Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

di+qui+a+un+anno

  • 41 statuo

    stătŭo, ui, utum, 3, v. a. [statum, sup. of sto], to cause to stand (cf.: colloco, pono).
    I.
    Corporeally.
    A.
    To cause to stand, set up, set, station, fix in an upright position.
    1.
    To set up, set in the ground, erect:

    ibi arbores pedicino in lapide statuito,

    Cato, R. R. 18:

    inter parietes arbores ubi statues,

    id. ib.:

    stipites statuito,

    id. ib.:

    palis statutis crebris,

    Varr. R. R. 1, 14 init.:

    pedamenta jacentia statuenda,

    are to be raised, Col. 4, 26:

    pedamentum inter duas vitis,

    Plin. 17, 22, 21, § 194:

    hic statui volo primum aquilam,

    the standard of the troops, Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    signifer, statue signum,

    plant the ensign, Liv. 5, 55, 1; Val. Max. 1, 5, 1.—
    2.
    To plant (rare):

    eodem modo vineam statuito, alligato, flexatoque uti fuerit,

    Plin. 17, 22, 35, § 198:

    agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem),

    Hor. C. 2, 13, 10.—
    3.
    In gen., to place, set or fix, set up, set forth things or persons.
    a.
    Without specifying the place:

    ollam statuito cum aqua,

    let a jar stand with water, Cato, R. R. 156 (157):

    crateras magnos statuunt, i. e. on the table,

    Verg. A. 1, 724; so,

    crateras laeti statuunt,

    id. ib. 7, 147: haec carina satis probe fundata et bene statuta est, well placed, i. e. so that the hull stands perpendicularly (cf.:

    bene lineatam carinam collocavit, v. 42),

    Plaut. Mil. 3, 3, 44:

    nec quidquam explicare, nec statuere potuerant, nec quod statutum esset, manebat, omnia perscindente vento,

    Liv. 21, 58, 7:

    eo die tabernacula statui passus non est,

    to pitch, Caes. B. C. 1, 81; so, aciem statuere, to draw up an army:

    aciem quam arte statuerat, latius porrigit,

    Sall. J. 52, 6.—
    b.
    With designation of the place by in and abl.; by adv. of place; by ante, apud, ad, circa, super, and acc.; by pro and abl.; by abl. alone (very rare), or by in and acc. (very rare): signa domi pro supellectile statuere, Cato ap. Prisc. 7, 19, 95 (p. 782 P.):

    statuite hic lectulos,

    Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    etiamsi in caelo Capitolium statueretur,

    Cic. Or. 3, 46, 180:

    statuitur Sollius in illo gladiatorum convivio... atuitur, ut dico, eques Romanus in Apronii convivio,

    is taken to the banquet, id. Verr. 2, 3, 25, § 61 sq.:

    tabernacula in foro statuere,

    Liv. 39, 46, 3:

    in principiis statuit tabernaculum,

    Nep. Eum. 7, 1:

    in nostris castris tibi tabernaculum statue,

    Curt. 5, 11, 6; 8, 13, 20:

    statui in medium undique conspicuum tabernaculum jussit,

    id. 9, 6, 1:

    (sagittae) longae, nisi prius in terra statuerent arcum, haud satis apte imponuntur,

    id. 8, 14, 19:

    sedes curules sacerdotum Augustalium locis, superque eas querceae coronae statuerentur,

    Tac. A. 2, 83:

    donum deae apud Antium statuitur,

    id. ib. 3, 71:

    pro rigidis calamos columnis,

    Ov. F. 3, 529:

    jamque ratem Scythicis auster statuisset in oris,

    Val. Fl. 3, 653:

    statuere vas in loco frigido,

    Pall. Oct. 22.—Of living beings:

    capite in terram statuerem, Ut cerebro dispergat viam,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    qui capite ipse sua in statuit vestigia sese (= qui sese ipse capite in sua vestigia statuit),

    i. e. stands on his head, Lucr. 4, 472:

    patrem ejus a mortuis excitasses, statuisses ante oculos,

    Cic. Or. 1, 57, 245:

    captivos vinctos in medio statuit,

    Liv. 21, 42, 1:

    ubi primum equus Curtium in vado statuit,

    id. 1, 13, 5:

    quattuor cohortes in fronte statuit,

    id. 28, 33, 12:

    ante se statuit funditores,

    id. 42, 58, 10:

    puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,

    id. 7, 2, 9:

    procul in conspectu eum (Philopoemenem) statuerunt,

    id. 39, 49, 11:

    media porta robora legionum, duabus circa portis milites levemque armaturam statuit,

    id. 23, 16, 8:

    bovem ad fanum Dianae et ante aram statuit,

    id. 1, 45, 6:

    cum Calchanta circa aram statuisset,

    Val. Max. 8, 11, ext. 6:

    marium si qui eo loci statuisset,

    id. 3, 1, 2 fin.:

    adulescentes ante Caesarem statuunt,

    Tac. A. 4, 8:

    in fronte statuerat ferratos, in cornibus cohortes,

    id. ib. 3, 45:

    puer quis Ad cyathum statuetur?

    Hor. C. 1, 29, 8:

    tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam Ante aras,

    id. S. 2, 3, 199:

    et statuam ante aras aurata fronte juvencum,

    Verg. A. 9, 627:

    clara regione profundi Aetheros innumeri statuerunt agmina cygni,

    Stat. Th. 3, 525.—
    4. a.
    Of statues, temples, columns, altars, trophies, etc.; constr. with acc. alone, or acc. of the structure and dat. of the person for whom or in whose honor it is erected:

    siquidem mihi aram et statuam statuis,

    Plaut. As. 3, 3, 122:

    huic statuam statui decet ex auro,

    id. Bacch. 4, 4, 1:

    ne ego aurea pro statua vineam tibi statuam,

    id. Curc. 1, 2, 52:

    eique statuam equestrem in rostris statui placere,

    Cic. Phil. 5, 15, 41; so id. ib. 9, 5, 10; 9, 7, 16; id. Verr. 2, 2, 62, § 151; 2, 2, 20, § 48; so,

    simulacrum alicui statuere,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    effigiem,

    Verg. A. 2, 184:

    Mancinus eo habitu sibi statuit quo, etc. (effigiem),

    Plin. 34, 5, 10, § 18:

    simulacrum in curia,

    Tac. A. 14, 12:

    quanam in civitate tempium statueretur,

    id. ib. 4, 55:

    se primos templum urbis Romae statuisse,

    id. ib. 4, 56; so id. ib. 4, 15:

    nec tibi de Pario statuam, Germanice, templum,

    Ov. P. 4, 8, 31:

    templa tibi statuam, tribuam tibi turis honorem,

    id. M. 14, 128:

    super terrae tumulum noluit quid statui nisi columellam,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    victimas atque aras diis Manibus statuentes,

    Tac. A. 3, 2:

    statuitque aras e cespite,

    Ov. M. 7, 240:

    statuantur arae,

    Sen. Med. 579:

    aeneum statuerunt tropaeum,

    Cic. Inv. 2, 23, 69:

    monumentum,

    id. ib. § 70; so,

    in alio orbe tropaea statuere,

    Curt. 7, 7, 14;

    so,

    Plin. 3, 3, 4, § 18: ut illum di perdant qui primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5:

    princeps Romanis solarium horologium statuisse L. Papirius Cursor proditur,

    Plin. 7, 60, 60, § 213:

    a miliario in capite Romani fori statuto,

    id. 3, 5, 9, § 66:

    carceres eo anno in Circo primum statuti,

    Liv. 8, 20, 1:

    quo molem hanc immanis equi statuere?

    Verg. A. 2, 150:

    multo altiorem statui crucem jussit,

    Suet. Galb. 9:

    obeliscam,

    Plin. 36, 9, 14, § 71:

    at nunc disturba quas statuisti machinas,

    Plaut. Ps. 1, 5, 137:

    incensis operibus quae statuerat,

    Nep. Milt. 7, 4:

    si vallum statuitur procul urbis illecebris,

    Tac. A. 4, 2:

    castra in quinto lapide a Carthagine statuit,

    Just. 22, 6, 9.—
    b.
    Poet. and in post-class. prose (rare):

    aliquem statuere = alicui statuam statuere: inter et Aegidas media statuaris in urbe,

    Ov. H. 2, 67:

    statuarque tumulo hilaris et coronatus,

    my statue will be erected, Tac. Dial. 13; so with two acc.: custodem medio statuit quam vilicus horto, whose statue he placed as protectress, etc., Mart. 3, 68, 9; cf.

    in double sense: nudam te statuet, i. e. nudam faciet (= nudabit fortunis), and statuam tibi nu dam faciet,

    Mart. 4, 28, 8.—
    5.
    Of cities, etc., to establish, found, build (in class. prose usu. condo):

    Agamemnon tres ibi urbes statuit,

    Vell. 1, 1, 2:

    urbem quam statuo vestra est,

    Verg. A. 1, 573:

    urbom praeclaram,

    id. ib. 4, 655:

    Persarum statuit Babylona Semiramis urbem,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 21:

    ibi civitatem statuerunt,

    Just. 23, 1; so,

    licentia et impunitas asyla statuendi (= aperiendi),

    Tac. A. 3, 60.—Hence, transf.: carmen statuere = carmen condere, to compose, devise a song:

    nunc volucrum... inexpertum carmen, quod tacita statuere bruma,

    Stat. S. 4, 5, 12.—
    B.
    To cause to stand still, to stop (rare; cf.

    sisto, III. B.): navem extemplo statuimus,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 57:

    et statuit fessos, fessus et ipse, boves,

    Prop. 4 (5), 9, 4:

    famuli hoc modo statuerunt aquas,

    Arn. 1, p. 30: sanguinem, Oct. Hor. 4.—
    C.
    To cause to stand firm, strengthen, support (rare; = stabilire), only transf.: qui rem publicam certo animo adjuverit, statuerit, Att. ap. Cic. Sest. 56, 120 (Trag. Rel. v. 357 Rib.).
    II.
    Trop.
    A.
    To establish, constitute (= constituo).
    1.
    Esp.: exemplum or documentum (v. edo fin., and cf. Sen. Phoen. 320), to set forth an example or precedent for warning or imitation:

    statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,

    Plaut. Rud. 3, 2, 6:

    exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placere studeant potius quam sibi,

    Ter. Heaut. prol. 51; Auct. Her. 4, 35, 47:

    ut illi intellegere possint, in quo homine statueris exemplum hujus modi,

    Cic. Verr. 2, 2, 45, § 111:

    in quos aliquid exempli populus Romanus statui putat oportere,

    id. ib. 2, 3, 90, §

    210: statuam in te exemplum, ne quis posthac infelicibus miseriis patriae illudat,

    Just. 8, 7, 14:

    documentum autem statui oportere, si quis resipiscat et antiquam societatem respiciat,

    Liv. 24, 45, 5: statueretur immo [p. 1753] documentum, quo uxorem imperator acciperet, a precedent, Tac. A. 12, 6.—
    2.
    Jus statuere, to establish a principle or relation of law:

    ut (majores nostri) omnia omnium rerum jura statuerint,

    Cic. Caecin. 12, 34: qui magistratum potestatemve habebit, si quid in aliquem novi juris statuerit, ipse quoque, adversario postulante, eodem jure uti debebit, if he has established any new principle of law, Edict. Praet. in Dig. 2, 2, 1, § 1:

    si quid injungere inferiori velis, id prius in te ac tuos si ipse juris statueris, facilius omnes oboedientes habeas,

    if you first admit it against yourself, Liv. 26, 36, 3:

    si dicemus in omnibus aequabile jus statui convenire,

    equal principles of law should be applied to all, Auct. Her. 3, 3, 4. —
    3.
    In gen., to establish by authority (of relations, institutions, rights, duties, etc.):

    (Numa) omnis partis religionis statuit sanctissime,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    hoc judicium sic exspectatur ut non unae rei statui, sed omnibus constitui putetur,

    id. Tull. 15, 36:

    ad formandos animos statuendasque vitae leges, Quint. prooem. 14: sic hujus (virtutis) ut caelestium statuta magnitudo est,

    Sen. Ep. 79, 10:

    vectigal etiam novum ex salaria annona statuerunt,

    Liv. 29, 37, 2:

    novos statuere fines,

    id. 42, 24, 8:

    neque eos quos statuit terminos observat,

    id. 21, 44, 5:

    quibus rebus cum pax statuta esset,

    Just. 5, 10, 8; so id. 25, 1, 1:

    sedesque ibi statuentibus,

    id. 18, 5, 11.—
    4.
    With double acc., to constitute, appoint, create:

    Hirtius arbitrum me statuebat non modo hujus rei, sed totius consulatus sui,

    Cic. Att. 14, 1, a, 2:

    telluris erum natura nec illum, nec quemquam constituit,

    Hor. S. 2, 2, 130:

    de principatu (vinorum) se quisque judicem statuet,

    Plin. 14, 6, 8, § 59:

    praefectus his statuitur Andragoras,

    Just. 21, 4, 5.—
    B.
    To determine, fix, etc. (of temporal or local relations); constr. usually with acc. and dat. or acc. and gen.
    1.
    Modum statuere alicui or alicujus rei, to determine the manner, mode, or measure of, assign limits, restrictions or restraints to a thing or person, to impose restraints upon.
    (α).
    With dat.:

    diuturnitati imperii modum statuendum putavistis,

    that a limit should be assigned to the duration of his power, Cic. Imp. Pomp. 9, 26:

    statui mihi tum modum et orationi meae,

    imposed restraints upon myself and my words, id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    non statuendo felicitati modum, nec cohibendo fortunam,

    by not assigning any limits to his success, Liv. 30, 30, 23 (Pompeium) affirmabant, libertati publicae statuturum modum, Vell. 2, 40:

    cupidinibus statuat natura modum,

    Hor. S. 1, 2, 111:

    quem modum sibi ipsa statuit (crudelitas)?

    Val. Max. 9, 2 pr.:

    modum ipsae res statuunt (i. e. sibi),

    Plin. 28, 15, 61, § 216:

    modum nuptiarum sumptibus statuerunt,

    Just. 21, 4, 5:

    timori quem meo statuam modum?

    Sen. Thyest. 483;

    and with finem: jam statui aerumnis modum et finem cladi,

    id. Herc. Fur. 206. —
    (β).
    With gen.:

    honestius te inimicitiarum modum statuere potuisse quam me humanitatis,

    Cic. Sull. 17, 48:

    ipse modum statuam carminis,

    Ov. Tr. 1, 11, 44:

    errorisque sui sic statuisse modum,

    Prop. 3, 12 (4, 11), 36:

    modum statuunt fellis pondere denarii,

    they limit the quantity of the gall to the weight of a denarius, Plin. 28, 19, 77, § 254.—
    2.
    Condicionem or legem alicui, to impose a condition or law upon one, to dictate, assign a condition to:

    hanc tu condicionem statuis Gaditanis,

    Cic. Balb. 10, 25:

    providete ne duriorem vobis condicionem statuatis ordinique vestro quam ferre possit,

    id. Rab. Post. 6, 15:

    alter eam sibi legem statuerat ut, etc.,

    id. Phil. 10, 6, 12: pretio statuta lege ne modum excederet, etc., the law being assigned to the price that not, etc., i. e. the price being limited by the law, etc., Plin. 33, 7, 40, § 118:

    pacis legem universae Graeciae statuit,

    Just. 9, 5, 2.—So with ellipsis of dat., to agree upon, stipulate:

    statutis condicionibus,

    Just. 6, 1, 3:

    omnibus consentientibus Carthago conditur, statuto annuo vectigali pro solo urbis,

    id. 18, 5, 14. —
    3.
    Finem, to assign or put an end to, make an end of:

    haud opinor commode Finem statuisse orationi militem,

    Ter. Hec. 1, 2, 21:

    et finem statuit cuppedinis atque timoris,

    Lucr. 6, 25:

    cum Fulvius Flaccus finem poenae eorum statuere cogeretur,

    Val. Max. 3, 2, ext. 1: majores vestri omnium magnarum rerum et principia exorsi ab diis sunt, et finem statuerunt, finished, Liv. 45, 39, 10; so,

    terminum: nam templis numquam statuetur terminus aevi,

    Stat. S. 3, 1, 180:

    cum consilii tui bene fortiterque suscepti eum tibi finem statueris, quem ipsa fortuna terminum nostrarum contentionum esse voluisset,

    since you have assigned that end, Cic. Fam. 6, 22, 2.—
    4.
    Pretium alicui rei, to assign a price to something; fix, determine the price of something:

    quae probast mers, pretium ei statuit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 132:

    numquam avare pretium statui arti meae,

    Ter. Heaut. prol. 48:

    statuit frumento pretium,

    Tac. A. 2, 87; so with dat. understood:

    ut eos (obsides) pretio quantum ipsi statuissent patres redimi paterentur,

    Liv. 45, 42, 7:

    pretium statuit (i. e. vecturae et sali),

    id. 45, 29, 13; so with in and acc.: ut in singulas amphoras (vini) centeni nummi statuantur, that the price may be set down at 100 sesterces for an amphora, Plin. 14, 4, 6, § 56.—
    5.
    Statuere diem, horam, tempus, locum alicui rei, or alicui, or with dat. gerund., to assign or appoint a day, time, place, etc. (for the more usual diem dicere):

    statutus est comitiis dies,

    Liv. 24, 27, 1:

    diem patrando facinori statuerat,

    id. 35, 35, 15:

    multitudini diem statuit ante quam sine fraude liceret ab armis discedere,

    Sall. C. 36, 2:

    dies insidiis statuitur,

    id. J. 70, 3:

    ad tempus locumque colloquio statuendum,

    Liv. 28, 35, 4:

    subverti leges quae sua spatia (= tempora) quaerendis aut potiundis honoribus statuerint,

    Tac. A. 2, 36.—With ellipsis of dat.:

    observans quem statuere diem,

    Mart. 4, 54, 6:

    noctem unam poscit: statuitur nox,

    Tac. A. 13, 44.—Esp. in the part. statutus, fixed, appointed (in MSS. and edd. often confounded with status; v. sisto fin.):

    institum ut quotannis... libri diebus statutis (statis) recitarentur,

    Suet. Claud. 42:

    ut die statuta omnes equos ante regiam producerent,

    Just. 1, 10, 1:

    quaedam (genera) statutum tempus anni habent,

    Plin. 17, 18, 30, § 135:

    fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant,

    Curt. 6, 3, 7:

    sacrificium non esse redditum statuto tempore,

    id. 8, 2, 6:

    statuto tempore quo urbem Mithridati traderet,

    Just. 16, 4, 9:

    cum ad statutam horam omnes convenissent,

    id. 1, 10, 8:

    intra tempus statutum,

    fixed by the law, Dig. 4, 4, 19 and 20.—
    6.
    To recount, count up, state (very rare): statue sex et quinquaginta annos, quibus mox divus Augustus rempublicam rexit: adice Tiberii tres et viginti... centum et viginti anni colliguntur, count, fix the number at, Tac. Or. 17:

    Cinyphiae segetis citius numerabis aristas... quam tibi nostrorum statuatur summa laborum,

    Ov. P. 2, 7, 29.—
    C.
    To decide, determine, with reference to a result, to settle, fix, bring about, choose, make a decision.
    1.
    Of disputes, differences, questions, etc., between others.
    (α).
    With interrog.-clause:

    ut statuatis hoc judicio utrum posthac amicitias clarorum virorum calamitati hominibus an ornamento esse malitis,

    Cic. Balb. 28, 65:

    eam potestatem habetis ut statuatis utrum nos... semper miseri lugeamus, an, etc.,

    id. Mil. 2, 4:

    in hoc homine statuatis, possitne senatoribus judicantibus homo nocentissim us pecuniosissimusque damnari,

    id. Verr. 1, 16, 47:

    vos statuite, recuperatores, utra (sententia) utilior esse videatur,

    id. Caecin. 27, 77:

    decidis tu statuisque quid iis ad denarium solveretur,

    id. Quint. 4, 17:

    magni esse judicis statuere quid quemque cuique praestare oporteret,

    id. Off. 3, 17, 70:

    mihi vero Pompeius statuisse videtur quid vos in judicando spectare oporteret,

    id. Mil. 6, 15:

    semel (senatus) statuerent quid donatum Masinissae vellent,

    Liv. 42, 23:

    nec quid faciendum modo sit statuunt, sed, etc.,

    decide, dictate, id. 44, 22:

    nondum statuerat conservaret eum necne,

    Nep. Eum. 11, 2:

    statutumque (est) quantum curules, quantum plebei pignoris caperent,

    Tac. A. 13, 28: semel nobis esse statuendum quod consilium in illo sequamur, August. ap. Suet. Claud. 4. —
    (β).
    With de:

    ut consules de Caesaris actis cognoscerent, statuerent, judicarent,

    Cic. Att. 16, 16, B, 8:

    et collegas suos de religione statuisse, in senatu de lege statuturos,

    id. ib. 4, 2, 4:

    ut de absente eo C. Licinius statueret ac judicaret,

    Liv. 42, 22:

    si de summa rerum liberum senatui permittat rex statuendi jus,

    id. 42, 62: qui ab exercitu ab imperatore eove cui de ea re statuendi potestas fuerit, dimissus erit, Edict. Praet. in Dig. 3, 2, 1.—Often with reference to punishment:

    cum de P. Lentulo ceterisque statuetis, pro certo habetote, vos simul de exercitu Catilinae decernere,

    Sall. C. 52, 17:

    satis visum de Vestilia statuere,

    to pass sentence against, Tac. A. 2, 85:

    jus statuendi de procuratoribus,

    id. ib. 12, 54:

    facta patribus potestate statuendi de Caeciliano,

    id. ib. 6, 7; so id. ib. 13, 28; cf. id. ib. 15, 14; 2, 85; Suet. Tib. 61 fin. —In partic.: de se statuere, to decide on, or dispose of one's self, i. e. of one's life, = to commit suicide:

    eorum qui de se statuebant humabantur corpora,

    Tac. A. 6, 29.—
    (γ).
    With de and abl. and interrog.-clause:

    si quibusdam populis permittendum esse videatur ut statuant ipsi de suis rebus quo jure uti velint,

    Cic. Balb. 8, 22.—
    (δ).
    With contra:

    consequeris tamen ut eos ipsos quos contra statuas aequos placatosque dimittas,

    Cic. Or. 10, 34. —
    (ε).
    With indef. obj., usu. a neutr. pron.:

    utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?

    Cic. Fl. 12, 27:

    dixisti quippiam: fixum (i. e. id) et statutum est,

    id. Mur. 30, 62:

    eoque utrique quod statuit contenti sunt,

    Caes. B. C. 1, 87:

    senatus, ne quid absente rege statueret,

    Liv. 39, 24, 13:

    maturato opus est, quidquid statuere placet (senatui),

    id. 8, 13, 17:

    id ubi in P. Licinio ita statutum est,

    id. 41, 15, 10:

    interrogatus quid ipse victorem statuere debere censeret,

    Curt. 8, 14, 43:

    quid in futurum statuerim, aperiam,

    Tac. A. 4, 37:

    utque rata essent quae procuratores sui in judicando statuerent,

    Suet. Claud. 12;

    qul statuit aliquid parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit,

    Sen. Med. 2, 199:

    non ergo quod libet statuere arbiter potest,

    Dig. 4, 8, 32, § 15; cf.:

    earum rerum quas Caesar statuisset, decrevisset, egisset,

    Cic. Att. 16, 16, C, 11.—
    (ζ).
    With de or super and abl.:

    vos de crudelissimis parricidis quid statuatis cunctamini?

    Sall. C. 52, 31:

    nihil super ea re nisi ex voluntate filii statuere,

    Suet. Tib. 13:

    ne quid super tanta re absente principe statueretur,

    Tac. H. 4, 9.—
    (η).
    Absol., mostly pass. impers.:

    ita expediri posse consilium ut pro merito cujusque statueretur,

    Liv. 8, 14, 1:

    tunc ut quaeque causa erit statuetis,

    id. 3, 53, 10:

    non ex rumore statuendum,

    decisions should not be founded on rumors, Tac. A. 3, 69.—
    (θ).
    With cognoscere, to examine ( officially) and decide:

    petit ut vel ipse de eo causa cognita statuat, vel civitatem statuere jubeat,

    Caes. B. G. 1, 19:

    consuli ut cognosceret statueretque senatus permiserat,

    Liv. 39, 3, 2:

    missuros qui de eorum controversiis cognoscerent statuerentque,

    id. 40, 20, 1; 45, 13, 11:

    quod causa cognita erit statuendum,

    Dig. 2, 11, 2, § 8.—
    2.
    With reference to the mind of the subject, to decide, to make up one's mind, conclude, determine, be convinced, usu. with interrog.clause:

    numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum illi homicidae sint an vindices libertatis,

    Cic. Phil. 2, 12, 30:

    illud mirum videri solet, tot homines... statuere non potuisse, utrum judicem an arbitrum, rem an litem dici oporteret,

    id. Mur. 12, 27:

    neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    ipsi statuerent, quo tempore possent suo jure arma capere,

    id. Tull. 5, 12:

    ut statuerem quid esset faciendum,

    id. Att. 7, 26, 3:

    statuere enim qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    si habes jam statutum quid tibi agendum putes,

    id. Fam. 4, 2, 4:

    tu quantum tribuendum nobis putes statuas ipse, et, ut spero, statues ex nostra dignitate,

    id. ib. 5, 8, 4:

    vix statui posse utrum quae pro se, an quae contra fratrem petiturus esset ab senatu magis impetrabilia forent,

    Liv. 45, 19, 6:

    quam satis statuerat, utram foveret partem,

    id. 42, 29, 11:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum, an, etc.,

    Tac. A. 4, 40:

    statue quem poenae extrahas,

    Sen. Troad. 661.—So with apud animum, to make up one's mind:

    vix statuere apud animum meum possum atrum pejor ipsa res an pejore exemplo agatur,

    Liv. 34, 2, 4:

    proinde ipsi primum statuerent apud animos quid vellent,

    id. 6, 39, 11.—Rarely with neutr, pron. as object:

    quidquid nos de communi sententia statuerimus,

    Cic. Fam. 4, 1, 2:

    sic statue, quidquid statuis, ut causam famamque tuam in arto stare scias,

    Sen. Herc. Fur. 1306.—
    D.
    To decree, order, prescribe.
    1.
    With ut or ne: statuunt ut decem milia hominum in oppidum submittantur, [p. 1754] Caes. B. G. 7, 21:

    eos (Siculos) statuisse ut hoc quod dico postularet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 103:

    statuunt illi atque decernunt ut eae litterae... removerentur,

    id. ib. 2, 2, 71, §

    173: statuit iste ut arator... vadimonium promitteret,

    id. ib. 2, 3, 15, §

    38: orare patres ut statuerent ne absentium nomina reciperentur,

    id. ib. 2, 2, 42, §

    103: statuitur ne post M. Brutum proconsulem sit Creta provincia,

    id. Phil. 2, 38, 97:

    (Tiberius) auxit patrum honorem statuendo ut qui ad senatum provocavissent, etc.,

    Tac. A. 14, 28:

    statuiturque (a senatu) ut... in servitute haberentur,

    id. ib. 12, 53.—So of a decree, determination, or agreement by several persons or parties to be carried out by each of them:

    statutum esse (inter plebem et Poenos) ut... impedimenta diriperent,

    Liv. 23, 16, 6:

    Athenienses cum statuerent, ut urbe relicta naves conscenderent,

    Cic. Off. 3, 11, 48:

    statuunt ut fallere custodes tentent,

    Ov. M. 4, 84.—
    2.
    With acc. (post-Aug.):

    remedium statuere,

    to prescribe a remedy against public abuses, Tac. A. 3, 28; 6, 4:

    Caesar ducentesimam (vectigalis) in posterum statuit,

    decreed that one half of one per cent. be the tax, id. ib. 2, 42.—So with sic (= hoc):

    sic, di, statuistis,

    Ov. M. 4, 661.—
    3.
    With dat. and acc. (not ante-Aug.):

    eis (Vestalibus) stipendium de publico statuit,

    decreed, allowed a salary, Liv. 1, 20, 3:

    Aurelio quoque annuam pecuniam statuit princeps,

    decreed, granted, Tac. A. 13, 34:

    biduum criminibus obiciendis statuitur,

    are allowed, id. ib. 3, 13:

    itaque et alimenta pueris statuta... et patribus praemia statuta,

    Just. 12, 4, 8:

    ceu Aeolus insanis statuat certamina ventis,

    Stat. Th. 6, 300:

    non hoc statui sub tempore rebus occasum Aeoniis,

    id. ib. 7, 219:

    statuere alicui munera,

    Val. Fl. 2, 566.—
    4.
    With dat. and interrog.-clause:

    cur his quoque statuisti quantum ex hoc genere frumenti darent,

    Cic. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    ordo iis quo quisque die supplicarent, statutus,

    Liv. 7, 28, 8.—
    5.
    In partic., of punishment, etc., to decree, measure out, inflict.
    (α).
    With poenam, etc., with or without in and acc. pers. (mostly post-Aug.):

    considerando... in utra (lege) major poena statuatur,

    Cic. Inv. 2, 49, 145:

    poenam statui par fuisse,

    Tac. A. 14, 49:

    qui non judicium, sed poenam statui videbant,

    id. ib. 11, 6:

    eadem poena in Catum Firmium statuitur,

    id. ib. 6, 31:

    senatu universo in socios facinoris ultimam statuente poenam,

    Suet. Caes. 14;

    so with mercedem (= poenam): debuisse gravissimam temeritatis mercedem statui,

    Liv. 39, 55, 3; cf.

    also: Thrasea, non quidquid nocens reus pati mereretur, id egregio sub principe statuendum disseruit,

    Tac. A. 14, 48.— Absol.:

    non debere eripi patribus vim statuendi (sc. poenas),

    Tac. A. 3, 70.—
    (β).
    With indef. obj., generally with in and acc.: aliquid gravius in aliquem, to proceed severely against:

    obsecrare coepit, ne quid gravius in fratrem statueret,

    Caes. B. G. 1, 20:

    fac aliquid gravius in Hejum statuisse Mamertinos,

    Cic. Verr. 2, 4, 9, § 19:

    res monet cavere ab illis magis quam quid in illos statuamus consultare,

    Sall. C. 52, 3:

    qui cum triste aliquid statuit, fit tristis et ipse,

    Ov. P. 2, 2, 119:

    si quid ob eam rem de se crudelius statuerent,

    Just. 2, 15, 10.—
    (γ).
    With a word expressing the kind of punishment (post-Aug.):

    in Pompeiam Sabinam exilium statuitur,

    Tac. A. 6, 24 (18).—
    (δ).
    De capite, to pass sentence of death:

    legem illam praeclaram quae de capite civis Romani nisi comitiis centuriatis statui vetaret,

    Cic. Rep. 2, 36, 61.—
    E.
    Referring to one's own acts, to resolve, determine, purpose, to propose, with inf. (first in Cic.;

    freq. and class.): statuit ab initio et in eo perseveravit, jus publicano non dicere,

    Cic. Prov. Cons. 5, 10:

    P. Clodius cum statuisset omni scelere in praetura vexare rem publicam,

    id. Mil. 9, 24:

    statuerat excusare,

    to decline the office, id. Lig. 7, 21:

    cum statuissem scribere ad te aliquid,

    id. Off. 1, 2, 4:

    quod iste certe statuerat et deliberaverat non adesse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    se statuisse animum advertere in omnes nauarchos,

    id. ib. 2, 5, 40, §

    105: nam statueram in perpetuum tacere,

    id. Fam. 4, 4, 4:

    statueram... nihil de illo dicere,

    id. Fragm. Clod. 1, 1:

    statueram recta Appia Romam (i. e. venire),

    id. Att. 16, 10, 1:

    Pompeius statuerat bello decertare,

    Caes. B. C. 3, 86: si cedere hinc statuisset, Liv. 44, 39, 7:

    triumphare mense Januario statuerat,

    id. 39, 15:

    immemor sim propositi quo statui non ultra attingere externa nisi qua Romanis cohaererent rebus,

    id. 39, 48:

    rex quamquam dissimulare statuerat,

    id. 42, 21:

    opperiri ibi hostium adventum statuit,

    id. 42, 54, 9:

    ut statuisse non pugnare consules cognitum est,

    id. 2, 45, 9:

    exaugurare fana statuit,

    id. 1, 55, 2:

    Delphos mittere statuit,

    id. 1, 56, 5:

    eos deducere in agros statuerunt,

    id. 40, 38, 2:

    tradere se, ait, moenia statuisse,

    id. 8, 25, 10:

    Samnitium exercitus certamine ultimo fortunam experiri statuit,

    id. 7, 37, 4:

    statuit sic adfectos hosti non obicere,

    id. 44, 36, 2:

    sub idem tempus statuit senatus Carthaginem excidere,

    Vell. 1, 12, 2:

    statui pauca disserere,

    Tac. H. 4, 73:

    amoliri juvenem specie honoris statuit,

    id. A. 2, 42:

    statuerat urbem novam condere,

    Curt. 4, 8, 1:

    statuerat parcere urbi conditae a Cyro,

    id. 7, 6, 20:

    rex statuerat inde abire,

    id. 7, 11, 4:

    Alexander statuerat ex Syria petere Africam,

    id. 10, 1, 17; 10, 5, 24; 5, 27 (9), 13; so,

    statutum habere cum animo ac deliberatum,

    to have firmly and deliberately resolved, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 95.—With sic:

    caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat,

    id. Phil. 3, 7, 29.—
    F.
    To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold (especially of legal opinions), think, consider (always implying the establishment of a principle, or a decided conviction; cf.: existimo, puto, etc.).
    1.
    With acc. and inf.
    a.
    In gen.:

    senatus consulta falsa delata ab eo judicavimus... leges statuimus per vim et contra auspicia latas,

    Cic. Phil. 12, 5, 12:

    statuit senatus hoc ne illi quidem esse licitum cui concesserat omnia,

    id. Verr. 2, 3, 35, § 81:

    quin is tamen (judex) statuat fieri non posse ut de isto non severissime judicetur,

    id. ib. 2, 3, 62, §

    144: hujusce rei vos (recuperatores) statuetis nullam esse actionem qui obstiterit armatis hominibus?

    id. Caecin. 13, 39, ut quisquam juris numeretur peritus, qui id statuit esse jus quod non oporteat judicari, who holds that to be the law, id. ib. 24, 68:

    is (Pompeius) se in publico statuit esse non posse,

    id. Pis. 13, 29:

    tu unquam tantam plagam tacitus accipere potuisses, nisi hoc ita statuisses, quidquid dixisses te deterius esse facturum?

    id. Verr. 2, 3, 58, § 133:

    si causa cum causa contenderet, nos nostram perfacile cuivis probaturos statuebamus,

    we were sure, id. Quint. 30, 92:

    non statuit sibi quidquam licere quod non patrem suum facere vidisset,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 211:

    hi sibi nullam societatem communis utilitatis causa statuunt esse cum civibus,

    assume, id. Off. 3, 6, 28:

    cum igitur statuisset opus esse ad eam rem constituendam pecunia,

    had become convinced, id. ib. 2, 23, 82:

    quo cive neminem ego statuo in hac re publica esse fortiorem,

    id. Planc. 21, 51:

    quam quidem laudem sapientiae statuo esse maximam,

    id. Fam. 5, 13, 1:

    hoc anno statuit temporis esse satis,

    Ov. F. 1, 34:

    nolim statuas me mente maligna id facere,

    Cat. 67, 37.— So with sic:

    velim sic statuas tuas mihi litteras longissimas quasque gratissimas fore,

    Cic. Fam. 7, 33 fin.:

    ego sic statuo a me in hac causa pietatis potius quam defensionis partes esse susceptas,

    I hold, lay down as the principle of my defence, id. Sest. 2, 3:

    quod sic statuit omnino consularem legem nullam putare,

    id. ib. 64, 135:

    sic statuo et judico, neminem tot et tanta habuisse ornamenta dicendi,

    id. Or. 2, 28, 122. —Hence, statui, I have judged, i. e. I know, and statueram, I had judged, i. e. I knew:

    ut ego qui in te satis consilii statuerim esse, mallem Peducaeum tibi consilium dare quam me, ironically,

    Cic. Att. 1, 5, 4:

    qui saepe audissent, nihil esse pulchrius quam Syracusarum moenia, statuerant se, si ea Verre praetore non vidissent, numquam esse visuros,

    id. Verr. 2, 5, 36, § 95.—With neutr. pron.:

    si dicam non recte aliquid statuere eos qui consulantur,

    that they hold an erroneous opinion, Cic. Caecin. 24, 68; cf.:

    quis hoc statuit umquam, aut cui concedi potest, ut eum jure potuerit occidere a quo, etc.,

    id. Tull. 24, 56; Quint. 5, 13, 21.—
    b.
    Particularly of a conclusion drawn from circumstances, to judge, infer, conclude; declare (as an inference):

    cum tuto senatum haberi non posse judicavistis, tum statuiistis, etiam intra muros Antonii scelus versari,

    Cic. Phil. 3, 5, 13: quod si aliter statuetis, videte ne hoc vos statuatis, qui vivus decesserit, ei vim non esse factam, id. Caecin. 16, 46:

    quid? si tu ipse statuisti, bona P. Quinctii ex edicto possessa non esse?

    id. Quint. 24, 76:

    ergo ad fidem bonam statuit pertinere notum esse emptori vitium quod nosset venditor,

    id. Off. 3, 16, 67:

    Juppiter esse pium statuit quodcumque juvaret,

    Ov. H. 4, 133.—With neutr. pron.:

    hoc (i. e. litteris Gabinii credendum non esse) statuit senatus cum frequens supplicationem Gabinio denegavit,

    Cic. Prov. Cons. 6, 14:

    quod si tum statuit opus esse, quid cum ille decessisset, Flacco existimatis statuendum et faciendum fuisse?

    id. Fl. 12, 29; cf. id. Caecin. 16, 46, supra; so,

    hoc si ita statuetis,

    id. ib. 16, 47.—
    c.
    Esp. with gerund.-clause.
    (α).
    To hold, judge, think, consider, acknowledge, that something must be done, or should have been done:

    tu cum tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas... non statuebas tibi de illorum factis rationem esse reddendam?

    did you not consider, did it not strike you? Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29: statuit, si hoc crimen extenuari vellet, nauarchos omnes vita esse privandos, he thought it necessary to deprive, etc., id. ib. 2, 5, 40, §

    103: ut statuas mihi non modo non cedendum, sed etiam tuo auxilio utendum fuisse,

    id. Fam. 5, 2, 10:

    statuebam sic, boni nihil ab illis nugis expectandum,

    id. Sest. 10, 24:

    Antigonus statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum,

    Nep. Eum. 8, 4. —So with opus fuisse:

    ut hoc statuatis oratione longa nihil opus fuisse,

    acknowledge, Cic. Verr. 1, 18, 56: causam sibi dicendam esse statuerat jam ante quam hoc usu venit, knew (cf. a. supra), id. ib. 2, 5, 39, § 101. —
    (β).
    To think that one must do something, to resolve, propose, usu. with dat. pers.:

    manendum mihi statuebam quasi in vigilia quadam consulari ac senatoria,

    Cic. Phil. 1, 1, 1: quae vobis fit injuria si statuimus, vestro nobis judicio standum esse, if we conclude, purpose, to abide, etc., id. Fl. 27, 65:

    ut ea quae statuisses tibi in senatu dicenda, reticeres,

    id. Fam. 5, 2, 1:

    statuit tamen nihil sibi in tantis injuriis gravius faciendum,

    id. Clu. 6, 16:

    Caesar statuit exspectandam classem,

    Caes. B. G. 3, 14:

    non expectandum sibi statuit dum, etc.,

    id. ib. 1, 11:

    quod eo tempore statuerat non esse faciendum,

    id. B. C. 3, 44:

    statuit sibi nihil agitandum,

    Sall. J. 39, 5:

    Metellus statuit alio more bellum gerendum,

    id. ib. 54, 5:

    Laco statuit accuratius sibi agendum cum Pharnabazo,

    Nep. Alcib. 10, 2:

    sororis filios tollendos statuit,

    Just. 38, 1.—
    2.
    With ut:

    si, ut Manilius statuebat, sic est judicatum (= ut judicandum esse statuebat),

    Cic. Caecin. 24, 69:

    ut veteres statuerunt poetae (ut = quod ita esse),

    id. Arat. 267 (33): quae majora auribus accepta sunt quam oculis noscuntur, ut statuit, as he thought, i. e. that those things were greater, etc., Liv. 45, 27:

    cum esset, ut ego mihi statuo, talis qualem te esse video,

    Cic. Mur. 14, 32.—
    3.
    With two acc. (= duco, existimo):

    omnes qui libere de re publica sensimus, statuit ille quidem non inimicos, sed hostes,

    regarded not as adversaries, but as foes, Cic. Phil. 11, 1, 3:

    Anaximenes aera deum statuit,

    id. N. D. 10, 26:

    voluptatem summum bonum statuens,

    id. Off. 1, 2, 5:

    video Lentulum cujus ego parentem deum ac patronum statuo fortunae ac nominis mei,

    id. Sest. 69, 144:

    si rectum statuerimus concedere amicis quidquid velint,

    id. Lael. 11, 38:

    Hieronymus summum bonum statuit non dolere,

    id. Fin. 2, 6, 19:

    noster vero Plato Titanum e genere statuit eos qui... adversentur magistratibus,

    id. Leg. 3, 2, 5:

    decretum postulat, quo justae inter patruos fratrumque filias nuptiae statuerentur,

    Tac. A. 12, 7:

    optimum in praesentia statuit reponere odium,

    id. Agr. 39.— P. a.: stătūtus, a, um, i. e. baculo, propped, leaning on a stick (dub. v. I. C. supra):

    vidistis senem... statutum, ventriosum?

    Plaut. Rud. 2, 2, 11.—Hence, subst.: stătūtum, i, n., a law, decision, determination, statute (late Lat.):

    Dei,

    Lact. 2, 16, 14:

    Parcarum leges ac statuta,

    id. 1, 11, 14:

    statuta Dei et placita,

    id. 7, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > statuo

  • 42 altro

    1. adj other
    un altro another
    l'altr'anno last year
    l'altro giorno the other day
    l'altro ieri the day before yesterday
    2. pron other
    l'un l'altro one another
    gli altri other people
    tra l'altro what's more, moreover
    desidera altro? anything else?
    tutt'altro che anything but
    * * *
    altro agg.indef.
    1 other; another; ( in più) more; further: l'altro uomo, the other man; un'altra volta, another time; ci sono altre domande?, are there any other (o more o further) questions?; non ho altri amici a Milano, I haven't any other friends in Milan; ci sono altre sei case in questa strada, there are six other (o another six) houses in this street; dove sono tutti gli altri ospiti?, where are all the other guests?; si crede un altro Picasso, he thinks he's another Picasso; non aveva altre ragioni per rifiutare, he had no further reason to refuse; ripetilo un'altra volta, say it once more; vuoi dell'altro tè?, will you have some more tea?; leggete altri due capitoli, read two more (o another two) chapters
    2 ( diverso) different: devi prendere un'altra strada per arrivarci, you must take a different route to get there // è tutt'altra cosa, è un altro paio di maniche, it's quite a different matter // sono cose dell'altro mondo, it's quite unheard of
    3 (seguito da pron. indef. o interr. o da avv. composti con where) else: qualcun altro, someone else; nessun'altra cosa, nothing else; chi altro?, who else?; in qualche altro luogo, somewhere else; da nessun'altra parte, nowhere else
    4 ( in espressioni di tempo passato) other; ( nel senso di penultimo) before last: l'altro giorno, the other day; l'altro anno, the year before last // l'altro ieri, ieri l'altro, the day before yesterday
    5 ( in espressioni di tempo futuro) next: ci vediamo quest'altra settimana, we'll see each other next week // l'altro lunedì, a week on Monday
    6 noi altri, we; voi altri, you.
    altro pron.indef.
    1 another (one); the other (one); pl. others, other people: ho letto questo libro, puoi darmene un altro?, I've read this book. Can you give me another one?; pensa sempre agli altri, he always thinks of others; non mi piace questo vestito, preferisco l'altro, I don't like this dress, I prefer the other one; tutti gli altri sono partiti, all the others have left; un altro al mio posto avrebbe agito diversamente, another in my place would have acted differently; se non volete fare il tentativo, ci sono altri che lo faranno, if you don't want to make the effort, there are others who will // pare un altro, he seems another person // è uno sport come un altro, it's no different from any other sport
    2 (corr.): alcuni..., altri..., some..., some... (o some..., others...); (l') uno..., l'altro..., one..., the other...; uno..., un altro..., one..., another...; l'uno e l'altro, both: né l'uno, né l'altro, neither, ( in presenza di altra negazione) either; o l'uno o l'altro, either: gli uni e gli altri, they all (o all of them); (compl.) them all (o all of them)
    3 l'un l'altro, ( reciprocamente) one another, (spec. tra due) each other
    4 ( altra cosa) something else, (in frasi negative e nelle interr. dubitative o negative) anything else; ( niente altro) nothing else; ( in più) more: ''Avete finito il vino?'' ''No, ce n'è dell'altro'', ''Have you finished the wine?'' ''No, there is some more''; e non è tutto, c'è dell'altro, and that's not all I have to say, there's something else; ho ben altro da fare!, I've got something better to do!; ma non chiedo altro!, I'd like nothing better!; penso a ben altro!, I'm thinking of something quite different!; ci vuol altro!, it takes much more than that! // non altro che, nothing but // bugiardo che non sei altro!, you're a liar if ever there was one! // tra l'altro, besides (o among other things).
    ◆ FRASEOLOGIA: altro che!, certainly!: ''Vi sentite di andare?'' ''altro che!'', ''Do you feel like going?'' ''Certainly!'' // da un giorno all'altro, from day to day; un giorno o l'altro, one of these days // se non altro, at least: se non altro, è una ragazza di buon senso, at least she is a sensible girl // senz'altro, certainly (o by all means o of course o presently): hai senz'altro ragione, of course you are right; verrò senz'altro, I'll certainly come (o I will come immediately o presently) // tutt'altro!, not at all!: ''Sei stanco?'' ''Tutt'altro!'', ''Are you tired?'' ''Not at all!'' // tutt'altro che, anything but: è tutt'altro che facile, it is anything but easy.
    * * *
    ['altro] altro (-a)
    1. agg indef
    1) (diverso) other, different

    questa è un'altra cosathat's another o a different thing

    gli altri allievi usciranno più tardithe other pupils o the rest of the pupils will come out later

    3) (opposto) other

    dall'altra parte della strada — on the other o opposite side of the street

    4)

    (nel tempo) domani l'altro — the day after tomorrow

    5)

    chi/dove/chiunque altro — who/where/anybody else

    2. pron indef
    1)

    (persona, cosa diversa o supplementare) un altro/un'altra — another (one)

    altri(e) — others, (persone) others, other people

    da un giorno all'altro — (improvvisamente) from one day to the next, (presto) any day now

    aiutarsi l'un l'altro — to help one another o each other

    2)

    (opposizione) l'altro(a) — the other (one)

    gli altri/ le altre — the others

    l'uno e l'altro — both (of them)

    o l'uno o l'altro — either (of them)

    né l'uno l'altro — neither (of them)

    non questo, l'altro — not this one, the other one

    3) (sostantivato: solo maschile) something else, (in espressioni interrogative) anything else

    non faccio altro che studiare — I do nothing but study, all I do is study

    non ho altro da dire — I have nothing else to say, I don't have anything else to say

    desidera altro? — (would you like) anything else?

    gli dirò questo ed altro! — I'll tell him this and more besides!

    ci mancherebbe altro! — that's all we need!

    più che altro — above all

    se non altro — at least

    tra l'altro — among other things

    sei contento? tutt'altro! — are you pleased? — far from it! o anything but!

    ci vuole altro per spaventarmi! — it takes a lot more (than this) to frighten me!

    * * *
    ['altro] 1.
    aggettivo indefinito
    1) (diverso) other

    ben -a o tutt'-a cosa — quite a different thing, quite another matter

    2) (in più) other, more

    - e domande?any more o any other questions?

    l'altro ieri — the day before yesterday; (prossimo)

    noi -i, voi -i — we, you

    5) d'altra parte on the other hand
    2.

    avanti un altro — next, please

    da un giorno all'altro (improvvisamente) from one day to the next; (presto) any day now

    in un modo o nell'altro — somehow or other, in one way or another

    da una parte e dall'-aon both o either sides

    né l'uno, né l'altro — neither one nor the other, neither of them; (con not o altre negazioni) either of them

    altro che cinema, devi riordinare! — cinema? no way, you've got to tidy up!

    5) (l')uno... l'altro... one... the other
    6) alcuni... altri... some... others
    7) l'un l'altro each other, one another
    8) tra l'altro (tra le altre cose) among other things; (a proposito) by the way

    "sei arrabbiato?" - "tutt'altro!" — "are you angry?" - "far from it!"

    "è noioso?" - "tutt'altro!" — "is it boring?" - "quite the opposite!"

    è tutt'altro che stupido — he's nobody's fool, he's far from stupid

    10) senz'altro certainly
    ••

    altro è dire, altro è fare — prov. it's easier said than done

    ••
    Note:
    Per tradurre correttamente altro in inglese, bisogna innanzitutto distinguere l'uso aggettivale da quello pronominale, e poi capire se altro significa diverso oppure in più: dammi un altro giornale, questo non mi piace = give me another newspaper, I don't like this one; non ne hai altri? = haven't you got any others? dammi dell'altra carta, questa non basta = give me some more paper, this is not enough; te ne porterò altri = I'll bring you some more. - Si noti anche che altro si traduce else quando segue un pronome: nient'altro = nothing else. - Per questi e più particolari usi di altro, si veda la voce qui sotto
    * * *
    altro
    /'altro/
    Per tradurre correttamente altro in inglese, bisogna innanzitutto distinguere l'uso aggettivale da quello pronominale, e poi capire se altro significa diverso oppure in più: dammi un altro giornale, questo non mi piace = give me another newspaper, I don't like this one; non ne hai altri? = haven't you got any others? dammi dell'altra carta, questa non basta = give me some more paper, this is not enough; te ne porterò altri = I'll bring you some more. - Si noti anche che altro si traduce else quando segue un pronome: nient'altro = nothing else. - Per questi e più particolari usi di altro, si veda la voce qui sotto.
     1 (diverso) other; gli -i bambini the other children; un'-a idea another idea; lo farò un altro giorno I'll do it some other day; nessun'-a soluzione no other solution; è un'-a cosa that's something different; ben -a o tutt'-a cosa quite a different thing, quite another matter
     2 (in più) other, more; vuoi un'-a caramella? do you want another sweet? prendi un altro biscotto have one more biscuit; altro caffè? some more coffee? -e domande? any more o any other questions? mi dia -e due penne give me another two pens; mi rimangono -i due libri da leggere I've got two books left to read
     3 (nel tempo) (scorso) l'altr'anno last year; l'-a sera the other night; l'altro ieri the day before yesterday; (prossimo) quest'altro mese next month
     4 (dopo un pronome personale) noi -i, voi -i we, you
     5 d'altra parte on the other hand
     1 (persona o cosa diversa) other (one); un altro another (one); non ne hai -i? haven't you got any others? un altro non l'avrebbe fatto nobody else would have done it; avanti un altro next, please; ti ho preso per un altro I mistook you for someone else; dei racconti uno più vivace dell'altro stories which are more lively than the next; da un giorno all'altro (improvvisamente) from one day to the next; (presto) any day now; un giorno o l'altro one day or other; in un modo o nell'altro somehow or other, in one way or another; si può fare in un modo o nell'altro you can do it either way; in un modo o nell'altro dovrò farcela I'll have to manage somehow; da una parte e dall'-a on both o either sides; (l')uno dopo l'altro one after the other; l'uno e l'altro both; l'uno o l'altro either; né l'uno, né l'altro neither one nor the other, neither of them; (con not o altre negazioni) either of them
     2 (in più) prendine un altro have another one; te ne porterò -i I'll bring you some more; questo e altro this and (a lot) more
     3 (cosa diversa) parliamo d'altro let's talk about something else; ho ben altro da fare I've more important things to do; un motivo come un altro as good a reason as any (other); altro che cinema, devi riordinare! cinema? no way, you've got to tidy up!
     4 (con altri pronomi) else; qualcun altro somebody else; tutti gli -i everybody else
     5 (l')uno... l'altro... one... the other...
     6 alcuni... altri... some... others...
     7 l'un l'altro each other, one another
     8 tra l'altro (tra le altre cose) among other things; (a proposito) by the way
     9 tutt'altro "sei arrabbiato?" - "tutt'altro!" "are you angry?" - "far from it!"; "è noioso?" - "tutt'altro!" "is it boring?" - "quite the opposite!"; è tutt'altro che stupido he's nobody's fool, he's far from stupid
     10 senz'altro certainly
    ci mancherebbe altro! God forbid! altro è dire, altro è fare prov. it's easier said than done.

    Dizionario Italiano-Inglese > altro

  • 43 andare

    1. v/i go
    ( funzionare) work
    di macchia come out
    taglia fit
    andare a finire turn out
    come va? how are you?, how are things?
    non mi va di vestito it doesn't fit me
    non mi va di venire I don't feel like coming
    2. m: coll'andare del tempo with the passage of time
    a lungo andare in the long run
    * * *
    andare1 v. intr.
    1 to go*; ( in auto) to drive*; ( a piedi) to walk: andiamo a lavorare tutti i giorni, we go to work every day; è appena andato a scuola, he's just gone to school; vado da mia zia domani, I'm going to my auntie's tomorrow; andiamo, è tardi!, let's go, it's late!; va a Londra questo treno?, is this train going to London?; questa nave va in Australia, this ship is going to (o is bound for o is sailing to) Australia; dovrò per forza andarci in auto, I've no option but to drive there; è una bella giornata, perché non ci vai a piedi?, it's a nice day, why don't you walk there?; andò col pensiero ai giorni della sua infanzia, he thought back to when he was a child; andò con lo sguardo al gruppo di persone davanti all'ingresso, he glanced over (o across) at the people in front of the entrance; dove va il sale?, where does the salt go?; le sedie vanno in cucina, the chairs go in the kitchen // queste banconote non vanno più, these banknotes are no longer in circulation; andare in treno, per nave, in autobus, to go by train, by boat, by bus; andare in aereo, to go by plane (o to fly); andare in bicicletta, to go by bicycle (o by bike), to cycle (o to bike); sai andare in bicicletta?, can you ride a bicycle?; andare a cavallo, to go on horseback (o to ride) // andare all'estero, to go abroad; andare in campagna, to go to the country; andare in città, to go to town; andare in vacanza, to go on holiday; andare al cinema, to go to the pictures; andare a mangiare, to go to eat; andare a dormire, to go to bed; andare in campeggio, to go camping; andare a nuotare, to go swimming; andare a fare un giro in bicicletta, in automobile, to go for a ride, for a drive; andare a fare una passeggiata, to go for a walk; andare a cavalcare, to go riding; andare a giocare a tennis, a football, to go to play tennis, football // andare avanti, to go on; ( avanzare) to advance; ( precedere) to go ahead // andare avanti e indietro, to go backwards and forwards, to go to and fro // andare dentro, to go inside; ( in prigione) to be sent to prison (o to go inside) // andare dentro e fuori, to go in and out // andare fuori, to go out // andare dietro a qlcu., to follow s.o.; ( corteggiare) to run after s.o. // andare oltre, to go beyond (o to go over); (fig.) to go too far (o to exaggerate); andare troppo oltre, troppo in là, (anche fig.) to go too far // andare su, giù, to go up, down // andare lontano, to go far; (fig.) to distinguish oneself; to be successful // andare per le lunghe, to go on and on
    2 ( funzionare) to work: il mio computer va bene, my computer works well; il riscaldamento va ancora?, is the heating still working? // andare bene, male, ( di orologio) to be right, wrong; andare avanti, indietro, ( di orologio) to be fast, slow
    3 ( procedere) to go*; to get* on: come va l'inglese?, how are you getting on with your English?; come vanno gli affari?, how is business going?; la ditta è andata proprio bene, male l'anno scorso, the firm did well, badly last year; ''Come va la vita?'' ''Va'', ''How is life treating you?'' ''Not too badly'' // così va il mondo!, that's the way of the world! // andare di bene in meglio, to go better and better; andare di male in peggio, to go from bad to worse // far andare le cose per il verso giusto, to get things to go properly
    4 ( succedere) to happen: come va che sei sempre stanco?, how come you're always so tired?; vada come vada!, whatever happens!
    5 ( convenire, confarsi) to suit: ci andrebbe bene il treno delle cinque, the five o'clock train would suit us; ti andrebbe bene per domani sera?, would tomorrow evening suit you (o be all right for you)?
    6 (andar bene, di indumento) to fit: queste scarpe non mi vanno più, these shoes don't fit me any more; è così cresciuto che non gli va più niente, he has outgrown all his clothes
    7 ( occorrere) to need: vanno tanti soldi per una vacanza come quella, a holiday like that would cost a lot of money; per un abito così ci vanno tre metri di stoffa, you'll need three metres of material for a dress like that; ti andrebbe bene una bella dormita, what you need is a good sleep
    8 ( piacere) to like (costr. pers.); ( sentirsi di) to feel* like (costr. pers.): ti andrebbe qlco. da bere?; would you like sthg. to drink?; il tuo comportamento non mi va affatto, I don't like your behaviour at all; non mi va di uscire stasera, I don't feel like going out this evening
    9 ( essere di moda) to be in (fashion): quel tipo di scarpe non va più, shoes like that aren't in any more (o are out); va molto il nero quest'anno, black is in (fashion) this year // andare per la maggiore, to be very fashionable
    10 ( essere venduto) to sell*: il suo ultimo romanzo è andato a ruba, his latest novel sold like hot cakes
    11 (essere, sentirsi) to be, to feel*: va molto orgoglioso della sua nuova casa, he's very proud of his new house
    12 ( avvicinarsi) to be about: la spesa andrà sui 100.000 euro, the cost will be about 100,000 euros // andare per, to be almost: va per i 15 ( anni), he is almost fifteen // va per la pensione, he is almost retired
    13 andare a, ( con idea di futuro) to be going to, to be about: lo spettacolo andava a incominciare, the show was about (o was going) to begin
    14 ( dover essere) to have to be; must be: questa pianta va tenuta all'ombra, this plant has (o is) to be kept in the shade; questo interruttore non va toccato, this switch mustn't be touched
    15 ( con valore ausiliare di 'essere') to be, to get*: rischia di andare perduto, it's likely to get lost; se non vado errato, if I'm not mistaken
    16 (seguito da ger. per indicare la continuità di un'azione) to be + -ing: va peggiorando ogni giorno, he is getting worse every day; vanno dicendo che è partito, they are saying he's left
    17 ( con valore pleonastico o rafforzativo): dove sei andato a cacciarti?, where have you been hiding?; andare a finire bene, to end well; andare a finire male, to come to a bad end; è andato a finire nel lago, it ended up in the lake; andare in scena, to be put on // ( radio, tv) andare in onda, to be on (o broadcast) // (sport): andare a canestro, to score a point; andare a rete, to score a goal; andare al tappeto, ( di pugile) to be knocked out // (tip.) andare in macchina, to go to press // andare all'asta, to be auctioned off // andare alla deriva, to go adrift, to drift; (fig.) to drift with the tide // andare a picco, a fondo, to sink; andare a fondo di qlco., to dig into sthg.; andare fino in fondo, to carry on to the end // andare a gambe all'aria, to tumble // andare all'altro mondo, al Creatore, (fam.) to kick the bucket // andare all'inferno, in paradiso, to go to hell, to heaven // andare per la propria strada, per i fatti propri, to go one's own way // andare fuori strada, to leave the road // andare in cerca di guai, to look for trouble // andare a male, ( di cibo) to go off (o to go bad) // andare a monte, to fall through // andare per il sottile, to split hairs (o to be very particular); non andare per il sottile, to be rather rough // andare per le lunghe, to go on and on // lasciar andare un pugno, uno schiaffo a qlcu., to let fly a punch, a slap at s.o.; lascia andare!, forget it!; lasciarsi andare, to let oneself go // ma va là, andiamo!, oh, come on (o come off it)!; andiamo, coraggio!, cheer up! // va da sé che hai torto, it goes without saying, you're wrong // va' al diavolo!, go to hell!; va' a morire ammazzato!, drop dead!, go to hell!; va' in malora!, go to the devil! // andare a Canossa, to eat humble pie // andare in brodo di giuggiole, to be ecstatic; andare in visibilio per qlco., to go crazy about sthg. // è andata!, ( è finita), it's over and done with!, ( ha avuto successo) it's gone off well! // se la va, la va!, we'll be lucky if it works // e vada per questa volta, we'll let it pass for this time // andare a donne, to womanize // andare a letto con qlcu., to go to bed with s.o. // andare di corpo, to empty one's bowels.
    andarsene v.intr.pron.
    1 to go* (away), to leave*: se ne è andato appena finito il concerto, he left as soon as the concert ended; te ne vai di già?, are you going already; vattene, non ti voglio più vedere!, go away, I don't want to see you again! // se ne è andato l'anno scorso ( è morto), he passed away last year
    2 ( di macchia) to come* off.
    andare2 s.m.
    1 a lungo andare, in the long run // a tutt'andare, (anche fig.) without ceasing // con l'andare del tempo, with the passing of time; c'era tutto un andare e venire, there was a continual coming and going // di quest'andare finirà presto i suoi soldi, at this rate he'll soon get through his money
    2 ( andatura) gait, walk.
    * * *
    [an'dare]
    1. vi irreg (aus essere)
    1) (gen) to go

    dove va (messa) questa vite? — where does this screw go?

    andare per i 50 — (età) to be getting on for 50

    andrò all' università l'anno prossimo — I'm going to university next year

    2)

    va fatto entro oggi — it's got to be done today

    andare fiero di qc/qn — to be proud of sth/sb

    ne va della nostra vita — our lives are at stake

    vado pazzo per la pizza — I'm crazy about pizza, I adore pizza

    non va trascurato il fatto che... — we shouldn't forget o overlook the fact that...

    va sempre vestita di rosso — she always wears red

    3)

    (salute, situazione) come va? — bene grazie — how are you? — fine thanks

    va bene (d'accordo) all right, O.K fam

    andare di bene in meglio — to get better and better

    com'è andata? — how did it go?

    come va (la salute)? — va bene — how are you? — I'm fine

    come va la scuola? — how's school?

    come vai a scuola? — how are you getting on at school?

    4) (funzionare) to work

    non riesco a far andare la macchina — I can't start the car

    la lavatrice non va — the washing machine won't work

    5)

    andare a qn — (calzare: scarpe, vestito) to fit sb

    (essere gradito) quest'idea non mi va — I don't like this idea

    questi jeans non mi vanno più — these jeans don't fit me any more

    ti va il cioccolato? — do you like chocolate?

    ti va di andare al cinema? — do you feel like going to the cinema?

    ti va (bene) se ci vediamo alle 5? — is it ok if we meet at 5?

    6) (essere venduto) to sell, (essere di moda) to be fashionable
    7)

    (+ infinito) andare a pescareto go fishing

    andare a prendere qc/qn — to go and get sth/sb

    8)

    (fraseologia) va che ti conosco bene — come off it, I know you too well

    vada per una birra — ok, I'll have a beer

    chi va piano va sano e va lontano — (Proverbio) more haste less speed

    va da (è naturale) it goes without saying

    per questa volta vada — let's say no more about it this time

    andiamo! — let's go!, (coraggio!) come on!

    9)

    me ne vado — I'm off, I'm going

    10) (+ avverbio, preposizione)
    See:
    2. sm

    a lungo andare — in time, in the long run

    racconta storie a tutto andare — she's forever talking rubbish

    * * *
    I 1. [an'dare]
    verbo intransitivo (aus. essere)
    1) (spostarsi, muoversi) to go*

    andare a Roma, negli Stati Uniti, in Spagna — to go to Rome, to the (United) States, to Spain

    andare in città, in campagna, al mare — to go to town, to the country, to the seaside

    andare verso casa, verso sud — to go o head homeward(s), south

    andare in treno, aereo — to go by train, plane

    andare a piedi — to walk, to go on foot

    andare in macchina — to drive, to go by car

    non so andare in bicicletta I can't ride a bicycle; andare a cavallo to ride (a horse); andando al mercato... on the way to the market...; vado e torno I'll be back in a minute o right back; vado io! — (a rispondere alla porta) I'll get it!

    2) (andare via, partire) to go*

    devo andareI must go o be going

    andare a scuola, al lavoro — to go to school, work

    andare a pesca, a sciare — to go fishing, skiing

    andare dal dottore, dal parrucchiere — to go to the doctor's, hairdresser's

    4) (seguito da a + infinito)

    va' a dirle che... — go and tell her that...

    andare a fare spese — to go shopping; (enfatico)

    andare veloce, a 50 km/h — to drive fast, to travel at 50 km/h

    6) (portare) [strada, corridoio] to go*, to lead* (a to); [treno, ecc.] to go* (a to), to be* bound (a for)

    andare a sud — [ strada] to head o bear south

    andare fuori stradato go o swerve off the road

    cosa c'è che non va?what's wrong o the matter? (stare)

    9) (funzionare) to go*, to work

    il libro sta andando bene — the book is selling (well); (essere di moda)

    ti va un gelato?do you feel like o do you fancy an ice cream?

    l'esercizio va fatto — the exercise must be done; (essere, risultare)

    vacci piano, è delicato — be careful, it's delicate

    andarci pesante (essere severo) to come on strong

    andarci pesante con — to be heavy on [ ingrediente]

    18) andare avanti (avanzare) to go* ahead, to go* along; (proseguire) to go* on, to keep* going; [ orologio] to run* fast, to be* fast
    19) andare bene (essere appropriato) to suit, to be* OK, to be* all right

    va benissimo!that's great! (essere accettabile)

    quello che dice lui, va bene — what he says goes

    qualsiasi scusa andrà bene — any excuse will do; (calzare)

    quel vestito non mi va bene — that dress doesn't fit me; (essere adatto)

    la chiave va bene per questa serratura — the key fits this lock; (abbinarsi)

    andare bene insieme — [colori, mobili] to go together, to be a good match

    andare bene con — [colore, mobile] to go with; (svolgersi positivamente) [festa, operazione] to go well

    se tutto va bene — if all goes well, all being well

    mi è andata bene — I was lucky, it worked out well for me

    gli è andata bene che — it was just as well for him that; (riuscire)

    andare bene a scuolato do well at school o in one's schoolwork

    andare bene in matematicato be good at o to do well in maths

    andare contro le convinzioni di qcn. — to go against sb.'s beliefs

    21) andare a finire (avere un certo esito) to finish up, to wind* up colloq.

    va a finire che si fanno male — they'll end up hurting themselves; (venire a trovarsi)

    22) andare fuori to go* out

    andare a cena fuori — to dine out, to go out for dinner

    23) andare giù to go* down, to get* down; [ azioni] to go* down, to come* down

    non mi va giùit sticks in my craw o throat (anche fig.)

    24) andare indietro to go* back, to get* back; [ orologio] to be* slow, to run* slow
    25) andare male (svolgersi negativamente) [affari, esame, colloquio] to go* badly; (non riuscire)

    andare male a scuolato do badly o poorly at school

    26) andare su (salire) to go* up; (aumentare) [temperatura, prezzi] to go* up, to rise*
    27) andare via (partire) to go* away, to get* away, to leave*; (sparire)
    2.
    verbo pronominale andarsene
    1) (andare via, partire) to go* away, to get* away, to leave*, to go* off
    3) eufem. (morire) to go*, to pass away
    3.
    ••

    andiamo!(dai, muoviamoci) let's go! (su, suvvia) come on!

    va bene — (it's) all right, alright, good, OK, that's fine

    così va il mondothat's how o the way it goes! that's the way the cookie crumbles colloq.

    va' al diavolo! o all'inferno! colloq. go to the devil o to hell! va' a farti fottere! volg. fuck you! o la va o la spacca! sink or swim! do or die! dimmi con chi vai e ti dirò chi sei — prov. you can tell a man by the company he keeps

    ••
    Note:
    Oltre ai molti significati e usi idiomatici del verbo andare, ampiamente trattati nella voce qui sotto, vanno sottolineate le differenze tra inglese e italiano quando andare è seguito da un altro verbo. - Andare + a + infinito è reso in inglese con to go seguito da un sintagma preposizionale ( andare a fare una passeggiata = to go for a walk), da to + infinito ( è andata a prendere del vino = she's gone to get some wine), dal gerundio ( andare a sciare = to go skiing) oppure da un verbo coordinato con and ( andai a rispondere al telefono = I went and answered the phone). - Quando andare è seguito in italiano da un verbo al gerundio, va reso con to be o to get: la mia salute va migliorando = my health is getting better, i nemici si andavano avvicinando = the enemies were approaching. - Quando andare è seguito da un verbo al participio passato, esso va reso con il passivo di dovere o con un semplice passivo: va fatto subito = it must be done immediately, le tasse vanno pagate = taxes must be payed, i miei bagagli andarono perduti all'aeroporto = my luggage was lost at the airport
    II [an'dare]
    sostantivo maschile

    tutto questo andare e venire — all this toing and froing, all these comings and goings

    con l'andare del tempo — as time goes by, with the passing of time

    fa errori a tutto andare (a tutto spiano) he makes one mistake after another

    * * *
    andare1
    /an'dare/ [6]
    Oltre ai molti significati e usi idiomatici del verbo andare, ampiamente trattati nella voce qui sotto, vanno sottolineate le differenze tra inglese e italiano quando andare è seguito da un altro verbo. - Andare + a + infinito è reso in inglese con to go seguito da un sintagma preposizionale ( andare a fare una passeggiata = to go for a walk), da to + infinito ( è andata a prendere del vino = she's gone to get some wine), dal gerundio ( andare a sciare = to go skiing) oppure da un verbo coordinato con and ( andai a rispondere al telefono = I went and answered the phone). - Quando andare è seguito in italiano da un verbo al gerundio, va reso con to be o to get: la mia salute va migliorando = my health is getting better, i nemici si andavano avvicinando = the enemies were approaching. - Quando andare è seguito da un verbo al participio passato, esso va reso con il passivo di dovere o con un semplice passivo: va fatto subito = it must be done immediately, le tasse vanno pagate = taxes must be payed, i miei bagagli andarono perduti all'aeroporto = my luggage was lost at the airport.
     (aus. essere)
     1 (spostarsi, muoversi) to go*; dove vai? where are you going? where are you off to? andare a Roma, negli Stati Uniti, in Spagna to go to Rome, to the (United) States, to Spain; andare in città, in campagna, al mare to go to town, to the country, to the seaside; andare a casa to go home; andare verso casa, verso sud to go o head homeward(s), south; andare in treno, aereo to go by train, plane; andare a piedi to walk, to go on foot; andare in macchina to drive, to go by car; non so andare in bicicletta I can't ride a bicycle; andare a cavallo to ride (a horse); andando al mercato... on the way to the market...; vado e torno I'll be back in a minute o right back; vado io! (a rispondere alla porta) I'll get it!
     2 (andare via, partire) to go*; devo andare I must go o be going; andare in vacanza to go on holiday
     3 (per indicare attività svolte regolarmente) andare a scuola, al lavoro to go to school, work; andare a pesca, a sciare to go fishing, skiing; andare dal dottore, dal parrucchiere to go to the doctor's, hairdresser's; andare in o all'ospedale to go to hospital BE o the hospital AE
     4 (seguito da a + infinito) andare a fare una passeggiata to go for a walk; andare a fare un viaggio to go on a journey; è andato a prendere del vino he's gone to get some wine; va' a dirle che... go and tell her that...; andare a fare spese to go shopping; (enfatico) è andato a dirlo a tutti! he's gone and told everybody! va' a sapere! don't ask me! who knows? va' a capirci qualcosa! just try and work that out!
     5 (procedere con un veicolo) andare veloce, a 50 km/h to drive fast, to travel at 50 km/h
     6 (portare) [strada, corridoio] to go*, to lead* (a to); [treno, ecc.] to go* (a to), to be* bound (a for); andare a sud [ strada] to head o bear south
     7 (finire) andare in terra to fall on the floor o to the ground; andare fuori strada to go o swerve off the road
     8 (procedere) com'è andata la serata? how did the evening go? come vanno gli affari? how's business? come va la scuola? how are things at school? cosa c'è che non va? what's wrong o the matter? (stare) come va il piede? how's your foot?
     9 (funzionare) to go*, to work; la sua macchina ha qualcosa che non va there's something wrong with her car; andare a benzina to run on petrol
     10 (vendersi) il libro sta andando bene the book is selling (well); (essere di moda) quest'inverno vanno (di moda) i cappotti lunghi the fashion is for long coats this winter
     11 (piacere) ti va un gelato? do you feel like o do you fancy an ice cream? oggi non mi va di studiare today I don't feel like studying
     12 (calzare) questa gonna mi va stretta this skirt is a tight fit
     13 (dover essere collocato) to go*; dove vanno questi piatti? where do these plates go? (essere utilizzabile) il piatto non va in forno the dish is not ovenproof
     14 (di età) va per i quaranta he's going on forty
     15 (con il gerundio) andare migliorando to be getting better o improving; la situazione va complicandosi the situation is getting more and more complicated
     16 (seguito da participio passato) (dover essere) l'esercizio va fatto the exercise must be done; (essere, risultare) i bagagli andarono perduti the luggage was lost
     17 andarci andarci piano con to go easy o light on [ alcolici]; vacci piano, è delicato be careful, it's delicate; vacci piano! easy does it! andarci pesante (essere severo) to come on strong; andarci pesante con to be heavy on [ ingrediente]
     18 andare avanti (avanzare) to go* ahead, to go* along; (proseguire) to go* on, to keep* going; [ orologio] to run* fast, to be* fast; non si può andare avanti così! this really won't do!
     19 andare bene (essere appropriato) to suit, to be* OK, to be* all right; non va per niente bene that's not good at all; hai visto qualcosa che possa andare bene? did you see anything suitable? (essere gradito, stare bene) lunedì (ti) va bene? does Monday suit you? mi va bene it suits me fine; va benissimo! that's great! (essere accettabile) quello che dice lui, va bene what he says goes; qualsiasi scusa andrà bene any excuse will do; (calzare) quel vestito non mi va bene that dress doesn't fit me; (essere adatto) la chiave va bene per questa serratura the key fits this lock; (abbinarsi) andare bene insieme [colori, mobili] to go together, to be a good match; andare bene con [colore, mobile] to go with; (svolgersi positivamente) [festa, operazione] to go well; va tutto bene? is everything all right? are you OK? se tutto va bene if all goes well, all being well; mi è andata bene I was lucky, it worked out well for me; gli è andata bene che it was just as well for him that; (riuscire) andare bene a scuola to do well at school o in one's schoolwork; andare bene in matematica to be good at o to do well in maths
     20 andare contro (infrangere) andare contro la legge to break the law; andare contro le convinzioni di qcn. to go against sb.'s beliefs
     21 andare a finire (avere un certo esito) to finish up, to wind* up colloq.; andare a finire bene to turn out well; va a finire che si fanno male they'll end up hurting themselves; (venire a trovarsi) dov'è andata a finire la mia penna? where has my pen got to? where did my pen go? non so dove vanno a finire tutti i miei soldi! I don't know where all my money goes (to)!
     22 andare fuori to go* out; andare a cena fuori to dine out, to go out for dinner
     23 andare giù to go* down, to get* down; [ azioni] to go* down, to come* down; non mi va giù it sticks in my craw o throat (anche fig.)
     24 andare indietro to go* back, to get* back; [ orologio] to be* slow, to run* slow
     25 andare male (svolgersi negativamente) [affari, esame, colloquio] to go* badly; (non riuscire) andare male a scuola to do badly o poorly at school; andare male in matematica to be bad at maths
     26 andare su (salire) to go* up; (aumentare) [temperatura, prezzi] to go* up, to rise*
     27 andare via (partire) to go* away, to get* away, to leave*; (sparire) la macchia non va via the stain won't come out
    II andarsene verbo pronominale
     1 (andare via, partire) to go* away, to get* away, to leave*, to go* off; vattene! get out! go away!
     2 (sparire) ecco che se ne vanno le mie possibilità di vittoria! there go my chances of winning! questo raffreddore non vuole andare this cold just won't go away
     3 eufem. (morire) to go*, to pass away
    III andarne verbo impersonale
      (essere in gioco) ne va della mia reputazione my reputation is at stake
    ma va' là! you don't say! andiamo! (dai, muoviamoci) let's go! (su, suvvia) come on! comunque vada whatever happens; vada come vada whatever! come va la vita? how's life (treating you)? va bene (it's) all right, alright, good, OK, that's fine; va da sé it goes without saying; così va il mondo that's how o the way it goes! that's the way the cookie crumbles colloq.; va' a quel paese drop dead! get lost! va' al diavolo! o all'inferno! colloq. go to the devil o to hell! va' a farti fottere! volg. fuck you! o la va o la spacca! sink or swim! do or die! dimmi con chi vai e ti dirò chi sei prov. you can tell a man by the company he keeps.
    ————————
    andare2
    /an'dare/
    sostantivo m.
    tutto questo andare e venire all this toing and froing, all these comings and goings; con l'andare del tempo as time goes by, with the passing of time; a lungo andare in the long run o term; a tutto andare (a tutta velocità) at top speed; fa errori a tutto andare (a tutto spiano) he makes one mistake after another.

    Dizionario Italiano-Inglese > andare

  • 44 last

    I 1. [lɑːst] [AE læst]
    1) (final) ultimo

    for the last time, will you be quiet! — per l'ultima volta, vuoi stare zitto!

    every last one of them — tutti loro, fino all'ultimo uomo

    3) (describing past time) ultimo, scorso

    last year — lo scorso anno, l'anno passato

    in o over the last ten years durante gli ultimi dieci anni; he has been in Cambridge for the last eight months è a Cambridge da otto mesi a questa parte; last night — (evening) ieri sera; (night-time) questa notte, la scorsa notte, ieri notte

    4) fig. (most unlikely) ultimo
    2.

    to leave sth. till last — la sciare qcs. per ultimo

    the last I heard, he was living in Spain — l'ultima che ho sentito è che abitava in Spagna

    the night before last (evening) l'altroieri sera; (night) l'altroieri notte

    4) at last alla fine, finalmente
    3. 4.

    to come in last — [runner, racing car] arrivare ultimo

    last of all — infine, per ultima cosa

    II 1. [lɑːst] [AE læst] 2.
    2) (maintain condition) [ fabric] durare, resistere all'usura; [ perishables] durare, conservarsi
    III [lɑːst] [AE læst]
    nome (for shoes) forma f.
    * * *
    I 1. adjective
    1) (coming at the end: We set out on the last day of November; He was last in the race; He caught the last bus home.)
    2) (most recent; next before the present: Our last house was much smaller than this; last year/month/week.)
    3) (coming or remaining after all the others: He was the last guest to leave.)
    2. adverb
    (at the end of or after all the others: He took his turn last.)
    - at long last
    - at last
    - hear
    - see the last of
    - the last person
    - the last straw
    - the last thing
    - the last word
    - on one's last legs
    - to the last
    II verb
    1) (to continue to exist: This situation lasted until she got married; I hope this fine weather lasts.)
    2) (to remain in good condition or supply: This carpet has lasted well; The bread won't last another two days - we'll need more; This coat will last me until I die.)
    - last out
    * * *
    I 1. [lɑːst] [AE læst]
    1) (final) ultimo

    for the last time, will you be quiet! — per l'ultima volta, vuoi stare zitto!

    every last one of them — tutti loro, fino all'ultimo uomo

    3) (describing past time) ultimo, scorso

    last year — lo scorso anno, l'anno passato

    in o over the last ten years durante gli ultimi dieci anni; he has been in Cambridge for the last eight months è a Cambridge da otto mesi a questa parte; last night — (evening) ieri sera; (night-time) questa notte, la scorsa notte, ieri notte

    4) fig. (most unlikely) ultimo
    2.

    to leave sth. till last — la sciare qcs. per ultimo

    the last I heard, he was living in Spain — l'ultima che ho sentito è che abitava in Spagna

    the night before last (evening) l'altroieri sera; (night) l'altroieri notte

    4) at last alla fine, finalmente
    3. 4.

    to come in last — [runner, racing car] arrivare ultimo

    last of all — infine, per ultima cosa

    II 1. [lɑːst] [AE læst] 2.
    2) (maintain condition) [ fabric] durare, resistere all'usura; [ perishables] durare, conservarsi
    III [lɑːst] [AE læst]
    nome (for shoes) forma f.

    English-Italian dictionary > last

  • 45 bis

    bis, adv. num. [for duis, from duo; like bellum from duellum, Paul. ex Fest. p. 66 Müll.; cf. Cic. Or. 45, 153, and the letter B], twice, at two times, on two occasions, in two ways, = dis (very freq. in prose and poetry).
    I.
    In gen.:

    inde ad nos elisa bis advolat (imago),

    Lucr. 4, 315; Cic. Q. Fr. 3, 8, 6; Hor. Epod. 5, 33; id. A. P. 358; 440; Verg. A. 6, 32; Ov. M. 4, 517 al.:

    non semel sed bis,

    Cic. Verr. 2, 3, 77, § 179:

    semel aut bis,

    Quint. 11, 2, 34:

    bis ac saepius,

    id. 10, 5, 7; Nep. Thras. 2, 5:

    bis mori,

    Hor. C. 3, 9, 15: bis consul, who has been twice consul in all (diff. from iterum consul, who is a second time consul), Cic. Ac. 2, 5, 13; id. Lael. 11, 39; id. Verr. 2, 5, 23, § 59; Liv. 23, 30, 15; 23, 31, 6; 23, 34, 15; 25, 5, 3; cf. Val. Max. 4, 1, 3; Suet. Ner. 35.—Sometimes (among later writers) for iterum, now a second time:

    bis consul,

    Mart. 10, 48, 20; Prid. Kal. Febr.; Coll. Leg. Mos. et Rom. 1, § 11.—
    2.
    Bis is followed by,
    (α).
    Semel... iterum, Cic. Dom. 52, 134:

    bis dimicavit: semel ad Dyrrhachium, iterum in Hispaniā,

    Suet. Caes. 36; so id. Aug. 25; id. Tib. 6; 72; id. Claud. 6; cf. Wolf, ejusd. id. Tib. 6.—
    (β).
    Primo... rursus, Suet. Aug. 17; 28.—
    (γ).
    Et rursus, without a preceding primo, Suet. Aug. 22; id. Tib. 48.—
    B.
    Transf., doubly, twofold, in two ways, in a twofold manner:

    bis periit amator, ab re atque animo simul,

    Plaut. Truc. 1, 1, 26: nam qui amat cui odio ipsus est, bis facere stulte duco;

    laborem inanem ipsus capit, et illi molestiam adfert,

    Ter. Hec. 3, 2, 8 sq.:

    in unā civitate bis improbus fuisti, cum et remisisti quod non oportebat, et accepisti quod non licebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    in quo bis laberis, primum, quod... deinde, quod, etc.,

    id. Phil. 8, 4, 13:

    inopi beneficium bis dat qui dat celeriter, Publ. Syr. v. 235 Rib.: bis gratum est,

    id. v. 44 ib.:

    bis est mori alterius arbitrio mori,

    id. v. 50 ib.—
    II.
    Particular connections.
    A.
    Bis in die, mense, anno, etc., or bis die, mense, anno, etc., twice a day, month, year, etc.; cf. Suet. Aug. 31 Oud.; id. Galb. 4; id. Vit. Ter. 2:

    bis in die,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100; Cato, R. R. 26; 87:

    bis die,

    Tib. 1, 3, 31; Verg. E. 3, 34; Hor. C. 4, 1, 25; Cels. 1, 1; 1, 8; 3, 27, n. 2; Plin. 10, 53, 74, § 146; cf.

    cotidie,

    Liv. 44, 16, 5:

    in mense,

    Plin. 11, 18, 19, § 59; Suet. Aug. 35:

    in anno,

    Varr. R. R. 2, 11, 7:

    anno,

    Plin. 2, 73, 75, § 184.—
    B.
    With other numerals, and particularly with distributives (class. in prose and poetry):

    bis binos,

    Lucr. 5, 1299; Cic. N. D. 2, 18, 49:

    bis quinos dies,

    Verg. A. 2, 126; Mart. 10, 75, 3; Ov. F. 3, 124:

    bis senos dies,

    Verg. E. 1, 44:

    bis septeni,

    Plin. 8, 36, 54, § 127:

    bis octoni,

    Ov. M. 5, 50:

    bis deni,

    Verg. A. 1, 381; Prop. 2 (3), 9, 3; Mart. 9. 78:

    bis quinquageni,

    id. 12, 67: bis milies, Liv. 38, 55, 12; Auct. B. Afr. 90; Val. Max. 3, 7, 1.—
    2.
    Esp., with cardinal numbers to express twice a given number (in the poets very freq., but not in prose):

    bis mille sagittae,

    Lucr. 4, 408; so Hor. Epod. 9, 17: bis sex, Varr. ap. Prob. Verg. E. 6, 31, p. 354 Lion.; Verg. A. 11, 9:

    bis quinque viri,

    Hor. Ep. 2, 1, 24; Ov. M. 8, 500; 8, 579; 11, 96:

    bis trium ulnarum toga,

    Hor. Epod. 4, 8:

    duo,

    Ov. M. 13, 642:

    centum,

    id. ib. 5, 208 and 209;

    12, 188: quattuor,

    id. ib. 12, 15:

    sex,

    id. ib. 6, 72; 6, 571; 4, 220; 12, 553; 12, 554;

    15, 39: septem,

    id. ib. 11, 302:

    novem,

    id. ib. 14, 253 al.—
    C.
    Bis terve, two or three times, very rarely:

    a te bis terve summum et eas perbrevis (litteras) accepi,

    Cic. Fam. 2, 1, 1:

    quem bis terve bonum cum risu miror,

    Hor. A. P. 358.—
    D.
    Bis terque, several times, repeatedly, Mart. 4, 82, 3; cf.:

    stulte bis terque,

    utterly, Cic. Q. Fr. 3, 8, 6. —
    E.
    Bis tanto or tantum, twice as great, twice as much:

    bis tanto amici sunt inter se quam prius,

    Plaut. Am. 3, 2, 62; id. Men. 4, 3, 6; id. Merc. 2, 2, 26:

    bis tantum quam tuus fundus reddit,

    Varr. R. R. 3, 2, 15:

    Tartarus ipse Bis patet in praeceps tantum, quantus, etc.,

    Verg. A. 6, 578.—
    F.
    Bis ad eundem (sc.: lapidem offendi, as in Aus. Ep. 11 med.);

    prov.,

    to commit the same error twice, Cic. Fam. 10, 20, 2.—
    G.
    Bis minus, in an old enigma in Gell. 12, 6, 2, whose solution is Terminus (ter-minus): semel minusne an bis minus, non sat scio: at utrumque eorum, ut quondam audivi dicier, Jovi ipsi regi noluit concedere.
    In composition, bis, like the Gr.
    dis, loses the s: biceps, bidens, bifer, bigener, bijugus, bilix, etc.;

    hence bissenus,

    Sen. Agam. 812; id. Herc. Fur. 1282; Stat. Th. 3, 574;

    and bisseni,

    id. ib. 12, 811; Aus. Monos. Idyll. 12, and Prud. Cath. 12, 192, are better written as two words: bis senus (seni); so either bisextus, or as two words, bis sextus (Stat. S. 4, 1, 9); v. bisextus.

    Lewis & Short latin dictionary > bis

  • 46 in

    1.
    in (old forms endŏ and indŭ, freq. in ante-class. poets; cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 et saep.), prep. with abl. and acc. [kindr. with Sanscr. an; Greek en, en-tha, en-then, eis, i. e. en-s, ana; Goth. ana; Germ. in], denotes either rest or motion within or into a place or thing; opp. to ex; in, within, on, upon, among, at; into, to, towards.
    I.
    With abl.
    A.
    In space.
    1.
    Lit., in (with abl. of the place or thing in which):

    aliorum fructus in terra est, aliorum et extra,

    Plin. 19, 4, 22, § 61:

    alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi esse sedem et locum,

    Cic. Tusc. 1, 9, 19:

    eo in rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    id. Brut. 43, 161:

    qui sunt cives in eadem re publica,

    id. Rep. 1, 32 fin.:

    facillimam in ea re publica esse concordiam, in qua idem conducat omnibus,

    id. ib.:

    T. Labienus ex loco superiore, quae res in nostris castris gererentur, conspicatus,

    Caes. B. G. 2, 26, 4:

    quod si in scaena, id est in contione verum valet, etc.,

    Cic. Lael. 26, 97:

    in foro palam Syracusis,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    plures in eo loco sine vulnere quam in proelio aut fuga intereunt,

    Caes. B. C. 2, 35:

    tulit de caede, quae in Appia via facta esset,

    Cic. Mil. 6, 15:

    in via fornicata,

    Liv. 22, 36:

    vigebat in illa domo mos patrius et disciplina,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    in domo furtum factum ab eo qui domi fuit,

    Quint. 5, 10, 16:

    nupta in domo,

    Liv. 6, 34, 9:

    copias in castris continent,

    in, within, Caes. B. C. 1, 66:

    cum in angusto quodam pulpito stans diceret,

    Quint. 11, 3, 130:

    se ac suos in vehiculo conspici,

    Liv. 5, 40, 10:

    malo in illa tua sedecula sedere, quam in istorum sella curuli,

    Cic. Att. 4, 10:

    sedere in solio,

    id. Fin. 2, 21, 66:

    Albae constiterant, in urbe opportuna,

    id. Phil. 4, 2, 6. —

    Sometimes, also, with names of places: omnes se ultro sectari in Epheso memorat mulieres,

    Plaut. Mil. 3, 1, 182:

    heri aliquot adolescentuli coiimus in Piraeo,

    Ter. Eun. 3, 4, 1:

    navis et in Cajeta est parata nobis et Brundisii,

    Cic. Att. 8, 3, 6:

    complures (naves) in Hispali faciendas curavit,

    Caes. B. C. 2, 18:

    caesos in Marathone ac Salamine,

    Quint. 12, 10, 24:

    in Berenice urbe Troglodytarum,

    Plin. 2, 73, 75, § 183.—
    2.
    In indicating a multitude or number, of, in, or among which a person or thing is, in, among (= gen. part.):

    in his poeta hic nomen profitetur suum,

    Ter. Eun. prol. 3:

    Thales, qui sapientissimus in septem fuit,

    Cic. Leg. 2, 11, 26:

    peto ut eum complectare, diligas, in tuis habeas,

    id. Fam. 13, 78, 2; cf.:

    in perditis et desperatis,

    id. ib. 13, 56, 1:

    omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis,

    id. de Sen. 19, 71:

    dolor in maximis malis ducitur,

    id. Leg. 1, 11, 31:

    justissimus unus in Teucris,

    Verg. A. 2, 426:

    cecidere in pugna ad duo milia... in his quatuor Romani centuriones,

    Liv. 27, 12, 16:

    in diis et feminae sunt,

    Lact. 1, 16, 17.—
    3.
    Of analogous relations of place or position:

    sedere in equo,

    on horseback, id. Verr. 2, 5, 10:

    quid legati in equis,

    id. Pis. 25, 60:

    sedere in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109:

    in eo flumine pons erat,

    on, over, Caes. B. G. 2, 5:

    in herboso Apidano,

    on the banks of, Prop. 1, 3, 6:

    in digitis,

    on tiptoe, Val. Fl. 4, 267:

    castra in limite locat,

    on the rampart, Tac. A. 1, 50:

    ipse coronam habebat unam in capite, alteram in collo,

    on, Cic. Verr. 2, 5, 11, § 27:

    oleae in arbore,

    Cels. 2, 24:

    Caesaris in barbaris erat nomen obscurius,

    among, Caes. B. C. 1, 61:

    in ceteris nationibus, Cels. praef. 1: qui in Brutiis praeerat,

    Liv. 25, 16, 7:

    in juvenibus,

    Quint. 11, 1, 32:

    nutus in mutis pro sermone est,

    id. 11, 3, 66.—Of dress, like cum, q. v.:

    in veste candida,

    Liv. 45, 20, 5; 34, 7, 3:

    in calceis,

    id. 24, 38, 2:

    in insignibus,

    id. 5, 41, 2:

    in tunicis albis,

    Plin. Ep. 7, 27, 13:

    in Persico et vulgari habitu,

    Curt. 3, 3, 4:

    in lugubri veste,

    id. 10, 5, 17:

    in Tyriis,

    Ov. A. A. 2, 297:

    in Cois,

    id. ib. v. 298; cf.:

    homines in catenis Romam mittere,

    Liv. 29, 21, 12; 32, 1, 8: quis multa te in rosa urget, etc., Hor C. 1, 5, 1; so, in viola aut in rosa, Cic. Tusc. [p. 912] 5, 26, 73.—So of arms:

    duas legiones in armis,

    Caes. B. G. 7, 11, 6; cf. Verg. A. 3, 395:

    in armis hostis,

    under arms, Ov. M. 12,65:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt (= coram),

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81; so,

    in oculis provinciae,

    id. Q. Fr. 1, 1, 2:

    in oculis omnium,

    id. ib. 1, 3, 7:

    divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt,

    Sall. C. 20, 14; Curt. 4, 13, 1; Liv. 22, 12, 6:

    Julianus in ore ejus (Vitellii) jugulatur,

    Tac. H. 3, 77; Sen. Ben. 7, 19, 7.—Of a passage in any writing (but when the author is named, by meton., for his works, apud is used, Krebs, Antibarb. p. 561):

    in populorum institutis aut legibus,

    Cic. Leg. 1, 15, 42:

    in illis libris qui sunt de natura deorum,

    id. Fat. 1, 1:

    in Timaeo dicit,

    id. N. D. 1, 12, 30:

    epistula, in qua omnia perscripta erant,

    Nep. Pelop. 3, 2:

    perscribit in litteris, hostes ab se discessisse,

    Caes. B. G. 5, 49; but in is also used with an author's name when, not a place in his book, but a feature of his style, etc., is referred to:

    in Thucydide orbem modo orationis desidero,

    Cic. Or. 71, 234:

    in Herodoto omnia leniter fluunt,

    Quint. 9, 4, 18.—Of books:

    libri oratorii diu in manibus fuerunt,

    Cic. Att. 4, 13, 2; id. Lael. 25, 96; but more freq. trop.: in manibus habere, tenere, etc., to be engaged, occupied with, to have under control or within reach:

    philosophi quamcunque rem habent in manibus,

    id. Tusc. 5, 7, 18:

    quam spem nunc habeat in manibus, exponam,

    id. Verr. 1, 6, 16:

    rem habere in manibus,

    id. Att. 6, 3, 1; cf.:

    neque mihi in manu fuit Jugurtha qualis foret,

    in my power, Sall. J. 14, 4:

    postquam nihil esse in manu sua respondebatur,

    Liv. 32, 24, 2:

    quod ipsorum in manu sit,... bellum an pacem malint,

    Tac. A. 2, 46; but, cum tantum belli in manibus esset, was in hand, busied (cf.:

    inter manus),

    Liv. 4, 57, 1; so,

    quorum epistulas in manu teneo,

    Cic. Phil. 12, 4, 9; cf. id. Att. 2, 2, 2:

    in manu poculum tenens,

    id. Tusc. 1, 29, 71:

    coronati et lauream in manu tenentes,

    Liv. 40, 37, 3; Suet. Claud. 15 fin. —Of that which is thought of as existing in the mind, memory, character, etc.:

    in animo esse,

    Cic. Fam. 14, 11:

    in animo habere,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    lex est ratio insita in natura,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    in memoria sedere,

    id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

    tacito mutos volvunt in pectore questus,

    Luc. 1, 247:

    quanta auctoritas fuit in C. Metello!

    Cic. de Sen. 17, 61. —So freq. of a person's qualities of mind or character:

    erat in eo summa eloquentia, summa fides,

    Cic. Mur. 28, 58; cf.:

    in omni animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis,

    id. Fin. 4, 41, 37:

    si quid artis in medicis est,

    Curt. 3, 5, 13; cf.:

    nibil esse in morte timendum,

    Lucr. 3, 866.— Esp., in eo loco, in that state or condition:

    in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc.,

    Liv. 7, 35, 7: si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cat. ap. Quint. 9, 2, 21; so,

    quo in loco, etc.: cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res essent, cognovissent,

    Caes. B. G. 2, 26:

    videtis, quo in loco res haec siet, Ter Phorm. 2, 4, 6: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit,

    Liv. 37, 14, 5.—Hence, without loco, in eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.:

    non in eo esse Carthaginiensium res, ut Galliam armis obtineant,

    Liv. 30, 19, 3:

    cum res non in eo esset, ut Cyprum tentaret,

    id. 33, 41, 9; 8, 27, 3; 2, 17, 5; Nep. Mil. 7, 3; id. Paus. 5, 1 (cf. I. C. 1. infra).—
    B.
    In time, indicating its duration, in, during, in the course of:

    feci ego istaec itidem in adulescentia,

    in my youth, when I was young, Plaut. Bacch. 3, 3, 6:

    in tempore hoc,

    Ter. And. 4, 5, 24:

    in hoc tempore,

    Tac. A. 13, 47:

    in tali tempore,

    Sall. C. 48, 5; Liv. 22, 35; 24, 28 al.:

    in diebus paucis,

    Ter. And. 1, 1, 77:

    in brevi spatio,

    id. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Vesp. 4:

    in qua aetate,

    Cic. Brut. 43 fin.:

    in ea aetate,

    Liv. 1, 57:

    in omni aetate,

    Cic. de Sen. 3, 9:

    in aetate, qua jam Alexander orbem terrarum subegisset,

    Suet. Caes. 7:

    qua (sc. Iphigenia) nihil erat in eo quidem anno natum pulchrius,

    in the course of, during the year, Cic. Off. 3, 25, 95 (al. eo quidem anno):

    nihil in vita se simile fecisse,

    id. Verr. 2, 3, 91: nihil in vita vidit calamitatis A. Cluentius. id. Clu. 6, 18:

    in tota vita inconstans,

    id. Tusc. 4, 13, 29.—
    b.
    In tempore, at the right or proper time, in time (Cic. uses only tempore; v. tempus): eccum ipsum video in tempore huc se recipere, Ter. Phorm. 2, 4, 24:

    ni pedites equitesque in tempore subvenissent,

    Liv. 33, 5:

    spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit,

    id. 2, 47:

    rebellaturi,

    Tac. A. 12, 50:

    atque adeo in ipso tempore eccum ipsum obviam,

    Ter. And. 3, 2, 52: in tempore, opportune. Nos sine praepositione dicimus tempore et tempori, Don. ad Ter. And. 4, 4, 19.—
    c.
    In praesentia and in praesenti, at present, now, at this moment, under these circumstances:

    sic enim mihi in praesentia occurrit,

    Cic. Tusc. 1, 8, 14:

    vestrae quidem cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die jucundae sunt,

    id. ib. 5, 35, 100:

    id quod unum maxime in praesentia desiderabatur,

    Liv. 21, 37:

    haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.,

    for the present, Cic. Fam. 2, 10, 4.—
    d.
    With gerunds and fut. pass. participles, to indicate duration of time, in:

    fit, ut distrahatur in deliberando animus,

    Cic. Off. 1, 3, 9; id. Fam. 2, 6, 2:

    vitiosum esse in dividendo partem in genere numerare,

    id. Fin. 2, 9, 26:

    quod in litteris dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    ne in quaerendis suis pugnandi tempus dimitteret,

    Caes. B. G. 2, 21:

    in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus,

    in laying waste, id. ib. 5, 19:

    in excidenda Numantia,

    Cic. Off. 1, 22, 76:

    cum in immolanda Iphigenia tristis Calchas esset,

    id. Or. 21, 74.—
    C.
    In other relations, where a person or thing is thought of as in a certain condition, situation, or relation, in:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18:

    se in insperatis repentinisque pecuniis jactare,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    Larinum in summo timore omnium cum armatis advolavit,

    id. Clu. 8, 25.—

    So freq., of qualities or states of mind: summa in sollicitudine ac timore Parthici belli,

    Caes. B. C. 3, 31:

    torpescentne dextrae in amentia illa?

    Liv. 23, 9, 7:

    hunc diem perpetuum in laetitia degere,

    Ter. Ad. 4, 1, 5; Cic. Cat. 4, 1, 2:

    in metu,

    Tac. A. 14, 43:

    in voluptate,

    Cic. Fin. 1, 19, 62:

    alicui in amore esse,

    beloved, id. Verr. 2, 4, 1, § 3:

    alicui in amoribus esse,

    id. Att. 6, 1, 12:

    res in invidia erat,

    Sall. J. 25, 5; Liv. 29, 37, 17: sum in expectatione omnium rerum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 10:

    num... Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus?

    in his studies, Cic. de Sen. 7, 21:

    mirificam cepi voluptatem ex tua diligentia: quod in summis tuis occupationibus mihi tamen rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    even in, notwithstanding your great occupations, id. Fam. 3, 11, 4.—

    So freq., of business, employment, occupations, etc.: in aliqua re versari,

    Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    similia iis, quae in consilio dixerat,

    Curt. 5, 5, 23:

    in certamine armorum atque in omni palaestra quid satis recte cavetur,

    Quint. 9, 4, 8:

    agi in judiciis,

    id. 11, 1, 78:

    tum vos mihi essetis in consilio,

    Cic. Rep. 3, 18, 28:

    in actione... dicere,

    Quint. 8, 2, 2.—Of an office, magistracy:

    in quo tum magistratu forte Brutus erat,

    Liv. 1, 59, 7; 4, 17, 1:

    in eo magistratu pari diligentia se praebuit,

    Nep. Han. 7, 5 (cf. B. 1. supra):

    in ea ipsa causa fuit eloquentissimus,

    Cic. Brut, 43, 160:

    qui non defendit nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio, quam, etc.,

    is in the wrong, acts wrongly, id. Off. 1, 7, 23:

    etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    is wrong, id. Fin. 5, 11, 31:

    non sunt in eo genere tantae commoditates corporis,

    id. ib. 4, 12, 29; cf.:

    an omnino nulla sit in eo genere distinctio,

    id. Or. 61, 205:

    Drusus erat de praevaricatione absolutus in summa quatuor sententiis,

    on the whole, Cic. Q. Fr. 2, 16; cf.:

    et in omni summa, ut mones, valde me ad otium pacemque converto,

    id. ib. 3, 5, 5;

    but, in summa, sic maxime judex credit, etc.,

    in a word, in fine, Quint. 9, 2, 72; Auct. B. Alex. 71; Just. 37, 1, 8:

    horum (juvenum) inductio in parte simulacrum decurrentis exercitus erat: ex parte elegantioris exercitii quam militaris artis,

    in part, Liv. 44, 9, 5; cf.:

    quod mihi in parte verum videtur,

    Quint. 2, 8, 6:

    patronorum in parte expeditior, in parte difficilior interrogatio est,

    id. 5, 7, 22:

    hoc facere in eo homine consueverunt,

    in the case of, Caes. B. G. 7, 21:

    in furibus aerarii,

    Sall. C. 52, 12:

    Achilles talis in hoste fuit,

    Verg. A. 2, 540:

    in hoc homine saepe a me quaeris, etc.,

    in the case of, Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: in nominibus impiis, Sall. C. 51, 15:

    suspectus et in morte matris fuit,

    Suet. Vit. 14:

    qui praesentes metuunt, in absentia hostes erunt, = absentes,

    Curt. 6, 3, 8 (cf. I. B. c. supra).—Of the meaning of words, etc.:

    non solum in eodem sensu, sed etiam in diverso, eadem verba contra,

    Quint. 9, 3, 36:

    aliter voces aut eaedem in diversa significatione ponuntur,

    id. 9, 3, 69:

    Sallustius in significatione ista non superesse sed superare dicit,

    Gell. 1, 22, 15:

    stips non dicitur in significatione trunci,

    Charis. 1, 18, 39:

    semper in significatione ea hortus,

    Plin. 19, 4, 19, § 50. —
    2.
    In with abl. of adjj. is used with the verbs esse and habere to express quality:

    cum exitus haud in facili essent, i. e. haud faciles,

    Liv. 3, 8, 9:

    adeo moderatio tuendae libertatis in difficili est,

    id. 3, 8, 11; 3, 65, 11; but mostly with adjj. of the first and second declension:

    in obscuro esse, Liv. praef. § 3: in dubio esse,

    id. 2, 3, 1; 3, 19, 8; Ov. H. 19, 174:

    dum in dubiost animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; 2, 2, 10:

    in integro esse,

    Cic. Fam. 15, 16, 3; id. Att. 11, 15, 4:

    in incerto esse,

    Liv. 5, 28, 5:

    in obvio esse,

    id. 37, 23, 1:

    in tuto esse,

    id. 38, 4, 10; cf.:

    videre te in tuto,

    Cat. 30, 6:

    in aequo esse,

    Liv. 39, 37, 14; Tac. A. 2, 44:

    in expedito esse,

    Curt. 4, 2, 22:

    in proximo esse,

    Quint. 1, 3, 4:

    in aperto esse,

    Sall. C. 5, 3:

    in promisco esse,

    Liv. 7, 17, 7:

    in augusto esse,

    Cels. 5, 27, 2:

    in incerto haberi,

    Sall. J. 46, 8; Tac. A. 15, 17:

    in levi habitum,

    id. H. 2, 21; cf.:

    in incerto relinquere,

    Liv. 5, 28, 5; Tac. H. 2, 83.
    II.
    With acc.
    A.
    In space, with verbs of motion, into or to a place or thing (rarely with names of towns and small islands;

    v. Zumpt, Gram. § 398): influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,

    Cic. Rep. 2, 19:

    in Ephesum advenit,

    Plaut. Mil. 2, 1, 35:

    in Epirum venire,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    ibo in Piraeeum, visamque, ecquae advenerit in portum ex Epheso navis mercatoria,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 2: venio ad Piraeea, in quo magis reprehendendus sum, quod... Piraeea scripserim, non Piraeeum, quam in quod addiderim;

    non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    se contulisse Tarquinios, in urbem Etruriae florentissimam,

    id. Rep. 2, 19:

    remigrare in domum veterem e nova,

    id. Ac. 1, 4, 13:

    cum in sua rura venerunt,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    a te ipso missi in ultimas gentes,

    id. Fam. 15, 9:

    in Ubios legatos mittere,

    Caes. B. G. 4, 11:

    dein Thalam pervenit, in oppidum magnum et opulentum,

    Sall. J. 75, 1:

    Regillum antiquam in patriam se contulerat,

    Liv. 3, 58, 1:

    abire in exercitum,

    Plaut. Am. prol. 102.— With nuntio:

    cum id Zmyrnam in contionem nuntiatum est,

    Tac. A. 4, 56:

    nuntiatur in castra,

    Lact. Most. Pers. 46; cf.:

    allatis in castra nuntiis,

    Tac. H. 4, 32: in manus sumere, tradere, etc., into one's hands:

    iste unumquodque vas in manus sumere,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63:

    Falerios se in manus Romanis tradidisse,

    Liv. 5, 27, 3.—Rarely with the verbs ponere, collocare, etc. (pregn., i. e. to bring into... and place there):

    in crimen populo ponere,

    Plaut. Trin. 3, 3, 10:

    ut liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent,

    Caes. B. G. 4, 19:

    duplam pecuniam in thesauros reponi,

    Liv. 29, 19, 7:

    prius me collocavi in arborem,

    Plaut. Aul. 4, 8, 6:

    sororem et propinquas suas nuptum in alias civitates collocasse,

    Caes. B. G. 1, 18.— Motion in any direction, up to, to, into, down to:

    in caelum ascendere,

    Cic. Lael. 23 fin.:

    filium ipse paene in umeros suos extulisset,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    tamquam in aram confugitis ad deum,

    up to the altar, id. Tusc. 3, 10, 25:

    Saturno tenebrosa in Tartara misso,

    Ov. M. 1, 113:

    in flumen deicere,

    Cic. Rosc. Am. 25, 70; Nep. Chab. 4, 3.—
    2.
    Denoting mere direction towards a place or thing, and hence sometimes joined with versus, towards:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis,

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    si in latus aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi in usu est, cubat,

    Cels. 2, 3:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1:

    in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur, Gallis in meridiem etiam inspicitur,

    Tac. Agr. 10:

    in laevum prona nixus sedet Inachus urna,

    Stat. Th. 2, 218.—With versus:

    castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus,

    towards, Caes. B. G. 7, 8 fin.:

    in Galliam versus movere,

    Sall. C. 56, 4: in [p. 913] ltaliam versus, Front. Strat. 1, 4, 11:

    si in urbem versus venturi erant,

    Plin. Ep. 10, 82. —
    3.
    So of that which is thought of as entering into the mind, memory, etc. (cf. I. A. 2. fin.):

    in memoriam reducere,

    Cic. Inv 1, 52, 98:

    in animum inducere,

    Liv. 27, 9:

    in mentem venire,

    Cic. Fam. 7, 3:

    frequens imitatio transit in mores,

    Quint. 1, 11, 3. —

    Or into a writing or speech: in illam Metellinam orationem addidi quaedam,

    Cic. Att. 1, 13, 5.—
    B.
    In time, into, till, for:

    dormiet in lucem,

    into the daylight, till broad day, Hor. Ep. 1, 18, 34:

    statim e somno, quem plerumque in diem extrahunt, lavantur,

    Tac. G. 22: sermonem in multam noctem produximus, deep into the night, Cic. Rep. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 239 Lindem.:

    in multam noctem luxit,

    Suet. Tib. 74:

    si febris in noctem augetur,

    Cels. 7, 27:

    dixit in noctem atque etiam nocte illatis lucernis,

    Plin. Ep. 4, 9, 14:

    indutias in triginta annos impetraverunt,

    for thirty years, Liv. 9, 37, 12; 7, 20, 8:

    nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

    forever, Cic. Fam. 5, 15, 1:

    ad cenam hominem in hortos invitavit in posterum diem,

    for the following day, id. Off. 3, 14, 58:

    audistis auctionem constitutam in mensem Januarium,

    id. Agr. 1, 2, 4:

    subito reliquit annum suum seque in annum proximum transtulit,

    id. Mil. 9, 24:

    solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos,

    for many years, id. Div. 2, 6, 17:

    postero die Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie,

    Liv. 27, 2:

    qui ab matutino tempore duraverunt in occasum,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    seritur (semen lini) a Kalendis Octobribus in ortum aquilae,

    Col. 2, 10, 17.—With usque:

    neque illi didicerunt haec usque in senectutem,

    Quint. 12, 11, 20:

    in illum usque diem servati,

    id. 8, 3, 68:

    in serum usque patente cubiculo,

    Suet. Oth. 11:

    regnum trahat usque in tempora fati,

    Sil. 11, 392: in posterum (posteritatem) or in futurum, in future, for the future: in praesens, for the present: in perpetuum or in aeternum, forever:

    sancit in posterum, ne quis, etc.,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    res dilata est in posterum,

    id. Fam. 10, 12, 3:

    video quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,

    id. Cat. 1, 9, 22:

    id aegre et in praesentia hi passi et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 34, 27, 10; cf.:

    ingenti omnium et in praesens laetitia et in futurum spe,

    id. 30, 17, 1:

    effugis in futurum,

    Tac. H. 1, 71:

    quod eum tibi quaestoris in loco constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti?

    Cic. Verr. 2, 1, 30; cf.:

    oppidum omni periculo in perpetuum liberavit,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    quae (leges) non in tempus aliquod, sed perpetuae utilitatis causa in aeternum latae sunt,

    Liv. 34, 6, 4: in tempus, for a while, for a short time, for the occasion (postAug.):

    sensit miles in tempus conficta,

    Tac. A. 1, 37:

    ne urbs sine imperio esset, in tempus deligebatur, qui jus redderet,

    id. ib. 6, 11:

    scaena in tempus structa,

    id. ib. 14, 20. —So in diem, for the day, to meet the day's want:

    nihil ex raptis in diem commeatibus superabat,

    Liv. 22, 40, 8:

    rapto in diem frumento,

    id. 4, 10, 1;

    but, cum illa fundum emisset in diem,

    i. e. a fixed day of payment, Nep. Att. 9, 5: in singulos dies, or simply in dies, with comparatives and verbs denoting increase, from day to day, daily:

    vitium in dies crescit,

    Vell. 2, 5, 2:

    in dies singulos breviores litteras ad te mitto,

    Cic. Att. 5, 7:

    qui senescat in dies,

    Liv. 22, 39, 15: in diem, daily:

    nos in diem vivimus,

    Cic. Tusc. 5, 11, 33:

    in diem et horam,

    Hor. S. 2, 6, 47;

    and in horas,

    hourly, id. C. 2, 13, 14; id. S. 2, 7, 10.—
    C.
    In other relations, in which an aiming at, an inclining or striving towards a thing, is conceivable, on, about, respecting; towards, against; for, as; in, to; into:

    id, quod apud Platonem est in philosophos dictum,

    about the philosophers, Cic. Off. 1, 9, 28:

    Callimachi epigramma in Ambraciotam Cleombrotum est,

    id. Tusc. 1, 34, 84; cf.:

    cum cenaret Simonides apud Scopam cecinissetque id car men, quod in eum scripsisset, etc.,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    quo amore tandem inflammati esse debemus in ejus modi patriam,

    towards, id. ib. 1, 44, 196:

    in liberos nostros indulgentia,

    id. ib. 2, 40, 168:

    de suis meritis in rem publicam aggressus est dicere,

    id. Or. 38, 133: ita ad impietatem in deos, in homines adjunxit injuriam, against, id. N. D. 3, 34 fin.:

    in dominum quaeri,

    to be examined as a witness against, id. Mil. 22, 60:

    in eos impetum facere,

    id. Att. 2, 22, 1:

    invehi in Thebanos,

    Nep. Epam. 6, 1; id. Tim. 5, 3:

    quaecumque est hominis definitio, una in omnes valet,

    id. Leg. 1, 10, 29:

    num etiam in deos immortales inauspicatam legem valuisse?

    Liv. 7, 6, 11:

    vereor coram in os te laudare amplius,

    to your face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    si in me exerciturus (pugnos), quaeso, in parietem ut primum domes,

    Plaut. Am. 1, 1, 168:

    in puppim rediere rates,

    Luc. 3, 545 Burm. (cf.:

    sic equi dicuntur in frena redire, pulsi in terga recedere, Sulp. ad loc.): Cumis eam vidi: venerat enim in funus: cui funeri ego quoque operam dedi,

    to the funeral, to take charge of the funeral, Cic. Att. 15, 1, B:

    se quisque eum optabat, quem fortuna in id certamen legeret,

    Liv. 21, 42, 2:

    quodsi in nullius mercedem negotia eant, pauciora fore,

    Tac. A. 11, 6:

    haec civitas mulieri redimiculum praebeat, haec in collum, haec in crines,

    Cic. Verr. 2, 3, 33:

    Rhegium quondam in praesidium missa legio,

    Liv. 28, 28; so,

    datae in praesidium cohortes,

    Tac. H. 4, 35: hoc idem significat Graecus ille in eam sententiam versus, to this effect or purport, Cic. Div. 2, 10, 25; cf. id. Fam. 9, 15, 4:

    haec et in eam sententiam cum multa dixisset,

    id. Att. 2, 22:

    qui omnia sic exaequaverunt, ut in utramque partem ita paria redderent, uti nulla selectione uterentur,

    id. Fin. 3, 4, 12:

    in utramque partem disputat,

    on both sides, for and against, id. Off. 3, 23, 89: te rogo, me tibi in omnes partes defendendum putes, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin.:

    facillime et in optimam partem cognoscuntur adulescentes, qui se ad claros et sapientes viros contulerunt,

    id. Off. 2, 13, 46:

    cives Romani servilem in modum cruciati et necati,

    in the manner of slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; cf.:

    miserandum in modum milites populi Romani capti, necati sunt,

    id. Prov. Cons. 3, 5:

    senior quidam Veiens vaticinantis in modum cecinit,

    Liv. 5, 15, 4;

    also: domus et villae in urbium modum aedificatae,

    Sall. C. 12, 3:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia legitima sint,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    judicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naevius edebat, non recusasse,

    id. Quint. 20, 63; cf.:

    senatusconsultum in haec verba factum,

    Liv. 30, 43, 9:

    pax data Philippo in has leges est,

    id. 33, 30:

    Gallia omnis divisa est in partes tres,

    Caes. B. G. 1, 1; cf.:

    quae quidem in confirmationem et reprehensionem dividuntur,

    Cic. Part. Or. 9, 33: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for or over each state, id. Verr. 2, 2, 53; cf. id. ib. 2, 4, 26:

    itaque Titurium Tolosae quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse,

    id. Font. 5, 9:

    extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,

    a head, for each person, Liv. 2, 33 fin.:

    Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium,

    id. 32, 17, 2; cf.:

    Thracia in Rhoemetalcen filium... inque liberos Cotyis dividitur (i. e. inter),

    Tac. A. 2, 67.—
    2.
    Of the object or end in view, regarded also as the motive of action or effect:

    non te in me illiberalem, sed me in se neglegentem putabit,

    Cic. Fam. 13, 1, 16:

    neglegentior in patrem,

    Just. 32, 3, 1:

    in quem omnes intenderat curas,

    Curt. 3, 1, 21:

    quos ardere in proelia vidi,

    Verg. A. 2, 347:

    in bellum ardentes,

    Manil. 4, 220:

    nutante in fugam exercitu,

    Flor. 3, 10, 4:

    in hanc tam opimam mercedem agite ( = ut eam vobis paretis, Weissenb. ad loc.),

    Liv. 21, 43, 7:

    certa praemia, in quorum spem pugnarent,

    id. 21, 45, 4:

    in id sors dejecta,

    id. 21, 42, 2:

    in id fide accepta,

    id. 28, 17, 9:

    in spem pacis solutis animis,

    id. 6, 11, 5 et saep.:

    ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc.,

    Hor. Epod. 17, 63:

    nec in hoc adhibetur, ut, etc.,

    Sen. Ep. 16, 3:

    alius non in hoc, ut offenderet, facit, id. de Ira, 2, 26, 3: in quod tum missi?

    Just. 38, 3, 4.—So, like ad, with words expressing affections or inclination of the mind:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    paratus in res novas,

    Tac. H. 4, 32:

    in utrumque paratus,

    Verg. A. 2, 61.—
    3.
    Of the result of an act or effort:

    denique in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit,

    Cic. Clu. 66, 188:

    paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret,

    Tac. A. 2, 16: excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, Verg. A. 6, 42:

    portus ab Euroo fluctu curvatus in arcum,

    id. ib. 3, 533:

    populum in obsequia principum formavit,

    Just. 3, 2, 9:

    omnium partium decus in mercedem conruptum erat,

    Sall. H. 1, 13 Dietsch:

    commutari ex veris in falsa,

    Cic. Fat. 9, 17; 9, 18:

    in sollicitudinem versa fiducia est,

    Curt. 3, 8, 20.—
    4.
    Esp. in the phrase: in gratiam or in honorem, alicujus, in kindness, to show favor, out of good feeling, to show honor, etc., to any one (first in Liv.; cf. Weissenb. ad Liv. 28, 21, 4;

    Krebs, Antibarb. p. 562): in gratiam levium sociorum injuriam facere,

    Liv. 39, 26, 12:

    pugnaturi in gratiam ducis,

    id. 28, 21, 4:

    quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 13; cf. id. 35, 2, 6; 26, 6, 16:

    oratio habita in sexus honorem,

    Quint. 1, 1, 6:

    convivium in honorem victoriae,

    id. 11, 2, 12:

    in honorem Quadratillae,

    Plin. Ep. 7, 24, 7:

    in honorem tuum,

    Sen. Ep. 20, 7; 79, 2; 92, 1; Vell. 2, 41 al.—
    5.
    In the phrase, in rem esse, to be useful, to avail (cf.: e re esse;

    opp.: contra rem esse): ut aequom est, quod in rem esse utrique arbitremur,

    Plaut. Aul. 2, 1, 10:

    si in rem est Bacchidis,

    Ter. Hec. 1, 2, 27; 2, 2, 7:

    hortatur, imperat, quae in rem sunt,

    Liv. 26, 44, 7:

    cetera, quae cognosse in rem erat,

    id. 22, 3, 2; 44, 19, 3:

    in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1; cf.:

    in duas res magnas id usui fore,

    Liv. 37, 15, 7:

    in hos usus,

    Verg. A. 4, 647.—
    6.
    To form adverbial expressions:

    non nominatim, qui Capuae, sed in universum qui usquam coissent, etc.,

    in general, Liv. 9, 26, 8; cf.:

    terra etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda,

    Tac. G. 5:

    in universum aestimanti, etc.,

    id. ib. 6:

    aestate in totum, si fieri potest, abstinendum est (Venere),

    wholly, entirely, Cels. 1, 3 fin.; cf. Col. 2, 1, 2:

    in plenum dici potest, etc.,

    fully, Plin. 16, 40, 79, § 217:

    Marii virtutem in majus celebrare,

    beyond due bounds, Sall. J. 73, 5:

    aliter se corpus habere atque consuevit, neque in pejus tantum, sed etiam in melius,

    for the worse, for the better, Cels. 2, 2:

    in deterius,

    Tac. A. 14, 43:

    in mollius,

    id. ib. 14, 39:

    quid enim est iracundia in supervacuum tumultuante frigidius? Sen. de Ira, 2, 11: civitas saepta muris neque in barbarum corrupta (v. barbarus),

    Tac. A. 6, 42; cf.:

    aucto in barbarum cognomento,

    id. H. 5, 2:

    priusquam id sors cerneret, in incertum, ne quid gratia momenti faceret, in utramque provinciam decerni,

    while the matter was uncertain, Liv. 43, 12, 2:

    nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos,

    so much, Verg. A. 6, 876:

    in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,

    Liv. 22, 27, 4; cf.:

    quaedam (aquae) fervent in tantum, ut non possint esse usui,

    Sen. Q. N. 3, 24:

    viri in tantum boni, in quantum humana simplicitas intellegi potest,

    Vell. 2, 43, 4:

    quippe pedum digitos, in quantum quaeque secuta est, Traxit,

    Ov. M. 11, 71:

    meliore in omnia ingenio animoque quam fortuna usus,

    in all respects, Vell. 2, 13:

    ut simul in omnia paremur,

    Quint. 11, 3, 25:

    in antecessum dare,

    beforehand, Sen. Ep. 118.—
    7.
    Sometimes with esse, habere, etc., in is followed by the acc. (constr. pregn.), to indicate a direction, aim, purpose, etc. (but v. Madvig. Gram. § 230, obs. 2, note, who regards these accusatives as originating in errors of pronunciation); so, esse in potestatem alicujus, to come into and remain in one ' s power: esse in mentem alicui, to come into and be in one ' s mind: esse in conspectum, to appear to and be in sight: esse in usum, to come into use, be used, etc.:

    quod, qui illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum futurum intellegebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 38:

    ut portus in potestatem Locrensium esset,

    Liv. 24, 1, 13; 2, 14, 4:

    eam optimam rem publicam esse duco, quae sit in potestatem optimorum,

    Cic. Leg. 3, 17:

    neque enim sunt motus in nostram potestatem,

    Quint. 6, 2, 29:

    numero mihi in mentem fuit,

    Plaut. Am. 1, 1, 25; cf.:

    ecquid in mentem est tibi?

    id. Bacch. 1, 2, 53:

    nec prius surrexisse ac militibus in conspectum fuisse, quam, etc.,

    Suet. Aug. 16:

    quod satis in usum fuit, sublato, ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6: ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi Romani dicionemque essent, injurias propulsare, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66: adesse in senatum [p. 914] jussit a. d. XIII. Kal. Octobr., id. Phil. 5, 7, 19.—Less freq. with habere: facito in memoriam habeas tuam majorem filiam mihi te despondisse, call or bring to mind, Plaut. Poen. 5, 4, 108:

    M. Minucium magistrum equitum, ne quid rei bellicae gereret, prope in custodiam habitum,

    put in prison, kept in prison, Liv. 22, 25, 6:

    reliquos in custodiam habitos,

    Tac. H. 1, 87.—So rarely with other verbs:

    pollicetur se provinciam Galliam retenturum in senatus populique Romani potestatem,

    Cic. Phil. 3, 4, 8. —
    III.
    In composition, n regularly becomes assimilated to a foll. l, m, or r, and is changed before the labials into m: illabor, immitto, irrumpo, imbibo, impello.—As to its meaning, according as it is connected with a verb of rest or motion, it conveys the idea of existence in a place or thing, or of motion, direction, or inclination into or to a place or thing: inesse; inhibere, inferre, impellere, etc. See Hand, Turs. III. pp. 243- 356.
    2.
    in (before b and p, im; before l, m, and r, the n assimilates itself to these consonants), an inseparable particle [kindred with Sanscr. a-, an-; Gr. a-, an; Goth. and Germ. un-], which negatives the meaning of the noun or participle with which it is connected; Engl. un-, in-, not: impar, unequal: intolerabilis, unbearable, intolerable: immitis, not mild, rude, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > in

  • 47 up *****

    [ʌp]
    1. adv
    1) (upwards, higher) su, in alto

    up above — su in alto, al di sopra

    to be up among the leaders — essere tra i primi

    he's been up and down all evening — non è stato fermo un momento, stasera

    she's still a bit up and down (sick person) ancora non si è ripresa del tutto

    my office is five floors up — il mio ufficio è al quinto piano

    to stop halfway up — fermarsi a metà salita

    a bit higher up — un po' più su or in alto

    up in the sky/mountains — su nel cielo/in montagna

    they've got the road up — la strada è interrotta

    "this side up" — "alto"

    the sun is up — è sorto il sole

    to throw sth up in the air — gettare qc in aria

    he goes up to Oxford next year — va a Oxford l'anno prossimo

    to be up with the leaders — essere tra i primi

    up with Leeds United! — viva il Leeds United!, forza Leeds United!

    2)

    (installed, built) to be up — (building) essere terminato (-a), (tent) essere piantato (-a), (shutters) essere sollevato (-a), (wallpaper) essere su, (picture) essere appeso (-a), (notice) essere esposto (-a)

    3)

    (out of bed) to be up — essersi alzato (-a)

    to be up late (at night) fare tardi

    4)

    (in price, value) to be up (by) — essere andato (-a) su (di)

    (standard, level) to be up — essere salito (-a)

    we are 3 goals up — abbiamo un vantaggio di 3 gol, vinciamo per 3 gol

    prices are up on last year — i prezzi sono più alti dell'anno scorso

    5)

    (finished) it's all up with her famper lei è finita

    the lease is up — il contratto d'affitto è scaduto

    his leave is up — il suo congedo è scaduto

    time's up — il tempo è scaduto

    when the year was up — finito l'anno

    6)

    (upwards) from £20 up — dalle 20 sterline in su

    he's up for the day — è qui per la giornata

    she's up from Birmingham — è arrivata da Birmingham

    up in Scotland — su in Scozia

    to live/go up North — vivere/andare su al Nord

    8)

    (Brit: knowledgeable) I'm not very well up on what's going on — non sono molto al corrente di ciò che sta succedendo

    he's well up in or on politics — è informatissimo sulla politica

    9)

    (fam: wrong) there's something up with him/with the TV — (lui)/la TV ha qualcosa che non va

    what's up? — cosa c'è che non va?

    what's up with him? — che ha?, che gli prende?

    10)

    up to (as far as) fino a

    up to here — fin qui, fino a qui

    up to £100 — fino a 100 sterline

    11)

    what is he up to? fam(pej: doing) cosa sta combinando?

    12)

    up to (equal to) all'altezza di

    13)

    it's up to you to decide — (depends on) sta or tocca a te decidere

    I'd go, but it's up to you — io ci andrei, ma dipende da te

    14)

    to be up against opposition — (faced with) trovarsi di fronte una forte opposizione

    he's really up against it — sta in un bell'impiccio

    2. prep

    to go up — (stairs) salire, (hill) salire su per, (river) risalire

    to travel up and down the country — viaggiare su e giù per il paese

    further up the page — più su nella stessa pagina

    halfway up the stairs — a metà scala

    3. n

    ups and downs(in life, career) alti e bassi mpl

    4. adj
    (train, line) per la città
    5. vi
    6. vt
    (fam: price) alzare

    English-Italian dictionary > up *****

  • 48 creo [1]

    1. creo, āvī, ātum, āre (vgl. cresco, creber), schaffen, erschaffen = erzeugen, I) im allg.: a) übh.: α) mater. Objj.: censet (Zeno) artis maxime proprium esse creare et gignere, Cic.: omnes res, quas et creat natura et tuetur, Cic.: terra, quae neglecta sentes ac dumos, culta fructus creat, Quint.: aliud fimum herbas creat, Plin.: ut plaga (die Wunde) plus carnis creare possit, Cels. – cr. genus humanum (v. der Erde), Lucr.: cr. vix animalia parva (v. der Erde), Lucr. – m. dopp. Acc., primordia cr. ignes et lignum, Lucr.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos, Cic. – mit Advv. wo? neque creatur ibi corpus (die fehlende Substanz), Cels.: vermes intus (im menschl. Körper) creantur, Lucr.: od. mit Abl. wo? quos (flores) Thessala magnis montibus ora creat, Catull. – m. Advv. (woher?) od. m. ex od. de u. Abl., unde omnes natura creet res, Lucr.: terram creari ex igni, Lucr.: nec principium exstinctum ex se aliud creabit, Cic.: res non posse creari de nilo, Lucr. – im Passiv mit Abl. wodurch? seminibus quia certis quaeque creantur, Lucr. – m. ad u. Akk., ut placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum creari, Cic. – Partic. Perf. subst., creata servare, Lucr. 2, 572. – β) Zustände, teils physische, torporem et dolorem, Cels.: mel fastidium creat, Plin.: si ex quattuor principiis vel superans aliquod vel deficiens adversam valetudinem creat, Cels.: lepus marinus vomitum dissolutionemque stomachi statim creat, Plin. – teils geistige, moral., polit. usw., venter creat omnes has aerumnas, Plaut.: nonnumquam etiam errorem creat similitudo, Cic.: in urbe luxuries creatur, Cic.: notitiam veri quae res falsique crearit, Lucr. – cr. magnum (maius) odium (v. einer Abgabe), Auct. b. Afr.: familiaritate Romanā odium sibi apud regem, Iustin.: alci periculum, Cic.: seditionem (v. Pers.), Vell.: id (versificandi genus) taedium ex similitudine ac satietatem creat, Quint.

    b) ein Kind erzeugen (bei Cic. gew. procreare), v. beiden Gatten, prolem ex se videre creatam, Lucr. – v. Vater, patria est antiquior parens, quam qui creavit, Cic.: si di creare possent, Min. Fel.: cr. liberos, Phaedr. u. Val. Max.: is (Silvius) Aeneam Silvium creat, Liv.: me creat... Babylonius Horos, Prop. – v. der Mutter, Dryope quem nympha crearat, Verg.: gnatos tuos creavit, Inscr.: pueris beata creandis uxor, Hor.: m. Dat. wem? quos (fratres) fida crearat una tot Arcadio coniunx Tyrrhena Gylippo, Verg.: m. Abl. wodurch? tum partu Terra nefando Coeumque Iapetumque creat, Verg. – im Passiv, m. Abl. wo? Sulmone creati quattuor iuvenes, Verg.: o caeruleo creata ponto, Meergezeugte (ποντογενής), v. der Venus, Catull. – mit Prädik.-Nom., cum crearer masculus, Phaedr. – m. Abl. (durch = von), fortes creantur fortibus et bonis, Phaedr.: u. so oft creatus mit Abl. des Vaters u. der Mutter = Tochter, Sohn, Sprößling von usw., Erebo creata Nox, Enn. fr.: Saturno sancte create, Enn. fr.: Telamone creatus, Ov.: Maiā creatus, Ov.: Vulcani stirpe creatus, Verg.: matre servā creatus, Flor. – dah. subst., creati = Kinder, Ov. met. 6, 206.

    II) als publiz. t. t.: a) eine Staatsgewalt schaffen, ins Leben rufen, tribuniciam potestatem, Liv.: nova Romae dignitas est creata, quae dictatura appellatur, Liv.

    b) einen Beamten, Priester u. dgl. schaffen, bes. durch Wahl, sowohl vom Volke od. Herrscher = wählen, erwählen, als vom Leiter der Wahl = wählen (erwählen) lassen, α) mit einf. Acc.: magistratus, Cic.: sibi tres collegas, Liv.: censores, Cic.: consules, Cic.: consules plebeios, Liv.: dictatorem, Liv.: ducem, Val. Max.: ephoros, Val. Max.: Caesares duos (vom Kaiser), Eutr.: cr. imperatorem, verb. eligere creareque imperatorem, einen Kaiser (zB. v. den Soldaten), Suet.: cr. interregem, Liv.: pontifices, augures, sacrificulum regem, Liv.: pontifices, flamines, Salios, augures, Lact.: decem praetores (Feldherren, in Griechenl.), Nep.: praetores (in Rom), Cic.: regem, sui corporis regem, Liv.: Carthagine quotannis annuos binos reges (die Suffeten), Nep.: sacerdotes (v. Volke), Vell.: centum senatores (v. Romulus), Liv.: tribunos plebis duos, Cic.: tribunos militum tres, Liv.: tres viros, qui etc., Val. Max. – mit Advv. wie? mit per u. Akk. od. mit bl. Abl. wodurch? comitiatu consules rite cr., Cic.: magistratus od. censores od. consules vitio (durch einen Fehler der Augurien) creati, Varro LL., Liv. u. Cic.: plebeius magistratus nullus auspicato creatur, Liv.: lege, non suffragio creatum esse, Liv.: optimā lege creari, Cic.: decem tribuni plebis comitiis curiatis creati sunt, Cic.: consules per vim ac tumultum creantur, Plin. pan. – mit per u. Akk. (durch wen?), si per praetorem consules creantur, Cic. – mit ex u. Abl. (aus welchem Stande usw.?), consules ex plebe, Liv.: tribunos plebis ex equitibus Romanis (v. Augustus), Suet. – m. Adi. od. m. in u. Akk. (auf welche Zeit?), summus magistratus, quem vergobretum appellant Aedui, qui creatur annuus, Caes.: archontes coeperunt in denos annos creari, Vell.: creatis in annum magistratibus, Liv. – mit inter u. Akk. od. mit in u. Abl. (worunter?), creari inter quinque viros, Plin. ep.: creari in eo numero, Sall. – m. in u. Akk. (in welche Stelle?), neve quis flamen aut augur in locum Germanici nisi gentis Iuliae crearetur, Tac. ann. 2, 83: prior consulatus eius, in quem creatus est anno octavo et tricesimo, Vell. 2, 4, 7. – m. Acc. loc. wohin? praefecti Capuam creari coepti sunt, Liv. – m. Dat. wofür? wozu? decemviros legibus scribendis, Liv. – β) m. dopp. Acc., im Passiv m. dopp. Nom., T. Quinctius Barbatus interrex creat L. Papirium Mugilanum L. Sempronium Atratinum consules, Liv.: dictator primo comitiali die creavit consulem Q. Fulvium Flaccum magistrum equitum et Ap. Claudium Pulchrum, Liv.: Ancum Marcium regem populus creavit, Liv.: dictatorem Albani Mettium Fufetium creant, Liv.: exercitus Diocletianum imperatorem creavit, Eutr. – augur creatus (est) L. Quinctius Flaminius, decemvir sacrorum L. Cornelius Lentulus, Liv.: consules creati (sunt) Q. Fabius et P. Decius, Liv.: T. Lartium dictatorem primum, Sp. Cassium magistrum equitum creatos invenio, Liv.: Constantinus in Britannia creatus est imperator (zum Kaiser), Eutr.: dictatore P. Cornelio dicto ipse ab eo magister equitum creatus est, Liv.; vgl. (im Abl. absol.) magistro equitum creato filio suo, Liv.: quia solum centum essent, qui patres creari possent, Liv.: praetores (in Rom) creati sunt C. Fulvius Flaccus C. Claudius Nero etc., Liv.: decem qui postea praetores (zu Regenten, in Athen) creati sunt, Nep.: defuncto Traiano Aelius Hadrianus creatus est princeps (zum Fürsten, d.i. zum Kaiser), Eutr.: postea Numa Pompilius rex creatus est, Eutr. – m. puer u. senex, zB. Caesar paene puer a Mario Cinnaque flamen dialis creatus, Vell.: Metellus senex admodum pontifex maximus creatus, Val. Max. – m. Advv. zum wievielten Male? alqm consulem iterum, Val. Max., tertium, Liv., tertio, Plin. pan.: alqm dictatorem quartum, Liv. – mit Advv. od. Abl. wie? wodurch? u. dgl., P. Clodius, qui non rite creatus tribunus arguebatur, Quint.: C. Flaminius inauspicato consul creatus, Val Max.: an hunc non ut qui optimo iure censor creatus esset populus creavit? Liv.: collegam sibi comitiis centuriatis creavit P. Valerium, Liv.: Palicanus suffragiis populi consul creatus, Val. Max.: cunctis populi suffragiis rex est creatus L. Tarquinius, Cic.: Tullum Hostilium populus regem interrege rogante comitiis curiatis creavit, Cic. – m. ex u. Abl. (aus wem?), cum leges duo ex una familia vivo utroque magistratus creari vetarent, Caes. – mit cum u. Abl. (mit wem?), ut Cn. Flavius aedilis curulis crearetur cum Anicio Praenestino, Plin. – m. in u. Akk. (an wessen Stelle?), M. Lepidus pontifex maximus in C. Caesaris locum furto creatus, Vell. – m. Dat. (wozu?), me Albani gerendo bello ducem creavere, Liv. – mit in u. Akk. (auf welche Zeit?), ille Appius, qui decemvir in annum creatus altero anno se ipse creavit, Liv. – / Archaist. creassit = creaverit, Cic. de legg. 3, 9.

    lateinisch-deutsches > creo [1]

  • 49 aqua

    aqua, æ, f. [st2]1 [-] eau, eau de pluie, pluie, inondation. [st2]2 [-] lac, mer, fleuve. [st2]3 [-] l'eau (de la clepsydre), le temps.    - aqua et igni interdicere alicui: interdire à qqn l’eau et le feu = exiler qqn, bannir qqn.    - aquam et terram petere, Liv. 35, 17: demander la soumission.    - aquæ perennes, Cic. Verr. 4.107: eaux intarrissables.    - Albana aqua, Cic. Div. 1, 44 fin: le lac d'Albe.    - aquæ magnæ bis eo anno fuerunt, Liv. 24, 9: il y eut cette année-là deux inondations.    - aquæ (plur.): les eaux (thermales), les bains.    - Aquæ Sextiæ: les eaux de Sextius (= Aix).    - Aquæ Aureliæ: les eaux d'Aurélius (à Baden-Baden).    - ad aquas venire: venir aux eaux thermales.    - aqua intercus: hydropisie.    - medicamentum ad aquam intercutem dare, Cic. Off. 3, 24, 92: donner un remède pour l'hydropisie.    - aquam perdere: perdre son temps ([perdre l'eau [de la clepsydre qui mesure le temps de parole]).    - aquam dare, Plin. Ep. 6, 2: fixer le temps de parole.    - præbere aquam, Hor. S. 1, 4, 88: inviter au repas (offrir l'eau pour se laver et pour boire).
    * * *
    aqua, æ, f. [st2]1 [-] eau, eau de pluie, pluie, inondation. [st2]2 [-] lac, mer, fleuve. [st2]3 [-] l'eau (de la clepsydre), le temps.    - aqua et igni interdicere alicui: interdire à qqn l’eau et le feu = exiler qqn, bannir qqn.    - aquam et terram petere, Liv. 35, 17: demander la soumission.    - aquæ perennes, Cic. Verr. 4.107: eaux intarrissables.    - Albana aqua, Cic. Div. 1, 44 fin: le lac d'Albe.    - aquæ magnæ bis eo anno fuerunt, Liv. 24, 9: il y eut cette année-là deux inondations.    - aquæ (plur.): les eaux (thermales), les bains.    - Aquæ Sextiæ: les eaux de Sextius (= Aix).    - Aquæ Aureliæ: les eaux d'Aurélius (à Baden-Baden).    - ad aquas venire: venir aux eaux thermales.    - aqua intercus: hydropisie.    - medicamentum ad aquam intercutem dare, Cic. Off. 3, 24, 92: donner un remède pour l'hydropisie.    - aquam perdere: perdre son temps ([perdre l'eau [de la clepsydre qui mesure le temps de parole]).    - aquam dare, Plin. Ep. 6, 2: fixer le temps de parole.    - præbere aquam, Hor. S. 1, 4, 88: inviter au repas (offrir l'eau pour se laver et pour boire).
    * * *
        Aqua, aquae. Eaue, ou Eau.
    \
        Aquae augur, cornix. Horat. Qui prognostique la pluye.
    \
        Aquae pauper fluuius. Horat. Riviere qui ha peu d'eaue.
    \
        Potores aquae. Horat. Buveurs d'eaue.
    \
        Aduersa aqua nauigare. Plaut. Contre eaue.
    \
        Ambiguae aquae. Ouid. De diverse nature, ou dangereuses à boire.
    \
        Caelestis. Horat. Pluye.
    \
        Calda. Martial. Chaulde. \ Cana. Ouid. Blanche d'escume.
    \
        Cisternina. Colum. De cisterne.
    \
        Concordes aquae. Plin. Quand deux rivieres se joignent et coulent ensemble par accord.
    \
        Deterrima. Colu. La pire de toutes.
    \
        Egelida. Plin. Tiede.
    \
        Eximia aqua. Columel. Tresbonne, Bonne par excellence.
    \
        Fluuialis. Columel. Eaue de riviere.
    \
        Foetida. Plin. Puante.
    \
        Incertae aquae. Ouid. Qui ne tiennent point un certain cours.
    \
        Aqua intercus. Cic. Hydropisie.
    \
        Iugis aqua. Cic. Qui ne tarist jamais.
    \
        Lethaeis aquis scripta dare. Ouid. Oublier.
    \
        Limosa aqua. Columel. Limonneuse.
    \
        Manans. Columel. Coulant.
    \
        Niualis. Gell. Eaue de neige.
    \
        Pigra. Pli. Qui ne coule point, Croupant, ou croupissant, Dormant.
    \
        Puteana. Plin. De puis.
    \
        Aqua rosacea. Plin. Eaue rose.
    \
        Seruam aquam bibere. Ouid. L'eaue de serviteurs.
    \
        Stagnans aqua. Plin. Qui ne bouge et ne coule point.
    \
        Addere aquam flammae. Tibul. Estaindre le feu.
    \
        Appellere ad aquam animalia. Varro. Mener à l'abbrevoir.
    \
        Astrictis aquis torpent fluuii. Claud. Quand les rivieres sont gelees.
    \
        Canet aqua. Ouid. Est blanche.
    \
        Cedo aquam manibus. Plaut. Donne moy à laver.
    \
        Aqua et igni interdici. Cic. Estre banni.
    \
        Interdictis aquis imminet aeger. Ouid. Defendues.
    \
        Interponere aquam vino. Martial. Mesler.
    \
        Intrita facta aqua. Var. Eaue empanee et espessie d'autre chose.
    \
        Lacessere cautes dicuntur aquae. Sen. Quand elles batent contre les rochiers.
    \
        Aquam perdere. Quintil. Perdre son temps.
    \
        Vrbem perfluunt aquae. Horat. Coulent par, ou parmi la ville.
    \
        Plaudere aquas natatu. Stat. Frapper, Battre.
    \
        Scribere in aqua. Catul. Oublier.
    \
        Secare. Ouid. Nager, Fendre l'eaue.
    \
        Sistere. Ouid. Arrester.
    \
        Sternere aquas. Valer. Flac. Les faire calmes et tranquilles.
    \
        Succedere aquae. Ouid. Se mettre soubs l'eaue, Se plonger dedans.
    \
        Vertendis aquis apta sydera. Ouid. Temps et saison propre pour naviger.

    Dictionarium latinogallicum > aqua

  • 50 vicis

    vicis, f. - (gén. de vix ou de vicis; au sing. acc. vicem, abl. vice ; au plur.: vices, vicibus): [st2]1 [-] tour, succession, alternative, retour (des choses). [st2]2 [-] changement, mutation; retour du sort, vicissitudes du sort, sort, destin. [st2]3 [-] échange, réciprocité. [st2]4 [-] tour, roulement, lieu, place (en se mettant à la place de). [st2]5 [-] charge, office, fonction, rôle.    - vicem alicujus: comme qqn, à la manière de qqn.    - Sardanapalli vicem mori, Cic. Att, 10, 8: mourrir comme Sardanapale.    - vice pecudum occidi, Lact. 5, 10, 6: être tué comme des bêtes.    - in vicem alicujus: au lieu de qqn, à la place de qqn.    - in vicem (invicem): - [abcl]a - à tour de rôle. - [abcl]b - l'un l'autre, mutuellement.    - defatigatis in vicem integri succedunt, Caes. B. G. 7, 85: des troupes fraîches remplacent les soldats qui sont fatigués.    - per vices: tour à tour.    - reddere (referre) vicem: rendre la pareille.    - fungi vice alicujus: remplacer qqn.    - suam cujusque vicem: chacun à son tour.    - vice salis: en guise de sel, à la place du sel.    - responde fratris vice: réponds à la place de ton frère.    - versā vice: inversement, vice versa.    - hi anno post in vicem sub armis sunt: l'année suivante, ils sont à leur tour sous les armes.    - spatium diei noctis excipiunt vices, Phaedr. 2, 8, 9: [le tour de la nuit succède à la durée du jour] = la nuit succède au jour.    - ipse in locum vicemque consulis provolat, Liv. 3, 18, 9: lui-même s'élance pour remplacer le consul.    - tuam vicem doleo: je te plains, je plains ton sort (je souffre à ta place, je souffre pour toi).    - tuam vicem saepe doleo, quod nullam partem per aetatem sanae et savae rei publicae gustare potuisti, Cic. Fam. 12, 23: souvent je déplore ton sort car durant ta vie tu n'as pas pu goûter un peu de vie politique saine et sans danger.
    * * *
    vicis, f. - (gén. de vix ou de vicis; au sing. acc. vicem, abl. vice ; au plur.: vices, vicibus): [st2]1 [-] tour, succession, alternative, retour (des choses). [st2]2 [-] changement, mutation; retour du sort, vicissitudes du sort, sort, destin. [st2]3 [-] échange, réciprocité. [st2]4 [-] tour, roulement, lieu, place (en se mettant à la place de). [st2]5 [-] charge, office, fonction, rôle.    - vicem alicujus: comme qqn, à la manière de qqn.    - Sardanapalli vicem mori, Cic. Att, 10, 8: mourrir comme Sardanapale.    - vice pecudum occidi, Lact. 5, 10, 6: être tué comme des bêtes.    - in vicem alicujus: au lieu de qqn, à la place de qqn.    - in vicem (invicem): - [abcl]a - à tour de rôle. - [abcl]b - l'un l'autre, mutuellement.    - defatigatis in vicem integri succedunt, Caes. B. G. 7, 85: des troupes fraîches remplacent les soldats qui sont fatigués.    - per vices: tour à tour.    - reddere (referre) vicem: rendre la pareille.    - fungi vice alicujus: remplacer qqn.    - suam cujusque vicem: chacun à son tour.    - vice salis: en guise de sel, à la place du sel.    - responde fratris vice: réponds à la place de ton frère.    - versā vice: inversement, vice versa.    - hi anno post in vicem sub armis sunt: l'année suivante, ils sont à leur tour sous les armes.    - spatium diei noctis excipiunt vices, Phaedr. 2, 8, 9: [le tour de la nuit succède à la durée du jour] = la nuit succède au jour.    - ipse in locum vicemque consulis provolat, Liv. 3, 18, 9: lui-même s'élance pour remplacer le consul.    - tuam vicem doleo: je te plains, je plains ton sort (je souffre à ta place, je souffre pour toi).    - tuam vicem saepe doleo, quod nullam partem per aetatem sanae et savae rei publicae gustare potuisti, Cic. Fam. 12, 23: souvent je déplore ton sort car durant ta vie tu n'as pas pu goûter un peu de vie politique saine et sans danger.
    * * *
        Vicibus reticere. Plin. Par tournees, Chascun sa fois, L'un apres l'autre, Alternativement, Chascun sa route.
    \
        Belli vices. Stat. Les fortunes de guerre.
    \
        Colloquii vices. Ouid. Pourparlement.
    \
        Nihil est in opere naturae quod non aliquas vices feriarum velit. Plin. Qui ne se vueille reposer par fois.
    \
        Annus et inversas duxerit ante vices. Propert. L'an renversera et changera son ordre et ses saisons qui ordinairement s'entresuyvent tout à tour, premier que je desiste de t'aimer.
    \
        Benigna vice. Horat. Par bonne et utile mutation et changement.
    \
        Grata vice. Horat. Par aggreable vicissitude et changement.
    \
        Stata vice Oceanus exaestuans inuehi coepit. Curtius. Par sa reciprocation et vicissitude ordinaire.
    \
        Sua vice. Curtius. A son tour, A sa route, A sa fois.
    \
        Suam cuiusque vicem. Liuius. Chascun sa fois, ou son tour, Par tournees, Chascun sa route.
    \
        Alternare vices. Ouid. Changer alternativement.
    \
        Disponere varias vices operum. Tibul. Les diversitez et varietez.
    \
        Exercere vices. Virgil. Faire à nostre tour ce qui nous est enjoinct.
    \
        Fertque refertque vices incerta fors. Lucan. Fortune tourne et change tantost prosperité en adversité, tantost adversité en prosperité.
    \
        Implere destinatas vices. Curtius. Accomplir ce qui nous est ordonné et enjoinct.
    \
        Mutat terra vices. Horat. La terre n'est pas tousjours d'une sorte.
    \
        Seruare vices. Virgil. Faire le guet à son tour.
    \
        Sortiri vices. Virgil. Ordonner à un chascun d'une multitude ce qu'il doibt faire.
    \
        Variare vices. Virgil. S'exercer à faire tantost une chose, tantost une autre, S'en aller dormir tandis que les autres font le guet, et puis revenir faire le guet tandis que les autres vont dormir, et ainsi continuer par tournee, Faire quelque chose tour à tour.
    \
        - sic fata deum rex Sortitur, voluitque vices. Virgil. Dieu ordonne et dispose ainsi la mutation de toutes choses.
    \
        Alternis vicibus. Seneca. Par alternatives reciprocations de mer qui se font maintenant en avant, maintenant en arriere.
    \
        Vicibus. Plin. Chascun sa fois.
    \
        Vice versa. Vlpianus. Au contraire.
    \
        Hac sermonum vice. Virgil. Durant ce colloque et devis.
    \
        Vicibus annorum. Colum. Par annees interposees, Par alternations et changements, Par intermissions d'annees.
    \
        Sacra regiae vicis. Liu. Sacrifices appartenants à l'office du Roy.
    \
        Vtar vice cotis. Horat. Je feray l'office d'une queux, Je feray comme la queux qui scait bien faire tailler un cousteau, mais elle mesme ne scauroit tailler.
    \
        Vituli marini pinnis quibus in mari vtuntur, humi quoque vice pedum serpunt. Plin. Au lieu de pieds.
    \
        Bos in AEgypto etiam numinis vice colitur. Plin. Pour et au lieu de Dieu, ou Comme Dieu.
    \
        In vicem viuiradicis conseri. Colum. Au lieu.
    \
        Fungi aliena vice. Liu. Faire l'office d'autruy.
    \
        Fungi vicibus alicuius. Propert. Faire ce qu'un autre debvroit faire.
    \
        Saepe etiam quod falso creditum est, veri vicem obtinuit. Curtius. A esté tenu pour veritable.
    \
        Praestare vicem alterius. Ouidius. Servir de ce de quoy un autre debvroit servir et fournir.
    \
        Reddere vicem lunae. Plin. Servir de lune, Esclairer ou luire comme la lune.
    \
        Eum remittat huc nostrum amborum vicem. Plaut. En la place de nous deux.
    \
        Vos respondetote istarum vicem. Plaut. Pour elles.
    \
        Vice alicuius solicitus. Curt. Pour le danger où il le voit estre.
    \
        Meam vicem solicitus videbatur. Liu. Pour moy.
    \
        Vicem solis supplet. Plin. iunior. Il sert de soleil.
    \
        Nostram vicem vltus est ipse per sese. Cic. En lieu de nous, Il s'est puni soymesme en lieu d'estre puni de nous, Il nous a de soy vengez luymesme, et prins la vengeance au lieu de nous.
    \
        Vices vitare. Virgil. Combat auquel on s'entredonne des coups.
    \
        Sardanapali vice, in suo lectulo mori. Cic. En la maniere, ou ainsi que feit Sardanapalus.
    \
        Carinae vice inuersae. Plin. En la facon d'une carine.
    \
        Vice mundi circunagi. Sueton. Tourner comme le monde ou le ciel.
    \
        Menedemi vicem miseret me. Terent. J'ay pitié de l'infortune et adversité de Menedemus.
    \
        Stupentes Tribunos et suam iam vicem magis anxios, quam eius cui auxilium ab se petebatur, liberauit. Liu. Pour euls, ou pour le danger où ils se veoyent.
    \
        Vicem suam conqueritur. Sueton. Il dit qu'il est bien malheureux. B.
    \
        Ipsius vicem minime dolemus. Cic. Je ne suis point marri de son infortune et dommage, ou de son mal, ou de son inconvenient, Je ne m'en donne point de melancholie.
    \
        Vicem nostram dolere. Cic. Estre marri de nostre fortune.
    \
        Ne vicem nostram irascaris. Liu. Ne sois point marri de nostre fortune.
    \
        Moestus suam vicem. Curtius. Triste à cause de son inconvenient et infortune.
    \
        Vices. Horatius. Punition qu'un malfaicteur recoit pour son mal faict.
    \
        Reddam vicem, si reposces. Plin. iunior. La pareille.
    \
        Multarum miseras exigit vna vices. Propert. Une femme te donne la peine que tu as donné à moult d'autres.
    \
        Plus simplici vice. Horatius. Plus qu'autant, Deux fois autant, Au double.

    Dictionarium latinogallicum > vicis

  • 51 creo

    1. creo, āvī, ātum, āre (vgl. cresco, creber), schaffen, erschaffen = erzeugen, I) im allg.: a) übh.: α) mater. Objj.: censet (Zeno) artis maxime proprium esse creare et gignere, Cic.: omnes res, quas et creat natura et tuetur, Cic.: terra, quae neglecta sentes ac dumos, culta fructus creat, Quint.: aliud fimum herbas creat, Plin.: ut plaga (die Wunde) plus carnis creare possit, Cels. – cr. genus humanum (v. der Erde), Lucr.: cr. vix animalia parva (v. der Erde), Lucr. – m. dopp. Acc., primordia cr. ignes et lignum, Lucr.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos, Cic. – mit Advv. wo? neque creatur ibi corpus (die fehlende Substanz), Cels.: vermes intus (im menschl. Körper) creantur, Lucr.: od. mit Abl. wo? quos (flores) Thessala magnis montibus ora creat, Catull. – m. Advv. (woher?) od. m. ex od. de u. Abl., unde omnes natura creet res, Lucr.: terram creari ex igni, Lucr.: nec principium exstinctum ex se aliud creabit, Cic.: res non posse creari de nilo, Lucr. – im Passiv mit Abl. wodurch? seminibus quia certis quaeque creantur, Lucr. – m. ad u. Akk., ut placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum creari, Cic. – Partic. Perf. subst., creata servare, Lucr. 2, 572. – β) Zustände, teils physische, torporem et dolorem, Cels.: mel fastidium creat, Plin.: si ex quattuor principiis vel superans aliquod vel deficiens adversam vale-
    ————
    tudinem creat, Cels.: lepus marinus vomitum dissolutionemque stomachi statim creat, Plin. – teils geistige, moral., polit. usw., venter creat omnes has aerumnas, Plaut.: nonnumquam etiam errorem creat similitudo, Cic.: in urbe luxuries creatur, Cic.: notitiam veri quae res falsique crearit, Lucr. – cr. magnum (maius) odium (v. einer Abgabe), Auct. b. Afr.: familiaritate Romanā odium sibi apud regem, Iustin.: alci periculum, Cic.: seditionem (v. Pers.), Vell.: id (versificandi genus) taedium ex similitudine ac satietatem creat, Quint.
    b) ein Kind erzeugen (bei Cic. gew. procreare), v. beiden Gatten, prolem ex se videre creatam, Lucr. – v. Vater, patria est antiquior parens, quam qui creavit, Cic.: si di creare possent, Min. Fel.: cr. liberos, Phaedr. u. Val. Max.: is (Silvius) Aeneam Silvium creat, Liv.: me creat... Babylonius Horos, Prop. – v. der Mutter, Dryope quem nympha crearat, Verg.: gnatos tuos creavit, Inscr.: pueris beata creandis uxor, Hor.: m. Dat. wem? quos (fratres) fida crearat una tot Arcadio coniunx Tyrrhena Gylippo, Verg.: m. Abl. wodurch? tum partu Terra nefando Coeumque Iapetumque creat, Verg. – im Passiv, m. Abl. wo? Sulmone creati quattuor iuvenes, Verg.: o caeruleo creata ponto, Meergezeugte (ποντογενής), v. der Venus, Catull. – mit Prädik.-Nom., cum crearer masculus, Phaedr. – m. Abl. (durch = von), fortes creantur forti-
    ————
    bus et bonis, Phaedr.: u. so oft creatus mit Abl. des Vaters u. der Mutter = Tochter, Sohn, Sprößling von usw., Erebo creata Nox, Enn. fr.: Saturno sancte create, Enn. fr.: Telamone creatus, Ov.: Maiā creatus, Ov.: Vulcani stirpe creatus, Verg.: matre servā creatus, Flor. – dah. subst., creati = Kinder, Ov. met. 6, 206.
    II) als publiz. t. t.: a) eine Staatsgewalt schaffen, ins Leben rufen, tribuniciam potestatem, Liv.: nova Romae dignitas est creata, quae dictatura appellatur, Liv.
    b) einen Beamten, Priester u. dgl. schaffen, bes. durch Wahl, sowohl vom Volke od. Herrscher = wählen, erwählen, als vom Leiter der Wahl = wählen (erwählen) lassen, α) mit einf. Acc.: magistratus, Cic.: sibi tres collegas, Liv.: censores, Cic.: consules, Cic.: consules plebeios, Liv.: dictatorem, Liv.: ducem, Val. Max.: ephoros, Val. Max.: Caesares duos (vom Kaiser), Eutr.: cr. imperatorem, verb. eligere creareque imperatorem, einen Kaiser (zB. v. den Soldaten), Suet.: cr. interregem, Liv.: pontifices, augures, sacrificulum regem, Liv.: pontifices, flamines, Salios, augures, Lact.: decem praetores (Feldherren, in Griechenl.), Nep.: praetores (in Rom), Cic.: regem, sui corporis regem, Liv.: Carthagine quotannis annuos binos reges (die Suffeten), Nep.: sacerdotes (v. Volke), Vell.: centum senatores (v. Romulus),
    ————
    Liv.: tribunos plebis duos, Cic.: tribunos militum tres, Liv.: tres viros, qui etc., Val. Max. – mit Advv. wie? mit per u. Akk. od. mit bl. Abl. wodurch? comitiatu consules rite cr., Cic.: magistratus od. censores od. consules vitio (durch einen Fehler der Augurien) creati, Varro LL., Liv. u. Cic.: plebeius magistratus nullus auspicato creatur, Liv.: lege, non suffragio creatum esse, Liv.: optimā lege creari, Cic.: decem tribuni plebis comitiis curiatis creati sunt, Cic.: consules per vim ac tumultum creantur, Plin. pan. – mit per u. Akk. (durch wen?), si per praetorem consules creantur, Cic. – mit ex u. Abl. (aus welchem Stande usw.?), consules ex plebe, Liv.: tribunos plebis ex equitibus Romanis (v. Augustus), Suet. – m. Adi. od. m. in u. Akk. (auf welche Zeit?), summus magistratus, quem vergobretum appellant Aedui, qui creatur annuus, Caes.: archontes coeperunt in denos annos creari, Vell.: creatis in annum magistratibus, Liv. – mit inter u. Akk. od. mit in u. Abl. (worunter?), creari inter quinque viros, Plin. ep.: creari in eo numero, Sall. – m. in u. Akk. (in welche Stelle?), neve quis flamen aut augur in locum Germanici nisi gentis Iuliae crearetur, Tac. ann. 2, 83: prior consulatus eius, in quem creatus est anno octavo et tricesimo, Vell. 2, 4, 7. – m. Acc. loc. wohin? praefecti Capuam creari coepti sunt, Liv. – m. Dat. wofür? wozu? decemviros legibus scribendis, Liv. – β) m. dopp. Acc., im Passiv
    ————
    m. dopp. Nom., T. Quinctius Barbatus interrex creat L. Papirium Mugilanum L. Sempronium Atratinum consules, Liv.: dictator primo comitiali die creavit consulem Q. Fulvium Flaccum magistrum equitum et Ap. Claudium Pulchrum, Liv.: Ancum Marcium regem populus creavit, Liv.: dictatorem Albani Mettium Fufetium creant, Liv.: exercitus Diocletianum imperatorem creavit, Eutr. – augur creatus (est) L. Quinctius Flaminius, decemvir sacrorum L. Cornelius Lentulus, Liv.: consules creati (sunt) Q. Fabius et P. Decius, Liv.: T. Lartium dictatorem primum, Sp. Cassium magistrum equitum creatos invenio, Liv.: Constantinus in Britannia creatus est imperator (zum Kaiser), Eutr.: dictatore P. Cornelio dicto ipse ab eo magister equitum creatus est, Liv.; vgl. (im Abl. absol.) magistro equitum creato filio suo, Liv.: quia solum centum essent, qui patres creari possent, Liv.: praetores (in Rom) creati sunt C. Fulvius Flaccus C. Claudius Nero etc., Liv.: decem qui postea praetores (zu Regenten, in Athen) creati sunt, Nep.: defuncto Traiano Aelius Hadrianus creatus est princeps (zum Fürsten, d.i. zum Kaiser), Eutr.: postea Numa Pompilius rex creatus est, Eutr. – m. puer u. senex, zB. Caesar paene puer a Mario Cinnaque flamen dialis creatus, Vell.: Metellus senex admodum pontifex maximus creatus, Val. Max. – m. Advv. zum wievielten Male? alqm consulem iterum, Val. Max., tertium, Liv., tertio,
    ————
    Plin. pan.: alqm dictatorem quartum, Liv. – mit Advv. od. Abl. wie? wodurch? u. dgl., P. Clodius, qui non rite creatus tribunus arguebatur, Quint.: C. Flaminius inauspicato consul creatus, Val Max.: an hunc non ut qui optimo iure censor creatus esset populus creavit? Liv.: collegam sibi comitiis centuriatis creavit P. Valerium, Liv.: Palicanus suffragiis populi consul creatus, Val. Max.: cunctis populi suffragiis rex est creatus L. Tarquinius, Cic.: Tullum Hostilium populus regem interrege rogante comitiis curiatis creavit, Cic. – m. ex u. Abl. (aus wem?), cum leges duo ex una familia vivo utroque magistratus creari vetarent, Caes. – mit cum u. Abl. (mit wem?), ut Cn. Flavius aedilis curulis crearetur cum Anicio Praenestino, Plin. – m. in u. Akk. (an wessen Stelle?), M. Lepidus pontifex maximus in C. Caesaris locum furto creatus, Vell. – m. Dat. (wozu?), me Albani gerendo bello ducem creavere, Liv. – mit in u. Akk. (auf welche Zeit?), ille Appius, qui decemvir in annum creatus altero anno se ipse creavit, Liv. – Archaist. creassit = creaverit, Cic. de legg. 3, 9.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > creo

  • 52 minime

    mĭnĭmē (mĭnŭmē), adv. superl. de parum [st1]1 [-] [sens relatif] le moins.    - [avec des verbes] minime displicebat, Cic. Br. 207: il déplaisait le moins. --- cf. Nat. 1, 16 ; Or. 222.    - quod ad te minime omnium pertinebat, Cic. Amer. 96: ce qui te regardait moins que personne.    - [avec des adj.] in hac quadriremi minime multi remiges deerant, Cic. Verr. 5, 88: c'est dans cette quadrirème qu'il manquait le moins de rameurs. --- cf. Fam. 14, 13.    - quā minime arduus ad nostras munitiones ascensus videbatur, Caes. BG. 2, 33: du côté où la montée vers nos retranchements paraissait le moins rude. [st1]2 [-] [sens absolu] très peu, nullement.    - scis me minime esse blandum, Cic. Att. 12, 5 c: tu sais que je ne suis pas du tout complimenteur.    - illud minime verendum est ne laborem studiorum pueri difficilius tolerent, Quint, Inst. Or, 1, 12: il ne faut pas craindre du tout que les enfants supportent trop difficilement la fatigue des études.    - homo minime malus, Cic. Tusc. 2, 44: [Épicure] homme sans la moindre malice. --- cf. Nat. 1, 85.    - [avec adv., rare] Caes. BG. 1. 1, 3 ; quam minime indecore, Cic. Off. 1, 14: avec le moins d'inconvenance possible.    - [dans le dial.] minime et minime vero: non, pas du tout. --- Cic. R. Post. 16 ; Br. 232.    - minime vero assentior iis qui... Cic. Off. 3, 2, 9: je ne me range pas du tout à l'avis de ceux qui...    - minime gentium, Ter. Phorm. 1033: pas le moins du monde --- cf. 342; Eun. 625 ; Plaut. Poen. 689. [st1]3 [-] au moins, à tout le moins, pour le moins.    - minime tribus pedibus, Cic.: au moins de trois pieds.    - sed id minime bis anno arari debet, Col. 5, 9, 12: mais on doit le labourer au moins deux fois par an.    - pedes decem vel minime novem, Col. 1, 6, 6: dix pieds ou au moins neuf. --- Cels. 2, 8.
    * * *
    mĭnĭmē (mĭnŭmē), adv. superl. de parum [st1]1 [-] [sens relatif] le moins.    - [avec des verbes] minime displicebat, Cic. Br. 207: il déplaisait le moins. --- cf. Nat. 1, 16 ; Or. 222.    - quod ad te minime omnium pertinebat, Cic. Amer. 96: ce qui te regardait moins que personne.    - [avec des adj.] in hac quadriremi minime multi remiges deerant, Cic. Verr. 5, 88: c'est dans cette quadrirème qu'il manquait le moins de rameurs. --- cf. Fam. 14, 13.    - quā minime arduus ad nostras munitiones ascensus videbatur, Caes. BG. 2, 33: du côté où la montée vers nos retranchements paraissait le moins rude. [st1]2 [-] [sens absolu] très peu, nullement.    - scis me minime esse blandum, Cic. Att. 12, 5 c: tu sais que je ne suis pas du tout complimenteur.    - illud minime verendum est ne laborem studiorum pueri difficilius tolerent, Quint, Inst. Or, 1, 12: il ne faut pas craindre du tout que les enfants supportent trop difficilement la fatigue des études.    - homo minime malus, Cic. Tusc. 2, 44: [Épicure] homme sans la moindre malice. --- cf. Nat. 1, 85.    - [avec adv., rare] Caes. BG. 1. 1, 3 ; quam minime indecore, Cic. Off. 1, 14: avec le moins d'inconvenance possible.    - [dans le dial.] minime et minime vero: non, pas du tout. --- Cic. R. Post. 16 ; Br. 232.    - minime vero assentior iis qui... Cic. Off. 3, 2, 9: je ne me range pas du tout à l'avis de ceux qui...    - minime gentium, Ter. Phorm. 1033: pas le moins du monde --- cf. 342; Eun. 625 ; Plaut. Poen. 689. [st1]3 [-] au moins, à tout le moins, pour le moins.    - minime tribus pedibus, Cic.: au moins de trois pieds.    - sed id minime bis anno arari debet, Col. 5, 9, 12: mais on doit le labourer au moins deux fois par an.    - pedes decem vel minime novem, Col. 1, 6, 6: dix pieds ou au moins neuf. --- Cels. 2, 8.
    * * *
        Minime, pen. corr. Aduerbium negandi. Cicero, Turpis enim excusatio est, et minime accipienda. Non recevable, Qu'on ne doibt point recevoir.
    \
        Minime feceris, Prohibendi particula, pro Ne feceris. Plau. Ne le fay point.
    \
        Minime gratum spectaculum. Liu. Point aggreable.
    \
        Minime mirum, adeo impeditae sunt. Terent. Ce n'est point de merveille.
    \
        Minime, pro Minimum, seu quod dicunt, Ad minus. Columella, Ea extet minime tribus pedibus. Pour le moins, Tout au moins.
    \
        Minime gentium. Terent. Nullement.
    \
        - heus puer, Pamphilam Accerse, vt delectet hic nos. illa exclamat, minime gentium. Terent. Je n'en feray rien.
    \
        Minime omnium. Cic. Nullement.
    \
        Minime male cogitantes sunt, qui in eo studio occupati sunt. Cato. Gents addonnez à cest estat n'ont point accoustumé de mal penser, ne de mal faire.
    \
        Minime multi remiges et milites deerant. Cic. Il ne s'en falloit pas beaucoup, Il s'en falloit fort peu que tout n'y fut.
    \
        Minime multa habet stipendia. Liuius. Il n'ha pas beaucoup de gages.
    \
        Minime volo. Cic. Je ne le veuls nullement.
    \
        Homo minime ambitiosus, minime in rogando molestus. Cic. L'homme du monde le moins chargeant autruy, et le moins fascheux.
    \
        Minime, in responsione negatiua. Sallustius, Placet igitur eos dimitti, et augeri exercitum Catilinae? Minime. Nullement.

    Dictionarium latinogallicum > minime

  • 53 discrepo

    discrĕpo, āre, crĕpāvi (crĕpŭi) - intr. -    - parf. discrepavi Cic. de Or. 3, 119; discrepui Hor. P. 219 --- discripaturus Optat. Don. 4, 2. [st1]1 [-] rendre un son différent, ne pas être d’accord, être discordant.    - in fidibus quamvis paulum discrepent, tamen id a sciente animadverti solet, Cic. Off. 1, 145: dans le jeu de la lyre la moindre discordance est sentie par les hommes de l'art. [st1]2 [-] ne pas s'accorder, être différent de, différer de.    - in aliqua re (de aliqua re) discrepare: différer en qqch.    - cum aliqua re (ab aliqua re) discrepare: différer de qqch.    - sibi discrepare: être en désaccord avec soi-même.    - causa latendi discrepat, Ov. F. 6, 572: le motif qui les fait se cacher est incertain.    - ut haec duo verbo inter se discrepare, re unum sonare videantur, Cic. Off. 3, 83: de façon que, on le voit, ces deux choses, opposées de nom, en réalité ont le même sens.    - oratio verbis discrepans, sententiis congruens, Cic. Leg. 1, 30: la parole, qui diffère dans l'expression, s'accorde dans les pensées.    - res discrepans opinionibus, Vell. 1: fait sur lequel les opinions sont partagées.    - impers. - discrepat: on ne s'accorde pas, il y a dissentiment.    - veneno quidem occisum convenit; ubi autem et per quem dato, discrepat, Suet. Claud. 44: il mourut empoisonné, tout le monde en convient, mais où et par qui le poison a été donné, il y a désaccord là-dessus.    - discrepat inter scriptores rerum, Liv. 38, 56: il y a désaccord entre les historiens.    - discrepat de latore, Liv. 3, 31, 8: on ne s'accorde pas sur l'auteur (de ces lois).    - non discrepat quin + subj.: il n'est pas contesté que (on s'accorde à dire que).    - nec discrepat, quin dictator eo anno A. Cornelius fuerit, Liv. 8: et il n'est pas contesté qu'A. Cornélius fut dictateur cette année-là.
    * * *
    discrĕpo, āre, crĕpāvi (crĕpŭi) - intr. -    - parf. discrepavi Cic. de Or. 3, 119; discrepui Hor. P. 219 --- discripaturus Optat. Don. 4, 2. [st1]1 [-] rendre un son différent, ne pas être d’accord, être discordant.    - in fidibus quamvis paulum discrepent, tamen id a sciente animadverti solet, Cic. Off. 1, 145: dans le jeu de la lyre la moindre discordance est sentie par les hommes de l'art. [st1]2 [-] ne pas s'accorder, être différent de, différer de.    - in aliqua re (de aliqua re) discrepare: différer en qqch.    - cum aliqua re (ab aliqua re) discrepare: différer de qqch.    - sibi discrepare: être en désaccord avec soi-même.    - causa latendi discrepat, Ov. F. 6, 572: le motif qui les fait se cacher est incertain.    - ut haec duo verbo inter se discrepare, re unum sonare videantur, Cic. Off. 3, 83: de façon que, on le voit, ces deux choses, opposées de nom, en réalité ont le même sens.    - oratio verbis discrepans, sententiis congruens, Cic. Leg. 1, 30: la parole, qui diffère dans l'expression, s'accorde dans les pensées.    - res discrepans opinionibus, Vell. 1: fait sur lequel les opinions sont partagées.    - impers. - discrepat: on ne s'accorde pas, il y a dissentiment.    - veneno quidem occisum convenit; ubi autem et per quem dato, discrepat, Suet. Claud. 44: il mourut empoisonné, tout le monde en convient, mais où et par qui le poison a été donné, il y a désaccord là-dessus.    - discrepat inter scriptores rerum, Liv. 38, 56: il y a désaccord entre les historiens.    - discrepat de latore, Liv. 3, 31, 8: on ne s'accorde pas sur l'auteur (de ces lois).    - non discrepat quin + subj.: il n'est pas contesté que (on s'accorde à dire que).    - nec discrepat, quin dictator eo anno A. Cornelius fuerit, Liv. 8: et il n'est pas contesté qu'A. Cornélius fut dictateur cette année-là.
    * * *
        Discrepo, discrepas, pen. corr. discrepui et discrepaui, discrepitum, discrepare. Cic. Sonner diversement, Faire divers sons.
    \
        Discrepare, per translationem. Cic. Desaccorder, Discorder, Estre different, Ne resembler point, Disconvenir.
    \
        A consiliis alicuius discrepare. Plancus Ciceroni. Ne point estre de l'advis d'aucun.
    \
        A meis rationibus discrepant tuae. Cic. Tes affaires sont autres que les miens, Ne resemblent pas aux miens.
    \
        Discrepant facta cum dictis. Cic. Les faicts et les parolles ne conviennent pas, Ne s'accordent ou resemblent point, Les faicts ne s'accordent point avec les parolles, Quand on dit d'un, et on fait d'autre.
    \
        Medium primo medio discrepat vltimum. Horat. Le milieu n'accorde point avec le commencement, et la fin n'accorde point avec le milieu.
    \
        Discrepare in re aliqua. Cic. Estre discordant en quelque chose.
    \
        Discrepat inter authores. Liu. Les autheurs ne s'accordent point, Ne sont point d'accord.
    \
        Inter se videntur duae leges, aut plures discrepare. Cic. Estre contraires et repugnantes l'une à l'autre.
    \
        Sibi discrepare. Cic. N'accorder point avec soymesme.

    Dictionarium latinogallicum > discrepo

  • 54 dentro

    1. prep in, inside
    ( entro) within
    dentro di sé inwardly
    2. adv in, inside
    ( nell'intimo) inwardly
    qui/lì dentro in here/there
    colloq metter dentro put inside or away colloq
    * * *
    dentro avv.
    1 in, (form.) within; ( all'interno) inside, indoors: ci sono troppi mobili dentro questa stanza, there's too much furniture in this room; fa freddo fuori, conviene stare dentro, it's cold outside, we'd better stay indoors; venite dentro, come inside (o indoors); ci sono le istruzioni dentro?, are the instructions inside?; chissà che cosa ci sarà dentro!, I wonder what's inside; andiamo dentro a dare un'occhiata, let's go and have a look inside // dentro e fuori, inside and outside (o indoors and outdoors) // qui dentro, inside here // lì dentro, inside there // da dentro, from inside // di dentro, inside // in dentro indentro
    2 (fam.) ( in prigione) inside: andare dentro, to go inside; mettere dentro, to put inside; ha passato tre anni dentro, he spent three years inside
    3 (fig.) ( interiormente) inwardly; within: sentii dentro una grande pena, I felt great pain within; sembrava indifferente, ma dentro soffriva, she seemed indifferent but was inwardly upset
    prep.
    1 ( posizione, stato) in, inside; ( entro) within: dentro il box ci sono due macchine, there are two cars in the garage; non c'era nessuno dentro la casa, there was no one in (o inside) the house; le forbici sono dentro il cassetto, the scissors are in the drawer; dentro (al) le mura della città, inside (o within) the city walls // dentro casa, indoors // dentro di me pensai..., I thought to myself... // covare odio dentro di sé, to nurse hatred // essere dentro a qlco., (fig.) to be in on sthg. // darci dentro, (fam.) to get going
    2 ( con verbi di moto) into: il corteo entrò dentro la chiesa, the procession went into the church; mi spinsero dentro la macchina, they pushed me into the car
    3 ( riferito a tempo) within: dentro l'anno, il mese, within the year, the month
    s.m. inside [cfr. didentro ]: il (di) fuori e il (di) dentro di una casa, inside and outside a house; la porta è bloccata dal di dentro, the door is locked on the inside; la finestra si apre dal di dentro, the window opens from the inside.
    * * *
    ['dentro]
    1. avv
    1) (all'interno) inside, (in casa) indoors

    qui/là dentro — in here/there

    col freddo che c'era, dentro si stava bene — with the cold weather we were better off indoors

    darci dentro fig fam — to slog away, work hard

    2) (fam : in carcere) inside
    3) (fig : nell'intimo) inwardly

    sentire qc dentro — to feel sth deep down inside o.s.

    tenere tutto dentro — to keep everything bottled up (inside o.s.)

    2. prep

    dentro (a) — in

    dentro le mura/i confini — within the walls/frontiers

    è dentro alla politica/agli affari — he's involved in politics/business

    dentro di me pensai... — I thought to myself...

    3. sm
    * * *
    ['dentro] 1.
    1) (all'interno) in, inside

    non dovresti tenerti tutto dentrofig. you shoudn't bottle things up

    guardare dentro se stessofig. to look inwards

    2) colloq. (in prigione)

    mettere dentro qcn. — to put away sb

    2.
    1) (stato) in, inside; (moto) into, inside

    mettere qcs. dentro una scatola — to put sth. into a box

    3.
    sostantivo maschile
    * * *
    dentro
    /'dentro/
    Come preposizione, dentro si rende con in per il valore di stato in luogo, con into per il moto a luogo, e con inside se si vuole sottolineare lo stato o il moto in relazione a un luogo chiuso: la collana era chiusa dentro la cassaforte = the necklace was locked in the safe; l'insegnante sta entrando dentro la nostra aula = the teacher is going into our classroom; è dentro la chiesa = he is inside the church; è appena andato dentro al garage = he's just driven inside the garage. - Per altri usi ed esempi, si veda la voce qui sotto.
     1 (all'interno) in, inside; c'è qualcosa dentro there's something in it; qui dentro in here; vieni dentro! come in! guardare dentro to look inside; pranziamo dentro! let's eat indoors! non dovresti tenerti tutto dentro fig. you shoudn't bottle things up; guardare dentro se stesso fig. to look inwards
     2 colloq. (in prigione) essere dentro per omicidio to be in for murder; mettere dentro qcn. to put away sb.
     1 (stato) in, inside; (moto) into, inside; dentro la scatola inside the box; mettere qcs. dentro una scatola to put sth. into a box; dentro le mura della città within the city walls
     2 dentro di sospirare dentro di sé to give an inward sigh
    III sostantivo m.
      il dentro the inside.

    Dizionario Italiano-Inglese > dentro

  • 55 sisto

    sisto, stĭti (Charis. p. 220, and Diom. p. 369, give steti for both sisto and sto, confining stiti to the compounds of both. But steti, as perfect of sisto, is late jurid. Lat., and perh. dub.;

    for steterant,

    Verg. A. 3, 110;

    steterint,

    id. ib. 3, 403; Liv. 8, 32, 12, belong to stare; cf. also Gell. 2, 14, 1 sqq.; and v. Neue, Formenl. 2, 461 sq.), stătum [root stă, strengthened by reduplication; cf. histêmi], used in two general senses, I. To cause to stand, place, = colloco, pono; II. To stand, be placed, = sto.
    I.
    Sistere, in gen., = collocare (in class. prose only in the partic. uses, v. A. 4. C. and D., infra).
    A.
    Causative, with acc.
    1.
    To place = facere ut stet; constr. with in and abl., with abl. alone, and with ad, super, etc., and acc.:

    O qui me gelidis in vallibus Haemi Sistat,

    Verg. G. 2, 489:

    tertia lux classem Cretaeis sistet in oris,

    id. A. 3, 117 (classis stat;

    v. sto): inque tuo celerem litore siste gradum,

    Ov. H. 13, 102 (cf. infra, III. 2. A.):

    jaculum clamanti (al. clamantis) sistit in ore,

    plants the dart in his face, Verg. A. 10, 323:

    disponit quas in fronte manus, medio quas robore sistat,

    Stat. Th. 7, 393:

    (equum ligneum) sacratā sistimus arā,

    Verg. A. 2, 245:

    aeternis potius me pruinis siste,

    Stat. Th. 4, 395: ut stata (est) lux pelago, as soon as light was set ( shone) on the sea, id. ib. 5, 476:

    victima Sistitur ante aras,

    Ov. M. 15, 132:

    quam (suem) Aeneas ubi... sistit ad aram,

    Verg. A. 8, 85:

    post haec Sistitur crater,

    Ov. M. 8, 669: vestigia in altero (monte) sisti (non posse), that no footprints can be placed ( made) on the other mountain, Plin. 2, 96, 98, § 211:

    cohortes expeditas super caput hostium sistit,

    Tac. H. 3, 77; cf. id. A. 12, 13; Stat. Th. 4, 445; Sil. 4, 612. —
    2.
    To place, as the result of guidance or conveyance; hence, to convey, to send, lead, take, conduct to, = facere ut veniat; constr. with in and abl., with abl. alone, and with advv. of place: officio meo ripā sistetur in illā Haec, will be carried by me to, etc., Ov. M. 9, 109:

    terrā sistēre petitā,

    id. ib. 3, 635:

    (vos) facili jam tramite sistam,

    Verg. A. 6, 676:

    ut eum in Syriā aut Aegypto sisterent orabat,

    to convey him to, Tac. H. 2, 9.—So with hic (= in with abl.) or huc (= in with acc.):

    hic siste patrem,

    Sen. Phoen. 121:

    Annam huc siste sororem,

    Verg. A. 4, 634.—
    3.
    To place an army in order of battle, draw up, = instruere:

    aciem in litore sistit,

    Verg. A. 10, 309; cf.:

    sistere tertiam decimam legionem in ipso aggere jubet,

    Tac. H. 3, 21.—
    4.
    Se sistere = to betake one's self, to present one's self, to come (so twice in Cicero's letters):

    des operam, id quod mihi affirmasti, ut te ante Kal. Jan., ubicumque erimus, sistas,

    Cic. Att. 3, 25:

    te vegetum nobis in Graeciā sistas,

    id. ib. 10, 16, 6 (cf. infra, E.):

    hic dea se primum rapido pulcherrima nisu Sistit,

    Verg. A. 11, 853.—
    5.
    With two acc. (cf.: praesto, reddo) = to cause to be in a certain condition, to place, etc.; often with dat. of interest (ante- and post-class., and poet.; cf.

    supra, 4.): ego vos salvos sistam,

    I will place you in safety, see you to a safe place, Plaut. Rud. 4, 4, 5:

    omnia salva sistentur tibi,

    all will be returned to you in good order, id. ib. 5, 3, 3; so,

    suam rem sibi salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123; cf.:

    rectius tacitas tibi res sistam, quam quod dictum est mutae mulieri,

    will keep your secrets, id. ib. 4, 2, 54:

    neque (dotem) incolumem sistere illi, et detraxe autument,

    that you deliver it entire to her, id. Trin. 3, 3, 15:

    cum te reducem aetas prospera sistet,

    Cat. 64, 238: tu modo servitio vacuum me siste (= praesta) superbo, set me free from, Prop. 4, 16 (3, 17), 42:

    tutum patrio te limine sistam,

    will see you safe home, Verg. A. 2, 620:

    praedā onustos triumphantesque mecum domos reduces sistatis,

    Liv. 29, 27, 3 Weissenb. ad loc.:

    Pelasgis siste levem campum,

    Stat. Th. 8, 328:

    modo se isdem in terris victorem sisterent,

    Tac. A. 2, 14:

    operā tuā sistas hunc nobis sanum atque validum,

    give him back to us, safe and sound, Gell. 18, 10, 7: ita mihi salvam ac sospitem rempublicam sistere in suā sede liceat, Aug. ap. Suet. Aug. 28.—
    b.
    Neutr, with double nom., = exsistere, to be, to become: judex extremae sistet vitaeque necisque, he will become a judge, etc., Manil. 4, 548 (dub.):

    tempora quod sistant propriis parentia signis,

    id. 3, 529 (dub.; al. sic stant; cf. infra, II.).—
    B.
    As neuter verb, to stand, rest, be placed, lie ( poet.);

    constr. like sto: ne quis mihi obstiterit obviam, nam qui obstiterit, ore sistet,

    will lie on his face, Plaut. Capt. 4, 2, 13 Brix ad loc.: (nemo sit) tantā gloriā... quin cadat, quin capite sistat, will be placed or stand on his head, id. Curc. 2, 3, 8:

    ibi crebro, credo, capite sistebant cadi,

    id. Mil. 3, 2, 36 Lorenz (Brix, hoc illi crebro capite):

    ipsum si quicquam posse in se sistere credis,

    to rest upon itself, Lucr. 1, 1057:

    neque posse in terrā sistere terram,

    nor can the earth rest upon itself, id. 2, 603:

    at conlectus aquae... qui lapides inter sistit per strata viarum,

    id. 4, 415:

    incerti quo fata ferant, ubi sistere detur,

    to rest, to stay, Verg. A. 3, 7; cf.:

    quaesitisque diu terris, ubi sistere detur,

    Ov. M. 1, 307. —
    C.
    As jurid. term.
    1.
    In both a causative and neuter sense = to produce in court, or to appear in court after being bound over by the judge or by promise to the adversary (vadimonium); constr. either absol. or with the dat. of the adversary to whom the promise is made (alicui sisti), to appear upon somebody's demand; also, in judicio sisti. The present active is either used reflexively (se sistere = to appear), or with a transitive object (sistere aliquem = to produce in court one in whose behalf the promise has been made). The present passive, sisti, sistendus, sistitur, = to appear or to be produced. The perfect act., stiti, stitisse, rarely the perfect passive, status sum, = to have appeared, I appeared. So in all periods of the language:

    cum autem in jus vocatus fuerit adversarius, ni eo die finitum fuerit negotium, vadimonium ei faciendum est, id est ut promittat se certo die sisti,

    Gai. 4, 184:

    fit ut Alfenus promittat, Naevio sisti Quinctium,

    that Quinctius would be forthcoming upon Naevius's complaint, Cic. Quint. 21, 67; cf. id. ib. 8, 30 (v. infra, B.):

    testificatur, P. Quinctium non stitisse, et se stitisse,

    id. ib. 6, 25:

    quin puellam sistendam promittat (= fore ut puella sistatur in judicio),

    Liv. 3, 45, 3:

    interrogavit quisquam, in quem diem locumque vadimonium promitti juberet, et Scipio manum ad ipsam oppidi, quod obsidebatur, arcem protendens: Perendie sese sistant illo in loco,

    Gell. 7, 1, 10:

    si quis quendam in judicio sisti promiserit, in eādem causā eum debet sistere,

    Dig. 2, 11, 11:

    si servum in eādem causā sistere promiserit, et liber factus sistatur,... non recte sistitur,

    ib. 2, 9, 5:

    sed si statu liberum sisti promissum sit, in eādem causā sisti videtur, quamvis liber sistatur,

    ib. 2, 9, 6:

    cum quis in judicio sisti promiserit, neque adjecerit poenam si status non esset,

    ib. 2, 6, 4:

    si quis in judicio secundum suam promissionem non stitit,

    ib. 2, 11, 2, § 1; cf. ib. 2, 5, 1; 2, 8, 2; 2, 11, 2, § 3.—
    2.
    Vadimonium sistere, to present one's self in court, thus keeping the solemn engagement (vadimonium) made to that effect; lit., to make the vadimonium stand, i. e. effective, opp. deserere vadimonium = not to appear, to forfeit the vadimonium. The phrase does not occur in the jurists of the Pandects, the institution of the vadimonium being abolished by Marcus Aurelius. It is found in the following three places only: quid si vadimonium capite obvoluto stitisses? Cat. ap. Gell. 2, 14, 1: ut Quinctium sisti Alfenus promitteret. Venit Romam Quinctius;

    vadimonium sistit,

    Cic. Quint. 8, 30:

    ut nullum illa stiterit vadimonium sine Attico,

    Nep. Att. 9; Gai. 4, 185; cf. diem sistere under status, P. a. infra.—
    D.
    Transf., out of judicial usage, in gen., = to appear or present one's self, quasi ex vadimonio; constr. absol. or with dat. of the person entitled to demand the appearance:

    ubi tu es qui me vadatus's Veneriis vadimoniis? Sisto ego tibi me, et mihi contra itidem ted ut sistas suadeo (of a lover's appointment),

    Plaut. Curc. 1, 3, 5; so,

    tibi amatorem illum alacrem vadimonio sistam,

    produce, App. M. 9, p. 227, 14:

    nam promisimus carnufici aut talentum magnum, aut hunc hodie sistere,

    Plaut. Rud. 3, 4, 73:

    vas factus est alter ejus sistendi, ut si ille non revertisset, moriendum esset sibi,

    Cic. Off. 3, 10, 45. —
    E.
    Fana sistere, acc. to Festus anciently used, either = to place ( secure and fix places for) temples in founding a city, or to place the couches in the lectisternia:

    sistere fana, cum in urbe condendā dicitur, significat loca in oppido futurorum fanorum constituere: quamquam Antistius Labeo, in commentario XV. juris pontificii ait fana sistere esse lectisternia certis locis et diebus habere,

    Fest. p. 267 Lind. To this usage Plaut. perh. alludes:

    apud illas aedis sistendae mihi sunt sycophantiae,

    the place about that house I must make the scene of my tricks, Plaut. Trin. 4, 2, 25.—
    F.
    Sistere monumenta, etc., or sistere alone, to erect statues, etc. (= statuere; post-class. and rare;

    mostly in Tac.): ut apud Palatium effigies eorum sisteret,

    Tac. A. 15, 72:

    cum Augustus sibi templum sisti non prohibuisset,

    id. ib. 4 37:

    at Romae tropaea de Parthis arcusque sistebantur,

    id. ib. 15, 18:

    monuere ut... templum iisdem vestigiis sisteretur,

    id. H. 4, 53:

    sistere monumenta,

    Aus. Ep. 24, 55: Ast ego te... Carthaginis arce Marmoreis sistam templis (cf. histanai tina), Sil. 8, 231; v. statuo.
    II.
    Sistere = to cause what is tottering or loose to stand firm, to support or fasten; and neutr., to stand firm.
    A.
    Causative (rare;

    perh. not in class. prose) = stabilire: sucus... mobilis (dentes) sistit,

    Plin. 20, 3, 8, § 15; and trop.: hic (Marcellus) rem Romanam magno turbante tumultu Sistet (cf.: respublica stat;

    v. sto),

    Verg. A. 6, 858; cf.:

    non ita civitatem aegram esse, ut consuetis remediis sisti posset,

    Liv. 3, 20, 8 (where sisti may be impers.; v. infra, III. C.).—
    B.
    Neutr., to stand firm, to last, = stare:

    nec mortale genus, nec divum corpora sancta Exiguom possent horai sistere tempus,

    Lucr. 1, 1016: qui rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur, Cotta ap. Cic. Verr. 2, 3, 96, § 223.—
    2.
    Neutr., to stand firm, to resist:

    nec quicquam Teucros Sustentare valet telis, aut sistere contra,

    Verg. A. 11, 873; so with dat. = resistere:

    donec Galba, inruenti turbae neque aetate neque corpore sistens, sella levaretur,

    Tac. H. 1, 35; cf. sisti = resistere, III. B. 1. f. infra.
    III.
    Sistere = to stand still, and to cause to stand still.
    A.
    Neutr. = stare (rare; in Varr., Tac., and the poets).
    a.
    To stand still:

    solstitium dictum est quod sol eo die sistere videatur,

    Varr. L. L. 5, p. 53 (Bip.):

    sistunt amnes,

    Verg. G. 1, 479:

    incurrit, errat, sistit,

    Sen. Herc. Oet. 248.—
    b.
    To remain, stop:

    Siste! Quo praeceps ruis?

    Sen. Thyest. 77; id. Oedip. 1050:

    vis tu quidem istum intra locum sistere?

    will you remain in that position? Tac. A. 4, 40.—
    c.
    Trop., to stop, not to go any farther:

    depunge, ubi sistam,

    Pers. 6, 79:

    nec in Hectore tracto sistere,

    to stop at the dragging of Hector, Stat. Achill. 1, 7.—
    d.
    To cease (dub.):

    hactenus sistat nefas' pius est,

    if his crime ceases here, he will be pious, Sen. Thyest. 744 (perh. act., to stop, end).—
    B.
    Causative (not ante-Aug.; freq. in Tac., Plin., and the poets).
    1.
    To arrest, stop, check an advancing motion.
    a.
    With gradum:

    plano sistit uterque gradum,

    arrest their steps, Prop. 5 (4), 10, 36; Verg. A. 6, 465:

    siste properantem gradum,

    Sen. Herc. Fur. 772:

    repente sistunt gradum,

    Curt. 4, 6, 14. —With pedem, Ov. R. Am. 80.—
    b.
    With fugam, to stop, stay, check, stem, arrest the flight:

    fugam foedam siste,

    Liv. 1, 12, 5:

    si periculo suo fugam sistere posset,

    id. 30, 12, 1; so Curt. 8, 14, 37; 4, 16, 2; 8, 3, 2; Tac. A. 12, 39.—
    c.
    Of vehicles, horses, etc.:

    esseda siste,

    Prop. 2, 1, 76:

    equos,

    Verg. A. 12, 355:

    quadrijugos,

    Stat. Achill. 2, 429; so id. Th. 5, 364.—
    d.
    With iter, to arrest the advance of an army, to halt:

    exercitus iter sistit,

    Tac. H. 3, 50.—
    e.
    With bellum, to halt (cf. infra, D.):

    Aquilejae sisti bellum expectarique Mucianum jubebat,

    Tac. H. 3, [p. 1712] 8.—
    f.
    Of living objects, in gen.
    (α).
    To arrest their course, make them halt:

    aegre coercitam legionem Bedriaci sistit,

    Tac. H. 2, 23:

    festinantia sistens Fata,

    staying the hurrying Fates, Stat. S. 3, 4, 24.—So, se sistere with ab, to desist from:

    non prius se ab effuso cursu sistunt,

    Liv. 6, 29, 3; hence, to arrest by wounding, i. e. to wound or kill:

    aliquem cuspide,

    Sil. 1, 382; 1, 163; so,

    cervum vulnere sistere,

    id. 2, 78.—
    (β).
    To stop a hostile attack of persons, to resist them, ward them off:

    ut non sisterent modo Sabinas legiones, sed in fugam averterent,

    Liv. 1, 37, 3:

    ibi integrae vires sistunt invehentem se jam Samnitem,

    id. 10, 14, 18:

    nec sisti vis hostium poterat,

    Curt. 5, 3, 11:

    nec sisti poterant scandentes,

    Tac. H. 3, 71; 5, 21. —
    g.
    Trop., to stop the advance of prices:

    pretia augeri in dies, nec mediocribus remediis sisti posse,

    Tac. A. 3, 52.—
    2. a.
    Of water:

    sistere aquam fluviis,

    Verg. A. 4, 489:

    amnis, siste parumper aquas,

    Ov. Am. 3, 6, 2:

    quae concita flumina sistunt,

    id. M. 7, 154:

    sistito infestum mare,

    calm, Sen. Agam. 523; cf. Ov. M. 7, 200; id. H. 6, 87; Plin. 28, 8, 29, § 118.—
    b.
    Of blood and secretions:

    (ea) quibus sistitur sanguis parari jubet,

    Tac. A. 15, 54:

    sanguinem,

    Plin. 20, 7, 25, § 59; 28, 18, 73, § 239; 27, 4, 5, § 18:

    haemorrhoidum abundantiam,

    id. 27, 4, 5, § 19:

    fluctiones,

    id. 20, 8, 27, § 71, 34, 10, 23, § 105; 35, 17, 57, § 195:

    nomas,

    id. 30, 13, 39, § 116; 24, 16, 94, § 151:

    mensis,

    id. 23, 6, 60, § 112:

    vomitiones,

    id. 20, 20, 81, § 213:

    alvum bubus,

    id. 18, 16, 42, § 143:

    alvum,

    stop the bowels, id. 23, 6, 60, § 113; 22, 25, 59, § 126; 20, 5, 18, § 37:

    ventrem,

    id. 20, 23, 96, § 256; Mart. 13, 116.—
    3.
    To arrest the motion of life, make rigid:

    ille oculos sistit,

    Stat. Th. 2, 539.—
    4.
    To end, put an end to (= finem facere alicui rei); pass., to cease:

    querelas,

    Ov. M. 7, 711:

    fletus,

    id. ib. 14, 835:

    lacrimas,

    id. F. 1, 367; 480; 6, 154:

    minas,

    id. Tr. 1, 2, 60:

    opus,

    id. H. 16 (17), 266; id. M. 3, 153:

    labores,

    id. ib. 5, 490:

    furorem,

    Stat. Th. 5, 663:

    furialem impetum,

    Sen. Med. 157; id. Agam. 203:

    pace tamen sisti bellum placet,

    Ov. M. 14, 803:

    antequam summa dies spectacula sistat,

    id. F. 4, 387:

    sitim sistere,

    to allay, id. P. 3, 1, 18:

    nec primo in limine sistit conatus scelerum,

    suppresses, Stat. S. 5, 2, 86:

    ruinas,

    to stop destruction, Plin. Pan. 50, 4:

    ventum,

    to ward off, turn the wind, id. Ep. 2, 17, 17;

    (motus terrae) non ante quadraginta dies sistuntur, = desinunt,

    Plin. 2, 82, 84, § 198.—
    5.
    Sistere with intra = to confine, keep within:

    transgresso jam Alpes Caecina, quem sisti intra Gallias posse speraverant,

    Tac. H. 2, 11:

    dum populatio lucem intra sisteretur,

    provided the raids were confined to day-time, id. A. 4, 48. —
    C.
    Impers. and trop., to arrest or avoid an impending misfortune, or to stand, i. e. to endure; generally in the form sisti non potest (more rarely: sisti potest) = it cannot be endured, a disaster cannot be avoided or met (once in Plaut.; freq. in Liv.; sometimes in Tac.; cf., in gen., Brix ad Plaut. Trin. 720; Drak. ad Liv. 3, 16, 4; Weissenb. ad Liv. 2, 29, 8; Gronov. ad Liv. 4, 12, 6; Beneke ad Just. 11, 1, 6).
    1.
    Without a subject, res or a noun of general import being understood:

    quid ego nunc agam, nisi ut clipeum ad dorsum accommodem, etc.? Non sisti potest,

    it is intolerable, Plaut. Trin. 3, 2, 94:

    totam plebem aere alieno demersam esse, nec sisti posse nisi omnibus consulatur,

    Liv. 2, 29, 8:

    si domestica seditio adiciatur, sisti non posse,

    the situation will be desperate, id. 45, 19, 3:

    si quem similem priore anno dedissent, non potuisse sisti,

    id. 3, 9, 8:

    vixque concordiā sisti videbatur,

    that the crisis could scarcely be met, even by harmonious action, id. 3, 16, 4:

    qualicunque urbis statu, manente disciplinā militari sisti potuisse,

    these evils were endurable, id. 2, 44, 10: exercitum gravi morbo affectari, nec sisti potuisse ni, etc., it would have ended in disaster, if not, etc., id. 29, 10, 1:

    qui omnes populi si pariter deficiant, sisti nullo modo posse,

    Just. 11, 1, 6 Gronov. ad loc.; cf. Liv. 3, 20, 8 supra, II. A. 1.— Rarely with a subject-clause understood: nec jam sisti poterat, and it was no longer tolerable, i. e. that Nero should disgrace himself, etc., Tac. A. 14, 14.—
    2.
    Rarely with quin, to prevent etc. (pregn., implying also the stopping of something; cf.

    supra, III. B. 1.): neque sisti potuit quin et palatium et domus et cuncta circum haurirentur (igni),

    Tac. A. 15, 39.—Hence, stătus, a, um, P. a., as attribute of nouns, occurs in several conventional phrases, as relics of archaic usage.
    A.
    Status (condictusve) dies cum hoste, in the XII. Tables, = a day of trial fixed by the judge or agreed upon with the adversary;

    esp., a peregrinus (= hostis),

    Cic. Off. 1, 12, 37. It presupposes a phrase, diem sistere, prob.=vadimonium sistere (v. supra, I. C. 2.). Such an appointment was an excuse from the most important public duties, even for soldiers from joining the army, Cinc. ap. Gell. 16, 4, 4.—

    Hence, transf.: si status condictus cum hoste intercedit dies, tamen est eundum quo imperant,

    i. e. under all circumstances we must go, Plaut. Curc. 1, 1, 5.—
    B.
    In certain phrases, appointed, fixed, regular (cf. statutus, with which it is often confounded in MSS.):

    status dies: tres in anno statos dies habere quibus, etc.,

    Liv. 39, 13, 8:

    stato loco statisque diebus,

    id. 42, 32, 2; so id. 5, 52, 2; 27, 23 fin.:

    stato lustri die,

    Sen. Troad. 781:

    status sacrificii dies,

    Flor. 1, 3, 16:

    statum tempus, statā vice, etc.: lunae defectio statis temporibus fit,

    Liv. 44, 37 init.; so id. 28, 6, 10:

    stato tempore,

    Tac. A. 12, 13; id. H. 4, 81; Plin. 11, 37, 65, § 173:

    stata tempora (partus),

    Stat. Achill. 2, 673:

    adeo in illā plagā mundus statas vices temporum mutat,

    Curt. 8, 19, 13; so id. 9, 9, 9; 5, 1, 23; so, feriae, etc.: feriae statae appellabantur quod certo statutoque die observarentur, Paul. ex Fest. p. 69 Lind.:

    stata quinquennia,

    Stat. S. 5, 3, 113:

    stata sacra or sacrificia: stata sacrificia sunt quae certis diebus fieri debent,

    Fest. p. 264 Lind.:

    proficiscuntur Aeniam ad statum sacrificium,

    Liv. 40, 4, 9; 23, 35, 3; 5, 46, 2; 39, 13, 8; Cic. Mil. 17, 45:

    solemne et statum sacrificium (al. statutum),

    id. Tusc. 1, 47, 113; so Liv. 23, 35, 3:

    stata sacra,

    Ov. F. 2, 528; Stat. Th. 1, 666:

    stata foedera,

    id. ib. 11, 380:

    status flatus,

    Sen. Ben. 4, 28:

    stati cursus siderum,

    Plin. 18, 29, 69, § 291 (different: statae stellae = fixed stars, Censor. D. N. 8, belonging to II. 2. supra): statae febres, intermittent fevers, returning regularly, Plin. 28, 27, 28, § 107.—
    C.
    Moderate, average, normal:

    inter enim pulcherrimam feminam et deformissimam media forma quaedam est, quae et a nimio pulcritudinis periculo et a summo deformitatis odio vacat, qualis a Q. Ennio perquam eleganti vocabulo stata dicitur...Ennius autem eas fere feminas ait incolumi pudicitia esse quae statā formā forent,

    Gell. 5, 11, 12 -14 (v. Enn. Trag. p. 133 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > sisto

  • 56 dopo

    1. prep after
    dopo di te after you
    dopo mangiato after eating, after meals
    subito dopo il bar just past the bar
    2. adv ( in seguito) afterward(s), after
    ( poi) then
    ( più tardi) later
    il giorno dopo the day after, the next day
    3. conj: dopo che after
    * * *
    dopo avv.
    1 ( riferito a tempo) after, afterwards, then [cfr. poi ]; ( più tardi, in seguito) later (on); ( successivamente) next: un anno dopo, a year later; alcuni giorni dopo, a few days later; molto tempo dopo, long after (o much later); poco tempo dopo, not long after (o shortly after[wards]); subito dopo, right (o immediately) after; chi viene dopo?, who's next?; che accadde dopo?, what happened next?; un istante dopo era sparito, a moment later, he'd disappeared; voi andate avanti, noi verremo dopo, you go ahead, we'll follow later (on); prima o dopo, sooner or later // a dopo, ci vediamo dopo, see you later
    2 ( riferito a luogo) after, next: la casa che viene dopo è la nostra, our house comes next (o the next house we come to is ours); qui c'è l'edicola, subito dopo c'è la fermata dell'autobus, here's the news stand, the bus stop is right next to (o right after) it; non prendete la prima strada a destra, ma quella dopo, don't take the first street on the right but the next one
    prep.
    1 ( nel tempo) after; ( oltre) past; (da, a partire da) since; dopo cena, after dinner; dopo tre mesi, un anno, after three months, a year; dopo la guerra, after the war; la prima domenica dopo Pasqua, the first Sunday after Easter; telefonami dopo le nove, call me after nine; ci vediamo dopo lo spettacolo, (I'll) see you after the show; dopo quella volta non l'ho più rivisto, I haven't seen him since (then); dopo la malattia, non si è più ripreso, he never recovered after his illness // dopo domani, the day after tomorrow // dopo tutto, after all // uno dopo l'altro, one after the other: bere un bicchiere dopo l'altro, to drink one glass after another; commettere un errore dopo l'altro, to make one mistake after another // In unione con altre prep.: dopo di me arrivarono tutti gli altri, the others all came after me; l'incontro è rimandato a dopo Natale, the meeting has been postponed till after Christmas; l'appuntamento è fissato per dopo pranzo, the appointment has been fixed for after lunch; siamo rimasti a parlare fin dopo le tre, we stayed up talking till after three
    2 ( di luogo) after; ( oltre) past; ( dietro) behind: dopo il semaforo c'è la farmacia, the chemist's is after (o past) the traffic lights; il mio nome viene dopo il tuo sull'elenco, my name comes after yours in the list; in fila dopo di me c'erano venti persone, there were twenty people in the queue behind me // prego, dopo di voi, after you
    cong. ( con valore temporale) after: dopo aver discusso a lungo, arrivarono a un accordo, after discussing (the matter) at length, they reached an agreement; dopo mangiato esce sempre a fare due passi, he always goes out for a walk after lunch // dopo che dopoché
    agg. next (attr.); after: il giorno dopo, the next day (o the day after)
    s.m.: è il dopo che mi preoccupa, I'm worried about what happens next; il dopo Chernobyl, after Chernobyl.
    * * *
    ['dopo]
    1. avv
    1) (in seguito) afterwards, after, (poi) then, (più tardi) later

    il giorno dopothe next o following day

    parecchio/poco (tempo) dopo — long/not long after(wards)

    prima studia, dopo usciremo — get your (school) work done first then we'll go out

    2) (oltre) after, next

    non questa strada, quella dopo — not this street but the next one

    2. prep
    (gen) after

    dopo un anno — after a year, a year later

    è arrivato dopo cena/di me — he arrived after supper/me

    3. cong

    (temporale) dopo mangiato va a dormire — after eating o after a meal he has a sleep

    * * *
    ['dopo] 1.
    1) (nel tempo) afterwards

    vieni a mangiare, finirai dopo — come and eat, you can finish afterwards

    poco dopo, molto tempo dopo — shortly after(wards), long after(wards)

    un'ora, due giorni dopo — one hour, two days later

    dopo c'è la S, poi la T — after that there's S and then T

    2.
    1) (nel tempo) after

    dopo 8 giorni — after 8 days, 8 days later

    dopo di lei!(per gentilezza, cortesia) after you! (in una gerarchia)

    venire dopo qcn. — to come after sb

    3) dopo di che after which, and after that, and then
    3.

    dopo che ebbe parlato — after he had spoken; (da quando)

    4.
    aggettivo invariabile

    il giorno dopo — the day after, the next o following day

    5.
    sostantivo maschile invariabile
    * * *
    dopo
    /'dopo/
    Dopo, che in italiano ha valore temporale e spaziale come i suoi equivalenti inglesi, si rende solitamente con afterwards quando funziona come avverbio, e con after negli altri usi: unica eccezione significativa è l'uso di dopo come preposizione di luogo nel significato di al di là, oltre, che si traduce per lo più con beyond o past ( il pub è subito dopo la stazione = the pub is just beyond / past the station). - Analogamente all'italiano dopo, after precede il nome in "after lunch" (= dopo pranzo), ma lo segue nelle espressioni temporali come il giorno dopo = the day after. - Si noti che dopo che... si rende con after (non after that), e che espressioni come dopo (avere) mangiato si traducono con il gerundio (after eating / having eaten) o rendendo esplicita la frase (after I have eaten, after he had eaten ecc.).
     1 (nel tempo) afterwards; vieni a mangiare, finirai dopo come and eat, you can finish afterwards; subito dopo straight after(wards); te lo dirò dopo I'll tell you later o afterwards; e che cosa è successo dopo? and then what happened? and what happened next? poco dopo, molto tempo dopo shortly after(wards), long after(wards); un'ora, due giorni dopo one hour, two days later; a dopo! see you later!
     2 (nello spazio) hai presente l'incrocio? io abito subito dopo a destra do you know the crossroads? I live just past o beyond it on the right; (in una gerarchia) dopo c'è la S, poi la T after that there's S and then T
     1 (nel tempo) after; dopo le 2 after 2 pm; dopo 8 giorni after 8 days, 8 days later; dopo la mia partenza after I left; dopo alcuni anni a few years later; la riunione è stata rinviata a dopo Pasqua the meeting has been postponed till after Easter
     2 (nello spazio) dopo il parco past the park; 20 metri dopo l'incrocio 20 metres after the crossroads; dopo di lei! (per gentilezza, cortesia) after you! (in una gerarchia) venire dopo qcn. to come after sb.
     3 dopo di che after which, and after that, and then
     1 after; andrò dopo aver fatto un pisolino I'll go after I've had a nap
     2 dopo che (una volta che) dopo che ebbe parlato after he had spoken; (da quando) dopo che è rimasta vedova since she became a widow
     1 (nel tempo) il giorno dopo the day after, the next o following day; la volta dopo the next time; il treno dopo the next train
     2 (nello spazio) next; la pagina dopo the next page
    V m.inv.
      il dopo the future.

    Dizionario Italiano-Inglese > dopo

  • 57 nuovo

    1. adj new
    di nuovo again
    essere nuovo in una città be new to a town
    nuovo fiammante brand new
    2. m: che c'è di nuovo? what's new?
    * * *
    nuovo agg.
    1 new: una casa, una strada nuova, a new house, street; un vestito nuovo, a new dress; un nuovo tipo di automobile, a new kind of car; una nuova tendenza, a new tendency (o trend); è una casa di nuova costruzione, it's a newly-built house // anno nuovo, new year; anno nuovo vita nuova, (prov.) new year, new fife // luna nuova, new moon // vino nuovo, new wine // patate nuove, new potatoes // la nuova generazione, the rising generation // i nuovi venuti, the newcomers // i nuovi ricchi, the nouveaux riches (o the new rich) // il Nuovo Mondo, the New World // il Nuovo Testamento, the New Testament // nuovo fiammante, di zecca, brand-new // come nuovo, like new; l'ho lavato ed è tornato come nuovo, I washed it and it's like new again // (econ.) nuovo mercato, new market // (Borsa): nuova emissione, new issue; azioni di nuova emissione, newly-issued shares // questa moneta è di nuovo conio, this coin is freshly minted // essere nuovo a un mestiere, a un'attività, to be new to a trade, a business // essere nuovo di un luogo, una città, un lavoro, to be new to a place, a town, a job
    2 ( mai visto, originale) new, unknown: un viso nuovo per me, a face new to me; un nuovo sentimento, a new feeling; questo mi giunge nuovo, questa sì che è nuova, it's new to me; questo nome non mi è nuovo, this name is not new to me
    3 ( diverso) new, different: inizierò una nuova vita, I'll begin a new life; ogni giorno indossa un abito nuovo, she wears a new dress every day; dopo quell'esperienza terribile, è ora un uomo nuovo, after the terrible experience, he is now a new (o changed) man
    4 ( ulteriore) new, fresh, further: fare un nuovo tentativo, to make another (o a fresh) attempt; cercherò di ottenere nuove informazioni, I'll try to get further information; seguì una nuova pausa, another pause followed; questo è un nuovo esempio della sua generosità, this is a fresh example of his generosity; una nuova proroga, a readjournment; fino a nuovo ordine, till further instructions; in attesa di Vs. nuovi ordini, awaiting your further orders // passare a nuove nozze, to remarry
    6 ( persona che prende l'incarico di un'altra) new: è il nuovo professore di inglese, he's the new English teacher; i nuovi deputati, the newly-elected Members of Parliament
    s.m. new: c'è qualcosa di nuovo?, is there anything new?; che c'è di nuovo?, what's new?; non c'è niente di nuovo, there's nothing new // essere amante del nuovo, to love change // di nuovo, again, once again; l'ho visto di nuovo, I saw him again; siamo di nuovo andati nello stesso hotel, we've been back to the same hotel; non dirmi di nuovo che non verrai, don't tell me again you're not coming // di nuovo!, ( arrivederci) goodbye! // rimettere a nuovo, to renovate (o to restore) // vestire di nuovo, to put on new clothes // non c'è nulla di nuovo sotto il sole, there is nothing new under the sun.
    * * *
    ['nwɔvo] nuovo (-a)
    1. agg
    1) (gen) new, (originale: idea) novel, new, (metodo) new, up-to-date

    nuovo fiammante; nuovo di zecca — brand-new

    il nuovo presidentethe new o newly-elected president

    sono nuova di qui/di Glasgow — I am new here/to Glasgow

    2) (altro, secondo) new, fresh, (diverso) new, different

    anno nuovo, vita nuova! — it's time to turn over a new leaf!

    3)
    2. sm

    che c'è di nuovo? — what's the news?, what's new?

    rimettere a nuovo(cosa, macchina) to do up like new

    * * *
    ['nwɔvo] 1.
    2) (che sostituisce, succede, si aggiunge) new, further

    il nuovo modellothe new o latest model

    un nuovo tentativoanother o a fresh attempt

    aprire -e stradeto break fresh o new grounds

    3) (di recente apparizione) [parola, virus] new; (della stagione) [patate, vino] new

    nuovo arrivato, assunto — new arrival, recruit

    4) (originale) [concezione, metodo] new, novel

    questo nome non mi è nuovo — that name rings a bell, that name sounds familiar

    2.
    sostantivo maschile
    1) new
    2) di nuovo again

    rimettere a nuovo — to refurbish, to renovate [ edificio]

    ••
    * * *
    nuovo
    /'nwɔvo/
     1 (opposto a usato) new; come nuovo as good as new (anche fig.); nuovo di zecca brand-new
     2 (che sostituisce, succede, si aggiunge) new, further; il nuovo modello the new o latest model; è la -a Callas she is the next Callas; c'è stato un nuovo incidente there's been another accident; un nuovo tentativo another o a fresh attempt; aprire -e strade to break fresh o new grounds; fino a nuovo ordine till further notice o orders; anno nuovo New Year
     3 (di recente apparizione) [ parola, virus] new; (della stagione) [ patate, vino] new; nuovo arrivato, assunto new arrival, recruit; i -i venuti the newcomers
     4 (originale) [ concezione, metodo] new, novel; questo nome non mi è nuovo that name rings a bell, that name sounds familiar; il libro non dice nulla di nuovo the book provides no new insight
     5 (novizio) sono nuovo del mestiere I'm new to the job
     1 new; niente di nuovo nothing new; che cosa c'è di nuovo? what's new?
     2 di nuovo again; è di nuovo in ospedale he's back in (the) hospital; fare di nuovo lo stesso errore to make the same mistake again o twice; è di nuovo in ritardo he's late again
     3 a nuovo rimettere a nuovo to refurbish, to renovate [ edificio]
    nuovo ricco nouveau riche; Nuovo Mondo New World; Nuovo Testamento New Testament.

    Dizionario Italiano-Inglese > nuovo

  • 58 deficio

    dē-ficio, fēcī, fectum, ere (de u. facio), eig. wegmachen, I) intr. oder refl., sich weg-, fortmachen, u. zwar: A) eine Verbindung trennend = sich losmachen, abtrünnig od. untreu werden, a) im polit. Sinne (Ggstz. in fide manere, ad officium redire), defecerat Samus, descierat Hellespontus, Nep.: ne cuncta Gallia deficeret, Caes.: ut civitates eius insulae, quae semel in amicitiam nostram venissent, numquam postea deficerent, Cic. – ne civitas eorum impulsu (auf ihren Antrieb) deficeret, Caes.: iam nonnullae insulae propter acerbitatem imperii defecerant, Nep: – ne Apulia omnis ad (bei) praesentem terrorem deficeret, Liv.: ne illi ad spem amicitiae Romanorum (bei der Aussicht auf die Fr. der R.) deficerent, Liv. – m. ab u. Abl., selten m. bl. Abl.von wem? deficientes a fide societatis Lacedaemonii, Iustin.: qui (Tissaphernes) ab amicitia regis defecerat, Nep.: ceteri qui unā cum illo a re publica defecerunt, Cic.: consules a senatu, a re publica, a bonis omnibus defecerant, Cic.: numquam isti populi, nisi cum deerit ad quem desciscant, ab nobis non deficient, Liv.: animadvertit non modo Romae sed ubique cotidie magnam multitudinem deficere a cultu idolorum et ad religionem novam damnatā vetustate transire, Lact. – illis legibus (von den G.) populus Romanus prior non deficiet (wird nicht abgehen); si prior defexit publico consilio dolo malo, tum etc., alte Eidesformel b. Liv. 1, 24, 7 sq. – m. ad u. Akk., defecere ad Poenos hi populi, Liv.: post victoriam maior pars Asiae ad eum defecit, Iustin.: qui primus a patribus ad plebem defecisset, Liv.: Athenienses et Thebanos ab eo ad Persas defecisse, Iustin. – b) moral. od. intellektuell: si a virtute defeceris, Cic.: ut a me ipse deficerem (mir selbst untreu würde), Cic.: si plane a nobis deficis (von unserer Ansicht), Cic.: si utilitas ab amicitia defecerit, Cic.

    B) abnehmend, schwindend sich wegmachen od. wegbleiben, abnehmen, abfallen, ausgehen, ausbleiben, aufhören, a) dem Umfange, der Größe, Höhe nach, v. Monde, abnehmen (Ggstz. crescere), eadem autem, quae crescente lunā gliscunt, deficiente contra defiunt, Gell. 20, 8, 5. – v. Sonne u. Tag, untergehen, sich neigen, erlöschen, quā venit (deus = sol) exoriens, quā deficit, Prop.: ubi dies deficit, ibi noctem agunt, Mela: die iam deficiente, Petron. – v. Sonne u. Mond, sich verfinstern, quod navigantibus eis sol defecerat (eine Sonnenfinsternis eingetreten war), Iustin.: solem lunae oppositu solere deficere, Cic.: luna interpositu interiectuque terrae repente deficit, Cic.: serenā nocte subito candens et plena luna deficit, Cic.: sol deficiens, Cic.: luna deficiens, Curt.: rationes veras solis et lunae deficientium scire, Gell. – v. Feuer u. Licht, ab-, ausgehen, erlöschen, ubi ignem deficere extremum videbat, Verg. Aen. 9, 352 (verschieden von Verg. Aen. 2, 505, s. no. b): quoties defecerat lumen, renovabat, Petron. 111, 4. – v. Gewässern, abnehmen, zurücktreten, sich verlieren (Ggstz. crescere, increscere, exuberare, exaestuare), fons meridie semper deficit; mox increscens ad medium noctis exuberat, ab eo rursus sensim deficit, Plin.: stagnum incertae altitudinis, utcumque exaestuat aut deficit mare, flutet od. ebbet, Liv. – v. Quellen u. Flüssen, ausbleiben, versiegen, deficiunt laesi carmine (durch Zauberspruch) fontis aquae, Ov.: Euphrates nusquam manifesto exitu effluit, ut alii amnes, sed deficit, Mela. – v. der Welt, untergehen (Ggstz. nasci), s. Quint. 5, 10, 79. – v. Befestigungswerken, weichen, nachgeben, Curt. 4, 4 (19), 12.

    b) der Ausdehnung in die Länge nach, aufhören, quā deficit ignis (wohin das Feuer nicht gedrungen ist), Verg. Aen. 2, 505 (verschieden von Verg. Aen. 9, 352, s. oben no. a): quoniam talis semper figura mucrone deficiat, Plin.: gestatio buxo aut rore marino, ubi deficit buxus, ambitur, Plin. ep. – bes. v. Örtl., deficiunt silvae, Ov.: ultima pars aulae deficientis erat, Mart.: in deficiente iam porticu, Petron.

    c) der Menge, Zahl, dem Inhalte nach, abnehmen, auf die Neige gehen, nicht (mehr) ausreichen, ausgehen, mangeln, fehlen, α) übh. (Ggstz. crescere, superare): non materia, non frumentum deficere poterat, Caes.: fructus (al. frons) ex arboribus deficiebat, Caes.: postquam inter arenas radices quoque et herbae defecerant, Sen.: pabulo circa deficiente, Plin.: aqua etiam defecerat, Curt.: cum eius generis (an derart Leuten) copia deficeret, Caes.: non deficiente crumenā (mit hinreichenden Mitteln), Hor. ep. 1, 4, 11: deficiente crumenā et crescente, Iuven. 11, 38: utrum superans an deficiens materia (Körpersäfte) laeserit, Cels.: si vel superans aliquid vel deficiens (ein Übermaß od. ein Mangel) adversam valetudinem creet, Cels.: si lacrimae deficient, Ov. – v. Abstr., nec vero levitatis Atheniensium exempla deficiunt, Cic.: deficit non voluntas, sed spes, Cic.: quod mihi consuevit in ceteris causis esse adiumento, id quoque in hac causa deficit, Cic. – v. Pers., cum esset Demosthenes, multi oratores magni et clari fuerunt et ante fuerant nec postea defecerunt, Cic. or. 6: Pygmaei, minutum genus, et quod pro satis frugibus contra grues dimicando defecit (ausgegangen ist), Mela 3, 8, 8 (3. § 81). – Insbes. als jurist. t. t., α) v. Rechtsfällen = wegfallen, in Wegfall kommen, keine Anwendung finden, nicht stattfinden od. -haben, nicht eintreten, zB. deficit actio, ICt.: deficit interdictum, ICt. – β) prägn., v. Pers., in Vermögensverfall kommen, verarmen, bankrott-, zahlungsunfähig werden, nisi principales debitores defecerint, Callistr. dig. 49, 14, 3. § 8: deficit Matho, Iuven. 7, 129 (vgl. unten no. II defici facultatibus, Ulp. dig. 23, 3, 33 in.).

    d) der Zeitdauer nach, nicht ausreichen, zu kurz sein, dies deficiat, si velim numerare, quibus bonis male evenerit, Cic.: dies deficiat, si velim paupertatis causam defendere, Cic. (vgl. no. II, a, wo dies iam me deficiet, si etc.): si tempus anni ad bellum gerendum deficeret, Caes.: utque solebamus consumere longa loquendo tempora, sermoni (al. sermonem) deficiente die, Ov. trist. 5, 13, 27 sq.

    e) der Reihenfolge nach aufhören, erlöschen, remotus iam deficientis affinitatis gradus, Plin. pan. 39, 6: progenies Caesarum in Nerone defecit, Suet. Galb. 1.

    f) der intensiven Stärke, inneren Kraft, dem Grade nach abnehmen, ausgehen, auf die Neige gehen, erlahmen, ermatten, erlöschen, in Verfall kommen, dahinschwinden, sinken, erschöpft (entkräftet, abgespannt, geschwächt, gelähmt) sein od. sich fühlen, die Kraft (Kräfte) verlieren, von Kräften kommen,α) v. sächl. Subjj., u. zwar v. Körper, v. Gliedern, Körperkräften u. dgl., deficiunt corpora, Quint.: in ipso gelu deficientia corpora, Curt.: inclinatum ac deficiens caput, Curt.: id membrum, quod deficit, das gelähmte Glied, Cels.: membra deficere coeperunt, Curt.: me tenuit moriens deficiente manu, Ov.: deficiunt ad coepta manus, Ov.: quorundam adversus hostes deficit manus, Sen. rhet. – anima deficit, es tritt Ohnmacht ein, Cels.: deficientibus animis, indem die Besinnung ausging, Liv.: antequam ultimus spiritus deficeret, Curt. – ne vires deficiant, utique eo die cibum assumere debet (aeger), Cels.: quamvis consenuerint vires atque defecerint, Cic. – v. der Stimme u. Rede, vox iam deficere coeperat, Curt.: credo, si meis horis in accusando uti voluissem, vererer, ne mihi crimina non suppeterent, ne oratio deesset, ne vox viresque deficerent, Cic.: deficiente oratione, da ihm die Worte ausgingen, Liv.: deflere dicitur ore suam deficiente necem (v. Schwan), Ov. – v. physischen Zuständen, itaque et animantes, cum calor defecerit, tum interire, Cic. de nat. deor. 3, 15. – v. polit. Zuständen, bellum ibi aliquando defecit, Flor. 4, 2, 6: deficiente cotidie regis maiestate, täglich (an Ansehen) abnahm, sank, Iustin. 3, 1, 1. – v. Rechtszuständen, si cautio medio tempore defecerit, wenn die bestellte Kaution in Verfall gekommen ist (= wegen Zahlungsunfähigkeit des Schuldners nicht erfüllt werden kann), Papin. dig. 35, 1, 73. – v. geistigen u. gemütlichen Zuständen, noli ergo mirari, si pictura deficit, wenn die Malerkunst (in ihren Leistungen) sinkt (herunterkommt), Petron.: deficit ars animique cadunt, Ov.: nisi memoria (das Gedächtnis) forte defecerit, Cic.: utcumque defecere mores (Zucht u. Sitte), Hor.: cur deficiat animus (Mut)? Quint.: u. so primum animi, deinde corpora deficere coeperunt, Curt. – m. Dat. wem? mihi iam toto hic furor non deficit anno, hört auf, Prop. 1, 1, 7. – m. in u. Abl., ut id (odium) in me uno potius, quam in optimo quoque et in universa civitate deficeret, aufhörte (sich austobte), Cic. post red. ad Quir. 1; vgl. duo milia, in quibus occidendis defecerat rabies, Curt. 4, 4 (19), 17. – poet. m. folg. Infin. = nachlassen, aufhören zu usw., Lucr. 1, 1040. Caes. German. Arat. 260 (vgl. unten no. β). – β) v. persönl. Subjj.: is qui deficit, der Schwache, Cels.: lassus tam cito deficis viator, Mart.: medicus si deficere aegrum non intellegit, Sen.: deficiebat elephantus, Curt.: equus deficiens procubuit, Curt.: malle eum deficere quam desinere, daß ihm eher der Atem als die Rede ausgehe, Quint.: optimus virtutis finis est antequam deficias desinere, Sen. rhet.: nec tamen illi defecerunt (ermatteten [im Forschen]) neque nos studium exquirendi defatigati relinquemus, Cic.: Ggstz. incertum est an (filii) proficiant (gedeihen), an deficiant (schwächlich werden), Augustin. in psalm. 38, 19. – m. Abl. wodurch? womit? et simul lassitudine et procedente iam die fame etiam deficere, Liv.: quod multi Gallicis tot bellis defecerant, schwach, invalid geworden waren, Caes.: neque coniuncti Albicis (mit den Alb.) comminus pugnando deficiebant, ermatteten nicht durch den Nahkampf = ließen es nicht im N. an sich fehlen, Caes. – def. totā mente, ganz von Sinnen kom men, ganz die Besinnung verlieren, Ov.: def. animo, den Mut (die Hoffnung) sinken lassen, zB. animo deficiens, ohne Hoffnung u. Trost, Lucr.: ipse animo non defecerat tanto accepto incommodo, Caes.: sin a vobis deserar, tamen animo non deficiam, Cic.: consul nec animo defecit nec consilio, dem K. ging weder der Mut noch die Einsicht ab, Liv.: non tamen defecere animis Tyrii, Curt. – def. vitā, mit dem Leben auf die Neige kommen, verscheiden, Plaut. asin. 609. – def. sanguine et spiritu, an der Verblutung verscheiden, Val. Max. 3, 2. ext. 5. – m. folg. Infin., nachlassen, aufhören zu usw., Tibull. 4, 1, 191. Rutil. Lup. 2, 18 (vgl. oben no. α a. E.). – Prägn., αα) die Besinnung verlieren, in Ohnmacht fallen, animo linquuntur deficiuntque, Scrib.: deficit in thalamis, Val. Flacc. – ββ) den Halt verlieren, den Mut sinken lassen, kleinmütig werden (s. Heinse Ov. her. 19, 8. Duker Flor. 2, 2, 17. Burm. Ps. Quint. decl. 339), sed tamen quam diu vos eritis in spe, non deficiam, Cic.: ne unā plagā acceptā patres conscripti concĭderent, ne deficerent, Cic.: Turnus ut infractos adverso Marte Latinos defecisse videt, Verg.: deficit ingenti luctu rex ipse Latinus, Verg.: ne hi propter suorum paucitatem et hostium multitudinem metu (aus F.) deficerent, Auct. b. Afr.: nec defuerant qui ipsi Punici maris nomine ac terrore deficerent, Flor. – in duris (in Drangsalen) haud umquam defice, laß nicht den Mut sinken, Val. Flacc. 4, 35. – γγ) verscheiden, hinsterben, cum deficere eum amici viderent, Iustin.: paulatim defecit, Sen.: defecit prope lucem, Suet.: in ea voce defecit, Suet.: eo anno, quo ille defecit, Sulp. Sev.: voces (Äußerungen) deficientis, Tac.: momenta (Stadien) deficientis, Tac.

    g) als jurist. t. t., vom zur Erbschaft Berufenen, der sie aber nicht erwerben will od. kann, ausfallen, in Wegfall kommen, nicht in Betracht kommen, deficiente gradu nepotum, wenn die Abstufung der E. in Wegfall kommt, ICt.: is in parte quoque deficientis est heres, ICt.: deficientium partes accipere, ICt.

    II) v. tr.: a) act., jmd. verlassen = jmd. im Stiche lassen, sich jmdm. entziehen, von lebl. Subjj. auch jmdm. ausbleiben, ausgehen, auf die Neige gehen, dahinschwinden, jmdm. abgehen, gebrechen, für jmd. nicht ausreichen, α) v. Pers.: quoniam me Leontina civitas atque legatio propter eam quam dixi causam defecit, mihimet ineunda ratio est etc., Cic. Verr. 3, 110: genitor Phaëthontis (der Sonnengott) cum deficit orbem, sich der Welt entzieht (= sich verfinstert), Ov. met. 2, 382: Somnus (Schlaf als Gott) sollicitas deficit ante domos, Tibull. 3, 4, 20. – absol., dubiis ne defice rebus, laß (mich) nicht im Stiche, Verg. Aen. 6, 196. – β) v. lebl. Subjj.: αα) m. Acc. pers.: ipsos res frumentaria deficere coepit, Caes.: non eum defecit mare, sed commeatus, Mela: cum non solum vires, sed etiam tela nostros deficerent, Caes.: cum oppidanos iam tela, iam vires, iam ante omnia animus (Mut) deficeret, Liv.: frustra meae vitae subvenire conamini, quem iam sanguis viresque deficiunt, Caes.: cum me vires deficere coepissent, Cic.: deficient inopem venae te, ni cibus accedet, dir Armen versiegen die Adern (versiegt die Lebenskraft), Hor.: sectantem levia (Abglättung) nervi deficiunt animique (dichterischer Geist), Hor.: ii, quos discentes vita defecit, Cic.: me dies, vox, latera deficiant, si hoc nunc vociferari velim, Cic.: dies iam me deficiat, si, quae dici in eam sententiam possunt, coner expromere, Cic. (vgl. oben no. I, B, d): dies me citius defecerit quam nomina, Cic.: tempus te citius quam oratio deficeret, Cic.: tempus deficiet domestica narrantem, Val. Max.: neque est periculum, ne te de re publica disserentem deficiat oratio, Cic.: omnia colligo, ut novi scribam aliquid ad te; sed, ut vides, res me ipsa deficit, Cic.: ut eorum, quae didicerimus, memoria nos deficiat, Col.: si te deficient poscendi munera causae, Ov. – dolor (Unwille) me non deficit, Cic.: si quem illa praestantis ingenii vis forte deficiet, Cic.: animus si te non deficiet aequus, Hor.: prudentia numquam deficit oratorem, Cic.: ea me solacia deficiunt, Cic.: cum motus omnis animi, tamquam ventus, hominem defecerat (sich gelegt hatte), flaccescebat oratio, Cic. – m. Abl. wodurch? nostros vires lassitudine deficiebant, Caes. – m. in (in, bei) u. Abl., vox eum defecit in illo loco: ›Si sciens fallo‹, Cic.: nec supersumus pugnae nisi in quibus trucidandis et ferrum et vires hostem defecerunt (den Dienst versagten), Liv.: si me in mea querimonia... non modo vires, sed etiam vita deficiat, mir ausginge, Cic.: Fonteium in hac causa deficerent omnia, Cic. – m. ad u. Akk. Gerund., quia consulem ad regendum equum vires deficiebant, Liv. – poet. m. folg. Infin., nec me deficiet nautas rogitare citatos, ich werde nicht nachlassen (nimmer ruhen), Prop. 1, 8, 23. – ββ) m. Acc. rei: ne deficiant animum, Varro: linguam defecerat umor (Speichel), Ov.: noctes lentus non deficit umor (Tau), Verg.

    b) pass.: α) deficitur alqs od. alqd ab alqa re od. bl. alqā re, es wird jmd. od. eine Sache von etw. verlassen, im Stiche gelassen, es geht mit etw. bei jmd. auf die Neige, es verläßt jmd. etw., es bleibt od. geht jmdm. etw. aus, es ist jmd. ohne etw., es geht jmdm. od. einer Sache etw. ab, es mangelt od. gebricht jmdm. od. einer Sache an etw. (dah. Ggstz. abundat alqs od. alqd alqā re), teils v. pers. Subjj., defici a viribus, Caes.: deficior prudens artis ab arte mea, Ov.: quae (mulier) neque peperit neque gravida est, si lac habet, a menstruis defecta est, bei ihr ist die Regel ausgeblieben, Cels. – defici pecuniā, clientium turbā, nobilitate et avorum proavorumque serie, Sen.: defici non gressu modo, sed et visu, Suet.: defici copiā pabuli frumentique, Hirt. b. G.: lacte defici (v. einer Hündin), Col.: animo defici, die Besinnung verlieren, ohnmächtig werden, Curt.: auxilio defici, in einen hilflosen Zustand geraten, Scrib.: defici facultatibus, in Vermögensverfallkommen, verarmen, Ulp. dig. 23, 3, 33 in. (vgl. oben no. I, B, c aus Iuven. 7, 129): non defici extemporali facultate, Suet.: tempore deficiar, tragicos si persequar ignes, Ov.: mulier abundat audaciā, consilio et ratione deficitur, Cic. – m. folg. Satz m. quominus u. Konj., si memoriā deficitur, quo minus agnoscat cuiusque progeniem, Col. 7, 9, 12. – Partiz. Perf., aquā ciboque defecti, Quint.: defectus pilis, nur noch dünn behaart, Phaedr.: defectus aetatis viribus et acie oculorum, Val. Max.: defectus senio, Col.: defectus annis et desertus viribus, mit den Jahren auf der Neige, Phaedr.: u. Superl., defectissimus annis et viribus, Col. 1. prooem. § 12. – ohne Abl., colluvies defectae fidei, Apul. met. 5, 24: defectae senectutis homo, ein altersschwacher, Ulp. dig.: Plur. subst., dēfectī, ōrum, m., Schwache, Plin. 2, 28. – teils von sächl. u. abstr. Subjj., Mysiam Libyamque aiunt abundare frumentis; nec tamen Apulos Campanosque agros opimis defici segetibus, Mela: haec amoenitas deficitur aquā salienti, Plin. ep.: ut defunctorum voluntates, etiamsi iure deficerentur, quasi perfectas tuerer, Plin. ep. – m. folg. ut u. Konj., multorum crudelitas et ambitio et luxuria, ut paria pessimis audeat, fortunae favore deficitur, Sen. ep. 42, 4. – u. Partiz. Perf., defectum corpore caput, vom Rumpfe getrennter, Plin. pan.: defecta vigore cervix, Ov.: sanguine defecti artus, verbluteten, Ov.: sol defectus lumine, Tibull.: ars nec exemplis pauperior nec oratione defectior, ermangelnder, Apul. de deo Socr. prol. p. 111 H. (p. 4, 17 G.). – β) absol., prägn., teils = an Substanz abfallen, si non terrestri cibo membra corporis alantur, deficientur (so schwinden sie zusammen), Vitr. 8. praef. § 2: teils = die Kräfte (den Atem) verlieren, ermattet-, erschöpft werden, in quo non modo defici (den Atem verlieren), sed etiam laborare (zu stocken) turpe est, Cic. Brut. 34: non usque adeo defectum (esse) Germanicum, fühle sich entkräftet, Tac. ann. 2, 70: teils deficior = es gebricht mir an Befähigung dazu, uti si quid de his rebus et artibus iudicare et probare opus fuerit ne deficiatur, Vitr. 1, 1, 16. – u. Partiz. defectus, α) als jurist. t. t., vom Schuldner im Stiche gelassen, defecta nomina, nicht mehr einzutreibende Schuldforderungen, Paul. dig. 22, 1, 11. § 1. – β) mangelhaft, currus (weil ihm die Vorstecknägel vor den Rädern fehlen), Hyg. fab. 84. – γ) abgeschwächt, schwach, im Kompar., in tumidis (speculis videntur) omnia defectiora, at contra in cavis auctiora, Apul. apol. 16. – insbes., physisch geschwächt, schwach (bes. auch altersschwach), ermattet, erschöpft (s. Heinse Ov. fast. 3, 674), v. Pers., quod sibi defectis illa tulisset opem, Ov.: sidera obscura attributa defectis, den Altersschwachen, Plin.: v. Körper usw. u. v. menschl. Zuständen, defectum corpus, Tac.: homo defectae senectutis, ICt.: def. amor, Ov. – / defexit altlat. = defecerit, alte Eidesformel bei Liv. 1, 24, 8.

    lateinisch-deutsches > deficio

  • 59 adno

    adno (anno), āre - intr. - [st2]1 [-] nager vers, nager à côté de. [st2]2 [-] venir par eau.    - adnare ad litus: nager vers le rivage.    - adnare terrae, Virg.: nager vers la terre.    - pauci milites, qui naves adnare possent, Caes. BC. 2, 44, 1: quelques soldats, qui réussissaient à nager jusqu'aux bateaux.    - pedites adnantes equis, Tac. A. 14, 29: les cavaliers nageant près de leurs chevaux.
    * * *
    adno (anno), āre - intr. - [st2]1 [-] nager vers, nager à côté de. [st2]2 [-] venir par eau.    - adnare ad litus: nager vers le rivage.    - adnare terrae, Virg.: nager vers la terre.    - pauci milites, qui naves adnare possent, Caes. BC. 2, 44, 1: quelques soldats, qui réussissaient à nager jusqu'aux bateaux.    - pedites adnantes equis, Tac. A. 14, 29: les cavaliers nageant près de leurs chevaux.
    * * *
        Adno, adnas, adnare. Nager jusques à quelque chose.
    \
        Qui naues adnare possent. Caesar. Aller à nage jusques aux navires.
    \
        Adnabam terrae. Virg. J'approchoye de terre en nageant.

    Dictionarium latinogallicum > adno

  • 60 contiguus

    contiguus, a, um qui se touche, contigu, voisin, proche, attenant.    - contiguus alicui rei: proche de qqch.    - contiguus hastae, Virg. En. 10, 457: à portée du trait.    - quinquagesimo anno contiguus, Amm. 31, 14, 1: qui approche de la cinquantaine.
    * * *
    contiguus, a, um qui se touche, contigu, voisin, proche, attenant.    - contiguus alicui rei: proche de qqch.    - contiguus hastae, Virg. En. 10, 457: à portée du trait.    - quinquagesimo anno contiguus, Amm. 31, 14, 1: qui approche de la cinquantaine.
    * * *
        Contiguus, Adiectiuum. Plin. Joignant et touchant contre, Contigu.
    \
        Contiguae domus. Ouid. Qui s'entretouchent.
    \
        Contiguus loco mihi erat. Ouid. Il estoit aupres de moy.

    Dictionarium latinogallicum > contiguus

См. также в других словарях:

  • Anno domini — Dionysius Exiguus a inventé les années Anno Domini pour prévoir la date de Pâques. Anno Domini, ou plus exactement Anno Domini Nostri Iesu Christi, signifie littéralement An du Seigneur, An de notre Seigneur Jésus Christ. Ce terme évoque l’année… …   Wikipédia en Français

  • Anno Domini — Dionysius Exiguus a inventé les années Anno Domini pour prévoir la date de Pâques Anno Domini, ou plus exactement Anno Domini Nostri Iesu Christi, signifie littéralement An du Seigneur, An de notre Seigneur Jésus Christ. Ce terme désigne l’année… …   Wikipédia en Français

  • anno — àn·no s.m. FO 1a. unità di misura del tempo pari a 365 giorni, che corrisponde all incirca all anno sidereo, cioè al periodo di rivoluzione della Terra intorno al Sole 1b. periodo di dodici mesi calcolato a partire da un qualsiasi giorno preso a… …   Dizionario italiano

  • Anno 1701 — Éditeur Sunflowers Développeur Related Designs Date de sortie …   Wikipédia en Français

  • Anno 1503 — Éditeur Electronic Arts Développeur Sunflowers, Max Design …   Wikipédia en Français

  • Anno : Créez votre monde — Anno Créez votre monde Éditeur Ubisoft Développeur Keen Entertainment …   Wikipédia en Français

  • Anno 1404 — Éditeur Ubisoft Développeur Related Designs Blue Byte Software Concepteur …   Wikipédia en Français

  • Anno 1602: A La Conquête D'Un Nouveau Monde — Anno 1602 Anno 1602 À la conquête d un nouveau monde Éditeur Sunflowers Développeur Max Design Concepteur Wilfried Reiter, Albert Lasser Date de sortie 8 avril 1999 31 janvier 2000 …   Wikipédia en Français

  • Anno 1602 : À la conquête d'un nouveau monde — Anno 1602 Anno 1602 À la conquête d un nouveau monde Éditeur Sunflowers Développeur Max Design Concepteur Wilfried Reiter, Albert Lasser Date de sortie 8 avril 1999 31 janvier 2000 …   Wikipédia en Français

  • Anno 1602 — À la conquête d un nouveau monde Éditeur Sunflowers Développeur Max Design Concept …   Wikipédia en Français

  • Anno 1404 : Venise — Anno 1404 Venise Éditeur Ubisoft Développeur Blue Byte Software Related Designs Date de sortie 26 février 2010 Genre Gestion …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»