H. 5, 6.—
    2.
    In mercant. lang. (qs. to free from obligation, v. solvo, to discharge, pay a debt): nomina mea, per deos, expedi, exsolve (for which, shortly after: hoc quod debeo plane expedias et solutum relinquas), Cic. Att. 16, 6, 3:

    aes alienum,

    Plin. Ep. 3, 11, 2:

    pretium,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    multiplicem sortem,

    Liv. 6, 14, 7:

    dotem uxori,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 56:

    legata,

    Tac. A. 1, 36 fin. et saep. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to throw off, lay aside, rid one's self of a thing:

    legis nexus,

    Tac. A. 3, 28 fin.:

    metus,

    i. e. to lay aside, Luc. 5, 259:

    pudorem,

    Stat. Ach. 1, 565:

    robur peditum ad exsolvendum obsidium ducit,

    i. e. to raise, Tac. A. 3, 39.—
    B.
    In partic.
    1.
    To release, free from any thing:

    animum artis nodis religionum,

    Lucr. 1, 932; 4, 7:

    animos religione,

    Liv. 8, 9, 13:

    populum religione,

    id. 3, 20, 4:

    se occupationibus,

    Cic. Fam. 7, 1, 5:

    aliquem errore, suspicione,

    Ter. Hec. 5, 2, 26:

    aliquem aere alieno,

    Liv. 6, 14, 11:

    curis,

    Verg. A. 4, 652:

    sollicitudine,

    Plin. Ep. 1, 22, 11:

    contumeliā,

    Tac. A. 13, 36:

    poenā,

    id. ib. 14, 12:

    custode,

    id. ib. 12, 46 et saep.—
    2.
    To discharge, pay a debt or an obligation:

    de tertio genere se scripsit dicturum, nec exsolvit quod promiserat,

    but did not keep his promise, Cic. Off. 3, 2, 7:

    vota (deo),

    Plaut. Am. 3, 2, 67; Liv. 21, 21, 9 (opp. se obligare):

    jus jurandum,

    id. 24, 18, 5:

    fidem,

    to fulfil one's promise, id. 26, 31, 10:

    praemia, poenas alicui,

    to award, id. 26, 40, 15:

    gratiam recte factis, alicujus,

    id. 28, 25, 6; cf.

    grates,

    to render, give, Tac. A. 14, 13:

    beneficia,

    to repay, requite, id. ib. 11, 18; cf.:

    vicem beneficio,

    id. H. 4, 3:

    poenas morte,

    to suffer, id. A. 1, 10; cf. Vell. 2, 88 fin.
    3.
    To solve, explain any thing enigmatical or obscure:

    perfacile est parili ratione exsolvere nobis, quare, etc.,

    Lucr. 2, 381.

    Lewis & Short latin dictionary > exsolvo

  • 15 fungor

    fungor, functus, fungi, v. dep. [kindred to Sanscr. bhuj-, frui], to busy one's self with or be engaged in something; to perform, execute, administer, discharge, observe, do (syn.: administro, defungor); constr. with abl., rarely with acc. or absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With abl.:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22; cf.:

    populari munere,

    id. Rep. 3, 35:

    virtutis perfectae perfecto munere,

    id. Tusc. 1, 45, 109; so,

    munere,

    id. Rep. 1, 7; 5, 2; id. Off. 2, 16, 57; 2, 20, 70; id. Brut. 16, 63; id. Leg. 1, 3, 10; Caes. B. G. 7, 25, 3; Hor. Ep. 1, 9, 5 al.; cf.:

    magnificentissimā aedilitate,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    consulatu,

    Suet. Caes. 23; id. Galb. 3:

    praeturā,

    id. Tib. 4; id. Claud. 24; 38; id. Gram. 7:

    quaesturā,

    id. Aug. 36:

    magisterio,

    id. Dom. 4:

    potius barbarorum quam illius more,

    to observe, Nep. Con. 3, 4:

    funguntur officio,

    perform, Cic. Cael. 9, 21:

    officio rhetoris,

    Quint. 2, 1, 6; Suet. Claud. 29; cf. Hor. S. 2, 6, 109: cum suam vicem functus officio sit, had filled his own place as husband, Liv. 1, 9, 15:

    legationibus,

    Quint. 3, 2, 4:

    militiā,

    Suet. Gram. 9:

    oppugnationibus et acie feliciter,

    Vell. 2, 95, 2: sacris, Hor. A. P. 224:

    laboribus,

    id. C. 2, 18, 38; cf.

    periculis,

    Just. 7, 4:

    dapibus,

    to have done with the food, Ov. F. 2, 791:

    caede,

    to murder, id. H. 14, 19:

    morte,

    to die, id. M. 11, 583; Vell. 2, 49, 1;

    for which also: fato,

    Ov. M. 11, 559; Quint. 3, 7, 10; Suet. Calig. 6; Val. Max. 1, 8, 5 ext.:

    vitā,

    Gell. 20, 2, 3; Lact. 2, 1, 1; Dig. 48, 5, 11 fin.; 49, 17, 14:

    voto,

    to pay a vow, Just. 9, 2:

    fungar vice cotis,

    to serve instead of, Hor. A. P. 304:

    indicis partibus,

    Plin. Ep. 3, 5, 2:

    ter aevo functus senex (Nestor),

    who had lived through, enjoyed, Hor. C. 2, 9, 13; cf.:

    functo longissima statione mortali,

    Vell. 2, 131, 2:

    virtute functi duces,

    who have shown, exhibited, Hor. C. 4, 15, 29; cf.:

    omni virtute functa (femina),

    Quint. 6 praef. §

    5.—Of things: possunt aliquando oculi non fungi suo munere,

    Cic. Div. 1, 32, 71:

    aliquae (vocales) officio consonantium fungantur,

    Quint. 1, 4, 10:

    levissima quaeque (quaestio) primo loco fungitur,

    id. 3, 6, 8 Spald. N. cr.:

    res eadem perorationis vice fungitur,

    id. 4, 3, 11; cf. id. 4, 1, 75.—
    (β).
    With acc. (so always in Plaut. and Ter. except officiis, Ter. Ad. 4, 3, 12; but in class. prose only once in Nep.; v. infra): ingentia munera fungi, Lucil. ap. Non. 497, 12:

    munus,

    id. ib. 10; Plaut. Men. 1, 4, 5; id. Trin. prol. 1; 2, 2, 73:

    militare munus fungens,

    Nep. Dat. 1, 2 al.: officium, Pac. ap. Non. 497, 16 (Trag. Rel. v. 129 Rib.); Titin. ib. 6 (Com. Rel. v 48 ib.); Turp. ib. 13; Ter. Heaut. 1, 1, 14; 3, 3, 19; id. Ad. 3, 4, 18; id. Phorm. 2, 1, 51:

    sine me alliatum fungi fortunas meas,

    Plaut. Most. 1, 1, 45:

    Mago diem fungitur relictis duobus filiis,

    i. e. dies, Just. 19, 1, 1:

    mala multa animus contagibu' fungitur ejus,

    i. e. suffers, Lucr. 3, 734.—
    (γ).
    In gerundive, as v.a.:

    muneris fungendi gratia,

    Cic. Rep. 1, 17; cf. Hirt. B. G. 8, 12, 3; Cic. Att. 1, 1, 2:

    ad suum munus fungendum,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    per speciem alienae fungendae vicis,

    Liv. 1, 41, 6:

    spes facta militiae fungendae potioribus ducibus,

    id. 24, 21, 3.—
    (δ).
    Absol. (very rare):

    at facere et fungi sine corpore nulla potest res,

    i. e. to suffer, Lucr. 1, 443 sq.;

    so 3, 168: pro fultura et substructione fungentur fundamenta,

    will serve, Col. 1, 5, 9: nec livida tabes Invidiae functis quamquam et jam lumine cassis Defuit, i. e. to the dead, =defunctis, Stat. Th. 2, 15; cf.:

    omnia functa Aut moritura vides,

    id. S. 2, 1, 209; id. Th. 4, 483; 511; Albin. 1,393; Aus. Ep.33.
    II.
    In partic., to perform, discharge, contribute, pay any thing due from one:

    hoc vobis est statuendum, quid aratorem ipsum arationis nomine muneris in re publica fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    per omnes annos atque omnia bella duplici numero se militum equitumque fungi,

    Vell. 2, 15, 3:

    cum eo sumptu res publica fungatur,

    Tac. A. 14, 21:

    qui fenus exercent, omnibus patrimonii intributionibus fungi debent, etsi possessionem non habeant,

    Dig. 50, 1, 22 fin.
    In pass.
    signif. (post-class. and very rare):

    pretia rerum non ex affectione, nec utilitate singulorum, sed communiter fungi,

    are not taken, Dig. 9, 2, 33:

    dos, quae semel functa est, amplius fungi non potest,

    Ulp. Fragm. 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > fungor

  • 16 impello

    impello ( inp-), pŭli, pulsum, 3 (archaic inf. pres. pass. inpellier, Lucr. 6, 1060), v. a. [in-pello], to push, drive, or strike against a thing; to strike, reach.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet.):

    cavum conversa cuspide montem Impulit in latus,

    Verg. A. 1, 82:

    vocales impellere pollice chordas,

    to strike, Tib. 2, 5, 3; cf. Ov. M. 10, 145:

    aequora remis,

    id. ib. 3, 657; cf.:

    infidum remis marmor,

    Verg. G. 1, 254:

    impellunt animae lintea Thraciae,

    swell, Hor. C. 4, 12, 2:

    auras mugitibus,

    Ov. M. 3, 21; cf.:

    maternas aures Luctus,

    Verg. G. 4, 349:

    sensus,

    Lucr. 1, 303:

    colles canoris plausibus, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 175: cui patuere Alpes saxa impellentia caelum,

    Sil. 11, 217: cum fretum non impulit Ister, does not strike, i. e. does not empty into, Luc. 5, 437:

    impulsum ab eo dextri pedis pollice,

    Suet. Calig. 57:

    subitus antennas impulit ignis,

    Juv. 12, 19.—
    B.
    In partic., with the access. idea of motion, to drive forward, set in motion, urge on, impel (class.):

    biremes subjectis scutulis impulsas vectibus in interiorem partem transduxit,

    Caes. B. C. 3, 40, 4:

    (navem) triplici versu (remorum),

    Verg. A. 5, 119:

    puppim remis velisque,

    Sil. 1, 568:

    ratem (levis aura),

    Ov. M. 15, 697:

    currum,

    Val. Fl. 6, 6:

    equum calce,

    Sil. 7, 697; cf.:

    cornipedem planta,

    id. 2, 71:

    Zephyris primum impellentibus undas,

    Verg. G. 4, 305:

    fluctus (ventus),

    Petr. 114:

    aequor velis,

    Tac. A. 2, 23:

    praemissus eques postremos ac latera impulit,

    id. ib. 2, 17: utque impulit arma, i. e. brandished, flourished, Verg. A. 8, 3:

    remos,

    id. ib. 4, 594:

    sagittam nervo,

    to shoot, discharge, Ov. M. 11, 325:

    semen vehementius urinam impellit,

    drives down, promotes the discharge of, Plin. 24, 19, 118, § 180:

    praecipitantem igitur impellamus et perditum prosternamus,

    give a push to, Cic. Clu. 26, 70; Tac. A. 4, 22:

    procumbunt orni, nodosa impellitur ilex,

    is overthrown, thrown down, Luc. 3, 440:

    impulit aciem,

    forced to give way, broke, Liv. 9, 40, 9; cf.:

    hostem primo impetu impulit,

    id. 9, 27, 9:

    impulsis hostibus castra cepit,

    Vell. 2, 70, 1:

    impulit Vitellianos modica caede,

    Tac. H. 3, 16:

    quem (hostem) si inpellere maturasset,

    id. ib. 4, 34;

    78 al.— Designating the limit: in fugam atque in latebras impellere,

    Cic. Rab. Perd. 8, 22:

    se in vulnus,

    Vell. 2, 70 fin.:

    inque meos ferrum flammasque Penates Impulit,

    Ov. M. 12, 552:

    ferrum capulo tenus,

    Sil. 9, 382:

    (Aufidus) in aequora fluctus,

    id. 7, 482; 14, 429:

    jamque diem ad metas defessis Phoebus Olympo Impellebat equis,

    id. 11, 270.
    II.
    Trop.
    A.
    To move to a thing; to impel, incite, urge; esp., to instigate, stimulate, persuade (the predom. signif. in good prose); constr. usu. with aliquem in or ad aliquid and ut; less freq. with a terminal adverb, the inf., the simple acc., or absol.
    (α).
    Aliquem in aliquid:

    nisi eum di immortales in eam mentem impulissent, ut, etc.,

    Cic. Mil. 33, 89:

    hic in fraudem homines impulit,

    id. Pis. 1, 1; id. Lael. 24, 89; and:

    in fraudem impulsus,

    id. Deiot. 12, 32:

    in sermonem,

    id. de Or. 2, 89, 363:

    in plurimas animum audientium species impellere,

    Quint. 12, 10, 43.—
    (β).
    Aliquem ad aliquid (so most freq.):

    ad quam quemque artem putabat esse aptum, ad eam impellere atque hortari solebat,

    Cic. de Or. 1, 28, 126:

    ad veterum annalium memoriam comprehendendam impulsi atque incensi,

    id. Brut. 5, 19:

    facile ad credendum,

    id. Rep. 2, 10:

    aliquos ad omne facinus,

    id. ib. 6, 1:

    ad maleficium,

    Auct. Her. 2, 21, 34:

    ad injuriam faciendam,

    Cic. Fl. 34, 85:

    ad scelus,

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ad bellum,

    id. Sull. 13, 36:

    ad crudelitatem,

    Quint. 8, 3, 85:

    ad metum, cupiditatem, odium, conciliationem,

    id. 3, 8, 12 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    quae causa nos impulerit, ut haec tam sero litteris mandaremus,

    Cic. N. D. 1, 4, 7; cf. id. de Sen. 21, 77:

    Germanos tam facile impelli, ut in Galliam venirent,

    Caes. B. G. 4, 16, 1; Cic. N. D. 2, 66, 166; id. Rep. 3, 2; id. Fin. 3, 20, 65; Hor. Ep. 2, 2, 51 et saep.—
    (δ).
    With a terminal adv.:

    dum in dubio est animus, paulo momento huc illuc impellitur,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    impulit huc animos,

    Luc. 8, 454:

    voluntates impellere quo velit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30.—
    (ε).
    With inf.:

    fuerunt quos pavor nando capessere fugam impulerit,

    Liv. 22, 6, 7:

    quae mens tam dira Impulit his cingi telis?

    Verg. A. 2, 520; Tac. A. 6, 45; 13, 10:

    quendam impulit servilem ei amorem obicere,

    id. ib. 14, 60; Hor. C. 3, 7, 14; Stat. Th. 10, 737; Just. 3, 1, 3; 5, 1, 4; 29, 4, 5.—
    (ζ).
    With the simple acc.:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat quovis sermone,

    to arouse, address, Hor. S. 1, 3, 65; Val. Fl. 4, 486:

    cum praetor lictorem impellat,

    Juv. 3, 128:

    quis modo casus impulit hos,

    id. 15, 120:

    vernacula multitudo, lasciviae sueta, impellere ceterorum rudes animos,

    to instigate, stimulate, Tac. A. 1, 31 Ritter. (Nipperd. implere).—In pass.:

    (ut) qui audiunt aut impellantur aut reflectantur,

    Cic. de Or. 2, 77, 312:

    Bellovacos impulsos ab suis principibus ab Aeduis defecisse,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    vel iratum vel impulsum ab aliis,

    Quint. 11, 1, 71:

    hac fama impulsus Chremes ultro ad me venit,

    Ter. And. 1, 1, 72:

    impulsus irā... Quibus iris impulsus,

    id. Hec. 3, 5, 35:

    furore atque amentia impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4:

    hac impulsi occasione,

    id. ib. 7, 1, 3:

    Induciomari nuntiis impulsi,

    id. ib. 5, 26, 2:

    Cassandrae impulsus furiis,

    Verg. A. 10, 68 et saep.:

    quia et initio movendus sit judex et summo impellendus,

    Quint. 7, 1, 10:

    cum simul terra, simul mari bellum impelleretur,

    Tac. Agr. 25; cf.:

    impulsum bellum,

    Luc. 7, 5; 7, 330.—
    (η).
    Absol.: cui (daimoniôi) sempel ipse paruerit, numquam impellenti, saepe revocanti, Cic. Div. 1, 54, 122:

    qui nullo impellente fallebant,

    id. Fl. 8, 20:

    uno ictu frequenter impellunt (sententiae),

    Quint. 12, 10, 48.—
    B.
    To overthrow, subdue, destroy (rare): praecipitantem igitur impellamus, et perditum prosternamus, Cic. Clu. 26, 70:

    miseri post fata Sychaei... Solus hic (Aeneas) inflexit sensus animumque labantem Impulit,

    i. e. has completely subdued, Verg. A. 4, 23:

    impellere ruentem,

    to destroy completely, Tac. H. 2, 63 fin.:

    inpulsas Vitellii res audietis,

    id. ib. 3, 2:

    inmenso Achaicae victoriae momento ad impellendos mores,

    Plin. 33, 11, 53, § 149:

    impulsum bellum,

    i. e. brought near to a close, Luc. 5, 330:

    impellens quidquid sibi, summa petenti, obstaret,

    id. 1, 149:

    tum leviter est temptatum,... et nunc maximo temporum nostrorum auctore prope inpulsum,

    Quint. 3, 4, 2 Spald. N. cr.

    Lewis & Short latin dictionary > impello

  • 17 impleo

    implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:

    implerunt,

    Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:

    impleris,

    Hor. Epod. 17, 59:

    implerit,

    Ov. M. 6, 111:

    implerint,

    Cic. Agr. 2, 18, 47:

    implerat,

    Ov. M. 9, 280 al.:

    implessem,

    Verg. A. 4, 605:

    implesset,

    Ov. M. 9, 667:

    inplesse,

    Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,

    Cic. Phil. 2, 25, 63:

    implevitque mero pateram,

    Verg. A. 1, 729:

    foros flammis,

    id. ib. 4, 605:

    herbarum suco expresso caput impleatur,

    i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,

    caput calido oleo,

    id. 4, 2, 1 med.:

    cibis vinoque venas,

    Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:

    fusti istorum caput,

    Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.

    in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,

    id. Cas. 1, 35:

    tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,

    Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:

    Neptunus ventis implevit vela secundis,

    filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—
    (β).
    Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.

    compleo): ollam denariorum implere,

    Cic. Fam. 9, 18, 4.—
    (γ).
    With a simple acc.:

    id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,

    Col. 12, 36:

    alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,

    Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill with food, to satisfy, satiate:

    praeparatā nos implevimus cenā,

    Petr. 16:

    implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,

    satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,

    vis impleri, mid.,

    Juv. 5, 75; cf.:

    se interdiu,

    Cels. 1, 2 fin.
    2.
    To fill, to make fleshy, fat, stout:

    si aqua inter cutem quem implevit,

    Cels. 2, 8 med.:

    implet corpus modica exercitatio, etc.,

    makes fat, id. 1, 3 med.:

    nascentes implent conchylia lunae,

    fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:

    Nomentanae vites se frequenter implent,

    Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:

    (Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,

    Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —
    3.
    To fill up, amount to a certain measure:

    mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,

    Ov. M. 8, 748:

    arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,

    Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:

    luna quater junctis implerat cornibus orbem,

    Ov. M. 2, 344; 7, 530.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to fill, make full.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    impune ut urbem nomine impleris meo,

    Hor. Epod. 17, 59:

    urbem tumultu,

    Liv. 24, 26, 12; cf.:

    voce deos,

    Val. Fl. 2, 167:

    aliquem hortatibus,

    id. 4, 81:

    aliquem spe,

    Just. 29, 4 fin.:

    pectus falsis terroribus,

    Hor. Ep. 2, 1, 212:

    scopulos lacrimosis vocibus,

    Verg. A. 11, 274:

    multitudinem exspectatione vana,

    Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:

    milites praeda,

    satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:

    omnia terrore,

    id. 9, 24, 8:

    anxiis curis,

    id. 1, 56, 4 et saep.:

    vacua causarum conviciis,

    Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:

    rem alioqui levem sententiarum pondere,

    Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:

    cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,

    have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:

    se caedibus,

    Sil. 9, 528:

    te ager vitibus implet,

    enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:

    omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,

    were thronged, Liv. 3, 5, 14.—
    (β).
    Aliquid ( aliquem) alicujus rei:

    celeriter adulescentem suae temeritatis implet,

    Liv. 1, 46, 8:

    omnia erroris mutui,

    id. 4, 41, 7:

    aliquem spei animorumque,

    id. 7, 7, 5:

    aliquem religionis,

    id. 5, 28, 4:

    hostes fugae et formidinis,

    id. 10, 14, 20 et saep.—
    (γ).
    With the simple acc.:

    acta magni Herculis implerant terras,

    Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:

    quod tectum magnus hospes impleveris,

    hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:

    non semper implet (Demosthenes) aures meas,

    does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:

    odium novercae,

    Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:

    urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),

    Liv. 4, 30, 8:

    nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,

    Juv. 14, 215:

    vestigia alicujus,

    to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:

    ceras pusillas,

    i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:

    ceras capaces,

    id. 1, 63:

    tabulas,

    id. 2, 58:

    vices,

    Claud. VI. Cons. Hon. 432.—
    (δ).
    With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:

    puer, qui nondum impleverat annum,

    Ov. M. 9, 338:

    octavum et nonagesimum annum,

    Quint. 3, 1, 14; cf.:

    me quater undenos sciat implevisse Decembres,

    Hor. Ep. 1, 20, 27:

    vitae cursum,

    Plin. 7, 16, 16, § 75:

    finem vitae sponte an fato,

    Tac. A. 2, 42 fin.:

    impleta ut essent sex milia,

    Liv. 33, 14; cf.:

    cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,

    Vell. 2, 20, 4:

    si numerum, si tres implevero,

    Juv. 9, 90.—
    2.
    With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:

    ne id profiteri videar, quod non possim implere,

    Cic. Clu. 18, 51; cf.

    promissum,

    Plin. Ep. 2, 12, 6:

    munia sua,

    Tac. A. 3, 53:

    incohatas delationes,

    Dig. 48, 1, 5:

    consilium,

    Tac. H. 1, 16:

    vera bona,

    id. Agr. 44:

    fata,

    Liv. 1, 7, 11:

    utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,

    Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):

    impleverim!

    id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:

    desideria naturae,

    Curt. 6, 2, 3:

    exsequiarum officium,

    Just. 23, 2, 8:

    religionis officium,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:

    hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),

    id. 6, 6, 15:

    mandatum,

    Gai. Inst. 3, 161:

    legem,

    Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:

    implere censorem,

    i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—
    3.
    Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:

    infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,

    Quint. 5, 13, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > impleo

  • 18 inpello

    impello ( inp-), pŭli, pulsum, 3 (archaic inf. pres. pass. inpellier, Lucr. 6, 1060), v. a. [in-pello], to push, drive, or strike against a thing; to strike, reach.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet.):

    cavum conversa cuspide montem Impulit in latus,

    Verg. A. 1, 82:

    vocales impellere pollice chordas,

    to strike, Tib. 2, 5, 3; cf. Ov. M. 10, 145:

    aequora remis,

    id. ib. 3, 657; cf.:

    infidum remis marmor,

    Verg. G. 1, 254:

    impellunt animae lintea Thraciae,

    swell, Hor. C. 4, 12, 2:

    auras mugitibus,

    Ov. M. 3, 21; cf.:

    maternas aures Luctus,

    Verg. G. 4, 349:

    sensus,

    Lucr. 1, 303:

    colles canoris plausibus, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 175: cui patuere Alpes saxa impellentia caelum,

    Sil. 11, 217: cum fretum non impulit Ister, does not strike, i. e. does not empty into, Luc. 5, 437:

    impulsum ab eo dextri pedis pollice,

    Suet. Calig. 57:

    subitus antennas impulit ignis,

    Juv. 12, 19.—
    B.
    In partic., with the access. idea of motion, to drive forward, set in motion, urge on, impel (class.):

    biremes subjectis scutulis impulsas vectibus in interiorem partem transduxit,

    Caes. B. C. 3, 40, 4:

    (navem) triplici versu (remorum),

    Verg. A. 5, 119:

    puppim remis velisque,

    Sil. 1, 568:

    ratem (levis aura),

    Ov. M. 15, 697:

    currum,

    Val. Fl. 6, 6:

    equum calce,

    Sil. 7, 697; cf.:

    cornipedem planta,

    id. 2, 71:

    Zephyris primum impellentibus undas,

    Verg. G. 4, 305:

    fluctus (ventus),

    Petr. 114:

    aequor velis,

    Tac. A. 2, 23:

    praemissus eques postremos ac latera impulit,

    id. ib. 2, 17: utque impulit arma, i. e. brandished, flourished, Verg. A. 8, 3:

    remos,

    id. ib. 4, 594:

    sagittam nervo,

    to shoot, discharge, Ov. M. 11, 325:

    semen vehementius urinam impellit,

    drives down, promotes the discharge of, Plin. 24, 19, 118, § 180:

    praecipitantem igitur impellamus et perditum prosternamus,

    give a push to, Cic. Clu. 26, 70; Tac. A. 4, 22:

    procumbunt orni, nodosa impellitur ilex,

    is overthrown, thrown down, Luc. 3, 440:

    impulit aciem,

    forced to give way, broke, Liv. 9, 40, 9; cf.:

    hostem primo impetu impulit,

    id. 9, 27, 9:

    impulsis hostibus castra cepit,

    Vell. 2, 70, 1:

    impulit Vitellianos modica caede,

    Tac. H. 3, 16:

    quem (hostem) si inpellere maturasset,

    id. ib. 4, 34;

    78 al.— Designating the limit: in fugam atque in latebras impellere,

    Cic. Rab. Perd. 8, 22:

    se in vulnus,

    Vell. 2, 70 fin.:

    inque meos ferrum flammasque Penates Impulit,

    Ov. M. 12, 552:

    ferrum capulo tenus,

    Sil. 9, 382:

    (Aufidus) in aequora fluctus,

    id. 7, 482; 14, 429:

    jamque diem ad metas defessis Phoebus Olympo Impellebat equis,

    id. 11, 270.
    II.
    Trop.
    A.
    To move to a thing; to impel, incite, urge; esp., to instigate, stimulate, persuade (the predom. signif. in good prose); constr. usu. with aliquem in or ad aliquid and ut; less freq. with a terminal adverb, the inf., the simple acc., or absol.
    (α).
    Aliquem in aliquid:

    nisi eum di immortales in eam mentem impulissent, ut, etc.,

    Cic. Mil. 33, 89:

    hic in fraudem homines impulit,

    id. Pis. 1, 1; id. Lael. 24, 89; and:

    in fraudem impulsus,

    id. Deiot. 12, 32:

    in sermonem,

    id. de Or. 2, 89, 363:

    in plurimas animum audientium species impellere,

    Quint. 12, 10, 43.—
    (β).
    Aliquem ad aliquid (so most freq.):

    ad quam quemque artem putabat esse aptum, ad eam impellere atque hortari solebat,

    Cic. de Or. 1, 28, 126:

    ad veterum annalium memoriam comprehendendam impulsi atque incensi,

    id. Brut. 5, 19:

    facile ad credendum,

    id. Rep. 2, 10:

    aliquos ad omne facinus,

    id. ib. 6, 1:

    ad maleficium,

    Auct. Her. 2, 21, 34:

    ad injuriam faciendam,

    Cic. Fl. 34, 85:

    ad scelus,

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ad bellum,

    id. Sull. 13, 36:

    ad crudelitatem,

    Quint. 8, 3, 85:

    ad metum, cupiditatem, odium, conciliationem,

    id. 3, 8, 12 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    quae causa nos impulerit, ut haec tam sero litteris mandaremus,

    Cic. N. D. 1, 4, 7; cf. id. de Sen. 21, 77:

    Germanos tam facile impelli, ut in Galliam venirent,

    Caes. B. G. 4, 16, 1; Cic. N. D. 2, 66, 166; id. Rep. 3, 2; id. Fin. 3, 20, 65; Hor. Ep. 2, 2, 51 et saep.—
    (δ).
    With a terminal adv.:

    dum in dubio est animus, paulo momento huc illuc impellitur,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    impulit huc animos,

    Luc. 8, 454:

    voluntates impellere quo velit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30.—
    (ε).
    With inf.:

    fuerunt quos pavor nando capessere fugam impulerit,

    Liv. 22, 6, 7:

    quae mens tam dira Impulit his cingi telis?

    Verg. A. 2, 520; Tac. A. 6, 45; 13, 10:

    quendam impulit servilem ei amorem obicere,

    id. ib. 14, 60; Hor. C. 3, 7, 14; Stat. Th. 10, 737; Just. 3, 1, 3; 5, 1, 4; 29, 4, 5.—
    (ζ).
    With the simple acc.:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat quovis sermone,

    to arouse, address, Hor. S. 1, 3, 65; Val. Fl. 4, 486:

    cum praetor lictorem impellat,

    Juv. 3, 128:

    quis modo casus impulit hos,

    id. 15, 120:

    vernacula multitudo, lasciviae sueta, impellere ceterorum rudes animos,

    to instigate, stimulate, Tac. A. 1, 31 Ritter. (Nipperd. implere).—In pass.:

    (ut) qui audiunt aut impellantur aut reflectantur,

    Cic. de Or. 2, 77, 312:

    Bellovacos impulsos ab suis principibus ab Aeduis defecisse,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    vel iratum vel impulsum ab aliis,

    Quint. 11, 1, 71:

    hac fama impulsus Chremes ultro ad me venit,

    Ter. And. 1, 1, 72:

    impulsus irā... Quibus iris impulsus,

    id. Hec. 3, 5, 35:

    furore atque amentia impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4:

    hac impulsi occasione,

    id. ib. 7, 1, 3:

    Induciomari nuntiis impulsi,

    id. ib. 5, 26, 2:

    Cassandrae impulsus furiis,

    Verg. A. 10, 68 et saep.:

    quia et initio movendus sit judex et summo impellendus,

    Quint. 7, 1, 10:

    cum simul terra, simul mari bellum impelleretur,

    Tac. Agr. 25; cf.:

    impulsum bellum,

    Luc. 7, 5; 7, 330.—
    (η).
    Absol.: cui (daimoniôi) sempel ipse paruerit, numquam impellenti, saepe revocanti, Cic. Div. 1, 54, 122:

    qui nullo impellente fallebant,

    id. Fl. 8, 20:

    uno ictu frequenter impellunt (sententiae),

    Quint. 12, 10, 48.—
    B.
    To overthrow, subdue, destroy (rare): praecipitantem igitur impellamus, et perditum prosternamus, Cic. Clu. 26, 70:

    miseri post fata Sychaei... Solus hic (Aeneas) inflexit sensus animumque labantem Impulit,

    i. e. has completely subdued, Verg. A. 4, 23:

    impellere ruentem,

    to destroy completely, Tac. H. 2, 63 fin.:

    inpulsas Vitellii res audietis,

    id. ib. 3, 2:

    inmenso Achaicae victoriae momento ad impellendos mores,

    Plin. 33, 11, 53, § 149:

    impulsum bellum,

    i. e. brought near to a close, Luc. 5, 330:

    impellens quidquid sibi, summa petenti, obstaret,

    id. 1, 149:

    tum leviter est temptatum,... et nunc maximo temporum nostrorum auctore prope inpulsum,

    Quint. 3, 4, 2 Spald. N. cr.

    Lewis & Short latin dictionary > inpello

  • 19 inpleo

    implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:

    implerunt,

    Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:

    impleris,

    Hor. Epod. 17, 59:

    implerit,

    Ov. M. 6, 111:

    implerint,

    Cic. Agr. 2, 18, 47:

    implerat,

    Ov. M. 9, 280 al.:

    implessem,

    Verg. A. 4, 605:

    implesset,

    Ov. M. 9, 667:

    inplesse,

    Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,

    Cic. Phil. 2, 25, 63:

    implevitque mero pateram,

    Verg. A. 1, 729:

    foros flammis,

    id. ib. 4, 605:

    herbarum suco expresso caput impleatur,

    i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,

    caput calido oleo,

    id. 4, 2, 1 med.:

    cibis vinoque venas,

    Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:

    fusti istorum caput,

    Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.

    in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,

    id. Cas. 1, 35:

    tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,

    Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:

    Neptunus ventis implevit vela secundis,

    filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—
    (β).
    Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.

    compleo): ollam denariorum implere,

    Cic. Fam. 9, 18, 4.—
    (γ).
    With a simple acc.:

    id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,

    Col. 12, 36:

    alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,

    Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill with food, to satisfy, satiate:

    praeparatā nos implevimus cenā,

    Petr. 16:

    implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,

    satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,

    vis impleri, mid.,

    Juv. 5, 75; cf.:

    se interdiu,

    Cels. 1, 2 fin.
    2.
    To fill, to make fleshy, fat, stout:

    si aqua inter cutem quem implevit,

    Cels. 2, 8 med.:

    implet corpus modica exercitatio, etc.,

    makes fat, id. 1, 3 med.:

    nascentes implent conchylia lunae,

    fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:

    Nomentanae vites se frequenter implent,

    Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:

    (Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,

    Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —
    3.
    To fill up, amount to a certain measure:

    mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,

    Ov. M. 8, 748:

    arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,

    Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:

    luna quater junctis implerat cornibus orbem,

    Ov. M. 2, 344; 7, 530.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to fill, make full.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    impune ut urbem nomine impleris meo,

    Hor. Epod. 17, 59:

    urbem tumultu,

    Liv. 24, 26, 12; cf.:

    voce deos,

    Val. Fl. 2, 167:

    aliquem hortatibus,

    id. 4, 81:

    aliquem spe,

    Just. 29, 4 fin.:

    pectus falsis terroribus,

    Hor. Ep. 2, 1, 212:

    scopulos lacrimosis vocibus,

    Verg. A. 11, 274:

    multitudinem exspectatione vana,

    Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:

    milites praeda,

    satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:

    omnia terrore,

    id. 9, 24, 8:

    anxiis curis,

    id. 1, 56, 4 et saep.:

    vacua causarum conviciis,

    Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:

    rem alioqui levem sententiarum pondere,

    Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:

    cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,

    have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:

    se caedibus,

    Sil. 9, 528:

    te ager vitibus implet,

    enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:

    omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,

    were thronged, Liv. 3, 5, 14.—
    (β).
    Aliquid ( aliquem) alicujus rei:

    celeriter adulescentem suae temeritatis implet,

    Liv. 1, 46, 8:

    omnia erroris mutui,

    id. 4, 41, 7:

    aliquem spei animorumque,

    id. 7, 7, 5:

    aliquem religionis,

    id. 5, 28, 4:

    hostes fugae et formidinis,

    id. 10, 14, 20 et saep.—
    (γ).
    With the simple acc.:

    acta magni Herculis implerant terras,

    Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:

    quod tectum magnus hospes impleveris,

    hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:

    non semper implet (Demosthenes) aures meas,

    does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:

    odium novercae,

    Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:

    urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),

    Liv. 4, 30, 8:

    nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,

    Juv. 14, 215:

    vestigia alicujus,

    to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:

    ceras pusillas,

    i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:

    ceras capaces,

    id. 1, 63:

    tabulas,

    id. 2, 58:

    vices,

    Claud. VI. Cons. Hon. 432.—
    (δ).
    With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:

    puer, qui nondum impleverat annum,

    Ov. M. 9, 338:

    octavum et nonagesimum annum,

    Quint. 3, 1, 14; cf.:

    me quater undenos sciat implevisse Decembres,

    Hor. Ep. 1, 20, 27:

    vitae cursum,

    Plin. 7, 16, 16, § 75:

    finem vitae sponte an fato,

    Tac. A. 2, 42 fin.:

    impleta ut essent sex milia,

    Liv. 33, 14; cf.:

    cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,

    Vell. 2, 20, 4:

    si numerum, si tres implevero,

    Juv. 9, 90.—
    2.
    With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:

    ne id profiteri videar, quod non possim implere,

    Cic. Clu. 18, 51; cf.

    promissum,

    Plin. Ep. 2, 12, 6:

    munia sua,

    Tac. A. 3, 53:

    incohatas delationes,

    Dig. 48, 1, 5:

    consilium,

    Tac. H. 1, 16:

    vera bona,

    id. Agr. 44:

    fata,

    Liv. 1, 7, 11:

    utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,

    Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):

    impleverim!

    id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:

    desideria naturae,

    Curt. 6, 2, 3:

    exsequiarum officium,

    Just. 23, 2, 8:

    religionis officium,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:

    hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),

    id. 6, 6, 15:

    mandatum,

    Gai. Inst. 3, 161:

    legem,

    Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:

    implere censorem,

    i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—
    3.
    Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:

    infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,

    Quint. 5, 13, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > inpleo

  • 20 liberatio

    lībĕrātĭo, ōnis, f. [libero], a freeing or becoming free, a delivering, releasing, release, liberation.
    I.
    In gen.:

    ipsa liberatione et vacuitate omnis molestiae gaudemus,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    malorum,

    Quint. 5, 10, 33:

    culpae,

    Cic. Lig. 1, 1:

    rempublicam sub obtentu liberationis invadere,

    of setting it at liberty, Just. 5, 8, 12.—
    II.
    In partic.
    A.
    A discharge in a court of law, an acquittal:

    libidinosissimae liberationes,

    Cic. Pis. 36, 87.—
    B.
    In jurid. Lat., a discharge or release from debt, a payment:

    liberationis verbum eandem vim habet quam solutionis,

    Dig. 50, 16, 47:

    liberationem debitori legare,

    i. e. remission, ib. 34, 3, 3; cf.: de liberatione legata, of releasing from a debt by last will or testament, ib. 34, tit. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > liberatio

См. также в других словарях:

  • discharge — dis·charge 1 /dis chärj, dis ˌchärj/ vt 1: to release from an obligation: as a: to relieve of a duty under an instrument (as a contract or a negotiable instrument); also: to render (an instrument) no longer enforceable a formal instrument...may… …   Law dictionary

  • Discharge — Saltar a navegación, búsqueda Discharge Información personal Origen …   Wikipedia Español

  • Discharge — in the context to expel or to let go may refer to: A military discharge, issued when a member of the armed forces is released from service Termination of employment, the end of an employee s duration with an employer A patient discharge, the… …   Wikipedia

  • Discharge — Discharge …   Википедия

  • Discharge — Dis*charge , n. [Cf. F. d[ e]charge. See {Discharge}, v. t.] 1. The act of discharging; the act of relieving of a charge or load; removal of a load or burden; unloading; as, the discharge of a ship; discharge of a cargo. [1913 Webster] 2. Firing… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Discharge — live in Rom 2006 Logo von Discharge …   Deutsch Wikipedia

  • discharge — [n1] setting free acquittal, clearance, disimprisonment, exoneration, liberation, pardon, parole, probation, release, remittance; concept 127 Ant. hold, imprisonment, incarceration, keep, retention discharge [n2] dismissal from responsibility ax …   New thesaurus

  • Discharge — Dis*charge , v. t. [imp. & p. p. {Discharged}; p. pr. & vb. n. {Discharging}.] [OE. deschargen, dischargen, OF. deschargier, F. d[ e]charger; pref. des (L. dis) + chargier, F. charger. See {Charge}.] 1. To relieve of a charge, load, or burden; to …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Discharge — en concert à Rome en 2006 Pays d’origine …   Wikipédia en Français

  • discharge — An order from the Bankruptcy Court releasing the debtor from any and all dischargeable debts which arose prior to the petition date (SA Bankruptcy.com) The legal elimination of debt through a bankruptcy case. When a debt is discharged, it is no… …   Glossary of Bankruptcy

  • Discharge — Dis*charge , v. i. To throw off or deliver a load, charge, or burden; to unload; to emit or give vent to fluid or other contents; as, the water pipe discharges freely. [1913 Webster] The cloud, if it were oily or fatty, would not discharge. Bacon …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»