-
121 so
so I adv так, таки́м о́бразомso? неуже́ли?, ра́зве?, так?so ein тако́йso ist es! (де́ло обстои́т) и́менно так!; таковы́ дела́!das ist nicht so э́то не так, э́то непра́вдаist das (wirklich) so? так ли э́то (на са́мом де́ле)?es ist so, wie er sagt де́ло обстои́т так, как он говори́тdas ist nun einmal so таковы́ дела́ [фа́кты], (что ж поде́лаешь)ich will nicht so sein я не хочу́ быть таки́мwenn es [dem] so ist... е́сли э́то действи́тельно так...sie denkt sich das so она́ себе́ так представля́ет, ей так ка́жетсяso oder so, aber ich muß ihn sehen так и́ли ина́че, но я до́лжен его́ уви́детьweder so noch so ни так, ни э́такsie spricht bald [einmal] so, bald [einmal] so она́ говори́т то так, то (э)такgut so!, recht so! хорошо́!; пра́вильно!so siehst du aus! разг. иро́н. вот ты како́в!; как бы не так!so sind sie! вот каки́е они́!so und nicht anders! то́лько так!so muß es gehen так(им о́бразом) де́ло пойдё́тwenn Sie mir so kommen! е́сли вы так со мной разгова́риваете [поступа́ете]!ich wollte schon so gehen я и без того́ [я и так] уже́ собира́лся уходи́тьso meine ich es nicht э́того я не говори́, э́того я сказа́ть не хоте́лdas war nur so gesagt э́то бы́ло то́лько так ска́заноso etwas тако́е, не́что подо́бноеso (et) was habe ich noch nicht gesehen ничего́ подо́бного я ещё́ не ви́делich will mich vor ihm nicht so sehen lassen я не хочу́ показа́ться ему́ [я не хочу́, что́бы он меня́ уви́дел] таки́м [в тако́м ви́де]so I adv так, до тако́й сте́пениso wahr ich lebe! кляну́сь свое́й жи́знью (что э́то пра́вда)!so wahr mir Gott helfe! бог мне свиде́тель!, разрази́ меня́ гром (е́сли э́то не так)!so wahr ich Karl heiße! э́то так же ве́рно, как то, что меня́ зову́т Карлом!; не зо́ви меня́ бо́льше Карлом, е́сли э́то не так!zweimal so groß вдво́е бо́льшеso sehr так (си́льно); до тако́й сте́пениsich nicht so recht wohl fühlen чу́вствовать себя́ как-то нева́жноso viel сто́лько, так мно́гоso mancher не оди́н то́лько, мно́гиеich mag mir noch so viel Mühe geben... ско́лько бы я ни стара́лся...mag er noch so klug sein как бы умё́н он ни былso groß wie er тако́й же большо́й, как онso erschrokken, dass... так [до тако́й сте́пени] испу́ган, что...der Vorwurf hatte ihn so getroften, dass er kaum sprechen konnte упрё́к так [насто́лько] оби́дел его́, что он едва́ мог говори́тьso lange, bis..., so lange, dass... до тех пор, пока́ не...so schnell wie [als] möglich как мо́жно скоре́й [быстре́й]so I adv /в ка́честве корреля́та/ то; wenn du kannst, so komm heute е́сли ты мо́жешь, (то) приди́ сего́дняso I adv разг. так про́сто, бе́зо вся́кихder Rowdy ist so davongekommen хулига́н вы́шел сухи́м из воды́ [не был нака́зан]er war im Cafe und ist dann so gegangen он был в кафе́ и ушё́л, не уплати́вdieser Gast ist so gekommen э́тот гость пришё́л без приглаше́нияdas kann er so э́то он може́т (сде́лать) так [без чужо́й по́мощи, без посо́бий]das spielt der Geiger so скрипа́ч э́то игра́ет без нотsie sang so vor sich hin она́ напева́ла каку́ю-то мело́дию (тихо́нько, про себя́)du glaubst, das geht nur so ты ду́маешь, что всё э́то так про́сто де́лаетсяsie stand so da она́ стоя́ла в чём мать родила́so I adv приме́рно, приблизи́тельно; дово́льно-таки́es war so um Mitternacht бы́ло приме́рно двена́дцать часо́в но́чи [о́коло полу́ночи]er hat so einige Kenntnisse у него́ есть ко́е-каки́е зна́ния, ко́е-что он зна́етer hatte so seine Gedanken у него́ (каки́е-то) свои́ мы́слиich bin so ziemlich zufrieden я бо́лее и́ли ме́нее дово́ленich verstehe das so ziemlich бо́лее и́ли ме́нее я э́то понима́юer zog sich noch so leidlich aus der Sache он ещё́ бо́лее и́ли ме́нее благополу́чно вы́путался из э́того де́лаwie geht es Ihnen? so So, so, la, la как вы живе́те [пожива́ете]? - Так себе́mit der Gesundheit ist es so, so со здоро́вьем де́ло обстои́т так себе́ [не осо́бенно хорошо́]so I adv : er hat so gut wie keine Aussicht, die Stelle zu erhalten его́ ша́нсы на получе́ние ме́ста [до́лжности] равны́ нулю́; so gut wie nichts почти́ [всё равно́] что ничего́so II cj так, так что, сле́довательноdu hast es gewollt, so trage die Folgen ты хоте́л э́того, так [сле́довательно] отвеча́й за после́дствияer war nicht da, so konnten wir ihn nicht sprechen его́ не бы́ло, так что мы не могли́ с ним поговори́тьso II cj какes dauerte kaum eine Stunde, so kam sie zurück не прошло́ и ча́су, как она́ верну́ласьkaum sagte er es, so war es auch schon geschehen едва́ он сказа́л э́то, как всё уже́ бы́ло сде́ланоso II cj е́сли; ко́ли (уст.)so nichts dazwischen kommt... е́сли [ко́ли] ничто́ не помеша́ет...so Gott will,... ко́ли уго́дно бо́гу...so er das sagt, lügt er е́сли он э́то говори́т, он лжётso sehr er sich (auch) bemüht, er wird nichts ausrichten как бы он ни стара́лся, он ничего́ не сде́лаетso viel es auch koste ско́лько бы э́то ни сто́ило; чего́ бы э́то ни сто́илоso gerne ich es täte... я был бы рад сде́лать э́то, но...so schlau er (auch) ist, diesmal hat er sich doch betrügen lassen как он ни хитё́р, на э́тот раз он всё же дал себя́ обману́тьso (auch)... so хотя́... и...so krank er (auch) ist, so klagt er nie хотя́ он и о́чень бо́лен, он никогда́ не жа́луетсяso leid es mir tut, ich kann es nicht ändern как мне ни жаль [хотя́ мне и о́чень жаль], я не смогу́ измени́ть э́тогоso dass так чтоer sprach sehr leise, so dass ich ihn kaum verstehen konnte он говори́л о́чень ти́хо, так что я лишь с трудо́м понима́л его́so II cj кото́рыйdie Papiere der Braut, so für die Hochzeit erforderlich waren бума́ги неве́сты, кото́рые нужны́ бы́ли для сва́дьбыder, so es sagen konnte, ist tot тот, кто мог бы сказа́ть э́то, у́мерso III prtc so ein guter Mensch! како́й хоро́ший челове́к!; до чего́ же он хоро́ший челове́к!so ein Unglück! како́е несча́стье!das war so recht nach seinem Sinn э́то бы́ло совсе́м в его́ вку́се, э́то действи́тельно бы́ло в его́ ду́хеnoch so vernünftige Menschen... и [да́же] са́мые разу́мные лю́ди...der Wagen sauste nur so dahin маши́на (про)мча́лась с огро́мной ско́ростьюso mach doch, dass du fortkommst! груб. так прова́ливай же отсю́да!, так убира́йся же прочь!so laß mich doch in Ruhe! да оста́вь же меня́ в поко́е!so III prtc so!, ja so!, ach so! вот как!ja so, das hätte ich bald vergessen ах да, чуть бы́ло не забы́л!er hat es mir als Neuigkeit erz: ahlt! so So, so! он рассказа́л мне э́то как но́вость! - Так, так! [Ну, ну!; Да, да!] -
122 Wert
Adj. worth; altm. (lieb) dear; (geschätzt) esteemed, valued; etw. wert sein be worth s.th.; (einer Sache würdig sein) be worthy of s.th.; viel wert worth a lot; nichts wert worthless; das ist schon viel wert that’s a great step forward; das ist einen Versuch wert it’s worth a try; es ist viel wert zu wissen, dass... it’s good to know that...; er hat es nicht für wert gefunden, mich zu informieren he didn’t consider it necessary to inform me; das Buch ist wert, dass man es liest is worth reading; er ist es nicht wert, dass man ihm hilft he doesn’t deserve to be helped; das ist die Sache nicht wert it isn’t worth it; einer näheren Betrachtung etc. wert sein worth a closer look etc.; sie ist seiner nicht wert she is not worthy of him; ich bin heute nicht viel wert umg. I’m not up to much today; Mühe, Rede etc.* * *der Wertworth; use; value; currency* * *[veːɐt]m -(e)s, -e1) value; (esp menschlicher) worth; (von Banknoten, Briefmarken) denomination; (= Wertsache) article of value, valuable objecteinen Wért von 5 Euro haben — to be worth 5 euros, to have a value of 5 euros
im Wért(e) von — to the value of, worth
an Wért verlieren/zunehmen, im Wért sinken/steigen — to decrease/increase in value, to depreciate/appreciate (esp Econ)
eine Sache unter/über (ihrem wirklichen) Wért verkaufen — to sell sth for less/more than its true value
sie hat innere Wérte — she has certain inner qualities
legen (fig) — to set great store by sth (esp Brit), to attach importance to sth
ich lege Wért darauf, festzustellen, dass... — I think it important to establish that...
das hat keinen Wért (inf) — there's no point
2) usu pl (von Test, Analyse) result* * *der1) (a value (of a stamp, coin etc): banknotes of all denominations.) denomination2) (a good point or quality: His speech had at least the merit of being short.) merit3) (value: These books are of little or no worth; She sold fifty dollars' worth of tickets.) worth4) ((with of) deserving: She was not worthy of the honour given to her.) worthy5) (equal in value to: Each of these stamps is worth a cent.) worth6) (good enough for: His suggestion is worth considering: The exhibition is well worth a visit.) worth7) worthiness8) (worth, importance or usefulness: His special knowledge was of great value during the war; She sets little value on wealth.) value9) (price: What is the value of that stamp?) value10) (purchasing power: Are those coins of any value?) value* * *<-[e]s, -e>[ve:ɐ̯t]m1. (zu erlösender Preis) valuedie \Werte fielen um 3 Punkte zurück prices dropped by 3 pointsHandel in unnotierten \Werten off-board [or off-floor] tradinggemeiner \Wert ordinary valueinnerer \Wert des Unternehmens the company's net worthkapitalisierter \Wert capitalized valuesächlicher \Wert commodity valueeinen bestimmtem \Wert/einen \Wert von... haben to have a certain value/a value of..., to be worth [or valued at] sthim \Wert steigen, an \Wert zunehmen to increase in valuean \Wert verlieren, im \Wert sinken to decrease in valueim \Werte von etw dat worth [or to the value of] sthüber/unter \Wert above/below its value3. (wertvolle Eigenschaft) worth4. (Wichtigkeit) value[besonderen/gesteigerten] \Wert darauf legen, etw zu tun to find it [especially/increasingly] important to do sth5. (Wertvorstellung) valuebinärer \Wert binary variable7.* * *der; Wert[e]s, Werte1) valueim Wert steigen/fallen — increase/decrease in value
an Wert gewinnen/verlieren — gain/lose in value
im Wert[e] von... — worth...
etwas unter [seinem] Wert verkaufen — sell something for less than its value
einer Sache (Dat.) großen Wert beimessen — attach great value to something
sich (Dat.) seines [eigenen] Wertes bewußt sein — be conscious of one's own importance
das hat [doch] keinen Wert! — (ugs.): (ist sinnlos) there's no point
Wert auf etwas (Akk.) legen — set great store by or on something
2) Plural objects of value3) (Briefmarke) denomination* * *von unschätzbarem Wert invaluablegeistige Werte spiritual values;innere Werte haben im Gegensatz zu äußerer Schönheit etc, Person: be a really nice person, have attractive personal qualities; (interessant und lebendig sein) have personality;sie hat innere Werte she’s a really nice person, she’s got personality;(großen) Wert legen auf attach (great) importance to, set (great) store by;ich lege Wert darauf festzustellen, dass … I would like to stress that …;keinen gesteigerten Wert auf etwas legen wörtlich: not attach much importance to sth, not set much store by sth; fig (etwas nicht mögen) not be overfond of sth, not care overmuch for sth;das hat keinen praktischen Wert that’s of no practical use ( oder value);das hat keinen Wert umg it’s pointless;im Werte von to the value of, worth;Waren im Werte von 300 Dollar 300 dollars worth of goods, goods to the value of 300 dollars;im Wert sinken/steigen go down/up in value, lose value/gain in value;etwas über/unter Wert verkaufen sell sth for more/less than its true value;sich unter Wert verkaufen fig sell o.s. short5. MED count;* * *der; Wert[e]s, Werte1) valueim Wert steigen/fallen — increase/decrease in value
an Wert gewinnen/verlieren — gain/lose in value
im Wert[e] von... — worth...
etwas unter [seinem] Wert verkaufen — sell something for less than its value
einer Sache (Dat.) großen Wert beimessen — attach great value to something
sich (Dat.) seines [eigenen] Wertes bewußt sein — be conscious of one's own importance
das hat [doch] keinen Wert! — (ugs.): (ist sinnlos) there's no point
Wert auf etwas (Akk.) legen — set great store by or on something
2) Plural objects of value3) (Briefmarke) denomination* * *-e m.account n.sign n.ups n.value n.virtue n.worth n.worthiness n. -e Angebot (Econ.) n.value proposition n. -
123 tantus
tantus, a, um ( von tam, wie quantus von quam), I) von solcher Größe, so groß, a) m. folg. quantus: nullam umquam vidi tantam (contionem), quanta nunc vestrûm est, Cic. – b) mit folg. qui, quae, quod (das gew. den Coniunctiv bei sich hat): nulla est tanta vis, quae non frangi possit, Cic. – c) m. folg. quam, Liv. 37, 51, 9 (s. dazu Drak.). Tac. dial. 6. Verg. Aen. 6, 354. – d) m. folg. ut u. Konj.: non fuit tantus homo, ut de eo potissimum conqueramur, Cic. – e) ohne Korrelation: in tantis mutationibus, Cic.: verb. m. tot, tot tantaque vitia, Cic.: mit tam multus, tam multae res atque tantae, Cic.: mit talis, homo tantus et talis, Cic. – tantus natu, so alt, Plaut. – mit Genet., utinam tantus animi forem, ut etc., Apul. apol. 22.
II) von solcher Menge, so viel, tanta mira, so viel Wunderdinge, Plaut.: tanta pecunia, Cic.: qui indutias tanti temporis petant, ut legatos Romam mittere possitis, Liv. – bei den Eccl. Plur. = tot, zB. tanta hominum milia, Lact.: nec tamen tantos inveniunt verba discipulos, quantos Christiani factis docendo, Tert.; vgl. Hildebr. Apul. met. 7, 9. p. 552 (b). Bünem. Lact. 1, 3, 21. Dräger Histor. Synt.2 1, 104. – Neutrum tantum subst., a) im Nom. u. Acc. = so viel, so vieles, α) absol.: ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret, Cic.: tantum debuit, Plaut.: mit folg. quam, Ter. Hec. 417. – tantum abest, ut etc., s. ab- sumno. II, 2, a. – tantum est (in der Umgangssprache), so viel, weiter nichts, das ist alles, Plaut. u. Ter.; vgl. Brix Plaut. trin. prol. 22. – Plur., sescenta tanta (sechshundertmal soviel) reddam, si vivo, tibi, Plaut. Bacch. 1034: tribus tantis illi minus redit quam obseveris, um dreimal soviel weniger, Plaut. trin. 530. – β) mit Genet.: belli, Liv.: hominum, Plaut.: hostium, Liv.: itineris, eine so große Strecke Weges, Cic.: auctoritatis, Cic.: tantum navium reperit, ut etc., nur soviel, Caes.: tantum temporis, so lange Zeit, Liv.: tantum eius opinionis deperdidisse, so viel von der Meinung verloren haben, Caes.: mit folg. quantum, so viel, so viel als, Cic. – mit Plur. des Verbums, tantum hominum incedunt, Plaut. – b) im Genet. als Ausdruck des wirklichen od. moral. Wertes, so viel, so hoch, so teuer, tanti quanti poscit, vin tanti illam emi? Plaut.: hortos emit homo tanti, quanti Pythius voluit, Cic.: ubi me dixero dare tanti, testes faciet ilico vendidisse me, Ter.: graviter (eum) increpuit tanti censorem (als Z.) habitare, Plin.: qui frugiferas arbores tanti taxaverant, Plin.: ut, quanti quisque se ipse facit, tanti fiat (so hoch soll er geschätzt werden) ab amicis, Cic. – bes. oft tanti est, u. zwar α) alqd od. alqs est tanti, etw. od. jmd. ist so viel wert, gilt so viel, si ullo in loco eius provinciae frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit, Cic.: tanti nova non fuit arbor, Ov.: non fuerant artes tanti, Ov.: tantine ulla fuit spoliati gloria Parthi? Prop.: nulla studia tanti sunt, ut amicitiae officium deseratur, Plin. ep.: vix Priamus tanti totaque Troia fuit, Ov.: non sum, me iudice, tanti, Ov.: tanti eius apud se gratiam esse, uti etc., so hoch stehe er in Gunst bei ihm, daß usw., Caes. – nihil est tanti u. nihil mihi (nobis) est tanti, es ist (mir) nichts so viel wert, es ist mir an nichts mehr gelegen, es geht mir nichts darüber, Cic.: u. so nec mihi quicquam est tanti, Cic. – est tanti m. folg. ut u. Konj., μακάρων νησοι tanti sunt, ut sine te sim tot dies, Cic.: tantine, ut lacrimes, Africa tota fuit? Prop.: nihil tamen tanti, ut a te abessem, fuit, Cic.: tanti non esse od. tanti se non esse (an seiner Person sei nicht so viel gelegen), ut etc., Eutr.: arbitrabantur eum tanti mortem P. Clodii putasse (er habe den Tod des P. Kl. für so wichtig gehalten), ut etc., Cic. – alqd non est tanti m. folg. quin u. Konj., hic tibi ne qua morae fuerint dispendia tanti,... quin adeas vatem, Verg. Aen. 3, 453 u. 456. – tanti non fuit od. erat m. Infin. als Subj., neque mihi erat vincere tanti, Ov.; u. zugl. mit folg. ut u. Konj., tanti non fuit Arsacen capere, ut earum rerum, quae hic gestae sunt spectaculo careres, Cael. in Cic. ep.: non fuit armillas tanti pepigisse Sabinas, ut premerent sacrae virginis arma caput, Ov.: nec vincere tanti, ut bellum differret, erat (viro), Lucan. – β) alqd tanti est, es ist etw. der Mühe wert, es verlohnt sich der Mühe, sunt, o sunt iurgia tanti! Ov. met. 2, 424 (dazu Haupt). – m. Infin. als Subj., est mihi tanti, huius invidiae crimen subire, dummodo etc., Cic.: fuit tanti non revocare promissum suum, Sen.: u. ellipt., sed est mihi tanti, dummodo etc., Cic.: quid quaeris? Fuit tanti, Cic.: etiam tabulae proferentur; est tanti, Cic. Vgl. übh. Madvig opusc. 2, 187 sqq. – c) im Abl. tanto, α) vor Komparativen = um so viel, desto, tanto aberant ab aqua longius, Caes.: tanto crebriores nuntii mittebantur, Caes.: tanto nos submissius geramus, Cic.: tanto minoris, desto wohlfeiler, Cic.: bis tanto pluris, zweimal so teuer, Plaut.: ter tanto peior, Cic.: quinquies tanto amplius, Cic.: u. (ohne Komparativ) bis tanto amici sunt inter se quam prius, Plaut. – tanto melior (lobender Ausdruck in der Umgangssprache), um so besser! recht gut! brav! bravo! Komik., Sen. u.a. (s. Brix Plaut. Men. 433. Wagner Ter. heaut. 549. Spengel Ter. adelph. 528. Haupt opusc. 2, 323); auch tanto hercle melior, Ter.: tanto nequior, um so schlimmer! schlimm genug! Ter.: u. so tanto miserior, nur um so jämmerlicher! Plaut.: tanto maior, tanto augustior, um so größer, um so erhabener bist du! Plin. pan. 71, 4. – multo tanto bei Komparat., s. multum unter multus no. II, A, c. (Bd. 2. S. 1047). – β) neben den Zeitadverbien ante u. post, tanto ante, so lange vorher, Cic.: tanto post od. post tanto, so lange nachher, Curt. u. Verg. – γ) neben Verben, die einen Komparativbegriff enthalten, wie antecedere, praestare, Nep. Epam. 2, 2; Hann. 1, 1. Ov. met. 13, 368. – δ) selten vor Superl., tanto pessimus omnium poëta, quanto tu optimus omnium patronus, um so viel der schlechteste, ein um so viel schlechterer, Catall. 49, 6. – d) in der Verbdg. in tantum = so weit, so sehr, in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse, Liv.: m. folg. in quantum, si denique in tantum diligo optimum principem, in quantum invisus pessimo fui, Plin. pan.: matrona prodcat in tantum ornata, in quantum ne immunda sit, insoweit, als sie nicht, Sen. contr. 2, 7 (15), 3. – Das Neutrum tantum adv. = so sehr, so weit, α) neben Verben: de fano illo dico, de quo tantum, quantum me amas, velim cogites, Cic.: tantum eius auctoritate motus est, ut etc., Nep.: tantum progressus a castris, ut etc., Liv. – β) neben Adjj., statt tam: tantum magna, Hor.: non tantum, nicht so, nicht sowohl, mit folg. quantum, non tantum Veneris, quantum studiosa culinae, Hor.: nec tantum dulcia, quantum et liquida, Verg.: auch m. folg. quam, non ab ira tantum, quam quod etc., nicht sowohl aus Zorn, als weil, Liv.: tantum cepisse timorem, quam, Verg. – γ) neben Superlativen: quantum bello optimus... tantum pace pessimus, Vell.
III) von der Größe, von der Art, so klein, so gering, ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad provincias tutandas vix contenti esse possimus, Cic.: nec sidera tanta debent existimari, quanta cernuntur, Plin.: (senatus) auctoritas, cui scis intercessum esse, tantam vim habet, ut magis iratorum hominum studium quam constantis senatus consilium esse videatur, Cic.: si bellum tantum erit, ut vos aut successores parvis additis copiis sustinere possint, Cael. in Cic. ep. – Neutrum tantum subst., eine solche Kleinigkeit, Wenigkeit, so wenig, tantum praesidii, navium, Caes. – Das Neutrum tantum wird auch als Abverbium gebraucht, nur, bloß, nomen tantum virtutis usurpas, Cic.: quos quidem dies quem ad modum agatis non dico, tantum dico etc., Cic.: tantum, ut procul abesset, curabat, Liv. – Man merke hier: a) tantum non, beinahe, fast, Nep., Liv. u. Suet. Vgl. Drak. u. Gronov Liv. 4, 2, 12. – b) tantum quod, α) nur, just, gerade, eben (zu der Zeit), Cic. u.a. – so auch (ohne quod) serta tantum delapsa, nur erst abgefallen, Verg. ecl. 6, 16. – β) nur, bloß, nur daß, es fehlt weiter nichts, als daß, tantum quod hominem non nominat, Cic. II. Verr. 1, 116. – γ) tantum, quod, als zwei besondere Wörter, tantum, quod exstaret aqua, quaerentibus, nur so viel als usw., Liv.: tantum, quod Aetoli accesserant, nur insofern, weil, Liv. – δ) non tantum... sed etiam, nicht nur (bloß)... sondern auch, Hirt. b.G., Liv. u.a.: ebenso non tantum... verum et (= etiam), Plin. ep.: aber non (nec) tantum... sed, nicht nur (bloß)... sondern sogar, Liv., Quint. u.a. – / Archaist. tamtus, a, um, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 38 u. 40.
-
124 tantus
tantus, a, um ( von tam, wie quantus von quam), I) von solcher Größe, so groß, a) m. folg. quantus: nullam umquam vidi tantam (contionem), quanta nunc vestrûm est, Cic. – b) mit folg. qui, quae, quod (das gew. den Coniunctiv bei sich hat): nulla est tanta vis, quae non frangi possit, Cic. – c) m. folg. quam, Liv. 37, 51, 9 (s. dazu Drak.). Tac. dial. 6. Verg. Aen. 6, 354. – d) m. folg. ut u. Konj.: non fuit tantus homo, ut de eo potissimum conqueramur, Cic. – e) ohne Korrelation: in tantis mutationibus, Cic.: verb. m. tot, tot tantaque vitia, Cic.: mit tam multus, tam multae res atque tantae, Cic.: mit talis, homo tantus et talis, Cic. – tantus natu, so alt, Plaut. – mit Genet., utinam tantus animi forem, ut etc., Apul. apol. 22.II) von solcher Menge, so viel, tanta mira, so viel Wunderdinge, Plaut.: tanta pecunia, Cic.: qui indutias tanti temporis petant, ut legatos Romam mittere possitis, Liv. – bei den Eccl. Plur. = tot, zB. tanta hominum milia, Lact.: nec tamen tantos inveniunt verba discipulos, quantos Christiani factis docendo, Tert.; vgl. Hildebr. Apul. met. 7, 9. p. 552 (b). Bünem. Lact. 1, 3, 21. Dräger Histor. Synt.2 1, 104. – Neutrum tantum subst., a) im Nom. u. Acc. = so viel, so vieles, α) absol.: ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret, Cic.: tantum debuit, Plaut.: mit folg. quam, Ter. Hec. 417. – tantum abest, ut etc., s. absum————no. II, 2, a. – tantum est (in der Umgangssprache), so viel, weiter nichts, das ist alles, Plaut. u. Ter.; vgl. Brix Plaut. trin. prol. 22. – Plur., sescenta tanta (sechshundertmal soviel) reddam, si vivo, tibi, Plaut. Bacch. 1034: tribus tantis illi minus redit quam obseveris, um dreimal soviel weniger, Plaut. trin. 530. – β) mit Genet.: belli, Liv.: hominum, Plaut.: hostium, Liv.: itineris, eine so große Strecke Weges, Cic.: auctoritatis, Cic.: tantum navium reperit, ut etc., nur soviel, Caes.: tantum temporis, so lange Zeit, Liv.: tantum eius opinionis deperdidisse, so viel von der Meinung verloren haben, Caes.: mit folg. quantum, so viel, so viel als, Cic. – mit Plur. des Verbums, tantum hominum incedunt, Plaut. – b) im Genet. als Ausdruck des wirklichen od. moral. Wertes, so viel, so hoch, so teuer, tanti quanti poscit, vin tanti illam emi? Plaut.: hortos emit homo tanti, quanti Pythius voluit, Cic.: ubi me dixero dare tanti, testes faciet ilico vendidisse me, Ter.: graviter (eum) increpuit tanti censorem (als Z.) habitare, Plin.: qui frugiferas arbores tanti taxaverant, Plin.: ut, quanti quisque se ipse facit, tanti fiat (so hoch soll er geschätzt werden) ab amicis, Cic. – bes. oft tanti est, u. zwar α) alqd od. alqs est tanti, etw. od. jmd. ist so viel wert, gilt so viel, si ullo in loco eius provinciae frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit, Cic.: tanti nova non fuit arbor, Ov.: non fuerant artes tanti, Ov.: tantine————ulla fuit spoliati gloria Parthi? Prop.: nulla studia tanti sunt, ut amicitiae officium deseratur, Plin. ep.: vix Priamus tanti totaque Troia fuit, Ov.: non sum, me iudice, tanti, Ov.: tanti eius apud se gratiam esse, uti etc., so hoch stehe er in Gunst bei ihm, daß usw., Caes. – nihil est tanti u. nihil mihi (nobis) est tanti, es ist (mir) nichts so viel wert, es ist mir an nichts mehr gelegen, es geht mir nichts darüber, Cic.: u. so nec mihi quicquam est tanti, Cic. – est tanti m. folg. ut u. Konj., μακάρων νησοι tanti sunt, ut sine te sim tot dies, Cic.: tantine, ut lacrimes, Africa tota fuit? Prop.: nihil tamen tanti, ut a te abessem, fuit, Cic.: tanti non esse od. tanti se non esse (an seiner Person sei nicht so viel gelegen), ut etc., Eutr.: arbitrabantur eum tanti mortem P. Clodii putasse (er habe den Tod des P. Kl. für so wichtig gehalten), ut etc., Cic. – alqd non est tanti m. folg. quin u. Konj., hic tibi ne qua morae fuerint dispendia tanti,... quin adeas vatem, Verg. Aen. 3, 453 u. 456. – tanti non fuit od. erat m. Infin. als Subj., neque mihi erat vincere tanti, Ov.; u. zugl. mit folg. ut u. Konj., tanti non fuit Arsacen capere, ut earum rerum, quae hic gestae sunt spectaculo careres, Cael. in Cic. ep.: non fuit armillas tanti pepigisse Sabinas, ut premerent sacrae virginis arma caput, Ov.: nec vincere tanti, ut bellum differret, erat (viro), Lucan. – β) alqd tanti est, es ist etw. der Mühe wert, es verlohnt sich der Mühe, sunt, o sunt iurgia tanti!————Ov. met. 2, 424 (dazu Haupt). – m. Infin. als Subj., est mihi tanti, huius invidiae crimen subire, dummodo etc., Cic.: fuit tanti non revocare promissum suum, Sen.: u. ellipt., sed est mihi tanti, dummodo etc., Cic.: quid quaeris? Fuit tanti, Cic.: etiam tabulae proferentur; est tanti, Cic. Vgl. übh. Madvig opusc. 2, 187 sqq. – c) im Abl. tanto, α) vor Komparativen = um so viel, desto, tanto aberant ab aqua longius, Caes.: tanto crebriores nuntii mittebantur, Caes.: tanto nos submissius geramus, Cic.: tanto minoris, desto wohlfeiler, Cic.: bis tanto pluris, zweimal so teuer, Plaut.: ter tanto peior, Cic.: quinquies tanto amplius, Cic.: u. (ohne Komparativ) bis tanto amici sunt inter se quam prius, Plaut. – tanto melior (lobender Ausdruck in der Umgangssprache), um so besser! recht gut! brav! bravo! Komik., Sen. u.a. (s. Brix Plaut. Men. 433. Wagner Ter. heaut. 549. Spengel Ter. adelph. 528. Haupt opusc. 2, 323); auch tanto hercle melior, Ter.: tanto nequior, um so schlimmer! schlimm genug! Ter.: u. so tanto miserior, nur um so jämmerlicher! Plaut.: tanto maior, tanto augustior, um so größer, um so erhabener bist du! Plin. pan. 71, 4. – multo tanto bei Komparat., s. multum unter multus no. II, A, c. (Bd. 2. S. 1047). – β) neben den Zeitadverbien ante u. post, tanto ante, so lange vorher, Cic.: tanto post od. post tanto, so lange nachher, Curt. u. Verg. – γ) neben Verben, die einen Kompa-————rativbegriff enthalten, wie antecedere, praestare, Nep. Epam. 2, 2; Hann. 1, 1. Ov. met. 13, 368. – δ) selten vor Superl., tanto pessimus omnium poëta, quanto tu optimus omnium patronus, um so viel der schlechteste, ein um so viel schlechterer, Catall. 49, 6. – d) in der Verbdg. in tantum = so weit, so sehr, in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse, Liv.: m. folg. in quantum, si denique in tantum diligo optimum principem, in quantum invisus pessimo fui, Plin. pan.: matrona prodcat in tantum ornata, in quantum ne immunda sit, insoweit, als sie nicht, Sen. contr. 2, 7 (15), 3. – Das Neutrum tantum adv. = so sehr, so weit, α) neben Verben: de fano illo dico, de quo tantum, quantum me amas, velim cogites, Cic.: tantum eius auctoritate motus est, ut etc., Nep.: tantum progressus a castris, ut etc., Liv. – β) neben Adjj., statt tam: tantum magna, Hor.: non tantum, nicht so, nicht sowohl, mit folg. quantum, non tantum Veneris, quantum studiosa culinae, Hor.: nec tantum dulcia, quantum et liquida, Verg.: auch m. folg. quam, non ab ira tantum, quam quod etc., nicht sowohl aus Zorn, als weil, Liv.: tantum cepisse timorem, quam, Verg. – γ) neben Superlativen: quantum bello optimus... tantum pace pessimus, Vell.III) von der Größe, von der Art, so klein, so gering, ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad provincias tutandas vix contenti esse possimus,————Cic.: nec sidera tanta debent existimari, quanta cernuntur, Plin.: (senatus) auctoritas, cui scis intercessum esse, tantam vim habet, ut magis iratorum hominum studium quam constantis senatus consilium esse videatur, Cic.: si bellum tantum erit, ut vos aut successores parvis additis copiis sustinere possint, Cael. in Cic. ep. – Neutrum tantum subst., eine solche Kleinigkeit, Wenigkeit, so wenig, tantum praesidii, navium, Caes. – Das Neutrum tantum wird auch als Abverbium gebraucht, nur, bloß, nomen tantum virtutis usurpas, Cic.: quos quidem dies quem ad modum agatis non dico, tantum dico etc., Cic.: tantum, ut procul abesset, curabat, Liv. – Man merke hier: a) tantum non, beinahe, fast, Nep., Liv. u. Suet. Vgl. Drak. u. Gronov Liv. 4, 2, 12. – b) tantum quod, α) nur, just, gerade, eben (zu der Zeit), Cic. u.a. – so auch (ohne quod) serta tantum delapsa, nur erst abgefallen, Verg. ecl. 6, 16. – β) nur, bloß, nur daß, es fehlt weiter nichts, als daß, tantum quod hominem non nominat, Cic. II. Verr. 1, 116. – γ) tantum, quod, als zwei besondere Wörter, tantum, quod exstaret aqua, quaerentibus, nur so viel als usw., Liv.: tantum, quod Aetoli accesserant, nur insofern, weil, Liv. – δ) non tantum... sed etiam, nicht nur (bloß)... sondern auch, Hirt. b.G., Liv. u.a.: ebenso non tantum... verum et (= etiam), Plin. ep.: aber non (nec) tantum... sed, nicht nur (bloß)... sondern sogar, Liv., Quint.————u.a. – ⇒ Archaist. tamtus, a, um, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 38 u. 40. -
125 hart
1. ( comp härter, superl härtest) adjauf der harten Erde schlafen — спать на голой землеharter Gang — неровный ход ( механизма)harter Leib ( Stuhlgang) — мед. крепкий стулharter Puls — напряжённый пульс2) резкий (о свете, звуке); контрастный (о фотобумаге и т. п.)harte Aufnahme — фото контрастный снимокharte Konsonanten ( Laute) — лингв. глухие согласные ( звуки)die Tatsachen rücken in ein härteres Licht — факты получают более яркое освещениеein hartes Rascheln — громкое шуршание, громкий шелестein harter Bursche — парень с характеромein harter Frost — сильный морозein hartes Handeln — упорный торгeinen harten Kurs durchführen — проводить жёсткий курс (напр., в политике)eine harte Note — строгая оценка (школьная и перен.)etw. auf eine harte Probe stellen — подвергнуть что-л. суровому ( тяжёлому) испытаниюvon hartem Schlag — суровый, твёрдый, чёрствый ( о человеке)die harte Schule des Lebens — суровая школа жизниharter Sinn — суровый характер, крутой нравeine harte Sprache führen — говорить суровым языкомeinen harten Stand haben — быть в затруднительном положенииmit einer harten Strafe belegen — наложить строгое взысканиеhart gegen j-n sein — сурово обращаться с кем-л.er ist hart — он ( очень) суров, он беспощаден••einen harten Kopf ( Nacken) haben — быть очень упрямым ( упорным); быть твердолобым ( тупым, тупоголовым)er ist harte — диал. он тяжелодум2. adv1) сурово, жестоко; резко; твёрдо; упорно; рьяно; тяжело, трудноhart aneinandergeraten — сцепиться с кем-л.j-n hart anfassen — решительно приняться за кого-л.etw. hart büßen — быть жестоко наказанным за что-л.hart fahren — мор. идти быстрым ходомdas mag hart klingen — может быть, это звучит резко ( о словах)die Krankheit hat ihn hart mitgenommen — он очень изменился за время болезниhart trainieren — упорно тренироваться (в чём-л.)es weht hart — дует (очень) сильный ветерes ging dort hart zu — там было очень трудно ( тяжело)j-m hart zusetzen ≈ перен. наброситься на кого-л.; гнуть кого-л. в три погибели2) непосредственно, в непосредственной близости, вплотнуюhart am Rande — на самом краю, у самого краяhart an j-m vorübergehen — пройти мимо кого-л., чуть его не задевhart bei den Stellungen — воен. у самых позиций••es geht hart auf hart — борьба идёт не на жизнь, а на смерть; нашла коса на каменьhart gegen hart niemals gut ward ≈ посл. нашла коса на камень - не жди добра -
126 hart
hart (comp härter, superl härtest) I a твё́рдый; кре́пкий; жё́сткий, гру́бый; ре́зкий; чё́рствыйein harter Bleistift твё́рдый каранда́шhartes Brot чё́рствый хлебauf der hart en Erde schlafen спать на го́лой земле́harter Gang неро́вный ход (механи́зма)er hat ein hartes Gehör он туг на у́хоhartes Geld зво́нкая моне́та, металли́ческие де́ньгиharter Leib [Stuhlgang] мед. кре́пкий стулharter Puls напряжё́нный пульсhartes Wasser жё́сткая вода́harter Wein кре́пкое вино́hart werden затверде́ть, отверде́ть; зачерстве́тьdas Brot ist hart geworden хлеб зачерстве́лhart (comp härter, superl härtest) I a ре́зкий (о све́те, зву́ке); контра́стный (о фотобума́ге и o.i.)harte Aufnahme (фо́то.) контра́стный сни́мокeine harte Aussprache твё́рдое произноше́ниеharte Farben ре́зкие то́наdas harte Gebell ре́зкий лай (соба́ки), harte Konsonanten [Laute] лингв. глухи́е согла́сные [зву́ки]hartes Licht ре́зкий светdie Tatsachen rücken in ein härteres Licht фа́кты получа́ют бо́лее я́ркое освеще́ниеharte Linien ре́зкие ли́нииein hartes Rascheln гро́мкое шурша́ние, гро́мкий ше́лестeine harte Stimme ре́зкий го́лосharte Strahlen ре́зкие [прони́зывающие] лучи́hartes Zeichen твё́рдый знак, ер (бу́ква ру́сского алфави́та)hart (comp härter, superl härtest) I a суро́вый, жесто́кий, чё́рствый; ре́зкий; твё́рдый; тяжё́лый, тру́дныйein harter Ausdruck ре́зкое [гру́бое] выраже́ниеeine harte Belastung больша́я (рабо́чая) нагру́зкаein harter Bursche па́рень с хара́ктеромeine harte Forderung жё́сткое тре́бованиеein harter Frost си́льный моро́зein hartes Gesetz суро́вый зако́нein hartes Gespräch ре́зкий [суро́вый] разгово́рein hartes Handeln упо́рный торгein hartes Herz жесто́кое [чё́рствое] се́рдцеein harter Kampf ожесточё́нная борьба́eine harte Kritik суро́вая [ре́зкая] кри́тикаeinen harten Kurs durchführen проводи́ть жё́сткий курс (нопр., в поли́тике)ein hartes Leben тяжё́лая [тру́дная] жизньein hartes Los жесто́кая судьба́mit harter Mühe с больши́м трудо́мein hartes Muß суро́вая [жесто́кая] необходи́мостьharte Not о́страя [тяжё́лая] нужда́eine harte Note стро́гая оце́нка (шко́льная и перен.)etw. auf eine harte Probe stellen подве́ргнуть что-л. суро́вому [тяжё́лому] испыта́ниюeine harte Prüfung суро́вое испыта́ниеvon hartem Schlag суро́вый, твё́рдый, чё́рствый (о челове́ке)die harte Schule des Lebens суро́вая шко́ла жи́зниharter Sinn суро́вый хара́ктер, круто́й нравeine harte Sprache führen говори́ть суро́вым языко́мeinen harten Stand haben быть в затрудни́тельном положе́нииeine harte Strafe тяжё́лая кара́mit einer harten Strafe belegen наложи́ть стро́гое взыска́ниеharte Tage тру́дные дниharte Tatsachen го́рькие фа́ктыeine harte Verordnung стро́гое распоряже́ниеharte Wetterbedingungen тяжё́лые климати́ческие усло́вияein harter Widerstand упо́рное [ожесточё́нное] сопротивле́ниеein harter Winter суро́вая [лю́тая] зима́harte Worte ре́зкие [суро́вые] слова́eine harte Zeit суро́вое вре́мя; суро́вая эпо́хаhart gegen j-n sein суро́во обраща́ться с кем-л.er ist hart он (о́чень) суро́в, он беспоща́денes ist sehr hart für mich мне о́чень тяжело́ [бо́льно]hart bleiben быть твё́рдым [непрекло́нным, непоколеби́мым]einen harten Kopf [Nacken] haben быть о́чень упря́мым [упо́рным]; быть твердоло́бым [тупы́м, тупоголо́вым]er ist harte диал. он тяжелоду́мhart aneinandergeraten сцепи́ться с кем-л.j-n hart anfassen реши́тельно приня́ться за кого́-л.etw. hart büßen быть жесто́ко нака́занным за что-л.hart fahren мор. идти́ бы́стрым хо́домes fällt mir hart мне тру́дноes wird hart halten бу́дет тру́дноer hört hart он туг на у́хоdas mag hart klingen може́т быть, э́то звучи́т ре́зко (о слова́х), die Krankheit hat ihn hart mitgenommen он о́чень измени́лся за вре́мя боле́зниhart trainieren упо́рно тренирова́ться (в чем-л.)es weht hart ду́ет (о́чень) си́льный ве́терes ging dort hart zu там бы́ло о́чень тру́дно [тяжело́]hart zupacken рья́но взя́ться за де́лоj-m hart zusetzen перен. набро́ситься на кого́-л.; гнуть кого́-л. в три поги́белиhart am Rande на са́мом краю́, у са́мого кра́яhart an j-m vorübergehen пройти́ ми́мо кого́-л., чуть его́ не заде́вhart bei den Stellungen воен. у са́мых пози́цийes geht hart auf hart борьба́ идё́т не на жизнь, а на смерть; нашла́ коса́ на ка́меньhart gegen hart niemals gut ward посл. нашла́ коса́ на ка́мень - не жди добра́ -
127 exhibeo
ex-hibeo (archaist. exibeo), hibuī, hibitum, ēre (ex u. habeo), heraus-, her-, darhalten, darbieten, I) im allg., die körperl. Gegenwart einer Person od. Sache bewirken, beischaffen, herschaffen, beibringen, zur Stelle schaffen od. bringen, stellen, bes. als gerichtl. t.t., a) eine Person od. Sache beibringen, α) eine Pers.: erum exhibeas volo, Plaut. mil. 546: Nebridius pusio patrem quaerentibus exhibet, Hieron. epist. 79, 6. – bes. vor Gericht zur Konfrontation, zum Verhör, zur Verantwortung, zur Bestrafung, testem, Curt.: pupillum, fratres, Cic.: debitorem in iudicium, ICt.: alqm ad (vor) iudicem, Augustin. serm. 308, 5: fugitivos apud magistratus, ICt.: si quis reum criminis, pro quo satis dedit, non exhibuerit, ICt.: duci iussit eum, qui ex commeatu sine commilitone redierat, quasi interfecisset quem non exhibuit (zur Stelle bringen konnte), Sen.: alqm passioni, Augustin. serm. 109, 3. – β) eine Sache jmdm. zur Besichtigung (damit er, wenn er sie als sein Eigentum erkannt hat, sein Recht durch Klage verfolgen könne) ein schriftl. Dokument zur Einsicht beibringen, vorzeigen, vorlegen, pallium, centonem, Petron.: gemmam, ICt.: rem ablatam exh. et deponere, ICt. – exhibe librarium illud legum vestrarum, Cic.: u. so exh. testamenti tabulas, Suet.: rationes, Plin. ep. u. ICt. – b) eine Sache od. Pers. aus seinem Besitze, aus seiner Gewalt ausliefern, aushändigen, ausantworten, herausgeben, verabfolgen lassen, bes. widerrechtlich Zurückgehaltenes, omnia alci integra, Cic. – servum, Cic.: uxorem, liberos, ICt. – agere ad exhibendum, auf Herausgabe klagen, ICt.: ad exhibendum formulam accipere, die Klageformel auf Herausgabe (deiner so lange gleichs. widerrechtlich zurückgehaltenen Geisteskinder), Plin. ep. 5, 10 (11), 1.
II) prägn., gleichsam heraus-, herhaltend, 1) zur Wahrnehmung, zur Erkenntnis bringen, a) zur sinnlichen Wahrnenmung darbieten, darstellen = zeigen, erscheinen-, vernehmen-, wahrnehmen-, erkennen lassen, vernehmbar-, wahrnehmbar, erkennbar machen, insigne atque etiam memorabile populi Romani oculis spectaculum exhibuit publicum funus Vergini Rufi, Plin. ep.: capiti demptā coronā exhibuit gemino praesignia tempora cornu, Ov.: exhibuit querulos ore gemente sonos, Ov.: exhibuit linguam paternam (die vermessene Sprache des Vaters), Ov.: notam linguae bacis oleaster amaris exhibet, Ov.: recidit... pondus et exhibuit iunctam cum viribus artem, Ov.: pruna nucibus insita faciem parentis sucumque adoptionis exhibent, Plin.: ubi calor a primo vere orsus aestatem quoque similem exhibet, Cels.: u. im Bilde, quorum virtus exhibet solidum decus, echten Glanz zeigt, Phaedr. – dea formam removit anilem Palladaque exhibuit, ließ die P. erscheinen = erschien als P., Ov. – m. dopp. Acc., v. Pers., se alci nudas (v. Göttinnen), Ov.: se adorandum adeuntibus, Suet. – b) zur Erkenntnis durch schriftliche od. mündliche Darstellung bringen, darstellen, vorführen, populo Romano philosophiam, Cic.: ex hac nota sapientem alci, Sen.
2) zur Wirklichkeit, zur Verwirklichung bringen, a) verwirklichen, betätigen, ausüben, erweisen, durch die Tat zeigen, beweisen, abgeben, α) abstr. Objj.: imperium, ausüben, Plaut., virtutem, ad quam cotidie praeceptis magistri erudiebantur, exhibere cupientes, Iustin.: vocis fidem, Phaedr.: u. so promissa exhibent fidem, verwirklichen ihr Wort = bewähren sich, Ov.: domino fidem et benevolentiam, Col.: alci humanitatem, Plin. ep.: moderationem clementiamque tum in administratione tum in victoria belli civilis admirabilem, Suet. – vicem tortoris, die Rolle eines Peinigers spielen, Cels.: vicem spodii, ersetzen, Plin. – β) eine Pers.: alci ministratorem, abgeben, Suet.: professum adversus Phocenses ducem, Iustin.: pertinacem inimicum, Val. Max.: non secretis disputationibus, sed rerum experimentis virum vere civilem, betätigen, Quint.: verb. qui pro auxilio bellum, pro fratre hostem exhibuit, Iustin. – u. se exh. m. Prädik.-Akk., sich erweisen, se admirabilem, Val. Max.: malle se tribunum omnibus exhibere, quam paucis advocatum, Plin. ep. – b) verursachen, bereiten, machen, α) mit Acc.: aliquanto minus difficultatis, Cels.: alci difficilem laborem, Col.: alci curam, Tibull. – bes. oft alci negotium (wie im Griech. πράγματα παρέχειν τινί), jmdm. Plage, Plackerei, Schererei, Mühe, Not machen, jmdm. zu schaffen machen, Plaut., Cic. u.a.: so auch ipse exhibes negotium tibi, qui etc., Plin. ep.: u. nimia omnia nimium exhibent negotium hominibus ex se, Plaut. – alci molestiam (= παρέχειν πόνον), jmdm. Beschwerde machen, beschwerlich, lästig fallen, Plaut. u. Cic.: exhibere mihi molestiam destiterunt, sie ließen mich ferner in Ruhe, Cic. – β) m. dopp. Acc.: vias tutas, sicher machen, Ov.: rem salvam, Plaut. 3) als Gabe, Leistung darbringen, darreichen, reichen, zukommen lassen, gewähren, liefern, stellen, geben, a) im allg.: librum, quem prioribus epistulis promiseram, exhibeo, Plin. ep.: actionem a te frequenter efflagitatam et a me saepe promissam exhibui tibi, Plin. ep.: exhibe (gestatte) liberam contionem vel Argis vel Lacedaemone, Liv. – toros, Ov.: cibum, potum, tectum, ICt.: vicariis suis epulas, Lact.: Palatinis ingentes dapes, Lampr.: convivia aestiva coloribus (nach den Farben), Lampr.: operi elephantos viginti quattuor, Spart. – b) auf Requisition liefern, stellen, operarios et artifices et plaustra omniaque, quaecunque sint fabricandis muneribus necessaria, Lact.: milites, Lact. – c) im Theater, auf der Arena geben, aufführen, leb. Wesen auftreten lassen, comoediam publicis spectaculis, Suet.: gladiatoria munera, pyrrhichas, quadrigarum certamina, Troiae lusum, Suet.: naumachiam, Suet.: Athenis mille ferarum venationem in stadio, Spart.: pyrrichas populo frequenter, Spart. – Africanas (afrikan. Panther), Plin. ep. u. Suet. – ad ferrum quadringentos senatores sescentosque equites Romanos, vor die Klinge liefern, Suet. – Thessalos equites, Suet. – adulescentulum Lucium (einen Zwerg), Suet.
4) (wie sustentare) in der Existenz erhalten, unterhalten (= ernähren), vitam misere, Iustin.: diu vitam stupri patientiā, Iustin. – parentes, uxorem, ICt.: nautas, ICt.: alqm alimentis, Iustin.: propriis sumptibus uxorem, ICt.: alqm benigne triduo, Vulg. – se, zB. si filius se possit exhibere, ICt.: dare athletae, unde se exhibeat, ICt. Vgl. Duker De Latinit. veter. ICt. p. 436. – / Die Form exibeo in den Handschrn. des Plautus, s. Brix Plaut. capt. 814.
-
128 alle
Adj. präd. und Adv. umg.1. (aufgebraucht) finished, all gone; mein Geld ist alle I’ve run out of money, I’m broke allg.; der Zucker ist alle we’ve etc. run out of sugar, there’s no sugar left allg.; alle machen finish allg.; allmählich alle werden run out; Dumme werden nie alle fools will never die out allg., Am. there’s a sucker born every minute2. (erschöpft) whacked, bushed3. jemanden alle machen umg. (ruinieren, fertig machen) finish s.o. off allg.; (umbringen) do s.o. in* * *all of them (Pl.); everybody (Pl.); everyone (Pl.); all (Pl.)* * *ạl|le(r, s) I ['alə]1. indef pron1) attr all; (bestimmte Menge, Anzahl) all the; (auf eine Person bezüglich = all sein) Geld, Liebe, Freunde, Erfahrungen all one'salle Kinder dieser Stadt — all the children in this town
die Eltern fuhren mit allen Kindern weg — the parents went off with all their children
im Geschäft war alles Brot ausverkauft — all the bread in the shop was sold out
alle meine Kinder — all ( of) my children
alle Anwesenden/Beteiligten/Betroffenen — all those present/taking part/affected
ohne allen Grund — without any reason, with no reason at all
See:→ auch all2) sing (substantivisch) everything; (inf = alle Menschen) everybody, everyonealles, was... — all or everything that...; everybody or everyone who...
alles Schöne — everything beautiful, all that is beautiful
"alles für das Baby/den Heimwerker" — "everything for (the) baby/the handyman"
(ich wünsche dir) alles Gute — (I wish you) all the best
das ist alles, das wäre alles — that's all, that's it (inf)
das ist alles andere als... — that's anything but...
er ist alles, nur kein Vertreter — he's anything but a salesman
das ist mir alles gleich — it's all the same to me
es hat alles keinen Sinn mehr — nothing makes sense any more, it has all become meaningless
was es nicht alles gibt! — well (now) I've seen everything!, well I never (inf)
3) pl (substantivisch) all; (= alle Menschen auch) everybody, everyoneich habe ( sie) alle verschenkt — I've given them all away, I've given all of them away
alle drei/diejenigen, die... — all three/(those) who...
sie kamen alle — they all came, all of them came
sie haben alle kein Geld mehr — none of them has any money left
redet nicht alle auf einmal! — don't all talk at once! (mit Zeit-, Maßangaben) usu pl every
alle fünf Minuten/halbe Stunde/fünf Meilen — every five minutes/half-hour/five miles
alle Jahre wieder — year after year
2. advSee:→ alleII ['alə]1. pronSee:→ alle(r, s)2. adv (inf)all gonedie Milch ist alle — the milk's all gone, there's no milk left
alle werden — to be finished; (Vorräte auch) to run out
* * *(every one (of a group) when taken together: They were all present; All men are equal.) all* * *al·le[ˈalə]▪ \alle sein to be all gone [or finished]der Kuchen ist \alle! the cake is all gone [or finished]etw \alle machen to finish sth off sepich bin ganz \alle I'm exhausted [or finished]al·le(r, s)[ˈalə, -lɐ, -ləs]er hat \alles Geld verloren he's lost all the money[ich wünsche dir] \alles Gute [I wish you] all the best\alle Anwesenden all those present\alle meine Freunde/Kinder all [of] my friends/childrenvor \allen Leuten in public, for all the world to see\alles Neue/Schöne/Wichtige everything [that's] [or all that's] new/beautiful/important\alles Übrige all the rest[wir/ihr/sie] \alle all of us/you/them, we/you/they allund damit sind \alle gemeint and that means everyonees kam zum Kampf \aller gegen \alle it turned into a free for allwir haben \alle kein Geld mehr none of us have any money leftich will euch \alle nie wieder sehen! I don't want to see any of you ever again!ihr seid \alle willkommen you're all welcome\alle auf einmal passen nicht durch die Tür everyone won't fit through the door at the same time\alle kamen gleichzeitig an everyone arrived at the same timewir kamen \alle rechtzeitig an we all arrived in timeredet nicht \alle auf einmal don't all speak at once\alle [davon] all of them, they allmir gefallen \alle [davon] I like all of them\alle beide/vier both/all fourihr habt \alle beide Recht you're both [or both of you are] rightich nehme \alle vier I'll take all four [of them]das sind aber viele Bücher, hast du sie \alle gelesen? that's a lot of books, have you read them all?▪ \alles everythingich habe ihr \alles erzählt I've told her everythingdas sagt schon \alles that says it alldas ist \alles that's everything [or all] [or fam it]das \alles all thatihr ist [das] \alles zu viel it's all too much for herwillst du das \alles essen? are you going eat everything [or all that] [or all of it]?\alles oder nichts all or nothingtrotz \allem in spite of everything [or of it all]über \alles above all [or everything] else\allem voran first and foremost\alles, was ich weiß, ist dass/warum/wer... all I know is that/why/who...▪ [das] \alles all [that]das ist doch \alles Unsinn! that's all nonsense!das geht dich doch \alles nichts an! that's nothing at all to do with you!was habt ihr im Urlaub so \alles gemacht? (fam) what did you get up to on holiday?wer war \alles da? who was there?\alles in \allem (insgesamt betrachtet) all in all\alles in \allem haben wir €1.000 ausgegeben [all] in all we spent €1,000▪ alles everyone, all of youso, nun aber \alles ab ins Bett! right, everyone [or all of you] off to bed now!bitte \alles aussteigen! all change, please!6. (bei Zeit und Maßangaben) every\alle fünf Minuten/drei Monate every five minutes/three months\alle Jahre wieder year after year\alle 14 Tage every other week7.▶ \alle für einen und einer für \alle all for one and one for allhast du sie noch \alle? are you mad? fam▶ \alles und jedes anything and everything; s.a. ein I. 2* * *Adjektiv; nicht attr1) (ugs.): (verbraucht, verkauft usw.)* * *alle adj präd und adv umg1. (aufgebraucht) finished, all gone;alle machen finish allg;allmählich alle werden run out;2. (erschöpft) whacked, bushed3.* * *Adjektiv; nicht attr1) (ugs.): (verbraucht, verkauft usw.)
См. также в других словарях:
Der Hof für die Pachteinnahme — Die aus mehr als 100 lebensgroßen Figuren bestehende Skulpturengruppe Hof für die Pachteinnahme (chin.:(chinesisch 收租院 Shouzuyuan; engl.: Rent Collection Courtyard) zählt zu den wichtigsten Werken der modernen chinesischen Kunstgeschichte… … Deutsch Wikipedia
Mühe — 1. Dein Müh und Sorg hilft gar nicht viel, wenn Gott der Herr nicht helfen will. Lat.: Esto laborator, Deus est tunc auxiliator. (Chaos, 455.) 2. Dem, der sein müh vnd arbeit spart, grosser gwin selten widerfart. Lat.: Absque labore graui, non… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Der Hungerpastor — ist ein Entwicklungsroman von Wilhelm Raabe, der ab November 1863 in den ersten zwölf Heften der „Deutschen Roman Zeitung“ vorabgedruckt und 1864 erstmals in Buchform im Verlag Otto Janke in Berlin erschienen ist. Geschildert wird der Werdegang… … Deutsch Wikipedia
Die schlimmen Buben in der Schule — Daten des Dramas Titel: Die schlimmen Buben in der Schule Gattung: Burleske Originalsprache: Deutsch Autor: Johann Nestroy Musik … Deutsch Wikipedia
Der Fall Kurilow — ist ein 1933 als „L affaire Courilof“ in Frankreich erschienener und 1995 zum ersten Mal ins Deutsche übersetzter Roman von Irène Némirovsky. Er schildert das Leben eines als Terrorist in der Zarenzeit tätigen Mannes, der ab 1917 ein Jahr für die … Deutsch Wikipedia
Mühe, die — Die Mühe, plur. inus. eine jede Anstrengung der Kräfte, so wohl des Körpers, als des Geistes. 1) Eigentlich. Sich viele Mühe machen oder geben, d.i. seine Kräfte sehr anstrengen. Sich viele Mühe um etwas geben, um es zu erlangen. Er gibt sich… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Der Kleine Prinz — (Originaltitel: Le Petit Prince) ist eine illustrierte Erzählung von Antoine de Saint Exupéry. Sie ist das bekannteste Werk des französischen Autors und erschien zuerst 1943 in New York, wo Saint Exupéry sich im Exil aufhielt. Nach Harenberg gilt … Deutsch Wikipedia
Der Kleine Vampir — ist der Titel einer Buchreihe der Kinderliteratur, die 1979 von Angela Sommer Bodenburg geschaffen wurde. Die Kinderbücher wurden über zwölf Millionen mal verkauft und in über 30 Sprachen übersetzt. Die Abenteuer des kleinen Vampirs wurden auch… … Deutsch Wikipedia
Der kleine Prinz — (Originaltitel: Le Petit Prince) ist eine vom Autor illustrierte Erzählung von Antoine de Saint Exupéry. Sie ist das bekannteste Werk des französischen Autors und erschien zuerst 1943 in New York, wo Saint Exupéry sich im Exil aufhielt. Nach… … Deutsch Wikipedia
Der kleine Vampir — ist der Titel einer Buchreihe, die 1979 von Angela Sommer Bodenburg geschaffen wurde. Die Kinderbücher wurden über zwölf Millionen mal verkauft und in über 30 Sprachen übersetzt. Die Abenteuer des kleinen Vampirs wurden auch in Form von… … Deutsch Wikipedia
Der Brandner Kaspar — ist eine literarische Figur aus einer Kurzgeschichte Franz von Kobells in altbairischer Mundart, die 1871 in den Fliegenden Blättern veröffentlicht wurde. Die Titelfigur Brandner Kaspar betrügt den Tod und ergaunert sich zusätzliche Lebensjahre,… … Deutsch Wikipedia