Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

comm

  • 101 exsul

    ex-sul or exul, ŭlis, comm. [usual. referred to solum; one who is banished from his native soil; but prob. from root sal-, Sanscr. sar, to go; Lat. salire, saltare; cf.: praesul, consul, subsul, Corss. Ausspr. 2, 71], a banished person, wanderer, exile.
    I.
    Prop.:

    omnes scelerati atque impii, quos leges exsilio affici volunt, exsules sunt, etiamsi solum non mutarint,

    Cic. Par. 4, 2, 31:

    civitas exsulem regem (Tarquinium) esse jussit,

    id. Rep. 2, 25 fin.:

    exsules damnatique,

    Caes. B. G. 5, 55, 3; cf.:

    capitis damnati exsulesque,

    id. B. C. 3, 110, 4:

    cum Hannibal Carthagine expulsus Ephesum ad Antiochum venisset exsul,

    Cic. de Or. 2, 18, 75:

    cum vagus et exsul erraret atque undique exclusus,

    id. Clu. 62, 175:

    exsules restituti,

    id. Phil. 1, 1, 3; Suet. Claud. 12:

    reducere,

    Cic. Fam. 12, 1, 1; Auct. Her. 2, 28, 45:

    dives, inops, Romae, seu fors ita jusserit, exsul,

    Hor. S. 2, 1, 59.—With gen. (mostly poet.):

    patriae quis exsul se quoque fugit?

    Hor. C. 2, 16, 19.—With abl.:

    nunc vero exsul patriā, domo,

    Sall. J. 14, 17.—Prov.: exsuli ubest nusquam domus est, sine sepulchro mortuus, Publ. Syr. 155 (Speng.).—
    b.
    As fem.:

    exsul Hypermnestra,

    Ov. H. 14, 129; Tac. A. 14, 63:

    (Latona) exsul erat mundi,

    Ov. M. 6, 189.— Poet.:

    exul adhuc jacet umbra ducit,

    Luc. 8, 837. —
    II.
    Transf. ( poet. and in post-Aug. prose):

    exsul mentisque domusque,

    deprived of reason, Ov. M. 9, 409:

    erret per urbem pontis exsul et clivi,

    Mart. 10, 5, 3: ciconia avis exsul hiemis, i. e. that leaves us in winter, Publ. Syr. ap. Petr. 55 (Com. Fragm. p. 304 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > exsul

  • 102 Fatua

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatua

  • 103 Fatuella

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuella

  • 104 Fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuus

  • 105 fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > fatuus

  • 106 Flamen

    1.
    flāmen (also ‡

    FILAMEN,

    Inscr. Grut. 227, 6), mis, m. [same root with fla-gro, q. v.; lit., he who burns, sc. offerings, Corss. Ausspr. 1, 84, 146; cf. 2, 86 note; Momms. Röm. Gesch. 1, 155; and Curt. Gr. Etym. p. 301], a priest of one particular deity, a flamen (acc. to a false etym. of Varr. and Fest., v. infra, so called from the fillet which he wore around his head). Festus enumerates from the highest flamen, that of Jupiter, to the lowest, that of Pomona, fifteen of these priests;

    in the times of the emperors, the deified emperors and other deified persons also had their separate flamens assigned to them: flamines, quod in Latio capite velato erant semper, ac caput cinctum habebant filo, flamines dicti. Horum singuli cognomina habent ab eo deo, quoi sacra faciunt,

    Varr. L. L. 5, § 84 Müll.: flamen Dialis dictus, quod filo assidue velatur, indeque appellatur flamen, quasi filamen, Paul. ex Fest. p. 87, 15 Müll.; cf. also Serv. Verg. A. 8, 664:

    maximae dignationis Flamen Dialis est inter quindecim flamines, et cum ceteri discrimina majestatis suae habeant, minimi habetur Pomonalis, quod Pomona levissimo fructui agrorum praesidit pomis,

    Fest. p. 154, 27 sq.; cf.

    Müll. Comm. ad h. l. p. 385, b: DIVIS ALIIS ALII SACERDOTES, OMNIBVS PONTIFICES, SINGVLIS FLAMINES SVNTO,

    Cic. Leg. 2, 8, 20:

    (Numa) flaminem Jovi assiduum sacerdotem creavit... huic duos flamines adjecit, Marti unum, alterum Quirino,

    Liv. 1, 20, 2; cf. Cic. Rep. 2, 14; Aug. Civ. D. 2, 15; cf.

    also: est ergo flamen, ut Jovi, ut Marti, ut Quirino, sic divo Julio M. Antonius, etc.,

    Cic. Phil. 2, 43, 110:

    Tiberius flamines sibi decerni prohibuit,

    Suet. Tib. 26; v. Gell. 10, 15:

    FLAMEN D. AVGVSTI,

    Inscr. Orell. 311; 488; cf.

    AVGVSTALIS,

    ib. 643; 2366:

    DIVI CLAVDII,

    ib. 2218; 3651:

    PERPETVVS NERONIS AVG.,

    ib. 2219:

    SALVTIS AVGVSTAE,

    ib. 1171:

    ROMAE,

    ib. 2183:

    flaminem prodere,

    Cic. Mil. 10, 27:

    inaugurare flaminem,

    Liv. 27, 8, 4.
    2.
    flāmen, ĭnis, n. [flo], = pneuma, a blowing, blast, esp. of wind ( poet., most freq. in the plur.; cf.: ventus, flatus, flabra, spiritus, aura).
    I.
    Lit.:

    cur Berecynthiae Cessant flamina tibiae?

    Hor. C. 3, 19, 19; Nemes. Ecl. 1, 16: aquilo suo cum flamine, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 424 ed. Vahl.):

    Borea, surdas flamine tunde fores,

    Ov. Am. 1, 6, 54:

    venti,

    Lucr. 1, 290:

    Cauri,

    id. 6, 135; cf. Verg. A. 10, 97.—
    II.
    Transf., concr., a gale, breeze, wind:

    ferunt sua flamina classem,

    Verg. A. 5, 832; Ov. F. 3, 599:

    flamina conticuere, jacet sine fluctibus aequor,

    Val. Fl. 3, 732.
    3.
    Flāmen, ĭnis, m., a surname in the gens Claudia, Liv. 27, 21, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Flamen

  • 107 flamen

    1.
    flāmen (also ‡

    FILAMEN,

    Inscr. Grut. 227, 6), mis, m. [same root with fla-gro, q. v.; lit., he who burns, sc. offerings, Corss. Ausspr. 1, 84, 146; cf. 2, 86 note; Momms. Röm. Gesch. 1, 155; and Curt. Gr. Etym. p. 301], a priest of one particular deity, a flamen (acc. to a false etym. of Varr. and Fest., v. infra, so called from the fillet which he wore around his head). Festus enumerates from the highest flamen, that of Jupiter, to the lowest, that of Pomona, fifteen of these priests;

    in the times of the emperors, the deified emperors and other deified persons also had their separate flamens assigned to them: flamines, quod in Latio capite velato erant semper, ac caput cinctum habebant filo, flamines dicti. Horum singuli cognomina habent ab eo deo, quoi sacra faciunt,

    Varr. L. L. 5, § 84 Müll.: flamen Dialis dictus, quod filo assidue velatur, indeque appellatur flamen, quasi filamen, Paul. ex Fest. p. 87, 15 Müll.; cf. also Serv. Verg. A. 8, 664:

    maximae dignationis Flamen Dialis est inter quindecim flamines, et cum ceteri discrimina majestatis suae habeant, minimi habetur Pomonalis, quod Pomona levissimo fructui agrorum praesidit pomis,

    Fest. p. 154, 27 sq.; cf.

    Müll. Comm. ad h. l. p. 385, b: DIVIS ALIIS ALII SACERDOTES, OMNIBVS PONTIFICES, SINGVLIS FLAMINES SVNTO,

    Cic. Leg. 2, 8, 20:

    (Numa) flaminem Jovi assiduum sacerdotem creavit... huic duos flamines adjecit, Marti unum, alterum Quirino,

    Liv. 1, 20, 2; cf. Cic. Rep. 2, 14; Aug. Civ. D. 2, 15; cf.

    also: est ergo flamen, ut Jovi, ut Marti, ut Quirino, sic divo Julio M. Antonius, etc.,

    Cic. Phil. 2, 43, 110:

    Tiberius flamines sibi decerni prohibuit,

    Suet. Tib. 26; v. Gell. 10, 15:

    FLAMEN D. AVGVSTI,

    Inscr. Orell. 311; 488; cf.

    AVGVSTALIS,

    ib. 643; 2366:

    DIVI CLAVDII,

    ib. 2218; 3651:

    PERPETVVS NERONIS AVG.,

    ib. 2219:

    SALVTIS AVGVSTAE,

    ib. 1171:

    ROMAE,

    ib. 2183:

    flaminem prodere,

    Cic. Mil. 10, 27:

    inaugurare flaminem,

    Liv. 27, 8, 4.
    2.
    flāmen, ĭnis, n. [flo], = pneuma, a blowing, blast, esp. of wind ( poet., most freq. in the plur.; cf.: ventus, flatus, flabra, spiritus, aura).
    I.
    Lit.:

    cur Berecynthiae Cessant flamina tibiae?

    Hor. C. 3, 19, 19; Nemes. Ecl. 1, 16: aquilo suo cum flamine, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 424 ed. Vahl.):

    Borea, surdas flamine tunde fores,

    Ov. Am. 1, 6, 54:

    venti,

    Lucr. 1, 290:

    Cauri,

    id. 6, 135; cf. Verg. A. 10, 97.—
    II.
    Transf., concr., a gale, breeze, wind:

    ferunt sua flamina classem,

    Verg. A. 5, 832; Ov. F. 3, 599:

    flamina conticuere, jacet sine fluctibus aequor,

    Val. Fl. 3, 732.
    3.
    Flāmen, ĭnis, m., a surname in the gens Claudia, Liv. 27, 21, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > flamen

  • 108 fur

    fūr, fūris, comm. [root fer-, v. fero; cf. Gr. phôr, Gell. 1, 18], a thief (syn.: latro, praedo, pirata, raptor).
    I.
    Lit.:

    quodsi duodecim tabulae nocturnum furem quoquo modo, diurnum autem, si se telo defenderet, interfici impune voluerunt, etc.,

    Cic. Mil. 3, 9: ita in legibus posiverunt, furem duplici comdemnari, feneratorem quadrupli, Cato, R. R. praef. § 1: fures privatorum furtorum, opp. fures publici, id. ap. Gell. 11, 18, 18:

    canes aluntur in Capitolio, ut significent, si fures venerint,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56:

    fures aerari,

    Sall. C. 52, 12:

    a Philippo interrogatus, quid latraret, furem se videre respondit,

    Cic. de Or. 2, 54, 220:

    M. Carbo condemnatus, fur magnus, e Sicilia,

    i. e. extortioner, id. Fam. 9, 21, 3:

    ne quis fur esset, neu latro, neu quis adulter,

    Hor. S. 1, 3, 106:

    (Priapus) furum aviumque Maxima formido,

    id. ib. 1, 8, 3:

    Sallustius historicus priscorum verborum ineruditissimus fur,

    Suet. Gram. 15:

    fur tuos,

    i. e. who carried you off, Plaut. Capt. 5, 4, 21.—In the fem.:

    fures estis ambae,

    Plaut. Poen. 5, 4, 67.—
    II.
    Transf.
    A.
    As a term of vituperation applied to slaves, thief, rascal, rogue, knave:

    tun' trium litterarum homo Me vituperas? fur, etiam fur trifurcifer,

    Plaut. Aul. 2, 4, 47; cf.:

    non fur, sed trifur?

    id. ib. 4, 4, 6; 4, 10, 38 sc.; id. Cas. 3, 6, 1; id. Ps. 1, 3, 131 et saepe quid domini faciant, audent cum talia fures! Verg. E. 3, 16:

    manipulus furum,

    Ter. Eun. 4, 7, 6.—
    B.
    A robber-bee, drone, usually called fucus, Varr. R. R. 3, 16, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > fur

  • 109 gladiatorium

    glădĭātōrĭus, a, um, adj. [gladiator], of or belonging to gladiators, gladiatorial.
    I.
    Adj.:

    ludus,

    Cic. Cat. 2, 5, 9:

    certamen,

    id. de Or. 2, 78, 317: familia, a band or troop of gladiators, id. Sest. 64, 134; Caes. B. C. 3, 21, 4; Sall. C. 30, 7:

    munus,

    Suet. Caes. 10; 39; id. Tib. 7; 37; 40; id. Calig. 18; 26 et saep.:

    consessus,

    spectators assembled at gladiatorial shows, Cic. Sest. 58, 124; cf.

    locus,

    a place for witnessing the same, id. Mur. 35, 73:

    gladiatoria corporis firmitas,

    id. Phil. 2, 25, 63:

    animus,

    i. e. desperate, Ter. Phorm. 5, 7, 71:

    ad munus gladiatorium edendum,

    Liv. 28, 21, 1:

    spectaculum,

    id. ib. § 2; Tac. A. 14, 17:

    Venus, i. e. clinopale, concubitus,

    App. M. 2, p. 121.—
    II.
    Subst.: glădĭātōrĭum, ii, n. (sc. praemium, auctoramentum), the hire or pay of gladiators, for which freemen engaged as gladiators in the public games:

    gladiatorio accepto decem talentis,

    Liv. 44, 31 fin.— Adv.: glădĭātōrĭe, in the manner of a gladiator:

    quae gladiatorie, quae lenonice faceret,

    Lampr. Comm. 15, § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > gladiatorium

  • 110 gladiatorius

    glădĭātōrĭus, a, um, adj. [gladiator], of or belonging to gladiators, gladiatorial.
    I.
    Adj.:

    ludus,

    Cic. Cat. 2, 5, 9:

    certamen,

    id. de Or. 2, 78, 317: familia, a band or troop of gladiators, id. Sest. 64, 134; Caes. B. C. 3, 21, 4; Sall. C. 30, 7:

    munus,

    Suet. Caes. 10; 39; id. Tib. 7; 37; 40; id. Calig. 18; 26 et saep.:

    consessus,

    spectators assembled at gladiatorial shows, Cic. Sest. 58, 124; cf.

    locus,

    a place for witnessing the same, id. Mur. 35, 73:

    gladiatoria corporis firmitas,

    id. Phil. 2, 25, 63:

    animus,

    i. e. desperate, Ter. Phorm. 5, 7, 71:

    ad munus gladiatorium edendum,

    Liv. 28, 21, 1:

    spectaculum,

    id. ib. § 2; Tac. A. 14, 17:

    Venus, i. e. clinopale, concubitus,

    App. M. 2, p. 121.—
    II.
    Subst.: glădĭātōrĭum, ii, n. (sc. praemium, auctoramentum), the hire or pay of gladiators, for which freemen engaged as gladiators in the public games:

    gladiatorio accepto decem talentis,

    Liv. 44, 31 fin.— Adv.: glădĭātōrĭe, in the manner of a gladiator:

    quae gladiatorie, quae lenonice faceret,

    Lampr. Comm. 15, § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > gladiatorius

  • 111 heres

    hēres ( ēres, Inscr. Orell. 188 al.), ēdis (archaic acc. sing. herem, Naev. ap. Non. 486, 33; Inscr. Orell. 4379; cf. the art. ‡ herem), comm. [Sanscr. har-āmi, seize; har-anam, hand; Gr. cheir, cherês; cf. erus], an heir, heiress.
    I.
    Lit.:

    testamento facto mulier moritur: facit heredem ex deunce et semuncia Caecinam, ex duabus sextulis M. Fulcinium,

    Cic. Caecin. 6, 17; cf.:

    me nemo nisi amicus fecit heredem, etc.... aliquem palam heredem factitare,

    id. Phil. 2, 16, 41:

    mulier testamento fecit heredem filiam,

    id. Verr. 2, 1, 43, § 111; id. Mil. 18, 48; cf. id. Rep. 3, 10, 17; Ov. H. 9, 110; Dig. 37, 7, 2; 37, 7, 9;

    Ven. Fort. Carm. 8, 6, 44: in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti ex duobus filiis major, et ex duabus ea, quae aetate antecedebat,

    Caes. B. C. 3, 108, 3:

    scripserunt heredes secum M. Crassum et Q. Hortensium,

    Cic. Off. 3, 18, 73:

    aliquem heredem testamento relinquere,

    id. Quint. 4, 14:

    relictus ab eo in amplis opibus heres,

    Plin. 9, 35, 59, § 122:

    aliquem heredem instituere,

    Cic. Clu. 7, 22; Quint. 8, 5, 17; cf.:

    per leges institui uxor non poterat heres,

    id. 9, 2, 74:

    instituto herede abdicato,

    id. 3, 6, 97:

    substitutus heres erat,

    id. 7, 6, 10: virgo Vestalis neque heres est cuiquam, etc., Labeo ap. Gell. 1, 12, 18:

    substituere heredem,

    Dig. 28, 6, 1:

    heres ex parte dimidia et tertia est Capito: in sextante sunt ii, quorum, etc.,

    Cic. Fam. 13, 26, 2:

    ex asse heres,

    sole heir, Quint. 7, 1, 20; so,

    heres ex parte sexta,

    Plin. Ep. 6, 33, 6:

    ex dodrante,

    Suet. Caes. 83:

    (L. Mescinius) heres est M. Mindio fratri suo,

    Cic. Fam. 13, 26, 2; so,

    cur virgini Vestali sit heres, non sit matri suae?

    id. Rep. 3, 10; cf.:

    quem suis bonis heredem esse cupiebat,

    id. Caecin. 4, 12; and: atque meis bonis omnibus ego te herem faciam, Naev. ap. Non. 486, 33;

    for which: quem quis heredem suum esse voluit,

    Quint. 5, 10, 74:

    repentinus heres,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    liberti heredem sequantur,

    Quint. 7, 7, 9;

    so the formula frequently occurring on inscriptions: HIC LOCVS, HOC MONVMENTVM HEREDEM NON SEQVITVR, USU. abbreviated H. L. or H. M. H. N. S.,

    Inscr. Orell. 4379; 3926; 4455; 575; 2807; 4182; cf.

    opp.: HOC MONVMENTVM HEREDEM SEQVITVR,

    Inscr. Orell. 4397: heres secundus, the second heir, next heir, when the first dies: qui me secundum heredem instituerit. Cic. Fam. 13, 61, 1; cf.:

    possessio heredum secundorum,

    id. Inv. 2, 21, 62:

    secundus,

    Quint. 8, 4, 11; Hor. S. 2, 5, 48; Inscr. Orell. 3416;

    also used of a female: Marcus ait: Heres ipsius secundus, de muliere loquens,

    Charis. p. 79 P.: heres necessarius, a slave made heir with a grant of freedom, and compelled to assume the liabilities of the estate, Just. Inst. 1, 6, 1 Sandars:

    ideo sic appellatus, quia, sive velit sive nolit, omnimodo post mortem testatoris protinus liber et heres est,

    Gai. Inst. 2, 153: heres suus et necessarius, a natural heir who was in the potestas of the deceased, id. ib. 2, § 153; 156; Dig. 38, 16, 1;

    opp.: heres extraneus,

    Gai. Inst. 2, § 161.— Poet.:

    tanti certaminis (i. e. armorum Achillis),

    Ov. M. 13, 129.—
    B.
    Transf.
    1.
    Owner, possessor, master (ante-class.): heres apud antiquos pro domino ponebatur, Paul. ex Fest. p. 99 Müll.; cf. Just. Inst. 2, 19 fin.:

    apstuli hanc, quojus heres numquam erit post hunc diem,

    Plaut. Men. 3, 2, 12; cf. v. 28.—
    2.
    A successor, after-growth ( poet.):

    nec ullum caput est impune recisum, quin gemino cervix herede valentior esset,

    of the heads of the Lernean Hydra, Ov. M. 9, 74; cf.:

    alni caesae densius innumero herede prosunt,

    Plin. 16, 37, 67, § 173. —
    II.
    Trop. (very rare):

    illa vetus Academia atque ejus heres Aristus,

    Cic. Brut. 97, 332; cf.

    artis,

    Plin. 36, 5, 4, § 24:

    laudis,

    Ov. H. 9, 110:

    fraudis,

    id. ib. 2, 78: criminis. id. A. A. 3, 459.

    Lewis & Short latin dictionary > heres

  • 112 hibrida

    hibrĭda or hybrĭda ( ibr-), ae, comm. [most prob. kindred with hubrizô, hubris, qs. unbridled, lawless, unnatural; hence], of animals produced from two different species, a mongrel, hybrid.
    I.
    Lit.:

    in nullo genere aeque facilis mixtura cum fero (quam in suibus), qualiter natos antiqui hybridas vocabant ceu semiferos,

    Plin. 8, 53, 79, § 213.—
    II.
    Transf., of persons, one born of a Roman father and a foreign mother, or of a freeman and a slave:

    ibique postea ex hybridis, libertinis servisque conscripserat, Auct. B. Afr. 19, 4: hybrida quo pacto sit Persius ultus,

    Hor. S. 1, 7, 2; Suet. Aug. 19; Mart. 6, 39, 20; 8, 22:

    Q. Varius propter obscurum jus civitatis Hibrida cognominatus,

    Val. Max. 8, 6, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > hibrida

  • 113 homicida

    hŏmĭcīda, ae, comm. [homo-caedo], a man-slayer, homicide, a murderer, murderess (syn.: interfector, sicarius, percussor).
    I.
    Lit.:

    statuendum tibi esse, utrum illi, qui istam rem gesserunt, homicidaene sint, an vindices libertatis... Confiteor eos plus quam sicarios, plus quam homicidas, plus etiam quam parricidas esse,

    Cic. Phil. 2, 12, 30 sq.; Juv. 2, 26; Quint. 7, 3, 34:

    an, qui se interficit, homicida sit,

    id. 7, 3, 7:

    mandatores caedis perinde ut homicidae puniuntur,

    Paul. Sent. 5, 23, 11:

    qui, cum vellet occidere, id casu aliquo perpetrare non potuit, ut homicida punitur,

    id. 5, 23, 3; cf. Gai Inst. 3, 194.—Of a woman:

    quid si tantum homicida? quid si tantum rea fuisses?

    Sen. Contr. 1, 2.—
    * II.
    In a good sense, as a transl. of the Homeric androphonos, an epithet of Hector, slayer of men, Hor. Epod. 17, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > homicida

  • 114 homo

    hŏmo, ĭnis (archaic form hemonem hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. humanus init., and nēmo, from nĕ-hĕmo: homōnem, Enn. ap. Prisc. p. 683 P. = [p. 860] Ann. v. 141 Vahl.:

    hŏmōnes,

    Naev. 1, 1), comm. [root in humus, Gr. chamai; cf. Germ. -gam in Bräutigam; O. H. Germ. gomo; Goth. guma; Old Engl. goom; Engl. groom; cf. also Gr. epichthonioi; Hebr. Adam], a human being, man.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii quem vocamus hominem, praeclara quadam condicione generatum esse a summo deo, etc.,

    Cic. Leg. 1, 7, 22; cf.

    , on the natural history of man,

    Plin. 7 praef. sq.; § 5 sq.: decem hominibus vitam eripis, indictā causā, Cato ap. Gell. 13, 25 (24), 12: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.); cf.: unus homo nobis cunctando restituit rem, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 313 ib.): navus repertus homo Graio patre Graius homo rex, id. ap. Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183 ib.):

    homo jam grandior,

    Ter. Phorm. 2, 3, 15:

    homo amicus nobis... homo antiqua virtute ac fide,

    id. Ad. 3, 3, 86 sq.; cf.:

    bonus homo et nobis amicus,

    Cic. Fam. 16, 18 fin.: quid est, quod homo masculus lubentius videre debeat bella uxore? Varr. ap. Non. 248, 16:

    infelix,

    Plaut. Am. 1, 1, 169:

    homo omni doctrina eruditus,

    Cic. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    homo summā prudentiā, multā etiam doctrinā,

    id. Fam. 3, 7, 5:

    de hujus hominis (i. e. Pompei) felicitate, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 16, 47:

    iners atque inutilis,

    id. Off. 3, 6, 31; cf.:

    contemptus et abjectus,

    id. Agr. 2, 34, 93:

    insulsus,

    id. Tusc. 1, 8, 15; cf.

    also: hominum homo stultissime,

    Ter. Ad. 2, 2, 10:

    quid hoc homine faciatis?

    Cic. Verr. 2, 1, 16, § 42:

    consulere generi hominum,

    the human race, mankind, id. Rep. 3, 12:

    genus hominum,

    id. ib. 2, 26; id. de Or. 1, 9, 36; Hor. Ep. 2, 1, 7 et saep. (more freq., genus humanum; v. humanus and genus); cf.:

    natura hominem conciliat homini... hominum coetus et celebrationes,

    Cic. Off. 1, 4, 12:

    placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari, homines autem hominum causa esse generatos,

    id. ib. 1, 7, 22:

    homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt,

    id. ib. 2, 5, 17: is dictus popularibus olim, Qui tum vivebant homines, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 308 Vahl.):

    homines Romani,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    lege conciliati homines cum dis putandi sunt,

    id. Leg. 1, 7, 23:

    pro deum atque hominum fidem!

    Plaut. Curc. 5, 3, 16 et saep.: divumque hominumque pater, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 65 Müll. (Ann. v. 566 Vahl.); so, id. ap. Cic. N. D. 2, 2, 4 (Ann. v. 567) and ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 254); but homo, sing., is used of the human race, mankind (= homines, genus humanum), when it has no predicate joined with it:

    qua haud scio an quidquam melius sit homini datum,

    Cic. Lael. 6, 20; 3, 11:

    taces, Monstrum hominis?

    Ter. Eun. 4, 4, 29; cf.:

    odium illud hominis impuri,

    Cic. Fam. 12, 1, 1:

    quid hoc sit hominis?

    Plaut. Am. 2, 1, 26; cf.:

    quid illuc hominus est?

    Ter. Eun. 5, 1, 17;

    in addresses: nisi caves tu homo, etc.,

    id. Heaut. 5, 3, 1:

    tu homo adigis me ad insaniam,

    id. Ad. 1, 2, 31.—In apposition:

    mares homines,

    Plaut. Poen. 5, 5, 32:

    amanti homini adulescenti,

    id. Trin. 1, 2, 94; cf.:

    filius homo adulescens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 52;

    v. adulescens: verberare hominem senem,

    id. Ad. 4, 2, 23:

    servom hominem,

    id. Phorm. 2, 1, 62:

    oculi hominis histrionis,

    Cic. de Or. 2, 46, 193:

    nemo homo,

    Plaut. Pers. 2, 2, 29; cf.:

    ut homo nemo velit nisi hominis similis esse,

    Cic. N. D. 1, 28, 78;

    v. nemo. —Of females: mater, cujus ea stultitia est, ut eam nemo hominem appellare possit,

    Cic. Clu. 70, 199:

    quae (Io) bos ex homine est,

    Ov. F. 5, 620; Juv. 6, 284:

    dulcissimum ab hominis camelinum lac,

    Plin. 28, 9, 33, § 123: homines feminae (opp. mares homines), Aug. Civ. Dei, 3, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    Quot homines, tot sententiae, many men, many minds, i. e. every one has his own opinion, Ter. Phorm. 2, 4, 14; Cic. Fin. 1, 5, 15.—
    b.
    Ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 3, 3, 77 (but in Plaut. Most. 3, 2, 36 spurious, v. Ritschl ad h. l.).—
    c.
    Homines, dum docent, discunt, Sen. Ep. 7, 8 fin.
    d.
    Aiunt homines plus in alieno negotio videre quam in suo, the lookers-on see farther in the game than the players, id. ib. 109, 16. —
    e.
    Homo nulli coloris, neither fish nor flesh, Plaut. Ps. 4, 7, 99.—
    f.
    Homo sum; humani nihil a me alienum puto, Ter. Heaut. 1, 1, 25; cf.:

    homo ego sum, homo tu es,

    Plaut. Trin. 2, 4, 46.—
    g.
    Lupus homo homini, non homo, quom qualis sit non novit, Plaut. As. 2, 4, 88.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., in a good or a bad sense.
    a.
    In a good sense (cf. vir), a man, as a reasonable or moral being:

    homo es, qui me emunxisti mucidum,

    Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    si homo esset, eum potius legeret,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    nox te expolivit hominemque reddidit,

    id. de Or. 2, 10, 40:

    si vis homo esse,

    id. Att. 4, 15, 2:

    homines visi sumus,

    id. ib. 13, 52, 2:

    nos quod simus, quod habeamus, quod homines existimemur, id omne abs te habere,

    id. Fam. 7, 29, 1:

    si tu sis homo,

    Ter. Ad. 5, 8, 11:

    et tu illum tuom, si esses homo, sineres, etc.,

    if you had a man's sense, id. ib. 1, 2, 27:

    exuens hominem ex homine,

    Cic. Fin. 5, 12, 35: cum Socrates Alcibiadi persuasisset, eum nihil hominis esse, that he was nothing of a man (i. e. in no respect such as a man should be), id. Tusc. 3, 32, 77:

    (Nero) dicebat se quasi hominem tandem habitare coepisse,

    like a human being, Suet. Ner. 31:

    me hominem inter homines voluit esse,

    Petr. 39. —
    b.
    In a bad sense, a man, as a weak, mortal being, subject to error, of low condition (rare):

    fateor me saepe peccasse, nam et homo sum et adhuc juvenis,

    Petr. 130: cf.

    homines sumus, non dei,

    id. 75:

    (Demosthenes, Homerus) summi sunt, homines tamen,

    Quint. 10, 1, 25.—In fem.: quae si hoc tempore non diem suum obiisset, paucis post annis tamen ei moriendum fuit, quoniam homo nata fuerat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4.—Also of servants (as distinguished from a free Roman): homo P. Quinti, Quintus's man, i. e. his slave, servant, Cic. Quint. 19, 61:

    vinum familiae... Saturnalibus et Compitalibus in singulos homines congios,

    Cato, R. R. 57, 2; Cat. 10, 16.—
    2.
    In opp. to a woman, a man (anteand post-class., and very rare):

    mi homo et mea mulier, vos saluto,

    Plaut. Cist. 4, 2, 57; Lact. 2, 12; Dig. 48, 19, 38.—
    * 3.
    In milit. lang., homines, opp. to cavalry, foot-soldiers, infantry:

    capti homines equitesque producebantur,

    Caes. B. C. 2, 39, 5; cf. vir. —
    4.
    Homo novus, v. novus.—
    5.
    Bodies, corpses:

    jam pigritia singulos sepeliendi promisce acervatos cumulos hominum urebant,

    Liv. 5, 48, 3.—
    6.
    Particular phrases.
    a.
    Paucorum hominum esse, to have but few intimates, be choice in one's company: (Maecenas) paucorum hominum et mentis bene sanae. Hor. S. 1, 9, 44:

    homo est Perpaucorum hominum,

    Ter. Eun. 3, 1, 19.— Hence, comically, of the favorite but rare fish, acipenser: Scipio vide, quid agas: acipenser iste paucorum hominum est, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12 (see the anecdote in connection).—
    b.
    Inter homines esse (agere).
    (α).
    To be among the living, to be alive, to live (very rare):

    Hercules numquam abiisset ad deos, nisi cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset,

    Cic. Tusc. 1, 14, 32:

    inter homines esse desinere,

    i. e. to die, Dig. 31, 1, 59; so,

    agere inter homines desinere,

    Tac. A. 15, 74 fin.:

    ab hominibus ereptus est,

    Dig. 31, 1, 58.—
    (β).
    To see the world, be among men:

    iste homo qui numquam inter homines fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76.—
    II.
    Transf., esp. in familiar lang., the man, the fellow, instead of the pron. he, his, him:

    haben argentum ab homine?

    Plaut. Ps. 4, 7, 65:

    ibi homo coepit me obsecrare, ut, etc.,

    Ter. Eun. 2, 2, 30:

    itast homo,

    id. Ad. 1, 2, 63:

    dixit, se senatui roganti de Marcello ne hominis quidem causa negaturum,

    Cic. Fam. 4, 4, 3:

    ei medico imperasti, ut venas hominis incideret,

    id. Pis. 34, 83:

    tantum esse in homine sceleris,

    id. Sest. 9, 22 Halm.; 41, 89; id. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    persuasit homini,

    Nep. Dat. 10, 3:

    aut insanit homo aut versus facit,

    Hor. S. 2, 7, 117:

    agnoscit hominem Caesar,

    Phaedr. 2, 5, 19 Burm. ad loc.; al.—
    B.
    Hic homo, this man, = I, myself (ante-class. and poet.):

    hunc hominem velles si tradere,

    Hor. S. 1, 9, 47:

    solus hic homo est, qui sciat, etc.,

    Plaut. Curc. 2, 1, 33:

    tibi verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 2, 114 (cf. hic, G.).

    Lewis & Short latin dictionary > homo

  • 115 hostis

    hostis (also fos-), is, comm. [Sanscr. root ghas-, to eat, consume, destroy; Germ. Gast; cf. also hasta], a stranger, foreigner; afterwards transf., an enemy (cf.:

    adversarius, inimicus, perduellis): equidem etiam illud animadverto, quod qui proprio nomine perduellis esset, is hostis vocaretur, lenitate verbi rei tristitiam mitigatam. Hostis enim apud majores nostros is dicebatur, quem nunc peregrinum dicimus... quamquam id nomen durius effecit jam vetustas: a peregrino enim recessit et proprie in eo qui arma contra ferret remansit,

    Cic. Off. 1, 12, 37; cf. Varr. L. L. 5, § 3 Müll.: hostis apud antiquos peregrinus dicebatur, et qui nunc hostis perduellio, Paul. ex Fest. p. 102 P.—
    II.
    An enemy in arms or of one's country (opp. inimicus, a private enemy, or one who is inimically disposed).
    A.
    Lit.:

    qui (Pompeius) saepius cum hoste conflixit quam quisquam cum inimico concertavit,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28; cf.:

    omnes nos statuit ille quidem non inimicos sed hostes,

    id. Phil. 11, 1, 3;

    opp. inimicus,

    Curt. 7, 10 (v. also the foll.):

    debent oratori sic esse adversariorum nota consilia, ut hostium imperatori,

    Quint. 12, 1, 35:

    legiones hostium,

    Plaut. Am. prol. 136:

    hostes nefarios prostravit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27:

    (bellum) compellere intra hostium moenia,

    id. Rep. 1, 1:

    vita ex hostium telis servata,

    id. ib. 1, 3:

    adventus hostium,

    id. ib. 2, 3:

    ut eam (probitatem) vel in eis quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligamus,

    id. Lael. 9, 29:

    hostem rapinis prohibere,

    Caes. B. G. 1, 15, 4:

    quando hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset,

    Liv. 29, 10, 5:

    servit Hispanae vetus hostis orae Cantaber sera domitus catena,

    Hor. C. 3, 8, 21:

    terra marique victus hostis,

    id. Epod. 9, 27 et saep.:

    inimicis quoque et hostibus ea indigna videri,

    Cic. Inv. 1, 54, 105; cf.:

    inimicus, hostis esset, tanta contumelia accepta,

    id. Verr. 2, 2, 24, § 58:

    sibi inimicus atque hostis,

    id. Fin. 5, 10, 29:

    horum omnium communis hostis praedoque,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    tam dis hominibusque hostis,

    id. Phil. 2, 26, 64; id. Att. 15, 21, 1:

    Cn. Pompeius auctor et dux mei reditus, illius (Clodii) hostis,

    id. Mil. 15, 39:

    acer Bupalo hostis (Hipponax),

    Hor. Epod. 6, 14:

    fas est et ab hoste doceri,

    Ov. M. 4, 428:

    di meliora piis erroremque hostibus illum!

    Verg. G. 3, 513; cf. Ov. H. 16, 219; id. Am. 2, 10, 16; id. F. 3, 494; id. P. 4, 6, 35:

    quam (aquam) hostis hosti commodat,

    Plaut. Rud. 2, 4, 21.— In fem.:

    hostis est uxor, invita quae ad virum nuptum datur,

    Plaut. Stich. 1, 2, 83:

    nupta meretrici hostis est,

    Ter. Hec. 5, 2, 23:

    ut, quo die captam hostem vidisset, eodem matrimonio junctam acciperet,

    Liv. 30, 14, 2:

    cum certa videbitur hostis,

    Ov. A. A. 2, 461; id. H. 6, 82; Prop. 1, 4, 18:

    ille uxorem, tu hostem luges,

    Curt. 4, 11, 4.—
    B.
    Transf., of animals or things ( poet. and in post-Aug. prose):

    qualem ministrum fulminis alitem... in ovilia Demisit hostem vividus impetus,

    Hor. C. 4, 4, 10; Ov. F. 1, 359:

    rhinoceros genitus hostis elephanto,

    Plin. 8, 20, 29, § 71.—Of a chessman:

    unus cum gemino calculus hoste perit,

    Ov. A. A. 3, 358:

    fac, pereat vitreo miles ab hoste tuus,

    id. ib. 2, 208:

    rerum ipsa natura non parens sed noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, hostem veritatis invenit,

    Quint. 12, 1, 2:

    illa vero vitiosissima, quae jam humanitas vocatur, studiorum perniciosissima hostis,

    id. 2, 2, 10 —
    2.
    Of an adversary in a suit, in a parody of the law of the Twelve Tables:

    si status condictus cum hoste intercedit dies,

    Plaut. Curc. 1, 1, 5; cf. also Gell. 16, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > hostis

  • 116 iblumino

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > iblumino

  • 117 illumino

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > illumino

  • 118 incola

    incŏla, ae, comm. (f. Phaedr. 1, 6, 6; Prud. Ham. 642) [in-colo], an inhabitant of a place, a resident.
    I.
    Lit.:

    optati cives, populares, incolae, accolae, advenae omnes,

    Plaut. Aul. 3, 1, 1: incola est, qui in aliquam regionem domicilium suum contulit, quem Graeci paroikon appellant, Dig. 50, 16, 239: opp. civis; peregrini autem atque incolae officium est, etc., a foreign resident ( = Gr. metoikos), Cic. Off. 1, 34, 125; cf.:

    Tarquinium, non Romanae modo sed ne Italicae quidem gentis,.. incolam a Tarquiniis... regem factum,

    Liv. 4, 3, 11:

    incola et his magistratibus parere debet, apud quos incola est, et illis, apud quos civis est,

    Dig. 50, 1, 29; Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26; 2, 4, 58, § 130:

    sunt enim e terra homines, non ut incolae atque habitatores,

    id. N. D. 2, 56, 140:

    Coloneus ille locus cujus incola Sophocles ob oculos versabatur,

    id. Fin. 5, 1, 3:

    (Socrates) totius mundi se incolam et civem arbitrabatur,

    id. Tusc. 5, 37, 108:

    audiebam Pythagoram Pythagoreosque incolas paene nostros,

    almost our countrymen, id. de Sen. 21, 78:

    Pergama, Incola captivo quae bove victor alat,

    Ov. H. 1, 52:

    Phryx,

    Luc. 9, 976:

    Idumæae Syrophoenix portae,

    Juv. 8, 160.— Poet., in apposition, or [p. 925] adj., Cameren incola turba vocat, the natives, Ov. F. 3, 582.—
    II.
    Transf., of animals and inanimate things:

    aquarum incolae,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    rana stagni incola,

    Phaedr. 1, 6, 5:

    novum incolam (piscem) mari dedit,

    Plin. 9, 17, 29, § 63:

    quae (arbores) incolarum numero esse coepere,

    i. e. indigenous, id. 12, 3, 7, § 14:

    Addua, Ticinus, Mincius, omnes Padi incolae,

    i. e. flowing into the Po, id. 3, 19, 23, § 131:

    me Porrectum ante fores obicere incolis Plorares aquilonibus,

    native, Hor. C. 3, 10, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > incola

  • 119 indigeo

    indĭgĕo, ŭi, ēre, v. n. [indu-egeo], to need, want, to stand in need or want of any thing (class.).
    I.
    Lit., with abl.:

    bona existimatione,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    pecunia,

    Nep. Ages. 7:

    medicina,

    id. Att. 21:

    iis rebus, quae ad oppugnationem castrorum sunt usui,

    Caes. B. C. 4, 35:

    cibo,

    Suet. Galb. 7:

    constantia inter dubia,

    Tac. H. 3, 73:

    pecunia,

    Val. Max. 7, 2, ext. 9.—
    II.
    In gen.
    A. (α).
    With gen. (class.):

    ingenii et virtutis,

    Cic. Fam. 6, 4, 2:

    indigeo tui consilii,

    id. Att. 12, 35, 2:

    alterius,

    id. Lael. 14, 51.—
    (β).
    With abl., Cic. Fam. 12, 11, 2; Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1; Cic. ad Q. Fr. 1, 3, 2.— Pass.:

    cum praesidio earum (avium) indigetur,

    Plin. 10, 27, 39, § 75:

    fruges indigebant tecto,

    Col. 12 praef. §

    3: pax et quies bonis artibus indigent,

    Tac. H. 4, 1; 4, 51; Suet. Aug. 29. —
    (γ).
    With acc. (ante-class.):

    nihil,

    Varr. L. L. 5, § 92 Müll.—
    (δ).
    With inf.:

    hoc plane indigeo discere,

    Gell. 4, 1, 6.—
    B.
    To long for, desire; with gen. (class.):

    non auri, non argenti, non ceterarum rerum indigere,

    Cic. Sull. 8, 25.—Hence, indĭgens, entis, P. a., in want of, needing any thing
    (α).
    With gen.:

    quid enim? Africanus indigens mei? minime hercle: at ne ego quidem illius,

    Cic. Lael. 9, 30:

    alienarum opum,

    Nep. Reg. 3: praesidii, Auct. B. Hisp. 17.—
    (β).
    With abl. (post-Aug.):

    cotes oleo indigentes,

    Plin. 36, 22, 47, § 164:

    disceptatio multā curā indigens,

    Gell. 14, 2, 13.—
    B.
    Subst.: indĭgens, ntis, comm., a needy or indigent person:

    indigentibus benigne facere,

    Cic. Off. 2, 15, 52; id. Fin. 2, 35, 118.

    Lewis & Short latin dictionary > indigeo

  • 120 inluminate

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > inluminate

См. также в других словарях:

  • Comm — утилита unix, читает файл1 и файл2, которые должны быть предварительно лексически отсортированы, и генерирует вывод, состоящий из трёх колонок текста: строки, найденные только в файле файл1; строки, найденные только в файле файл2; и строки, общие …   Википедия

  • comm — утилита unix, читает файл1 и файл2, которые должны быть предварительно лексически отсортированы, и генерирует вывод, состоящий из трёх колонок текста: строки, найденные только в файле файл1; строки, найденные только в файле файл2; и строки, общие …   Википедия

  • comm. — comm. comm. (fork. for communicationis); cand.comm.; stud.comm …   Dansk ordbog

  • Comm. — Comm., bei Pflanzennamen Abkürzung für Ph. Commerson (s.d.) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • comm — abbrev. 1. commander 2. commentary 3. commerce 4. commission 5. committee 6. commonwealth 7. communication * * * …   Universalium

  • comm. — comm. abbr. commendatore …   Dizionario italiano

  • comm — abbrev. 1. commander 2. commentary 3. commerce 4. commission 5. committee 6. commonwealth 7. communication …   English World dictionary

  • comm — The comm command in the Unix family of computer operating systems is a utility that is used to compare two files for common and distinct lines. comm is specified in the POSIX standard. It has been widely available on Unix like operating systems… …   Wikipedia

  • Comm — The comm command in Unix is a utility that is used to compare two files for common and distinct lines. Comm is specified in the POSIX standard. It has been widely available on Unix like systems since the mid to late 1980s. Usagecomm reads two… …   Wikipedia

  • comm. — 1. commander. 2. commerce. 3. commission. 4. committee. 5. commonwealth. * * * abbrev 1. Commander 2. Commentary 3. Communication * * * comm., 1. commentary …   Useful english dictionary

  • Comm. — Philibert Commerson Philibert Commerson (prononcer le on de Commerson comme dans cresson ) Philibert Commerson (18 novembre 1727, Châtillon les Dombes[ …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»