-
1 columna
cŏlumna, ae, f. [root cel- of excello; v. columen, of which it is orig. a collat. form].A.A projecting object, a column, pillar, post (very freq.), Vitr. 4, 1, 1 sq.; 3, 3; Varr. R. R. 3, 5, 11:* 2.columnae et templa et porticus sustinent, tamen habent non plus utilitatis quam dignitatis,
Cic. de Or. 3, 46, 180; id. Verr. 2, 1, 51, §§ 133 and 134; Quint. 5, 13, 40:columnae Doricae, Ionicae, Tuscanicae, Corinthiae, Atticae,
Plin. 36, 22, 56, § 178 sq.; Vitr. 4, 1, 1 sqq.: Rostrata, a column ornamented with beaks of ships, erected in honor of Duellius, the conqueror of the Carthaginians, Quint. 1, 7, 12 Spald.; fragments of the inscription on it are yet extant, v. in the Appendix: Maenia, also absol. Columna, a pillory in the Forum Romanum, where thieves, criminal slaves, and debtors were judged and punished, Cic. Div. in Caecil. 16, 50 Ascon.— Absol.: ad columnam pervenire. Cic. Clu. 13, 39:adhaerescere ad columnam,
id. Sest. 8, 18; cf. Dict. of Antiq. s. v. columna.— Plur.:columnae, as the sign of a bookseller's shop,
Hor. A. P 373 Orell. ad loc.—From the use of pillars to designate boundaries of countries:Columnae Protei = fines Aegypti,
Verg. A. 11, 262; and:Columnae Herculis, i. e. Calpe et Abyla,
Mel. 1, 5, 3; 2, 6, 8; Plin. 3, prooem. § 4; Tac. G. 34.—Prov.:incurrere amentem in columnas,
Cic. Or. 67, 224.—Trop., a pillar, support; of Augustus, Hor. C. 1, 35, 14.—3.Transf., of objects resembling a pillar; so,a.Of the arm (comice):b.ecce autem aedificat: columnam mento suffigit suo,
Plaut. Mil. 2, 2, 54. —A water-spout, Lucr. 6, 426; 6, 433; Plin. 2, 49, 50, § 134.—c.Of fire, a meteor, Sen. Q. N. 7, 20, 2; cf.d.of the pillar of cloud and of fire which guided the Exodus,
Vulg. Exod. 13, 21 sq. —Membrum virile, Mart. 6, 49; 11, 51; Auct. Priap. 9, 8.—e.Narium recta pars eo quod aequaliter sit in longitudine et rotunditate porrecta, columna vocatur, Isid. Orig. 11, 1, 48.—* B. -
2 columna
columna ae, f [2 CEL-], a column, pillar, post: columnam efficere: columnae templa sustinent: ad perpendiculum columnas exigere. — Poet.: ne pede proruas Stantem columnam, i. e. destroy the city, H.—Esp.. Columna Maenia, in the Forum Romanum, beside which sat the tresviri capitales; hence, ad columnam pervenire: ad columnam adhaerescere, i. e. fall into the hands of the jailers.—As the sign of a bookseller's shop: non concessere columnae, H.—Since pillars were set up for landmarks: Columnae Protei (i. e. fines Aegypti), V.: Herculis columnae, i. e. Calpe and Abyla, Ta.* * *column/pillar (building/monument/pedestal/waterclock), post/prop; portico (pl.); stanchion (press/ballista); water-spout; pillar of fire; penis (rude) -
3 Maenia Columna
A.Maenĭus, a, um, adj., of or belonging to a Mænius, Mænian: Maenia lex, proposed by the people's tribune Mænius, A. U. C. 468, Cic. Brut. 14, 55.— Esp. freq., Maenĭa Cŏlumna, ae, f., a pillar in the Forum, at which thieves and refractory slaves were scourged, and to which bad debtors were summoned, a whipping-post, Cic. Div. in Caecil. 16, 50; id. Sest. 58, 124.—B.Maenĭānum, i, n., a projecting gallery, balcony of a house (first made use of by a Mænius); commonly used in the plur.: Maeniana appellata sunt a Maenio censore, qui primus in Foro ultra columnas tigna projecit, quo ampliarentur superiora spectacula, Paul. ex Fest. p. 134 Müll.; Cic. Ac. 2, 22, 70; Suet. Calig. 18; Vitr. 5, 1, 2; Varro ap. Plin. 35, 10, 37, § 113; Dig. 50, 16, 242; Cod. Just. 8, 10, 11. —In sing.:Maenianum conscendere,
Val. Max. 9, 12, 7. -
4 Menia Columna
Mēnĭa Cŏlumna, v. Maenius. -
5 columnarius
I.cŏlumnārĭus, ii, m., one who was condemned at the Columna Maenia (v. columna, A.); therefore a criminal or debtor, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 4.—II.cŏlum-nārĭum, ii, n., a tribute for the pillars of a house, a pillar-tax, Cic. Att. 13, 6, 1; Caes. B. C. 3, 32; cf. columnar. -
6 rostratus
rostrātus, a, um, adj. [id.], having a beak, hook, or crooked point; beaked, curved at the end, rostrated:falces,
Col. 2, 20, 30:vectis,
Plin. 18, 18, 48, § 171:navis,
Cic. Inv. 2, 32, 98; Suet. Caes. 63; Auct. B. Afr. 23; cf.prora,
Plin. 9, 30, 49, § 94; and:impetus liburnicarum,
id. 10, 23, 32, § 63: rostrata corona = navalis corona, a crown ornamented with small figures of beaks of ships, given to him who first boarded the enemy ' s vessel, Plin. 16, 4, 3, § 7; 22, 3, 4, § 6.— Hence, in poet. transf.:(Agrippae) Tempora navali fulgent rostrata coronā,
Verg. A. 8, 684; so,too, Columna rostrata,
a column erected in the Forum, to commemorate the naval victory of Duilius in the first Punic war, which was adorned with the beaks of the conquered vessels, Liv. 42, 20, 1; Quint. 1, 7, 12 (cf. Plin. 34, 5, 11, § 20; Sil. 6, 663);also in the order rostrata columna,
Suet. Galb. 23;v. the parts of the inscription on this column still extant (one of the oldest monuments of Latin literature), with modern restorations,
Inscr. Orell. 549. -
7 columella
columella ae, f dim. [columna], a small column, pillar, C.: pedum in altitudinem quinque, Cs.* * *small column/pillar; pivot of oil-mill; stanchion of catapult; column tombstone -
8 columnārium
columnārium ī, n [columna], a duty on pillars in buildings, pillar-tax, Cs., C.* * *pillar-tax, tax on pillars/columns; (applied to fancy houses) -
9 (dē-linō)
(dē-linō) —, litus, ere, to rub off, remove: ex quā (columnā) tectorium delitum sit. -
10 discutiō
discutiō cussī, cussus, ere [dis + quatio], to strike asunder, dash to pieces, shatter: columna ad imum fulmine discussa est, L.: arietibus aliquantum muri, L.: latericium, Cs.: tempora ictu, O.: nubīs, O.: discussae iubae capiti, V.: saxa, Iu.— To break up, scatter, disperse, dissipate, remove, dispel: coetūs, L.: discussa est caligo: discussā nive, Cs.: umbras, V.: somnum sibi lymphā, Pr.: soporem, Cu. — Fig., to remove, scatter, destroy, suppress: caedem: cunctationem eius: eam rem litterae discusserunt, L.: periculum consilio.* * *discutere, discussi, discussus Vstrike down; shatter, shake violently; dissipate, bring to naught; plead case -
11 ē-lābor
ē-lābor elapsus, ī, dep., to slip away, glide off, fall out, get off, escape: anguis ex columnā elapsus, L.: flexu sinuoso, V.: haec elapsa de manibus nostris: elapsae manibus tabellae, O.: quicquid incidit fastigio musculi elabitur, Cs.: cuspis super galeam elapsa est, slipped, L.: ignis frondīs elapsus in altas, crept up, V.: elapsos in pravum artūs, i. e. dislocated, Ta. — To slip off, get clear, escape: ex proelio, Cs.: telis Achivom, V.: inter tumultum, L.: mediis Achivis, V. — Fig., to slip away, be lost, escape: animus elapsus est Bacchidi, i. e. became estranged, T.: rei status elapsus de manibus. — To get off, get clear, escape: ex tot criminibus: omni suspicione.—To slip, fall, glide: in servitutem, L. -
12 exsecrātus (execr-)
exsecrātus (execr-) adj. [P. of exsecror], accursed, execrable, detestable: populo R.: columna. -
13 extrīnsecus
extrīnsecus adv. [exter + secus], from without, from abroad: obiectā terribili re: spiritum adducere: imminens bellum, L.— Without, on the outside: inaurata (columna).* * *from without; on the outside -
14 īn-sculpō (inscalp-)
īn-sculpō (inscalp-) psī, ptus, ere, to cut in, carve upon, engrave: titulus Graecis litteris insculptus, L.: summam patrimoni saxo, H.: Cornua Postibus, O.: columnā aeneā insculptum, L. —Fig., to engrave, imprint: natura insculpsit in mentibus, ut, etc.: in animo quasi insculptum. -
15 intercolumnium
intercolumnium ī, n [inter+columna], a space between two columns, intercolumniation.* * * -
16 rōstrātus
rōstrātus adj. [rostrum], having a beak, hooked, with a crooked point, beaked, with a curved front: navis: Columna Rostrata, a column in the Forum, commemorating the victory of Duilius in the first Punic war, and adorned with the beaks of the captured vessels, L.—Poet.: cui (Agrippae) Tempora navali fulgent rostrata coronā, i. e. are decorated for naval victories, V.* * *rostrata, rostratum ADJ -
17 scrībō
scrībō scrīpsī, scrīptus, ere [SCARP-], to scratch, grave, engrave, draw: quamque lineam: columna litteris scripta, inscribed, Cu.: scripto radiat Germanicus auro, Iu.: mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis, graven, T.— To write: cum HS XXX scripta essent pro HS CCC: erat scriptum ipsius manu: suā manu scripsit, L.: Scripta ‘soror’ fuerat, O.— To write, write out, compose, draw up, produce: quo nemo in scribendo praestantior fuit: ad scribendum animum appulit, T.: Sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus, H.: Denique nec video de tot scribentibus unum, O.: Graecam historiam: librum de rebus rusticis: in Catone Maiore, qui est scriptus ad te de senectute: defensionem causae suae: notas, O.: carmina, H.: epistulis tuis perdiligenter scriptis: litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi.— To draw up, draught, formulate, prepare, execute: urbana militia respondendi scribendi, i. e. of drawing legal instruments: testamenta: leges: senatūs consulto scribendo Lamiam adfuisse, i. e. to have been a party to, etc.: ponor ad scribendum, i. e. my signature is added: ad scribendum amicitiae foedus adduci, to conclude, L.— To write, write of, describe, tell in writing: scriptam attulerat sententiam: tibi formam et situm agri, describe, H.: bellum, L.: Quis Martem Digne scripserit, who could depict, H.: cum auctor pugnae se Cossum consulem scripserit, called himself (in the inscription), L.: Scriberis Vario fortis et hostium Victor, H.— To write, communicate, say in writing, tell in a letter: tu si, ut scribis, Kal. Iun. Romā profectus es, etc.: nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.: consules Fulvio, ut exercitum ad Clusium admoveant, scribunt, L.: erat scriptum ipsius manu senatui, sese, etc.: scripsit ut heredes iurarent, etc.: Scipioni scribendum, ne bellum remitteret, L.: scribit Labieno, ad finīs Nerviorum veniat, Cs.: Romae quod scribis sileri, ita putabam: Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.: erat scriptum, sese facturum esse, etc.: nec scribis, quam ad diem te exspectemus: scribe ad nos, quid agas.— Of troops, to enlist, enroll, levy, recruit, draft: milites, S.: exercitui supplementum, S.: scribebantur quattuor fere legiones quinis milibus peditum, L.: Albam in Aequos sex milia colonorum scripta, enrolled to be sent, L.: Scribe tui gregis hunc, enroll him in your retinue, H.— To name in a will, appoint by testament, designate, constitute: illum heredem et me scripserat: in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc., Cs.: quis pauper scribitur heres? Iu.: illum tutorem liberis suis, appoint guardian by will.—To order a payment, draw a check for: Scribe decem a Nerio, draw on Nerius for ten (thousand sesterces), H.* * *scribere, scripsi, scriptus Vwrite; compose -
18 stō
stō stetī (steterunt for stetērunt, V., O., Pr.), status, āre [STA-], to stand, stand still, remain standing, be upright, be erect: cum virgo staret et Caecilia sederet: quid stas, lapis? T.: ad undam, V.: procul hinc, T.: propter in occulto: qui proximi steterant, Cs.: propius, H.: in gradibus concordiae: stans pede in uno, H.: signa ad impluvium, ante valvas Iunonis: Stabat acuta silex, V.: columna, H.: aeneus ut stes, in a bronze statue, H.: Gn. Quid agitur? Pa. Statur, T.— To stand firm, remain in place, be immovable, last, remain, continue, abide: cui nec arae patriae domi stant, Enn. ap. C.: nec domus ulla nec urbs stare poterit: stantibus Hierosolymis: classem in portu stare, is moored, L.: stant litore puppes, V.: hasta, Quae radice novā, non ferro stabat adacto, stuck fast, O.: stare nobis videtur, at iis qui in navi sunt moveri haec villa, to be motionless: Stantibus aquis, when the sea is at rest, O.: stantes oculi (of owls), staring, O.: stant lumina flammā, are fixed orbs of fire, V.— To remain, tarry, linger, delay, wait: in illo nidore: aut stantem comprendere, aut fugientem consequi, while he lingered: Sto exspectans, si quid mihi inperent, I wait, T.— To stand in battle, fight, hold one's ground, stand firm: ut ignavus miles fugiat... cum ei, qui steterit, etc.: hostis non stetit solum, sed Romanum pepulit, L.: comminus, Cs.: Inque gradu stetimus, certi non cedere, O.—Of a battle, to stand, continue: i<*>i aliquamdiu atrox pugna stetit, L.: ita anceps dicitur certamen stetisse, to have been indecisive, L.— Of buildings or cities, to stand complete, be built, be finished: intra annum nova urbs stetit, L.: Moenia iam stabant, O.: stet Capitolium Fulgens, H.— To stand out, stand upright, stand on end, bristle up, stiffen, be rigid: steterunt comae, V.: in vertice cristae, O.: stat glacies iners, H.: Vides ut altā stet nive candidum Soracte, i. e. stands out, H.: pulvere caelum Stare vident, i. e. like a mass of dust, V.—Fig., to stand, be erect, be undisturbed: mentes, rectae quae stare solebant: utinam res p. stetisset.—Impers., with per and acc. of person, to depend on, be chargeable to, lie at the door of, be due to, be the fault of: ut per me stetisse credat, Quo minus haec fierent nuptiae, that it was my doing, T.: ubi cognovit per Afranium stare, quo minus proelio dimicaretur, Cs.: nec, quo minus perpetua cum eis amicitia esset, per populum R. stetisse, L.: quoniam per eum non stetisset, quin praestaretur (fides), it was not his fault, L.: ne praestaremus per vos stetit, qui, etc., L.—Ellipt.: Id faciam, per me stetisse ut credat (sc. quo minus haec fierent nuptiae), T.: per quos si non stetisset, non Dolabella parentasset, etc., but for whose opposition.—To stand firm, be unshaken, endure, persist, abide, remain, continue: res p. staret: qui illam (rem p.) cadere posse stante me non putarant: regnum puero stetit, L.: Dum stetimus, O.: Stas animo, H.: Gabinium sine provinciā stare non posse, subsist: cum in senatu pulcherrime staremus, held our ground: si in fide non stetit: si in eo non stat: in sententiā, L.: suis stare iudiciis, to stand by: si qui eorum decreto non stetit, Cs.: stare condicionibus: qui his rebus iudicatis standum putet: famā rerum standum est, L.— To be fixed, be determined: Pa. vide quid agas. Ph. Stat sententia, I am resolved, T.: Hannibal, postquam ipsa sententia stetit, pergere ire, L.: neque adhuc stabat, quo, etc., was it decided: mihi stat alere morbum, N.: Stat casūs renovare omnīs, V.— To rest, depend, be upheld, lie: disciplinā stetit Romana res, L.: spes Danaum Palladis auxiliis stetit, V.: famā bella stare, Cu.: Omnis in Ascanio stat cura parentis, V.—Of plays and actors, to stand, be approved, please, take, succeed: partim vix steti, T.: Securus, cadat an stet fabula, H.— To take part, take sides, stand: contra civium perditorum dementiam a bonorum causā: a mendacio contra verum: cum Hannibale, L.: pro meā patriā, L.: vobiscum adversus barbaros, N.: pro signis, O.: pro meliore causā, Cu.: Iuppiter hac stat, stands at your side, stands by you, V.: unde ius stabat, ei (populo) victoriam dedit, on whose side, L.; cf. in Darei partibus, Cu.—Of price, with abl. of price, to stand in, come to, cost: haud scio an magno detrimento certamen staturum fuerit, L.: Polybius scribit, centum talentis eam rem Achaeis stetisse, cost the Achaeans, L.: sit argumento tibi gratis stare navem: magno stat magna potentia nobis, O.* * *stare, steti, status Vstand, stand still, stand firm; remain, rest -
19 columnarius
Ione who was condemned at Columna Maenia; criminal; debtorIIfrequenter of porticos, idler; builder of columns (?) -
20 columpna
column/pillar, post/prop; portico; (columna)
См. также в других словарях:
columna — (Del lat. columna). 1. f. Soporte vertical de gran altura respecto a su sección transversal. 2. En impresos o manuscritos, cada una de las partes en que se dividen las planas por medio de un corondel o línea que las separa de arriba abajo. 3.… … Diccionario de la lengua española
columna — sustantivo femenino 1. Elemento arquitectónico, generalmente cilíndrico, que sirve como pieza de adorno y de apoyo: Todavía se ven algunas columnas del templo romano. columna corintia. columna dórica. columna jónica. columna salomónica. 2. Cada… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
columnă — COLÚMNĂ, columne, s.f. Monument în formă de coloană izolată, ridicat (în antichitate) spre a comemora un eveniment important. – Din lat. columna. Trimis de RACAI, 30.09.2003. Sursa: DEX 98 COLÚMNĂ s. (înv.) stâlp. (columnă lui Traian.) Trimis… … Dicționar Român
Columna [1] — Columna (lat.), 1) Säule (s.d.); berühmte einzelne Säulen in Rom waren: C. Antonīna u. C. Trajani, zu Ehren des Marc Aurel u. des Trajanus aufgestellt, s. u. Rom (a. Geogr.); C. rostrāta,[287] die Säule in Rom, woran die Schnäbel der von Duillius … Pierer's Universal-Lexikon
Columna [2] — Columna (a. Geogr.), 1) C. Rhegina, s. Rhegina; 2) Columnae Hercŭlis, s. Herculessäulen … Pierer's Universal-Lexikon
Columna [3] — Columna (Geneal.), so v. w. Colonna … Pierer's Universal-Lexikon
Columna — (lat.), Säule, Ehrensäule … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Columna — (lat.), Säule, Ehrensäule. Columnae Hercŭlis, Herkulessäulen (s.d.). C. rostrāta, s. Duilius. C. Trajāna, s. Trajanus. C. vertebrālis, Wirbelsäule … Kleines Konversations-Lexikon
columna — Cualquier estructura anatómica alargada. Suele estar orientada verticalmente y puede prestar soporte estructural. Diccionario Mosby Medicina, Enfermería y Ciencias de la Salud, Ediciones Hancourt, S.A. 1999 … Diccionario médico
Columna — (Del lat. columna.) ► sustantivo femenino 1 ARQUITECTURA Pilar, generalmente de sección circular, que sirve para sostener un arco, techo u otras partes de un edificio: ■ varias columnas decorativas demarcaban los ambientes del local. 2 Serie o… … Enciclopedia Universal
Columna — El vocablo columna (del latín columna) designa diversos elementos que suelen tener en común su carácter alargado y vertical, tales como: en arquitectura, una columna es un soporte vertical de gran altura respecto a su sección transversal. una… … Wikipedia Español