Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

devoid

  • 21 calidus

    călĭdus and caldus, a, um, adj. (contr. access. form caldus in the anteAug. per. is freq. only in Cato and Varr.; Lucr. and Cic. use only calidus; acc. to Quint. 1, 6, 19, caldus appears to have been predom. in the Aug. per., though used by Aug. poets only when demanded by the rules of prosody, as comp. caldior, Hor. S. 1, 3, 53) [caleo, like fervidus, frigidus, from ferveo, etc., aridus from areo, etc.], warm, hot.
    I.
    Lit.:

    fons luce diurnă Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 850; 6, 749; 6, 888:

    corpora secreta omnino calidi vaporis,

    devoid of warmth, id. 2, 844; 2, 858; 3, 127; 3, 216; 5, 568; 5, 595; 5, 796; 6, 859;

    6, 949 al.: fervor,

    id. 6, 657; 5, 604:

    fornaces,

    id. 6, 148:

    lavacra,

    id. 6, 800:

    corpus,

    id. 6, 856:

    febres,

    id. 2, 34.—As epitheton ornans with ignis, Lucr. 1, 648; 1, 1087; 2, 431; 6, 516; 6, 689;

    with flamma,

    id. 3, 903:

    omne quod est calidum et igneum, etc.,

    Cic. N. D. 2, 9, 23:

    calidior est enim, vel potius ardentior, animus, quam hic aër,

    id. Tusc. 1, 18, 42:

    calidissimae hiemes,

    Vitr. 2, 1:

    aestas,

    Sen. Hippol. 765:

    dies,

    Plin. 10, 54, 75, § 152; Quint. 11, 3, 27.—Contr. form in agro caldo, Cato, R. R. 6, 1; 6, 2:

    sole caldo,

    Varr. R. R. 3, 2, 1:

    calda puls,

    id. L. L. 5, § 127 Müll.— Comp.:

    caldior est,

    Hor. S. 1, 3, 53.— Prop. nom.: Călĭdae Ăquae, = /(gdata Therma, Hot Springs, a bathing place in Zeugitana, now Hammam Gurbos, Liv. 30, 24, 9.—
    B.
    Subst.
    1.
    călĭda ( calda), ae, f. (sc. aqua), warm water, Cato, R. R. 156, 3; Plin. 25, 7, 38, § 77; Tac. G. 22; cf. Just. 44, 2, 6;

    contr. calda,

    Col. 6, 13 fin.; 6, 30, 5; Plin. 23, 4, 41, § 83; Sen. Ep. 77, 9; 83, 5; Mart. 1, 12.—
    2.
    călĭ-dum ( caldum), i, n., = to thermon (sc. hudôr), a hot drink (a mixture of wine and boiling hot water), Plaut. Curc. 2, 3, 14:

    calix a caldo, quod in eo calda puls apponebatur et caldum eo bibebant,

    Varr. L. L. 5, § 127 Müll.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., fiery, rash, eager, spirited, fierce, impassioned, vehement (of living beings, only in the poets):

    equus calidus animis,

    of a fiery spirit, Verg. G. 3, 119:

    redemptor,

    eager, active, Hor. Ep. 2, 2, 72:

    calidus juventă,

    id. C. 3, 14, 27:

    caldior est,

    id. S. 1, 3, 53:

    rixa,

    id. C. 3, 27, 70.—
    2.
    Esp. freq. (also in prose): consilium, of a conclusion made under excitement, inconsiderate, hasty, rash = temerarium, praeceps (v. Ruhnk. ad Ter. Eun. 2, 3, 89; Doed. Syn. II. p. 124; cf. also Lidd. and Scott under thermos):

    reperias multos, quibus periculosa et calida consilia quietis et cogitatis et splendidiora et majora videantur,

    Cic. Off. 1, 24, 82; Hirt. ap. Cic. Att. 15, 6, 2:

    agitabanturque pro ingenio ducis consilia calidiora,

    Liv. 22, 24, 2:

    consilia calida et audacia primă specie laeta, tractatu dura, eventu tristia esse,

    id. 35, 32, 13; Ter. Eun. 2, 3, 89; cf.:

    calidoque habitata Gradivo Pectora,

    Sil. 15, 337 Drak. ad loc.—Hence,
    3.
    As a Roman proper name, Caldus ( hot-head):

    idcirco aliquem Caldum (al. Calidium) vocari, quod temerario et repentino consilio sit,

    Cic. Inv. 2, 9, 28.—So C. Caelius Caldus, Cic. Fam. 2, 19.—
    B.
    With the prevailing idea of haste, quick, ready, prompt (rare;

    perh. only anteclass.): huic homini opus est quadraginta minis celeriter calidis,

    quickly procured, Plaut. Ep. 1, 2, 39: pedes, Varr. ap. Non. p. 263, 20.—Esp.: consilium, quick, ready device or plan:

    reperiamus aliquid calidi conducibilis consili,

    Plaut. Ep. 2, 2, 73:

    reperi, comminiscere, cedo calidum consilium cito,

    id. Mil. 2, 2, 73 Brix. ad loc.; cf.:

    calidum hercle audivi esse optumum mendacium,

    id. Most. 3, 1, 136.—Hence, * adv.: călĭdē, quickly, promptly, etc.:

    calide quicquid acturus,

    Plaut. Ep. 2, 2, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > calidus

  • 22 cassa

    cassus, a, um, adj., empty, void, hollow.
    I.
    Prop. (syn.: inanis, vacuus; mostly poet.).
    A.
    Absol.:

    nux,

    Plaut. Ps. 1, 3, 137; Hor. S. 2, 5, 36:

    glans,

    Plaut. Rud. 5, 2, 37:

    canna,

    unfruitful, Ov. F. 6, 406:

    granum inane cassumque,

    Plin. 18, 17, 45, § 161: anulus, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15. 6.— Subst.: palearum cassa, Sol. c. 52 fin.
    B.
    Expressing that of which the subject is empty, etc., wanting, devoid of, deprived of, without.
    1.
    With abl.: sanguine cassa (cochlea), bloodless, Poët. ap. Cic. Div. 2, 64, 133; so,

    virgo dote cassa,

    Plaut. Aul. 2, 2, 14:

    lumine aër,

    Lucr. 4, 368:

    lumine corpus,

    id. 5, 719; 5, 757:

    animā corpus,

    id. 3, 562.— Poet.:

    cassus lumine (= vitā),

    deprived of life, dead, Verg. A. 2, 85; imitated by Stat. Th. 2, 15;

    and in like sense aethere cassus,

    Verg. A. 11, 104:

    simulacra cassa sensu,

    Lucr. 4, 127.—
    2.
    With gen.:

    cassus luminis ensis,

    Cic. Arat. 369.—
    3.
    With ab:

    elementum ab omnibus,

    App. de Deo Socr. p. 46.—
    II.
    Trop., vain, empty, useless, futile, fruitless (syn.: inanis, irritus): cassum quiddam et inani vocis sono decoratum, * Cic. Tusc. 5, 41, 119; so,

    copia verborum,

    Lucr. 4, 511:

    vota,

    Verg. A. 12, 780:

    fertilitas terrae,

    Ov. M. 5, 482:

    fraus,

    Luc. 5, 130:

    consilia,

    Sen. Troad. 570:

    viae,

    vain, profitless, Stat. Th. 11, 449:

    labores,

    Plin. Ep. 8, 23, 6:

    manus,

    without effect, Stat. Th. 9, 770:

    augur futuri,

    false, erring, id. ib. 9, 629:

    omen,

    id. ib. 5, 318.— Subst.: cassa, ōrum, n., empty things:

    palearum,

    Sol. 52;

    esp. of speech: cassa memorare,

    to talk idly, Plaut. Cist. 4, 1, 16; so,

    cassa habebantur quae, etc.,

    were thought vain, futile, Tac. H. 3, 55; Sen. Herc. Oet. 352.— Esp. freq. in poetry (in prose, but not in Cic.), in cassum, or, in one word, incas-sum, adverb., in vain, uselessly, to no purpose:

    ex multis omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; cf. Lucr. 2, 1165: temere, in cassum frustraque, without aim or purpose, fortuitously, id. 2, 1060; so id. 5, 1002; 5, 1430:

    furere,

    Verg. G. 3, 100:

    longos ciebat Incassum fletus,

    id. A. 3, 345:

    tot incassum fusos patiere labores?

    id. ib. 7, 421.—In prose:

    quae profecto incassum agebantur,

    Sall. H. 3, 61, 11 Dietsch:

    vana incassum jactare tela,

    Liv. 10, 29, 2:

    incassum missae preces,

    id. 2, 49, 8:

    aliquid incassum disserere,

    Tac. A. 1, 4; Just. 11, 15, 6; Lact. 6, 9, 17; Sen. Brev. Vit. 11, 1: frustra in cassumque. Mart. Cap. 1, § 10.— Also cassum: quid cassum times? Sen. Herc. Oet. 353; cf.: matên, frustra, nequicquam, cassum, Gloss. Cyrill.

    Lewis & Short latin dictionary > cassa

  • 23 cassum

    cassus, a, um, adj., empty, void, hollow.
    I.
    Prop. (syn.: inanis, vacuus; mostly poet.).
    A.
    Absol.:

    nux,

    Plaut. Ps. 1, 3, 137; Hor. S. 2, 5, 36:

    glans,

    Plaut. Rud. 5, 2, 37:

    canna,

    unfruitful, Ov. F. 6, 406:

    granum inane cassumque,

    Plin. 18, 17, 45, § 161: anulus, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15. 6.— Subst.: palearum cassa, Sol. c. 52 fin.
    B.
    Expressing that of which the subject is empty, etc., wanting, devoid of, deprived of, without.
    1.
    With abl.: sanguine cassa (cochlea), bloodless, Poët. ap. Cic. Div. 2, 64, 133; so,

    virgo dote cassa,

    Plaut. Aul. 2, 2, 14:

    lumine aër,

    Lucr. 4, 368:

    lumine corpus,

    id. 5, 719; 5, 757:

    animā corpus,

    id. 3, 562.— Poet.:

    cassus lumine (= vitā),

    deprived of life, dead, Verg. A. 2, 85; imitated by Stat. Th. 2, 15;

    and in like sense aethere cassus,

    Verg. A. 11, 104:

    simulacra cassa sensu,

    Lucr. 4, 127.—
    2.
    With gen.:

    cassus luminis ensis,

    Cic. Arat. 369.—
    3.
    With ab:

    elementum ab omnibus,

    App. de Deo Socr. p. 46.—
    II.
    Trop., vain, empty, useless, futile, fruitless (syn.: inanis, irritus): cassum quiddam et inani vocis sono decoratum, * Cic. Tusc. 5, 41, 119; so,

    copia verborum,

    Lucr. 4, 511:

    vota,

    Verg. A. 12, 780:

    fertilitas terrae,

    Ov. M. 5, 482:

    fraus,

    Luc. 5, 130:

    consilia,

    Sen. Troad. 570:

    viae,

    vain, profitless, Stat. Th. 11, 449:

    labores,

    Plin. Ep. 8, 23, 6:

    manus,

    without effect, Stat. Th. 9, 770:

    augur futuri,

    false, erring, id. ib. 9, 629:

    omen,

    id. ib. 5, 318.— Subst.: cassa, ōrum, n., empty things:

    palearum,

    Sol. 52;

    esp. of speech: cassa memorare,

    to talk idly, Plaut. Cist. 4, 1, 16; so,

    cassa habebantur quae, etc.,

    were thought vain, futile, Tac. H. 3, 55; Sen. Herc. Oet. 352.— Esp. freq. in poetry (in prose, but not in Cic.), in cassum, or, in one word, incas-sum, adverb., in vain, uselessly, to no purpose:

    ex multis omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; cf. Lucr. 2, 1165: temere, in cassum frustraque, without aim or purpose, fortuitously, id. 2, 1060; so id. 5, 1002; 5, 1430:

    furere,

    Verg. G. 3, 100:

    longos ciebat Incassum fletus,

    id. A. 3, 345:

    tot incassum fusos patiere labores?

    id. ib. 7, 421.—In prose:

    quae profecto incassum agebantur,

    Sall. H. 3, 61, 11 Dietsch:

    vana incassum jactare tela,

    Liv. 10, 29, 2:

    incassum missae preces,

    id. 2, 49, 8:

    aliquid incassum disserere,

    Tac. A. 1, 4; Just. 11, 15, 6; Lact. 6, 9, 17; Sen. Brev. Vit. 11, 1: frustra in cassumque. Mart. Cap. 1, § 10.— Also cassum: quid cassum times? Sen. Herc. Oet. 353; cf.: matên, frustra, nequicquam, cassum, Gloss. Cyrill.

    Lewis & Short latin dictionary > cassum

  • 24 cassus

    cassus, a, um, adj., empty, void, hollow.
    I.
    Prop. (syn.: inanis, vacuus; mostly poet.).
    A.
    Absol.:

    nux,

    Plaut. Ps. 1, 3, 137; Hor. S. 2, 5, 36:

    glans,

    Plaut. Rud. 5, 2, 37:

    canna,

    unfruitful, Ov. F. 6, 406:

    granum inane cassumque,

    Plin. 18, 17, 45, § 161: anulus, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15. 6.— Subst.: palearum cassa, Sol. c. 52 fin.
    B.
    Expressing that of which the subject is empty, etc., wanting, devoid of, deprived of, without.
    1.
    With abl.: sanguine cassa (cochlea), bloodless, Poët. ap. Cic. Div. 2, 64, 133; so,

    virgo dote cassa,

    Plaut. Aul. 2, 2, 14:

    lumine aër,

    Lucr. 4, 368:

    lumine corpus,

    id. 5, 719; 5, 757:

    animā corpus,

    id. 3, 562.— Poet.:

    cassus lumine (= vitā),

    deprived of life, dead, Verg. A. 2, 85; imitated by Stat. Th. 2, 15;

    and in like sense aethere cassus,

    Verg. A. 11, 104:

    simulacra cassa sensu,

    Lucr. 4, 127.—
    2.
    With gen.:

    cassus luminis ensis,

    Cic. Arat. 369.—
    3.
    With ab:

    elementum ab omnibus,

    App. de Deo Socr. p. 46.—
    II.
    Trop., vain, empty, useless, futile, fruitless (syn.: inanis, irritus): cassum quiddam et inani vocis sono decoratum, * Cic. Tusc. 5, 41, 119; so,

    copia verborum,

    Lucr. 4, 511:

    vota,

    Verg. A. 12, 780:

    fertilitas terrae,

    Ov. M. 5, 482:

    fraus,

    Luc. 5, 130:

    consilia,

    Sen. Troad. 570:

    viae,

    vain, profitless, Stat. Th. 11, 449:

    labores,

    Plin. Ep. 8, 23, 6:

    manus,

    without effect, Stat. Th. 9, 770:

    augur futuri,

    false, erring, id. ib. 9, 629:

    omen,

    id. ib. 5, 318.— Subst.: cassa, ōrum, n., empty things:

    palearum,

    Sol. 52;

    esp. of speech: cassa memorare,

    to talk idly, Plaut. Cist. 4, 1, 16; so,

    cassa habebantur quae, etc.,

    were thought vain, futile, Tac. H. 3, 55; Sen. Herc. Oet. 352.— Esp. freq. in poetry (in prose, but not in Cic.), in cassum, or, in one word, incas-sum, adverb., in vain, uselessly, to no purpose:

    ex multis omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; cf. Lucr. 2, 1165: temere, in cassum frustraque, without aim or purpose, fortuitously, id. 2, 1060; so id. 5, 1002; 5, 1430:

    furere,

    Verg. G. 3, 100:

    longos ciebat Incassum fletus,

    id. A. 3, 345:

    tot incassum fusos patiere labores?

    id. ib. 7, 421.—In prose:

    quae profecto incassum agebantur,

    Sall. H. 3, 61, 11 Dietsch:

    vana incassum jactare tela,

    Liv. 10, 29, 2:

    incassum missae preces,

    id. 2, 49, 8:

    aliquid incassum disserere,

    Tac. A. 1, 4; Just. 11, 15, 6; Lact. 6, 9, 17; Sen. Brev. Vit. 11, 1: frustra in cassumque. Mart. Cap. 1, § 10.— Also cassum: quid cassum times? Sen. Herc. Oet. 353; cf.: matên, frustra, nequicquam, cassum, Gloss. Cyrill.

    Lewis & Short latin dictionary > cassus

  • 25 cecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > cecus

  • 26 coecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > coecus

  • 27 expers

    ex-pers, tis, adj. [pars], having no part in, not sharing in, not privy to.
    I.
    Prop. (rare but class.).—Constr. with gen.:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    communis juris et consilii (opp. particeps libertatis),

    Cic. Rep. 1, 27, 43:

    sunt expertes imperii, consilii publici, judicii delectorum judicum,

    id. ib. 1, 31, 47 Mos.:

    tanti tam inusitati consilii,

    id. Att. 8, 8, 1; cf.:

    animum advorte nunc jam, Quapropter te expertem amoris nati habuerim,

    i. e. left ignorant of his amour, Plaut. Ps. 1, 5, 83.—
    II.
    Transf., in gen., destitute or devoid of, free from, without (freq. and class.).— Constr. in class. lang. with gen.; ante-class. and in Sall. also with abl.
    (α).
    With gen.: omnium vitiūm expers, Titin. ap. Non. 495, 13:

    laboris,

    Plaut. Am. 1, 1, 16:

    omnis eruditionis expers atque ignarus,

    Cic. de Or. 2, 1, 1:

    veritatis,

    id. ib. 2, 19, 81:

    negotii publici,

    id. Rep. 1, 2:

    humanitatis,

    id. Div. 2, 38, 81:

    nuptiarum,

    Hor. C. 3, 11, 11:

    viri,

    Ov. M. 1, 479:

    ferae rationis et orationis expertes,

    Cic. Off. 1, 16, 50:

    Chium (vinum) maris expers,

    without sea-water, Hor. S. 2, 8, 15:

    sui,

    Cic. Lael. 23, 87; cf.:

    ut nulla ejus vitae pars summae turpitudinis esset expers,

    id. Verr. 2, 2, 78, § 191:

    vis consili expers,

    Hor. C. 3, 4, 65 et saep.: expers matris imperii, free from, i. e. neglectful of, disobedient to, Plaut. As. 3, 1, 2.—
    (β).
    With abl.:

    ea res me domo expertem facit,

    Plaut. Pers. 4, 3, 40:

    eo more,

    id. Am. 2, 2, 81:

    metu,

    id. As. 1, 1, 31: malitiis, Turp. ap. Non. 501, 7:

    omnes famā atque fortunis expertes sumus,

    Sall. C. 33, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > expers

  • 28 immunis

    immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).
    I.
    Lit.:

    melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,

    Cic. Off. 3, 11, 49:

    quid immunes? hi certe nihil debent,

    id. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    sine foedere immunes civitates ac liberae,

    id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:

    immunis militiā,

    Liv. 1, 43, 8:

    Ilienses ab omni onere immunes praestitit,

    Suet. Claud. 25:

    qui agros immunes liberosque arant, i. e.,

    free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:

    duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,

    Suet. Rhet. 5.—
    (β).
    With gen.:

    immunes portoriorum,

    Liv. 38, 14:

    ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,

    Tac. A. 1, 36.—
    B.
    Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):

    non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,

    inactive, Cic. Lael. 14, 50:

    quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,

    who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:

    Enipeus,

    Ov. M. 7, 229:

    immunisque sedens aliena ad pabula fucus,

    doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:

    ipsa quoque immunis rastroque intacta,

    without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—
    (β).
    With gen.:

    bos curvi immunis aratri,

    Ov. M. 3, 11:

    immunes operum,

    id. ib. 4, 5.—
    II.
    Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.
    (α).
    With gen.:

    aspicit urbem Immunem tanti belli,

    Verg. A. 12, 559:

    tanti boni,

    Ov. Tr. 4, 2, 62:

    mali,

    id. M. 8, 691:

    necis,

    exempt from, id. ib. 9, 253:

    caedis manus,

    free from, unstained with, id. H. 14, 8:

    delictorum paternorum,

    Vell. 2, 7:

    aequoris Arctos,

    not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—
    (β).
    With abl.:

    animum immunem esse tristitiā,

    Sen. Ep. 85:

    Cato omnibus humanis vitiis,

    Vell. 2, 35, 2:

    exercitum immunem tanta calamitate servavit,

    id. 2, 120, 3.—
    (γ).
    With ab:

    immunis ab omnibus arbitris esse,

    Vell. 2, 14 fin.:

    dentes a dolore,

    Plin. 32, 4, 14, § 37. —
    (δ).
    Absol.:

    immunis aram si tetigit manus,

    stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:

    amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,

    a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476.

    Lewis & Short latin dictionary > immunis

  • 29 indistinctus

    in-distinctus, a, um, adj. (post-Aug.).
    I.
    Not properly distinguished, confused:

    neque inordinata, neque indistincta,

    Quint. 8, 2, 23; Cat. 64, 283: cf.:

    indistincta et confusa,

    Gell. 13, 30, 5.—
    B.
    Esp., indistinct, obscure:

    vocabulum,

    Gell. 10, 20, 9; 13, 30, 5:

    defensio,

    Tac. A. 6, 8. —
    II.
    Devoid of display, unambitious, self-restrained:

    an non in privatis et acutus et indistinctus et non super modum elatus M. Tullius?

    Quint. 12, 10, 39.— Adv.: indistinctē.
    1.
    Without distinction, indiscriminately: indistincte atque promiscue annotabam, Gell. praef. § 2; Dig. 4, 8, 32, § 6 (for which: sine distinctione, ib. 5, 1, 24, § 2) al.—
    2.
    Generally, Dig. 40, 9, 3; 26, 1, 4 al.

    Lewis & Short latin dictionary > indistinctus

  • 30 inmoenis

    immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).
    I.
    Lit.:

    melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,

    Cic. Off. 3, 11, 49:

    quid immunes? hi certe nihil debent,

    id. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    sine foedere immunes civitates ac liberae,

    id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:

    immunis militiā,

    Liv. 1, 43, 8:

    Ilienses ab omni onere immunes praestitit,

    Suet. Claud. 25:

    qui agros immunes liberosque arant, i. e.,

    free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:

    duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,

    Suet. Rhet. 5.—
    (β).
    With gen.:

    immunes portoriorum,

    Liv. 38, 14:

    ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,

    Tac. A. 1, 36.—
    B.
    Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):

    non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,

    inactive, Cic. Lael. 14, 50:

    quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,

    who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:

    Enipeus,

    Ov. M. 7, 229:

    immunisque sedens aliena ad pabula fucus,

    doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:

    ipsa quoque immunis rastroque intacta,

    without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—
    (β).
    With gen.:

    bos curvi immunis aratri,

    Ov. M. 3, 11:

    immunes operum,

    id. ib. 4, 5.—
    II.
    Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.
    (α).
    With gen.:

    aspicit urbem Immunem tanti belli,

    Verg. A. 12, 559:

    tanti boni,

    Ov. Tr. 4, 2, 62:

    mali,

    id. M. 8, 691:

    necis,

    exempt from, id. ib. 9, 253:

    caedis manus,

    free from, unstained with, id. H. 14, 8:

    delictorum paternorum,

    Vell. 2, 7:

    aequoris Arctos,

    not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—
    (β).
    With abl.:

    animum immunem esse tristitiā,

    Sen. Ep. 85:

    Cato omnibus humanis vitiis,

    Vell. 2, 35, 2:

    exercitum immunem tanta calamitate servavit,

    id. 2, 120, 3.—
    (γ).
    With ab:

    immunis ab omnibus arbitris esse,

    Vell. 2, 14 fin.:

    dentes a dolore,

    Plin. 32, 4, 14, § 37. —
    (δ).
    Absol.:

    immunis aram si tetigit manus,

    stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:

    amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,

    a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476.

    Lewis & Short latin dictionary > inmoenis

  • 31 inmunis

    immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).
    I.
    Lit.:

    melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,

    Cic. Off. 3, 11, 49:

    quid immunes? hi certe nihil debent,

    id. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    sine foedere immunes civitates ac liberae,

    id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:

    immunis militiā,

    Liv. 1, 43, 8:

    Ilienses ab omni onere immunes praestitit,

    Suet. Claud. 25:

    qui agros immunes liberosque arant, i. e.,

    free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:

    duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,

    Suet. Rhet. 5.—
    (β).
    With gen.:

    immunes portoriorum,

    Liv. 38, 14:

    ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,

    Tac. A. 1, 36.—
    B.
    Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):

    non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,

    inactive, Cic. Lael. 14, 50:

    quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,

    who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:

    Enipeus,

    Ov. M. 7, 229:

    immunisque sedens aliena ad pabula fucus,

    doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:

    ipsa quoque immunis rastroque intacta,

    without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—
    (β).
    With gen.:

    bos curvi immunis aratri,

    Ov. M. 3, 11:

    immunes operum,

    id. ib. 4, 5.—
    II.
    Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.
    (α).
    With gen.:

    aspicit urbem Immunem tanti belli,

    Verg. A. 12, 559:

    tanti boni,

    Ov. Tr. 4, 2, 62:

    mali,

    id. M. 8, 691:

    necis,

    exempt from, id. ib. 9, 253:

    caedis manus,

    free from, unstained with, id. H. 14, 8:

    delictorum paternorum,

    Vell. 2, 7:

    aequoris Arctos,

    not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—
    (β).
    With abl.:

    animum immunem esse tristitiā,

    Sen. Ep. 85:

    Cato omnibus humanis vitiis,

    Vell. 2, 35, 2:

    exercitum immunem tanta calamitate servavit,

    id. 2, 120, 3.—
    (γ).
    With ab:

    immunis ab omnibus arbitris esse,

    Vell. 2, 14 fin.:

    dentes a dolore,

    Plin. 32, 4, 14, § 37. —
    (δ).
    Absol.:

    immunis aram si tetigit manus,

    stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:

    amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,

    a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476.

    Lewis & Short latin dictionary > inmunis

  • 32 orba

    orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).
    I.
    Lit.:

    senex,

    Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:

    parens liberorum an orbus sit,

    Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:

    filii mei, te incolumi, orbi non erunt,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:

    Memnonis orba mei venio,

    Ov. M. 13, 595.—With ab:

    a totidem natis orba,

    Ov. H. 6, 156.—Of beasts:

    liberis orbae oves,

    Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:

    ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,

    Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:

    censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,

    orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:

    praeter pupillos et viduas,

    id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—
    II.
    Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):

    plebs orba tribunis,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    ab optimatibus contio,

    id. Fl. 23, 54:

    rebus omnibus,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    forum litibus,

    Hor. C. 4, 2, 43:

    regio animantibus orba,

    without inhabitants, Ov. M. 1, 72:

    verba viribus,

    id. H. 21, 142:

    fide pectora,

    id. Am. 2, 2, 42:

    orbus omnibus sensibus,

    Vell. 1, 5, 4:

    cubile,

    empty, widowed couch, Cat. 66, 21:

    palmites,

    bereft of buds, Col. 4, 27. —
    (β).
    With gen.:

    orbus auxilique opumque,

    Plaut. Rud. 2, 3, 19:

    pedum,

    Lucr. 5, 840:

    luminis,

    Ov. M. 3, 518.

    Lewis & Short latin dictionary > orba

  • 33 orbus

    orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).
    I.
    Lit.:

    senex,

    Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:

    parens liberorum an orbus sit,

    Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:

    filii mei, te incolumi, orbi non erunt,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:

    Memnonis orba mei venio,

    Ov. M. 13, 595.—With ab:

    a totidem natis orba,

    Ov. H. 6, 156.—Of beasts:

    liberis orbae oves,

    Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:

    ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,

    Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:

    censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,

    orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:

    praeter pupillos et viduas,

    id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—
    II.
    Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):

    plebs orba tribunis,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    ab optimatibus contio,

    id. Fl. 23, 54:

    rebus omnibus,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    forum litibus,

    Hor. C. 4, 2, 43:

    regio animantibus orba,

    without inhabitants, Ov. M. 1, 72:

    verba viribus,

    id. H. 21, 142:

    fide pectora,

    id. Am. 2, 2, 42:

    orbus omnibus sensibus,

    Vell. 1, 5, 4:

    cubile,

    empty, widowed couch, Cat. 66, 21:

    palmites,

    bereft of buds, Col. 4, 27. —
    (β).
    With gen.:

    orbus auxilique opumque,

    Plaut. Rud. 2, 3, 19:

    pedum,

    Lucr. 5, 840:

    luminis,

    Ov. M. 3, 518.

    Lewis & Short latin dictionary > orbus

См. также в других словарях:

  • devoid — devoid, void, destitute are comparable when they are followed by of and mean showing entire want or lack. Devoid stresses the absence or the nonpossession of a particular quality, character, or tendency {I was not devoid of capacity or… …   New Dictionary of Synonyms

  • Devoid — De*void , a. [See {Devoid}, v. t.] 1. Void; empty; vacant. [Obs.] Spenser. [1913 Webster] 2. Destitute; not in possession; with of; as, devoid of sense; devoid of pity or of pride. [1913 Webster] || …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Devoid — Studio album by Dark Lunacy Released 2000 Genre …   Wikipedia

  • devoid of — not having (something usual or expected) : completely without (something) He is devoid of (any) ambition. [=he has no ambition] The landscape seems to be completely devoid of life. • • • Main Entry: ↑devoid …   Useful english dictionary

  • devoid — meaning ‘lacking’, is followed by of and is predicative in position, i.e. it comes after the word it refers to, with a linking verb: • Many of the pieces for middle aged women in Welsh drama are devoid of humour Daily Post (Liverpool), 2007 …   Modern English usage

  • devoid — ► ADJECTIVE (devoid of) ▪ entirely lacking in. ORIGIN from Old French devoidier cast out …   English terms dictionary

  • Devoid — De*void , v. t. [OE. devoiden to leave, OF. desvuidier, desvoidier, to empty out. See {Void}.] To empty out; to remove. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • devoid — I adjective bare, barren, bereft of, blank, bleak, deficient, denuded of, deprived of, deserted, desolate, destitute of, empty, empty of, found wanting, ill furnished, ill provided, ill stored, impotent, in default of, in the absence of, in want… …   Law dictionary

  • devoid of — index insufficient Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • devoid — c.1400, shortening of devoided, pp. of obsolete verb devoiden to remove, void, vacate (c.1300), from O.Fr. desvuidier (12c., Mod.Fr. dévider) to empty out, flush game from, unwind, let loose (an arrow), from des out, away + voider to empty, from… …   Etymology dictionary

  • devoid — [adj] empty, wanting bare, barren, bereft, deficient, denuded, destitute, free from, innocent, lacking, needed, sans*, unprovided with, vacant, void, without; concepts 483,485 Ant. complete, filled, full …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»