Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

creditum

  • 21 infitior

    infĭtĭor ( infĭc-), ātus, 1, v. dep. a. [infitiae], not to confess, to contradict, deny, disown.
    I.
    In gen.:

    omnia infitiatur ea, quae dudum confessa est mihi,

    Plaut. Cist. 4, 1, 9:

    cum id posset infitiari, repente confessus est,

    Cic. Cat. 3, 5, 11:

    verum,

    id. Part. Or. 14:

    neque infitiandi ratio, neque defendendi facultas,

    id. Verr. 2, 4, 47:

    resistere aut infitiando aut definiendo,

    id. Part. Or. 29, 102:

    notitiam alicujus,

    Ov. P. 4, 6, 42:

    fama factis infitianda tuis,

    to be refuted by thy deeds, id. H. 9, 4:

    Varro Sophocleo non infitiande Cothurno,

    whom the tragic Muse need not disown, Mart. 5, 30, 1.—
    II.
    In partic., to deny any thing promised or received: infitiari creditum fraudare, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.:

    quid si infitiatur, quid si omnino non debetur?

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10:

    depositum,

    Juv. 13, 60:

    praedas,

    to withhold the promised booty, Flor. 1, 22, 2:

    pretium,

    Ov. M. 11, 205: adversus infitiantem in duplum agimus, one who denies a claim, Gai. Inst. 4, 10; 171.

    Lewis & Short latin dictionary > infitior

  • 22 insolubilis

    I.
    Lit.:

    vinculum,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6, § 24:

    colligatio,

    id. ib. § 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    That cannot be paid:

    beneticium, creditum insolubile est,

    Sen. Ben. 4, 12, 1.—
    B.
    That cannot be refuted, incontestable:

    signum,

    Quint. 5, 9, 3.—
    C.
    That cannot be destroyed:

    aeternitas,

    App. Asclep. p. 100, 37.— Adv.: insŏlūbĭlĭter, indissolubly:

    vinciri,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6; Aug. Civ. Dei, 21, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > insolubilis

  • 23 insolubiliter

    I.
    Lit.:

    vinculum,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6, § 24:

    colligatio,

    id. ib. § 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    That cannot be paid:

    beneticium, creditum insolubile est,

    Sen. Ben. 4, 12, 1.—
    B.
    That cannot be refuted, incontestable:

    signum,

    Quint. 5, 9, 3.—
    C.
    That cannot be destroyed:

    aeternitas,

    App. Asclep. p. 100, 37.— Adv.: insŏlūbĭlĭter, indissolubly:

    vinciri,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6; Aug. Civ. Dei, 21, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > insolubiliter

  • 24 numerus

    nŭmĕrus, i, m. [Gr. nemô, to distribute; cf.: numa, nemus, nummus], a number.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    illi octo cursus septem efficiunt distinctos intervallis sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. Macr. Somn. Scip. 1, 6:

    duo hi numeri,

    Cic. Rep. 6, 12, 12:

    consummare perfectissimum numerum, quem novem novies multiplicata componunt,

    Sen. Ep. 58:

    numerumque referri Jussit,

    that their number should be counted, Verg. E. 6, 85; cf.: numerus argenteorum facilior usui est, the counting, reckoning. Tac. G. 5 fin.: sed neque quam multae species, nec nomina quae sint Est numerus;

    neque enim numero conprendere refert,

    cannot be counted, Verg. G. 2, 104:

    eorumque nummorum vis et potestas non in numero erat, sed in pondere,

    Gai. Inst. 1, 122.—
    B.
    In partic.
    1.
    A certain collective quantity, a body, number of persons or things: tunc deinceps proximi cujusque collegii... in sortem coicerentur, quoad is numerus effectus esset, quem ad numerum in provincias mitti oporteret, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:

    haec in Aeduorum finibus recensebantur numerusque inibatur,

    Caes. B. G. 7, 76; Liv. 38, 22:

    eum clavum, quia rarae per ea tempora litterae erant, notam numeri annorum fuisse ferunt,

    Liv. 7, 3:

    Pompilius ad pristinum numerum duo augures addidit,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    haec enim sunt tria numero,

    in number, altogether, id. de Or. 2, 28, 121:

    classis mille numero navium,

    id. Verr. 2, 1, 18, § 48:

    oppida sua omnia, numero ad duodecim, incendunt,

    Caes. B. G. 1, 5:

    ad duorum milium numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus,

    id. B. C. 3, 53: reliqui omnes, numero quadraginta, interfecti, Sall [p. 1226] J. 53, 4; cf. id. ib. 93, 8:

    cum magnus piratarum numerus deesset,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    ad eorum numerum,

    to the full number of them, id. ib. 2, 5, 28, § 73; id. Q. Fr. 2, 13; Caes. B. G. 5, 20:

    si naves suum numerum haberent,

    Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    supra numerum,

    superfluous, Suet. Ner. 15; id. Claud. 25:

    magnus numerus frumenti,

    a great quantity, Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176; cf. id. Planc. 26, 64; Caes. B. C. 2, 18:

    vini,

    Cic. Phil. 2, 28, 66; so without an adj., like the Engl. number, for a great number:

    est (in eādem provinciā) numerus civium Romanorum atque hominum honestissimorum,

    id. Font. 5, 13 (1, 3):

    plures numero tuti,

    Tac. A. 14, 49 fin.:

    sed illos Defendit numerus,

    Juv. 2, 46; cf. Verg. E. 7, 52:

    latet in numero virtus,

    Sil. 1, 323.—
    2.
    In plur.: numeri, the mathematics, astronomy:

    ut a sacerdotibus barbaris numeros et caelestia acciperet,

    Cic. Fin. 5, 29, 87:

    Thales hoc etiam numeris inquirit et astris,

    Sid. 15, 79:

    numerisque sequentibus astra,

    Stat. Th. 4, 411. —Rarely in sing., Claud. Cons. Mall. 130.—
    3.
    In milit. lang., a division of the army, a troop, band (post-Aug.):

    sparsi per provinciam numeri,

    Tac. Agr. 18; cf.:

    plena urbs exercitu insolito: multi ad hoc numeri e Germaniā ac Britanniā,

    id. H. 1, 6:

    nondum distributi in numeros erant,

    Plin. Ep. 10, 29 (38), 2:

    revocare ad officium numeros,

    Suet. Vesp. 6:

    militares numeri,

    cohorts, Amm. 14, 7, 19:

    in numeris esse,

    to be enrolled, Dig. 29, 1, 43; cf. ib. 29, 1, 38; Claud. Epith. Pall. et Celer. 86; Inscr. Grut. 1096. —
    4.
    Like the Gr. arithmos, a mere number, opp. to quality, worth:

    nos numerus sumus et fruges consumere nati,

    we are mere numbers, ciphers, Hor. Ep. 1, 2, 27; cf. Juv. 2, 46 supra.—
    5.
    In gram., a number (singular, plural, dual), Varr. L. L. 9, § 65 sq. Müll.; Quint. 1, 4, 27; 1, 5, 42; 47; 1, 6, 25 et saep. —
    C.
    Transf., poet., dice (marked with numbers):

    seu ludet numerosque manu jactabit eburnos,

    Ov. A. A. 2, 203:

    et modo tres jactet numeros,

    id. ib. 3, 355; cf. Suet. Tib. 14, 2.—
    II.
    Trop., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category (cf.:

    nomen, locus, in loco, in vicem): me adscribe talem (i. e. talium) in numerum,

    Cic. Phil. 2, 13, 33:

    in illo antiquorum hominum numero reponi,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 210:

    in deorum numero haberi,

    id. N. D. 3, 19, 48:

    reponere,

    id. ib. 3, 3, 21:

    referre,

    id. ib. 3, 1, 12:

    numero beatorum aliquem eximere,

    Hor. C, 2, 2, 18:

    si quo in numero illud, quod per similitudinem affertur, et quo in loco illud, cujus causā affertur, haberi conveniat, ostendetur,

    Cic. Inv. 2, 50, 151; id. Verr. 2, 2, 54, § 134:

    ex hoc numero hunc esse,

    id. Arch. 7, 16:

    parentis numero alicui esse,

    id. Div. in Caecil. 19, 61 sq.:

    in hostium numero habere aliquem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    ducere in numero hostium,

    id. ib. 6, 32:

    hujus originis apud veteres numerus erat exilis,

    Amm. 23, 6, 35: in numero esse, to be of the number of, to be reckoned among, to be any thing, Lucr. 5, 180:

    Q. Aelius Tubero fuit illo tempore nullo in oratorum numero,

    Cic. Brut. 31, 117:

    sine actione summus orator esse in numero nullo potest,

    id. de Or. 3, 56, 213:

    quo sunt in numero Curiosolites, etc.,

    Caes. B. G. 7, 75, 4; 3, 7, 2; Nep. Att. 1, 4:

    quo in numero ego sum,

    Cic. Fam. 13, 23, 1; Caes. B. C. 2, 44, 3; 3, 53, 2:

    qui in eo numero fuisset,

    Cic. Phil. 2, 11, 25; id. Fl. 4, 9; id. Fam. 7, 6, 1:

    quo in numero hi quoque fuerunt,

    Liv. 39, 36 fin.Without in:

    ut civium numero simus,

    Liv. 4, 4, 12; 7, 30, 19; 30, 42, 9; 4, 56, 11;

    36, 35, 9: aliquem hostium numero habere,

    Caes. B. G. 6, 6, 3; id. B. C. 3, 82, 3; id. B. G. 6, 21, 2:

    qui hostium numero non sunt,

    Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Brut. 20, 78:

    aliquo numero esse,

    to be of some repute, id. Fam. 1, 10; Caes. B. G. 6, 13, 1; cf. Cic. Or. 62, 208; id. de Or. 3, 9, 33:

    Bambalio quidam, homo nullo numero,

    of no account, Cic. Phil. 3, 6, 16:

    numerum aliquem obtinere,

    id. Brut. 47, 175.—
    B.
    A part of a whole, member, category:

    omnes numeros virtutis continet,

    Cic. Fin. 3, 7, 24:

    varium et elegans omni fere numero poëma,

    id. Ac. 1, 3, 9:

    mundus perfectus expletusque omnibus suis numeris atque partibus,

    id. N. D. 2, 13, 37:

    animalia imperfecta suisque Trunca vident numeris,

    Ov. M. 1, 427; 7, 126:

    quid omnibus numeris praestantius?

    Quint. 10, 1, 91:

    liber numeris omnibus absolutus,

    Plin. Ep. 9, 38; cf. of the days of the month: luna alternis mensibus XXX. implebit numeros, alternis vero detrahet singulos, Plin. 18, 32, 75, § 325.—Hence, omnium numerorum esse, to be complete, perfect, Petr. 68:

    puer omnium numerūm,

    id. ib. 63. And, on the contrary:

    deesse numeris suis,

    to be deficient, Ov. Am. 3, 8, 11.—
    C.
    Order:

    quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, Digerit in numerum,

    Verg. A. 3, 446.—
    D.
    An office, duty, part:

    ad numeros exige quidque suos,

    Ov. R. Am. 372:

    Veneri numeros eripere suos,

    id. H. 4, 88; id. Am. 3, 7, 18; cf. id. ib. 3, 7, 26:

    verae numeros modosque ediscere vitae,

    Hor. Ep. 2, 2, 143.—
    E.
    Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers:

    in numerum exsultant,

    Lucr. 2, 631:

    in musicis numeri, et voces et modi, etc.,

    Cic. de Or. 1, 42, 187; Quint. 9, 4, 126:

    histrio si paulum se movet extra numerum,

    Cic. Par. 3, 2, 26; Quint. 12, 2, 12:

    sit igitur hoc cognitum, in solutis etiam verbis inesse numeros,

    Cic. Or. 56, 190:

    Isocrates verbis solutis numeros primus adjunxit,

    id. ib. 52, 174:

    in solutā oratione... modum tamen et numerum quendam oportere servari,

    id. Brut. 8, 32:

    multum interest, utrum numerosa sit, id est similis numerorum, an plane e numeris constet oratio,

    id. Or. 65, 220:

    redigere omnes fere in quadrum numerumque sententias,

    id. ib. 61, 208.—Hence, quamvis nil extra numerum fecisse modumque Curas, nothing out of measure, improper, Hor. Ep. 1, 18, 59.—
    2.
    A measure, number, in poetry:

    nam cum sint numeri plures, iambum et trochaeum frequentem segregat ab oratore Aristoteles,

    Cic. de Or. 3, 47, 182; id. Or. 64, 215:

    numeris nectere verba,

    Ov. P. 4, 2, 30; 4, 2, 5:

    numeros memini, si verba tenerem,

    i. e. the tune, Verg. E. 9, 45:

    numerisque fertur Lege solutis,

    Hor. C. 4, 2, 11.—
    3.
    A verse, in gen. ( poet.):

    arma gravi numero violentaque bella parabam Edere,

    i. e. verses in heroic metre, Ov. Am. 1, 1, 1:

    impares,

    i. e. elegiac verses, id. ib. 3, 1, 37.—Hence, nŭmĕrō (abl.), adverb., lit., measured according to number or time, i. e. precisely, exactly, just (only ante-class.; freq. in Plautus; not found in Ter. or Lucr.).
    A.
    Just, precisely, at the right time, on the instant: numero mihi in mentem fuit. Plaut. Am. 1, 1, 25: neminem vidi, qui numero sciret, quod scitu est opus, Naev. ap. Fest. p. 170 Müll.—
    B.
    Quickly, rapidly, soon:

    numero significat cito,

    Non. 352, 16 sq.:

    (apes) si quando displicatae sunt, cymbalis et plausibus numero reducunt in locum unum,

    Varr. R. R. 3, 16, 7. —With nimis: perfalsum et abs te creditum numero nimis, too quickly, too soon, Afran. ap. Paul. ex Fest. p. 170 Müll.: numquam nimis numero quemquam vidi facere, quam facto est opus, Turp. ap. Non. 352, 20.—
    2.
    In a bad sense, too quickly, too hastily, too soon:

    Menaechme, numero huc advenis ad prandium: Nunc opsonatu redeo,

    Plaut. Men. 2, 2, 13:

    numero dicis,

    id. Cas. 3, 5, 28; id. Mil. 5, 1, 6:

    o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui, hinc exemplum ut pingeretis?

    why have you died too soon? id. Poen. 5, 4, 102; Afran. ap. Non. 352, 26; id. ap. Paul. ex Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > numerus

  • 25 posco

    posco, pŏposci, 3 (old perf. peposci, Val. Antias ap. Gell. 7, 9, 9), v. inch. a. [for porc-scere; Sanscr. root parkh- prakh-, to ask; cf.: precor, procus, procax], to ask for urgently; to beg, demand, request, desire (syn.: flagito, postulo, peto).
    I.
    In gen., constr. usually with aliquid, aliquem ( sibi): aliquid ab aliquo; also with a double acc., with ut, with inf., or with acc. and inf., or wholly absol.:

    poscere est secundum Varronem, quotiens aliquid pro merito nostro deposcimus: petere vero est cum aliquid humiliter et cum precibus postulamus,

    Serv. Verg. A. 9, 194.
    (α).
    With acc.:

    posco atque adeo flagito crimen,

    Cic. Planc. 19, 48; cf. id. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    argentum,

    id. ib. 2, 4, 20, § 44;

    2, 3, 34, § 78: pugnam,

    Liv. 2, 45, 6: nec mi aurum posco, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 200 Vahl.):

    si quid poscam,

    Plaut. Aul. 2, 5, 10:

    pulvinos,

    Cic. de Or. 1, 7, 29; id. Planc. 19, 48:

    vades poposcit,

    id. Rep. 2, 36, 61; cf.:

    audaciae partes Roscii sibi poposcerunt,

    Cic. Rosc. Am. 13, 35:

    peccatis veniam poscentem (preceded by postulare),

    Hor. S. 1, 3, 75.—
    (β).
    With ab:

    fac, ut audeat Tibi credere omnia, abs te petere et poscere,

    Ter. Heaut. 5, 1, 53: diem a praetore peposcit, Val. Antias ap. Gell. 7, 9, 9:

    abs te litteras,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36; 2, 2, 47, § 117:

    tutorem ab aliquo,

    Suet. Aug. 94:

    bibere a me poscis,

    Vulg. Joann. 4, 9.—
    (γ).
    With a double acc.:

    parentes pretium pro sepulturā liberum poscere,

    Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7:

    magistratum nummos,

    id. ib. 2, 1, 17, §

    44: aliquem causam disserendi,

    id. Tusc. 3, 3, 7:

    claves portarum magistratus,

    Liv. 27, 24, 8:

    non ita creditum Poscis Quintilium deos,

    Hor. C. 1, 24, 12:

    cur me in decursu lampada poscis?

    Pers. 6, 61:

    poscenti vos rationem,

    Vulg. 1 Pet. 3, 15.—Hence, pass.: poscor aliquid, I am asked for something, something is asked or demanded of me ( poet. and in post-class. prose):

    gravidae posceris exta bovis,

    they ask you for the entrails, Ov. F. 4, 670; cf.:

    poscor meum Laelapa,

    they demand of me my Lœlaps, id. M. 7, 771:

    nec tantum segetes alimentaque debita dives Poscebatur humus,

    id. ib. 1, 138:

    quod rationem pecuniae posceretur,

    Gell. 4, 18, 12; to be called upon or invoked to inspire a poet or to sing:

    aversus Apollo Poscitur invitā verba pigenda lyrā,

    Prop. 4 (5), 1, 76 (better reading poscis ab); cf. absol. Palilia poscor: Non poscor frustra;

    si favet alma Pales,

    Ov. F. 4, 721; so,

    poscimur Aonides,

    Ov. M. 5, 333:

    poscimur,

    Hor. C. 1, 32, 1.—
    (δ).
    With ut:

    poscimus, ut cenes civiliter,

    Juv. 5, 112:

    poscimus ut sit, etc.,

    id. 7, 71; Tac. H. 2, 39: poposcit, ut haec ipsa quaestio diligentius tractaretur, Aug. Civ. Dei, 2, 21.—
    (ε).
    With inf. or acc. and inf. ( poet. and in post-Aug. prose):

    poscat sibi fabula credit,

    Hor. A. P. 339; cf.:

    immolare Fauno, Seu poscat agnā sive malit haedo,

    id. C. 1, 4, 12:

    esse sacerdotes delubraque vestra tueri Poscimus,

    Ov. M. 8, 708:

    contraque occurrere poscunt,

    Val. Fl. 4, 194; Pers. 1, 128; Claud. in Eutr. 1, 151.—In prose:

    ego vero te etiam morari posco inter voluptates,

    Sen. Contr. 1, 8; Arn. 7, p. 254. So, too, perh. (acc. to Stephanus's conjecture):

    vos fallere poscunt,

    Rutil. Lup. Fig. 2, 19, p. 181 Frotsch.—
    (ζ).
    Ellipt.:

    poscunt majoribus poculis, sc. bibere,

    they challenge to drink from larger goblets, Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66.—
    (η).
    Absol., to beg, be a beggar:

    improbus es, cum poscis, ait. Sed pensio clamat, posce,

    Juv. 9, 63 sq. —
    B.
    Of inanimate and abstract subjects, to demand, require, need:

    quod res poscere videbatur,

    Caes. B. G. 7, 1:

    cum usus poscit,

    id. ib. 4, 2: quod negotium poscebat, Sail J. 56, 1; 70, 3; Quint. 11, 3, 162 et saep.—
    II.
    In partic.
    A.
    To demand for punishment, to ask the surrender of: accusant [p. 1403] ii, quos populus poscit, Cic. Rosc. Am. 5, 13; cf.:

    hujus tantae cladis auctor Annibal poscitur,

    Flor. 2, 6, 7:

    nec poscitur auctor,

    Sil. 2, 44:

    poscendum poenae juvenem jubebat,

    id. 1, 677; so Liv. 9, 26.—
    B.
    In gen., to call one (ante-class. and poet.):

    clamore hominem posco,

    Plaut. Curc. 5, 3, 5:

    gemitu Alciden,

    Sen. Herc. Oet. 1887.— Pass.: ego poscor Olympo ( dat. of agent), Olympus calls me, summons me to the combat, Verg. A. 8, 533:

    poscimur,

    Ov. M. 2, 144.—
    2.
    In partic., to call upon, invoke:

    supplex tua numina posco,

    Verg. A. 1, 666.—
    C.
    In selling.
    1.
    To ask, demand for a thing, to offer at a price:

    tanti quanti poscit, vin' tanti illam emi?

    Plaut. Merc. 2, 4, 22: pro reliquis (libris) idem pretium poposcit, Varr. ap. Lact. 1, 6, 10.—
    2.
    To ask, bid, offer a price for a thing:

    agite licemini. Qui cenā poscit? ecqui poscit prandio?

    Plaut. Stich. 1, 3, 68; id. Merc. 2, 3, 101; Plin. 35, 10, 36, § 88.—
    D.
    To demand one's hand, ask in marriage:

    eam si jubes, frater, tibi me poscere, poscam,

    Plaut. Aul. 2, 1, 38:

    filiam tuam mihi uxorem posco,

    id. ib. 2, 2, 42:

    tibi permittam, posce, duce,

    id. Trin. 2, 2, 103:

    sine dote posco tuam sororem filio,

    id. ib. 2, 4, 98:

    tuam sororem uxorem alicui,

    id. ib. 2, 4, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > posco

  • 26 recito

    rĕ-cĭto, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    In the best prose, a publicist's t. t., to read out, recite a document, statement, report, etc., in public proceedings:

    alicujus testimonium,

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 23; cf.:

    testimonia tabulasve,

    Quint. 7, 10, 13:

    litteras in concione,

    Cic. Att. 8, 9, 2:

    litteras in senatu,

    id. Fam. 10, 12, 1; Caes. B. C. 1, 1; Sall. C. 34, 3; cf. Cic. Fam. 10, 16, 1; 12, 25, 1; Caes. B. G. 7, 48:

    edictum,

    Cic. Quint. 29, 89; id. Verr. 2, 3, 10, § 26:

    orationem,

    id. Planc. 30, 74:

    nolo cetera recitare,

    id. ib.:

    epistulam meam,

    id. Sull. 24, 67:

    quid ego nunc hic Chlori testimonium recitem?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 23:

    rogationem suam populo,

    Quint. 10, 5, 13:

    testamentum,

    id. 9, 2, 35:

    recitet ex codice,

    Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; so,

    responsum ex scripto,

    Liv. 23, 11:

    de tabulis publicis,

    Cic. Fl. 17, 40:

    auctionem populi Romani de legis scripto,

    id. Agr. 2, 18, 48:

    elogium de testamento,

    id. Clu. 48, 135.—

    Of persons: testamento si recitatus heres esset pupillus Cornelius,

    Cic. Caecin. 19, 54; so,

    heres,

    Plin. 7, 52, 53, § 177:

    aliquem praeterire in recitando senatu,

    in the list of senators, Cic. Dom. 32, 84; so,

    senatum,

    Liv. 29, 37: aut recitatis in actione, aut nominatis testibus, by reading over the witnesses (i. e. their testimony) or by simply naming them, Quint. 5, 7, 25; v. Spald. ad h. l. —
    II.
    In gen., to read out, recite any thing in public (freq. since the Aug. per., after which it became customary to recite one's own works before audiences; cf.: pronuntio, declamo): To. At clare recitato. Do. Tace, dum perlego, Plaut. Pers. 4, 3, 30:

    postquam recitasti quod erat cerae creditum,

    id. ib. 4, 3, 59:

    in medio, qui Scripta foro recitent, sunt multi,

    Hor. S. 1, 4, 75; cf. id. ib. 1, 4, 23; id. Ep. 1, 19, 42; 2, 1, 223; Ov. Tr. 4, 10, 45; id. P. 3, 5, 39; Juv. 8, 126; 3, 9; Plin. Ep. 7, 17, 1; 1, 5, 4; 1, 13; 2, 10, 6 et saep. al.—With dat.:

    nec recitem cuiquam nisi amicis,

    Hor. S. 1, 4, 73:

    Quinctilio si quid recitares,

    id. A. P. 438:

    nec illi... verba ultra suppeditavere quam ut sacramentum recitaret,

    Tac. H. 4, 59.—
    B.
    To repeat from memory, say by heart, recite:

    quin etiam recitare, si qua meminerunt, cogendi sunt (phrenetici),

    Cels. 3, 18, 39; Mart. 9, 83, 4. —
    C.
    Of prayers, to say, offer (eccl. Lat.):

    orationes,

    Vulg. Tob. 3, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > recito

  • 27 sors

    sors, tis (nom. sortis, Plaut. Cas. 2, 6, 28; abl. sorti. C. I. L. 198, 54; 200, 16; Plaut. Cas. 2, 7, 5; Liv. 4, 37, 6; 28, 45, 11; 29, 20, 4; cf. Neue, Formenl. 1, 241; but sorti is dat., Verg. G. 4, 165 Forbig. ad loc.; Sil. 7, 3, 65), f. [2. sero; cf.: fors, fero], any thing used to determine chances.
    I.
    Lit., a lot:

    aut populna sors aut abiegna,

    Plaut. Cas. 2, 6, 32:

    coniciam sortes in sitellam,

    id. ib. 2, 5, 34 sq.:

    tot in hydriam sortes conicerentur,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    ponere in sitellam,

    Liv. 41, 18, 8;

    and simply conicere,

    Plaut. Cas. 2, 6, 34 sq.; Cic. Lig. 7, 21:

    deicere,

    Caes. B. C. 1, 6 fin.; Verg. A. 5, 490; cf.:

    cum dejecta in id sors esset,

    lots were cast for it, Liv. 21, 42:

    miscere,

    Cic. Div. 2, 41, 86:

    ducere,

    id. ib. 2, 41, 86; id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

    cum de consularibus mea prima sors exisset,

    id. Att. 1, 19, 3:

    ut cujusque sors exciderat,

    Liv. 21, 42, 3:

    sortem in sitellam latam,

    id. 41, 18, 8 Weissenb.:

    et Caere sortes extenuatas (creditum est), as an omen of ill,

    id. 21, 62, 5 and 8:

    sortes suā sponte adtenuatas,

    id. 22, 1, 11.—Of chances or tickets in a lottery, Suet. Aug. 75 fin.; Lampr. Heliog. 21 fin.
    II.
    Transf.
    A.
    Abstr., a casting or drawing of lots, decision by lot, lot:

    quaestor quem sors dedit,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11:

    res revocatur ad sortem,

    id. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    sorti sum victus,

    Plaut. Cas. 2, 7, 5:

    ei sorte provincia Sicilia obvenit,

    Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17; cf.:

    cui Sicilia provincia sorte evenisset,

    Liv. 29, 20;

    for which: cui ea provincia sorti evenit,

    id. 4, 37, 6:

    Q. Caecilio sorte evenit, ut in Bruttiis adversum Hannibalem bellum gereret,

    id. 28, 45, 11:

    sorte ductus,

    Cic. Rep. 1, 34, 51; Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 2, 201:

    sorte ducti e primoribus civitatis unus et viginti,

    Tac. A. 1, 54; 13, 29: sorte in provinciam proficisci, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:

    sorte agros legionibus assignare, Brut. ib., 11, 20, 3 et saep.: de se ter sortibus consultum dicebat,

    Caes. B. G. 1, 53 fin.:

    jubet extra sortem Theomnastum renuntiari,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    extra sortem agrum Campanum dividere,

    Suet. Caes. 20. —
    B.
    A lot, share, the duty assigned by lot, esp. of the prætors, who divided by lot the duties of their office:

    praetores, Q. Fulvius Flaccus urbanam, M. Valerius Laevinus peregrinam sortem in juris dictione habuit,

    Liv. 23, 30, 18; 22, 35, 5; cf.:

    urbana, peregrina (sc. sors),

    id. 27, 36, 10; 28, 10, 9 al.:

    urbana et peregrina (provinciae), quae duorum ante sors fuerat,

    id. 25, 3, 2; 24, 44, 2; [p. 1733] cf. id. 35, 41, 6:

    comitia suae sortis esse,

    i.e. had by lot been assigned to him, id. 35, 6, 2;

    hence, numquam ex urbe afuit nisi sorte,

    i.e. on official duty, Cic. Planc. 27, 67.—
    C.
    In gen., an oracular response (which was often written on a little tablet or lot), a prophecy (cf. responsum):

    cum (Spartiatae) oraculum ab Jove Dodonaeo petivissent legatique illud, in quo inerant sortes, collocavissent: simia et sortis ipsas et cetera quae erant ad sortem parata, disturbavit,

    Cic. Div. 1, 34, 76:

    ut interpres egeat interprete et sors ipsa ad sortis referenda sit,

    id. ib. 2, 56, 115:

    Italiam Lyciae jussere capessere sortes,

    i.e. the oracles of the Lycian Apollo, Verg. A. 4, 346; 4, 377; so,

    Phoebeae,

    Ov. M. 3, 130:

    faticinae,

    id. ib. 15, 436:

    sacrae,

    id. ib. 1, 368;

    11, 412: edita oraculo,

    Curt. 3, 1, 16; 5, 4, 11; 6, 9, 18; Val. Max. 1, 6, 3:

    neque responsa sortium ulli alii committere ausus,

    Liv. 1, 56: conjecturam postulat, ut se edoceret, Quo sese vertant tantae sortes somniūm, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 64 Vahl.).—
    2.
    In partic., oracular sayings, verses, or sentences at the opening of a book, selected for the purpose:

    sortes Vergilii or Vergilianae,

    Lampr. Alex. Sev. 14, 5; Spart. Had. 2, 8:

    sacrae,

    Tib. 1, 3, 11:

    sanctorum,

    Isid. Orig. 8, 9, 28:

    sortes tollere,

    Tib. 1. 1.:

    ducere,

    Juv. 6, 583:

    de paginis poëtae cujusdam sortem consulere,

    Aug. Conf. 4, 3:

    de paginis evangelicis sortes legere,

    id. Ep. 119.—
    D.
    In gen., like the Engl. lot, for fate, destiny, chance, fortune, condition, share, part (esp. freq. after the Aug. per.; cf.

    fors, casus, fortuna): nescia mens hominum fati sortisque futurae,

    Verg. A. 10, 501:

    ferrea sors vitae,

    Ov. Tr. 5, 3, 28:

    vires ultra sortemque senectae,

    Verg. A. 6, 114:

    iniqua,

    id. ib. 6, 332; Liv. 38, 23:

    qui fit, ut nemo, quam sibi sortem Seu ratio dederit seu fors objecerit, illa Contentus vivat,

    Hor. S. 1, 1, 1:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem,

    id. C. 2, 10, 14:

    sors mea fuit irrequieta,

    Ov. M. 2, 386:

    sors querenda, Non celanda foret,

    id. ib. 3, 551:

    aliena,

    Liv. 21, 43, 2:

    sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    to whose lot, Verg. G. 4, 165; Sil. 7, 368:

    homines ultimae sortis,

    Suet. Aug. 19; cf.: non tuae sortis juvenem, of your rank or condition, Hor. C. 4, 11, 22:

    sors tua mortalis,

    Ov. M. 2, 56:

    nec cedit nisi sorte mihi,

    id. ib. 5, 529:

    dilectos inter sors prima sodales,

    id. Tr. 4, 5, 1:

    huic sortem concede priorem,

    id. A. A. 1, 581:

    quattuor ille quidem juvenes totidemque crearat Femineae sortis,

    i. e. of the female sex, id. M. 6, 680; so,

    feminea,

    id. ib. 13, 651:

    altera,

    id. ib. 9, 676; cf. id. ib. 3, 329:

    Saturni sors ego prima fui,

    i. e. the first child, id. F. 6, 30:

    suae sortis oblitus,

    Curt. 3, 2, 11:

    ultima,

    id. 9, 2, 6:

    nec pars nec sors in sermone isto,

    Vulg. Act. 8, 21.—With gen.:

    cujus mali sors incidit Remis,

    Hirt. B. G. 8, 12, 3:

    incommodi,

    id. ib. 8, 1 fin.:

    nobis quoniam prima animi ingenique negata sors est, secundam ac mediam teneamus,

    Liv. 22, 29, 9:

    puer post avi mortem in nullam sortem bonorum natus (opp. omnium heredi bonorum),

    to no share of the property, id. 1, 34, 3:

    praedae mala sors,

    Ov. M. 13, 485:

    utrius vitae sortem legant,

    Just. 1, 6, 6:

    servitutis,

    id. 6, 5, 1.—
    2.
    In partic., in mercant. lang. (prop. fortune, money; hence), capital bearing interest, principal:

    et sors et fenus,

    Plaut. Most. 3, 1, 122; 5, 2, 38; 3, 1, 34; 3, 1, 64; 3, 1, 70; 3, 1, 84; Ter. Ad. 2, 2, 35; Cic. Att. 6, 1, 3; Liv. 6, 14; 6, 15; Plin. praef. § 23; Mart. 5, 42, 3; Dig. 33, 2, 24; Inscr. Orell. 4405; cf. Varr. L. L. 6, § 65, and id. ib. 5, § 183 Müll.—
    E.
    A rank, class, order (late Lat.):

    ex turbā imae sortis,

    Amm. 14, 6, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > sors

  • 28 stolidus

    stŏlĭdus, a, um, adj. [root star-; Gr. stereos, firm; cf. stultus; v. Corss. Ausspr. 2, 155 sq.].
    I.
    Unmovable; and hence, slow, coarse, uncultivated, rude (class.; cf.: fatuus, insipiens, stupidus, stultus, insulsus).—
    B.
    Lit.: stolidum genus Aeacidarum Bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 187 Vahl.):

    nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt,

    id. ib. 2, 56, 116 (Ann. v. 109 id.).—
    II.
    Dull, senseless, slow of mind, obtuse, stupid, stolid:

    mī stolido,

    Plaut. Capt. 3, 4, 123:

    stulti, stolidi, fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    quid, stolide, clamas?

    id. Aul. 3, 2, 1; id. Ep. 3, 3, 40; id. Bacch. 3, 6, 19:

    vix tandem sensi stolidus,

    Ter. And. 3, 1, 12: indocti stolidique, * Hor. Ep. 2, 1, 184: Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. ap. Gell. 18, 4, 4 (H. 4, 35 Dietsch):

    dux ipse inter stolidissimos,

    Liv. 22, 28, 9:

    o vatum stolidissime, falleris,

    Ov. M. 13, 774.—Of the Stoics, Lucr. 1, 641; 1, 1068.—
    B.
    Transf., of things:

    nihil est stultius neque stolidius,

    Plaut. Trin. 1, 2, 162; cf.:

    nullum est hoc stolidius saxum,

    id. Mil. 4, 2, 33:

    aures (Midae),

    Ov. M. 11, 175; cf.

    barba (Jovis),

    Pers. 2, 28:

    vires,

    Liv. 28, 21, 10: hujus generis causarum alia sunt quieta, nihil agentia, stolida quodammodo, i. e, inert, inoperative, * Cic. Top. 15, 59:

    stolida impudensque postulatio,

    Liv. 21, 20:

    fiducia,

    id. 34, 46, 8:

    superbia,

    id. 45, 3:

    audacia,

    Tac. H. 4, 15:

    procacitas,

    Mart. 1, 42, 19.—Hence, adv.: stŏlĭdē, stupidly, stolidly.
    I.
    Lit.:

    id non promissum magis stolide quam stolide creditum,

    Liv. 25, 19; 7, 5:

    laetus,

    id. 7, 10; 27, 17; cf. Tac. A. 1, 3; Just. 2, 3:

    stolide castra subgressus,

    Sall. H. 4, 67 Dietsch.— Comp., Amm. 19, 5, 2.—
    II.
    Transf., of things:

    stolide tument pulmonea (mala),

    Plin. 15, 14, 15, § 52.

    Lewis & Short latin dictionary > stolidus

  • 29 teneo

    tĕnĕo, tĕnŭi, tentum, 2 ( perf. subj. tetinerim, Pac. ap. Non. 178, 15:

    tetinerit,

    Att. ib. 178, 12:

    tetinisse,

    Pac. ib. 178, 11; fut. perf. tetinero, acc. to Fest. p. 252 Müll. Another collat. form of the perf. tenivi, acc. to Charis. p. 220 P.; Diom. pp. 363 and 369 ib.), v. a. and n. [root ten-, tan-; Gr. tanumai, teinô; Sanscr. tanomi, to stretch, spread; this root appears in many derived meanings; cf. Lat.: tendo, tenuis, tener, tenor, tenus].
    I.
    Act., to hold, keep, have in the hand, in the mouth, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Eu. Porrige bracchium, prehende: jam tenes? Cha. Teneo. Eu. Tene, Plaut. Merc. 5, 2, 42; cf.

    argentum,

    id. Pers. 3, 3, 9:

    cum pyxidem teneret in manu,

    Cic. Cael. 26, 63;

    for which: aliquid manu,

    Quint. 10, 7, 31; Ov. M. 11, 560; id. A. A. 1, 320; Hor. Ep. 1, 19, 34:

    aliquid dextrā,

    Ov. F. 1, 99:

    digitis,

    id. ib. 2, 102; id. M. 9, 86; 9, 522:

    lacertis,

    id. ib. 2, 100 al.:

    radicem ore,

    Cic. Div. 2, 68, 141:

    cibum ore,

    Phaedr. 1, 4, 6;

    for which: decoctum diu in ore,

    Plin. 25, 13, 105, § 166:

    aliquem in sinu,

    Ov. H. 3, 114;

    for which: aliquem sinu,

    id. ib. 13, 157:

    flabellulum,

    Ter. Eun. 3, 5, 50:

    facem,

    Verg. A. 6, 224:

    telum,

    Liv. 2, 19. — Prov.: manu tenere aliquid, to seize, grasp, or comprehend a thing which is palpable or evident: aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias: leges, quātenus manu tenere possunt;

    philosophi, quātenus ratione et intellegentiā,

    Cic. Off. 3, 17, 68; cf.:

    cum res non conjecturā, sed oculis ac manibus teneretur,

    id. Clu. 7, 20. —
    2.
    In partic.
    a.
    With the accessory idea of possession, to hold, i. e. to be master of, have in one ' s power, possess, etc. (syn.:

    possideo, habeo): multa hereditatibus, multa emptionibus, multa dotibus tenebantur sine injuriā,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    quae tenuit dives Achaemenes,

    Hor. C. 2, 12, 21:

    Evander qui multis ante tempestatibus tenuerat loca,

    Liv. 1, 5:

    provinciam a praedonibus liberam,

    Cic. Imp. Pomp. 11, 32:

    colles praesidiis,

    Caes. B. C. 3, 43:

    Formiarum moenia et Lirim,

    Hor. C. 3, 17, 8:

    tenente Caesare terras,

    id. ib. 3, 14, 15:

    rem publicam,

    Cic. Mur. 39, 83; id. Sest. 19, 44:

    summam imperii,

    Caes. B. G. 3, 22:

    equitum centurias,

    Cic. Fam. 11, 16, 3:

    alterum cornu,

    to command, Nep. Pelop. 4, 3:

    provincias aliaque omnia,

    Sall. C. 39, 2: scenam, to have sole possession of. [p. 1854] rule over, Suet. Tit. 7. —

    Of the possession of the object of affection: te tenet,

    Tib. 1, 6, 35; 2, 6, 52; Verg. E. 1, 32; Ov. H. 2, 103 Ruhnk.; 15, 88; id. Am. 3, 7, 3; Phaedr. 2, 2, 4.—In colloq. lang., teneo te, I have you once more, of again seeing the beloved person:

    teneone te, Antiphila, maxime animo exoptata meo?

    Ter. Heaut. 2, 4, 27 Ruhnk.; Sen. Ben. 7, 4; Ov. H. 18, 183; cf.:

    et comitem Aenean juxta natumque tenebat Ingrediens,

    Verg. A. 8, 308.—Also like our I have you (fast, bound, etc.):

    teneo te, inquam, nam ista Academiae est propria sententia,

    Cic. Ac. 2, 48, 148; id. Quint. 20, 63.— Absol.: qui tenent (sc. rem publicam), who are in possession of the State, of public affairs:

    qui tenent, qui potiuntur,

    Cic. Att. 7, 12, 3; 2, 18, 1. —
    b.
    With the accessory idea of firmness, persistence, to hold fast, occupy; to watch, guard, defend; to maintain, retain a thing:

    legio locum non tenuit atque in proximum collem se recepit,

    Caes. B. C. 1, 44:

    montes teneri,

    id. B. G. 3, 2:

    haec noctu firmis praesidiis tenebantur,

    id. ib. 7, 69:

    Capitolia celsa tenebat,

    Verg. A. 8, 653:

    quo teneam Protea nodo?

    Hor. Ep. 1, 1, 90:

    te neque intra Claustra tenebo,

    id. C. 3, 11, 44; cf.:

    in manicis et Compedibus saevo te sub custode tenebo,

    id. Ep. 1, 16, 77: laqueis (se) sensit teneri... fugam frustra tentabat;

    at illam Lenta tenet radix exsultantemque coërcet,

    Ov. M. 11, 74 sq.; 1, 535:

    Athenae tuae sempiternam in arce oleam tenere potuerunt,

    Cic. Leg. 1, 1, 2:

    agri qui diu aquam tenent,

    Pall. Apr. 2, 4:

    classem ibi tenebat,

    Liv. 31, 46, 8: secundissimo vento cursum tenere, to hold or keep one ' s course, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.:

    vento intermisso cursum non tenuit,

    Caes. B. G. 5, 8; 4, 28; so,

    cursum,

    Cic. Planc. 21, 52; id. Rep. 1, 2, 3 fin.; Quint. 4, 3, 13:

    quo iter,

    Verg. A. 1, 370; Plin. Ep. 6, 16, 10:

    (lunam) fingunt cursus viam sub sole tenere,

    Lucr. 5, 714:

    tenuit tamen vestigia Bucar,

    Liv. 29, 32, 6.—
    c.
    With the accessory idea of reaching the object aimed at, to reach, attain a place:

    montes effuso cursu Sabini petebant et pauci tenuere,

    Liv. 1, 37, 4:

    regionem,

    id. 30, 25, 11:

    Tenum,

    id. 36, 21, 1:

    terram,

    id. 37, 16, 4; 37, 11, 5; 37, 13, 4;

    26, 29, 4: Hesperiam,

    Ov. F. 1, 498:

    portus,

    id. H. 18, 198; Tac. Agr. 38 fin.:

    cum quibus (navibus) Cythnum insulam tenuit,

    id. H. 2, 9.—
    d.
    With the accessory idea of movement impeded, to hold fast, hold back, hinder, restrain, detain, check, control, stay, etc.:

    naves, quae vento tenebantur,

    Caes. B. G. 4, 22:

    quid hic agatur, scire poteris ex eo, qui litteras attulit, quem diutius tenui, quia, etc.,

    Cic. Att. 11, 3, 1:

    si id te non tenet, advola,

    id. Fam. 16, 19:

    septimum jam diem Corcyrae tenebamur,

    id. ib. 16, 7 init.:

    Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit,

    Liv. 24, 20, 7:

    non tenebo te pluribus,

    Cic. Fam. 11, 16, 3; cf. absol.:

    ne diutius teneam,

    id. Verr. 2, 1, 13, § 34: solutum (corpus) tenere, Cels. praef. med.; cf.

    ventrem,

    id. 4, 19 med.:

    tene linguam,

    Ov. F. 2, 602:

    pecus omne tenendum,

    Verg. G. 2, 371:

    vix a te videor posse tenere manus,

    Ov. Am. 1, 4, 10; so,

    manus,

    id. M. 13, 203; cf.:

    manum stomachumque teneto,

    Hor. S. 2, 7, 44:

    saeva tene cum Berecyntio Cornu tympana,

    id. C. 1, 18, 13:

    et Phoebi tenuere viam,

    i. e. impeded, closed up, Luc. 5, 136:

    quo me decet usque teneri?

    Verg. A. 5, 384:

    lacrimas,

    Caes. B. G. 1, 39; so,

    lacrimas in morte miserā non tenebamus,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    dictator exercitum in stativis tenebat,

    Liv. 6, 14, 1. —
    (β).
    Esp.: se tenere, to keep back, remain, stay:

    Sabinus castris sese tenebat,

    Caes. B. G. 3, 17; 1, 40; Liv. 2, 45, 2:

    nullā clade acceptā castris se pavidus tenebat,

    id. 3, 26, 3:

    Hasdrubal procul ab hoste intervallo tenebat se,

    id. 23, 26, 2:

    se domi a conventu remotum tenere,

    Nep. Dion, 9, 1:

    ego tamen teneo ab accusando vix me hercule: sed tamen teneo,

    restrain myself, refrain, Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

    nec se tenuit, quin, etc.,

    id. Ac. 2, 4, 12; cf.

    mid.: teneri non potui, quin tibi apertius illud idem his litteris declararem,

    id. Att. 15, 14, 2; Just. 6, 7, 10; cf.:

    se intra silentium tenuit,

    Plin. Ep. 4, 17, 8:

    multum me intra silentium tenui,

    id. ib. 7, 6, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to hold, contain in the mind, to conceive, comprehend, know (syn.:

    percipio, intellego): nunc ego teneo, nunc scio, Quid sit hoc negotii,

    Plaut. Capt. 3, 5, 39: tenes Quorsum haec tendant quae loquor, id. Ps. 1, 2, 81:

    tenes, quid dicam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 22:

    teneo,

    I understand, id. And. 1, 1, 59:

    teneo quid erret,

    id. 3, 2, 18; Cic. Rep. 1, 23, 37; cf.: quibus capiatur Caesar, tenes, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 5:

    quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus... Lyciis tenentur,

    Cic. Div. 1, 15, 25:

    quoniam ea, quae tenebatis ipsi, etiam ex me audire voluistis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    alicujus reconditos sensus,

    id. Sest. 10, 22:

    quo pacto cuncta tenerem,

    Hor. S. 2, 4, 8:

    et teneo melius ista,

    Mart. 4, 37, 7.—With inf.:

    nullus frugi esse homo potest, nisi qui et bene facere et male tenet,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 10; Lucr. 3, 647.—
    2.
    In partic.
    a.
    To have possession of, have the mastery of, to control any thing:

    cum rem publicam opes paucorum non virtutes tenere coeperunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51.—
    b.
    To hold fast, guard, preserve, uphold, keep, insist (syn. servo):

    sin consuetudinem meam, quam in re publicā semper habui, tenuero,

    Cic. Phil. 1, 11, 27:

    ordinem,

    id. ib. 5, 13, 35:

    portum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    statum,

    id. Rep. 1, 28, 44:

    non tenebat ornatum suum civitas,

    id. ib. 1, 27, 43:

    si jus suum populi teneant,

    id. ib. 1, 32, 48:

    nec diutius umquam tenetur idem rei publicae modus,

    id. ib. 1, 44, 68:

    est boni viri, haec duo tenere in amicitiā, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    morem,

    id. Off. 3, 10, 44; so id. Fl. 7, 15; Verg. A. 3, 408:

    foedus,

    Cic. Balb. 15, 34:

    tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    id. Sen. 11, 37:

    silentium,

    Liv. 1, 28, 8.—
    c.
    To hold fast, maintain, support, defend, uphold, insist:

    illud arcte tenent accurateque defendunt, voluptatem esse summum bonum,

    hold fast, maintain, Cic. Par. 1, 3, 14; cf.:

    illud, quod multos annos tenuisset,

    id. Ac. 2, 22, 71; and:

    quod idem Peripatetici non tenent,

    id. Fin. 3, 13, 44:

    propositum tenere,

    to maintain, Caes. B. C. 3, 42, 1:

    suas leges,

    Cic. Verr. 1, 4, 13:

    causam apud centumviros,

    id. Caecin. 24, 67:

    quo causae teste tenentur,

    Hor. Ep. 1, 16, 43:

    locum quendam cum aliquo,

    Cic. Brut. 21, 81.— With ne:

    plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur,

    Liv. 4, 30, 16:

    ne quid ferretur ad populum, patres tenuere,

    id. 3, 29, 8; 24, 19, 7. — With ut:

    tenuere patres, ut Fabius consul crearetur,

    Liv. 2, 42, 2 Weissenb. ad loc.:

    scripseram tenuisse Varenum ut sibi evocare testes liceret,

    Plin. Ep. 6, 5, 1.—
    d.
    Of memory:

    alicujus memoriam cum summā benevolentiā tenere,

    to recollect, preserve a recollection of, Cic. Fam. 6, 2, 1.—Esp.:

    memoriā tenere: memoriā tenetis, compluris in Capitolio res de caelo esse percussas,

    you remember, Cic. Cat. 3, 8, 19; id. Fam. 1, 9, 12; Caes. B. G. 1, 14; cf.:

    memoriā teneo, C. Sulpicium Gallum, etc.,

    id. Rep. 1, 14, 21; v. memoria; so without memoria, to bear in mind, remember, recollect:

    satin' haec meministi et tenes?

    Plaut. Pers. 2, 2, 1:

    numeros memini, si verba tenerem,

    Verg. E. 9, 45:

    dicta tenere,

    Hor. A. P. 336; id. S. 2, 4, 8:

    quem (Cyrum) omnia militum tenuisse creditum est nomina,

    Quint. 11, 2, 50; 11, 2, 45.—
    e.
    To reach an object striven after, to gain, acquire, obtain, attain (syn. assequor):

    per cursum rectum regnum tenere,

    Cic. Agr. 2, 17, 44:

    Servium Tullium post hunc captivā natum, ingenio virtute regnum tenuisse,

    Liv. 4, 3, 12:

    teneri res aliter non potest,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    multa tenuisse,

    Liv. 42, 11, 8:

    causam,

    Ov. M. 13, 190.—
    f.
    To hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter, etc. (syn.:

    refreno, retineo): iracundiam teneat, avaritiam coërceat,

    Cic. Par. 5, 1, 33:

    dolorem,

    id. Att. 12, 38, 2:

    cupiditates,

    id. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    somnum,

    id. Brut. 80, 278:

    risum,

    id. Vatin. 8, 20; Hor. A. P. 5:

    iram,

    Curt. 4, 2, 5:

    ea, quae occurrant, tenere,

    to hold back, keep to themselves, Cic. de Or. 2, 54, 221.—
    g.
    Of laws, etc., to bind, hold, obligate, be binding on, control, etc.:

    quamquam leges eum non tenent,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    interdicto non teneri,

    id. Caecin. 14, 41:

    voto quodam et promisso teneri,

    id. Att. 12, 18, 1:

    ut plebi scita omnes Quirites tenerent,

    Liv. 8, 12, 14; cf.:

    olim patricii dicebant se plebi scitis non teneri,

    Gai. Inst. 1, 3:

    cum velut in controverso jure esset, tenerenturne patres plebi scitis, legem tulere, ut quod tributim plebis jussisset, populum teneret,

    Liv. 3, 55, 3:

    teneri alienis foederibus,

    id. 24, 29, 11: poenā teneri, to be subject or liable to, Cic. Q. Fr. 2, 3, 5:

    testibus in re perspicuā teneri,

    to be convicted, id. Caecin. 2, 4; cf.: nemo ita in manifesto peccatu tenebatur, ut, etc., id. Verr. 2, 2, 78, § 191:

    caedis teneri,

    Quint. 5, 14, 11:

    teneri repetundarum,

    Tac. A. 11, 7 fin.:

    furti,

    Dig. 6, 1, 4:

    injuriarum,

    ib. 47, 10, 11:

    mandati,

    ib. 17, 1, 10.— Transf.:

    nisi illi ipsi, qui eas (libidines) frangere deberent, cupiditatis ejusdem tenerentur,

    Cic. Leg. 3, 13, 31 Mos. and Orell. N. cr.
    h.
    Of dispositions, desires, etc., to possess, occupy, control:

    quae te tanta pravitas mentis tenuerit, ut, etc.,

    has had possession of you, Cic. Vatin. 6, 14:

    summum me eorum (librorum) studium tenet,

    id. Att. 1, 11, 3:

    magna me spes tenet,

    id. Tusc. 1, 41, 97:

    de triumpho nulla me cupiditas umquam tenuit,

    id. Att. 7, 2, 6:

    si consilio pulso libidines iracundiaeve tenerent omnia,

    id. Rep. 1, 38, 60:

    nisi forte quem inhonesta et perniciosa libido tenet,

    Sall. J. 3, 4: neque irā neque gratiā teneri, to be controlled or influenced, Cic. N. D. 1, 17, 45; so,

    teneri desiderio,

    id. Sen. 10, 33:

    studio philosophiae,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    magno amore,

    Verg. A. 1, 675:

    pompā, ludis atque ejusmodi spectaculis teneri,

    to be enchained, fascinated, Cic. Fin. 5, 18, 48; cf.:

    ut oculi picturā teneantur, aures cantibus,

    id. Ac. 2, 7, 20:

    is qui audit, ab oratore jam obsessus est ac tenetur,

    id. Or. 62, 210.—With ne, Ov. M. 7, 146. —
    k.
    To take in, comprise, comprehend, include:

    haec magnos formula reges, Excepto sapiente, tenet,

    Hor. S. 2, 3, 46.—More freq. pass.: teneri aliquā re, to be contained, comprised, grounded, to consist in a thing:

    ut homines deorum agnatione et gente teneantur,

    Cic. Leg. 1, 7, 23:

    id quod (genus officiorum) teneatur hominum societate,

    id. Off. 1, 45, 160:

    quae (causae) familiaritate et consuetudine tenentur,

    id. Fam. 13, 29, 1:

    dixi jam antea, ipsam rationem arandi spe magis et jucunditate quadam quam fructu atque emolumento teneri,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227.
    II.
    Neutr. (freq. after the Aug. per.; perh. not in Cic.).
    A.
    Lit.
    1.
    To hold a position anywhere, maintain one ' s self:

    quā abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum tenebat,

    Liv. 32, 5, 12:

    duo extra ordinem milia tenuere,

    id. 3, 62, 7:

    tenent Danai, quā deficit ignis,

    Verg. A. 2, 505.—
    2.
    For cursum tenere, to hold or take one ' s way, to sail, steer in any direction:

    Aeneam... ab Siciliā classe ad Laurentem agrum tenuisse,

    Liv. 1, 1, 4:

    Cassandream petentes, primo ad Mendin tenuere,

    Liv. 31, 45, 14:

    ad Mendaeum,

    id. 21, 49, 2:

    Diam,

    Ov. M. 3, 690:

    Creten,

    id. ib. 13, 706:

    Hesperiam,

    id. F. 1, 498:

    Ausoniam,

    id. ib. 4, 290 al.:

    medio tutissimus ibis... Inter utrumque tene,

    Ov. M. 2, 140.—
    B.
    Trop., with the accessory idea of continuance (cf. I. A. 2. b. and B. 2. b. supra), to hold out, hold on, last, endure, continue, maintain itself, prevail, etc. (cf. obtineo):

    imber per noctem totam tenuit,

    Liv. 23, 44, 6; cf.:

    incendium per duas noctes ac diem unum tenuit,

    id. 24, 47, 15:

    per aliquot dies ea consultatio tenuit,

    id. 2, 3, 5; 3, 47, 6:

    tenet fama, lupam, etc.,

    id. 1, 4, 6:

    quod nunc quoque tenet nomen,

    id. 1, 17, 6:

    fama tenuit, haud plus fuisse modio,

    id. 23, 12, 2; 21, 46, 10:

    tenuit consuetudo, quae cottidie magis invalescit, ut, etc.,

    Quint. 2, 1, 1 Spald.; so,

    consuetudo, ut, etc.,

    id. 8, 5, 2:

    nomen illud tenet,

    id. 9, 4, 47 Spald.; cf. Ov. M. 1, 712.

    Lewis & Short latin dictionary > teneo

См. также в других словарях:

  • Quod ubique, quod semper, quod ab omnibus creditum est —  (лат. то, во что веруют везде, всегда и все) критерий Винсента Леринского, сформулированный в его работе Commonitorium (434) для различения того, что составляет суть христианской веры …   Вестминстерский словарь теологических терминов

  • sapientis judicis est cogitare tantum sibi esse permissum, quantum commissum et creditum — /saepiyentas juwdasas est kojateriy t?ntam sibay esiy parmisam kwontam kamisam et kredatam/ It is the part of a wise judge to think that a thing is permitted to him, only so far as it is committed and intrusted to him. That is, he should keep his …   Black's law dictionary

  • CRÉDIT — Le mot crédit est en usage dans des domaines très divers: commerce, comptabilité, banque, législations financière, fiscale et pénale, droit des affaires, sciences morales, politiques et économiques. Toutes les acceptions, cependant, restent… …   Encyclopédie Universelle

  • КРЕДИТ — (лат. он верит) 1) в бухгалтерии означает: «я должен», или «имею выдать» 2) правая расходная страница в бухгалтерских книгах. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. КРЕДИТ 1) возможность занимать деньги,… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • Crédito — (Del lat. creditum.) ► sustantivo masculino 1 ECONOMÍA Cantidad de dinero recibida como préstamo durante un período de tiempo: ■ tuvo que pedir un crédito para restaurar el edificio. SINÓNIMO deuda préstamo 2 Aceptación de una cosa como verdadera …   Enciclopedia Universal

  • Álvaro d'Ors — Nacimiento …   Wikipedia Español

  • accréditer — [ akredite ] v. tr. <conjug. : 1> • 1553 ; de à et crédit 1 ♦ Vx Accréditer qqn, le mettre en crédit (opposé à discréditer). Mod. Donner l autorité nécessaire pour agir en qualité de. Accréditer un ambassadeur auprès d un chef d État (par… …   Encyclopédie Universelle

  • Kredit — Schulden; Anleihe; Darlehen; Dispo (umgangssprachlich); Pump (umgangssprachlich); Mittelaufnahme (fachsprachlich) * * * Kre|dit [kre di:t], der; s, e: für eine bestimmte Zeit zur Verfügung gestellte …   Universal-Lexikon

  • РЕКРЕДИТИВ — (ново лат., от лат. re против, и credere верить). 1) бумага, на основании которой кредитив (см. это сл.) теряет свою силу. 2) отзывная грамота, посылаемая двором своему посланнику. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка.… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • PERJURIUM — quanto in horrore fuerit Atheniensibus, vel hinc videre est, quod, sicut virum bonum indigitare volentes, eum vocârunt ἔυορκον, i. e. iuratae fidei tenacem, Hesiod. in ἔργ. v. 188. Οὐδέ τις ἐυόρκου χάρις ἔςςεται οὔτε δικαίου. Et Aristophanes… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Erklärung von Scranton — Die Erklärung von Scranton (Declaration of Scranton) ist ein Glaubensbekenntnis, das die Bischöfe der Polish National Catholic Church (PNCC) in Lancaster (NY), am 28. April 2008 einstimmig verabschiedeten. Es bekräftigt den altkatholischen… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»