Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

carpere

  • 1 carpo

    carpo, ĕre, carpsi, carptum - tr. - [st2]1 [-] arracher, détacher en arrachant, déchirer, lacérer. [st2]2 [-] cueillir, recueillir, récolter. [st2]3 [-] paître, brouter, manger, butiner, goûter, savourer. [st2]4 [-] harceler, tourmenter, inquiéter, affaiblir. [st2]5 [-] mettre en pièces, diviser. [st2]6 [-] [déchirer la réputation], calomnier, avilir, critiquer, censurer, blâmer. [st2]7 [-] parcourir, suivre (chemin). [st2]8 [-] faire usage de, passer (sa vie...), profiter de, jouir de (= fruor, capio).    - ab arbore flores carpere: cueillir les fleurs de l'arbre.    - herbam carpere: brouter l'herbe.    - carpe cibos digitis, Ov. A. A. 3, 755: mange avec les doigts.    - carpere auras vitales: respirer, vivre.    - carpere novissimum agmen: harceler l’arrière-garde.    - solane perpetua maerens carpere juventa, Virg. En. 4: vas-tu, profondément affligée, consumer ta jeunesse dans une perpétuelle solitude?    - lana carpta: laine cardée.    - dictatorem sermonibus carpere, Liv. 7, 12, 12: critiquer le dictateur.    - nec carpsere jecur volucres, Ov. M. 10, 43: les oiseaux ne mangèrent plus le foie.    - pede viam carpere: parcourir une route à pied.    - supremum carpere iter parati, Hor. C. 2: prêts à prendre le chemin suprême (= prêts à mourir).    - carpere prata, Virg.: traverser les prés.    - carpe diem, quam minimum credula postero, Hor. O. 1: (Leuconoé) cueille le jour, et compte le moins possible sur le lendemain.    - carpere sub dio somnos, Virg. G. 3, 435: profiter du sommeil en plein air.
    * * *
    carpo, ĕre, carpsi, carptum - tr. - [st2]1 [-] arracher, détacher en arrachant, déchirer, lacérer. [st2]2 [-] cueillir, recueillir, récolter. [st2]3 [-] paître, brouter, manger, butiner, goûter, savourer. [st2]4 [-] harceler, tourmenter, inquiéter, affaiblir. [st2]5 [-] mettre en pièces, diviser. [st2]6 [-] [déchirer la réputation], calomnier, avilir, critiquer, censurer, blâmer. [st2]7 [-] parcourir, suivre (chemin). [st2]8 [-] faire usage de, passer (sa vie...), profiter de, jouir de (= fruor, capio).    - ab arbore flores carpere: cueillir les fleurs de l'arbre.    - herbam carpere: brouter l'herbe.    - carpe cibos digitis, Ov. A. A. 3, 755: mange avec les doigts.    - carpere auras vitales: respirer, vivre.    - carpere novissimum agmen: harceler l’arrière-garde.    - solane perpetua maerens carpere juventa, Virg. En. 4: vas-tu, profondément affligée, consumer ta jeunesse dans une perpétuelle solitude?    - lana carpta: laine cardée.    - dictatorem sermonibus carpere, Liv. 7, 12, 12: critiquer le dictateur.    - nec carpsere jecur volucres, Ov. M. 10, 43: les oiseaux ne mangèrent plus le foie.    - pede viam carpere: parcourir une route à pied.    - supremum carpere iter parati, Hor. C. 2: prêts à prendre le chemin suprême (= prêts à mourir).    - carpere prata, Virg.: traverser les prés.    - carpe diem, quam minimum credula postero, Hor. O. 1: (Leuconoé) cueille le jour, et compte le moins possible sur le lendemain.    - carpere sub dio somnos, Virg. G. 3, 435: profiter du sommeil en plein air.
    * * *
        Carpo, carpis, carpsi, carptum, carpere. Virgil. Cueillir doulcement.
    \
        Flosculos orationis carpere. Cic. Cueillir.
    \
        Carpere, Accipere. vt Carpere quietem. Virg. Prendre son repos, Se reposer.
    \
        Aera carpere. Virgil. Prendre l'air.
    \
        Aera carpere alis. Ouid. Voler.
    \
        Cibum carpere. Varro. Manger, Prendre sa refection.
    \
        Cibos digitis carpere. Ouid. Prendre la viande aux doigts.
    \
        Dente carpere viscera alicuius. Ouid. Prendre aux dens, Mordre.
    \
        Carpere herbam oues dicuntur. Virg. Paistre, Brouter.
    \
        Ignauius carpere herbas. Virgil. Paistre laschement.
    \
        Gramina carpunt armenta. Virgil. Paissent l'herbe.
    \
        Anser vtilis non est locis consitis: quia quicquid tenerum contingere potest, carpit. Columel. Il broute, etc.
    \
        Carpere. Virgil. Passer legierement.
    \
        Fugam carpere. Sil. S'enfuir, Prendre la fuite.
    \
        Carpere prata fuga. Virgil. S'enfuir legierement parmi le prez.
    \
        Iter carpere. Martial. Cheminer.
    \
        Iter supremum carpere. Horat. Faire le dernier voyage, Mourir.
    \
        Viam carpere. Virgil. Cheminer, Aller son chemin.
    \
        Volatum carpere. Stat. Voler, Prendre son vol.
    \
        Carpere lanam, linum, etc. Virgil. Charpir, La tirer doulcement de la quenoille en filant.
    \
        Noctes carpere securas. Val. Flac. Dormir de nuict en seureté.
    \
        Oscula carpere. Ouid. Baiser.
    \
        Pecus carpere. Propert. Oster ou arracher la laine de dessus le dos, Plumer.
    \
        Pensum carpere. Horat. Filer.
    \
        Rura frigida carpere. Virgil. Aller aux champs, Mener les bestes aux champs.
    \
        Somnos carpere. Virgil. Dormir.
    \
        Carpere agmen, et similia. Liu. Surprendre et tuer par cy par là ceulx qui s'escartent et se separent de la grosse troupe et armee, Les prendre l'un aprés l'autre.
    \
        Carpere orationem membris minutioribus. Cic. La deviser par petites parcelles.
    \
        Carpere, Eligere. Terent. Vnum quicquid, quod quidem erit bellissimum, Carpam. Je prendray l'un aprés l'autre, le plus beau et le meilleur.
    \
        Carpere vires. Virgil. Blesser, Gaster, Attenuer, Diminuer.
    \
        Aluus, corpus ac vires carpit. Columel. Le flux de ventre amaigrist le corps, et debilite la force, Consume et mange, etc.
    \
        Forma carpitur suo spatio. Ouid. La beaulté se diminue par laps de temps.
    \
        Carpere faciem. Seruius. Deschirer le visage, Esgratigner.
    \
        Carpere aliquem. Ouid. Piller, Apovrir, Pilloter, Mettre en blanc, Le plumer.
    \
        Opes alicuius carpere. Ouid. L'apovrir, Luy oster ses biens, ou les diminuer.
    \
        Vitam carpere. Seneca. Oster la vie.
    \
        AEstu mens carpitur. Valer. Flac. L'esprit est vexé et travaillé de soulci.
    \
        Auro pectus carpitur. Propert. Est attenué et consumé d'avarice.
    \
        Igni caeco carpi. Virgil. Estre esprins d'amour.
    \
        Carpere. Cic. Reprendre, Accuser, Taxer, Blasmer.
    \
        Carpere. Frui. Persius, Carpamus dulcia. Faisons grand chere, Prenons, ou Donnons nous du bon temps.

    Dictionarium latinogallicum > carpo

  • 2 carpo

    carpo, psi, ptum, 3 [cf.: rapio, harpazô, karpos; Engl. grab, grip, grasp].
    I.
    Lit., of plants, flowers, fruits, etc., to pick, pluck, pluck off, cull, crop, gather (class.; in prose and poetry, esp. in the latter very freq.; syn. decerpere).
    A.
    In gen.:

    (flos) tenui carptus ungui,

    Cat. 62, 43; Hor. C. 3, 27, 44; Ov. M. 9, 342:

    ab arbore flores,

    id. ib. 9, 380; cf.

    infra, II.: rosam, poma,

    Verg. G. 4, 134:

    violas et papavera,

    id. E. 2, 47:

    violas, lilia,

    Ov. M. 5, 392:

    frondes uncis manibus,

    id. G. 2, 366:

    plenis pomaria ramis,

    Ov. H. 4, 29:

    vindemiam de palmite,

    Verg. G. 2, 90:

    fructus,

    id. ib. 2, 501:

    frumenta manu,

    id. ib. 3, 176.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of animals, to take something as nourishment (cf. Burm. ad Phaedr. 1, 28, 4); first, of nourishment from plants, to crop, pluck off, browse, graze on, etc. (syn. depascere); also of flesh, to eat, devour (rare):

    alia (animalia) sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia mandunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    carpunt gramen equi,

    Verg. A. 9, 353; id. G. 2, 201; Ov. M. 1, 299:

    herbam,

    Verg. G. 3, 296; 3, 465; Ov. M. 13, 927:

    pabula,

    id. ib. 4, 217; id. F. 4, 750:

    alimenta,

    id. M. 15, 478:

    apes carpunt ex oleā arbore ceram, e fico mel, etc.,

    gather, Varr. R. R. 3, 16, 24 sq.; cf.:

    apis carpens thyma,

    Hor. C. 4, 2, 29.— Poet.:

    Invidia (personif. envy) summa cacumina carpit,

    Ov. M. 2, 792:

    nec carpsere jecur volucres,

    id. ib. 10, 43; cf. Phaedr. 1, 28, 4.—Sometimes transf., of men:

    prandium,

    Ter. Ad. 4, 2, 52:

    carpe cibos digitis,

    Ov. A. A. 3, 755: pisces, pulles, Mart. 3, 13, 1.—Also, to carve; hence the pun in Petr. 36 fin.
    2.
    Poet., of other things, to tear off, tear away:

    summas carpens media inter cornua saetas,

    Verg. A. 6, 245.—Of wool, to pluck; hence, poet., to spin:

    vellera,

    Verg. G. 4, 335:

    pensa,

    id. ib. 1, 390; Prop. 3 (4), 6, 16; Hor. C. 3, 27, 64:

    lana carpta,

    carded, Cels. 6, 6, 1 (hence, facete: stolidum pecus, to pluck, i. e. to fleece rich lovers, Prop. 2 (3), 16, 8; Ov. A. A. 1, 420):

    ex collo furtim coronas,

    to pull off, Hor. S. 2, 3, 256:

    crinem genasque,

    to tear, rend, lacerate, Val. Fl. 8, 7;

    so acc. to Servius's inaccurate account, in a fragment of the Twelve Tables: mulier faciem ne carpito,

    Serv. ad Verg. A. 12, 606 (instead of the real words: MVLIERES. GENAS. NE. RADVNTO.; cf.

    Dirks. Fragm. XII. Tab. p. 668): artus in parva frusta,

    Sen. Thyest. 1061.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To pluck, snatch, etc.:

    ut omni ex genere orationem aucuper, et omnes undique flosculos carpam atque delibem,

    Cic. Sest. 56, 119; id. de Or. 1, 42, 191:

    atque in legendo carpsi exinde quaedam,

    Gell. 9, 4, 5: oscula, to pluck, as it were, from the lips, to snatch, Prop. 1, 20, 27; Ov. H. 11, 117 Loers. N. cr.; id. M. 4, 358; Phaedr. 3, 8, 12 al.:

    basia,

    Mart. 5, 46, 1:

    gaudia,

    Ov. A. A. 3, 661:

    dulcia,

    Pers. 5, 151:

    regni commoda carpe mei,

    Ov. F. 3, 622:

    fugitivaque gaudia carpe,

    and snatch pleasures as they fly, Mart. 7, 47, 11:

    delicias,

    Prop. 2 (3), 34, 74.—
    B.
    Esp.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) In a good sense, to enjoy, use, make use of (mostly poet.;

    syn.: fruor, capio): breve ver et primos carpere flores,

    Ov. M. 10, 85 (cf.:

    flore aetatis frui,

    Liv. 21, 3, 4):

    illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas,

    spent, lived, passed, Cat. 68, 35:

    diem,

    Hor. C. 1, 11, 8:

    honores virtutis,

    Val. Fl. 1, 177:

    auras vitales,

    Verg. A. 1, 388; cf. Sil. 3, 712:

    sub dio somnos,

    Verg. G. 3, 435:

    quietem,

    id. A. 7, 414:

    soporem,

    id. ib. 4, 522:

    noctes securas,

    Val. Fl. 5, 48; a poet. circumlocution for vivere, degere, etc.—
    b.
    In a bad sense.
    (α).
    To gnaw at or tear character or reputation, to carp at, slander, calumniate, revile:

    more hominum invident, in conviviis rodunt, in circulis vellicant: non illo inimico, sed hoc maledico dente carpunt,

    Cic. Balb. 26, 57:

    nam is carpebatur a Bibulo, Curione, Favonio,

    id. ad Q. Fr. 2, 3, 2:

    Paulum obtrectatio carpsit,

    Liv. 45, 35, 5:

    imperatorem,

    id. 44, 38, 2:

    quae non desierunt carpere maligni,

    Quint. 11, 1, 24:

    maligno sermone,

    Suet. Aug. 27:

    obliquis orationibus,

    id. Dom. 2:

    nonnihil vocibus,

    Caes. B. G. 3, 17:

    aliquem sermonibus,

    Liv. 7, 12, 12:

    sinistris sermonibus,

    Plin. Ep. 1, 9, 5:

    Ciceronem in his,

    Quint. 9, 4, 64:

    te ficto quaestu,

    Cat. 62, 36 and 37:

    et detorquere recte facta,

    Plin. Ep. 1, 8, 6:

    famam vitamque,

    id. Pan. 53, 4; Suet. Calig. 34.—
    (β).
    To rob of strength, to weaken, enfeeble, wear away, consume; or poet., with the idea extended (cf. absumo), to consume completely, to destroy:

    vires,

    Verg. G. 3, 215; Liv. 9, 27, 6:

    quid si carpere singula (jura) et extorquere... patiemini,

    id. 34, 3, 2;

    esp. of in ward care, anxiety, longing, etc.: at regina, gravi jamdudum saucia curā, Volnus alit venis et caeco carpitur igni,

    Verg. A. 4, 2; Ov. M. 3, 490; 10, 370:

    solane perpetua maerens carpere juventā?

    Verg. A. 4, 32:

    curā carpitur ista mei,

    Ov. A. A. 3, 680:

    aegra assiduo mens carpitur aestu,

    Val. Fl. 3, 305; Lucr. 9, 744; Sil. 15, 1:

    invidia carpit et carpitur unā,

    Ov. M. 2, 781; cf. Prop. 3 (4), 5, 3:

    non ego Tot tuos patiar labores carpere lividas Obliviones,

    to wear away, Hor. C. 4, 9, 33; cf.: otia corpus alunt, animus quoque pascitur illis;

    Inmodicus contra carpit utrumque labor,

    Ov. P. 1, 4, 21 sq.:

    aras etiam templaque demolitur et obscurat oblivio, neglegit carpitque posteritas,

    Plin. Pan. 55, 9:

    totum potest excedere quod potest carpi,

    Sen. N. Q. 2, 13, 2.—So,
    (γ).
    In milit. lang., to inflict injury upon an enemy (esp. by single, repeated attacks), to weaken, harass:

    agmen adversariorum,

    Caes. B. C. 1, 63:

    hostes carpere multifariam vires Romanas,

    Liv. 3, 5, 1; 22, 32, 2; 27, 46, 6; cf. id. 3, 61, 13 infra; Weissenb. ad Liv. 22, 16, 2; Tac. A. 12, 32; Luc. 4, 156:

    novissimum agmen,

    Caes. B. C. 1, 78 fin.:

    novissimos,

    Liv. 8, 38, 6:

    extrema agminis,

    id. 6, 32, 11. —
    2.
    To separate a whole into single parts, to cut to pieces, divide (syn.: dividere, distribuere): neque semper utendum est perpetuitate, sed saepe carpenda membris minutioribus [p. 295] oratio est, Cic. de Or. 3, 49, 190:

    in multas parvasque partes carpere exercitum,

    Liv. 26, 38, 2:

    summam unius belli in multa proelia parvaque,

    id. 3, 61, 13:

    Erymanthus... ab accolis rigantibus carpitur,

    is drawn off into canals, Curt. 8, 9, 410. —With a reference to the meaning
    (α).
    supra:

    si erunt plures qui ob innocentem condemnandum pecuniam acceperint, tu non animadvertes in omnis, sed carpes ut velis, et paucos ex multis ad ignominiam sortiere?

    distinguish, single out, Cic. Clu. 46, 129; cf.:

    in multorum peccato carpi paucos ad ignominiam,

    id. ib. —
    3.
    Viam, iter, etc., or with definite local substantives, terram, mare, litora, etc., to go, tread upon, pass over, navigate, sail along or through, to take or pursue one ' s way (syn. ire):

    viam,

    Verg. A. 6, 629; Hor. S. 2, 6, 93; Ov. M. 8, 208; 11, 139:

    iter,

    Hor. S. 1, 5, 95; Ov. H. 18, 34; id. M. 2, 549; 10, 709:

    supremum iter = mori,

    Hor. C. 2, 17, 12:

    gyrum,

    to go in a circle, Verg. G. 3, 191:

    fugam,

    to fly, Sil. 10, 62; cf.:

    prata fugā,

    Verg. G. 3, 142:

    pede viam,

    Ov. A. A. 2, 230:

    pede iter,

    id. F. 3, 604:

    pedibus terras, pontum remis,

    Prop. 1, 6, 33:

    pede campos,

    Ov. Tr. 1, 10, 23:

    mare,

    id. M. 11, 752:

    litora,

    id. ib. 12, 196;

    15, 507: aëra alis,

    id. ib. 4, 616; cf. Verg. G. 4, 311:

    aethera,

    Ov. M. 8, 219:

    carpitur acclivis per muta silentia trames,

    id. ib. 10, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > carpo

  • 3 convello

    con-vello, vellī u. (selten) vulsī, vulsum, ere, durch Zerren u. Stoßen aus seiner Lage, aus seinen Fugen reißen, deutsch je nach dem Zusammenhange = losreißen, abreißen, heraus-, ausreißen, aufreißen, auseinander-, einreißen, umreißen, niederreißen, zuw. auch = herumzerren, -zausen, zerzerren, zerzausen, I) eig.: 1) im allg.: c. universam caudam equi (Ggstz. caudam paulatim carpere), Val. Max.: claustra ianuae, carceris, Val. Max.: effigiem alcis (clypeo Minervae inclusam), Val. Max.: gradus Castoris, Cic.: nullam partem munitionum convellere posse, Hirt. b. G.: pedem mensae, Ov.: c. repagula, effringere fores, Cic.: c. spolia hostium affixa templis, Val. Max.: alterius (arboris) lentum vimen, Verg. – selten leb. Wesen, convulsi laniatique centuriones, herumgerissenen (nach Nipperdey = vom Boden aufgerissenen), Tac. ann. 1, 32: teneros c. fetus, aus dem Leibe reißen, abortieren, Ov. am. 2, 14, 5. – u. (v. lebl. Subjj.) non hiemes illam (aesculum), non flabra neque imbres convellunt, Verg.: ne torrens fundamenta (villae) convellat, Col.: bildl., c. fundamenta fidei, Leo epist. 47, 2: u. im Passiv, Iuppiter (Jupiterstatue) nullis convellitur procellis, Plin.: vix septem naves convulsae undis Euroque supersunt, aus den Fugen gerissen, leck geworden, Verg.: convulsum remis rostrisque aequor, zerwühlt, Verg. – m. Ang.womit? vectibus infima saxa turris, Caes.: radices sarculo od. aratro, Plin.: glebam vomere, Catull.: auricomos arboris fetus duro ferro (Ggstz. manu carpere), Verg.: dapes avido dente, zerzausen (poet. = verzehren), Ov. – m. Ang. von wo? Herculem ex suis sedibus c. atque auferre, Cic.: simulacrum Cereris e sacrario convellere auferreque, Cic.: u. (im Bilde) alqm ex suis paene hortulis convellere deducereque in Academiam perpauculis passibus, Cic. – viridem ab humo silvam, grünes Gesträuch ausraufen, ausziehen, Verg.: ab terra funem, ablösen, Verg. – suā robora terrā, Ov.: turrim altis sedibus, Verg.: mihi domus ipsa nutare convulsaque suis sedibus ruitura supra videtur, Plin. ep.: Roma prope convulsa sedibus suis, Cic. – 2) insbes.: a) als milit. t. t., c. signum, das Feldzeichen (aus dem Boden) herausreißen (als Zeichen des Aufbruchs), Val. Max. 3, 2, 20: gew. c. signa, Cic. de div. 1, 77. Liv. 3, 7, 3; 3, 54, 10 u. ö. (s. Drak. z. d. St.). Val. Max. 1, 6, 6. Suet. Claud. 13, 2: so auch c. vexilla, Tac. ann. 1, 20: c. aquilam, Val. Max. 1, 6, 11. – b) Gliedmaßen aus den Fugen reißen, verrenken, α) durch Fallen usw., verstauchen, artus, Lucr.: armos, Col. – dah. Plur. des Partic. Perf. subst., convulsī, ōrum, m. Verrenkte, Verstauchte, Plin. 25, 98: u. convulsa, ōrum, n., Verrenkungen, Verstauchungen, Plin. 20, 36. – β) auf der Folter, ausrenken, omnia (membra) laniata, omnes partes convulsae sunt, Sen. contr. 2. 13. § 5: convolsis laceratisque membris, ibid. § 6. – c) convelli, Zuckungen-, den Krampf bekommen, v. Gliedmaßen, convulso latere, da er den Krampf in die Seite bekam, Suet.: fauces convulsae (am Krampfe leidende) fractis sunt organis similes, Quint. – d) die Worte im Munde verzerren, verba, Sen. ep. 40, 2.

    II) übtr., gleichs. aus seinen Fugen, aus seiner Bahn reißen, in seinen Grundpfeilern, in seinem Bestande erschüttern, untergraben, a) physisch: vires aegri, Cels. 3, 4. p. 79, 6 D.: vires aegri luce, vigiliā, siti ingenti, Cels. 3, 4. p. 78, 33 D. – b) politisch, moralisch, geistig: c. priscae consuetudinis auctoritatem, Val. Max.: cuncta auxilia rei publicae labefactare convellereque, Cic.: c. castrorum decus (Ehre), Tac.: domus eorum convulsa, gestürzt (Ggstz. integra), Tac.: c. gratiam alcis, Hirt. b. G.: testamentum iudicio, Val. Max.: nuntiis et promissis fidem legionum, Tac.: desine molle, precor, verbis convellere pectus, mein fühlendes Herz zu bestürmen, Ov. – v. lebl. Subjj., si eam opinionem ratio convellet, si oratio labefactabit, si denique veritas extorquebit, ne repugnetis, Cic.: u. im Passiv, cogitatio penitus insederat; vi tamen tempestatum erat aliquantum labefactata atque convulsa, Cic.: quo iudicio convulsam penitus scimus esse rem publicam, Cic.: novercae insidiis domum omnem convelli, Tac.: eā discordiā nepotes suos convelli, aus der ruhigen Bahn der Eintracht gerissen, Tac.: Tiberius vi dominationis convulsus et mutatus est, aus der Bahn der Tugend gerissen, verdorben, Tac. – m. Ang. von wo? durch de m. Abl., quae (epistulae) me convellerunt de pristino statu, iam tamen, ut ante ad te scripsi, labantem, Cic. – / Perf. gew. convelli, zB. Cic. de domo 54; de legg. 1, 54; aber auch convulsi, Sen. nat. qu. 2, 6, 4. – Partiz. Fut. Akt. auch convolsurus, zB. Cic. Pis. 4 u. Partiz. Perf. Pass. auch convolsus, zB. Cic. Verr. 4, 94. Verg. Aen. 3, 414.

    lateinisch-deutsches > convello

  • 4 dens

    dens, dentis, m. [st2]1 [-] dent (au pr. et au fig.). [st2]2 [-] soc (de charrue). [st2]3 [-] défense (d'éléphant, de sanglier), ivoire. [st2]4 [-] panneton d'une clé, clé. [st2]5 [-] dent, morsure (de l'envie, de la médisance).    - [gr]gr. ὀδούς, όντος.    - venire sub dentem alicujus: tomber sous la coupe de qqn, avoir affaire à qqn.    - albis dentibus aliquem deridere, Plaut. Epid. 3, 3, 48: rire de qqn à gorge déployée.    - reserare fixo dente fores, Tib. 1, 2, 18: [ouvrir la porte après avoir introduit la clé] = introduire la clé et ouvrir la porte.    - jam dente minus mordeor invido, Hor. O. 4, 3, 16: et déjà je suis moins atteint par la morsure de l'envie.    - curvo Saturni dente relictam persequitur vitem attondens, Virg. G. 2, 406: **avec la dent recourbée de Saturne** = avec la faucille de Saturne, il continue à tailler le reste de la vigne.
    * * *
    dens, dentis, m. [st2]1 [-] dent (au pr. et au fig.). [st2]2 [-] soc (de charrue). [st2]3 [-] défense (d'éléphant, de sanglier), ivoire. [st2]4 [-] panneton d'une clé, clé. [st2]5 [-] dent, morsure (de l'envie, de la médisance).    - [gr]gr. ὀδούς, όντος.    - venire sub dentem alicujus: tomber sous la coupe de qqn, avoir affaire à qqn.    - albis dentibus aliquem deridere, Plaut. Epid. 3, 3, 48: rire de qqn à gorge déployée.    - reserare fixo dente fores, Tib. 1, 2, 18: [ouvrir la porte après avoir introduit la clé] = introduire la clé et ouvrir la porte.    - jam dente minus mordeor invido, Hor. O. 4, 3, 16: et déjà je suis moins atteint par la morsure de l'envie.    - curvo Saturni dente relictam persequitur vitem attondens, Virg. G. 2, 406: **avec la dent recourbée de Saturne** = avec la faucille de Saturne, il continue à tailler le reste de la vigne.
    * * *
        Dens, dentis, masc. gen. Plaut. Une dent.
    \
        Caua dentium. Plin. Les creux des dents.
    \
        Cauernis dentium aliquid indere. Plin. Mettre quelque chose dedens les dents creuzes.
    \
        Cauere dentium dolores. Plin. Eviter.
    \
        Dentium dolores colluere. Plin. Laver les dents qui font mal.
    \
        Dentium dolorem prohibet. Plin. Engarde d'avoir mal aux dents.
    \
        Dentium dolori prosunt laricis folia. Plin. Est bon contre le mal des dents.
    \
        Dolores dentium sedat succus illitus. Plin. Appaise.
    \
        Euulsio dentis. Cic. Arrachement.
    \
        Infirmitas dentium. Plin. Quand les dents ne tiennent gueres, et branslent.
    \
        Motus dentium stabilire. Plin. Raffermir les dents qui lochent, ou branslent.
    \
        Acuti dentes. Plin. Taillants, Trenchants.
    \
        Auersi. Cic. Les dents de devant.
    \
        Crinales. Claudian. Les dents d'un peigne.
    \
        Eburnus dens. Claud. Peigne d'yvoire.
    \
        Exerti dentes. Plin. Qui sortent hors la bouche, comme les broches ou mirouers d'un porc sanglier.
    \
        Genuini dentes. Cic. Les dents maschelieres.
    \
        Ieiunis dentibus acer. Horat. Qui mord asprement quand il ha faim.
    \
        Imman es dentes. Claud. Fort grands.
    \
        Indi dentes. Ouid. Dents d'elephant, Ivoire.
    \
        Indomiti sunt flammis dentes. Plin. Ne bruslent point dedens le feu.
    \
        Intimi dentes, qui et Genuini vocantur. Cic. Les dents maschelieres.
    \
        Inuicti sunt ignibus dentes. Plin. Le feu ne peult brusler ne endommager les dents.
    \
        Dente male dico carpere aliquem. Cic. Mesdire d'aucun.
    \
        Mobiles dentes stabilit myrrha. Plin. Dents qui branslent, ou lochent.
    \
        Nigrescentes dentes dentifricio ad colorem reducere. Plin. Blanchir les dents.
    \
        Niueus dens. Ouid. Blanc comme neige.
    \
        Numerosus dens. Ouid. Un peigne qui ha beaucoup de dents.
    \
        Solidi dentes, quibus opponuntur Concaui. Plin. Massifs.
    \
        Tomici dentes. Celsus. Les quatre dents de devant, qui trenchent la viande, Les incisoires.
    \
        Vacui. Valer. Flac. Qui n'ont que manger.
    \
        Atteruntur dentes vsu. Plin. S'usent.
    \
        Inuiso carpere dente. Ouid. Mesdire par envie.
    \
        Circumpurgare dentem. Celsus. Curer et nettoyer tout autour.
    \
        Comprehendit dentem forfex. Celsus. Le davier empoigne la dent.
    \
        Concutere dentem. Celsus. Esbransler.
    \
        Confringitur dens sub forfice. Cels. Se rompt soubs le davier.
    \
        Circunscalpti dentes, dolore liberantur. Plin. Deschaussez.
    \
        Circunscarificare dentem. Plin. Scarifier tout autour, Deschausser.
    \
        Citare dentem. Celsus. Jecter hors, Faire sortir, ou cheoir, Arracher.
    \
        Colluere dentes. Plin. Laver.
    \
        Dentes conficiunt cibum. Plin. Maschent et brisent bien menu, Comminuent. \ Confirmat dentes inula. Plin. Raffermist.
    \
        Deficiunt multo primum in aliquibus dentes. Plin. Defaillent, ou tombent fort tost.
    \
        Defluunt dentes. Plin. Cheent, Tombent.
    \
        Denigrare dentes. Plin. Noircir.
    \
        Dentes digerunt cibum. Plinius. Divisent, Separent, Coupent, Trenchent.
    \
        Edit breuiorem dentem longior radix. Cels. Produit.
    \
        Eruere dentes. Plin. Arracher.
    \
        Euellere. Plin. Arracher.
    \
        Excidit dens. Celsus. Chet, Tombe.
    \
        Excipere dentem forfice. Celsus. Prendre ou empoigner avec le davier.
    \
        Dentem eximere. Cels. Arracher, Oster, Tirer.
    \
        Dentibus candorem facit origanum. Plin. Blanchist.
    \
        Fatigare detem in dente. Ouid. User les dents l'une contre l'autre.
    \
        Firmat dentes commanducata lapathi radix. Plin. Affermist.
    \
        Fouere dentem. Cels. Fomenter.
    \
        Dens haerens. Cels. Qui tient fort, et ne bransle point.
    \
        Incidere ferro dentes. Ouid. Limer les dents, ou Faire des dents à une scie.
    \
        Infricare dentes cinere cornus ceruini. Plin. Frotter.
    \
        Irritare dentes. Cels. Esmouvoir le mal des dents, Esmouvoir les dents à faire mal.
    \
        Dentes labant. Cels. Branslent fort, ou Lochent.
    \
        Petere dente. Horat. Assaillir, ou Ferir de la dent.
    \
        Recrescunt dentes. Plin. Recroissent, Reviennent.
    \
        Scalpere dentes penna vulturis. Plin. Grater, Curer.
    \
        Scarificare. Plin. Scarifier, Deschausser.
    \
        Soluere. Cels. Faire sortir, Arracher.
    \
        Subit dens. Cels. Survient, Croist dessoubs une autre.
    \
        Candorem trahunt dentes quodam medicamine. Plin. Se blanchissent, Deviennent blanches.
    \
        Vinciendi sunt dentes auro. Cels. Il les fault lier d'un fil d'or.
    \
        Dens Virgil. Tout ce dequoy on tient, ou on tire quelque chose.
    \
        Dens aratri. Columel. Le coultre d'une charue.
    \
        Curuus dens. Ouid. Un houeau.
    \
        Vncus dens. Virgil. Un houeau, Une pioche, Un pic.

    Dictionarium latinogallicum > dens

  • 5 convello

    con-vello, vellī u. (selten) vulsī, vulsum, ere, durch Zerren u. Stoßen aus seiner Lage, aus seinen Fugen reißen, deutsch je nach dem Zusammenhange = losreißen, abreißen, heraus-, ausreißen, aufreißen, auseinander-, einreißen, umreißen, niederreißen, zuw. auch = herumzerren, -zausen, zerzerren, zerzausen, I) eig.: 1) im allg.: c. universam caudam equi (Ggstz. caudam paulatim carpere), Val. Max.: claustra ianuae, carceris, Val. Max.: effigiem alcis (clypeo Minervae inclusam), Val. Max.: gradus Castoris, Cic.: nullam partem munitionum convellere posse, Hirt. b. G.: pedem mensae, Ov.: c. repagula, effringere fores, Cic.: c. spolia hostium affixa templis, Val. Max.: alterius (arboris) lentum vimen, Verg. – selten leb. Wesen, convulsi laniatique centuriones, herumgerissenen (nach Nipperdey = vom Boden aufgerissenen), Tac. ann. 1, 32: teneros c. fetus, aus dem Leibe reißen, abortieren, Ov. am. 2, 14, 5. – u. (v. lebl. Subjj.) non hiemes illam (aesculum), non flabra neque imbres convellunt, Verg.: ne torrens fundamenta (villae) convellat, Col.: bildl., c. fundamenta fidei, Leo epist. 47, 2: u. im Passiv, Iuppiter (Jupiterstatue) nullis convellitur procellis, Plin.: vix septem naves convulsae undis Euroque supersunt, aus den Fugen gerissen, leck geworden, Verg.: convulsum remis rostrisque aequor, zerwühlt, Verg. – m. Ang.
    ————
    womit? vectibus infima saxa turris, Caes.: radices sarculo od. aratro, Plin.: glebam vomere, Catull.: auricomos arboris fetus duro ferro (Ggstz. manu carpere), Verg.: dapes avido dente, zerzausen (poet. = verzehren), Ov. – m. Ang. von wo? Herculem ex suis sedibus c. atque auferre, Cic.: simulacrum Cereris e sacrario convellere auferreque, Cic.: u. (im Bilde) alqm ex suis paene hortulis convellere deducereque in Academiam perpauculis passibus, Cic. – viridem ab humo silvam, grünes Gesträuch ausraufen, ausziehen, Verg.: ab terra funem, ablösen, Verg. – suā robora terrā, Ov.: turrim altis sedibus, Verg.: mihi domus ipsa nutare convulsaque suis sedibus ruitura supra videtur, Plin. ep.: Roma prope convulsa sedibus suis, Cic. – 2) insbes.: a) als milit. t. t., c. signum, das Feldzeichen (aus dem Boden) herausreißen (als Zeichen des Aufbruchs), Val. Max. 3, 2, 20: gew. c. signa, Cic. de div. 1, 77. Liv. 3, 7, 3; 3, 54, 10 u. ö. (s. Drak. z. d. St.). Val. Max. 1, 6, 6. Suet. Claud. 13, 2: so auch c. vexilla, Tac. ann. 1, 20: c. aquilam, Val. Max. 1, 6, 11. – b) Gliedmaßen aus den Fugen reißen, verrenken, α) durch Fallen usw., verstauchen, artus, Lucr.: armos, Col. – dah. Plur. des Partic. Perf. subst., convulsī, ōrum, m. Verrenkte, Verstauchte, Plin. 25, 98: u. convulsa, ōrum, n., Verrenkungen, Verstauchungen, Plin. 20, 36. – β) auf der Folter, ausrenken, omnia (membra) laniata, omnes
    ————
    partes convulsae sunt, Sen. contr. 2. 13. § 5: convolsis laceratisque membris, ibid. § 6. – c) convelli, Zuckungen-, den Krampf bekommen, v. Gliedmaßen, convulso latere, da er den Krampf in die Seite bekam, Suet.: fauces convulsae (am Krampfe leidende) fractis sunt organis similes, Quint. – d) die Worte im Munde verzerren, verba, Sen. ep. 40, 2.
    II) übtr., gleichs. aus seinen Fugen, aus seiner Bahn reißen, in seinen Grundpfeilern, in seinem Bestande erschüttern, untergraben, a) physisch: vires aegri, Cels. 3, 4. p. 79, 6 D.: vires aegri luce, vigiliā, siti ingenti, Cels. 3, 4. p. 78, 33 D. – b) politisch, moralisch, geistig: c. priscae consuetudinis auctoritatem, Val. Max.: cuncta auxilia rei publicae labefactare convellereque, Cic.: c. castrorum decus (Ehre), Tac.: domus eorum convulsa, gestürzt (Ggstz. integra), Tac.: c. gratiam alcis, Hirt. b. G.: testamentum iudicio, Val. Max.: nuntiis et promissis fidem legionum, Tac.: desine molle, precor, verbis convellere pectus, mein fühlendes Herz zu bestürmen, Ov. – v. lebl. Subjj., si eam opinionem ratio convellet, si oratio labefactabit, si denique veritas extorquebit, ne repugnetis, Cic.: u. im Passiv, cogitatio penitus insederat; vi tamen tempestatum erat aliquantum labefactata atque convulsa, Cic.: quo iudicio convulsam penitus scimus esse rem publicam, Cic.: novercae insidiis domum omnem convelli, Tac.: eā discordiā nepotes suos con-
    ————
    velli, aus der ruhigen Bahn der Eintracht gerissen, Tac.: Tiberius vi dominationis convulsus et mutatus est, aus der Bahn der Tugend gerissen, verdorben, Tac. – m. Ang. von wo? durch de m. Abl., quae (epistulae) me convellerunt de pristino statu, iam tamen, ut ante ad te scripsi, labantem, Cic. – Perf. gew. convelli, zB. Cic. de domo 54; de legg. 1, 54; aber auch convulsi, Sen. nat. qu. 2, 6, 4. – Partiz. Fut. Akt. auch convolsurus, zB. Cic. Pis. 4 u. Partiz. Perf. Pass. auch convolsus, zB. Cic. Verr. 4, 94. Verg. Aen. 3, 414.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > convello

  • 6 undique

    undĭquĕ, adv. indef. [unde-que, prop. whencesoever; hence], from all parts, sides, or places, from every quarter, on all sides, on every part, everywhere:

    ut undique uno tempore in hostes impetus fieret,

    Caes. B. G. 1, 22:

    vicus altissimis montibus undique continetur,

    id. ib. 3, 1:

    cinctus periculis,

    Cic. Imp. Pomp. 11, 30:

    rebus undique collectis, arcessitis, comportatis,

    id. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    carpere et colligere,

    id. ib. 1, 42, 191:

    carpere atque delibare,

    id. Sest. 56, 119:

    sic undique omni ratione concluditur,

    on all grounds, id. N. D. 2, 53, 132:

    omnes undique copiae conferuntur,

    id. Rep. 3, 17, 27:

    concurritur undique ad istum Syracusas,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 133:

    undique ad inferos tantumdem viae est,

    id. Tusc. 1, 43, 104:

    natura undique perfecta,

    id. Fin. 5, 9, 26; cf. id. ib. 5, 24, 69:

    omnes enim partes ejus (i. e. mundi) undique medium locum capessentes nituntur aequaliter,

    id. N. D. 2, 45, 115:

    delirus et amens Undique dicatur,

    Hor. S. 2, 3, 108:

    soluta ac velut labens undique toga,

    Quint. 11, 3, 147:

    undique omnes conisi hostem avertunt,

    Liv. 3, 63, 4:

    undique omnis copias contrahit,

    Curt. 3, 1, 10; Flor. 4, 2, 38.—
    2.
    Utterly, entirely, completely, in all respects:

    aut undique religionem tolle aut usque quāque conserva,

    Cic. Phil. 2, 43, 110:

    vita undique referta bonis,

    id. Tusc. 5, 31, 86:

    nam quid fere undique placet?

    Quint. 1, 2, 15.—
    II.
    Esp.
    1.
    With gentium, in every quarter, in every part of the world: pacato undique gentium toto, quā patet, orbe terrarum, Edict. Aurelian. ap. Vop. Firm. 5.—
    2.
    With laterum:

    canes rabidi et immanes undique laterum circumfusi,

    App. M. 8, p. 209, 11.—
    3.
    With versus ( versum):

    marinae aurae undique versus assidui flatus,

    Just. 44, 1, 10:

    cum Oceanus omnes terras omnifariam et undique versum circumfluat,

    Gell. 12, 13, 20; 7, 16, 6; App. Mag. p. 322, 22; Sol. 40 med.
    4.
    With secus:

    undique secus agris arentibus,

    Sol. 27, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > undique

  • 7 aerius

    āerius, a, um [ aer ]
    1) находящийся в воздухе, летающий по воздуху ( animantium genus C); воздушный
    2) высоко поднимающийся, весьма высокий (mons, ulmus V; cupressus Ctl); упирающийся в небо (Alpes V, O); длинный ( cornua O)
    3) небесный, падающий с неба ( mel V); доходящий до неба ( clamor St); небесного цвета ( vestis Vlg)
    4) пустой, тщетный ( spes Eccl)

    Латинско-русский словарь > aerius

  • 8 aura

    ae f. (греч.) тж. pl.
    1) дуновение, веяние, ветерок, воздушное течение (matutina Vtr; antelucana PM; nocturna Cs)
    2) тж. pl. воздух ( captare naribus auram V)
    semper aēr movetur, frequentius tamen auras, quam ventos, habet PJ — воздух всегда движется, но в ном более часты воздушные течения, чем ветры
    auras vitales suscipere Lcr (carpere V) — дышать
    a. mixta vapore Lcr — воздух, смешанный с испарениями
    3) испарения, запах ( dulcis V)
    4) поэт. ветер (petulans Lcr; rapida O)
    dum flavit velis a. secunda meis Oпока паруса мои надувались попутным ветром (т. е. пока обстоятельства мне благоприятствовали)
    5) pl. небо, небесная высь ( stat ferrea turris ad auras V)
    6) pl. (тж. superae aurae V) дневной свет
    ferre sub auras V — делать известным, объявлять, разглашать
    7) лёгкое дыхание, проблеск, призрак, тень
    8) блеск, сияние ( auri V)
    10) звук, голос, отзвук ( rumoris C)

    Латинско-русский словарь > aura

  • 9 gyrus

    ī m. (греч.)
    gyros ducere O — описывать круги, делать круговое движение
    in gyros ire V (gyrum carpere O) — кружиться
    2) круговорот, течение ( angustissimum habet dies gyrum Sen)
    3) скаковой круг, площадка для выездки коней ( gyrum pulsare equo Prp)

    Латинско-русский словарь > gyrus

  • 10 ignave

    ignāvē [ ignavus ]
    1) вяло, без энергии, неохотно ( dicere H); лениво ( ignavius summas herbas carpĕre V)
    2) трусливо, малодушно ( facere C)

    Латинско-русский словарь > ignave

  • 11 invectivaliter

    Латинско-русский словарь > invectivaliter

  • 12 libamen

    lībāmen, inis n. [ libo ]
    1) возлияние богам O, VF, Ap; жертва V

    Латинско-русский словарь > libamen

  • 13 stipula

    ae f. [одного корня с stipo ]
    1) стебель, соломинка
    flamma de stipula O — соломенный огонь, т. е. мимолётная вспышка
    2) pl. солома ( domus stipulis tecta O)
    3) тростниковая свирель, дудка (stridens s. V)

    Латинско-русский словарь > stipula

  • 14 Paulúm sepúltae dístat inértiae celáta vírtus

    Скрытая доблесть мало чем отличается от могильной бездеятельности.
    Гораций, "Оды", IV, 9, 25-33:
    Multí; sed ómnes íllacrimábiles
    Nócte carént quia váte sácro.
    Celáta vírtus. Non ego té meis
    Impúne, Lólli, cárpere lívidas
    Oblíviónes.
    На свете жило, но не оплаканы,
    Вещего не дал им рок поэта.
    Безвестный подвиг, словно бездействие,
    В могилу сходит. Лоллий! Стихи мои
    Тебя без славы не оставят;
    В добычу алчной пасти забвения.
    (Перевод Н. Гинцбурга)
    Этот человек [ Цицерон ] был до того поглощен страстной жаждой славы, что решился бы, как мне кажется, и притом очень охотно, впасть в ту же крайность, в которую впадали другие, полагая, что сама добродетель желанна лишь ради почета, неизменно следующего за ней: pautum sepultae distat inertiae celata virtus. (Мишель Монтень, О славе.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Paulúm sepúltae dístat inértiae celáta vírtus

  • 15 aerius

    āerius (āereus), a, um (aër, ἀέριος), zur Luft gehörig, I) eig.: a) in der Luft befindlich, -vorgehend, alterum (animantium genus) pennigerum et aërium, Cic. Tim. 35: domus, die Himmelsräume, Hor.: aurae, Lüfte des Himmels, Verg.: nubes, Verg.: u. dies. sedes, Verg.: aërias vias carpere, durch die Lüfte fliegen, Ov.: mel, Honigsüße der Luft = Honig (nach dem Glauben der Alten, daß der Honig im Tau vom Himmel falle und nur von den Bienen eingesammelt werde), Verg. georg. 4, 1. – b) hoch in die Luft ragend, luftig, hoch, mons, Verg.: Alpes, Verg.: cupressus, Catull.: quercus, Verg.: clamor, Stat. – II) übtr.: a) luftfarbig, himmelblau, color, Tert. de anim. 9: vestes, Vulg. Esther 8, 15. – b) luftig = windig, eitel, spes, Arnob. 2, 62. – / Die Form āereus oft in den Hdschrn., dah. auch noch zB. Stat. Theb. 8, 263 ed. Queck. Vgl. aetherius a.E.

    lateinisch-deutsches > aerius

  • 16 agmen

    agmen, minis, n. (v. ago; vgl. altind. ájman, ›Bahn, Zug‹), der Zug, sowohl die Bewegung, als die sich bewegende Menge od. Masse, I) im allg.: 1) lebender Wesen: a) von Menschen, der Zug, Trupp, die Schar, agmen perpetuum totius Italiae, Cic.: stipatus agmine patriciorum, Liv.: hominum turba mulierum puerorumque agminibus immixta, Liv.: magnus comitatus fuit regius cum amicorum tum satellitum turbā stipante; non minore agmine legati venerunt, Liv. – Eumenidum agmina, Verg.: agminibus comitum qui modo cinctus erat, Ov. – b) v. Tieren = der Zug, Schwarm, die Koppel (Hunde), Kette (Rebhühner), das Rudel (Hirsche), rapidum agmen, v. Jagdhunden, Ov.: agmen ferarum, Ov.: aligerum agmen, v. Schwänen, Verg.: frugilegas aspeximus agmine longo formicas, Ov.: graniferum agmen, v. Ameisen, Ov.; vgl. unten no. II, 2, d.

    2) v. Lebl.: a) vom Zug, Strom des Wassers, leni od. dulci fluit agmine flumen (Thybris u. dgl.), sanftwallenden Zuges, Enn., Lucr. u. Verg.: u. vom Regenstrom, immensum caelo venit agmen aquarum, ein endloses Heer von Gewässern, Verg. – b) von den Atomen, agmine condenso naturam corporis explent, in einen dichten Haufen gedrängt, Lucr. 1, 606. – c) von den Wolken, ubicumque magis denso sunt agmine nubes, wo die Wolken dichter sich häufen, Lucr. 6, 100. – d) vom »Zuge« der Ruder, agmine remorum celeri, mit raschem Ruderschlag, Verg. Aen. 5, 211. – e) vom »Zuge«, von der »Menge Gänge« der Speisen, coli tanto agmine mensas, Sil. 11, 284. – f) von der »Reihe« der Zähne, terna agmina adunci dentis, Stat. Theb. 5, 509. – g) von den »Windungen« der Schlange, extremae agmina caudae, Verg.: illi agmine certo (sicheren Zuges) Laocoonta petunt, Verg. – h) von den »Schwingungen« der Lanze, tremulo venit agmine cornus, Sil. 14, 442. – i) von einer in sich zusammenhängenden Menge, agmen vitis, ein Reisigbündelchen von Rebenholz, Cael. Aur. chron. 2, 13, 167. – k) übtr.: α) vom »Zuge« der Rede, crispum agmen orationis, Gell. 1, 4, 4. – β) des Schicksals, agmina fati et volumina, die unerforschlichen Wege des Sch., Gell. 6, 2, 5. – γ) v. der Menge der Geschäfte, tot nexibus, tot quasi catenis maius in dies occupationum agmen extenditur, dehnt sich der Zug (die Reihe) der G. aus, Plin. ep. 2, 8. § 3.

    II) als milit. t.t., der Heereszug, d.i. 1) abstr., der Zug, Marsch eines Heeres, der Heereszug, Marschzug, die Marschkolonne, ne miles gregarius in castris neve in agmine servum aut iumentum haberet, Sall.: citato agmine iter, Liv.: effuso agmine abire, Liv.: de exercitu, de castris, de agminibus dicere, Cic.: rudis agminum, der Märsche (poet. = des Kriegsdienstes), Hor. carm. 3, 2, 9.

    2) konkr.: a) der Heereszug, die Marschkolonne, der auf dem Marsche befindliche Heerhaufen, α) des Fußvolks, phalanx, agmen magis, quam acies, Liv.: magis agmina, quam acies in via concurrerunt, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 57, 12 viele Beisp.): intentus miles, ut ordo agminis in aciem assisteret, sowie der Zug geordnet war, zur Schlacht auch anzutreten, Tac.: retro in agmen suorum infenso cessit hosti, Liv. – agmine, im Zuge, zugweise, agmine ingredi, agmine ire ad Urbem, Liv. – uno agmine abire, irrumpere in Urbem, Liv. - – agmine instructo, in gerüstetem Zuge, marschfertig, Liv.; ähnlich agmine facto, in geschlossenem Zuge, Verg.: tripertito agmine, in drei Heerhaufen (Marschkolonnen) geteilt, Tac. – agm. pilatum, Verg., od. iustum, Tac., ein in geschlossenen Reihen marschierendes Kriegsheer. – agmen confertum, ein dicht gedrängter, dicht geschlossener Heerhaufen, Sen. ad Marc. 16, 4 (vgl. unten no. d aus Verg. georg. 3, 369 sq.). – agm. quadratum, das in geordnetem Zuge (der nach allen vier Seiten hin sofort Front machen u. in Schlachtordnung treten konnte, mit dem Gepäck in der Mitte) marschierende Kriegsheer (so daß das ganze Heer gleichsam ein Parallelogramm bildete, also nie = bataillon carré); dah. oft agmine quadrato, »in geordnetem Zuge, in geschlossenen Gliedern, in Schlachtordnung, en ligne«, zB. incedere, ire, ingredi, Sall., Curt. u.a.: u. dav. munito agmine, in gedecktem Zuge, Sall.: u. im Ggstz. agmine incauto, ut inter pacatos, Liv. – agm. obliquum, in schiefer Schlachtordnung aus der Flanke marschierend, Curt.: agm. primum, der Vortrab, die Vorhut, Spitze (des Heeres auf dem Marsche), Caes.: agm. medium, die Mitte (das Zentrum), Caes.: agm. extremum od. novissimum, der Nachtrab, die Nachhut, Caes. u.a. – agmen ducere, den Zug, das Heer anführen, Cic. Tusc. 2, 35 (v. Marius): ducit Amazonidum agmina Penthesilea, Verg. Aen. 1, 490. – agmen claudere, den Zug schließen u. decken, Curt.: agmen claudere et novissimis praesidio esse, den Zug schließen und die Nachhut bilden, Caes. – agmen cogere, den Zug hinten zusammenhalten (so daß die einzelnen hübsch beim Zuge bleiben) und decken, primae legionariae cohortes ibant, levis armatura et equites agmen cogebant, Liv. (vgl. unten no. d aus Solin. 25, 4). – agmen constituere, mit dem Zuge Halt machen, Sall. u.a. (s. Drak. Liv. 27, 16, 11 Beisp. aus Liv.). – agmen carpere, s. carpo. – im Bilde, educenda deinde dictio est ex hac domestica exercitatione et umbratili medium in agmen (mitten in den Heereszug), in pulverem, in clamorem, in castra atque in aciem forensem, Cic.: ut nec duces simus nec agmen cogamus, weder die Ersten noch die Letzten seien, Cic.: velut in agmen et numerum, gleichs. den Zug zu schließen u. die Zahl voll zu machen, Tac. – β) der Reiter, agm. equitum, Liv.: agm. equestre, Ov. – b) vom Zug der Flotte (weil dem Zug des Landesheeres ähnlich), das Geschwader, Liv. 21, 27, 8 (wo navium agmen); 31, 13, 1; 33, 41, 9; 37, 29, 7 u. 8. – c) vom Zuge des Gepäckes impedimentorum, Tac. ann. 2, 5: omnium impedimentorum agmen cogere (vgl. vorher no. a, α), Hirt. b.G. 8, 8, 3: non minore agmine rerum captarum quam suo prae se acto, Liv. 34, 52, 2. – d) übtr., v. Zuge gleichs. ein Heer bildender Tiere, natu maximus (elephantus) ducit agmen, aetate proximus cogit sequentes (vgl. vorher no. a), Solin. 25, 4: conferto agmine cervi torpent mole novā, Verg. georg. 8, 369 sq. (vgl. vorher no. a aus Sen. ad Marc. 16, 4): e pastu decedens agmine magno corvorum exercitus, Verg.: v. Ameisen, it nigrum campis agmen; u. pars agmina cogunt (s. oben no. a), Verg.: apes agmine facto (in geschlossenem Zuge, s. oben no. a) ignavum fucos pecus a praesepibus arcent, Verg. – u.v. personif. lebl. Ggstdn., venti velut agmine facto, quā data porta, ruunt, Verg.: diffugiunt stellae, quarum agmina cogit Lucifer, Ov. – v. der Zeit, sic ordinandus est dies omnis, tamquam cogat agmen, der letzte sei (s. no. a), Sen. ep. 12, 7. – / agmen, f., Iord. Get. 7, 50.

    lateinisch-deutsches > agmen

  • 17 aura

    aura, ae, f. (αὔρα), der Hauch, I) im engern Sinne, der strömende Lufthauch, 1) im allg.: a) eig., das Wehen, die Strömung der Luft, der Luftzug, die wehende Luft, das Säuseln, aura fluminis, Liv.: aura matutina, Vitr., antelucana, Plin.: nocturnā aurā uti (v. Schiffen, die segeln), Caes.: aurā fluere mobilius, Sen.: deneget afflatus ventus et aura suos, Ov.: Plur., aurae fluminum et stagnorum, Luftzüge an usw., Cels.: semper aër spiritu aliquo movetur, frequentius tamen auras quam ventos habet, Plin. ep.: venti et aurae cient mare, Liv.: nunc omnes terrent aurae, erschreckt jedes Lüftchen, Verg. – bei Dichtern jeder (auch scharf wehende) Wind, petulans, Lucr.: rapida, Ov.: aurae vela vocant, Verg. – u. die Luft übh., aura mixta vapore, Lucr.: aurae aëris, Lucr. u. Mam. Claud., od. aurae aëriae, Lucr. u. Verg. – b) meton., Plur. aurae, wie Lüfte, α) für Höhe, Himmel, cursum per auras dirigere, Verg.: in auras attollere se od. assurgere, Verg.: ad auras tendere od. se agere, Verg.: erigere fluctus sub auras, Verg.: stat ferrea turris ad auras, ragt hoch in die Lüfte, Verg. – β) für Oberwelt, venire superas ad auras, Verg.: seque ipsum pondus in auras expulit (v. neugeborenen Kinde), ans Licht der Welt, Ov. – γ) für Tageslicht, Öffentlichkeit, ferre sub auras, bekannt machen, Verg.: reddere ad auras, herausgeben, Verg.: fugere auras, das Tageslicht meiden, Verg. – c) übtr., der leise, flüchtige, wirklich oder scheinbar günstige, lockende Hauch, das leise Anschlagen, das leise Zeichen, der leise Schimmer von usw., dum flavit velis aura secunda meis, Ov.: aura honoris, der sanfte, liebliche Hauch der Ehre (Ggstz. periculi tempestas), Cic.: rumoris, Cic.: voluntatis, Cic.: favoris popularis, Liv.: vulgi se venditare aurae, Ov.: levis aura spei obicitur, Liv.: dah. bes. häufig aura popularis, die unbestimmte, unzuverlässige Gunst des großen Haufens, Cic. u.a. (neben militaris favor, Liv. epit. 30): auch im Plur. aurae populares, Verg. Aen. 6, 817: u. bl. aura, Liv. 6, 11, 7. – 2) insbes., die atmosphärische Luft, die wir einatmen, auras vitales suscipere, Lucr., od. carpere, Verg.: auris vitalibus vesci, Lucr. u. Verg.: haurire auram communem, Quint.: captare naribus auras, schnaubend atmen, Verg. – übtr., libertatis auram captare, nach jeder Hoffnung von Freiheit haschen, Liv. – II) im weitern Sinne: 1) die Ausdünstung, der verbreitete Dunst, Geruch (vgl. Jacob Lucil. iun. Aetna 315. Bünem. Lact. 3, 17, 11), Lucr., Verg. u.a.: auram (Duft) bonam floris naribus ducere, Min. Fel. 38, 2. – 2) der Lichtglanz, Schimmer, auri, Verg. Aen. 6, 204. – 3) die Wärme des Sonnenlichtes, Varr. sat. Men. 139. – 4) das Echo, Prop. 1, 20, 50 u. s. – / Arch. Genet. Sing. aurai, Verg. Aen. 6, 747.

    lateinisch-deutsches > aura

  • 18 conecto

    cō-necto (in den besten Handschriften u. neueren Ausgaben statt con-necto), nexuī, nexum, ere, zusammenknüpfen, verknüpfen, verschlingen, durch Verknüpfung, Verschlingung, u. dgl. verbinden, I) im allg.: A) eig.: pallium conexum in umero laevo, Plaut.: duobus oleae conexis ramulis alcis cingere caput, Val. Max.: tibi conexos carpere crines, Prop. – u. (bes. im Passiv) m. Abl. (durch) od. m. per u. Akk., illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent, Verg.: quadriremes conexae vinculis, Curt.: naves conexae validis utrimque trabibus, Tac.: triplici serie conexi (v. Pers.), Suet. – m. cum u. Abl. od. m. bl. Dat. od. m. inter se (unter- od. miteinander), id (os iuguli) cum lato osse scapularum nervis et cartilagine conectitur, Cels.: orbes ieiuni intestini per membranulas singuli cum interioribus conectuntur, Cels. – multa conecti terrestria membra marinis, Lucr.: membranulae, per quas inter se tria ista conectuntur, Cels.: ferreae laminae serie inter se conexae, Curt. – B) übtr.: 1) räumlich verknüpfen = unmittelbar verbinden, -anreihen, ille (aër) caelum et terram conectit, Sen. – m. Abl. (durch), Mosellam atque Ararim factā inter utrumque fossā, Tac. – m. Dat. (wem? = mit wem?), Adiabenis conectuntur Carduchi, Plin.: conexa cacumina caelo, Sil.: aedificia conexa pomoeriis, Cod. Theod. – m. inter se (untereinander), qui tam ratos astrorum ordines tamque inter se omnia conexa et apta viderit, Cic. – 2) zeitlich anknüpfen, persequere conexos his funeribus dies, die zunächstfolgenden, Cic. Pis. 11 zw. (Halm u. Kayser continentes). – 3) durch irgend ein inneres Band verknüpfen, verweben, a) lebl. Objj.: nam cum (virtutes) ita copulatae conexaeque sint, ut omnes omnium participes sint, nec alia ab alia possit separari, tamen proprium suum cuiusque munus est, Cic.: omnes medicinae partes ita conexae sunt, ut ex toto separari non possint, Cels. – m. cum u. Abl., idcirco amicitia cum voluptate conectitur, verknüpft sich eng (verschmilzt) mit der Lust, Cic. – So bes.: α) in der Rede verknüpfen, facilius est enim apta dissolvere, quam dissipata conectere, Cic.: coniungere verba et c., Cic.: res ac verba c., Quint. – oratio conexa (Ggstz. interrupta), Quint. – m. inter se, zB. inter se pleraque conexa et apta, Cic.: ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia, ut etc., Quint. – β) in der Rede an das Vorhergehenbe anknüpfen, anreihen, noch weiter anführen, maiorem insaniam, Plin. 36, 116: eius versus orationesque, Treb. Poll. Gallien. 11, 9. – γ) als philos. t. t., folgernd mit dem Vordersatze verknüpfen, anreihen, anfügen, omne, quod ipsum ex se conexum sit, verum esse, Cic.: si enim est verum, quod ita conectitur: "Si quis etc.", Cic. – u. Partic. Perf. subst., cōnexum, ī, n., die logische Schlußreihe, Schlußfolge, Cic. Acad. 2, 96; de fat. 14 u. 15. Gell. 16, 8, 9. – b) Pers.: α) in eine Gefahr usw. verwickeln, verflechten, m. Dat. (wem? = in was?), discrimini patris filiam, Tac.: criminibus mariti conexa, Tac. – β) verwandtschaftlich verknüpfen, quamvis per Flavii sororem nuptam Licinio conexi inter se erant, Aur. Vict.: alci conexus per affinitatem, od. bl. alci conexus = jmdm. nahe verwandt, Tac. – II) prägn., aus Teilen bildend zusammenknüpfen, -fügen, alvus (ein Schiffsraum) sine vinculo aeris aut ferri conexa, Tac. hist. 3, 47. – bes. einen Knoten schürzen, vellera inter se vincire conexis nodis, Ov.: aeternis ex astris cupiens conectere nodum, Cic. poët. – übtr., nam illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur, Cic. de or. 3, 166.

    lateinisch-deutsches > conecto

  • 19 dens

    dēns, dentis, m. (altind. dán, Akk. dánta, griech. ὀδούς, όντος, ahd. zand), der Zahn, I) der Zahn am menschlichen u. tierischen Körper: dens hominis, Plin.: dens cervi, crocodili, Plin.: dentes aprorum, Corp. inscr. Lat. 2, 2660: dentes Echidneae canis (des Zerberus), Ov.: dens serpentis, hydri, Ov. u. Verg.: viperae, Plin.: dens talpae, Plin. – cavernae dentium, Plin.: crepitus dentium, Cic.: dolor od. dolores dentium, Cels.: emissio dentium, das Zahnen, Ambros. epist. 44, 11: evulsio dentium, Cic.: illisio dentium, Cael. Aur.: labefactatio dentium, Plin.: duplex ordo dentium, Val. Max.: ordo superior dentium, Plin.: duo ordines maxillarium dentium, Plin.: radix dentis, Cels.: raritas (das Einzelnstehen) dentium, Quint.: sonus dentium inter se arietatorum, Sen.: stridor dentium, Cels.: vitia dentium, Plin. – dentes adunci draconis, Cornif. rhet., aprorum, Ov.: dentes adversi acuti (Ggstz. dentes intimi, qui genuini vocantur), Cic.: dentes albi, Plaut.: dentes atrati, Caecil. com. fr.: dens anguinus, Ov.: dens ater, Hor.: dentes breves, Cels.: dens blandus (leonis), der nur spielend ergreifende (nicht zupackende), Mart.: dentes boni, Plaut.: dentes candidi, Scrib., candiduli, Cic.: dentes canini, Cels.: dentes cariosi, Plin. u. Phaedr.: dentes causarii (kränkliche), Plin.: dens cavatus, cavus, Plin.: dentes columellares, Varro: concavi (Ggstz. solidi), Plin.: dens corruptus, Cels.: dens curvus (Ggstz. rectus), Cels.: dentes decidui, Plin.: dolentes, Scrib.: dens domitus (leonis), der Zahn des gezähmten Löwen, Ov.: dens eburneus, Elefantenzahn, Elfenbein, Liv. (dafür poet. dens niveus, Claud., Erythraeus, Mart., Indus, Catull., Libycus, Prop., Numida, Ov.); dass. dens eburnus, Claud.: dentes empti (gekaufte = falsche), Mart.: dens exesus, Cels.: dentes exigui, Suet.: exserti, Plin.: ferrei (eisenfeste), Plaut.: gemini (des erymanth. Ebers), Ov.: genuini, Cic.: inferiores (Ggstz. superiores), Cels.: lati, Plin.: dentes duo longissimi (serpentium), Plin.: dens lupinus, Eccl.: dentes magni, Cels.: mandentes, Cels.: maxillares, Cels.: mobiles, Plin., moti, Scrib.: molares, Col.: dens niger (schwarz gewordener), Cels. u. Hor.: dens novus, Cels. u. Hor.: dentes primi, primores, Vorderzähne, Cels.: dens prior (der schon früher dagewesene, gewachsene, Ggstz. dens novus), Cels.: dentes pueriles, Milchzähne, Sen.: putridi, Cic.: rari (einzeln stehende), Suet.: dens rectus (Ggstz. curvus), Cels.: dens scaber, Cels.: dentes serrati, Plin.: ii dentes, qui secant, Schneidezähne, Cels.: dens solidus (Ggstz. cavus), Plin.: dens superbus, der Zahn (der Stadtmaus), dem (infolge der Verwöhnung) nichts gut genug ist, Hor.: dentes superiores (Ggstz. inferiores), Cels.: dentes saxei, Apul.: venenati, Giftzähne (der Schlangen), Ov.: viperei, Ov.: vitiati, Plin. – abscīdere dentibus (abbeißen) linguam, Val. Max.: amittere dentes, Plin.: cadit dens, cadunt dentes, Cels. u. Plin.: cadunt alci dentes, Plaut. u. Sen.: carēre dente aliquo, eine Zahnlücke haben, Labeo bei Gell.: comprimere dentes, Plaut.: confirmare dentes od. dentes mobiles (v. Heilmitteln), Plin.: clare crepitare dentibus, mit den Z. klappern (v. Kauenden), Plaut.: ille, cuius dentes crepuere sub pugno, unter Faustschlägen knackten, Sen.: dagegen dentes crepuere retecti, klapperten (vor Schrecken usw.), Pers.: decĭdunt dentes, decĭdunt alci dentes, Plin.: is, cui dens deest, der eine Zahnlücke hat, Gell.: defricare dentes, Ov.: dentes inter se setā deligandi sunt, Cels.: velut rabida fera dentibus dimicavit, Iustin.: albis dentibus deridere, s. albus: dolet dens, Cels.: alci dolent dentes, jmd. hat Zahnschmerzen, Mart.: dentem eicere, evellere, Cels.: dentem manu od. forcipe excipere, Cels.: dentem eximere, Cels.: dentem aegrum eximere aut reficere, Mart.: eximere alci dentem, Suet.: extrahere dentem u. extrahere dentem sine vexatione (v. Mitteln), Plin.: excĭdit dens, Cels.: excĭdunt alci dentes, Plaut. u. Hor.: excutere alci omnes dentes uno pugno, Treb. Poll.: saepe pugni ictu equis et mulis excutere dentes, Treb. Poll.: dentes exacuit sus (Eber), wetzt die Hauer, Verg.: exturbare alci oculos atque dentes, Plaut.: facere dentes candidos (v. einem Mittel), Scrib.: frendere dentibus, Plaut.: fricare dentes, Plin., lavare fricareque dentes, Plin. ep.: habere dentes, dentes nullos, Plin. (scherzh. aqua habet dentes, beißt, Petron.): alci mustriculam in dentes impingere, Afran. fr.: infrendere dentibus, Verg.: inserere (einsetzen) dentes, Schol. Cruq.: dentibus lacerare viscera, Iustin.: dentibus laniare alqm, Liv., od. artus, Verg.: si dentes labant, Cels.: si ex ictu vel alio casu aliqui labant dentes, Cels.: omnes dentes labefecit mihi, Ter.: dentes lavare, Catull. u. Plin. ep.: mutare (wechseln) dentes, Plin., dentes primos, Col.: dentibus manditur atque extenuatur et molitur cibus, Cic.: nigrescunt dentes, Plin.: labra dentes nudant, Quint.: dens, qui natus est, Cels.: petit dente lupus, cornu taurus, Hor.: procumbere in dentes, sich platt auf die Erde legen, Vitr.: dentes (equi) prominere incipiunt, Col.: dentes pruriunt, Plaut.: renascuntur dentes (Ggstz. decĭdunt), Plin.: dentes restringere, fletschen, Plaut.: dentes senectā rufescunt, Plin.: sanantur ita dentes, Plin.: scalpere, scarificare dentes, Plin.: stabilire dentes mobiles (v. Mitteln), Plin.: stridere dentibus, Cels.: uti dentibus atque comis emptis, falsche Zähne u. falsches Haar tragen, Mart.: ähnlich uti dentibus insitis (eingesetzte) et alienis, Schol. Cruq.: venies (mihi) sub dentem, du kommst mir schon unter den Zahn (um dich zu zermalmen), scherzh., Petron. 58, 6: ebenso scherzh., leni prunā coctus, simul sub dentes mulieris veni, bis ter memordit, Laber. com. 28: quoi (alt = cui) auro dentes vincti esunt (alt = sunt), XII tabb. fr. – Im Bilde, a) v. vernichtenden Zahn der Zeit usw., vitiata dentibus aevi, Ov.: leti sub dentibus ipsis, Lucr. – b) v. alles benagenden, vergiftenden Neid, v. der gehässigen Mißgunst, dens invidus, Hor., lividus, Hor.: nulla tam modesta felicitas est, quae malignitatis dentes vitare possit, Val. Max.: more hominum invident, in conviviis rodunt, in circulis vellicant; non illo inimico, sed hoc maledico dente carpunt, Cic.: quia laedere vivos livor et iniusto carpere dente solet, Ov.: culpans in me aliquid maledico dente, Augustin. epist. 73, 3. – v. scharfen, verwundenden Spott des Schmähers, Lästerers, atro dente alqm petere, Hor.: mordaciorem improbo dente appetere, Phaedr.: cruento dente lacessiri, Hor.: dente Theonino circumrodi, Hor.: mortuum male dicaci dente indesinenter rodere, Ps. Quint. trib. Marian. 4. – II) übtr., der Zahn, die Zinke, zahnförmig gebogene Spitze lebl. Ggstde.: dentes serrae, Vitr. u. Plin.: perpetui dentes (serrae), Ov.: dentes irpicis, Varro LL.: dentes (die Kneipen) forcipis, Vitr.: dens ancorae, Verg.: dentes pectinis (des Weberkamms), Varro LL.: dass. insecti dentes, Ov.: aber densus dens, der dicht gezahnte Haarkamm, Tibull.: fixus dens (Nachschlüssel), Tibull.: dens vomeris, aratri, die zahnförmig gebogene Spitze der Pflugschar, des Scharbaums, Verg. u. Col. (s. Voß Verg. georg. 1, 170. p. 97): dass. dens curvus, Ov.: aber dens uncus, der Karst, Verg.: u. dass. ruricolae dentes, Lucan.: dens Saturni, die vorgebogene Saturnklinge = das Winzermesser, die Hippe, Verg.: dens validus (venabuli), Calp.: dentes muri, Mauern, die in Gestalt der Zähne einer Säge die beiden Stirnmauern verbinden, Vitr. – / Genet. Plur. regelm. dentium (s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 412), obgleich Varro LL. 8, 67 den Genet. dentum als allein richtig annimmt.

    lateinisch-deutsches > dens

  • 20 filum

    fīlum, ī, n. (fingo), der Faden, I) eig.: a) von Lein, Wolle usw., α) übh.: cerei fila, Docht, Sen.: conicere filum in acum, einfädeln, Cels.: circumdare collum filo (um ihn zu messen), Catull.: coëmere fila (Garn), Amm.: velamina filo pleno, dickes Zeug, Ov.: munusculum crasso filo (bildl.), Cic.: capite velato filo, meton. = mit wollener Binde, Liv. 1, 32, 6: u. so filo velatus, Tibull. 1, 5, 15. – Sprichw. (tenui) pendēre filo, unser »an einem seidenen Faden hängen«, d.i. in Gefahr schweben, Ov. ex Pont. 4, 3, 35. Enn. b. Macr. sat. 1, 4, 18; vgl. cum admodum tenui filo suspensa rei publicae salus ex sociorum fide penderet, Val. Max. 6, 4, 1 u. a cuius salute velut filo pendēre statum orbis terrarum exclamabant, Amm. 14, 5, 4. – β) insofern er gesponnen od. verwebt wird, ducere fila, Ov.: tenero pollice fila ducere, Sen.: alia torquere fila, alia ex molli solutoque ducere, Sen.: dextrā leviter deducere fila, Catull.: staminis fila pollice deducere, Hieron.: fila pollice trahere, Mart.: mollia lanae fila carpere, Ambros. – b) von andern Dingen, aranei, Lucr.: deducit aranea filum pede, Ov.: v. Blumen u. Gewächsen, Fasern, Mart.: mel praetenuia fila mittit, zieht Fäden, Plin.: tenui filo stantibus in medio crocis, Staubfäden, Plin.: lyrae, Saite, Ov. – c) der Lebensfaden, an dem die Parzen spinnen (vgl. poëtae colus et fila fatis adsignant, Fronto de amiss. nepot. 2. p. 233, 8 N.), sororum fila trium, Hor.: at tibi nascenti nerunt fatales fortia fila deae, Ov.: triplices deae tua fila resolvent, Ov. – II) übtr.: A) gleichs. das Gewebe = die äußere Form, -Gestalt, -Bildung, forma filumque solis, Lucr.: fil. mulieris, Plaut. (u. so filum non malum, Lucil.): habitus corporis et filum, Varro LL.: totius corporis filum atque habitus, Gell.: fuit decente filo corporis, Amm.: fil. tenue vocis, helle, klare Stimme, Calp. – B) von der Rede, die Form, Manier, das Gepräge (vgl. Seyffert Cic. Lael. 7, 25. p. 1752), orationis tuae, Cic.: argumentandi, Cic.: uberiore filo, Cic. – / Heteroklit. Plur. fili, Lucan. 6, 460 (vgl. Phocas 4, 5. p. 426, 29 K). Arnob. 1, 59 codd. (wo man jetzt pileus et pileum liest). Verecund. in cantic. Ezech. 5, 5 (im Spicil. Soloesm. 4. p. 74).

    lateinisch-deutsches > filum

См. также в других словарях:

  • carpere — index cavil, cull Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Армянский ковёр — …   Википедия

  • carpir — (Del lat. carpere, arrancar, coger.) ► verbo transitivo/ pronominal Dejar boquiabierta o pasmada a una persona: ■ su regalo me carpió. SINÓNIMO asombrar * * * carpir (del lat. «carpēre», arrancar, coger) 1 tr. o abs. *Arañar. 2 *Lastimar. 3… …   Enciclopedia Universal

  • garapiñar — (Del lat. vulgar carpiniare, arrancar, arañar, desgarrar < carpere.) ► verbo transitivo 1 Poner un líquido en estado de garapiña solidificándolo: ■ garapiñó el azúcar después de hacerlo líquido. TAMBIÉN garrapiñar 2 COCINA Cubrir golosinas con …   Enciclopedia Universal

  • carpette — [ karpɛt ] n. f. • 1863; « tenture » 1582; « gros drap rayé » v. 1335; angl. carpet; rac. lat. carpere → charpie 1 ♦ Petit tapis. ⇒ descente (de lit). Loc. fig. S aplatir comme une carpette (devant qqn),être à ses pieds, le flatter bassement. 2 ♦ …   Encyclopédie Universelle

  • acheminer — Acheminer, act. acut. Est composé de A, preposition, et chemin, et signifie proprement prins, radresser et mettre au chemin celuy qui n y est pas, tout ainsi que l Espagnol, Encaminar. Nebrisse, et l Italien Inviar. Petrar. au Sonet, Si traviato …   Thresor de la langue françoyse

  • Liste du magistrat de Bruxelles — Sceau du Magistrat de Bruxelles vers 1400. Le Magistrat de la ville de Bruxelles depuis ses origines jusqu à nos jours est encore mal connu. Composé jusqu en 1421 uniquement de membres des Lignages de Bruxelles, il lui fut adjoint à cette date… …   Wikipédia en Français

  • КОРПИЯ — (нем. Korpie, от лат. corpere щипать). Выдернутые из старого чистого холста нити различной длины, употребляемые для перевязки ран. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. КОРПИЯ нем. Korpie, фр. charpie, ср …   Словарь иностранных слов русского языка

  • charpie — [ ʃarpi ] n. f. • XIIIe; a. fr. charpir « déchirer », puis « tailler le bois »; lat. pop. °carpire, de carpere « cueillir » 1 ♦ Anciennt Amas de fils tirés de vieille toile (remplacée par le coton, la gaze), servant à faire des pansements. Faire… …   Encyclopédie Universelle

  • charpir — ⇒CHARPIR, verbe trans. Vieilli. Étirer, effiler la laine, la toile (cf. charpie A), et, par ext., mettre en menus morceaux, réduire en charpie : • Pour faire ce papier, ce carton, on se rue à la forêt, on choisit quelque bois bien préparé ... là… …   Encyclopédie Universelle

  • carpentear — (del lat. «carpens, entis», part. pres. de «carpĕre», arrancar; ant.) tr. *Labrar la tierra superficialmente. ≃ Arrejacar. * * * carpentear. (Del lat. carpens, entis, part. act. de carpĕre, arrancar, desgarrar). tr. ant. arrejacar …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»