-
21 itero
āvī, ātum, āre [ iterum ]1) (тж. bis и iterum i. Pt) вторично делать, повторять (aliquid C, Q etc.); возобновлять ( pugnam L)i. facta sua Pl — вторично рассказать о своих делахi. agrum C — дважды (во второй раз) вспахать (вздваивать) полеi. aequor H — опять ехать по морюi. lanam H — вторично окрасить шерстьi. januam O — опять подойти к двериi. vitam morte PM — ожить, воскреснутьquā iterant thorāca catenae St — там, где цепочки удваивают толщину брони2) грам. придавать глаголу итеративную или учащательную форму -
22 laetifico
āvī, ātum, āre [ laetus + facio ]1) веселить, радовать (aliquem C, Lcn, Vlg); med.-pass. радоваться ( malo et damno alicujus Pl)2) делать плодоносным, удобрять (solum, agrum PM); орошать, животворить ( agros aquā C) -
23 loco
āvī, ātum, āre [ locus ]1) помещать, размещать, расставлять, располагать (castra C; milites per или super vallum Sl; coloniam idoneo loco C; equitatum in cornibus Sl); расквартировывать (cohortes novis hibernaculis l. T)aliquem primum l. L — поставить кого-л. во главеmembra tergo l. V — сесть верхомfundamenta alicujus rei l. V — положить основание чему-л. (основать, построить что-л.)2) употреблять, применять, посвящать ( omnem operam in aliquā re C)locatum esse in aliquā re C — заключаться в чём-л., быть основанным на чём-л.aliquem in parte alicujus rei l. V — допустить кого-л. к чему-л. (сделать кого-л. участником чего-л.)3) ставить, ценить ( aliquid ita или eo loco C)4) выдавать ( замуж) (aliquam matrimonio Enn, nuptum Ter или in matrimonium Pl)l. alicui (nuptiis) Enn etc. — выдавать замуж за кого-л.5) оказывать, делать ( beneficia apud или in aliquem L)6) ссужать, давать взаймы, отдавать в рост ( pecuniam Pl)7)а) сдавать внаймы, отдавать в аренду (fundum C; agrum L, C)operam suam tribus nummis l. ad aliquid Pl — наняться за три монеты делать что-л.vocem l. J — наняться в глашатаиб) сдавать на откуп ( vectigalia C); отдавать с торгов в подряд ( statuaim faciendam C) -
24 metior
mētior, mēnsus sum, īrī depon.1) мерить, измерять (agrum C; fundum Dig; pedes syllabis C)m. annum O — делить год на месяцыdives, ut metiretur num mos погов. H = — такой богатый, что деньги лопатой загребаетm. se suo modulo ac pede погов. H = — жить на свой лад2) выделять, отмеривать, выдавать (militibus frumentum Cs)3) проходить, проплывать, проезжать, изъездить (viam H; aquas O; aequora V)4) оценивать, определять (aliquid aliquā или ex aliquā re C, Q etc.): судить (hommes virtute, non fortunā Nep) -
25 occo
-
26 ostento
āvī, ātum, āre [intens. к ostendo ]1) протягивать ( manu panem Pl); подставлять ( alicui jugula sua C)2) покалывать ( liberes suos Su); указывать в качестве примера ( aliquem Cs)3) (хвастливо) выставлять напоказ, хвастаться (o. prudentiam C; o. cicatrīces suas Ter)4) предлагать, сулить, обещать (praemia Sl; agrum C)nova jura Cappadociae ostentata magis, quam mansura T — новые права были даны Каппадокии более для вида, чем всерьёз5) угрожать, выдвигать в виде угрозы (o. bellum PJ; caedem C),6) обнаруживать, проявлять (aequitatem Su; omnem disciplinam Ap); свидетельствовать, служить доказательствомmagnitudo moenium vires veteres earum urbium ostentat VP — величина стен указывает на древнее могущество этих городов -
27 pars
partis (изредка acc. im, abl. ī) f.1) часть (corporis, urbis C; civium Cs; diei Nep; de nobis, ex illis C)parte PM etc. и in parte Q — частью, отчастиmajor p. C — большая часть, большинствоdimidia p. C, Sl etc. — половинаtertia p. Cs — одна третьduae partes C — две третиtres partes Cs — три четвертиnovem partes Sl, Nep — девять десятыхmultis partibus C — во много раз, гораздоpartes facere C — делитьpartem facere Dig — составлять или получать частьpartes rei C — подробности, деталиmagnam (bonam) partem или magna (ex) parte Lcr, C, L etc. — в значительной частиex (in) parte C, Cs etc. — частью, частичноaliquā (ex) parte C, PJ — в некоторой части или в известном отношенииnullā (ex) parte O, Q — ни в какой степени, нисколькоnon minimam partem Lcr — не в малой степени или совсем нередкоdecem partes dicere Pt — уметь делить (числа) на десять, т. е. усвоить начатки арифметики2) участие, доляin parte alicujus rei esse L — принимать участие в чём-л.partem habere in (ex) aliquā rē C — быть участником чего-л.plus quam pro parte laborare O — работать больше положенного (т. е. изо всех сил)3) область, край (pagi partesque Cs; partes orientis C)in utramque partem или ab (ex) utraque parte Cs etc. — справа и слеваomnibus (in) partibus C, Cs etc. — везде, повсюдуquā ex parte? C — с какой стороны?, где?in eā parte C — тамquam in partem C — кудаin eam partem C — туда, перен. в том смысле (что) или с тем (чтобы)5) отношениеomni (ex) parte, in omnes partes C, omnibus partibus C , Cs или in (ab) omni parte C, O, L, H — во всех отношениях, совершенно, всецелоin utramque partem C etc. — в обоих случаяхnullam in partem C etc. — ни в каком отношенииin utramque partem (или in contrarias partes) disputare C — спорить за и против6) вид, род, раздел7) преим. pl. партия (partes optimatium et popularium C; partes Sullanae Nep)a parte alicujus esse C, Sl — быть на чьей-л. сторонеnullīus (neutrīus) partis esse (или se in nullam partem movere) C — быть нейтральным8) pl. театр. рольprimae partes Ter, C — главная рольalicujus partes agere C — играть чью-л. рольvocare ad partes aliquem J — выводить (изображать) кого-л. в литературном произведении9) pl. должность, обязанность, задача, долг ( partes imperatoriae C)defensionis partes suscipere (sibi sumere, obtinēre) C — взять на себя обязанности защитникаres est mearum partium или meae sunt partes C — это относится к моим обязанностям10) участник (Consus, p. ingens belli V)11) член ( partes corporis Sl)pars obscena( partes obscenae) O и naturae partes Ph — genitalia -
28 pastino
āvī, ātum, āre [ pastinum ]вскапывать, разрыхлять (vineas PM; agrum Col) -
29 percurro
1) бежать, мчаться, спешить (rapido turbine campos Lcr; ad forum Ter; per omnes civitates C)перен. проходить, отслужить (quaesturam, praeturam. consulatum Su); пробегать, поспешно проходить, быстро проезжать (agrum Cs; percursum iter Amm)2) пронизывать ( lumine nimbos V)3) облетать ( animo polum H); бегло просматривать, пробегать ( paginas L); бегло коснуться ( multas res oratione C)p. suum ordinem QC — пройти свой жизненный путьp. oculo H — бегло обозреть, окинуть глазом -
30 peruro
per-ūro, ussī, ustum, ere1) сжигать (agrum PM; ossa O); обжигать, опалять ( perustus sole H)2) жечь, томить (perustus febre PJ; sitis perurit saucios QC); растравлять ( vulnera Col); мучить, терзать ( curis M)3) приводить в гнев, выводить из себя (aliquem Ctl, Sen)5) натирать до ран, (из)ранить ( colla perusta O) -
31 possideo
sēdī, sessum, ēre [ potis + sedeo ]1) обладать, владеть, иметь (bona, agrum, ingenium C; solum bello captum L) -
32 relinquo
re-linquo, līquī, lictum, ere1)а) оставлять (aliquem in Gallia Cs; r. aliquem herēdem C; milites praesidio castris Cs; sibi spatium ad cognoscendum Cs; acrem sui memoriam T)r. equos Cs — сойти с конейr. arma L — сложить оружиеr. signa L — дезертироватьr. aliquem poenae O, PJ — обрекать кого-л. на каруr. urbem direptioni C — отдать город на разграблениеr. aliquid in medio C, Q — оставить что-л. нерешённымaliquem in aliquā re procul se r. Q — оставить кого-л. далеко позади себя (опередить) в чём-л.nihil inexpertum r. V, QC — испробовать всёб) med.-pass. оставаться (in Graeciā; una spes relinquitur C)2) предоставлять, разрешать ( aliquem aliquid facere H)3) бросать ( rem inchoatam C); покидать (aliquem aegrum Cs; domum propinquosque Cs; miseros prudentia prima relinquit O)r. totam spem alicujus rei C — оставить всякую надежду на что-л.r. obsidionem L — снять осадуaliquid pro relicto habere C — считать что-л. делом прошлым (конченным)quod fuit ante, relictum est O — что было прежде, того уж нетjus suum r. C — пренебречь своим правомagrum r. Vr — оставлять поле под паром4) обходить молчанием, не упоминать ( crimen C) -
33 renovo
re-novo, āvī, ātum, āre1)а) обновлять, восстанавливать ( veteres colonias C); возобновлять (proelium Cs, O; foedus L)r. vulnera alicujus O — бередить чьи-л. старые раныб) омолаживать ( senectus renovata O); освежать (vires Q; memoriam alicujus C); повторять ( ea quae dicta sunt C); давать отдохнуть (r. corpora animosque militum L); воскрешать ( exemplum alicujus C); вновь разжигать ( animum ad odium C)r. agrum O — сызнова вспахивать, перепахивать, поднимать пар, но тж. O оставлять под паром поле2) начислятьfenus in singulos annos r. C — начислять проценты на проценты -
34 repastino
re-pastino, āvī, ātum, āre1) перекапывать, окапывать (agrum PM; vineas Col)2) обрезать или чистить ( ungues Tert)3) ограничивать, умерять ( usum divitiarum Tert)4) обновлять ( vitam Tert) -
35 repurgo
re-pūrgo, āvī, ātum, āre2) прояснять ( caelum repurgatum O)3) удалять, устранять ( quidquid in Aenēa fuerat mortale O) -
36 resero
I re-sero, āvī, ātum, āre1) отпирать (tores Enn; carcerem O; reseratis foribus intrare Pt)3) открывать, давать доступ ( Italiam gentibus L)4) открывать, выдавать ( secreta VF)5) класть начало, начинать ( annum O)II re-sero, sēvī, —, ere1) вновь сеять, снова сажать ( perticam Col)2) обсеменять, засаживать ( agrum Vr) -
37 restituo
uī, ūtum, ere [re + statuo ]1) снова ставить, ставить на прежнее место (statuam C, Su); вновь приводить в порядок (turbatas comas O; inclinatam aciem Su); вправлять ( luxatum femur CC)2) возвращать ( agrum alicui L)r. aliquem in patriam L — обратно доставить кого-л. или позволить кому-л. вернуться на родинуr. aliquem in regnum C, L, Nep — снова возвести кого-л. на престолr. aliquem Su (in intĕgrum C, Cs) — возвратить кому-л. собственность или все права и преимуществаr. aliquem a limine mortis Ctl — спасти кого-л., уже погибавшегоaliquem in libertatem r. L — вернуть кому-л. свободуr. aliquem alicui C, L — снова склонить кого-л. на чью-л. сторону или вновь соединить с кем-л., подчинить кому-л.3) возобновлять (proelium C, Cs, L); восстанавливать, отстраивать (oppida vicosque Cs; muros Nep); спасать (rem, sc. publicam Enn ap. C); поправлять ( rem impedītam et perdĭtam Ter)4) возмещать, покрывать ( damnum L)5) отменять, кассировать, объявлять недействительным (judicia, sc. Verris C; consilia L) -
38 retracto
re-tracto, āvī, ātum, āre1) снова хватать, вновь брать, опять приниматься (r. arma L; ferrum V; gladios Pt); снова обрабатывать ( agrum Col); заново разбирать ( locum orationis C); вновь испытывать ( gaudium PJ); вновь трогать, прикасаться, бередить ( vulnera O)2) переделывать, перерабатывать ( librum Sen); пересматривать ( finitam causam PJ)3) снова восстанавливать в памяти, размышлять, обдумывать (aliquid diligenter C; r. aliquid secum O)4) противиться, отказываться, сопротивляться (quid retractas? V; nullo retractante L)5) брать назад, отрекаться (r. dicta V) -
39 reviso
re-vīso, vīsī, vīsum, ere1) снова смотреть, опять осматривать ( classem V)2) снова приходить, посещать (agrum Col; aliquem C или ad aliquem Pl, AG); возвращаться ( furor ille revisit Lcr) -
40 semino
sēmino, āvī, ātum, āre [ semen ]1) сеять ( hordeum Col); обсеменять, засевать ( agrum Col)2) производить, рождать (aliquem и aliquid Pl, Col, C, V)3) рассевать, распространять ( cultum dei totam terram Lact)
См. также в других словарях:
agrum — … Useful english dictionary
AGERENSEM AGRUM — nominat Cicer. de lege Agraria, contra Rullum; Asiae minoris videtur … Hofmann J. Lexicon universale
PODISMARE Agrum — apud Iun. Nipsum, Omnem trigonum unâ ratione podismare, Orthogonium ut puta, Oxygonium et amblygonium, est podismum ac mensuram arcae vel embadi colligere. Podismus nempe idem quod pedatura, est Graece ποδισμὸς. Licet enim hodie funibus et… … Hofmann J. Lexicon universale
sic enim debere quern meliorem agrum suum facere ne vicini deteriorem facial — /sik enam dabiriy kwem miyl(i)yoram aegram s(y)uwam faesariy niy vasaynay datiriyoram feysh(iy)at/ Every one ought so to improve his land as not to injure his neighbor s. A rule of the Roman law … Black's law dictionary
Sic enim debere quem meliorem agrum suum facere, ne vicini deteriorem faciat — (Roman law.) Everyone ought so to improve his own land that he may do no injury to his neighbor … Ballentine's law dictionary
AGRU — agrum … Abbreviations in Latin Inscriptions
àgrumi — àgrum|i m mn 〈N àgrum〉 bot. agr. zajednički naziv za kiselkasto voće bogato vitaminom C (limuni, naranče, mandarine itd.); plodovi roda Citrus iz porodice rutvice (Rutaceae) [uzgoj ∼a] ∆ {{001f}}∼ kultura djelatnost uzgajanja agruma ✧ {{001f}}tal … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
AGRUIULIOBRIG — agrum Iuliobrigensium … Abbreviations in Latin Inscriptions
RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… … Hofmann J. Lexicon universale
BELLI indicendi ac gerendi ritus — Romani, ut inquit Varro bella et tarde, et nullâ licentiâ suscipiebant, et quod bellum nullum nisi pium putabant geri oportere, prinsquam indicerent bellum iis, a quibus iniurias factas seiebant, Faeciales legatos res repetitum mittebant quatuor … Hofmann J. Lexicon universale
Acker — 1. Aecker, die ausser der Landwehr liegen, sind schwer zu hüten. 2. Acker um Acker, chuet an Stab. (Appenzell.) 3. Acker und Pflug, Wein und Krug, durstiger Bruder, Zecher und Luder, Rettich und Ruben, Huren und Buben, Hühner und Hahnen, waren… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon