Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

aliquem+verberibus+c

  • 1 verber

    verbĕr, ĕris, n. v. verbera.
    * * *
    verbĕr, ĕris, n. v. verbera.
    * * *
        Verber, verberis, pen. corr. n. g. Quintil. Instrument long et delié, comme une verge, baston, fouet, aronde, et semblables de quoy on bat.
    \
        Turbo agitur verbere per sola plana. Tibul. On chasse d'un fouet, et fait on tourner un sabot en une place bien unie.
    \
        Ictu verberis increpuit equos. Ouid. Il a donné un coup de fouet à ses chevauls pour les haster d'aller.
    \
        Recto verbere saeuus scorpius. Lucan. Du coup qu'il donne en dressant sa queue.
    \
        Verbera, nonnunquam pro ipsa verberatione, siue pro ictibus accipimus. Terent. Les coups qu'on baille d'une verge ou d'un fouet, Bature, Baterie.
    \
        Densa verbera. Stat. Coups drus.
    \
        Ferre verbera in aliquem. Ouid. Batre aucun, Luy porter des coups.
    \
        Ferre verbera alicuius. Ouid. Endurer les coups et batures.
    \
        Multare aliquem verberibus. Tacit. Le batre.
    \
        Negare se verberibus. Tibul. Refuser d'estre batu, Ne vouloir endurer les coups.
    \
        Stare ad verbera. Ouid. Estre aupres des verges tout prest à estre fessé et fouetté.
    \
        Subeunt verbera manus tenerae. Ouid. Quand on tend la main pour recevoir un coup de verge, comme font les escoliers, quand ils ne scavent leur lecon.
    \
        Radiorum verbera. Lucret. La vehemente chaleur des rais du soleil.
    \
        Ventorum verbera vitare. Lucret. L'impetuosité des vents.
    \
        Linguae verbera. Horat. Tansements, Reprehensions.

    Dictionarium latinogallicum > verber

  • 2 insector

    insector, ātus, 1, v. dep. a. freq. [insequor], to pursue (class.).
    I.
    Lit.:

    impios agitant insectanturque furiae,

    Cic. Leg. 1, 14, 40; cf. id. Div. 2, 70, 144:

    aliquem hastis,

    Plaut. Capt. 3, 4, 17:

    aliquem verberibus,

    to pursue with blows, Tac. A. 1, 20.—
    B.
    Transf.: assiduis herbam insectabere rastris, pursue the weeds with diligent hoes, i. e. diligently extirpate them, Verg. G. 1, 155.—
    II.
    Trop., to pursue with words, to censure, blame, rail at, inveigh against, speak ill of (with exagitare):

    indices,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    insector ultro, atque insto accusatori: insector, inquam, et flagito testes,

    id. Font. 1; cf. id. Planc. 19, 48:

    aliquem maledictis,

    id. Fin. 2, 25, 80:

    acerbius in aliquem invehi insectarique vehementius,

    id. Lael. 16, 57:

    aliquem inimice,

    id. N. D. 1, 3, 5:

    audaciam improborum,

    id. Att. 10, 1, 4:

    injuriam alicujus,

    id. ib. 5, 17:

    librariorum inscientiam,

    Quint. 9, 4, 39:

    vitia,

    id. 10, 1, 65:

    praetextam demissam ad talos,

    id. 5, 13, 39 al.:

    damnum amissi corporis,

    to reproach, upbraid with, Phaedr. 3, 11, 3:

    de legitima insectandi alicujus causa composita oratione,

    Paul. Sent. 5, 4, 15:

    obsceno nomine,

    id. ib. 5, 4, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > insector

  • 3 admoneo

    ad-moneo, monuī, monitum, ēre
    a. aliquem rei alicujus L или de re aliquā C — напоминать кому-л. о чём-л.
    a. aliquid T, C etc. — напоминать о чём-л.
    2)
    а) побуждать, увещевать, указывать, советовать (aliquem, ut aliquid faciat C)
    б) предостерегать, предупреждать
    3)
    (canis) admonitus calce, ut cubaret Pt — собака, которую пинком ноги заставили лечь
    б) понукать, погонять ( bijugos telo V)

    Латинско-русский словарь > admoneo

  • 4 castigo

    castīgo, āvī, ātum, āre
    1) порицать, бранить, упрекать ( improbos C); исправлять, наказывать, карать ( aliquem verberibus C)
    aliquem vehementissime c. Pt — сильно отчитать кого-л.
    segnitiem alicujus c. C — пробрать кого-л. за медлительность (вялость)
    c. aliquem verbis C (dictis V) — сделать кому-л. выговор
    2) сдерживать, укрощать, обуздывать (equum frenis L; animi dolorem C)
    3) улучшать, исправлять ( carmen H)
    4) устранять, искоренять ( vitia alicujus PJ)
    5) подавлять, сдерживать ( risum Pt)
    6) поэт. сдерживать, теснить ( insula castigatur aquis Sil)

    Латинско-русский словарь > castigo

  • 5 mulco

    āvī, ātum, āre
    1) бить, избивать, колотить ( aliquem usque ad mortem Ter); растерзывать, рвать в клочья ( măle mulcatus gracŭlus Ph); увечить, калечить ( aliquem verberibus T)
    2) расправляться, разделываться, отделать, разнести (aliquem, aliquid C, Sl, T etc.)
    3) одолеть, пережить ( multas miserias Pl)

    Латинско-русский словарь > mulco

  • 6 neco

    āvī (редко cuī), ātum, āre [ nex ]
    1) лишать жизни, убивать
    n. aliquem excruciatum Sl — замучить кого-л. насмерть
    n. aliquem verberibus C — засечь кого-л. до смерти
    n. aliquem igni Cs — сжечь кого-л.
    2) губить, уничтожать ( imbres necant frumenta PM)

    Латинско-русский словарь > neco

  • 7 objurgo

    ob-jūrgo, avī, ātum, āre
    1) бранить, порицать, делать выговор (aliquem de или in aliquā re C, редко MF alicujus rei)
    2) отговаривать, отклонять ( aliquem a peccatis Pl)
    3) наказывать, бить (aliquem verberibus Sen, colaphis Pt)

    Латинско-русский словарь > objurgo

  • 8 decido

    I dē-cido, cidī, —, ere [ cado ]
    1) падать ( imber decidit H); спадать (caelo PM или de caelo Pl, glandes decĭdunt arbore O; poma ex arboribus decidunt C); ниспадать, спускаться ( tunica ad pedes decidit Su); выпадать (comae O, dentes decidunt PM); рухнуть, рушиться ( gravi casu H); упасть, свалиться (equo Cs; ab equo in arva O; ex equo in terram Nep)
    2) попадать, впадать (in lacum Su; перен. in fraudem C); потерпеть неудачу, провалиться ( perfidiā amicorum Nep)
    nunc eo decidit, ut exsul de senatore fieret PJ — теперь он так пал, что из сенатора стал изгнанником
    d. spe Su, de spe Ter и a spe Lутратить надежду
    3) погибать, сойти в могилу ( morbo Pl)
    II dē-cīdo, cīdī, cīsum, ere [ caedo ]
    1) срубать ( silvas PM); отрубать, отсекать (caput Sen, VP, QC); отрезать ( folia arboribus PM); подрезать, обрезать ( pennas H)
    3)
    а) покончить, порешить (negotium H, Su; quaestionem Dig)
    б) столковаться, закончить (cum aliquo, de re aliquā C)
    4) точно определять, выражать ( aliquid propriis verbis Q)

    Латинско-русский словарь > decido

  • 9 decidere

    1) спадать (1. 1 § 3 1. 5 § 12 D 9, 3. 1. 7 § 2. 1. 24 § 5 D. 39, 2). 2) погибать как caducum (1. 5 C. Th. 4, 6). 3) отрубать, dec. arbores (1. 7 C. 4, 24). 4) сечь, decid. aliquem verberibus (1. 2 D. 47, 21). 5) решать;

    a) спорный юрид. вопрос (1. 24 C. 2, 19. 1. 3 C. 6, 29 1. 21 C. 6, 30); отсюда decisio, решение императора касательно спорных вопросов (§ 3 J. 1, 5. рг. J. 1, 10. 1. 6 C. 6, 27);

    b) прекратить спор посредством мирного соглашения сторон, полюбовно, вследствие присяги, iurisiur. religio qua - desiduntur controversiae (1. 1. D. 12, 2);

    res iudicata vel iureiur. decisa (1. 56 D. 42, 1);

    res transactione decisa (1. 29 § 2 D. 5, 2); отсюда = transigere, напр. decid. cum creditoribus, соглашаться, примириться (1. 44 D. 2, 14 1. 59 D. 26, 7), cum debitore (1. 4 § 6 D. 44, 4);

    decid. damnum (см.);

    decisio, полюбовная сделка (1. 7 pr. D. 13, 1. 1. 3 § 1 D. 35, 2);

    dec. litis, прекратить спор примирением (1. 7. 19. 24. 33 C. 2, 4);

    dec. furti (l. 13 C. 6, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > decidere

  • 10 decido

    1.
    dē-cĭdo, cĭdi, 3, v. n. [cado], to fall off, fall down (class.).
    1.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    decido de lecto praeceps,

    Plaut. Cas. 5, 2, 48; so,

    anguis decidit de tegulis,

    Ter. Ph. 4, 4, 26:

    poma ex arboribus decidunt,

    Cic. de Sen. 19 fin.; cf.:

    e flore guttae,

    Ov. M. 9, 345:

    equo,

    Caes. B. G. 1, 48, 6;

    for which ex equo (in terram),

    Nep. Eum. 4;

    and ab equo (in arva),

    Ov. Ib. 259:

    summo toro,

    id. F. 2, 350:

    arbore glandes,

    id. M. 1, 106:

    caelo,

    Plin. 37, 10, 59, § 164; so,

    caelo,

    id. 2, 52, 53, § 138:

    in terras imber,

    Lucr. 6, 497; so,

    imber,

    Hor. Ep. 1, 14, 29:

    celsae turres graviore casu,

    id. Od. 2, 10, 11:

    comae,

    id. ib. 4, 10, 3 et saep.:

    montium decidentium moles,

    Plin. Ep. 8, 17, 3:

    (volucris) decidit in terram,

    Ov. M. 12, 569;

    so in terras sidus,

    id. ib. 14, 847:

    in puteum foveamve auceps,

    Hor. A. P. 458:

    in lacum fulmen,

    Suet. Galb. 8:

    in dolia serpens,

    Juv. 6, 432:

    in casses praeda,

    Ov. A. A. 2, 2:

    in laqueos suos auceps,

    id. Rem. Am. 502:

    in turbam praedonum hic fugiens,

    Hor. S. 1, 2, 42:

    in praeceps,

    Ov. M. 12, 339:

    ad pedes tunica,

    Suet. Aug. 94. —
    B.
    Pregn. (like cado and concido), to fall down dead, to sink down, to die (in class. Lat. only poet.):

    morbo decidunt,

    Plaut. Trin. 2, 4, 143:

    nos ubi decidimus, Quo pater Aeneas,

    Hor. Od. 4, 7, 14:

    scriptor abhinc annos centum qui decidit,

    id. Ep. 2, 1, 36:

    decidit exanimis vitamque reliquit in astris,

    Verg. A. 5, 517; cf. Stat. Th. 8, 125; and id. ib. 9, 755: (nupta) Decidit;

    in talum serpentis dente recepto,

    Ov. M. 10, 10.
    II.
    Trop., to fall, drop, fall away, fail, sink:

    quanta de spe decidi!

    Ter. Heaut. 2, 3, 9;

    for which quanta spe decidi!

    id. ib. 4, 8, 11; Suet. Oth. 5;

    and a spe societatis Prusiae,

    Liv. 37, 26:

    ex astris,

    Cic. Att. 2, 21, 4 (cf.: astrum, no. II. B. fin.):

    ego ab archetypo labor et decido,

    Plin. Ep. 5, 10, 1:

    eo decidit ut exsul de senatore fieret,

    has fallen so low, id. ib. 4, 11, 1: oculis captus in hanc fraudem decidisti (cf. katapiptein), Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101:

    ad eas rei familiaris angustias decidit, ut, etc.,

    Suet. Claud. 9 fin.; cf.:

    huc decidisse cuncta, ut, etc.,

    Tac. A. 3, 59:

    ficta omnia celeriter tamquam flosculi decidunt,

    perish, Cic. Off. 2, 12 fin.:

    non virtute hostium sed amicorum perfidia decidi,

    am fallen, defeated, Nep. Eum. 11 fin.:

    an toto pectore deciderim,

    wholly banished from her affections, Tib. 3, 1, 20 (cf. ek thumou peseein, Hom. Il. 23, 595):

    qui huc deciderunt,

    into this illness, Cels. 3, 21 fin.:

    in hydropa,

    id. ib. med.: in maximis necessitatibus, ad quas libidine deciderat, Schol. Juv. 5, 3.
    2.
    dē-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off.
    I.
    Lit. (rare in ante-Aug. per.; more freq. abscīdo;

    not in Caes.): taleas oleaginas tripedaneas,

    Cato R. R. 45:

    collum,

    Plaut. Merc. 2, 2, 37:

    aures,

    Tac. A. 12, 14:

    virgam arbori,

    id. G. 10:

    caput,

    Curt. 7, 2;

    prov.: pennas,

    to clip the wings, Hor. Ep. 2, 2, 50:

    malleolum,

    Plin. 17, 21, 35, § 162:

    filicem nascentem falce,

    Col. 2, 2, 13; Sil. 4, 389 et saep.—
    B.
    Transf., to cudgel, beat soundly:

    aliquem verberibus decidere,

    Dig. 47, 21, 2.
    II.
    Trop., to decide a disputed, or, indeed, any matter (qs. to cut the knot; cf.:

    dirimo and secare lites, res,

    Hor. Ep. 1, 16, 42; id. Sat. 1, 10, 15); to determine, settle, terminate, put an end to (class., most freq. in judic. lang.; cf.: transigo, paciscor).
    (α).
    With acc.: damnum, XII. Tab. 12, 4; Gai. Inst. 4, 37; 4, 45:

    quibus rebus actis atque decisis,

    Cic. Verr. 2, 5, 45 fin.; cf.:

    decisa negotia,

    Hor. Ep. 1, 7, 59:

    res transactione decisa,

    Dig. 5, 2, 29;

    and jam decisa quaestio,

    ib. 18, 3, 4:

    decidis statuisque tu, quid iis ad denarium solveretur,

    Cic. Quint. 4, 17; id. Rosc. Com. 11, 32; Dig. 47, 2, 63; cf. ib. 9, 4, 22, § 4:

    hoc loco praeter nomen cetera propriis decisa sunt verbis,

    i. e. decidedly, clearly expressed, Quint. 8, 6, 47: ego pol istam jam aliquovorsum tragulam decidero, I will now dispose of this dart one way or another, i. e. I will now put an end to this attack, these tricks, Plaut. Casin. 2, 4, 18.—
    (β).
    With praepp.:

    cum aliquo,

    Cic. Verr. 2, 2, 32, § [p. 520] 79; 2, 1, 48, § 125; id. Rosc. Am. 39, 114; Plin. 7, 40, 41, § 130:

    non erit uncia tota, decidat tecum qua pater ipse deum,

    for which Jupiter may compound with you, Mart. 9, 4, 6; cf.:

    cum patrono pecuniā,

    Dig. 12, 6, 26, § 12:

    de rebus,

    Cic. Quint. 5, 19; id. Rosc. Com. 12, 35 sq.; id. Att. 1, 8; Just. 31, 7: decidere jactu coepit cum ventis, to compound with the winds by throwing overboard (the cargo), Juv. 12, 33.—
    (γ).
    Absol.:

    in jugera singula ternis medimnis,

    Cic. Verr. 2, 3, 48; id. Rosc. Com. 36; Aur. Vict. de Vir. Ill. 56, 4.—
    B.
    To cut down, reduce, diminish:

    ad tertiam partem vectigal,

    Lampr. Alex. Sev. 38.

    Lewis & Short latin dictionary > decido

  • 11 foedo

    foedo, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to make foul, filthy, hideous; to defile, pollute, disfigure, mar, deform (mostly poet. and in postAug. prose).
    I.
    Physically:

    Harpyiae contactu omnia foedant immundo,

    Verg. A. 3, 227:

    foedare in pulvere crines,

    id. ib. 12, 99:

    canitiem vultusque seniles pulvere,

    Ov. M. 8, 530:

    ignes sanguine per aras,

    Verg. A. 2, 502; Ov. M. 3, 723:

    tellurem calido sanguine,

    id. ib. 6, 238:

    brachia tabo,

    id. ib. 14, 190:

    pectora pugnis, unguibus ora,

    Verg. A. 11, 86:

    ora,

    Tac. Agr. 36:

    aliquem verberibus,

    id. H. 3, 77: ferro foedati jacent, Enn. ap. Serv. Verg. A. 3, 241 (Trag. v. 442 ed. Vahl.); cf.: foedant et proterunt hostium copias, i. e. mar or mutilate with wounds, wound, Plaut. Am. 1, 1, 91:

    qui me (i. e. Prometheum) perenni vivum foedat miseria, Cic. Poët. Tusc. 2, 10, 24: obscenas pelagi ferro foedare volucres,

    Verg. A. 3, 241:

    foedati agri, terror injectus urbi est,

    laid waste, Liv. 3, 26, 1.—Of inanim. subjects:

    nulla tectoria eorum rimae foedavere,

    Plin. 36, 23, 55, § 176: nubes foedavere lumen, Sall. Fragm. ap. Serv Verg. A. 2, 286; cf.:

    aër assiduo noctem foedaverat imbre,

    Claud. VI. Cons. Hon. 538.—
    II.
    Trop., to disgrace, dishonor, mar, sully: [p. 765] (Graeci) nos quoque dictitant barbaros et spurcius nos quam alios opicos appellatione foedant, Cato ap. Plin. 29, 1, 7, § 14:

    foedati crimine turpi,

    Lucr. 3, 49:

    gloriam majorum,

    Plaut. Trin. 3, 2, 30; cf.:

    Romam ipsam foedavit adventus tuus,

    Cic. Pis. 22, 53:

    ne vestis serica viros foedaret,

    Tac. A. 2, 33:

    procerum conubiis mixtis,

    id. G. 46:

    castra pollui foedarique a Classico ne sinatis,

    id. H. 4, 58:

    egregia erga populum Romanum merita mox rebelles foedarunt,

    id. ib. 4, 37:

    foedata per avaritiam victoria,

    id. A. 4, 19; 11, 6; 15, 32:

    multiplici clade foedatus annus,

    Liv. 3, 32, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > foedo

  • 12 admoneo

    admŏnĕo, ēre, mŏnŭi, mŏnĭtum - tr. - [st2]1 [-] avertir, faire souvenir de, faire songer (à une chose, présente ou passée), rappeler, informer. [st2]2 [-] faire songer (à un fait à venir), inviter, exhorter. [st2]3 [-] donner une leçon, châtier, admonester.    - admonere aliquem alicujus rei (aliqua re, aliquid): faire songer à qqn à propos de qqch, avertir qqn de qqch, rappeler qqch à qqn.    - admonere alicujus rei (de aliqua re): faire songer à qqch.    - admonere + prop. inf.: rappeler que, avertir que.    - quanta vis fraterni sit amoris admonere, Cic. Fam. 5, 2: faire comprendre quelle est la puissance de l'amour fraternel.    - admonere aeris alieni, Cic. Top. 1, 5: rappeler une dette, sommer un débiteur.    - sol ire lavatum admonuit, Hor. S. 1, 6, 125: le soleil nous fit souvenir d'aller au bain.    - admoneri ad: être poussé à, être engagé à.    - admonere (ut) + subj.: engager à.    - me tuis verbis admonuit, ut scriberem, Cic. Fam. 9, 6: il m'a engagé de ta part à écrire.    - hunc admonet iter caute faciat: il l’avertit d’être sur ses gardes pendant son trajet.    - admonere ne: engager à ne pas.    - admonere juvencum flagello, Col.: stimuler un taureau avec le fouet.    - admonere liberos verberibus, Sen. Clem. 1, 14: corriger ses enfants en les frappant.
    * * *
    admŏnĕo, ēre, mŏnŭi, mŏnĭtum - tr. - [st2]1 [-] avertir, faire souvenir de, faire songer (à une chose, présente ou passée), rappeler, informer. [st2]2 [-] faire songer (à un fait à venir), inviter, exhorter. [st2]3 [-] donner une leçon, châtier, admonester.    - admonere aliquem alicujus rei (aliqua re, aliquid): faire songer à qqn à propos de qqch, avertir qqn de qqch, rappeler qqch à qqn.    - admonere alicujus rei (de aliqua re): faire songer à qqch.    - admonere + prop. inf.: rappeler que, avertir que.    - quanta vis fraterni sit amoris admonere, Cic. Fam. 5, 2: faire comprendre quelle est la puissance de l'amour fraternel.    - admonere aeris alieni, Cic. Top. 1, 5: rappeler une dette, sommer un débiteur.    - sol ire lavatum admonuit, Hor. S. 1, 6, 125: le soleil nous fit souvenir d'aller au bain.    - admoneri ad: être poussé à, être engagé à.    - admonere (ut) + subj.: engager à.    - me tuis verbis admonuit, ut scriberem, Cic. Fam. 9, 6: il m'a engagé de ta part à écrire.    - hunc admonet iter caute faciat: il l’avertit d’être sur ses gardes pendant son trajet.    - admonere ne: engager à ne pas.    - admonere juvencum flagello, Col.: stimuler un taureau avec le fouet.    - admonere liberos verberibus, Sen. Clem. 1, 14: corriger ses enfants en les frappant.
    * * *
        Admoneo, admones, pen. corr. admonui, admonitum, pen. cor. admonere. Admonnester, Adviser, Advertir.
    \
        Admonere ad aurem. Cic. Advertir tout bas à l'oreille.
    \
        Admonere aliquem verbis alterius. Cic. L'advertir de par un autre.
    \
        Admonere flagello. Columel. Fouetter, Donner du fouet au beuf pour le haster un petit d'aller.

    Dictionarium latinogallicum > admoneo

  • 13 verber

    verber, ĕris (nom., dat., and acc. sing. do not occur, and the sing. in gen. very rarely; Neue, Formenl. 1, p. 476), n., a lash, whip, scourge, rod (syn.: scutica, flagrum),
    I.
    Lit. (rare; perh. not in Cic., but cf. in II. B.).
    (α).
    Plur.: Tr. Quid me fiet nunc jam? Th. Verberibus caedere, lutum, pendens, Plaut. Most. 5, 2, 45:

    verberibus caedere,

    id. Pers. 2, 3, 17; Ter. And. 1, 2, 28:

    adulescentem nudari jubet verberaque adferri,

    Liv. 8, 28, 4:

    verbera saetosa movebat arator,

    Prop. 4 (5), 1, 25; Verg. A. 5, 147; Quint. Decl. 19, 3.—
    (β).
    Sing.:

    illi instant verbere torto,

    Verg. G. 3, 106:

    Phoebus equos stimuloque domans et verbere Saevit,

    Ov. M. 2, 399:

    conscendit equos Gradivus et ictu Verberis increpuit,

    id. ib. 14, 821:

    pecora verbere domantur,

    Sen. Const. 12, 3;

    of a top: volitans sub verbere turbo,

    Verg. A. 7, 378.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., a thong of a sling and other similar missile weapons ( poet.;

    syn. lorum),

    Verg. G. 1, 309; Sil. 1, 314; Luc. 3, 469.—
    B.
    Abstr., a lashing, scourging, flogging, etc. (class.; syn. plaga).
    1.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    dignus es verberibus multis,

    Plaut. Mil. 2, 3, 71:

    tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 115:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem vinculis ac verberibus atque omni supplicio excruciare,

    id. Imp. Pomp. 5, 11; id. Phil. 11, 2, 5; id. Rep. 1, 38, 59; 2, 37, 62; id. Fin. 5, 20, 55; id. Tusc. 3, 27, 64; XII. Tab. ap. Cic. Leg. 3, 3, 6; Quint. 1, 3, 15; 4, 2, 113; 11, 1, 40; 11, 3, 90; 11, 3, 117; Hor. S. 1, 3, 121:

    cum positā stares ad verbera veste,

    Ov. Am. 1, 6, 19:

    saeva,

    id. ib. 1, 13, 18:

    tergum foedum vestigiis verberum,

    Liv. 2, 23, 7:

    post verbere,

    Stat. Th. 2, 143; 2, 172.—
    (β).
    Sing.:

    percutimur caput conversae verbere virgae,

    Ov. M. 14, 300; Sen. Herc. Fur. 801.—
    b.
    Of inanim. things, a stripe, stroke, blow (mostly [p. 1972] poet.).
    (α).
    Plur.:

    turgentis caudae,

    Hor. S. 2, 7, 49:

    ventorum,

    Lucr. 5, 957; 6, 115:

    radiorum (solis),

    id. 5, 485; 5, 1104:

    aquarum,

    Claud. Laud. Stil. 1, 288.—Of the strokes of oars:

    puppis Verberibus senis agitur,

    Luc. 3, 536; Sil. 11, 493; cf. Ov. H. 18, 23.—
    (β).
    Sing.:

    remorum in verbere perstant,

    Ov. M. 3, 662:

    trementes Verbere ripae,

    Hor. C. 3, 27, 24:

    adverso siderum,

    Plin. 2, 8, 6, § 33.—
    2.
    Trop., plur., lashes, strokes:

    contumeliarum verbera subire,

    Cic. Rep. 1, 5, 9:

    verbera linguae,

    i. e. chidings, Hor. C. 3, 12, 3 (cf.:

    verberari verbis, convicio, etc., under verbero): fortunae verbera,

    the strokes of fate, Gell. 13, 27, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > verber

  • 14 vindico

    āvī, ātum, āre (ere LXIIT ap. AG) [ vindex ]
    1) заявлять претензию, обращаться с требованием, требовать (по суду) (sibi aliquid C)
    v. aliquem in libertatem C, L — требовать свободы для кого-л.
    aliquis vindicatur spondentibus propinquis L — кто-л. отпускается на свободу на поруки родственников
    aliquis vindicatur in posterum diem L — притязания на чью-л. свободу откладываются до следующего дня
    2) (тж. v. sibi T) присваивать себе (decus belli ad se O; ubi rem meam invenio, ibi vindico Dig)
    3) восстанавливать, вновь принимать ( antiquam faciem O)
    4) (тж. v. in libertatem Cs etc.) отпускать на волю ( aliquem Dig); освобождать (Galliam Cs; virginem ad saxa revinctam O; aliquem ab omnibus vitiis C)
    v. aliquem ex dominatu alicujus in libertatem C — освободить кого-л. от чьего-л. господства
    5)
    а) охранять, оберегать, защищать, спасать (civem a miseriis C; aliquem a verberibus C; aliquem Grajorum armis V)
    laudem alicujus ab oblivione v. C — спасти чью-л. славу от забвения
    6) налагать наказание, наказывать, карать ( maleficia C)
    in aliquem sevēre v. C — строго покарать кого-л.
    v. in aliquem C, Ap — принимать (суровые) меры против кого-л.
    v. mortem alicujus Sl — отомстить за чью-л. смерть
    v. se ab aliquo Sen и de aliquo PJ — мстить кому-л.
    9) требовать, устанавливать
    «Trasimenum» pro «Tarsimeno» v. Q — установить (принять правописание) «Trasimenum» вместо «Tarsimenum»
    10) посвящать, отдавать ( partem noctium studiis Sen)

    Латинско-русский словарь > vindico

  • 15 decido

    [st1]1 [-] dēcīdo, ĕre, cīdi, cīsum [de + caedo]: - tr. qqf. intr. - [abcl][b]a - couper, abattre. b - diminuer, abaisser, retrancher, réduire. - [abcl]c - décider (une question), régler, arranger, transiger. - [abcl]d - battre, mettre en pièces.[/b]    - decidere pennas, Hor. Ep. 2, 2, 50: couper les ailes.    - decidere vectigal ad tertiam partem, Lampr. Alex. Sev. 38: réduire l'impôt au tiers.    - cum aliquo decidere: s’arranger avec qqn.    - cum aliquo de aliqua re decidere: conclure un arrangement avec qqn.    - decidere rem cum aliquo, Cic.: régler une affaire avec qqn.    - decidere cum accusatore, Cic.: composer avec l'accusateur.    - in jugera decidere ternis medimnis, Cic.: transiger pour trois médimnes par arpent.    - indulgenter fortuna decidit cum eo qui... Plin.: la fortune a traité avec indulgence celui qui...    - istam jam aliquovorsum tragulam decidero, Plaut. Casin. 2.4.18: [j'aurai bientôt détourné ce coup vers un autre endroit] = je vais maintenant mettre fin à ce coup.    - aliquem decidere verberibus, Dig. 47, 21, 2: rouer de coups qqn. [st1]2 [-] dēcĭdo, ĕre, cĭdi [de + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber (d'un lieu élevé). - [abcl]b - tomber sous les coups, périr, succomber. - [abcl]c - déchoir, échouer.[/b]    - equo decidere: tomber de cheval.    - ex astris decidere: tomber des astres = tomber du faîte de la gloire.    - poma ex arboribus decidunt, Cic. de Sen. 19: les fruits tombent des arbres.    - flumina in mare Rubrum decidunt, Curt.: (ces) fleuves se jettent dans la mer Rouge.    - spe (de spe, a spe) decidere: avoir son espoir trompé.    - a spe societatis Prusiae decidit, Liv. 37, 26: il a perdu l'espoir d'une alliance avec Prusias.    - in fraudem decidere, Cic.: en venir à commettre un crime ou tomber dans un piège.    - eo decidit ut... Plin.-jn.: il a été réduit à...    - toto pectore decidi, Tib.: je suis tout à fait sorti de son coeur, elle m'a entièrement oublié.
    * * *
    [st1]1 [-] dēcīdo, ĕre, cīdi, cīsum [de + caedo]: - tr. qqf. intr. - [abcl][b]a - couper, abattre. b - diminuer, abaisser, retrancher, réduire. - [abcl]c - décider (une question), régler, arranger, transiger. - [abcl]d - battre, mettre en pièces.[/b]    - decidere pennas, Hor. Ep. 2, 2, 50: couper les ailes.    - decidere vectigal ad tertiam partem, Lampr. Alex. Sev. 38: réduire l'impôt au tiers.    - cum aliquo decidere: s’arranger avec qqn.    - cum aliquo de aliqua re decidere: conclure un arrangement avec qqn.    - decidere rem cum aliquo, Cic.: régler une affaire avec qqn.    - decidere cum accusatore, Cic.: composer avec l'accusateur.    - in jugera decidere ternis medimnis, Cic.: transiger pour trois médimnes par arpent.    - indulgenter fortuna decidit cum eo qui... Plin.: la fortune a traité avec indulgence celui qui...    - istam jam aliquovorsum tragulam decidero, Plaut. Casin. 2.4.18: [j'aurai bientôt détourné ce coup vers un autre endroit] = je vais maintenant mettre fin à ce coup.    - aliquem decidere verberibus, Dig. 47, 21, 2: rouer de coups qqn. [st1]2 [-] dēcĭdo, ĕre, cĭdi [de + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber (d'un lieu élevé). - [abcl]b - tomber sous les coups, périr, succomber. - [abcl]c - déchoir, échouer.[/b]    - equo decidere: tomber de cheval.    - ex astris decidere: tomber des astres = tomber du faîte de la gloire.    - poma ex arboribus decidunt, Cic. de Sen. 19: les fruits tombent des arbres.    - flumina in mare Rubrum decidunt, Curt.: (ces) fleuves se jettent dans la mer Rouge.    - spe (de spe, a spe) decidere: avoir son espoir trompé.    - a spe societatis Prusiae decidit, Liv. 37, 26: il a perdu l'espoir d'une alliance avec Prusias.    - in fraudem decidere, Cic.: en venir à commettre un crime ou tomber dans un piège.    - eo decidit ut... Plin.-jn.: il a été réduit à...    - toto pectore decidi, Tib.: je suis tout à fait sorti de son coeur, elle m'a entièrement oublié.
    * * *
    I.
        Decido, decidis, decici, penul. prod. decisum, decidere, A caedo caedis compositum. Plaut. Couper.
    \
        Decidere, per metaphoram capitur pro Determinare. Cic. Decider et mettre à fin.
    \
        Decidere. Vlpian. Appoincter, ou faire quelque accord et composition ensemble, Composer.
    \
        Transigere et decidere cum aliquo. Cic. Transiger et appoincter.
    \
        De aliquo negotio decidere. Cic. Transiger et appoincter de quelque affaire.
    \
        Quaestionem decidere. Papinianus. Decider, Determiner.
    \
        Decidere pro libertate. Senec. Composer par transaction avec aucun pour conserver sa liberté.
    \
        Decidere, pro Exprimere. Quintil. Exprimer.
    II.
        Decido, decidis, decidi, penul. corr. decidere. Cic. Cheoir en bas, Tomber.
    \
        Decidere a, vel de spe. Liu. Estre frustré de son esperance, Decheoir de son esperance.
    \
        Decidit ouibus illis fructus omnis. Plaut. Elles ne portent plus de fruict.
    \
        Decidere ab archetypo. Plin. iun. Faillir à suyvre un patron.
    \
        Decidere spe, sine praepositione. Terent. Decheoir de son espoir ou de son esperance, Estre frustré de ce qu'on espere.
    \
        In vnius imperium ne res decidat admonemur. Cic. Ne tombe soubs la puissance d'un seul.

    Dictionarium latinogallicum > decido

  • 16 admoneo

    ad-mŏnĕo, ui, ĭtum, 2, v. a., to bring up to one's mind, to put one in mind of ( in a friendly manner), to remind, suggest, advise, warn, admonish (by influencing more directly the reason and judgment; while in adhortor the admonition is addressed immediately to the will, Doed. Syn. 1, 164: “Moneo, et admoneo hoc differunt, quod monemus futura, admonemus praeterita; illa ut caveamus et discamus, haec ut recordemur,” Aus. Popma, p. 29; cf. Ellendt ad Cic. Brut. 3, 11: “in monente benevolentia, in admonente memoria,” Ernest. no. 1663).
    I.
    In gen., constr. absol. and with aliquem alicujus rei or de aliqua re, aliquam rem (Sallust employs them all); with ut or ne. when an action follows; with acc. and inf. or a rel. clause, when merely an historical [p. 42] fact is brought to view, Zumpt, § 439 and 615.
    (α).
    Absol.:

    qui admonent amice, docendi sunt,

    Cic. N. D. 1, 3:

    amicissime admonere,

    id. Att. 7, 26:

    si sitis admoneret, profluente aquā vitam tolerat,

    Tac. A. 15, 45 fin.:

    admonitus in somnis,

    Vulg. Matt. 2, 22.—
    (β).
    Aliquem alicujus rei:

    admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suae,

    Sall. C. 21:

    quoniam nos tanti viri res admonuit,

    id. J. 95:

    admonere aliquem foederis,

    Liv. 35, 13; 5, 51:

    judices legum et religionis,

    Suet. Tib. 33:

    admonitus hujus aeris alieni,

    Cic. Top. 1, 5:

    aetatis et condicionis admoneri,

    Suet. Dom. 2; cf. Drak. ad Liv. 2, 36, 6.—And with acc. of person omitted:

    adversae res admonuerunt religionum,

    Liv. 5, 51; 5, 46, 6:

    veterum recentiumque admonens,

    Tac. H. 3, 24.—
    (γ).
    Aliquem de aliqua re:

    de aede Telluris et de porticu Catuli me admones,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 4:

    ut aliquid aliquando de doctrinae studiis admoneamur,

    id. Rep. 1, 9:

    de moribus civitatis tempus admonuit,

    Sall. C. 5:

    admonuit eos de auxiliis Dei,

    Vulg. 2 Macc. 8, 19.—Sometimes in passing from a subject already discussed to a new one, = docere, dicere, to treat of, to speak of:

    de multitudine (verborum) quoniam quod satis esset admonui, de obscuritate pauca dicam,

    Varr. L. L. 6, § 40 Müll.—
    (δ).
    With two acc. (in gen., only with illud, istuc, quod, multa, res, etc.):

    ridiculum est te istuc me admonere,

    Ter. Heaut. 2, 3, 112:

    illud te esse admonitum volo,

    Cic. Cael. 3, 8:

    jam illud non sunt admonendi, ut, etc.,

    id. Off. 2, 19, 68:

    illud me praeclare admones,

    id. Att. 9, 9:

    sin quippiam essem admonitus,

    id. Fam. 5, 8:

    multa praeterea ostentis, multa extis admonemur,

    id. N. D. 2, 66:

    eam rem nos locus admonuit,

    Sall. J. 79.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    admonuisti etiam dictum aliquod in petitionem tuam dici potuisse,

    Cic. Planc. 34, 85 B. and K.:

    et meminerant et admonebant alii alios, supplicium ex se, non victoriam peti,

    Liv. 28, 19: nostri detrimento admonentur diligentius stationes disponere, Auct. B. G. 8, 12.—
    (ζ).
    With a rel. clause:

    meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet,

    Cic. Fam. 5, 2.—
    (η).
    With ut or ne:

    admonebat me res, ut, etc.,

    Cic. Off. 2, 19, 67:

    Caninius noster me tuis verbis admonuit, ut scriberem,

    id. Fam. 9, 6:

    ea res admonet, ut, etc.,

    Tac. A. 3, 25; so,

    corresp. with moneo,

    Sen. Ep. 24, 16.—
    (θ).
    With the simple subj. (in the historians):

    simulque admonerent liberis suis prospiceret,

    Nep. Ph. 1:

    nisi Seneca admonuisset venienti matri occurreret,

    Tac. A. 13, 5:

    admonuit negotiis abstineret,

    Suet. Tib. 50:

    illud me admones, cum illum videro, ne nimis indulgenter, et cum gravitate potius loquar,

    Cic. Att. 9, 9, 2 (where ut is to be supplied from the preceding ne).—
    (ι).
    With a simple inf. (so most freq. after the Aug. per., but also in Cic.):

    ut mos erat istius atque ut eum suae libidines facere admonebant,

    Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63:

    easdem decedere campis admonuit,

    Verg. G. 4, 186; so,

    Matrem Admonuit ratibus sacris depellere taedas,

    id. A. 9, 109:

    sol acrior ire lavatum admonuit,

    Hor. S. 1, 6, 125; so Ov. M. 3, 601; 6, 150:

    nihil agere quod non prosit, fabella admonet,

    Phaedr. 3, 17; Tac. A. 15, 67:

    regrediendum (sc. esse sibi),

    Tac. Agr. 25.—
    (κ).
    With ad and the gerund.:

    ad thesaurum reperiendum,

    Cic. Div. 2, 65, 134.—
    (λ).
    With abl. of means or cause:

    de quibus (discordiis) ipsis his prodigiis a dis immortalibus admonemur,

    Cic. Har. Resp. 21, 44:

    proximi diei casu admoniti omnia ad defensionem paraverunt,

    Caes. B. C. 2, 14:

    divinā admonitus plagā,

    Vulg. 2 Macc. 9, 11.—
    II.
    Esp.
    A.
    To recall a thing to memory, to bring to remembrance (without any accessory notion of admonition); with acc. or gen.:

    cum memor anteactos semper dolor admonet annos,

    Tib. 4, 1, 189 Müll. (some read here admovet):

    admonuit dominae deseruitque Venus,

    id. 1, 5, 40:

    nomen, quod possit equorum Admonuisse,

    Ov. M. 15, 543.—
    B.
    Of a creditor, to remind a debtor of his debt, to ask payment, to dun:

    cum tibi cotidie potestas hominis fuisset admonendi, verbum nullum facis,

    Cic. Quint. 12; so id. Top. 1 fin.
    C.
    In the poets and in later Lat., to urge or incite to action (cf. admonitor):

    telo admonuit bijugos,

    Verg. A. 10, 586; so Spart. Sever. 11 fin.:

    liberos verberibus,

    Sen. Clem. 1, 14; id. Const. Sap. 12 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > admoneo

  • 17 deterreo

    dē-terreo, terruī, territum, ēre
    1) устрашать, путать ( aliquem ense O); отпугивать, (страхом) удерживать, отклонять ( aliquem a или de aliquā re)
    d. aliquem a bello faciendo C — уговорить кого-л. не затевать войны
    nunquam me potes d., quin... Pl — ты никогда не уговоришь меня, чтоб я не...
    3) отражать, предотвращать (vim ab aliquo L; nefas O)

    Латинско-русский словарь > deterreo

  • 18 fatigo

    fatīgo, āvī, ātum, āre [одного корня с fatisco ]
    1) утомлять, (ис)томить (aliquem multo labore Sl, QC); загонять ( equos V); мучить, томить ( aliquem fame Nep); изматывать ( aliquos bellis Just); истязать (verberibus, tormentis C)
    2) беспокоить, тревожить, утруждать, докучать ( precibus Vestam H)
    3) тормошить, торопить ( socios V); целовать не отрываясь (dextram osculis f. T)
    6) подтрунивать, дразнить ( aliquem argutiis Sid)

    Латинско-русский словарь > fatigo

  • 19 caecidi

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caecidi

  • 20 caedo

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caedo

См. также в других словарях:

  • VERBERA — multiplicis generis, ususque. In Scholis verbere monita iuventus, sapere discit: de cuiusmodi Verberibus Scholasticis Ausonius; Gratiani Imp. Praeceptor, Ep. 4. Ausonius; cuius ferulam nunc sceptra verentur. Item Protrept. ad Nepotem, Eidyll. 4.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • batre — Batre, act. penac. Est frapper ou par injure ou pour correction, Caedere, verberare, Et vient de ce vieux mot Latin Batuo, duquel Plaute, Ciceron et Pline usent, qui signifie frapper, ainsi que dit est. De là sont appelez les Batus, voyez Batus.… …   Thresor de la langue françoyse

  • CIROLA — Episcopus Arrianus, in Africa, Hunderici favore nixus, Orthodoxos crudelissime persecutus est. Titulum Patriarchae sibi ab hisce negatum verberibus, ademptione bonorum, saevitiâque incredibili ultus: aliquem pecuniâ subornavit, ut caecitatem… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»