-
1 zdanje
Gebäu'de n (s, -), Bau m (-s, -ten) -
2 zgrada
Gebäu'de n (-s, -), Bau m (-s, -ten), Bauwerk n (-[e]s, -e) -
3 πηλο-δόμος
πηλο-δόμος, aus Lehm bauend; – πηλόδομος, aus Lehm gebau't, τοῖχοι Agath. 52 (IX, 662).
-
4 συγ-χέω
συγ-χέω (s. χέω), zusammengießen, -schütten, vermengen, verwirren, in Unordnung bringen; ἂψ αὖτις σ υνέχευε ποσὶν καὶ χερσίν, was er gebau't hat, Il. 15, 364, worauf 366 folgt ὥς ῥα σύ, ἤϊε Φοῖβε, πολὺν κάματον σύγχεας Αργείων, nicht bloß den Wall zerstören, sondern allgemein die Mühe vereiteln, wie βίαν καὶ ἰούς, erfolglos machen, ib. 573; τοὺς τάφους, τὴν ὁδόν, Her. 4, 127. 7, Il. 5; μή μοι σύγχει ϑυμὸν ὀδυρόμενος καὶ ἀχεύων, Il. 9, 612. 13, 808, wie ἄνδρα Od. 8, 139, niederschlagen, muthlos machen; und so pass., σὺν δὲ γέροντι νόος χύτο, Il. 24, 358; vgl. Her. 7, 142 συνεχέοντο αἱ γνῶμαι τῶν φαμένων; auch τί συγχυϑεῖσα ἕστηκας; Eur. Med. 1005; in tmesi, ἐπεὶ σύν γ' ὅρκι' ἔχευαν, Il. 4, 269, brechen, vernichten; vgl. Her. 7, 136; ξυγχέω τὰς σπονδάς, Thuc. 5, 39; Soph. τὰ δ' ἄλλα συγχεῖ πάνϑ' ὁ παγκρατὲς χρόνος, O. C. 615; χάριν, Tr. 1219; νόμιμα πάσης συγχέοντας Ἑλλάδος, Eur. Suppl. 311; δόμους, Hipp. 813, u. oft; τὰς ψήφους, im Ggstz von συναριϑμέω, Is. 5, 18; συγκεχύσϑαι τὰ δί-καια, Din. 1, 112; καὶ ταράξαι τὴν πόλιν, Plut. Sol. 15; τὰ διακεκριμένα, Plat. Phil. 46 e, wie τοὺς στήμονας συγκεχυμένους διακρίνομεν, Crat. 388 b; οὐ συγκεχυμένα, ἀλλὰ διωρισμένα, Rep. VII, 524 c; συγχεῖ ὅλην τὴν πολιτείαν, Dem. 24, 91; Sp., wie Pol., συγχεῖν τὰς τάξεις καὶ κατασπᾶν 1, 40, 13; aber auch τὸν πόλεμον, bellum conflare, 4, 10, 3.
-
5 σχεδία
σχεδία, ἡ, ion. σχεδίη (vgl. σχέδιος), ein leichtgebau'tes Schiff, Floß, Flöße, öfters in der Od. im 5. Buch; Eur. Hec. 113; διφϑερῶν, ein aus Schläuchen schnell und leicht zusammengefügtes Floß, Xen. An. 2, 4, 28; – eine leicht gebau'te, fliegende Brücke, Her. 4, 88. 97. 8, 107 u. sonst; σχ. λινόδεσμος Aesch. Pers. 69, von Xerxes' Brücke. – Uebh. ein leicht gezimmertes Gerüst, Gestell, ὑπότροχος, auf Rädern, um Etwas fortzubringen, Mathem. vett. – Band, Klammer, Philo u. a. Sp. (in dieser Bdtg von ἔχω).
-
6 σκῡρωτός
-
7 τειχίζω
τειχίζω, (eine Mauer) bauen; im med., τεῖχος ἐτειχίσσαντο, sie bau'ten sich eine Mauer, Il. 7, 449, wie Plat. Menex. 245 a u. Xen. Cyr. 6, 1, 19, τετείχιστο, es war eine Mauer gebau't, Her. 1, 181, – mit einer Mauer versehen, befestigen, τετείχισται πύργος, Pind. I. 4, 44; auch übertr., ὕμνων ϑησαυρὸς τετείχισται, P. 6. 9. οἱ Ἀϑην.αῖοι ἐτειχίσϑησαν, Thuc. 1, 93. χωρίον., 4. 3 u. öfter; Μαγνησίαν, Dem. 1, 22; φρούριον, ἐρύματα, Xen. Cyr. 3, 1, 10. 2, 1 Hell. 1, 2, 1; τὴν πόλιν, Pol. 5, 93, 5; auch Αἴγυπτον τῷ Νείλῳ τετειχισμένην, geschützt, Isocr. 11, 12.
-
8 φῡσιγγόομαι
φῡσιγγόομαι, pass., aufgebracht, erhitzt sein, wie Kampfhähne, die man durch Knoblauch kampflustig machte, vgl. Ar. Equ. 497; daher heißen auch die aufgebrachten Megareer bei Ach. 500 ὀδύναις πεφυσιγγωμένοι, mit Anspielung auf den in ihrem Lande viel gebau'ten Knoblauch, Droysen »da wurden die Megarer bollenwild ob so großen Leids«.
-
9 ξύλον
ξύλον, τό, das Holz (von ξύω), das abgehauen ist, zum Verbrennen oder zu anderer Benutzung für den Haus- und Schiffbau; ὑπὸ δὲ ξύλα κάγκανα κεῖται, Il. 21, 364; ὑπὸ δὲ ξύλα δαῖον, Il. 18, 347; oft so im plur., κέασε ξύλα νηλέϊ χαλκῷ, Od. 14, 418; nur einmal bei Hom. im singul., Il. 23, 327; ξύλον ξύλῳ ποτίκολλον, Pind. frg. 280; ἐν τομῇ ξύλου, Soph. Tr. 697; ξύλα νήϊα, Schiffbauholz, Hes. O. 810, vgl. νήϊος; ναυπηγήσιμα, Plat. Legg. IV, 706 b; ξύλα τετράγωνα, Balken, Her. 1, 186. Ganz allgemein, καὶ λίϑῳ καὶ ξύλῳ καὶ ἀνϑρώπῳ, Plat. Hipp. mai. 291 c; λίϑους καὶ ξύλα Gorg. 468 a. – Uebh. alles aus Holz Gemachte, Stock, Knittel, Her. 2, 63. 4, 180, wie Sp., Pol. 6, 36, 3; Plut. vom Herakles δέρμα καὶ ξύλον ἔχων, Lycurg. 30; ξύλοις συντρίψειν, Luc. Demon. 50. – Besond. ein bei Sklaven gebrauchtes Zwangs-und Strafwerkzeug, in welches der Hals oder die Füße eingespannt wurden, τετρημένον, Ar. Lys. 680; ξύλῳ δῆσαί τινα, auch ἐν ξύλῳ, Equ. 367. 702; Her. 9, 37; Andoc. 1, 45; ἐν ξύλῳ δεδέσϑαι, Lys. 10, 16, mit ποδοκάκη zusammen; Folgde; ξύλῳ φιμοῦν τὸν αὐχένα, Ar. Ran. 716; auch Wahnsinnige oder Tolle wurden in dies Holz gesteckt, Her. 6, 75. – Πρῶτον ξύλον ist im athenischen Theater die vorderste, unterste Sitzbank; denn die Sitze waren vor Alters von Holz, der Name blieb aber auch in dem von Stein gebau'ten Theater; es saßen die Prytanen und Magistrate darauf, Ar. Ach. 25 Vesp. 90. – Vom Kreuz, an das die Verbrecher geheftet werden, N. T.; vgl. auch Alexis bei Ath. IV, 134 a. – Von lebendigem Holze, der Baum, bei alexandrinischen Dichtern, Callim. u. A. Doch nennt Her. 3, 47 die Baumwolle schon εἴρια ἀπὸ ξύλου; vgl. Poll. 7, 75. Oefters der Baumwollenbaum bei Sp.; εἵματα ἀπὸ ξύλων bei Her. 7, 65 scheinen Kleider aus Bast, βίβλος zu sein. – Uebertr., ein hölzerner, stumpfsinniger Mensch, s. Iac. Ach. Tat. p. 815. – Auch ein bestimmtes Längenmaaß hieß so, = 3 πήχεις, 41/2 Fuß, Mathem. vett.
-
10 κτίσμα
-
11 κανονίας
-
12 καλλί-κτιτος
καλλί-κτιτος, schön gebau't, Nonn. D. 26, 85.
-
13 κηπεύσιμος
κηπεύσιμος, was im Garten gebau't werden kann, Schol. Nic. Ther. 63 u. a. Sp.
-
14 κηπεύω
κηπεύω, im Garten Bäume ziehen, Philostr.; pass., Theophr.; τὰ κηπευόμενα, Gartengewächse, Arist. gen. an. 3, 5. – Adj. verb. κηπευτός, im Garten gebau't, Diosc. – Uebertr., pflegen; βόστρυχον Eur. Troad. 1175; αἰδὼς ποταμίαισι κηπεύει δρόσοις Hipp. 78; Eubul. bei Ath. XIII, 568 e.
-
15 κηπαῖος
-
16 εὔ-δομος
εὔ-δομος, wohl gebau't, Schol. Eur. Phoen. 1186.
-
17 κήπευμα
-
18 ναυ-πήγιον
ναυ-πήγιον, τό, Ort, wo Schiffe gebau't werden, Schiffswerfte; Ar. Av. 1157; D. Sic. 19, 58, vulg. ναυπηγεῖον.
-
19 νεό-κτιστος
νεό-κτιστος, neu gegründet, neu gebau't; νεοκτίστα Αἴτνα, Pind. N. 9, 2; βωμοῖο ϑέναρ, P. 4, 206; πόλις, Her. 5, 24; Thuc. 3, 100; Luc. u. a. Sp.
-
20 νεό-δμητος
νεό-δμητος, 1) ( δέμω) frisch, neu gebau't; νεόδματα στεφανώματα βωμῶν, Pind. I. 3, 80; τύμβος, Ep. ad. 705 ( App. 120). – 2) (δαμάω) eben überwältigt, getödtet, Eur. Rhes. 887, v. l. νεόκμητος, – eben, neu vermählt, κόρη, Eur. Med. 623. Vgl. das Vorige.
См. также в других словарях:
Gebäu — Ge|bäu 〈n. 11; veraltet〉 Gebäude * * * Ge|bäu, das; [e]s, e [mhd., ahd. gebiuwe, zu ↑ bauen] (veraltet): Gebäude. * * * Ge|bäu, das; [e]s, e [mhd., ahd. gebiuwe, zu ↑ … Universal-Lexikon
Altes Gebäu (Chur) — Altes Gebäu, vom Fontanapark aus gesehen Das Alte Gebäu ist ein Bau in der Bündner Kantonshauptstadt Chur im Nordwesten der Altstadt. Inhaltsverzeichnis 1 … Deutsch Wikipedia
Neues Gebäu (Chur) — Das Neue Gebäu (oder Graues Haus) in Chur Das Neue Gebäu (auch geläufig Graues Haus aufgrund der grauen Fassaden) in der Bündner Kantonshauptstadt Chur ist ein denkmalgeschützter Bau im Nordosten der Altstadt in der Reichsgasse 35. Er liegt am… … Deutsch Wikipedia
Gebäude, das — Das Gebäude, des s, plur. ut nom. sing. Diminut. das Gebäudchen, von dem Zeitworte bauen, so fern es aedificare bedeutet, ein nach den Regeln der Baukunst eingeschlossener Raum. In diesem allgemeinern Verstande werden ein großes Faß, ein Schiff… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Regierungsplatz (Chur) — Regierungsplatz mit Vazerol Denkmal, links das Graue Haus Der Regierungsplatz in der Bündner Kantonshauptstadt Chur liegt zwischen Reichsgasse und Vazerolgasse im östlichen Teil der Altstadt. Dominiert wird der Platz vom Grauen Haus, das 1752… … Deutsch Wikipedia
Energiecontrolling — Ziel des Energiecontrollings ist es, durch kontinuierliche Beobachtung geeigneter Größen den Energieverbrauch zu begrenzen. Der Zielverbrauch hängt dabei von der Nutzungsintensität sowie der Gebäude und Anlagenqualität ab. Bei der Auswahl und… … Deutsch Wikipedia
Georg Jenatsch — Jenatsch 1636 Georg (auch: Jörg oder Jürg) Jenatsch (* 1596 in Samedan; † 24. Januar 1639 in Chur) war ein Schweizer Pfarrer und Politiker und gilt als der Retter Graubündens im Dreissigjährigen Krieg … Deutsch Wikipedia
Giovanni Battista Passerini — Passauer Dom Palais Harrach, Freyung 3 … Deutsch Wikipedia
Schloss Prugg — Das Schloss Prugg ist ein Stadtschloss in Bruck an der Leitha in Niederösterreich. Das in Privatbesitz der Familie Harrach befindliche Schloss mitsamt seinem Park und Nebengebäuden bildet eine eigene Katastralgemeinde von Bruck. Das Schloss ist… … Deutsch Wikipedia
Furttenbach — Joseph Furttenbach Joseph Furttenbach, (1591 1667) est un ingénieur et architecte allemand né à Leutkirch, en Souabe,(Schwaben) à proximité d Ulm, où son père était magistrat. Il est mort le 17 janvier 1667. Selon certains documents anciens d… … Wikipédia en Français
Josef Furttenbach — Joseph Furttenbach Joseph Furttenbach, (1591 1667) est un ingénieur et architecte allemand né à Leutkirch, en Souabe,(Schwaben) à proximité d Ulm, où son père était magistrat. Il est mort le 17 janvier 1667. Selon certains documents anciens d… … Wikipédia en Français