Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

de-albō

  • 1 albo

    albo, ātum, āre (albus), weiß machen, weiß färben, Prisc. perieg. 431; vgl. Prisc. 8, 30.

    lateinisch-deutsches > albo

  • 2 albo

    albo, āre - tr. - blanchir.

    Dictionarium latinogallicum > albo

  • 3 albo

    albo, ātum, āre (albus), weiß machen, weiß färben, Prisc. perieg. 431; vgl. Prisc. 8, 30.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > albo

  • 4 albo

    albo, āre. v. a. [id.], to make white:

    hoc albat gurgite nigras (lanas),

    Prisc. Perieg. 431.

    Lewis & Short latin dictionary > albo

  • 5 Albo dies notanda lapillo

    День, который следует отметить белым камешком.
    У древних римлян был обычай отмечать счастливый день белым камешком.
    Персий, "Сатиры", II, 1 - 2:
    Húnc, Macríne, diém numerá melióre lapíllo
    Quí tibi lábentís appónet cándidus ánnos.
    Нынешний день ты отметь, Макрин мой, камешком лучшим,
    День этот светлый тебе еще один год прибавляет.
    (Перевод Ф. Петровского)
    [ К этим стихам древний комментатор дает следующее пояснение: Критяне, утверждая, что жизнь состоит в радости, отмечали радостные дни белым камешком, а печальные черным; а затем, подсчитав камешки, видели, сколько дней в году было радостных, и только эти дни считали действительно прожитыми. - авт. ]
    Плиний, "Письма", VI, 11: O diem laetum notandum mihi candidissimo lapillo! "О, радостный день, который я должен отметить самым светлым камешком!"
    Albo dies notanda lapillo, как говорит Гораций [ Здесь ошибочно имеется в виду стихотворение XXXVI из первой книги "Од", где Гораций выражает эту мысль другими словами. Cressa ne careat pulchra dies nota. "Пусть будет отмечен прекрасный этот день белой метой" - счастливые дни отмечались также мелом. - авт. ]; день, который следует отметить белым камнем! - горячо объяснил старый смотритель собравшимся кругом него учителям: - да, нынешний вечер я почитаю лучшим днем моей жизни... (Б. М. Маркевич, Четверть века назад.)
    Школьный учитель сначала не опознал юного брадобрея, настолько тот изменился за десять лет; но, наконец, убедившись, что это его племянник, он сердечно обнял его и сказал приветливо: - Так это ты, Диего, любезный мой племянник? Итак, ты снова вернулся в родной город? Пришёл взглянуть на своих пенатов, и небо возвращает тебя семье целым и невредимым? О день, трижды и четырежды блаженный! Albo dies notanda lapillo. (Лесаж, Похождение Жиль Блаза из Сантильяны.)
    Узнав причину моего испуга, он устыдился своих необузданных восторгов и объяснил, что, упоминая о белом камне, подразумевал dies fasti [ присутственные дни (лат.) - авт. ] римлян, albo lapide notati. [ отмеченные белым камешком. - авт. ] (Тобайас Смоллетт, Приключения Родрика Рэндома.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Albo dies notanda lapillo

  • 6 albo-…

    prf L
    blanc

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > albo-…

  • 7 albo

    albare, albavi, albatus V TRANS

    Latin-English dictionary > albo

  • 8 Corvo quoque rarior albo

    Даже реже, чем белая ворона, реже белой вороны (ср. русск. "Белая ворона").
    Ювенал, "Сатиры", VII, 202:
    Félix ílle tamén corvó quoque rárior álbo. "Однако такой счастливец реже белой вороны".
    Ювенал, говоря о переменчивости человеческой судьбы, приводит пример Вентидия Басса, который, попав пленником в Рим во время Союзнической войны, из погонщика мулов достиг должности претора при диктаторе Цезаре, а в дальнейшем за успехи в военных действиях против парфян получил триумф.

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Corvo quoque rarior albo

  • 9 de-albō

        de-albō —, ātus, āre    [de + albus], to whiten, whitewash, plaster: columnas.

    Latin-English dictionary > de-albō

  • 10 День, который следует отметить белым камешком

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > День, который следует отметить белым камешком

  • 11 Отметить день белым камешком

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Отметить день белым камешком

  • 12 albus

    albus, a, um, adj. [cf. Umbr. alfu and Sab. alpus = white; alphos = white rash; O. H. Germ. Elbiz = a swan; to this have been referred also Alba Longa, Albunea, Alpes from their snowy summits (Paul. ex Fest. p. 4 Müll.), Albion from its chalky cliffs, Alpheios, and Albis = Elbe], white (properly dead white, not shining; e. g. hair, complexion, garments, etc., opp. ater, black that is without lustre; while candidus denotes a glistening, dazzling white, opp. niger, shining black.—Hence, trop., albus and ater, a symbol of good or ill fortune; on the other hand, candidus and niger of moral worth or unworthiness; cf. Doed. Syn. III. 193 sq.—So Serv. ad Verg. G. 3, 82: aliud est candidum, i. e. quādam nitenti luce perfusum esse; aliud album, quod pallori constat esse vicinum; cf. Verg. E. 7, 38: Candidior cycnis, hederā formosior albā, with id. ib. 3, 39: diffusos hederā vestit pallente corymbos; but this distinction is freq. disregarded by the poets).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    barba,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 15:

    corpus,

    id. Capt. 3, 4, 115:

    color albus praecipue decorus deo est, maxime in textili,

    Cic. Leg. 2, 18, 45: albus calculus, the small white stone used in voting, as a sign of acceding to the opinion of any one, or of the acquittal of one who is under accusation (opp. ater calculus;

    v. calculus).— Hence, trop.: alicui rei album calculum adicere,

    to allow, approve of, authorize, Plin. Ep. 1, 2, 5.—In Enn. an epithet of the sun and moon: sol, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 92 Vahl.): jubar Hyperionis, Enn. ap. Prisc. p. 658 P. (Ann. v. 547 ib.).—The following are examples of the opposition of albus and niger (instead of ater) as exceptions to the gen. rule; so always in Lucr. (who also uses albus and candidus or candens promiscuously), 2, 810; 822 sqq.; 731 sq.; 790; 767-771. Once in Cic.: quae alba sint, quae nigra dicere, Div. 2, 3; so Phaedr. 3, 15, 10; Ov. M. 2, 541; cf. with id. ib. 2, 534 and 535; also id. ib. 12, 403; 15, 46; id. H. 15, 37 al.:

    albi et nigri velleris,

    Vulg. Gen. 30, 35:

    non potes unum capillum album facere aut nigrum,

    ib. Matt. 5, 36.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pale, from sickness, terror, care, and the like:

    aquosus albo Corpore languor, of dropsical persons,

    Hor. C. 2, 2, 15:

    pallor,

    id. Epod. 7, 15:

    vivat et urbanis albus in officiis,

    pale from the cares of his public office, Mart. 1, 56 fin. et saep. —
    2.
    Of clothing, white: alba decent Cererem;

    vestes Cerealibus albas Sumite,

    Ov. F. 4, 619:

    vidit duos Angelos in albis,

    Vulg. Joan. 20, 12; ib. Apoc. 3, 4.—Hence, poet. transf. to the person, clothed in white, Hor. S. 1, 2, 36: pedibus qui venerat albis, who had come with white feet, i. e. marked with chalk, as for sale, Juv. 1, 111 (cf. gypsatus and also Plin. 35, 17, 58, §§ 199-201; Mayor ad 1. 1.).—
    3.
    Prov. phrases.
    a.
    Dentibus albis deridere, to deride one by laughing so as to show the teeth, for to deride much, Plaut. Ep. 3, 3, 48 (cf. id. Capt. 3, 1, 26).—
    b.
    Albus an ater sit, nescio or non curo, I know not, care not whether he is white or black, i. e. he is entirely indifferent to me:

    vide, quam te amārit is, qui albus aterve fueris ignorans, fratris filium praeteriit,

    Cic. Phil. 2, 16:

    unde illa scivit, ater an albus nascerer,

    Phaedr. 3, 15, 10; Cat. 93, 2; cf. Quint. 11, 1, 38.—
    c.
    Albo rete aliquid oppugnare, to attack or seize upon something with a white net, i. e. in a delicate, skilful manner:

    qui hic albo rete aliena oppugnant bona,

    Plaut. Pers. 1, 2, 22 (so the passage seems to be more simply explained than acc. to the opinion of Gron.: qui albo (by the register of the prætor) tamquam rete, which omission of the tamquam is a Horatian, but not a Plautinian idiom). —
    d.
    Albā lineā aliquid signare, to make a white line upon a white ground, i. e. to make no distinction: et amabat omnes, nam ut discrimen non facit... signat linea alba, Lucil. ap. Non. 282, 28 (where the common editions have neque before signare, which gives the expression a directly opposite sense): albā, ut dicitur, lineā sine curā discriminis convertebant, Gell. praef. 11.—
    * e.
    Alba avis, a white sparrow, for something rare, uncommon, strange:

    quasi avem albam videntur bene sentientem civem videre,

    Cic. Fam. 7, 28 (quasi novum quiddam; proverbium ex eo natum, quia rarae aves albae, Manut. ad h. 1.).—
    * f.
    Filius albae gallinae, fortune's favorite child, Juv. 13, 141, prob. an allusion to the miracle that happened to Livia in regard to a white hen, v. Plin. 15, 30, 40; Suet. Galb. 1 (Ruperti ad h. 1, refers this expression to the unfruitfulness of a white hen, and conpares Col. R. R. 8, 2, 7).—
    * g.
    Equis albis praecurrere aliquem, to excel, surpass one, Hor. S. 1, 7, 8 (the figure being drawn from the white horses attached to a triumphal chariot; cf. Suet. Ner. 25; id. Dom. 2).—
    II.
    Trop.
    A.
    Favorable, fortunate, propitious:

    simul alba nautis Stella refulsit,

    i. e. the twin-star Castor, favorable to sailors, Hor. C. 1, 12, 27:

    dies,

    Sil. 15, 53:

    sint omnia protinus alba,

    Pers. 1, 110.—
    B.
    Poet. and act., of the wind, making clear or bright, dispersing the clouds; hence, dry:

    Notus,

    Hor. C. 1, 7, 15 (as a transl. of the Gr. leukonotos):

    iapyx,

    id. ib. 3, 27, 19 (cf.:

    clarus aquilo,

    Verg. G. 1, 460).—Whence,
    III.
    album, i, n., whiteness.
    A.
    White color, white:

    maculis insignis et albo,

    Verg. G. 3, 56;

    sparsis pellibus albo,

    id. E. 2, 41:

    columnas polire albo,

    to make white, whiten, Liv. 40, 51.—Hence,
    2.
    Esp.,
    a.
    The white of the eye:

    oculorum,

    Cels. 2, 6; so id. 7, 7, n. 6 and 12.—
    b.
    The white of an egg:

    ovi,

    Cels. 6, 6, n. 7.—
    c.
    In Col. 6, 17, 7, a white spot on the eye, i. e. a disease of it, = albugo.—
    B.
    In the lang. of polit. life, a white tablet, on which any thing is inscribed (like leukôma in Gr.).
    1.
    The tablets on which the Pontifex Maximus registered the principal events of the year, the Annales maximi (v. annales): in album referre, to enter or record in, Cic. de Or. 2, 12, 52; Liv. 1, 32, 2.—
    2.
    The tablets of the prœtor, on which his edicts were written, and which were posted up in some public place, Paul. Sent. l. 1, t. 14.—Hence, sedere ad album, to be employed with the edicts of the prœtor, Sen. Ep. 48:

    se ad album transferre,

    Quint. 12, 3, 11 Spald.—
    3.
    Esp., a list of names, a register, e. g. Album senatorium, the tablet on which the names of the senators were enrolled, the roll, register, which, by the order of Augustus, was to be posted up annually in the senate-house, Diom. 55, 3, and Fragm. 137:

    aliquem albo senatorio eradere,

    Tac. A. 4, 42 fin. —Also, the list of the judges chosen by the quœstors:

    aliquem albo judicum eradere,

    Suet. Claud. 16; so id. Dom. 8.—And transf. to other catalogues of names:

    citharoedorum,

    Suet. Ner. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > albus

  • 13 albus

    albus, a, um (Stamm ALB, verwandt mit ἀλφός), glanzlos weiß (Ggstz. ater, glanzlos schwarz; hingegen candidus, glänzend weiß, Ggstz. niger, glänzend schwarz), I) adi.: a) übh.: color, Cic.: vinum (Ggstz. atrum, dunkelroter), Plaut.: corpus (Hautfarbe), Plaut.: pampinus, Lucil. fr.: opus (Weißstuck), Vitr.: tectorium, Gipsanguß, Zement, Col.: dentes, Verg.: equi, Schimmel, Liv. u. Hor.: bos, capra, Liv.: canis, Sen.: parma, der noch weiße (noch ohne Zälatur u. Bildnerei), Verg. – sulphureā Nar albus aquā, weiß schäumend, Verg. – v. Stoffen, lana, Varr.: v. Kleidern (bes. der Gottheiten), vestis, Ov. u. Curt.: tunica, Fest.: paludamentum (Ggstz. pal. pullum), Val. Max. – dah. poet. übtr. für »weiß gekleidet«, Hor. sat. 1, 2, 36: u. für »(mit Kreide) weiß bestrichen, beweißt«, nuper in hanc urbem pedibus qui venerat albis, wie neuangekommene Sklaven, die nackt mit weiß angestrichenen Füßen zum Verkauf ausgestellt wurden (also = als Sklave), Iuven, 1, 111. – Sprich w. Redensarten: albis dentibus deridere, so laut auflachend jmd. verspotten, daß die Zähne sichtbar werden = »gewaltig Verspotten«, Plaut. Epid. 429. – utrum albus an ater sit nescio u. utrum albus aterne od. an ater sit ignoro, ob er schwarz od. weiß ist, kümmert mich nicht, d.i. ich kenne ihn von Person weiter nicht, Catull. 93, 2. Cic. Phil. 2, 4. Quint. 11, 1, 38. Apul. apol. 16: u. so unde illa scivit, niger an albus nascerer? woher kannte sie mich so genau? Phaedr. 3, 15, 10. – albā lineā signare, s. līneaII, A, a. – equis praecurrere albis, auf weißen Rossen (wie beim Triumph) voranrennen = bei weitem übertreffen, Hor. sat. 1, 7, 8; vgl. Plaut. asin. 279. – alba avis, ein weißer, d.i. ein seltener Vogel, ein »Wundertier« (für etw. Seltenes), Cic. ep. 7, 28, 2. – albae gallinae filius, der Sohn einer weißen Henne = ein »Glückskind«, Iuven. 13, 141. – album calculum adicere alci rei = einer Sache seinen Beifall geben, Plin. ep. 1, 2, 5. – b) weiß = grauweiß, grau, barba, Plaut.: capilli, Tibull.: coma, Ov.: asinus, Quint.: plumbum, Zinn, Caes. – c) blaß, bleich, fahl von Krankheit, Schreck, Sorge usw., aquosus albo colore languor, von der Wassersucht, Hor.: albus ora pallor inficit, Hor.: urbanis albus in officiis (von Amtssorgen), Mart. – d) hell, licht, v. Gestirnen, sol, iubar, Enn. fr.: admisso Lucifer albus equo, Ov. – hell, rein = wolkenlos, luces, Mart. – übtr. sententiae quas optime Pollio Asinius albas vocabat, simplices apertae, Sen. rhet. – dah. meton. = hell-, heiter machend, notus ( λευκόνοτος), Hor.: Iapetus, Hor. – u. bildl. heiter = günstig, stella, Hor.: genius albus et ater, Hor.: per me sint omnia protinus alba, Pers. – / Arch. Genet. Sing. albei, Corp. inscr. Lat. 14, 3902, 4. – Compar. u. Superl. (vgl. Varr. LL. 8, 52 u. 75), albius est nive, Bed. mund. constit. tom. 1. p. 394: albissima lux Cassiod. var. 9, 3. – vulg. Nbf. alvus, Grom. vet. 306, 22 (lapis alva).

    II) subst., A) alba, ae, f., a) (sc. vestis) ein weißes Gewand, subserica, Valer. b. Treb. Poll. Claud. 14, 8: in albis (in Feierkleidern, Ggstz. in nigris), Vulg. Ioann. 20, 12; apoc. 3, 4. – b) (sc. gemma) eine weiße Perle, Lampr. Heliog. 21. § 3 u. 4. Capit. Maximin. iun. 1, 8. – B) album, ī, n., 1) das Weiße, a) die weiße Farbe, das Weiß, α) übh.: a nigro album etiam nullo monente distinguet, Sen. ep. 94, 19: alba discernere et atra non posse, Cic. Tusc. 5, 114: num nescio qui ille divinus, si oculis captus sit, possit quae alba sint, quae nigra dicere? Cic. de div. 2, 9. – β) als Färbestoff, columnas albo polire, mit Weiß (weißem Gips, Zement) abputzen, weißen, Liv.: album in vestimentum addere, Weiß auftragen, weiß (mit Kreide) anstreichen, Liv. Vgl. Drak. Liv. 4, 25, 13. – γ) von weißen Flecken auf dem Fell der Tiere, (bos) maculis insignis et albo, Weißschecke, Verg.: sparsis pellibus albo, mit weißgesprenkelten Fellen, Verg. – b) = albugo, der weiße Fleck im Auge (als Krankheit), album in oculo est, Col. 6, 17, 7. Pelagon. veterin. 30. – c) album oculi, das Weiße im Auge, Cels. 7, 7. no. 6: gew. album oculorum, Cels. 2, 6. § 8 u.a. – d) album ovi, das Weiße im Ei, Cels. u.a. – 2) eine gew. mit Gips übertünchte weiße Tafel (λεύκωμα), zur Aufzeichnung, bes. der öffentlichen Bekanntmachungen, multitudinem suorum in album indere, Lucil. sat. 26, 85: fastos circa forum in albo proposuit, Liv. 9, 46, 5. – Insbes.: a) die im Hause des Pontifex Maximus aufgestellte Tafel, auf der er die Ereignisse des Jahres aufzeichnete, die anales maximi, s. Cic. de or. 2, 52 u.s.: referre in album, Liv. 1, 32, 2. – b) album (praetoris), die Tafel für das vom Prätor bei seinem Amtsantritt verfaßte jährl. Edikt (mit den Aktions- u. Exzeptions-Formeln), Gaius inst. 4, 46. Ulp. dig. 2, 13, 1. § 1, u. für vorübergehende Verordnungen des Prätors, Paul. dig. 2, 1, 7 u. 9. – dah. ad album sedentes, die sich mit dem prätor. Edikt bekannt machen, d.i. die der Rechtsformeln Kundigen, die Rechtsgelehrten, Sen. ep. 48, 9: se ad album ac rubricas transferre, die buchstäbl. Kenntnis der Formeln der prätor. Edikte u. der Gesetze des bürgerl. Rechts als einzige Aufgabe des Rechtsgelehrten betrachten, Quint. 12, 3, 11. – alci ex albo iudicium reddere, nach dem prätor. Edikt Recht sprechen, Vell. 2, 28, 3. – c) mancherlei öffentliche »Listen od. Verzeichnisse«: α) album senatorium, das »Senatorenverzeichnis«, das seit Augustus öffentl. aufgestellt wurde u. aus dem die Ausgestoßenen od. Ausgetretenen sogleich gestrichen wurden, Tac. ann. 4, 42. – β) album (iudicum), die Liste der von den Quästoren gewählten Richter-De kurien, Suet. Claud. 16, 2. Sen. de ben. 3, 7, 6: ex albo iudex, Corp. inscr. Lat. 4, 1943: u. scherzh., non eras in albo, du standest nicht auf der Liste (der Richter), Plin. nat. hist. praef. § 6. – γ) album decurionum, Liste der Dekurionen in den Munizipien, Ulp. dig. 50, 3, 1 u. 2. Modest, dig. 50, 3, 10. – δ) album profitentium citharoedorum, das Verzeichnis der Citharöden, die öffentlich auftreten wollten, Suet. Ner. 21, 1.

    lateinisch-deutsches > albus

  • 14 albus

    albus, a, um (Stamm ALB, verwandt mit ἀλφός), glanzlos weiß (Ggstz. ater, glanzlos schwarz; hingegen candidus, glänzend weiß, Ggstz. niger, glänzend schwarz), I) adi.: a) übh.: color, Cic.: vinum (Ggstz. atrum, dunkelroter), Plaut.: corpus (Hautfarbe), Plaut.: pampinus, Lucil. fr.: opus (Weißstuck), Vitr.: tectorium, Gipsanguß, Zement, Col.: dentes, Verg.: equi, Schimmel, Liv. u. Hor.: bos, capra, Liv.: canis, Sen.: parma, der noch weiße (noch ohne Zälatur u. Bildnerei), Verg. – sulphureā Nar albus aquā, weiß schäumend, Verg. – v. Stoffen, lana, Varr.: v. Kleidern (bes. der Gottheiten), vestis, Ov. u. Curt.: tunica, Fest.: paludamentum (Ggstz. pal. pullum), Val. Max. – dah. poet. übtr. für »weiß gekleidet«, Hor. sat. 1, 2, 36: u. für »(mit Kreide) weiß bestrichen, beweißt«, nuper in hanc urbem pedibus qui venerat albis, wie neuangekommene Sklaven, die nackt mit weiß angestrichenen Füßen zum Verkauf ausgestellt wurden (also = als Sklave), Iuven, 1, 111. – Sprich w. Redensarten: albis dentibus deridere, so laut auflachend jmd. verspotten, daß die Zähne sichtbar werden = »gewaltig Verspotten«, Plaut. Epid. 429. – utrum albus an ater sit nescio u. utrum albus aterne od. an ater sit ignoro, ob er schwarz od. weiß ist, kümmert mich nicht, d.i. ich kenne ihn von Person weiter nicht, Catull. 93, 2. Cic. Phil. 2, 4. Quint. 11,
    ————
    1, 38. Apul. apol. 16: u. so unde illa scivit, niger an albus nascerer? woher kannte sie mich so genau? Phaedr. 3, 15, 10. – albā lineā signare, s. lineaII, A, a. – equis praecurrere albis, auf weißen Rossen (wie beim Triumph) voranrennen = bei weitem übertreffen, Hor. sat. 1, 7, 8; vgl. Plaut. asin. 279. – alba avis, ein weißer, d.i. ein seltener Vogel, ein »Wundertier« (für etw. Seltenes), Cic. ep. 7, 28, 2. – albae gallinae filius, der Sohn einer weißen Henne = ein »Glückskind«, Iuven. 13, 141. – album calculum adicere alci rei = einer Sache seinen Beifall geben, Plin. ep. 1, 2, 5. – b) weiß = grauweiß, grau, barba, Plaut.: capilli, Tibull.: coma, Ov.: asinus, Quint.: plumbum, Zinn, Caes. – c) blaß, bleich, fahl von Krankheit, Schreck, Sorge usw., aquosus albo colore languor, von der Wassersucht, Hor.: albus ora pallor inficit, Hor.: urbanis albus in officiis (von Amtssorgen), Mart. – d) hell, licht, v. Gestirnen, sol, iubar, Enn. fr.: admisso Lucifer albus equo, Ov. – hell, rein = wolkenlos, luces, Mart. – übtr. sententiae quas optime Pollio Asinius albas vocabat, simplices apertae, Sen. rhet. – dah. meton. = hell-, heiter machend, notus ( λευκόνοτος), Hor.: Iapetus, Hor. – u. bildl. heiter = günstig, stella, Hor.: genius albus et ater, Hor.: per me sint omnia protinus alba, Pers. – Arch. Genet. Sing. albei, Corp. inscr. Lat. 14, 3902, 4. – Compar. u. Superl. (vgl. Varr. LL. 8, 52 u. 75),
    ————
    albius est nive, Bed. mund. constit. tom. 1. p. 394: albissima lux Cassiod. var. 9, 3. – vulg. Nbf. alvus, Grom. vet. 306, 22 (lapis alva).
    II) subst., A) alba, ae, f., a) (sc. vestis) ein weißes Gewand, subserica, Valer. b. Treb. Poll. Claud. 14, 8: in albis (in Feierkleidern, Ggstz. in nigris), Vulg. Ioann. 20, 12; apoc. 3, 4. – b) (sc. gemma) eine weiße Perle, Lampr. Heliog. 21. § 3 u. 4. Capit. Maximin. iun. 1, 8. – B) album, ī, n., 1) das Weiße, a) die weiße Farbe, das Weiß, α) übh.: a nigro album etiam nullo monente distinguet, Sen. ep. 94, 19: alba discernere et atra non posse, Cic. Tusc. 5, 114: num nescio qui ille divinus, si oculis captus sit, possit quae alba sint, quae nigra dicere? Cic. de div. 2, 9. – β) als Färbestoff, columnas albo polire, mit Weiß (weißem Gips, Zement) abputzen, weißen, Liv.: album in vestimentum addere, Weiß auftragen, weiß (mit Kreide) anstreichen, Liv. Vgl. Drak. Liv. 4, 25, 13. – γ) von weißen Flecken auf dem Fell der Tiere, (bos) maculis insignis et albo, Weißschecke, Verg.: sparsis pellibus albo, mit weißgesprenkelten Fellen, Verg. – b) = albugo, der weiße Fleck im Auge (als Krankheit), album in oculo est, Col. 6, 17, 7. Pelagon. veterin. 30. – c) album oculi, das Weiße im Auge, Cels. 7, 7. no. 6: gew. album oculorum, Cels. 2, 6. § 8 u.a. – d) album ovi, das Weiße im Ei, Cels. u.a. – 2) eine gew. mit Gips übertünchte weiße Tafel
    ————
    (λεύκωμα), zur Aufzeichnung, bes. der öffentlichen Bekanntmachungen, multitudinem suorum in album indere, Lucil. sat. 26, 85: fastos circa forum in albo proposuit, Liv. 9, 46, 5. – Insbes.: a) die im Hause des Pontifex Maximus aufgestellte Tafel, auf der er die Ereignisse des Jahres aufzeichnete, die anales maximi, s. Cic. de or. 2, 52 u.s.: referre in album, Liv. 1, 32, 2. – b) album (praetoris), die Tafel für das vom Prätor bei seinem Amtsantritt verfaßte jährl. Edikt (mit den Aktions- u. Exzeptions-Formeln), Gaius inst. 4, 46. Ulp. dig. 2, 13, 1. § 1, u. für vorübergehende Verordnungen des Prätors, Paul. dig. 2, 1, 7 u. 9. – dah. ad album sedentes, die sich mit dem prätor. Edikt bekannt machen, d.i. die der Rechtsformeln Kundigen, die Rechtsgelehrten, Sen. ep. 48, 9: se ad album ac rubricas transferre, die buchstäbl. Kenntnis der Formeln der prätor. Edikte u. der Gesetze des bürgerl. Rechts als einzige Aufgabe des Rechtsgelehrten betrachten, Quint. 12, 3, 11. – alci ex albo iudicium reddere, nach dem prätor. Edikt Recht sprechen, Vell. 2, 28, 3. – c) mancherlei öffentliche »Listen od. Verzeichnisse«: α) album senatorium, das »Senatorenverzeichnis«, das seit Augustus öffentl. aufgestellt wurde u. aus dem die Ausgestoßenen od. Ausgetretenen sogleich gestrichen wurden, Tac. ann. 4, 42. – β) album (iudicum), die Liste der von den Quästoren gewählten Richter-De-
    ————
    kurien, Suet. Claud. 16, 2. Sen. de ben. 3, 7, 6: ex albo iudex, Corp. inscr. Lat. 4, 1943: u. scherzh., non eras in albo, du standest nicht auf der Liste (der Richter), Plin. nat. hist. praef. § 6. – γ) album decurionum, Liste der Dekurionen in den Munizipien, Ulp. dig. 50, 3, 1 u. 2. Modest, dig. 50, 3, 10. – δ) album profitentium citharoedorum, das Verzeichnis der Citharöden, die öffentlich auftreten wollten, Suet. Ner. 21, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > albus

  • 15 albus

    albus, alba, album [st2]1 [-] blanc, blanc pâle, blanc mat. [st2]2 [-] pâle, blême, effrayé, pâli. [st2]3 [-] pur, serein, clair, limpide. [st2]4 [-] heureux, favorable, propice.    - albae sententiae, Sen.: pensées limpides.    - albus calculus: caillou blanc (utilisé pour le vote, il indique que l'on approuve une décision ou que l'on blanchit un accusé).    - alicui rei album calculum adjicere: jeter (dans l'urne) un caillou blanc pour qqch, approuver qqch.    - lingua fuit damno: lingua faciente loquaci qui color albus erat, nunc est contrarius albo, Ov. M. 2: sa langue le perdit: à cause de cette langue loquace, sa couleur qui était blanche est maintenant le contraire du blanc.    - urbanis albus in officiis, Mart. 1, 56 fin: blême à cause des soucis de sa fonction publique.    - albus an ater sit, nescio: j'ignore s'il est blanc ou noir (= je ne le connais pas).    - albus an ater sit, non curo: qu'il soit blanc ou noir, cela m'est égal.    - alba avis: [un oiseau blanc] = un oiseau rare, une chose introuvable.    - alba et atra discernere: distinguer le blanc du noir.    - equis albis praecurrere aliquem, Hor. S. 1, 7, 8: surpasser de beaucoup qqn, devancer qqn à toute allure (allusion aux chevaux blancs du char triomphal).    - simul alba nautis stella refulsit, defluit saxis agitatus umor, Hor. C. 1, 12, 27: dès que [l'étoile blanche] = la bonne étoile a brillé aux yeux des marins, les flots agités tombent doucement du haut des rochers.
    * * *
    albus, alba, album [st2]1 [-] blanc, blanc pâle, blanc mat. [st2]2 [-] pâle, blême, effrayé, pâli. [st2]3 [-] pur, serein, clair, limpide. [st2]4 [-] heureux, favorable, propice.    - albae sententiae, Sen.: pensées limpides.    - albus calculus: caillou blanc (utilisé pour le vote, il indique que l'on approuve une décision ou que l'on blanchit un accusé).    - alicui rei album calculum adjicere: jeter (dans l'urne) un caillou blanc pour qqch, approuver qqch.    - lingua fuit damno: lingua faciente loquaci qui color albus erat, nunc est contrarius albo, Ov. M. 2: sa langue le perdit: à cause de cette langue loquace, sa couleur qui était blanche est maintenant le contraire du blanc.    - urbanis albus in officiis, Mart. 1, 56 fin: blême à cause des soucis de sa fonction publique.    - albus an ater sit, nescio: j'ignore s'il est blanc ou noir (= je ne le connais pas).    - albus an ater sit, non curo: qu'il soit blanc ou noir, cela m'est égal.    - alba avis: [un oiseau blanc] = un oiseau rare, une chose introuvable.    - alba et atra discernere: distinguer le blanc du noir.    - equis albis praecurrere aliquem, Hor. S. 1, 7, 8: surpasser de beaucoup qqn, devancer qqn à toute allure (allusion aux chevaux blancs du char triomphal).    - simul alba nautis stella refulsit, defluit saxis agitatus umor, Hor. C. 1, 12, 27: dès que [l'étoile blanche] = la bonne étoile a brillé aux yeux des marins, les flots agités tombent doucement du haut des rochers.
    * * *
        Albus, Adiectiuum. Blanc.
    \
        Album citharoedorum. Sueton. Le blanc où sont escripts les noms des joueurs de harpe.
    \
        Album iudicum. Suet. Le blanc où sont escripts les noms des juges.
    \
        Album iudicum, per metaphoram. Plinius, Non eras in hoc albo. Tu n'estois pas du nombre.
    \
        Mittere in album iudicum. Senec. Mettre au nombre, ou faire estre du nombre des juges.
    \
        Albo senatorio eradere aliquem. Cornel. Tacit. Effacer et oster du nombre des senateurs.
    \
        Albus, pro Pallido, et per metaphoram pro Anxio et solicito. Mart. Pasle, Qui est en grand soing et soulci.
    \
        Albus an ater sis, nescio. Cic. Je ne scay qui tu es, Je ne te congnoy en facon du monde, Je ne scay si tu es blanc ou noir.
    \
        Album, absolute positum. Virgil. Blancheur.
    \
        Album oculi. Celsus. Le blanc de l'oeil.
    \
        Album oui. Plin. Le blanc d'un oeuf, Aubun d'oeuf, La glaire.
    \
        Quadrigae albae. Plin. Chariot mené par quatre chevauls blancs.
    \
        Alba senecta. Propert. Blanche vieillesse.

    Dictionarium latinogallicum > albus

  • 16 album

    ī n. [ albus ]
    1) белый цвет, нечто белое
    a. ovi CC, PMяичный белок
    a. oculi CC — глазной белок, но
    a. in oculo Colбельмо
    3) «альбум», белая таблица (покрытая белым гипсом доска, на которой верховный жрец вёл летопись annales maximi) C
    a. praetoris G, Digпреторский альбум (доска, на которую заносились преторские распоряжения)
    ad a. sedentes Senзаконоведы
    4) именной (утверждённый) список, перечень (senatorium T; judicum Su, Sen)

    Латинско-русский словарь > album

  • 17 polio [1]

    1. polio, īvī, ītum, īre (lino), feilen, glätten, abputzen, polieren, I) eig.: A) im allg.: gemmas, ebur, marmora, ligna, Plin.: linum in filo, als Garn noch glätten, Plin.: pulvinar Indo dente, Catull.: frontes (libelli) pumice, Ov.: rogum asciā, Cic.: politus dens, glatter, Mart.: ligo, abgenutzte, Mart. – B) insbes.: a) mit weißem Mörtel od. Gips abputzen, abtünchen, abweißen, anstreichen, villam eleganter opere tectorio, Varro: cellas columbarum albo tectorio, Colum.: columnas albo, Liv.: politae columnae, Cic. – b) Kleider glänzend machen, appretieren, vom Walker, vestes, Plin.: vestimenta, ICt.: Partiz. subst., polientēs, ium, m., die Walker, Appreteure, Plin. 8, 192. – II) übtr. a) wohl zubereiten, wohl einrichten, kultivieren, agros, Enn. fr.: fundus culturā politus, Varro. – b) geistig glätten, feilen, verfeinern, opus limā, Quint.: orationem, Cic.: mores, abschleifen, Petron. – / Synkop. Imperf., polibant, Verg. Aen. 8, 436. – polītus als PAdi. s. bes.

    lateinisch-deutsches > polio [1]

  • 18 insignis

    insignis, e [in + signum] [st2]1 [-] qui a un signe particulier, reconnaissable à. [st2]2 [-] qui se reconnaît, remarquable, insigne, singulier, remarquable, extraordinaire, illustre, célèbre.    - uxores auro et purpurâ insignes, Liv.: épouses reconnaissables à l'or et à la pourpre.    - maculis insignis et albo (= maculis albis), Virg. G. 3, 56: marqué de taches blanches.    - insignis ad deformitatem puer, Cic. Leg. 3, 8, 19: enfant disgracié par la nature.    - insignes libidinum, Tert. Pall. 4: fameux par leurs débauches.    - insignis totâ cantabitur urbe, Hor. S. 2, 1, 46: il deviendra la fable de toute la ville.    - insigne odium in aliquem, Cic. Att. 14, 13, B, 3: haine acharnée contre qqn.
    * * *
    insignis, e [in + signum] [st2]1 [-] qui a un signe particulier, reconnaissable à. [st2]2 [-] qui se reconnaît, remarquable, insigne, singulier, remarquable, extraordinaire, illustre, célèbre.    - uxores auro et purpurâ insignes, Liv.: épouses reconnaissables à l'or et à la pourpre.    - maculis insignis et albo (= maculis albis), Virg. G. 3, 56: marqué de taches blanches.    - insignis ad deformitatem puer, Cic. Leg. 3, 8, 19: enfant disgracié par la nature.    - insignes libidinum, Tert. Pall. 4: fameux par leurs débauches.    - insignis totâ cantabitur urbe, Hor. S. 2, 1, 46: il deviendra la fable de toute la ville.    - insigne odium in aliquem, Cic. Att. 14, 13, B, 3: haine acharnée contre qqn.
    * * *
        Insignis, et hoc insigne, a Signo deriuatur. Qui est marqué à fin qu'on le puisse recongnoistre entre les autres.
    \
        Insignis, per translationem. Qui est congneu entre touts les autres, à cause de quelque marque ou tache de bonté ou mauvaistié qui est en luy, Renommé pour sa bonté ou mauvaistié, beaulté ou laideur, vaillance ou couardise, etc. Insigne, Notable.
    \
        Insignis ad deformitatem. Cic. Moult laid et difforme, Richement laid et fort difforme.
    \
        Res insignis ad decus et ad gloriam. Cic. Chose grande et insigne ou notable pour avoir loz et honneur.
    \
        Insignis auro et purpura. Liu. Bien accoustré d'or et de pourpre, et plus congneu ou apparent pour ce.
    \
        Genere insignis. Cic. De noble race.
    \
        Cum aliquo insigni indicio meae erga te beneuolentiae. Cic. Apparent.
    \
        Ne in ipsum quidem Clodium, meum insigne odium fuit vnquam. Cic. Notoire et apparent.
    \
        Insigne atque illustre periurium. Cicero. Notoire, Evident et manifeste.
    \
        Clara et insignis virtus viri alicuius posteris. Cic. Dont ceulx qui viennent apres luy font grand estime.
    \
        Vitium insigne. Cic. Grand et notoire.
    \
        Iam diu causam quaerebat senex quamobrem insigne aliquid faceret. Terent. Quelque grand cas dont il fust memoire puis apres.

    Dictionarium latinogallicum > insignis

  • 19 rete

    rēte, is, n. (abl. sing. -e; qqf. -i) [st2]1 [-] filet, rets (pour la pêche et la chasse), lacs; toile (d'araignée). [st2]2 [-] Prop. Lucr. piège, séduction.    - autres formes: retis, is, m. f. -- rētĭum, ĭi, n. (gr. δίκτυον] -- rētĭa, ae, f.    - quae nimis apparent retia, vitat avis, Ov. R. A. 516: l'oiseau évite les filets qui sont trop visibles.    - qui albo rete aliena oppugnant bona, Plaut.: qui se servent du rôle des procès comme filet pour s'emparer du bien d'autrui (= qui savent soustraire fort habilement le bien d'autrui).    - rete jaculum, Plaut.: filet de pêcheur, épervier.    - in retes meas incidere, Charis.: tomber dans mon piège. - voir hors site rete.
    * * *
    rēte, is, n. (abl. sing. -e; qqf. -i) [st2]1 [-] filet, rets (pour la pêche et la chasse), lacs; toile (d'araignée). [st2]2 [-] Prop. Lucr. piège, séduction.    - autres formes: retis, is, m. f. -- rētĭum, ĭi, n. (gr. δίκτυον] -- rētĭa, ae, f.    - quae nimis apparent retia, vitat avis, Ov. R. A. 516: l'oiseau évite les filets qui sont trop visibles.    - qui albo rete aliena oppugnant bona, Plaut.: qui se servent du rôle des procès comme filet pour s'emparer du bien d'autrui (= qui savent soustraire fort habilement le bien d'autrui).    - rete jaculum, Plaut.: filet de pêcheur, épervier.    - in retes meas incidere, Charis.: tomber dans mon piège. - voir hors site rete.
    * * *
        Rete, retis, n. g. Plaut. Une rets à pescher, ou à prendre oiseaux, ou bestes sauvages, Un filé.
    \
        Rara retia. Virgil. Qui ont les mailles grandes.
    \
        Pandere retia. Plin. Tendre les rets.
    \
        Retia summittere alicui. Plin. Luy baisser les rets, et le laisser evader ou eschapper ou passer. Vide SVBMITTO.
    \
        Distincta maculis retia tendere. Ouid. Rets lacees par mailles.
    \
        Texere retia. Cic. Lacer les rets, Faire des rets.

    Dictionarium latinogallicum > rete

  • 20 album

    album, i, n. [st2]1 [-] le blanc, la couleur blanche, la partie blanche. [st2]2 [-] tablettes, tableau blanc, tableau d'affichage (sur lequel on pouvait exposer au public les édits du préteur). [st2]3 [-] album, liste, catalogue, rôle, registre; édit du préteur.    - oculorum album: le blanc des yeux.    - ovi album: le blanc de l'oeuf.    - sedere ad album, Sen. Ep. 48: s'occuper des édits du préteur, s'occuper des formules du droit, être jurisconsulte.    - album senatorium: la liste des sénateurs.    - aliquem albo senatorio eradere, Tac. A. 4, 42 fin: rayer qqn de la liste des sénateurs.    - aliquem albo judicum eradere, Suet. Claud. 16: rayer qqn de la liste des juges (choisis par le préteur)

    Dictionarium latinogallicum > album

См. также в других словарях:

  • ALBO, JOSEPH — (15th century), Jewish philosopher in Christian Spain. Albo participated in the famous Jewish Christian disputation at tortosa and San Mateo (1413–14) as a representative of the Jewish community of Daroca and wrote a theological philosophical… …   Encyclopedia of Judaism

  • albo... albo — {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 7}} wyrażenie nieciągłe łączące zdania równorzędne bądź części zdań o takiej samej funkcji składniowej; zapowiada wyliczanie, wyraża możliwą wymienność członów, zapowiada wybór jednego elementu : {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Albo Germán Suárez — Albo Germán Suarez Nacimiento …   Wikipedia Español

  • albo — {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 7}} łączy zdania współrzędne lub równorzędne części zdań, zapowiada ich wzajemną wymienność lub wykluczanie, wyłączanie się; wyraz wskazujący na alternatywę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Słuchał radia albo… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Albo — ist der Name folgender Personen: Albo von Passau (auch Albono; † 1177), von 1165 bis 1169 Bischof von Passau Josef Albo (* um 1380, † um 1444), jüdischer Religionsphilosoph in Spanien Siehe auch: Edfu, Stadt in Oberägypten (koptisch Atbo) …   Deutsch Wikipedia

  • albo — albo, ba (Del lat. albus). 1. adj. blanco. U. m. en leng. poét.) 2. f. amanecer2. 3. Primera luz del día antes de salir el Sol. 4. Último de los cuartos en que para los centinelas se dividía la noche. 5. Vestidura o túnica de lienzo blanco que… …   Diccionario de la lengua española

  • Albo Panchina d'Oro — ( en. Golden Bench) is an annual title awarded to the best Italian football (soccer) coach of the Serie A season.Albo Panchina d’Argento ( en. Silver Bench were award to best Serie C1 coach for winning promotion.References …   Wikipedia

  • albo — s.m. [dal lat. album, neutro sost. dell agg. albus bianco ]. 1. [tavola per l affissione di avvisi al pubblico] ▶◀ bacheca, quadro, tabella. 2. (giur.) [pubblico registro nel quale sono iscritti gli abilitati a una professione: a. dei… …   Enciclopedia Italiana

  • Albo [1] — Albo, 1) Gerichtsbezirk des schwedischen Läns Christianstad, darin Andrarum, das älteste (seit 1637) u. größte Alaunwerk SGothlands; 2) Voigtei u. Gerichtsbezirk im schwedischen Län Kronoberg …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Albo [2] — Albo, Jos., jüdischer Gelehrter, st. 1430 zu Soria in Castilien; schr.: Ikkarim, von den 3 Grundwahrheiten des Judenthums, deutsch von Schlesinger, Frkf. 1838–41 …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Albo — Albo, gelehrter Jude aus Soria in Spanien, wohnte der Disputation von Tortosa (Febr. 1413 bis Mai 1414) bei, welche der Proselyt Hieronymus a sancta Fide, früher Rabbi, durch den Gegenpapst Benedict XIII. veranstaltet hatte. A. gab später ein… …   Herders Conversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»